Sayfa No. Temel göstergeler Arazi, İklim 7 Nüfus, Göç, Demografi, Yaşam Memnuniyeti 15 Sağlık, Eğitim, kültür Adalet, Seçim 65 Çevre, Enerji, Bina inşaatı, Ulaştırma 93 İşgücü, İş istatistikleri 109 Gelir tüketim, Fiyat, Dış ticaret Ulusal hesaplar, Maliye, Tarım 119

Temel Göstergeler Türkiye ve Sakarya İli Temel Göstergeleri, Sakarya 81 İl Sırası TR Türkiye TR422 Sakarya Şehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı (%), 2013 Nüfus yoğunluğu (kişi/km²), 2013 Toplam yaş bağımlılık oranı, 2013 Yıllık nüfus artış hızı ( ), 2013 Cinsiyet oranı 2013 Net göç hızı ( ), 2013 Okuma yazma bilen oranı (%), 2013 İlkokulda öğretmen başına öğrenci sayısı, 2013 Yüz bin kişi başına hastane yatak sayısı, Bin kişi başına halk kütüphanelerinden yararlanma sayısı, 8 Veri Veri Sıra 91,30 100,00 100 190 9 48 45 56 13,66 16,6 20 100,7 100,1 46 3,93 21 96,04 96,41 30 20 21 14 265 188 69 258 176 70

Temel Göstergeler Türkiye ve Sakarya İli Temel Göstergeleri, Sakarya 81 İl Sırası (devam) TR Türkiye TR422 Sakarya Veri Veri Sıra 216 285 12 2 577 2 597 23 121 112 40 2 030 2 574 29 9,2 9,6 17 Kişi başına ithalat ($), 2013 3 282 1 523 12 Kişi başına ihracat ($), 2013 1 980 2 633 7 Kişi başına bitkisel üretim değeri (TL), 2013 1 206 1 102 53 752 842 49 528 238 60 Belediyelerde kişi başı temin edilen günlük su miktarı (litre/kişi gün), Kişi başına toplam elektrik tüketimi (KWh), Bin kişi başına otomobil sayısı, 2013 Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı, İşsizlik oranı (%), Kişi başına canlı hayvanlar değeri (TL), 2013 Kişi başına hayvansal ürünler değeri (TL), 2013 9

Arazi Yüzölçümüne göre Sakarya ilçeleri Yüzölçümü (km²) Sakarya ili 3 378 Yüzölçümü en büyük olan ilçeler Geyve 666 Hendek 657 Karasu 405 Yüzölçümü en küçük olan ilçeler Serdivan 120 Karapürçek 118 Arifiye 80 Kaynak: Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğü. Yüzölçümüne Göre İlçeler Karasu %12,0 Hendek %19,4 Geyve %19,7 10 Diğer İlçeler %48,8

İklim Sakarya iklim göstergeleri, 2013 Aylar Aylık maksimum sıcaklık (ºC) Aylık minimum sıcaklık (ºC) Ocak 22,4 0,9 Şubat 25,1 0,5 Mart 31,6 1,8 Nisan 33,7 6,1 Mayıs 35,8 10,8 33 14,2 Haziran Temmuz 34,2 14 Ağustos 35,8 17,3 Eylül 35,3 11,5 Ekim 28,4 4 Kasım 26 2,4 Aralık 18,1 3,5 Kaynak: Sakarya Meteoroloji Müdürlüğü 11

İklim Sakarya iklim göstergeleri, 2013 Aylar Aylık toplam yağış (mm) Aylık ortalama nem (%) Ocak 89,6 75,4 Şubat 62,8 76,8 Mart 91,2 67,7 Nisan 27,9 73,0 Mayıs 44,8 67,1 Haziran 58,7 69,3 Temmuz 13,8 69,1 Ağustos 29,4 69,0 Eylül 48,3 67,4 Ekim 146,7 82,2 Kasım 35,5 74,6 Aralık 62,3 65,0 Kaynak: Sakarya Meteoroloji Müdürlüğü 76,8 Aylık ortalama nem (%) 67,1 Şubat 12 Mayıs 74,6 69 Ağustos Kasım

Taraklı, Sakarya

Nüfus Nüfus, 19272013 Sayım Yılı Türkiye Sakarya 1927 13 648 270 1935 16 158 018 1940 17 820 950 1945 18 790 174 1950 20 947 188 1955 24 064 763 297 108 1960 27 754 820 361 992 1965 31 391 421 404 078 1970 35 605 176 459 052 1975 40 347 719 495 649 1980 44 736 957 548 747 1985 50 664 458 610 500 1990 56 473 035 683 061 2000 67 803 927 756 168 2007 70 586 256 835 222 2008 71 517 100 851 292 2009 72 561 312 861 570 2010 73 722 988 872 872 2011 74 724 269 888 556 75 627 384 902 267 2013 76 667 864 917 373 (1) 1927 yılından 2000 yılına kadar olan veriler Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiştir. 2007 ve sonraki yıllara ait veriler Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden elde edilmiştir. (2) Sakarya ili 01.12.1954 tarihinde Kocaeli ilinden ayrılarak il olmustur. 16

Nüfus 1955 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2013 297 362 404 459 496 549 611 683 756 835 851 862 873 889 902 917 Yıllara Göre Sakarya İli Nüfusu (Bin Kişi) İl, ilçe, belediye ve köy sayısı, 31/12/2013 İlçe sayısı Belediye sayısı Köy sayısı Türkiye Sakarya 970 1 364 18 214 16 16 Kaynak: ADNKS, 2013 İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Bu kapsamda, 6360 ve 6447 sayılı kanunlar ile düzenlenen ve bu kanunlar uyarınca ilk mahalli idareler genel seçimlerinde yürürlüğe girecek olan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri ile 5393 sayılı Yasanın 8 inci ve 11 inci maddelerine göre alınan ve söz konusu Kanun gereğince ilk mahalli idareler seçimlerinde uygulanacak olan birleşme ve katılmalar, belediye ve köy tüzel kişiliğinin kaldırılmasına ve bir beldenin köye dönüştürülmesine dair kararlar, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının 421 sayılı Kararına istinaden, NVİGM tarafından 1 Aralık 2013 tarihi itibarıyla Ulusal Adres Veri Tabanına yansıtıldığı için, 2013 ADNKS sonuçları belirtilen değişiklikleri içermektedir. 17

Nüfus Yıllık Nüfus artış hızı 19352013 (Binde%O) Sayım Yılı Türkiye Sakarya 1935 21,10 1940 19,59 1945 10,59 1950 21,73 1955 27,75 1960 28,53 39,51 1965 24,63 22,00 1970 25,19 25,51 1975 25,01 15,34 1980 20,65 20,35 1985 24,88 21,33 1990 21,71 22,46 2000 18,29 10,17 2008 13,10 19,06 2009 14,50 12,00 2010 15,88 13,03 2011 13,49 17,81 12,01 15,31 2013 13,66 16,60 Not: Sakarya ili 01.12.1954 tarihinde Kocaeli ilinden ayrılarak il olmustur. 18

Nüfus Nüfus büyüklüğüne göre ilçe nüfusları, 31/12/2013 Nüfus Sakarya İli 917 373 Adapazarı 259 516 Nüfusu en fazla olan ilçeler Serdivan 105 775 Akyazı 84 281 Erenler 78 094 Nüfusu en az olan ilçeler Söğütlü 14 055 Karapürçek 12 422 Taraklı 7 135 Kaynak: ADNKS, 2013 Not: İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Sakarya İli İlçe Nüfusları 2013 Adapazarı % 28,29 Diğer İlçeler % 71,71 19

Nüfus Nüfus yoğunluğu, 20072013 Nüfus yoğunluğu (kişi/km²) Yıllar Türkiye Sakarya 2007 92 187 2008 93 190 2009 94 193 2010 96 195 2011 97 199 98 202 2013 100 205 Not: Nüfus yoğunlukları Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğünden alınan yüzölçüm bilgileri ile hesaplanmıştır. Sakarya İli Nüfus yoğunluğu (kişi/km²), 2013 202 199 195 193 190 187 150 205 200 Türkiye 20 Sakarya 100 2013 98 97 2011 94 2010 93 2009 92 2008 0 2007 50 88 100

Nüfus Sakarya İlçe nüfusları, 31/12/2013 İl Toplamı 917 373 İl/İlçe merkezleri 917 373 Adapazarı 259 516 259 516 Akyazı 84 281 84 281 Arifiye 38 905 38 905 Erenler 78 094 78 094 Ferizli 24 585 24 585 Geyve 48 171 48 171 Hendek 76 134 76 134 Karapürçek 12 422 12 422 Karasu 55 342 55 342 Kaynarca 23 390 23 390 Kocaali 22 666 22 666 Pamukova 27 841 27 841 Toplam Belde/Köy Sapanca 39 061 39 061 Serdivan 105 775 105 775 Söğütlü 14 055 14 055 Taraklı 7 135 7 135 Kaynak: ADNKS, 2013 21

Nüfus Sakarya İlinde 2013 dönemi nüfus artış hızı en yüksek ve en düşük olan ilçeler ADNKS nüfusu 2013 Yıllık Nüfus Artış Hızı (%0) Nüfus artış hızı en yüksek olan ilçeler Kocaali Serdivan Taraklı 21 387 22 666 58,08 101 248 105 775 43,74 6 853 7 135 40,33 Nüfus artış hızı en düşük olan ilçeler Kaynarca 23 317 23 390 3,13 Akyazı 84 022 84 281 3,08 Söğütlü 14 100 14 055 3,20 Kaynak: ADNKS, 2013 Yıllık Nüfus Artış Hızı, 2013 ( ) 58,08 Kocaali 22 43,74 40,33 Serdivan Taraklı

Nüfus Nüfus ve nüfus yoğunluğu bakımından Sakarya ilçeleri, 31/12/2013 Nüfus Yüzölçümü İlçe Nüfus Yoğunluğu (km²) (kişi/km²) Toplam 917 373 4 471 205 Adapazarı 259 516 335 775 Akyazı 84 281 306 275 Arifiye 38 905 80 486 Erenler 78 094 125 625 Ferizli 24 585 167 147 Geyve 48 171 666 72 Hendek 76 134 657 116 Karapürçek 12 422 118 105 Karasu 55 342 405 137 Kaynarca 23 390 332 70 Kocaali 22 666 259 88 Pamukova 27 841 280 99 Sapanca 39 061 182 215 Serdivan 105 775 120 881 Söğütlü 14 055 147 96 Taraklı 7 135 292 24 Kaynak: ADNKS, 2013 Not: Sakarya nın yüzölçümü (ilçeler bazında) Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğü nden alınmıştır. Nüfus yoğunlukları bu yüzölçümüne göre hesaplanmıştır. 23

Nüfus Cinsiyete göre Sakarya İlçe nüfusları, 31/12/2013 İlçe Toplam Erkek Kadın İl Toplamı 917 373 458 987 458 386 Adapazarı 259 516 128 885 130 631 Akyazı 84 281 42 080 42 201 Arifiye 38 905 19 773 19 132 Erenler 78 094 39 350 38 744 Ferizli 24 585 12 945 11 640 Geyve 48 171 24 124 24 047 Hendek 76 134 37 956 38 178 Karapürçek 12 422 6 281 6 141 Karasu 55 342 27 642 27 700 Kaynarca 23 390 11 914 11 476 Kocaali 22 666 11 322 11 344 Pamukova 27 841 13 932 13 909 Sapanca 39 061 19 575 19 486 Serdivan 105 775 52 556 53 219 Söğütlü 14 055 7 063 6 992 Taraklı 7 135 3 589 3 546 Kaynak: ADNKS, 2013 Sakarya İlinde Cinsiyete Göre Nüfus, 2013 Erkek % 49,97 24 Kadın % 50,03

Nüfus Yaş grubuna göre nüfus, 31/12/2013 Yaş grubu Toplam Türkiye Nüfus Sakarya Oran (%) Nüfus Oran (%) 76 667 864 100,00 917 373 100,00 04 6 206 415 8,10 65 632 8,39 59 6 271 234 8,18 68 455 8,16 1014 6 372 165 8,31 73 483 8,30 1519 6 477 722 8,45 76 609 8,08 2024 6 214 024 8,11 74 022 8,66 2529 6 286 332 8,20 71 021 10,13 3034 6 543 669 8,54 77 214 9,28 3539 5 826 149 7,60 71 581 8,20 4044 5 308 260 6,92 65 368 6,74 4549 4 721 763 6,16 59 088 6,30 5054 4 232 792 5,52 54 697 5,25 5559 3 555 185 4,64 47 787 3,94 6064 2 760 460 3,60 36 392 3,01 6569 2 045 398 2,67 26 612 2,06 7074 1 507 728 1,97 19 597 1,45 7579 1 077 295 1,41 13 774 1,16 8084 820 606 1,07 10 573 0,63 8589 341 662 0,45 4 352 0,21 99 005 0,13 1 116 0,06 90+ Kaynak: ADNKS, 2013 25

Nüfus Kaynak: ADNKS, 2013 26

Nüfus Sakarya ilinde yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus 31/12/2013 Yaş grubu Toplam Erkek Kadın Toplam 917 373 458 987 458 386 04 65 632 33 751 31 881 59 68 455 35 172 33 283 1014 73 483 37 763 35 720 1519 76 609 38 970 37 639 2024 74 022 35 707 38 315 2529 71 021 35 944 35 077 3034 77 214 39 035 38 179 3539 71 581 36 456 35 125 4044 65 368 32 953 32 415 4549 59 088 29 841 29 247 5054 54 697 27 610 27 087 5559 47 787 24 079 23 708 6064 36 392 18 295 18 097 6569 26 612 12 697 13 915 7074 19 597 8 794 10 803 7579 13 774 5 895 7 879 8084 10 573 4 292 6 281 8589 4 352 1 455 2 897 90+ 1 116 278 838 Kaynak: ADNKS, 2013 27

Nüfus Ortanca yaş ve yaş bağımlılık oranı, 2013 Türkiye Ortanca yaş 2013 30,07 30,39 Toplam yaş bağımlılık oranı 48,03 47,65 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) 11,12 11,35 Genç bağımlılık oranı (014 yaş) 36,91 36,30 2013 Ortanca yaş 31,59 31,91 Toplam yaş bağımlılık oranı 45,17 44,75 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) 11,77 12,00 Genç bağımlılık oranı (014 yaş) 33,40 32,75 Sakarya Kaynak: ADNKS, 2013 Ortanca yaş: Nüfusu oluşturan kişilerin yaşları, küçükten büyüğe doğru sıralandığında ortada kalan kişinin yaşıdır. Buna göre, nüfusun yarısı bu yaştan küçük, diğer yarısı da bu yaştan büyüktür. Ortanca Yaş, 2013 28 Türkiye Sakarya 30,39 31,91

Nüfus Sakarya ilçe okuma yazma bilen oranı (%), 2013 (6+ yaş) Toplam Erkek Adapazarı 97,47 99,22 Kadın 95,76 Akyazı 94,98 98,65 91,34 Arifiye 97,10 98,96 95,19 Erenler 97,58 99,40 95,75 Ferizli 95,22 98,53 91,54 Geyve 94,74 98,15 91,34 Hendek 95,46 98,82 92,13 Karapürçek 95,08 98,58 91,51 Karasu 95,20 98,59 91,84 Kaynarca 93,76 97,49 89,93 Kocaali 92,93 97,66 88,22 Pamukova 96,06 98,69 93,46 Sapanca 96,99 99,00 94,97 Serdivan 98,13 99,48 96,81 Söğütlü 95,15 98,49 91,77 Taraklı 91,62 95,73 87,49 Kaynak: ADNKS, 2013 29

30 3 721 969 2 069 3 267 Erenler Ferizli Geyve Hendek Kaynak: ADNKS, 2013 603 1 821 Arifiye Karapürçek 3 701 11 015 Adapazarı Akyazı 39 026 Toplam 02 613 9 645 1 763 632 5 886 2 896 9 797 5 174 11 296 31 789 113 109 3 489 2 161 1 037 3 612 1 943 3 849 11 424 40 497 35 Sakarya ili ilçe çağ nüfusları, 2013 939 5 050 3 116 1 507 5 249 2 769 5 992 16 110 59 855 1417 Yaş Grubu 1821 777 5 384 2 724 1 489 4 726 2 473 4 918 15 891 61 122 2224 602 3 545 2 103 1 206 3 906 1 863 3 529 12 107 44 592 25+ 7 106 45 754 30 112 15 481 47 083 22 862 50 996 161 180 559 172 Nüfus

Nüfus Kocaali Kaynarca Karasu İlçe 1 706 1 128 719 981 2 197 02 1 766 1 214 830 968 2 312 35 4 714 3 483 2 742 2 924 6 996 613 2 648 1 674 1 592 1 600 4 027 1417 777 11 601 2 458 1 812 1 170 1 448 3 075 1821 623 7 388 1 787 1 244 904 1 016 2 449 2224 9 299 60 015 23 982 17 286 14 709 14 453 34 286 25+ Sakarya ili ilçe çağ nüfusları, 2013 (devam) Pamukova 894 6 220 Yaş Grubu Sapanca 1 434 4 568 11 733 320 510 399 4 469 468 518 837 4 349 281 Serdivan 262 Söğütlü Taraklı Kaynak: ADNKS, 2013 31

Nüfus Sakarya ili ortalama hanehalkı büyüklükleri, 2013 İlçe Toplam Şehir Köy Toplam 3,73 3,73 Adapazarı 3,58 3,58 Akyazı 3,91 3,91 Arifiye 4,14 4,14 Erenler 4,03 4,03 Ferizli 3,59 3,59 Geyve 3,80 3,80 Hendek 3,81 3,81 Karapürçek 4,36 4,36 Karasu 3,51 3,51 Kaynarca 4,30 4,30 Kocaali 3,37 3,37 Pamukova 3,52 3,52 Sapanca 3,74 3,74 Serdivan 3,68 3,68 Söğütlü 3,75 3,75 Taraklı 3,62 3,62 Kaynak: ADNKS, 2013 32

Nüfus Sakarya ili hanehalkı sayıları, 2013 Toplam Şehir Köy Sakarya İli 239 128 239 128 Adapazarı 70 274 70 274 Akyazı 21 412 21 412 Arifiye 9 233 9 233 Erenler 19 066 19 066 Ferizli 6 501 6 501 Geyve 12 499 12 499 Hendek 19 369 19 369 2 830 2 830 Karapürçek Karasu 15 631 15 631 Kaynarca 5 398 5 398 Kocaali 6 703 6 703 Pamukova 7 749 7 749 Sapanca 10 337 10 337 Serdivan 26 462 26 462 Söğütlü 3 731 3 731 Taraklı 1 933 1 933 Kaynak: ADNKS, 2013 33

Nüfus Yıllara göre ortalama hanehalkı büyüklükleri Türkiye 2008 3,97 4,05 2009 3,97 4,05 2010 3,89 3,98 2011 3,76 3,87 3,69 3,80 2013 3,63 3,73 Kaynak: ADNKS, 2013 34 Sakarya

Nüfus Tabiiyete göre yabancı uyruklu nüfus, 2013 Toplam Irak Almanya 5 960 Kazakistan 90 2 115 Bulgaristan 89 Rusya F. 86 621 Avusturya 391 Çin (PRC) 73 Türkmenistan 373 Güney Kore 65 Azerbaycan 287 Kosova 65 Suriye 243 Yunanistan 64 İran 239 Kırgızistan 63 62 Gürcistan 138 Özbekistan Afganistan 106 Ukrayna Japonya 92 Diğer 54 1 355 Kaynak: ADNKS, 2013 35

Göç Sakarya İlinin aldığı ve verdiği göç, 20112013 Dönem sonu nüfusu 2011 Dönemi 2013 Dönemi 902 267 917 373 Aldığı göç 28 457 30 770 Verdiği göç 23 787 27 170 4 670 3 600 5,19 3,93 Net göç Net göç hızı (%0) Sakarya İlinin Aldığı Göç 28 457 2011 30 770 2013 Sakarya İlinin Verdiği Göç 27 170 23 787 2011 36 2013

Göç Sakarya ilinin diğer illerden aldığı göç 2013 Sayı Oran (%) 30 770 İstanbul 9 744 31,7 Kocaeli 3 319 10,8 Düzce 1 200 3,9 Ankara 1 161 3,8 Bursa 1 123 3,6 Uşak 46 0,15 Bingöl 40 0,13 Burdur 30 0,10 Tunceli 24 0,08 Kilis 24 0,08 Toplam En fazla göç aldığı iller En az göç aldığı iller Kaynak: ADNKS, 2013 Sakarya İlinin diğer illerden aldığı göç 2013 dönemi Kocaeli %10,8 Diğer İller %53,6 İstanbul %31,7 37

Göç Sakarya ilinin diğer illere verdiği göç 2013 Toplam Sayı Oran (%) 27 170 En fazla göç verdiği iller İstanbul 8 324 30,64 Kocaeli 3 535 13,01 Ankara 1 384 5,09 Düzce 1 327 4,88 Bursa 1 075 3,96 Aksaray 34 0,13 Bayburt 25 0,09 Karaman 23 0,08 Tunceli 21 0,08 Kilis 11 0,04 En az göç verdiği iller Kaynak: ADNKS, 2013 Sakarya İlinin diğer illere verdiği göç Kocaeli %13,0 İstanbul %30,6 38 2013 dönemi Ankara %5,1 Diğer İller %51,3

Göç Sakarya ilinde ikamet edenlerin nüfusa kayıtlı oldukları iller, 2013 Sayı Oran (%) 676 033 74,17 Trabzon 26 018 2,85 Erzurum 14 314 1,57 Düzce 14 191 1,56 Kocaeli 10 575 1,16 9 234 1,01 Kilis 358 0,04 Burdur 340 0,04 Tunceli 271 0,03 Şırnak 228 0,03 Hakkari 111 0,01 Sakarya'da ikamet eden Sakaryalılar En fazla nüfus kaydı olan iller Ağrı En az nüfus kaydı olan iller Kaynak: ADNKS, 2013 Not: Yabancılar hariçtir. 39

Göç Sakarya nüfusuna kayıtlı olanların ikamet ettikleri iller, 2013 Sayı Oran (%) 957 655 100,00 İstanbul 135 920 14,19 Kocaeli 65 072 6,79 Ankara 10 502 1,10 Bursa 10 104 1,06 İzmir 6 522 0,68 Bayburt 78 0,008 Niğde 76 0,008 Ardahan 60 0,006 Adıyaman 49 0,005 Kilis 31 0,003 Sakarya nüfusuna kayıtlı olup Türkiye'de ikamet edenler En fazla ikamet ettikleri iller En az ikamet ettikleri iller Kaynak: ADNKS, 2013 Not: Yabancılar hariçtir. 40

Göç Sakarya İli ilçeleri göç bilgileri, 2013 Aldığı göç Verdiği göç Akyazı 1 865 1 957 Geyve 1 288 Hendek 3 115 Karasu 2 256 İlçe Kaynarca Sapanca Kocaali Pamukova Taraklı Net göç Net göç hızı ( ) 92 1,09 1 277 11 0,23 2 884 231 3,04 1 696 560 10,17 710 717 7 0,30 1 455 1 234 221 5,67 5,00 752 639 113 1 122 937 185 6,67 281 174 107 15,11 Ferizli 633 571 62 2,53 Karapürçek 227 250 23 1,85 Söğütlü 284 314 30 2,13 8 040 7 449 591 2,28 971 797 174 4,48 Adapazarı Arifiye Erenler 2 409 1 976 433 5,56 Serdivan 5 362 4 298 1 064 10,11 Kaynak: ADNKS, 2013 41

Göç 15 10 5 0 5 10 Akyazı 1,09 Geyve 0,23 3,04 Karasu Kaynarca 10,17 0,30 Sapanca 5,67 Kocaali 5,00 Pamukova 6,67 Taraklı Ferizli 15,11 2,53 Karapürçek 1,85 Söğütlü 2,13 Adapazarı Arifiye Erenler Serdivan 42 2,28 4,48 5,56 10,11 Sakarya ili ilçelere göre net göç hızı ( ), 2013 Hendek

Göç İstanbul 715 İstanbul 451 İstanbul 1 079 İstanbul 955 İstanbul 212 İstanbul 471 İstanbul 291 İstanbul 354 Kocaeli 162 Kocaeli 142 Kocaeli 314 Kocaeli 209 Kocaeli 191 Kocaeli 253 Kocaeli 126 Kocaeli 106 Bolu 83 Bilecik 104 Düzce 269 Zonguldak 80 Bursa 21 Tokat 60 Düzce 75 Bilecik 76 Sakarya ili ilçelere göre alınan göç (ilk 5 il) Akyazı Geyve Hendek Karasu Kaynarca Sapanca Kocaali Pamukova Düzce 80 Bolu 56 Bursa 112 Düzce 74 Ankara 17 Ankara 48 Zonguldak 36 Trabzon 57 Bursa 64 Erzurum 45 Trabzon 84 Ankara 73 Trabzon 17 İzmir 45 Giresun 22 Bursa 48 Diğer İller 761 Diğer İller 490 Diğer İller 1 257 Diğer İller 865 Diğer İller 252 Diğer İller 578 Diğer İller 202 Diğer İller 481 43

44 Serdivan Erenler Arifiye Adapazarı Söğütlü Karapürçek Ferizli Taraklı Kocaeli 75 İstanbul 187 İstanbul 95 İstanbul 82 İstanbul 2 118 İstanbul 189 İstanbul 622 İstanbul 1 859 İstanbul 64 Kocaeli 70 Kocaeli 31 Kocaeli 34 Kocaeli 858 Kocaeli 105 Kocaeli 214 Kocaeli 429 Bolu 29 Trabzon 45 Düzce 9 Trabzon 15 Ankara 388 Erzurum 75 Düzce 129 Ankara 245 Sakarya ili ilçelere göre alınan göç (ilk 5 il) (devamı) Bartın 21 Düzce 30 Balıkesir 8 Düzce 15 Bursa 364 Ankara 46 Ankara 94 Bursa 240 Ankara 9 Tekirdağ 17 Erzurum 7 Bursa 12 Düzce 270 Trabzon 42 Erzurum 91 Düzce 136 Diğer İller 83 Diğer İller 284 Diğer İller 77 Diğer İller 126 Diğer İller 4 042 Diğer İller 514 Diğer İller 1 259 Diğer İller 2 453 Göç

