İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ 3

İÇİNDEKİLER 1 GİRİŞ 3 1.1 6102 Sayılı Kanun da Türkiye Muhasebe Standartlarının Yer Aldığı Maddeler 5 1.2 Tam Set Muhasebe Standartları: 6 1.3 Muhasebe Standartlarına Yaklaşımımız ve Yapılan Çalışmanın İçeriği: 8 2 MUHASEBE STANDARTLARINDA KULLANILAN BAZI ÖLÇME (DEĞERLEME) KAVRAMLARI: 11 3 DÖNEM VERGİSİ İÇİN TARTIŞILAN BİR KAVRAM: TİCARİ KAR MALİ KAR: 15 3.1 TMS/TFRS ler ile Vergi Uygulamalarının Değerleme Anlayışındaki Farklılıkları: 15 3.2 Neden Ticari Kâr Mali Kâr Farklılığı Ortaya Çıkar? 16 4 ÇALIŞMADA KARŞILAŞTIĞIMIZ MUHASEBELEŞTİRME VE TEK DÜZEN HESAP PLANI İLE İLGİLİ SORUNLAR: 19 4.1 Uygulanacak Hesap Planı Sorunu: 19 4.2 Muhasebe Standartlarının Sorunları: 20 4.3 Vergi Kanunlarında Karşılaşılan Sorunlar: 20 4.4 Çalışmanın Hedefi: 20 4.5 Çalışmanın TMS/TFRS Başlangıç Uygulamasında Kullanılması: 22 5 ÇALIŞMAMIZDAN BİR ÖRNEK: 23 6 MUHASEBE STANDARTLARI UYGULAMASINDA GELİR VERGİSİ HESABI: 28 6.1 Bazı Tanımlar ve Açıklamalar: 29 6.2 Vergiye Esas Değer (Varlıklar) 31 6.3 Ertelenmiş Verginin Hesabı 32 6.4 Dönem Vergisi ve Ertelenen Vergi Tutarının Tespiti ve Muhasebeleştirilmesi: 33 6.5 Uygulamanın Özeti: 34 IX

1. Bölüm : FİNANSAL ARAÇLAR 39 1 TEMEL BILGI 41 1.1 TMS 39 Standardı ve Finansal Araçların Ölçümü 41 1.2 TFRS 9 Standardı ve Finansal Araçların Ölçümü 43 1.2.1 Gerçeğe uygun değerin ölçümü: 44 1.2.2 Finansal Araçların İtfa Edilmiş Maliyetinden Ölçümü: 48 1.3 Vergi Usul Kanunu(VUK) Uyarınca Finansal Araçların Değerlemesi 50 2 NAKİT VE ALACAKLAR: 52 2.1 TL Kasası, Çek Kasası ve Vadesiz Banka Hesabı(TL) 52 2.2 Kasadaki/Bankadaki (Vadesiz) Döviz : 53 2.3 Bankadaki Vadesiz Döviz: 58 2.4 Kasadaki Altın veya Bankadaki (Vadesiz) Altın Depo Hesabı: 62 2.4.1 Kasadaki Altın 62 2.4.2 Banka vadesiz altın depo hesabı: 63 2.5 Bankadaki Vadeli TL Hesabı: 68 2.6 Bankadaki Vadeli Döviz Hesabı: 73 2.7 Bankadaki Vadeli Altın Depo Hesabı: 78 2.8 Senetsiz-Senetli Alacaklar ve Eldeki Vadeli Çekler: 83 2.9 Alacak Yapılandırması: 90 2.10 Kredi Kartıyla Peşin Fiyatına Taksitli Satış: 95 3 FİNANSAL VARLIK VE BORÇLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ VE İPTALİ: 100 3.1 Değer Düşüklüğü: 100 3.1.1 TFRS Uygulaması: 100 3.1.2 Vergi Uygulaması: 102 3.2 Değer Düşüklüğüne Uğramış Finansal Varlıklar: 103 3.2.1 Şüpheli Alacaklar: 103 3.3 Değersiz Alacaklar: 109 3.4 Kırdırılan (İskonto ettirilen) Senetler: 115 3.5 Kasa ve Çek Sayım Eksikleri ile TMSF ye İntikal Eden Unutulmuş Banka Hesapları: 117 3.6 Değer Düşüklüğünün İptali: 121 X

