Hıristiyan İnanç Esasları Teslis Baba, Oğul ve Kutsal Ruh adı altında üç kişilikte tek tanrıyı kabul ederler. Hıristiyan inancına göre baba kainatı yaratmıştır. Tanrının inkarnasyonu olan oğul, günahın gücünden insanlığı kurtarmak için bedenlenmiş ve kendini çarmıhta feda etmiştir. Kutsal ruh ise ilahi sevgiyi insanın kalbine ve gönlüne vermektedir.
İnkarnasyon / Tenleşme Tanrının İsa Mesih'te bedenlenerek insan hayatı yaşamasını ifade eder.
Kefaret İnsanlığın babası Adem günahkardır. İsa kanıyla bu günahın bedelini öder ve insanla tanrıyı uzlaştırır.
Sakramentler / Gizemler Hıristiyanları dinsel eylemleri: Vaftiz, Konfirmasyon, Tövbe, Komünyon, Evlilik, Rahip Takdisi ve Hastayı Yağlama. Protestanlar Vaftiz ve Komünyonu kabul ederler.
Vaftiz Suya dalma, vucüdun belirli yerlerinin yıkanması.
Konfirmasyon Vaftizden sonraki ayine verilen ad. Doğu Ortodokslar vaftizden sonra uygular; Katolikler 7-14 yaş aralığında uygularlar.
Tövbe Kişinin günahını itiraf etmesi, rahibinde teslis adına günahı affetmesidir.
Komünyon Son akşam yemeğinin anılması adına yapılan tören. Pazar günleri yapılır. İsa nın bedenini ve kanını temsil eden şarap ve ekmek yenir.
Evlenme Evlenen çiftler kilisede takdis edilir.
Rahip Takdisi Din adamlarını rahip olarak atanma seremonisidir.
Hastanın Yağlanması Katoliklerde ölmek üzere olan hastaların yağlanması; Ortodokslarda ise hastaya iyileştirme için de uygulanır.
KUTSAL KİTAPLAR / KAYNAKLAR 1- Matta, Markus, Matta, Luka ve Yuhanna ile Resullerin İşleri 2- Pavlus un Mektupları 3- Apokaliptik Yazılar [1545] MS 50 60 Q ve Thomas İncilleri MS 70 80 Markus İncili MS 80-90 Matta ve Lukka İncilleri MS 90 110 Yuhanna İncili
MARKUS İNCİLİ Markus İncili ilk rivayet İncili olarak kabul edilir. Bu İncil iki temel kısımdan oluşur: İsa nın anlattığı anekdotlar ve sözleri; İsa nın tutuklanması, yargılanması ve idam edilmesi. Markus İncilinin yazarı olayları kendi ağzından anlatmaz; üçüncü şahıs ya da şahıslar tarafından onların ağzından aktarır. Yazar anlatanların kim olduklarını da açıklamaz. Bu bağlamda Markus İncili tamamen anonim kaynaklıdır.
MATTA ve LUKA İNCİLLERİ Matta ve Luka İncilleri Markus tan on onbeş sene sonra derlenmiştir. Tam tarih bilinmemekle birlikte, ikisi de aynı dönemlerde yazılmıştır diyebiliriz. Markus tan ayrı olarak İsa nın doğumu ve ölümden diriliş hikayeleri eklenmiştir. Matta derleyicisi Markus İncilinin büyük bir bölümünü kitaba almıştır [ 661 ayetin 600 ü] Luka İncili yazarı Luka nın patronuna Hıristiyan inancını anlatmak için yazıldığı görülüyor. Ana hikayelerle çelişkileri bulunmaktadır.
YUHANNA İNCİLİ MS 90 110 yılları arasında derlendiği düşünülmektedir. Diğerlerinden oldukça farklıdır. Yuhanna incili meydana getirirken diğer İncillerden alıntı yapmamış, kendisi hikayeyi şekillendirerek okuyucuya sunmuştur. Diğer kitaplarda dini kıssalar anlatan İsa, burada uzun konuşmalar yapan bir eğitimci gibi gösterilir. İlklerinde Tanrının egemenliği anlatılırken, Yuhanna da İsa nın şahsında Baba Tanrı ile ilişkisi anlatılmaktadır. Diğerlerinde anlatılan bazı öyküler Yuhanna İncilinde bulunmamaktadır. Akşam yemeği anlatımı tamamen farklıdır. Yuhanna İncili İsa yı insani durumdan uzaklaştırarak tamamen ilahi bir konuma sokar. Yuhanna da İsa fakirlere, sakatlara ve dinsel olarak dışlanmışlara pek ilgi göstermez.
KAYNAKÇA Şinasi Gündüz (Edt.); Yaşayan Dünya Dinleri, Hıristiyanlık [Mahmud Aydın, Hakan Olgun, Mehmet Katar] Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara.