JAPONYA YA GREYFURT İHRACATI PROSEDÜRÜ: TAŞIMA SIRASINDA SOĞUK İŞLEM UYGULAMASI
HAZIRLAYANLAR Dr. Türkan KOÇLU Dr. F. Özlem ALTINDİŞLİ Uzm. Tevfik TURANLI Dr. Fatih ŞEN
JAPONYA YA GREYFURT İHRACATI PROSEDÜRÜ (Taşıma sırasında soğuk işlem uygulaması) Yetiştirme ve hasat Tasnif Etme Japonya nın Bitki Karantina Memuru denetimi (Onayı) Paketleme Soğuk uygulaması yapılacak konteynırın uygunluğu İhracat Bitki Karantina Onayları ve Etiketleme Meyvelerin karantina zararlıları açısından bulaşık olmadığının onaylanması (Toplam meyve paketlerinin %2 si veya daha fazlasında inceleme) Paketlerin etiketlenmesi ve onay Yükleme Taşıma sırasında soğuk uygulaması için denetlenmiş olan konteynırlara meyve paketlerinin yüklenmesi Soğuk uygulamasının başlatılması ve onayı Meyve içi sıcaklık ölçüm sensörlerinin (buzlu suda) kalibrasyonu Sensörlerin meyvenin ortasına gelecek şekilde yerleştirilmesi Sıcaklık ölçüm aletinin kurulması ve sterilizasyonun başlatılmasının onayı Bitki sağlığı sertifikası düzenlenmesi Bitki Sağlığı Sertifikası beyannamelerinin MAFF ta bildirilen No:1317 Madde: 3-(2) ye göre doldurulması İhracat Türkiye nin Bitki Karantina Memuru tarafından yapılan inceleme ve Soğuk Uygulamasının Onayı Soğuk uygulamasının tamamlandığının onayı (Japonya da Türk Bitki Karantina Memuru tarafından yapılan) İthalat Japon bitki karantina memuru tarafından ithal bitki karantina incelemesi Denetleme yılda 1 ya da daha fazla sayıda yapılacaktır.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN KONULAR Japonya ya yapılacak olan greyfurt ihracatının tüm aşamaları Japonya Tarım Bakanlığı nın uyguladığı prosedür paralelinde yürütülmek zorundadır. Bu nedenle kitapçıkta belirtilen tüm konulara ihracatı gerçekleştirecek firmanın uyma zorunluluğu bulunmaktadır. Prosedür dışında uyulması gereken konular aşağıda verilmiştir: Japon alıcıları greyfurt meyvelerinde aşağıda belirtilen tarım ilaçlarının kullanılmasını istemişler, bunların dışında tarım ilacı kullanan firmalarla anlaşma yapmayacaklarını bildirmişlerdir. Mantari hastalıklara karşı izinli tarım ilacı İMAZALİL Thiabendazole (TBZ) Ortho phenyl phenol (OPP) Maksimum kalıntı limiti < 5.0 mg/kg < 10.0 mg/kg < 10.0 mg/kg Japon alıcıların greyfurt meyvelerinde istediği şeker ve asit oranı aşağıdaki gibidir: Şeker miktarı (%) 9-10 Asitlik (%) 1,2-2 Şeker oranı/ asit oranı 7,5-5 İhracat yapmayı planlayan firma öncelikle yetkililer tarafından belirlenen kesim tarihine uyularak hasat edilmiş meyvelerin alımını yapmalıdır. Japonya ya ihracat amacıyla yetkililer tarafından yukarıda belirtilen şeker ve asit miktarları göz önüne alınarak kesim tarihi belirlenecektir. İhracat yapmayı planlayan firmalar bahçeyi ve konteynır firmasını seçtikten sonra Karantina Müdürlüğüne başvurmalıdır. Greyfurt meyveleri paketleme evlerinde gerekli işlemler tamamlandıktan sonra konteynırlara yerleştirilmeden önce meyve içi sıcaklığı 0 C ye düşünceye kadar ön soğutmaya tabi tutulmalıdır. Soğuk hava konteynırları ile gemide taşıma sırasında uygulanacak olan soğuk işlem (meyve içi sıcaklığının 16 gün boyunca 0.3 C nin altında olması) bittikten sonra taşıma sona erinceye kadar meyve içi sıcaklıkları 7-10 C olacak şekilde konteynır sıcaklığı yükseltilir.