4 MENKUL KIYMETLER: 125 4.1 Hisse Senetleri: 125 4.1.1 Borsada işlem gören hisse senedi satın alınması: 126 4.1.2 Halka Açık Olmayan Hisse Senedi ya da Ortaklık Payı: 130 4.2 K/Z Ortaklığı Belgesi: 134 4.3 Devlet ve Özel Sektör Borçlanma Senetleri: 139 4.3.1 Kuponlu Özel Sektör Tahvili (İMKB de İşlem Görmeyen): 141 4.3.2 Sıfır Kuponlu Özel Sektör Tahvili (İMKB de İşlem Görmeyen) : 147 4.4 Yatırım Fon Katılma Belgeleri 151 4.4.1 TFRS 9 Uygulaması: 151 4.4.2 Vergi Uygulaması: 153 5 BORÇLAR 159 5.1 Kısa Süre İçinde Ödenecek Borçlar ve Düzenlenen Vadesiz Çekler: 159 5.2 Senetli ve Senetsiz Borçlar ile Düzenlenen Vadeli Çekler: 161 5.3 Vazgeçilen Alacaklar (Ödenmeyecek Borçlar) 167 5.4 Alınan Krediler (TL) 172 5.5 İhraç Edilen Tahviller: 178 6 TÜREV ÜRÜNLER 183 6.1 Temel Bilgi 183 6.2 TFRS 9 Uygulaması 185 6.3 Vergi Uygulaması: 187 6.4 Forward işlemleri 190 6.5 Swap işlemleri 194 6.5.1 Para swapı: 194 6.6 Opsiyon sözleşmeleri 199 2. Bölüm : STOKLAR 203 1 TEMEL BİLGİ: 205 2 STOKLARIN DEĞERLEMESİ: 209 2.1 TMS 2 Uygulaması: 209 2.2 Vergi Uygulaması: 210 2.3 Örneklendirme: 211 XI

3 TİCARİ MALLAR 214 3.1 Stok Alımında Oluşan Kur Farklarının Gider/Maliyet Özelliği: 217 3.2 Vade Farkı İçeren Mal Alımı: 224 3.3 Krediyle Mal Alımı: 231 3.4 Kredi Kullanarak Özellikli Varlık Satın Alma: 235 3.5 İskontolu Mal Alımı (Miktar İskontosu) : 240 3.6 İskontolu Mal Alımı (Tutar İskontosu) : 244 3.7 Tarımsal Ürün - Stok İlişkisi: 252 3.8 Alım Satım Komisyonculuğu (Spekülatif Amaçlı Mal Alım Satımı) : 261 4 ÜRETİLEN MALLAR: 266 4.1 TMS 2 Uygulaması: 266 4.2 Vergi Uygulamaları: 268 4.3 Normal Kapasite ve Stokların Maliyet Değeri : 270 4.4 Öngörülemeyen Yüksek Tutarda Üretim Giderleri ve Stok Maliyeti : 283 4.5 Stok Maliyetini Oluşturan Kalemler : 289 4.6 Ortak Ürünler ve Yan Ürünler : 298 5 HİZMET MALİYETLERİ 309 5.1 TMS 2 Uygulaması: 309 5.2 Vergi Uygulaması: 309 6 STOKLARDA DEĞ. DÜŞÜKLÜĞÜ VE DEĞ.DÜŞÜKLÜĞÜNÜN İPTALİ 311 6.1 Stoklarda Değer Düşüklüğü: 311 6.1.1 TMS 2 Uygulaması: 311 6.1.2 Vergi Uygulaması: 312 6.2 Yarı Mamülde Değer Düşüklüğü : 318 6.3 Stoklarda Değer Düşüklüğünün İptali 319 3. Bölüm : SATIŞ AMAÇLI DURAN VARLIKLAR 323 1 TEMEL BİLGİ: 325 1.1 TFRS 5 e Göre Sınıflama: 328 1.1.1 TFRS 5 Kapsamındaki Varlıklar ve Varlık Grupları 328 1.1.2 TFRS 5 Kapsamına Alınan Duran Varlıklarda Amortismanların Durumu: 330 1.1.3 TFRS 5 e Göre Sınıflanan Ortaklık Payları: 331 XII