Göç İstanbul 685 İstanbul 415 İstanbul 808 İstanbul 563 İstanbul 234 İstanbul 384 İstanbul 221 İstanbul 281 Kocaeli 280 Kocaeli 168 Düzce 333 Kocaeli 239 Kocaeli 185 Kocaeli 297 Kocaeli 80 Kocaeli 158 Sakarya ili ilçelere göre verilen göç (ilk 5 il) Akyazı Geyve Hendek Karasu Kaynarca Sapanca Kocaali Pamukova Ankara 82 Bilecik 75 Kocaeli 313 Düzce 108 Ankara 23 Ankara 70 Düzce 63 Bursa 62 Düzce 78 Bolu 63 Ankara 115 Ankara 63 Düzce 16 Bursa 44 Bursa 21 Bilecik 57 Bursa 71 Bursa 60 Bursa 100 Bursa 49 Adana 15 Bolu 21 Giresun 18 Ankara 26 Diğer İller 761 Diğer İller 496 Diğer İller 1 215 Diğer İller 674 Diğer İller 244 Diğer İller 418 Diğer İller 236 Diğer İller 353 45

46 Serdivan Erenler Arifiye Adapazarı Söğütlü Karapürçek Ferizli Taraklı İstanbul 34 İstanbul 143 İstanbul 72 İstanbul 86 İstanbul 2 234 İstanbul 169 İstanbul 405 İstanbul 1 590 Bolu 25 Kocaeli 115 Kocaeli 28 Kocaeli 41 Kocaeli 826 Kocaeli 111 Kocaeli 279 Kocaeli 403 Bilecik 20 Bursa 26 Giresun 14 Ankara 24 Ankara 458 Ankara 48 Düzce 141 Ankara 261 Sakarya ili ilçelere göre verilen göç (ilk 5 il) (devamı) Kocaeli 12 Ordu 24 Diyarbakır 12 Adana 14 Bursa 330 Bursa 44 Ankara 115 Bursa 185 Eskişehir 11 Adana 20 Adana 11 Zonguldak 13 Düzce 327 Düzce 29 Bursa 65 Düzce 150 Diğer İller 72 Diğer İller 243 Diğer İller 113 Diğer İller 136 Diğer İller 3 274 Diğer İller 396 Diğer İller 971 Diğer İller 1 709 Göç

Demografi Yasal Medeni duruma göre nüfus, 2013 (15+ yaş) Türkiye Hiç evlenmedi Evli Boşandı Eşi öldü Toplam Sakarya Hiç evlenmedi Evli Boşandı Eşi öldü Toplam Sayı Oran (%) 15 723 234 36 701 526 1 870 053 3 124 295 57 419 108 27,38 63,92 3,26 5,44 100 185 993 455 854 19 589 43 444 704 880 26,39 64,67 2,78 6,16 100 Kaynak: ADNKS, 2013 Not: Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Medeni Duruma Göre Nüfus (15+ Yaş), 2013 80 63,9 64,7 60 27,4 26,4 Evli Hiç evlenmedi 0 3,3 2,8 Türkiye 5,4 6,2 Eşi öldü 20 Boşandı 40 Sakarya 47

Demografi Cinsiyete göre ölüm sayıları Toplam Erkek Kadın 2009 368 884 203 391 165 493 2010 365 707 200 180 165 527 2011 375 923 206 427 169 496 376 000 207 451 168 549 2013 372 094 205 028 167 066 2009 5 040 2 831 2 209 2010 5 048 2 784 2 264 2011 5 250 2 899 2 351 5 099 2 842 2 257 2013 5 100 2 791 2 309 Türkiye Sakarya Sakarya İlinde Yıllara Göre Ölümler 5 250 5300 5200 5 099 5 100 5100 5 040 5 048 48 2013 2011 2010 2009 5000

Demografi Evlenme sayıları, 20062013 Türkiye Sakarya Oran (%) 1,14 2006 636 121 7 226 2007 638 311 7 473 1,17 2008 641 973 7 227 1,13 2009 591 742 6 608 1,12 2010 582 715 6 429 1,10 2011 592 775 6 751 1,14 603 751 6 975 1,16 2013 600 138 6 992 1,17 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). Sakarya İlinde Yıllara Göre Evlenme Sayıları 8 000 7 473 7 227 7 000 6 975 7 226 6 751 6 992 6 608 6 429 2013 2011 2010 2009 2008 2007 2006 6 000 49

Demografi Sakarya ilinde yaş grubuna göre evlenen sayıları 2013 Erkek Kadın 6 992 6 992 1619 180 1 271 2024 1 637 2 807 2529 2 857 1 664 3034 1 276 569 3539 455 230 4044 193 119 4549 117 77 5054 76 36 5559 55 29 60+ 97 33 Bilinmeyen 49 157 Toplam Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). 50

Demografi Sakarya ili ilçelere göre evlenme sayıları, 2013 Toplam TR Türkiye TR422 Sakarya Adapazarı 600 138 6 992 1 455 Akyazı 661 Arifiye 339 Erenler 774 Ferizli 182 Geyve 345 Hendek 566 Karapürçek 115 Karasu 490 Kaynarca 216 Kocaali 162 Pamukova 205 Sapanca 375 Serdivan 938 Söğütlü 131 Taraklı 38 51

Nüfus, Göç, Demografi, Yaşam Memnuniyeti Demografi Boşanma sayıları, 2006 2013 Yıl Türkiye Sakarya Oran (%) 2006 93 489 1 034 1,11 2007 94 219 1 028 1,09 2008 99 663 1 026 1,03 2009 114 162 1 274 1,12 2010 118 568 1 282 1,08 2011 120 117 1 254 1,04 123 325 1 315 1,07 2013 125 305 1 487 1,19 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). Sakarya İlinde Yıllara Göre Boşanma Sayıları 1 487 1500 1400 1 274 1300 1 282 1 254 1200 1100 1 315 1 034 1 028 1 026 1000 52 2013 2011 2010 2009 2008 2007 2006 900

Demografi Sakarya İlinde yaş grubuna göre boşanan sayıları, 2013 Erkek Toplam 1619 2024 2529 3034 3539 4044 4549 5054 5559 6064 Bilinmeyen 1 487 3 79 225 308 304 199 143 79 73 66 8 Kadın 1 487 45 235 304 297 226 152 110 58 24 26 10 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS) Sakarya İlinde Yaş Gruplarına Göre Boşanma Sayıları 1 310 529 2529 605 3034 530 3539 Diğer 53

Demografi İntihar sayıları, 2005 Yıl 2005 Türkiye 2 703 Sakarya 16 Oran (%) 0,59 2006 2 829 34 1,20 2007 2 793 33 1,18 2008 2 816 24 0,85 2009 2 898 34 1,17 2010 2 933 32 1,09 2011 2 677 24 0,90 3 225 23 0,71 Sakarya İlinde cinsiyet ve yaş grubuna göre intihar sayıları, Yaş Toplam Erkek Kadın 23 17 6 15 15 24 2 2 25 34 6 5 1 35 44 1 1 45 54 6 5 1 55 64 5 4 1 65 74 1 1 75+ 2 2 Bilinmeyen Toplam 54

Demografi Annenin yaş grubuna göre doğumlar, 2013 Türkiye 1 283 062 326 87 226 319 517 396 157 306 524 131 925 28 593 2 852 377 9 565 Toplam 15'den az 1519 2024 2529 3034 3539 4044 4549 50+ Bilinmeyen Sakarya 13 267 2 766 3 142 4 323 3 302 1 387 251 11 2 81 Cinsiyete göre doğumlar, 2009 2013 Türkiye 2009 2010 2011 2013 Sakarya 2009 2010 2011 2013 Toplam 1 1 1 1 1 265 258 244 286 283 071 252 673 828 062 Toplam 13 13 12 13 13 324 011 712 346 267 Erkek 650 646 639 660 659 590 397 343 589 740 Erkek 6 6 6 6 6 801 784 503 841 781 Kadın 614 611 605 626 623 481 855 330 239 322 Kadın 6 6 6 6 6 523 227 209 505 486 55

Demografi İlçe ve cinsiyete göre ölümler, 2013 Toplam Erkek Kadın 372 094 205 028 167 066 TR422 Sakarya 5 100 2 791 2 309 Adapazarı 1 349 724 625 Akyazı 484 278 206 Arifiye 178 102 76 Erenler 387 192 195 Ferizli 162 79 83 Geyve 311 164 147 Hendek 465 268 197 74 44 30 Karasu 350 200 150 Kaynarca 181 92 89 Kocaali 174 109 65 Pamukova 206 123 83 Sapanca 206 111 95 Serdivan 400 212 188 Söğütlü 125 68 57 Taraklı 48 25 23 TR Türkiye Karapürçek Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü 56

