Ders Sorumlusu: HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ SHO 339 SEÇMELİ II: ÇOCUK KORUMA VE BAKIM SİSTEMLERİ DERSİ ANAHATTI VE HAFTALIK PLANI 2011-2012 GÜZ Prof. Dr. Kasım Karataş Dersin İçeriği: Ailenin yaşadığı problemleri sonucu çocuğuna yeterli bakım ve koruma veremediği durumlarda çocuklar için verilen bakım modelleri ve hizmetleri: evlat edinme, koruyucu aile, çocuk yuva ve yurtları, vs. Dersi Değerlendirme Yöntemi: SHO 339 Seçmeli II: Çocuk Koruma Ve Bakım Sistemleri Dersinde bir ara sınav yerine ödev hazırlanacak ve bir final sınavı yapılacaktır. Ara sınav yerine ödev % 50 Final Sınavı: % 50 ağırlıkta olacaktır. HAFTALIK DERS PROGRAMI Hafta Dersin Tarihi Ders İçeriği 1. Hafta 05/10/2011 Tanışma Genel Olarak Çocuğun Korunması Sosyal Politika ve Çocuğun Korunması 2. Hafta 12/10/2011 Özel Çocuk Hukukunun Varlığı Uluslar arası ve Ulusal Mevzuatta Çocuğun Korunması 3. Hafta 19/10/2011 Özel İlgi ve Desteğe Gereksinimi Olan Çocuklar: Suça sürüklenen Çocuklar Ebeveyn bakımından yoksun Çocuklar Özürlü Çocuklar Madde Bağımlısı Çocuklar Çalışan Çocuklar
Sokakta Çalışan-Yaşayan Çocuklar Göçmen ve mülteci Çocuklar HIV/AIDS ten etkilenen Çocuklar 4. Hafta 26/10/2011 Özel İlgi ve Desteğe Gereksinimi Olan Çocuklar: (Devam) 5. Hafta 02/11/2011 Bakım Altındaki Çocuklar İçin Politika 6. Hafta 09/11/2011 Türkiye de Çocuklara Yönelik Bakım Sistemleri: Aile Ortamında Bakım Seçenekleri Ebeveyn Yanında Bakımın Desteklenmesi Alternatif bakım: Akraba ve Diğer Yakın Aileler Yanında Bakım Koruyucu Aile Yanında Bakım Evlat Edinme 7. 16/11/2011 Koruyucu Aile Yanında Bakım Evlat Edinme 8. Hafta 23/11/2011 Kurumsal Bakım Seçenekleri Çocuk Yuvaları Yetiştirme Yurtları Çocuk Köyleri
Sevgi Evleri Grup Evleri 9. Hafta 30/11/2011 Kurumsal Bakım Seçenekleri (Devam) 10. Hafta 07/12/2011 Bakım Standartları 11. Hafta 14/12/2011 Mesleki Uygulama- Kişisel Bakım 12. Hafta 21/12/2011 Mesleki Uygulama- Kişisel Bakım 13. Hafta 28/12/2011 Personel- Kaynaklar-Yönetim 14. Hafta 04/12/2011 Personel- Kaynaklar-Yönetim Kaynaklar: 1. Akkaya, M. ALİ. İstenmeden Dünyaya Gelen Çocukların Bakım Eğitim Ve Tedavi Giderlerinin Tazmin Edilmesi Sorunu, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2006. 2. Artuç, Mustafa ve Cemil Gedikli. TCK, CMK, CGİK Ve Çocuk Koruma Kanunu İle Getirilen Yenilikler - Yeni Ceza Adalet Sistemi. Ankara: Kartal Yayınevi, 2006. 3. Bağcı, Olcay. Çocuk Yargılaması CMK, İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, 2006. 4. Balo, Yusuf Solmaz. Çocuk Ceza Hukuku: Teori ve Uygulamada. Ankara: Adalet Yayınevi, 2005. 5. Balo, Yusuf Solmaz. Çocuk Koruma Kanunu Ve Uygulaması, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2005. 6. İstanbul Barosu. CMUK Verilerine Göre Suç İsnat Edilen Çocuklar Hakkında Rapor, İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, 2004. 7. İstanbul Barosu. ÇOCUK VE GENÇ ADALET SİSTEMİ, İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, 2006 8. İstanbul Barosu. Mağdur Çocukların Hukuksal Durumu, İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, 2004. 1. Jones, Charles L, Tepperman, Lorne ve Wilson J. Susannah. (1995).. The Future of the Family. New Jersey, Prentice Hall Inc. s. 20-63. 2. Karataş, Kasım. (2001). Toplumsal Değişme ve Aile, Toplum ve Sosyal Hizmet. 12,2, s. 87-96. 9. Koşar, Nesrin (1989). Sosyal Hizmetlerde Aile ve Çocuk Refahı Alanı. Ankara. 10. Özmen, İsmail. Açıklamalı İçtihatlı Velayet Hukuku Davaları ve Çocuk Mahkemeleri. Ankara: Kartal Yayınevi, 2005. 11. Polat, Oğuz. Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı 1, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2010. 12. Polat, Oğuz. Tüm Boyutlarıyla Çocuk İstismarı 2, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2010.