1.1.4 TFRS 5 Kapsamına Alınan Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü-Değer Artışı Uygulamaları: 332 1.1.5 Satış Planı Değişiklikleri ve Varlığı TFRS 5 Kapsamından Çıkarma: 333 1.2 Vergi Uygulaması: 334 1.2.1 Genel Olarak: 334 1.2.2 Vergi Kanunlarında Ortaklık Paylarının Satış Olasılığı: 335 1.2.3 Değer Düşüklüğü Zararları ve İptalleri: 337 1.2.4 Duran Varlığın TFRS Kapsamından Çıkarılması Konusu: 337 1.3 Özet Karşılaştırma: 339 2 ÖRNEK UYGULAMALAR: 342 2.1 Kullanılan Makinenin Satış Amaçlı Olarak Sınıflaması ve Ölçümü 342 2.2 Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Düşüklüğü 346 2.3 Satış Amaçlı Duran Varlıkta Değer Artışı 350 2.4 Satış Amaçlı Varlık Grubu: 354 3 DURDURULAN FAALİYETLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: 360 3.1 TFRS 5 Kapsamında Durdurulan Faaliyetler: 360 3.2 Vergi Uygulaması 361 3.2.1 GVK Açısından Varlık, Varlık Grubu Satışı, Faaliyetin Durması Ve Hisse Satışı: 361 3.2.2 KVK Açısından Varlık, Varlık Grubu Satışı, Faaliyetin Durması ve Hisse Satışı: 363 3.2.3 Değerlendirme: 364 4. Bölüm : FİNANSAL DURAN VARLIKLAR 367 1 UZUN SURE ELDE TUTULACAK FİNANSAL ARAÇLAR 369 1.1 Devlet Tahvili: 369 1.2 Ortak Girişim Şirketinin Ortaklık Payları 374 2 İŞTİRAKLER VE İŞ ORTAKLIKLARI: 376 2.1 TMS 28 Uygulaması 376 2.2 Vergi Uygulaması: 380 2.3 İŞTİRAKLER ÖRNEKLER: 384 2.3.1 Yatırım Yapılan İştirakin Kar Açıklaması : 384 XIII

2.3.2 Negatif Şerefiye Ve Pazarlıklı Satın Alımlar: 389 2.3.3 Yatırım Yapılan İştirak Zarar Açıklamıştır : 393 2.3.4 Yatırım Yapılan İştirakte Değer Düşüklüğü ve İptali : 396 2.3.5 Yatırım Yapılan İştirakte Avans Kar Payı Dağıtımı ile İştirakin Satışı Uygulamaları 400 2.3.6 İştirak Değer Artışının Diğer Kapsamlı Gelirde Muhasebeleştirilmesi: 407 3 İŞ ORTAKLIKLARI 411 3.1 TMS 28/TFRS 11 Uygulaması: 411 3.2 Vergi Uygulaması: 416 4 İŞ ORTAKLIĞI ÖRNEKLERİ 420 4.1 Müşterek Faaliyetler 420 4.2 İş Ortaklıkları 429 4.2.1 TMS 28/TFRS 11 Uygulaması: 429 4.2.2 Vergi Uygulaması: 429 4.3 İş Ortaklığı Örnekleri 431 4.3.1 İş Ortaklığının Kar Açıklaması : 431 4.3.2 İş Ortaklığının Zarar Açıklaması : 436 5. Bölüm : MADDİ DURAN VARLIKLAR 441 1 TEMEL BİLGİ: 443 1.1 TMS 16 Uygulaması 443 1.2 Vergi Uygulaması: 445 2 SATIN ALMA YOLUYLA MADDİ DURAN VARLIK EDİNİMİ: 448 2.1 Temel Bilgi 448 2.1.1 TMS 16 Uygulaması: 448 2.1.2 Vergi Uygulaması: 449 2.2 Örnek Uygulamalar 452 2.2.1 Gayrimenkulün Peşin Satın Alınması : 452 2.2.2 Kredili Maddi Duran Varlık Satın Alımı, Montajı ve Alanın Eski Hale Getirilmesi Harcamaları 456 2.2.3 Maddi Duran Varlığın Maliyetini Oluşturan Kalemler: 462 XIV