Demografi İlçe ve cinsiyete göre intiharlar, TR Türkiye TR422 Sakarya Toplam Erkek Kadın 3 225 2 315 910 23 17 6 Adapazarı 7 4 3 Akyazı 2 2 Arifiye 2 2 Erenler 1 1 Ferizli Geyve 2 2 Hendek 3 1 2 Karapürçek 1 1 Karasu 1 1 Kaynarca Kocaali Pamukova 2 2 Sapanca Serdivan 2 2 Söğütlü Taraklı Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü 57

Demografi Sakarya ilçe ve cinsiyete göre doğumlar, 2013 TR Türkiye Toplam Erkek Kız 1 283 062 659 740 623 322 TR422 Sakarya 13 267 6 781 6 486 Adapazarı 3 833 1 957 1 876 Akyazı 1 227 620 607 Arifiye 623 314 309 1 251 630 621 Ferizli 338 161 177 Geyve 736 373 363 544 Erenler Hendek 1 104 560 Karapürçek 207 123 84 Karasu 740 378 362 Kaynarca 322 152 170 Kocaali 229 109 120 Pamukova 390 206 184 Sapanca 553 307 246 Serdivan 1 434 758 676 Söğütlü 186 88 98 Taraklı 94 45 49 Kaynak: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü 58

TR Türkiye TR422 Sakarya Adapazarı Akyazı Arifiye Erenler Ferizli Geyve Hendek Karapürçek Karasu Kaynarca Kocaali Pamukova Sapanca Serdivan Söğütlü Taraklı 57 419 108 704 880 198 901 63 751 29 125 59 221 19 235 37 257 58 252 9 172 42 720 18 054 17 964 21 547 30 092 82 585 11 361 5 643 Toplam Medeni duruma göre nüfus 15 723 234 185 993 51 673 15 714 8 012 15 234 4 532 8 676 15 756 2 268 10 821 4 398 4 351 4 897 8 148 27 616 2 649 1 248 Hiç evlenmedi 36 701 526 455 854 127 976 42 367 18 833 39 170 12 849 25 195 37 047 6 137 27 581 12 167 11 864 14 616 19 261 49 482 7 511 3 798 Evli 1 870 053 19 589 7 146 1 452 608 1 598 581 710 1 557 182 1 503 271 399 483 889 1 880 244 86 Boşandı 3 124 295 43 444 12 106 4 218 1 672 3 219 1 273 2 676 3 892 585 2 815 1 218 1 350 1 551 1 794 3 607 957 511 Eşi öldü Demografi 59

Yaşam Memnuniyeti Cinsiyete göre mutluluk düzeyi, 2013 Mutluluk düzeyi (%) Türkiye Toplam 100 80 Orta Mutsuz 59,0 30,2 10,8 Erkek 56,1 32,0 11,9 Kadın 61,9 28,5 9,6 Sakarya Toplam 120 Mutlu 69,6 23,4 7,0 Erkek 66,0 24,6 9,4 Kadın 73,2 22,1 4,6 Mutluluk Düzeyi, 2013 6,99 10,75 23,37 30,23 60 40 69,64 59,02 20 0 Türkiye Mutlu 60 Sakarya Orta Mutsuz

Yaşam Memnuniyeti Cinsiyete göre umut düzeyi, 2013 Türkiye Sakarya Umutlu Umutlu değil Toplam 77,0 23,0 Erkek 76,5 23,5 Kadın 77,5 22,5 Toplam 84,2 15,8 Erkek 84,3 15,7 Kadın 84,1 15,9 Umutluluk Düzeyi, 2013 %100 %80 22,99 15,8 77,01 84,2 Türkiye Sakarya %60 %40 %20 %0 Umutlu Umutlu değil 61

Yaşam Memnuniyeti Kamu hizmetlerinde memnuniyet durumu Memnuniyet Durumu (%) 62 Türkiye Sakarya Sosyal Güvenlik Kurumu hizmetleri 69,6 86,2 Sağlık hizmetleri 74,7 84,0 Eğitim hizmetleri 69,7 80,6 Adli hizmetler 52,8 78,2 Asayiş hizmetleri 79,4 89,4 Ulaştırma hizmetleri 76,4 88,7

Yaşam Memnuniyeti Belediye hizmetlerinde memnuniyet durumu Memnuniyet Durumu (%) Türkiye Sakarya Çöp ve çevresel atık toplama hizmeti 73,3 70,0 Kanalizasyon hizmeti 70,3 60,3 Şebeke suyu hizmeti 73,0 71,4 Toplu taşıma hizmeti 63,8 74,2 Yeşil alanların miktarından 57,1 66,2 Engellilere yönelik düzenlemeler 48,9 57,2 Hasta ve yoksullara yardım 53,3 64,4 Yol/kaldırım yapımı hizmeti 59,7 66,4 Işıklandırma hizmeti 74,1 73,9 Sokak levhaları ve dış kapı numaralandırma hizmetleri 72,7 74,0 63

Sağlık Kamu ve özel hastane sayıları ile hastane yatak sayıları, 2009 Toplam hastane sayısı Toplam yatak sayısı Türkiye 2009 1 347 172 738 2010 1 397 184 339 2011 1 410 188 047 1 483 200 072 2009 18 1 484 2010 19 1 438 2011 19 1 509 20 1 700 Sakarya Sakarya İlinde Hastane Yatak Sayıları 66 1 484 1 438 2009 2010 1 700 1 509 2011

Sağlık Kamu ve özel hastane sayıları ile hastane yatak sayıları (devam) Kamu(1) Özel(2) Hastane sayısı Yatak sayısı Hastane sayısı Yatak sayısı 2009 897 147 560 450 25 178 2010 908 156 276 489 28 063 2011 907 156 399 503 31 648 942 164 305 541 35 767 Türkiye Sakarya 2009 12 1 262 6 222 2010 13 1 217 6 221 2011 13 1 273 6 236 14 1 463 6 237 Not: Bilgiler Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınmış olup, Milli Savunma Bakanlığı'na ait hastaneleri kapsamaz. (1) 14 Şubat 2005 tarihli 927 sayılı Sağlık Bakanlığı makam onayı ile Sosyal Sigortalar Kurumu Sağlık Bakanlığı'na devredildiğinden, İstatistiki veriler Sağlık Bakanlığı verileri içerisinde yer almıştır. (2) Kişilere, derneklere, yabancılara ve azınlıklara ait hastaneler özel hastanelerdir. 67

68 2009 2010 2011 Sakarya Türkiye 2009 2010 2011 60 63 66 70 468 484 531 524 655 563 064 103 Uzman hekim Sağlık personeli sayısı 35 38 39 38 435 421 505 470 911 818 712 877 Pratisyen hekim 20 21 21 21 255 265 254 206 589 432 099 404 Diş hekimi 1 1 1 1 120 176 237 342 93 550 99 302 110 862 122 663 Sağlık memuru 176 772 982 906 905 925 1 096 1 108 105 114 124 134 Hemşire 49 50 51 53 568 559 612 652 357 343 905 466 Ebe Sağlık

Sağlık Sakarya İli Sağlık Personeli Sayısı, Ebe 652 Uzman hekim 524 Pratisyen hekim 470 Diş hekimi 206 Hemşire 1 108 Sağlık memuru 1 342 69

Eğitim Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları Okul Öğrenci Öğretmen /'13 83 771 17 234 452 869 630 2013/'14 83 204 17 532 988 911 216 /'13 1 124 198 615 9 913 2013/'14 1 105 201 972 10 741 Toplam Türkiye Sakarya Okul öncesi eğitimde okul, öğretmen ve öğrenci sayıları Okul Öğrenci Öğretmen /'13 27 197 1 077 933 62 933 2013/'14 26 698 1 059 495 63 327 /'13 359 13 026 682 2013/'14 370 13 030 794 Türkiye Sakarya Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim / 13 2013/ 14 70

Eğitim İlkokul eğitiminde okul, öğretmen ve öğrenci sayıları Okul Öğrenci Öğretmen /'13 29 169 5 593 910 282 043 2013/'14 28 532 5 574 916 288 444 /'13 363 60 456 2 898 2013/'14 341 60 234 3 267 Türkiye Sakarya Ortaokul eğitiminde okul, öğretmen ve öğrenci sayıları Okul Öğrenci Öğretmen /'13 16 987 5 566 986 269 759 2013/'14 17 019 5 478 399 280 804 /'13 257 63 512 3 274 2013/'14 247 62 539 3 262 Türkiye Sakarya Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim / 13 2013/ 14 71

Eğitim Genel ortaöğretim eğitiminde okul, öğretmen ve öğrenci sayıları Okul Öğrenci Öğretmen /'13 4 214 2 725 972 119 393 2013/'14 3 744 2 906 291 117 353 /'13 48 25 436 1 153 2013/'14 48 29 146 1 308 Türkiye Sakarya Mesleki ve teknik ortaöğretim eğitiminde okul, öğretmen ve öğrenci sayıları Okul Öğrenci Öğretmen /'13 6 204 2 269 651 135 502 2013/'14 7 211 2 513 887 161 288 /'13 97 36 185 1 906 2013/'14 99 37 023 2 110 Türkiye Sakarya Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim / 13 2013/ 14 72