13. Seliçi, HARİKA ve Seda AKÇO. Çocuk Koruma, İstanbul: İstanbul Barosu Yayınları, 2006. 14. Serozan, Rona. Çocuk Hukuku, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2005. 15. Sinanoğlu Altuntaş, İlknur. Uluslararası Çocuk Kaçırmanın Hukuki Yönlerine Dair Lahey Sözleşmesi, Ankara: Bilge Yayınevi, 2006. 16. Sölez Tan, Ümran. Çocuk Ceza Hukuku Araştırmaları, İstanbul: Kazancı Kitap A.Ş., 2004. 17. Sulhi Dömezere Armağan. Çocuklar Ve Suç Ceza, Ankara: Seçkin Yayınevi, 2005. 18. Uluğtekin, Sevda. Çocuk Mahkemeleri ve Sosyal İnceleme Raporları. Ankara: Türkiye Barolar Birliği, 2004. 19. Yurtcan, Erdener. Çocuk Koruma Kanunu ve Yorumu, İstanbul: Kare Yayınevi, 2006. 20. Karataş, Kasım. Gecekondu Ailelerinin Kentle Bütünleşmelerini Engelleyen Nedenler ve Ortaya Çıkan Toplumsal Sorunlar: Korunmaya Muhtaç Çocuk Sorunu Nedeniyle Ankara İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne Başvuran Aileler Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, 1987. 21. Karataş, Kasım, Hakan Acar, Özlem Cankurtaran Öntaş, Yüksel Baykara Acar ve Elif Gökçearslan. Türkiye de Çocuğun Korunması: Osmanlıdan Günümüze Çocuk Refahına Yönelik Düzenlemeler. Toplum ve Sosyal Hizmet. Cilt 15, Sayı 1: 15-25, 2004. 22. Erol, Neşe (Yayın Yönetmeni). Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Yayınları No: 6. 2010. 23. Karataş, Kasım Sokakta Çalıştırılan Ve Yaşayan Çocuklar Sorununun Düşündürdükleri Bildiri: V. Sokakta Çalışan ve Yaşayan Çocuklar Sempozyumu, 4-6 Kasım 2006, Gaziantep. 24. Karataş, Kasım ve Hakan Acar. Sosyal Hizmet Kuruluşlarında Çocuk ve Gençlerin Katılımı Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 19, Sayı 1, Nisan 2008. 25. Karataş, Kasım. Sosyal Politika Açısından Türkiye de Çocuklar Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 20. Yılında Türkiye de Çocuk Hakları. Editörler: Hakan, Acar, Arzu İçağasıoğlu Çoban, Ankara: Maya Akadem Yayınları, 2010. 26. Karataş, Kasım. Çocuk Koruma ve Bakım Sistemleri Ders Notu. (Çocuk Koruma ve Bakım Sistemleri: 1. Ulusal ve Uluslararası Belgelerde Çocukların Korunmasına İlişkin Düzenlemeler. 2. Korunmaya Gereksinimi Olan Çocuklar. 3. Suça Sürüklenen Çocuklar) Ankara, 2008. İLGİLİ MEVZUAT: 1. Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun 2. Birleşmiş Milletler Çocuk Adalet Yönetimi Hakkında Asgari Standart Kurallar (Pekin Kuralları) 3. Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme 4. Birleşmiş Milletler Çocuk Suçluluğunun Önlenmesine İlişkin Yönlendirici İlkeleri (Riyad İlkeleri) 5. Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun 6. Çocuk Koruma Kanunu 7. Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında Yönetmelik 8. Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik 9. Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Kanunu 10. Denetimli Serbestlik ve Yardım Merkezleri İle Koruma Kurulları Yönetmeliği 11. DPT, Çocuk ve Gençlik Özel İhtisas Komisyonu Raporu, 2006. 12. Emniyet Genel Müdürlüğü Çocuk Şube Müdürlüğü / Büro Amirliği Kuruluş, Görev Ve Çalışma Yönetmeliği 13. İlköğretim ve Eğitim Kanunu 14. Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu
15. Jandarma Teşkilatı Görev Ve Yetkileri Yönetmeliği 16. Korunmaya Muhtaç Çocukların Tespiti, İnceleme Korunma Kararlarının Alınması Ve Kaldırılmasına İlişkin Yönetmelik 17. Koruyucu Aile Yönetmeliği 18. Küçüklerin Evlât Edinilmesinde Aracılık Faaliyetlerinin Yürütülmesine İlişkin Tüzük 19. Özgürlüğünden Yoksun Bırakılmış Çocukların Korunmasına İlişkin Birleşmiş Milletler Kuralları (Havana Kuralları) 20. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu 21. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Çocuk Yuvaları Yönetmeliği 22. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu 23. Türk Ceza Kanunu 24. Türk Medenî Kanunu 25. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası 26. Yakalama, Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği 27. Yetiştirme Yurtlarının Kuruluş ve İşleyişine İlişkin Yönetmelik
Dersin Kodu ve Adı Dersin Türü Dersin Kredisi Dersin ECTS Kredisi Dersin Sorumlusu Dersin Ön Koşulları Dersin Süresi Dersin İçeriği Dersin Amacı (Öğrenme Çıktıları) Önerilen Kaynaklar SHO 339 Çocuk Koruma ve Bakım Sistemleri S Yok Bir dönem (haftada 2 teorik saat) Ailenin yaşadığı problemleri sonucu çocuğuna yeterli bakım ve koruma veremediği durumlarda çocuklar için verilen bakım modelleri ve hizmetleri: evlat edinme, koruyucu aile, çocuk yuva ve yurtları, vs. Bu derste öğrenciler korunmaya muhtaç çocuklar için çocuk koruma sistemi ve modelleri konusunda teorik bilgi edinirler. Karataş, Kasım. Gecekondu Ailelerinin Kentle Bütünleşmelerini Engelleyen Nedenler ve Ortaya Çıkan Toplumsal Sorunlar: Korunmaya Muhtaç Çocuk Sorunu Nedeniyle Ankara İl Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne Başvuran Aileler Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, 1987. Karataş, Kasım, Hakan Acar, Özlem Cankurtaran Öntaş, Yüksel Baykara Acar ve Elif Gökçearslan. Türkiye de Çocuğun Korunması: Osmanlıdan Günümüze Çocuk Refahına Yönelik Düzenlemeler. Toplum ve Sosyal Hizmet. Cilt 15, Sayı 1: 15-25, 2004. Erol, Neşe (Yayın Yönetmeni). Koruyucu Aile, Evlat Edinme Hizmetleri ve Ruh Sağlığı. Ankara: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi, Çocuk Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Yayınları No: 6. 2010. Karataş, Kasım Sokakta Çalıştırılan Ve Yaşayan Çocuklar Sorununun Düşündürdükleri Bildiri: V. Sokakta Çalışan ve Yaşayan Çocuklar Sempozyumu, 4-6 Kasım 2006, Gaziantep. Karataş, Kasım ve Hakan Acar. Sosyal Hizmet Kuruluşlarında Çocuk ve Gençlerin Katılımı Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt 19, Sayı 1, Nisan 2008. Karataş, Kasım. Sosyal Politika Açısından Türkiye de Çocuklar Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmenin 20. Yılında Türkiye de Çocuk Hakları. Editörler: Hakan, Acar, Arzu İçağasıoğlu Çoban, Ankara: Maya Akadem Yayınları, 2010. Karataş, Kasım. Çocuk Koruma ve Bakım Sistemleri Ders Notu. (Çocuk Koruma ve Bakım Sistemleri: 1. Ulusal ve Uluslararası Belgelerde Çocukların Korunmasına İlişkin Düzenlemeler. 2. Korunmaya Gereksinimi Olan Çocuklar. 3. Suça Sürüklenen Çocuklar) Ankara, 2008.
Öğretme Yöntemi(leri) Koşar, Nesrin (1989). Sosyal Hizmetlerde Aile ve Çocuk Refahı Alanı. Ankara. Anlatım, vaka tartışması, rol oynama, vaka tartışması ve aktif katılım. Değerlendirme Yöntemi Bir vize (%25), bir ödev (%25) ve bir final sınavı (%50) Eğitim Dili Türkçe