2.2.4 Yedek Parçaların Maddi Duran Varlık Niteliği : 468 2.2.5 Yenileme Harcamaları : 475 2.2.6 Büyük Çaplı Kontroller : 480 2.2.7 Bakım Onarım Giderleri: 485 2.2.8 Satın Alınan Küçük Demirbaşlar: 485 3 İMAL EDİLEN MADDİ DURAN VARLIK: 489 3.1 TMS 16 Uygulaması: 489 3.2 Vergi Uygulaması: 490 3.3 Uygulama Örnekleri 491 3.3.1 İmal Edilen Gayrimenkul : 491 4 VARLIKLARIN TAKASI 497 4.1 Genel Uygulama: 497 4.2 Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması 503 5 MADDİ DURAN VARLIKLARIN RAPORLAMA SIRASINDAKİ DEĞERLEMESİ (ÖLÇÜMÜ) 508 5.1 Maliyet Yöntemi 508 5.1.1 Maliyet Yöntemi Örnekleri 509 5.1.1.1 Maliyet Yöntemi ile Ölçülen Makine 509 5.2 Yeniden Değerleme Yöntemi: 512 5.2.1 Uygulama Örnekleri 514 5.2.1.1 Arsa Ölçümünde Yeniden Değerleme Yönteminin Seçilmesi-Değer Artışı 514 5.2.1.2 Arsa Ölçümünde Yeniden Değerleme Yönteminin Seçilmesi- Değer Azalışı 516 5.2.1.3 Yeniden Değerlenmiş Maddi Duran Varlık Satışı 519 6 AMORTİSMAN UYGULAMASI: 522 6.1 TMS 16 Uygulaması: 522 6.2 Vergi Uygulaması: 525 6.3 Uygulama Örnekleri: 530 6.3.1 Maddi Duran Varlık Maliyeti, Çevreyi Eski Hale Getirmek İçin Tahmin Edilen Maliyet ve Amortismanı: 530 6.3.2 Amortismanda Yöntem Farklılığı ve Kara Etkisi : 534 XV

6.3.3 Taksitli Maddi Duran Varlık Ediniminde Maliyet Bedeli ve Amortisman Tutarı: 550 6.3.4 Maddi Duran Varlığın Önemli Parçalarının Amortismanı : 554 6.3.4.1 Örnek Uygulama 556 6.3.5 Taş Ocakları -Araziler ve Amortisman Uygulaması 560 6.3.6 Santral Yapımı Ve İşletmesi 564 6.4 Özel Maliyet Bedellerinin Durumu : 568 6.4.1 TMS 16 Uygulaması: 568 6.4.2 Vergi Uygulaması: 568 7 MADDİ DURAN VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ 574 7.1 TMS 16 Uygulaması: 574 7.2 Vergi Uygulaması: 578 7.3 Örnek Uygulama 579 7.4 Yeniden Değerleme Modeli Uygulamasında Değer Düşüklüğü: 583 7.5 Değer Düşüklüğü ve Tazminat Uygulaması: 586 7.6 Değer Düşüklüğü Zararının İptal Edilmesi 591 8 MADDİ DURAN VARLIKLARIN BİLANÇO DIŞI BIRAKILMASI : 597 8.1 TMS 16 Uygulaması: 597 8.2 Vergi Uygulaması: 597 8.3 Yeniden Değerlenmiş MDV Satışı 603 6.Bölüm : YATIRIM AMAÇLI GAYRIMENKULLER 607 1 TEMEL BİLGİ: 609 1.1 TMS 40 Uygulaması: 609 2 İLK MUHASEBELEŞTİRME: 613 2.1 TMS 40 Uygulaması 613 2.2 Vergi Uygulaması 613 2.3 Vadeli Satın Almada İlk Muhasebeleştirme: 615 2.4 Finansman Giderlerinin Durumu: 615 2.5 Günlük Bakım-Onarım Giderlerinin Durumu: 616 2.6 Yenileme Giderlerinin Durumu: 617 2.7 Finansal Kiralamaya Konu Gayrimenkulün Durumu: 618 2.8 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin Takas İşlemlerine Konu Olması 619 XVI