Eğitim İlkokulda okullaşma oranı (%) /'13 Toplam Erkek Kadın 107,52 107,21 107,84 Türkiye Brüt Net 98,86 98,81 98,92 Sakarya Brüt 105,98 105,75 106,21 Net 99,16 99,05 99,27 2013/'14 Toplam Erkek Kadın 111,94 111,49 112,41 Türkiye Brüt Net 99,57 99,53 99,61 Sakarya Brüt Net 110,39 99,60 109,90 99,47 110,91 99,75 Ortaokulda okullaşma oranı (%) Toplam Erkek /'13 Kadın Türkiye 109,24 Sakarya Brüt 107,64 106,12 Net 93,09 93,19 92,98 Brüt 106,82 103,94 109,86 Net 95,64 95,8 95,47 Toplam Erkek Kadın Brüt 108,80 106,89 110,83 Net 94,52 94,57 94,47 Brüt Net 106,82 96,58 104,05 96,71 109,77 96,44 2013/'14 Türkiye Sakarya Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri 73

Eğitim Ortaöğretimde okullaşma oranı (%) /'13 Toplam Erkek Türkiye Sakarya Kadın Brüt 96,77 99,6 Net 70,06 70,77 69,31 Brüt 104,51 104,65 104,36 Net 76,91 78,07 75,67 2013/'14 93,77 Toplam Erkek Kadın 103,26 106,05 100,32 Türkiye Brüt Net 76,65 77,22 76,05 Sakarya Brüt Net 110,55 83,61 109,70 83,84 111,45 83,37 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri Brüt Okullaşma Oranı: İlgili öğrenim türündeki tüm öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. Net Okullaşma Oranı: İlgili öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan öğrencilerin, ait olduğu öğrenim türündeki teorik yaş grubunda bulunan toplam nüfusa bölünmesi ile elde edilir. 74

Eğitim Eğitim seviyesine göre okul ve öğretmen başına düşen öğrenci sayıları İlkokul Okul Öğretmen /'13 2013/'14 192 195 20 19 306 304 19 18 464 506 16 20 TÜRKİYE Ortaokul Okul Öğretmen Genel Ortaöğretim Okul Öğretmen Mesleki ve teknik Ortaöğretim Okul Öğretmen İlkokul Okul Öğretmen 326 15 308 14 /'13 2013/'14 167 177 21 18 229 237 18 18 378 409 16 18 SAKARYA Ortaokul Okul Öğretmen Genel Ortaöğretim Okul Öğretmen Mesleki ve teknik Ortaöğretim Okul Öğretmen 312 302 16 15 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri Açık ilköğretim ve açık öğretim lisesi öğrencisi kapsanmamıştır. Toplam öğretmen, kadrolu ve sözleşmeli öğretmenleri kapsar. 75

Eğitim Yükseköğretim kurumlarında ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenci sayıları Türkiye Mezun Okuyan Yeni kayıtlı Sakarya 2010/'11 2011/'12 /'13 520 614 496 794 573 434 3 626 642 4 112 687 4 676 566 770 774 813 580 887 104 2010/'11 2011/'12 /'13 Mezun 9 603 9 398 10 380 Okuyan 47 226 52 643 57 026 Yeni kayıtlı 13 753 14 137 14 789 Kaynak: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Not: Mezun olan öğrenciler bir önceki dönemin mezunlarıdır. 76

Eğitim 8 486 15 529 68 040 24 759 9 257 16 783 /'13 74 499 27 385 10 962 17 807 130 653 21 717 2011/'12 156 1 640 /'13 65 763 1 491 148 118 839 2010/'11 148 486 2011/'12 1 418 123 850 111 495 137 461 2010/'11 Yükseköğretim kurumlarında kendi biriminde görevli öğretim elemanı sayısı TR Türkiye 112 759 Toplam öğretim elemanı Profesör Toplam öğretim elemanı Profesör 472 TR422 Sakarya Yardımcı Doçent (1) Diğer öğretim elemanı Doçent Doçent 697 Yardımcı Doçent (1) Diğer öğretim elemanı Kaynak: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (1) Diğer öğretim elemanı: Okutman, Uzman, Araştırma görevlisi, Çevirici, Eğitim Öğretim Planlamacısı 77

Eğitim Okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus, 31/12/2013 [6 > yaş]% Türkiye Sakarya 3,96 3,59 96,04 96,41 Toplam Okuma yazma bilmeyen Okuma yazma bilen Erkek Okuma yazma bilmeyen Okuma yazma bilen 1,34 1,11 98,66 98,89 Kadın Okuma yazma bilmeyen Okuma yazma bilen Kaynak: ADNKS, 2013 78 6,59 6,06 93,41 93,94

Eğitim Eğitim durumuna göre nüfus, 31/12/2013 [15 > yaş] Türkiye Sakarya Okuma yazma bilmeyen 2 643 712 29 151 Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen 3 829 953 28 151 İlkokul mezunu 14 994 232 212 269 İlköğretim mezunu 11 959 942 147 604 2 828 299 37 964 12 085 335 155 793 6 706 780 69 985 Yüksek lisans mezunu 532 757 5 240 Doktora mezunu 154 180 1 847 1 683 918 16 876 Ortaokul veya dengi mezunu Lise veya dengi mezunu Yüksekokul veya fakülte mezunu Bilinmeyen Kaynak: ADNKS, 2013 79

Eğitim Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, 31/12/2013 Sakarya Erkek Kadın 40 267 29 718 Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler Adapazarı 14 175 10 996 Serdivan 6 304 5 498 Erenler 3 467 Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en az yaşadığı ilçeler 2 455 Söğütlü 394 271 Karapürçek Taraklı 277 214 186 97 Sakarya'da Yüksek lisans mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, 31/12/2013 Sakarya Erkek Kadın 3 316 1 924 Yüksek lisans mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler Adapazarı 1 191 696 Serdivan 866 545 Erenler 267 135 Yüksek lisans mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Söğütlü 13 6 Karapürçek Taraklı 10 4 4 3 Kaynak: ADNKS, 2013 80

Eğitim Doktora mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, 31/12/2013 Sakarya Erkek Kadın 1 240 607 Doktora mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler Serdivan 599 235 Adapazarı 340 170 68 37 Hendek Doktora mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Karapürçek 1 4 Kocaali 1 0 Taraklı 1 0 Kaynak: ADNKS, 2013 81

Kültür Halk kütüphaneleri Türkiye Kütüphane sayısı Kitap sayısı Yararlanma sayısı 2010 1 136 14 528 550 19 280 441 2011 1 118 15 621 478 18 826 715 1 112 15 785 280 19 545 940 Sakarya Kütüphane sayısı Kitap sayısı Yararlanma sayısı 2010 11 98 691 131 615 2011 11 113 919 126 938 11 122 656 146 029 82

Kültür Müzeler, mevcut eserler ve ziyaretçiler Türkiye Müze sayısı Eser mevcudu Ziyaretçi sayısı 2010 185 3 096 599 25 107 203 2011 189 3 149 982 28 459 311 188 3 177 446 28 781 308 Sakarya Müze sayısı Eser mevcudu Ziyaretçi sayısı 2010 1 1 787 7 109 2011 1 1 829 6 678 1 1 949 5 582 83

Kültür Sinema Türkiye Salon sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı 2010 1 834 249 297 35 999 35 787 380 2011 1 917 257 604 37 892 37 439 786 1 998 263 301 37 546 39 002 190 Sakarya Salon sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı Seyirci sayısı 2010 18 2 563 287 304 000 2011 18 2 452 522 531 958 27 3 432 681 637 615 Salon sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Tiyatro Türkiye Seyirci sayısı 2010 430 157 161 25 378 5 248 226 2011 511 194 020 23 361 5 385 588 606 229 435 25 043 5 621 066 Sakarya Salon sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı 2010 8 2 588 148 37 404 2011 7 2 365 61 19 153 4 1 307 53 18 350 84

Adalet Türlerine göre ceza infaz kurumu sayısı Türkiye 2010 2011 Toplam 371 371 Kapalı ceza infaz kurumu 331 329 34 36 6 6 2010 2011 Toplam 4 4 Kapalı ceza infaz kurumu 3 3 Açık ceza infaz kurumu 1 1 Çocuk ceza infaz kurumu ve eğitimevi Açık ceza infaz kurumu Çocuk ceza infaz kurumu ve eğitimevi Sakarya 85