GREYFURT MEYVESİ İLE İLGİLİ ZİRAİ KARANTİNA UYGULAMA TÜZÜĞÜ (Gemi ile taşıma sırasında soğuk işlem uygulaması yapılması durumunda) 1. Sterilizasyon Tesisi 1.1. Soğuk hava konteynırının, aşağıda belirtilen şartları sağlıyor olması. a. Tamamen kapalı konteynır olması. b. Çatlak, hasarlı vb. olmaması, zararlıların etrafa bulaşma tehlikesinin bulunmaması. c. Yaş meyve iç sıcaklığının belirtilen sıcaklıkta muhafaza edilebiliyor olması. d. Konteynır içerisine yapılan yüklemenin merkez kısmı dahil olmak üzere 3 ayrı noktasında yaş meyve iç sıcaklığının dışarıdan her zaman kontrol edilebilen otomatik hafızalı meyve içi sıcaklık ölçüm sensörleri ile ölçülüyor olması. e. Otomatik hafızalı, hassasiyeti 0.1 C olan meyve içi sıcaklık ölçüm sensörlerinin 4 saatte bir kayıt yapabilmesi, aletin kurulmasından sonra en az 1 ay boyunca ± 0.1 C hassasiyette bu işlemi sürdürebilecek özelliğe sahip olması. Şekil 1. Meyve içi sıcaklık ölçüm sensörü
1.2. Türkiye Zirai Karantina Müdürlüğü nün uygun bulduğu soğuk hava gemileri hakkında, her yıl madde 2 de belirtilen muayenenin başlamasından önce veya ihracatın başlamasından önce Türkiye zirai karantina kuruluşu tarafından, gemi ismi, görev numarası, görev tarihi, sahibi, kapasitesi ve geminin yapısının yazılı olduğu listenin hazırlanmış olması. Japonya zirai karantina memuruna önceden bu bilgilerin verilmiş olması. 2. Sterilizasyon Tesisinin Denetimi 2.1. İhracat Muayenesi Onayları Japonya zirai karantina memurunun bitki sağlık sertifikası onayını, aşağıdaki şekli ile kural olarak, yılda 1 defadan fazla olmak üzere Türkiye nin zirai karantina kuruluşunun yapacağı muayeneye iştirak ederek gerçekleştirmesi. a. Yaş meyve toplam ambalaj sayısının % 2 sinden fazlasında kontrol yapılması, zararlılardan özellikle Akdeniz meyvesineği nin (Ceratitis capitata Wied.) bulunmadığının onaylanması. b. Türkiye zirai karantina kuruluşunun kayıt yaptığı bitki sağlık sertifikalarının kayıtlarının onaylanması, muayenelerde zararlıların bulunmadığının kontrol edilmesi. Zararlıların tespiti durumunda, Türkiye zirai karantina kuruluşunun, ilgili ürünlerin Japonya ya gönderilmemesi hususundaki gerekli tedbirleri almış olduğunun onaylanması. 2.2. Sterilizasyonun Başlatılması Onayı
Japonya zirai karantina memurunun, ihracatın yapılacağı limanda soğuk işlemin başlatıldığı onayını, aşağıdaki şekli ile kural olarak, yılda 1 defadan fazla olmak üzere Türkiye zirai karantina kuruluşu ile birlikte gerçekleştiriyor olması. a. Türkiye zirai karantina kuruluşu tarafından onay alan soğuk hava gemisi veya soğuk hava konteynırları olduğunun onaylanması. b. Soğuk işlem uygulamasından önce, meyve içi sıcaklık ölçüm sensörlerinin buzlu su tekniği ile kalibre edilmesi. Şekil 2.Meyve içi sıcaklık ölçüm sensörlerinin buzlu suda kalibrasyonu c. Meyve içi sıcaklığının 0.3 C nin altında olduğunun 0,1 C hassasiyetteki sensörlerle (soğuk hava gemisi olması durumunda, her gemi ambarı için 4 ayrı yerden fazla, soğuk hava konteynerı için 3 ten fazla sensörle) yapılması. Şekil 3.Sensörlerin soğuk hava deposundaki greyfurt kasalarına yerleştirilişi