3 TMS 40 A GÖRE GAYRİMENKULÜN SONRAKİ ÖLÇÜMÜ: 623 3.1 TMS 40 Uygulaması: 623 3.2 Vergi Uygulaması 626 3.3 Ölçümde Maliyet Yönteminin Kullanılması 627 3.3.1 TMS 40 Uygulaması 627 3.3.2 Vergi Uygulaması 627 3.3.3 İşletmede İmal Edilen Gayrimenkulün Durumu: 627 4 ÖRNEK UYGULAMALAR: 633 4.1 Yatırım Amaçlı Arsa Satın Alınması: 633 4.2 Yatırım Amaçlı Gayrimenkul İnşası : Öngörülemeyen İlave Harcamalar 637 4.3 Yatırım Amaçlı AVM İnşaatı ve Kullanılan Banka Kredisi 641 4.4 Farklı Amaçla İnşa Edilen Gayrimenkullerde Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Olan Kısmın Değeri : 646 4.5 Kira ile Tutulan Gayrimenkulün Başkasına Kiralanması: 652 4.6 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Değer Düşüklüğü 660 4.7 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerde Amortisman Uygulaması 663 5 TRANSFERLER 666 5.1 Gerçeğe Uygun Değer ile Ölçüm ve Transfer İşlemleri: 667 5.1.1 İşletmede Kullanılan Gayrimenkulün Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Niteliğine Dönüşmesi Durumu: 667 5.1.2 Stoklarda Yer Alan Gayrimenkul ile İnşa Edilmekte Olan Gayrimenkulün Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Niteliğine Dönüşmesi: 668 5.2 Örnek Uygulama 670 6 ELDEN ÇIKARMA 674 6.1 Örnek Uygulama: Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Satışı : 675 7. Bölüm : MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR 679 1 TEMEL BİLGİ: 681 1.1 TMS 38 Uygulaması 681 1.2 Vergi Uygulaması 686 XVII

2 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA İLK KAYDA ALMA: 693 2.1 TMS 38 Uygulaması: 693 2.2 Vergi Uygulaması: 694 2.3 Satın Alınan Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 697 2.3.1 Örnek Uygulama 698 2.4 Aktifleştirme Sonrasındaki Harcamaların Durumu 703 2.4.1 Örnek Uygulama 705 2.5 İşletme Birleşmesinin Bir Parçası Olarak Maddi Olmayan Duran Varlık Edinimi Ve Devralınan Ar-Ge Projelerinin Varlık Niteliği: 709 2.6 Devlet Teşviği Yoluyla Elde Etme: 710 2.6.1 Örnek Uygulama: KOSGEB den ücretsiz yazılım alınması 712 2.7 Takas Yoluyla Elde Etme: 717 2.7.1 Örnek Uygulama 721 2.8 İşletme İçi Yaratılan Şerefiyenin Durumu 725 3 İşletmede İmal Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar : 726 3.1 TMS 38 Uygulaması: 726 3.1.1 İşletme İçi Yaratılan Maddi Olmayan Duran Varlık Maliyeti: 728 3.2 Vergi Uygulaması: 729 3.3 İşletmede İmal Edilen Yazılım: 733 3.4 Elde Edilmiş Devam Eden Bir Araştırma Ve Geliştirme Projesi İle İlgili Daha Sonraki Harcamalar: 738 4 MUHASEBELEŞTİRİLME SONRASI ÖLÇME 739 4.1 Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Maliyet Yöntemi ile Ölçüm: 739 4.1.1 Örnek Uygulama: Web Sitenin Maliyet Yöntemiyle Ölçümü 740 4.1.2 Şirketin Tanıtımı Amacıyla Yaptırılan Web Sitesi İçin Ödenen Bedel: 742 4.2 Yeniden Değerleme Yöntemi 746 4.2.1 Örnek Uygulama: Yeniden Değerlenen Taksi Plakaları 749 5 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA DEĞER DÜŞÜKLÜĞÜ: 752 5.1 TMS 38/TMS 36 Uygulaması 752 5.2 Vergi Uygulaması: 752 5.3 Örnek Uygulama: Marka Değer Düşüklüğü 754 XVIII

6 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA AMORTİSMAN UYGULAMASI 757 6.1 TMS 38 Uygulaması: 757 6.1.1 Faydalı Ömür: 757 6.1.2 Sınırlı Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 758 6.1.3 Sınırsız Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar: 759 6.2 Vergi Uygulaması 760 6.2.1 Genel Amortisman Uygulaması: 760 6.2.2 Devir Halinde Amortisman Uygulaması: 760 6.2.3 Birleşme Halinde Amortisman Uygulaması: 760 6.2.4 Gayrimaddi Hakka Yönelik Olarak Yapılan ve Aktifleştirilen Ar-Ge Harcamalarının İtfası: 761 6.2.5 İtfa Süresi: 761 6.2.6 İtfa Yöntemi: 762 6.2.7 Belli Bir Tutarı Aşmayan Maddi Olmayan Duran Varlıklarda Amortisman Uygulaması: 762 6.2.8 Kalıntı değer 762 6.2.9 Sınırsız Yararlı Ömre Sahip Maddi Olmayan Duran Varlıklar 763 6.3 Örnek Uygulama: 49 yıllığına Alınan İşl. Hakkı Lisansının İtfası Usulü 764 7 MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARI KULLANIMDAN ÇEKME VEYA ELDEN ÇIKARMA 769 7.1 TMS 38 Uygulaması 769 7.2 Vergi Uygulaması 770 7.3 Örnek Uygulama: Hak Satışı 772 8. Bölüm : ŞEREFİYE 775 1 TEMEL BILGI: 777 1.1 TMS Uygulaması: 777 1.1.1 Negatif Şerefiye: 781 1.2 Vergi Uygulaması: 781 1.2.1 Negatif Şerefiyede Vergi Uygulaması: 783 1.3 Şerefiyenin Kayda Alınması, Değer Düşüklüğü ve İtfası 784 1.4 Negatif Şerefiye Ve Pazarlıklı Satın Alımlar: 788 XIX

9.Bölüm : ÇALIŞANLARA SAĞLANAN FAYDALAR 793 1 TEMEL BİLGİ: 795 1.1 TMS 19 Uygulaması: 795 1.1.1 Çalışanlara Sağlanan Faydaların Sınıflandırılması: 798 1.2 Vergi Uygulaması: 800 2 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN KISA VADELİ FAYDALAR: 802 2.1 TMS 19 Uygulaması: 802 2.1.1 Muhasebeleştirme ve Ölçme 802 2.2 Vergi Uygulaması: 803 2.3 Biriken Ücretli İzinler, Kar Paylaşımı ve İkramiye Planları: 805 2.3.1 Biriken Ücretli İzinler 805 2.3.2 Örnek Uygulama: Biriken Hastalık İzni 807 2.4 Personel ile Kâr Paylaşımı ve İkramiye Planları : 810 3 ÇALIŞANLARA İŞTEN AYRILMA SONRASI SAĞLANAN FAYDALAR 817 3.1 Tanımlanmış Katkı Planları: 817 3.2 Tanımlanmış Fayda Planları (Kıdem Tazminatı) : 826 3.2.1 TMS 19 Uygulaması: 826 3.2.2 Vergi Uygulaması: 829 4 ÇALIŞANLARA SAĞLANAN DİĞER UZUN VADELİ FAYDALAR 837 4.1 TMS 19 Uygulaması: 837 4.2 Vergi Uygulaması: 839 4.3 Biriktirilen Yıllık Ücretli İzinler: 841 5 İŞTEN ÇIKARMA TAZMİNATLARI 844 5.1 TMS 19 Uygulaması: 844 5.2 Vergi Uygulaması: 845 10. Bölüm : KARŞILIKLAR, KOŞULLU BORÇLAR, KOŞULLU VARLIKLAR 857 1 TEMEL BİLGİ 859 1.1 TMS 37 Uygulaması: 859 1.2 Vergi Uygulaması: 863 XX