Adalet Suçun işlendiği yerleşim yerine göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, 20042011 Türkiye Sakarya Oran (%) 2004 108 437 1 766 1,63 2005 54 592 700 1,28 2006 76 832 800 1,04 2007 115 195 1 643 1,43 2008 72 420 1 093 1,51 2009 73 936 992 1,34 2010 82 327 1 004 1,22 2011 72 388 898 1,24 86

Adalet 2010 2011 Değişim (%) 133,33 3,11 13,89 Sakarya 11,29 Türkiye 0,52 12,89 Sakarya 8,26 Türkiye 31 12,65 4,13 Sakarya 330 8,86 19,68 Türkiye 4 441 250 11,49 7,69 42,42 9,48 21 971 116 9,90 6,00 36 20 363 225 4,55 14 372 7 060 47 1 061 287 15 878 48 846 121 3 559 80 096 4 418 188 5 978 6 23 950 33 1 095 23 313 52 900 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen İlkokul 3 950 Ortaokul ve dengi meslek 7 746 okulu Lise ve dengi meslek okulu 17 940 İlköğretim 6 263 88 480 Fakülte ve yüksekokul Okuma yazma bilmeyen Bilinmeyen Toplam Suçun işlendiği yerleşim yer ve eğitim durumuna göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler 87

Seçim Belediye başkanlığı seçimi, seçmen ve oy bilgileri, 2009 Türkiye Sakarya Toplam kayıtlı seçmen sayısı 39 809 274 454 252 Oy kullanan seçmen sayısı 33 510 343 392 285 84 86 2 931 28 1 453 21 Katılım oranı Başkanlık sayısı Adalet ve Kalkınma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi 513 Milliyetçi Hareket Partisi 485 5 Demokrat Parti 151 2 97 Demokratik Toplum Partisi Saadet Partisi 80 Demokratik Sol Parti 60 Anavatan Partisi 17 Bağımsızlar 45 Diğer Partiler 30 Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı Not 1: 1990 Genel Nüfus Sayımı'nın kesin sonuçları, 2000 Genel Nüfus Sayımı günündeki idari bölünüşe göre yeniden düzenlenmiştir. Not 2: 29 Mart 2009 tarihinde gerçekleştirilen Mahalli İdareler Seçiminde belediye başkanlığı seçimi iptal edilen yerleşim yerlerine ilişkin 7 Haziran 2009 tarihinde yenilenen seçim sonuçları dahil edilmiştir. 88

Seçim Milletvekili genel seçimi, seçmen ve oy bilgileri, 2011 Seçmen listesinde yazılı olan seçmen sayısı Oy kullanan seçmen sayısı Türkiye Sakarya 52 806 322 617 284 43 914 948 550 883 Katılım oranı (%) 83,2 89,2 Milletvekili sayısı 550 7 Adalet ve Kalkınma Partisi 327 5 Cumhuriyet Halk Partisi 135 1 Milliyetçi Hareket Partisi 53 1 Bağımsızlar 35 Not 1: Türkiye toplamı Resmi Gazete'den, düzey bilgileri birleştirme tutanaklarından Kurumumuzda hesaplanmıştır. Not 2: Seçmen listesi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın elindeki kayıtların güncelleştirilmesi ile oluşturulmuştur. 89

Seçim Halk oylaması sonuçları, 2010 Sandık sayısı Seçmen listesinde yazılı olan seçmen sayısı Oy kullanan seçmen sayısı Katılım oranı (%) Geçersiz oy oranı (%) Türkiye Sakarya 152 006 1 878 52 051 828 612 621 38 369 099 505 267 73,7 82,5 1,9 1,8 Geçerli oy oranı (%) 98,1 98,2 Evet oyu (%) 57,9 67,3 Hayır oyu (%) 42,1 32,7 Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu 90

Çevre Çevresel Hizmet Verilen Nüfus Oranları, (%) Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı Türkiye Sakarya 92 80 İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı 98 99 Atık hizmeti verilen belediye nüfusunun toplam nüfusa oranı 83 79 99 100 68 70 Atık hizmeti verilen belediye nüfusunun belediye nüfusuna oranı Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun belediye nüfusu içindeki payı 94

Çevre Çevresel Atık İstatistikleri, Türkiye Sakarya 1,14 1,22 Belediye tarafından ya da belediye adına toplanan atık miktarı (1000 ton) 25 845 300 Çöp depolama sahalarında bertaraf edilen belediye atık miktarı (1000 ton) 25 552 298 293 2 Kişi başı ortalama belediye atık miktarı (kg/kişigün) Diğer bertaraf (çöp depolama sahası&yakma tesisi hariç1000 ton) 95

Çevre İçme ve Kullanma Suyu İstatistikleri, Belediyelerde kişi başı temin edilen günlük su miktarı (litre/kişigün) Belediyeler tarafından temin edilen içme ve kullanma suyu miktarı (1000 m3/yıl) Belediyelerde içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen yüzey suyu 3 miktarı (1000 m /yıl) Belediyelerde içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen yeraltı suyu miktarı (1000 m 3/yıl) Su temini için belediyelerin toplam yatırım harcamaları (TL) 96 Türkiye Sakarya 216 285 4 936 342 73 893 2 592 253 63 749 2 344 090 10 144 1 340 905 567 73 505 461

Çevre Atık Su İstatistikleri, Türkiye Sakarya 190 160 Belediyelerde kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen atıksu miktarı (1000 3 m /yıl) 4 072 563 33 291 Belediyeler tarafından arıtılan atıksu miktarı 3 (1000 m /yıl) 3 256 980 28 486 Belediyelerdeki toplam atıksu arıtma tesisi sayısı 460 3 Belediyelerdeki gelişmiş atıksu arıtma tesisi sayısı 70 1 Atıksuların toplanması ve arıtımı için belediyelerin toplam yatırım harcamaları (TL) 928 511 682 834 546 Belediyelerde kişi başı günlük atıksu miktarı (litre/kişigün) 97

98 8 250 560 Diğer 4 545 989 3 813 908 3 986 130 Tarımsal Sulama Sokak aydınlatma 45 375 137 44 271 092 Mesken 8 196 386 3 884 688 31 825 922 30 525 233 92 301 731 87 980 191 8 793 496 194 923 349 Ticarethane 7 272 436 186 099 551 Türkiye Sanayi işletmesi Resmi daire Toplam tüketim 2011 Kullanım Yerlerine Göre Elektrik Tüketimi (MWh) Sakarya 98 471 59 298 4 836 517 262 344 039 1 112 407 64 486 2 200 799 2011 97 978 52 389 6 236 528 019 333 280 1 245 266 80 041 2 343 210 Enerji

Enerji Sakarya İli Elektrik Tüketimi, %14,2 %22,5 %53,1 %3,4 Resmi daire Sanayi işletmesi Ticarethane Mesken Tarımsal Sulama Sokak aydınlatma Diğer %0,3 %2,2 %4,2 99

100 2 133 1 048 512 Kişi başına sanayi elektrik tüketimi Kişi başına mesken elektrik tüketimi 517 Kişi başına mesken elektrik tüketimi 2007 1 045 Kişi başına sanayi elektrik tüketimi Kişi başına toplam elektrik tüketimi 2 198 Kişi başına toplam elektrik tüketimi Sakarya 2007 Türkiye Kişi başına elektrik tüketimi (kwh) 542 1 097 2 294 2008 553 1 047 2 264 2008 548 936 2 082 2009 540 971 2 162 2009 553 1 082 2 252 2010 562 1 076 2 334 2010 582 1 252 2 477 2011 592 1 177 2 490 2011 585 1 380 2 597 600 1 220 2 577 Enerji

Bina İnşaatı Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2013 [Yapı kullanma izin belgelerine göre] Genel Toplam 100 297 Toplam 4 766 357 26 118 26 118 1 858 95 572 003 669 559 73 818 8 1 131 445 16 361 Halka açık ikamet 117 619 101 469 805 695 693 628 İki ve daha fazla daireli A 133 264 078 698 571 2 494 28 450 4 İkamet amaçlı binalar Bir daireli binalar B C 2 705 1 273 786 11 329 Türkiye A 109 245 628 Sakarya 1 411 481 11 961 C. Daire sayısı 1 711 022 12 006 B. Yüzölçümü (m²) B C A. Bina sayısı 101

102 B. Yüzölçümü (m²) A. Bina sayısı 1 17 547 45 B C 211 299 541 A 14 44 4 320 Sakarya C 3 651 944 14 431 38 181 119 B 1 179 Otel binaları A Türkiye Toplam İkamet amaçlı olmayan binalar C. Daire sayısı 35 603 35 745 6 227 631 1 901 Ofis (işyeri) binaları 42 59 785 77 2 934 8 895 641 3 494 Toptan ve perakende ticaret binaları 59 719 930 187 Trafik ve iletişim binaları Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2013 [Yapı kullanma izin belgelerine göre] Bina İnşaatı