d. Türkiye zirai karantina kuruluşu tarafından, mühürleme işleminin yapıldığının onaylanması. e. Soğuk hava konteynırında, Türkiye zirai karantina kuruluşu tarafından zirai karantina sertifikalarında konteynırı kapattıktan sonra yapılan mühürde yer alan harf ve numarasının yazılı olduğunun onaylanması. f. Türkiye zirai karantina kuruluşunun ihracat limanında sterilizasyonun başladığına dair yaptığı kontrolü içeren kayıtların onaylanması, sterilizasyonun başlatılmasının uygunluğun onaylanması. 2.3. Sterilizasyonun Bitiş Onayı Japonya zirai karantina memurunun, ithalatın yapıldığı limanda sterilizasyonun tamamlanmış olduğuna dair onayını, aşağıdaki şekli ile kural olarak, Türkiye zirai karantina kuruluşu ile birlikte gerçekleştiriyor olması. a. Türkiye zirai karantina kuruluşu tarafından yetki verilen (onaylanan) soğuk hava gemisi veya soğuk hava konteynırları olduğunun onaylanması. b.mühür bilgilerinin ihracat limanında kaydedilen ile aynı olup olmadığının kontrolü ve bunun yırtılmamış olduğunun onaylanması. c. Soğuk işlemin tamamlandığına dair kontrolün yapılmasından önce Türkiye zirai karantina kuruluşundan alınan, ilgili soğuk hava gemisi ambar, güverte veya soğuk hava konteynırlarından, her biri için sıcaklık sensörünün kurulmuş olduğuna dair kayıtlar ve soğuk işlemin başlatıldığına dair belgelerin onaylanması. d. İlgili soğuk hava konteynırlarının meyve içi sıcaklık ölçüm sensörlerine ait, aletin hafızasına 4 saatte bir kaydedilen kayıtların incelenmesi, meyve içi sıcaklığının 16 gün boyunca 0.3 C nin altında olduğunun onaylanması.
e. İthalatın yapıldığı limanlardaki kontrollerde soğuk işlemin tam olarak yapılmadığı tespit edilir ise, ilgili meyveler, Türkiye zirai karantina kuruluşunun sorumluluğunda geri gönderilir. 3. Yükleme Sürecindeki Uygulamalar Yükleme sürecindeki uygulamalar, aşağıda belirtilen paketleme yöntemlerinden birine uygun olmalıdır. a. Ambalajın tamamen kapatılmış olması b. Ambalajın bir koruma örtüsü ile sarılıp üstünün kapatılmış olması c. Ambalajda delik olması durumunda, ambalajın ağ ile sarılması (delik çapı 1.6 mm nin altında olanlar için geçerlidir). d. Ambalaj veya paket ambalajlarının tamamen ağ ile sarılmış olmalısı 4. Etiket İhracata yönelik zirai karantinanın yapıldığı bilgisinin 4.1 de ve varış yeri bilgisinin 4.2 de gösterildiği şekilde, ambalajın ön veya yan kısımlarında görülebilecek yere, kolayca kontrol edilebilecek büyüklükte yazılmış olması. 4.1. İhracata yönelik zirai karantinanın tamamlanmış olduğu bilgisi
4.2. Varış yeri bilgisi Japonya için 5. İthalat Muayeneleri 5.1. Japonya zirai karantina memurunun, ithalat yapılan limanda ithalatı yapılan greyfurt meyvelerinin ve eke konulan zirai karantina sertifikalarının kontrolünü yaparak ithalat muayenesini gerçekleştirmesi 5.2. Zirai karantina memurunun, zirai karantina sertifikasının ekte yer almaması durumunda, Türkiye zirai karantina kuruluşunun yetki verdiği soğuk hava gemisi veya soğuk hava konteynırı olmaması durumunda, zirai karantina memuru tarafından onayların yapılmamış mühürleme işleminin yapılmamış ve
istenen bilgilerin yazılmamış olması durumunda ilgili yaş meyvenin imha edilmesi veya geri gönderilmesine yönelik emir vermesi. 5.3. Yukarıda verilen 5.1. ve 5.1. dışındaki ithalat muayenesi işlem ve yöntemlerinin ve kurallarının Japonya ithalat zirai karantina kurallarına ( Showa 25-1950/7/8 Tarım Bakanlığının Tüzük no:206) göre yapılması. 5.4. Zirai karantina memurunun, canlı Akdeniz meyvesineği (C. capitata) bulunması durumunda aşağıdaki tedbirleri alması. a. Canlı Akdeniz meyvesineği (C. capitata) bulunan ürünlerin tamamının imhası veya geri gönderilme emrinin verilmesi. b. Canlı Akdeniz meyvesineği (C. capitata) nin bulaşma nedenlerinin Türkiye zirai karantina teşkilatı ile birlikte araştırılması, neden bulununcaya kadar ithalat muayenelerinin iptal edilmesi. Şekil 4. Meyvede canlı Akdeniz meyvesineği (C. capitata) larvaları