2 KARŞILIKLAR: 867 2.1 TMS 37 Uygulaması: 867 2.1.1 Yükümlülük Tutarının Güvenilir Biçimde Tahmini 868 2.1.2 Gelecekteki Faaliyet Zararları 871 2.2 Vergi Uygulaması: 871 2.3 Gider Karşılığı 873 2.4 Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler: 877 2.5 Yeniden Yapılandırmalar 882 2.6 Karşılığı, Bir Varlığın Maliyetinin Parçası Olarak Muhasebeleştirme 888 2.7 Garanti Karşılıkları : 892 2.8 Satılan Mala İlişkin İade İhtimali 897 3 KOŞULLU BORÇLAR: 902 3.1 TMS 37 Uygulaması: 902 3.2 Vergi Uygulaması: 903 4 KOŞULLU VARLIKLAR 904 4.1 TMS 37 Uygulaması: 904 4.2 Vergi Uygulaması: 904 11. Bölüm : DEVLET TEŞVİKLERİ 905 1 TEMEL BİLGİ: 907 1.1 TMS 20 Uygulaması: 907 1.1.1 Devlet Teşviklerinin Muhasebeleştirilmesi ve Ölçümü 909 1.2 Vergi Uygulaması: 913 1.2.1 Nakdi Nitelikli Devlet Teşvikleri: 913 1.2.2 Ayni Nitelikli Devlet Teşvikleri: 915 1.3 Değerlendirme: 916 2 ÖRNEK UYGULAMALAR: Gelir Yaklaşımı 917 2.1 Nakit Desteği: 918 2.2 KOSGEB in Bedelsiz Yazılım Vermesi : 920 2.3 Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: 926 2.3.1 Kalkınma Ajansından Alınan Hibenin Tahakkuku ve Dönemi 926 2.4 Faizsiz Kredi Desteği : 929 2.5 Düşük Faizli Kredi Desteği : 935 XXI

2.6 Koşullu Bölgesel Teşvikler 939 2.7 Devlet Teşviklerinin Geri Ödenmesi: 944 3 ÖRNEK UYGULAMALAR: Sermaye Yaklaşımı 949 3.1 Nakit Desteği: 949 3.2 KOSGEB in Bedelsiz Yazılım Vermesi: 953 3.3 Belli Şartları Yerine Getirme Gereği: 958 3.3.1 Kalkınma Ajansından Alınan Hibenin Tahakkuku ve Dönemi 958 12. Bölüm : KİRALAMA İŞLEMLERİ 963 1 TEMEL BİLGİ: 965 1.1 TMS 17 Uygulaması: 965 1.2 Vergi Uygulaması: 967 2 FİNANSAL KİRALAMA 968 2.1 Kiracı Açısından Finansal Kiralama 968 2.1.1 TMS 17 Uygulaması: 968 2.1.2 Vergi Uygulaması: 969 2.1.3 Değerlendirme: 972 2.1.4 Örnek Uygulamalar: 976 2.1.4.1 Finansal Kiralama Uygulaması-Kiracı 976 2.1.4.2 Finansal Kiralama-Başlangıç Giderleri 980 2.1.4.3 Finansal Kiralama-Kalıntı Değer 985 2.1.4.4 Finansal Kiralama-Krediyle İlk Yıl Taksitlerinin Ödenmesi 990 2.2 KİRAYA VEREN AÇISINDAN FİNANSAL KİRALAMA 996 2.2.1 TMS 17 Uygulaması: 996 2.2.2 Vergi Uygulaması: 997 2.2.3 Kiraya Verenin Finansal Kiralaması-Normal Kiraya Verme İşlemi: 999 2.3 Üretici Veya Satıcı Konumundaki Kiraya Verenler 1002 2.3.1 TMS 17 Uygulaması, 1002 2.3.2 Vergi Uygulaması 1003 3 FAALİYET KİRALAMASI: 1012 3.1 Kiracının Faaliyet Kiralaması: 1012 3.1.1 TMS 17 Uygulaması: 1012 3.1.2 Vergi Uygulaması: 1012 XXII