Bina İnşaatı Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2013 [Yapı kullanma izin belgelerine göre](devam) İkamet amaçlı olmayan binalar Sanayi binaları ve depolar İkamet Kamu, eğlence, amaçlı eğitim, hastane binalar veya bakım dışındaki kuruluşları diğer binaları binalar Türkiye A 3 059 1 178 1 803 B 7 665 085 5 125 063 2 109 479 C 107 41 107 Sakarya A 33 29 23 B 68 013 69 529 49 064 2 C A. Bina sayısı B. Yüzölçümü (m²) C. Daire sayısı 103

Ulaştırma Motorlu kara taşıtları sayıları, 2013 Türkiye Otomobil Sakarya/ Sakarya Türkiye Oranı (Adet) (Adet) (Binde) 9 283 923 103 034 11,10 Minibüs 421 848 4 585 10,87 Otobüs 219 885 3 257 14,81 2 933 050 34 497 11,76 755 950 9 549 12,63 2 722 826 24 815 9,11 11,23 Kamyonet Kamyon Motosiklet Özel amaçlı taşıtlar 36 148 406 Traktör 1 565 817 31 485 20,11 Toplam 17 939 447 211 628 11,80 104

Ulaştırma Motorlu Kara Taşıtları, Sakarya 2013 Otomobil %0,2 %14,9 Minibüs Kamyon %11,7 Motosiklet %48,7 %4,5 Otobüs Kamyonet %16,3 Özel amaçlı taşıtlar Traktör %1,5 %2,2 105

Ulaştırma Sakarya İlindeki Trafik Kazaları Kaza sayısı Ölü sayısı Yaralı sayısı (Adet) (Kişi) (Kişi) 2005 1 802 112 3 026 2006 1 854 101 3 120 2007 1 728 81 3 033 2008 1 575 61 2 844 2009 1 614 79 2 922 2010 1 641 66 2 962 2011 1 850 65 3 327 2 322 33 3 963 Kaza sayısı 106 2011 2010 2009 2008 2007 2006 4500 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 2005 Sakarya İlinde Kaza ve Yaralı Sayıları Yaralı sayısı

Ulaştırma Karayolu uzunlukları (Km) Sakarya Türkiye İl ve devlet yolu Otoyol Köy yolu 2005 61 939 1 667 285 632 2006 61 764 1 908 285 632 2007 61 912 1 908 286 888 2008 62 023 1 922 288 013 2009 62 219 2 036 298 405 2010 62 785 2 080 302 366 2011 62 930 2 119 305 227 63 255 2 127 320 366 2005 568 70 2506 2006 565 70 2506 2007 569 70 2505 2008 569 70 2504 2009 569 70 2504 2010 569 70 2505 2011 575 575 70 70 2742 2742 107

İşgücü Kurumsal olmayan sivil nüfusun yıllara göre işgücü durumu [15+ yaş] TR Türkiye (%) TR 42 Doğu Marmara Bölgesi 2013 2013 İşgücüne katılma oranı 50,0 50,8 53,7 54,9 İşsizlik oranı 9,2 9,7 10,5 9,8 İstihdam oranı 45,4 45,9 48,1 49,5 Tarım dışı işsizlik oranı 11,5 12 12,9 12,2 110

İşgücü İşgücüne dahil olmayanların yıllara göre işgücüne dahil olmama nedenleri [15+ yaş] TR Türkiye (Bin kişi) TR 42 Doğu Marmara Bölgesi 2013 2013 İşgücüne dahil olmayan nüfus 27 385 27 337 1 208 1 219 İş bulma ümidi yok 691 638 8 7 İş aramayıp çalışmaya hazır olan/diğer 1 303 1 441 21 30 63 50 7 6 11 992 11 463 634 587 Öğrenci (eğitimöğretim) 4 409 4 465 207 219 Emekli 3 795 3 837 167 180 Çalışamaz halde 3 459 3 666 131 142 Diğer * 1 674 1 778 33 49 Mevsimlik çalışan Ev işleri ile meşgul * Mevsimlik çalışma, ev kadını olma, öğrencilik, emeklilik, çalışamaz halde olma, ailevi ve kişisel nedenlerin dışındaki diğer nedenlerden dolayı iş aramayan ve iş başı yapmaya da hazır olmayan kişilerdir. 111

İşgücü İstihdam edilenlerin işteki durumu (15+ yaş) TR Türkiye TR 42 Doğu Marmara Bölgesi (Bin Kişi) 2013 2013 Toplam 24 821 25 524 1 253 1 340 Ücretli, maaşlı ve 15 619 yevmiyeli 16 353 819 878 İşveren ve kendi hesabına 5 933 5 954 278 300 Ücretsiz aile işçisi 3 268 3 217 156 161 Eğitim durumuna göre işsizler TR Türkiye TR 42 Doğu Marmara Bölgesi (Bin Kişi) 2013 2013 Toplam 2 518 2 747 146 146 45 57 1 0 Lise altı eğitimliler 1 363 1 482 80 69 Okumayazma bilmeyen Lise ve dengi meslek okulu 607 651 37 45 Yükseköğretim 503 557 29 31 112

İşgücü Sakarya İlinde İşgücü Göstergeleri İşgücüne katılma oranı (%) İşsizlik oranı İstihdam oranı 2008 51,1 8,5 46,8 2009 52,0 11,0 46,3 2010 52,5 11,4 46,5 2011 56,0 10,9 49,8 54,3 9,6 49,1 Sakarya İlinde işgücüne katılma oranı (%) 57 56 55 54 53 52 51 50 49 48 56 54,3 52 52,5 51,1 2008 2009 2010 2011 113

İşgücü Sakarya İlinde işsizlik oranı (%) 12 10 11 11,4 10,9 9,6 8,5 8 6 4 2 0 2008 2009 2010 2011 Sakarya İlinde istihdam oranı (%) 51 49,8 50 49,1 49 48 47 46,8 46,3 46,5 2009 2010 46 45 44 2008 114 2011

İş İstatistikleri Girişim Sayıları, 2013 (Adet) Toplam Tarım, ormancılık ve balıkçılık Madencilik ve taş ocakçılığı İmalat Türkiye Sakarya 3 529 541 43 888 30 389 764 109 7 324 426 785 5 034 Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı 4 578 24 Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri 3 612 45 253 747 2 576 1 241 728 15 621 Ulaştırma ve depolama 561 113 7 375 Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri 305 526 5 125 Bilgi ve iletişim 40 790 333 Finans ve sigorta faaliyetleri 25 964 234 Gayrimenkul faaliyetleri 51 399 573 192 896 1 654 İdari ve destek hizmet faaliyetleri 48 825 380 Eğitim 28 821 283 İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri 42 838 390 Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor 34 458 409 228 748 2 959 İnşaat Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler Diğer hizmet faaliyetleri 115

İş İstatistikleri İş Demografisi, 2013 (Adet) Türkiye Sakarya 49 028 309 915 3 Kurulan gerçek kişi ticaret işletmesi sayısı 58 987 531 Kapanan şirket sayısı 15 538 66 1 862 15 65 316 135 Kurulan şirket sayısı Kurulan kooperatif sayısı Kapanan kooperatif sayısı Kapanan gerçek kişi ticaret işletmesi sayısı Kaynak: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği 116

Beşköprü Justinianus Köprüsü

120 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar 10,3 14,5 20,9 18 542 882 046 26 093 318 941 37 741 799 501 87 117 211 491 2. % 20 3. % 20 4. % 20 5. % 20 48,3 6,0 10 809 491 775 1. % 20 (%) 100,0 (Milyon TL) TR Türkiye 180 304 703 755 Kullanılabilir yıllık gelir Gelir dağılımı, 2003 3 225 028 981 1 577 978 640 1 139 120 630 846 047 031 519 112 405 7 307 287 687 (Milyon TL) (%) 44,1 21,6 15,6 11,6 7,1 100,0 TR 42 Doğu Marmara Bölgesi Gelir tüketim

Gelir tüketim TR 42 Doğu Marmara Bölgesi nde 44,1 Gelir Dağılımı, 2003 21,6 15,6 11,6 7,1 1. %20 2. %20 3. %20 4. %20 5. %20 121

Gelir tüketim Türkiye genelinde gelir dağılımı, 2003 Fertlerin elde ettiği gelir türleri Toplam gelir Maaş, ücret Yevmiye Toplam müteşebbis Tutar (Milyon TL) 161 832 014 264 100,0 62 560 876 002 38,7 5 041 943 451 3,1 51 816 640 084 32,0 (%) Tarım 15 932 430 135 9,8 İmalat 6 415 956 681 4,0 İnşaat 2 128 781 031 1,3 Ticaret 16 923 324 214 10,5 Hizmet 10 416 148 023 6,4 Mülk gelirleri 10 072 705 226 6,2 Gayrimenkul 5 811 908 567 3,6 Menkul kıymet 4 260 796 659 2,6 Toplam karşılıksız 32 339 849 500 20,0 28 238 195 744 17,4 Devletten Yurt dışından Diğer 122 974 995 541 0,6 3 126 658 216 1,9