3.1.3 Kiraya Verenin Finansal Tabloları: Faaliyet Kiralamaları 1017 3.2 Kira ile Tutulan Gayrimenkulün Başkasına Kiralanması : 1023 4 SATIŞ VE GERİ KİRALAMA İŞLEMLERİ 1031 4.1 Finansal Kiralama: 1031 4.2 Faaliyet Kiralaması 1039 13. Bölüm : HASILAT 1043 1 TEMEL BİLGİ: 1045 1.1 TMS 18 Uygulaması: 1045 1.2 Vergi Uygulaması: 1050 2 HEM HİZMET HEM DE MAL SATIŞINDA ORTAYA ÇIKABİLECEK HASILAT UYGULAMALARI: 1053 2.1 İskontolu Satış : 1054 2.2 Kasa İskontosu (Erken Ödeme İskontosu) : 1056 2.3 Ciro Primi: 1057 2.4 Promosyonlu Satışlar: 1058 2.5 Hediye Puanlı Satışlar: 1067 2.6 Vadeli Mal Satışları/Vadeli Verilen Hizmetler: 1071 2.7 Kredi Kartıyla Peşin Fiyatına Taksitli Satış : 1077 2.8 Takas Uygulaması 1082 2.8.1 Başkasının Arsası Üzerine Kat Karşılığı Bina Yapılması 1088 2.9 İşlemlerin Ayrıştırılması 1093 2.10 Acente Hasılatı 1097 3 MAL SATIŞI 1098 3.1 TMS 18 Uygulaması: 1098 3.2 Vergi Uygulaması: 1100 3.3 Satışa Konu Malın Bir Kısmının Geri İadesi Mümkünse : 1106 3.4 Reklamasyon Uygulaması : 1111 3.5 Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar : 1116 4 HİZMETLERİN SUNUMU 1123 4.1 TMS 18 Uygulaması: 1123 4.2 Kurulum Ücretleri : 1131 4.3 Bakım Onarım Hizmetleri : 1136 XXIII

4.4 Kişiye Özel Yazılım Geliştirilmesi: 1140 5 FAİZ, İSİM HAKLARI VE TEMETTÜLER 1144 5.1 Faiz Tahakkuku: 1145 5.2 Lisans Ücretleri ve İsim Hakları : 1146 5.3 Temettü Gelirlerinin Tahakkuku : 1151 14. Bölüm : İNŞAAT (YAPIM) SÖZLEŞMELERİ 1159 1 TEMEL BİLGİ 1161 1.1 TMS 11 Uygulaması 1161 1.1.1 Tamamlanma Yüzdesi Yöntemi: 1163 1.2 Vergi Uygulaması: 1167 2 ÖRNEKLER-ÇÖZÜMLER: 1169 2.1 Normal Bir Yapım Sözleşmesi: 1169 2.2 Ekonomik Açıdan Dezavantajlı Sözleşmeler : 1175 2.3 Hasılatın Tahsilinin İmkansız Olduğu Sözleşmeler : 1180 EKLER 1185 EK 1: TİCARİ KAR MALİ KAR VE ERTELENEN VERGİ TABLOSU 1187 EK 2: KARŞILAŞTIRMALI MİZAN TABLOSU 1195 EK 3: KARŞILAŞTIRMALI BİLANÇO 1228 EK 4: KARŞILAŞTIRMALI GELİR TABLOSU 1233 EK 5: TMS/TFRS YE GÖRE BİLANÇO 1235 EK 6: TMS/TFRS YE GÖRE GELİR TABLOSU 1238 EK 7: TDHP YE GÖRE BİLANÇO 1239 EK 8: TDHP YE GÖRE GELİR TABLOSU 1242 EK 9: DÖNEM VERGİSİ HESAPLAMA TABLOSU 1243 KAYNAKÇA 1244 XXIV