İSTATİSTİKLERLE SAKARYA 2010 T.C. SAKARYA VALİLİĞİ

Transkript

1 İSTATİSTİKLERLE SAKARYA 2010 T.C. SAKARYA VALİLİĞİ

2 İstatistiki veri, bilgi ve yayın istekleri için TÜİK Kocaeli Bölge Müdürlüğü Tel: + (262) / 152 Fax: + (262) İnternet E-Posta tuikkocaeli@tuik.gov.tr Sakarya Valiliği, TR42 Doğu Marmara Kalkınma Ajansı ve Türkiye İstatistik Kurumu Kocaeli Bölge Müdürlüğü İşbirliği ile hazırlanmıştır. Bu yayının 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu na göre her hakkı T.C. Sakarya Valiliği ne aittir. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından izinsiz çoğaltılamaz ve dağıtılamaz. Kitapçıkta kullanılan görsellerin bir kısmı Sakarya Büyükşehir Belediyesi nden alınmıştır. ISBN: Kocaeli Gazetecilik ve Yayın A.Ş. Haziran Adet

3 Önsöz ÖNSÖZ Küresel rekabetin ivme kazandığı bir dünyada yaşamaktayız. Küreselleşme ile yaşanan bu değişim sürecinde güvenilir bilgi sistemlerine olan ihtiyacı her geçen gün daha da artırmaktadır. Kamu ve özel kesim yöneticileri tarafından yapılan planların başarıya ulaşması doğru ve zamanlı göstergelere bağlıdır. Kurtuluşa yazılan unutulmaz destanın diyarı, kültür mozaiği Sakarya ilimize ilişkin göstergelerin yer aldığı İstatistiklerle Sakarya, 2010 kitapçığı, her yaştan ve her eğitim düzeyinden kullanıcıyı tatmin edecek görsellikte ve anlaşılırlıkta her ortamda başvurulabilir, güvenilir bir kaynaktır. Gelecekte görmek istenilen ve her yönüyle örnek bir şehir yaratma yolunda yapılacak projelere rehberlik edecek bu çalışmanın oluşturulmasında emeği geçen Türkiye İstatistik Kurumu Kocaeli Bölge Müdürlüğüne teşekkür eder bu tür çalışmaların devam etmesini temenni ederim. Mustafa BÜYÜK Sakarya Valisi MARKA Yönetim Kurulu Başkanı

4 Önsöz ÖNSÖZ Bilginin üretilmesi kadar açık, şeffaf ve hızlı bir biçimde topluma aktarılması da önemlidir. Güncel ve güvenilir bilgiye olan ihtiyacın giderek arttığı bilgi çağı olarak nitelendirilen günümüzde bölgesel düzeyde olduğu kadar iller ve ilçeler düzeyinde de güvenilir istatistiki bilgilere gereksinim duyulmaktadır. Karar alıcıların, araştırmacıların ve diğer kullanıcıların beklentilerine cevap verebilecek çeşitlilikte, kaliteli, güncel, güvenilir, tarafsız ve uluslararası standartlara uygun istatistikleri üretmek misyonuyla çalışan Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) 26 taşra teşkilatından biri olan Kocaeli Bölge Müdürlüğümüz, sorumluluk alanına giren Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova illerindeki istatistiki çalışmaları yürütmektedir. Bu yayının hazırlanma sürecinde başından beri gösterdikleri yakın ilgi ve desteklerinden dolayı Sakarya Valisi ve MARKA Yönetim Kurulu Başkanı Sayın Mustafa BÜYÜK e teşekkürü borç bilirim. Cep Kitapçığının yayımı noktasında hiçbir fedakârlıktan kaçınmayarak yayının basımını sağlayan MARKA Genel Sekreteri Sayın Erkan AYAN a ayrıca teşekkürlerimi sunarım. TÜİK Kocaeli Bölge Müdürlüğü tarafından istatistiklerin derlenmesi sürecinde kalite ve tarafsızlıktan ödün vermeden yapılan çalışmaların bir ürünü olan İstatistiklerle Sakarya, 2010 yayınının akademisyenlere, yöneticilere, sivil toplum örgütlerine, özel girişimlere ve Sakarya iline ilgi duyan tüm kullanıcılara yararlı olmasını dilerim. Şemsettin ÖZCAN Türkiye İstatistik Kurumu Kocaeli Bölge Müdürü

5 İçindekiler Sayfa no Temel Göstergeler 2 Arazi 4 İklim 5 Çevre 7 Nüfus 11 Göç 33 Demografi 39 Sağlık 46 Eğitim, Kültür 51 Adalet, Seçim 68 İşgücü 73 Gelir, Tüketim 80 Fiyat 86 Dış Ticaret 90 Tarım 95 İş İstatistikleri 105 Enerji 109 Bina İnşaatı 111 Ulaştırma 113 Ulusal Hesaplar 118 Maliye 122 Semboller Bilgi yoktur - Bilgi geçicidir *

6 Temel Göstergeler Türkiye ve Sakarya ili Temel Göstergeleri, 81 il içindeki sırası TR Türkiye TR422 Sakarya Gösterge Veri Veri Sıra Şehir nüfusunun toplam nüfus içindeki oranı 2010 % 76,3 74,1 14 Nüfus yoğunluğu (1) Toplam yaş bağımlılık oranı ,9 46,7 53 Yıllık nüfus artış hızı 15,88 13,03 25 Cinsiyet oranı 2010 % 101,0 100,0 43 Net göç hızı ,9 18 Okuma yazma bilen oranı (6+ yaş) 2010 % 94,0 95,3 15 İlköğretimde öğretmen başına öğrenci sayısı (2) 2010/ Yüzbin kişi başına hastane yatak sayısı (3) Uzman hekim sayısı Bin kişi başına halk kütüphanelerinden yararlanma sayısı (4) Kaynak: (1) Nüfus Yoğunluğu Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğünden alınan yüzölçüm bilgilerine göre hesaplanmıştır. (2) Milli Eğitim Bakanlığı (3) Sağlık Bakanlığı (4) Kütüphane ve Yayımlar Genel Müdürlüğü 2 Sakarya Valiliği

7 Temel Göstergeler Türkiye ve Sakarya ili Temel Göstergeleri, 81 il içindeki sırası (devam) Kişi başına elektrik tüketimi (5) 2009 Bin kişi başına otomobil sayısı (6) 2010 TR Türkiye TR422 Sakarya Gösterge Veri Veri Sıra (kwh) Bir milyon nüfusta trafik kaza sayısı (7) İşsizlik Oranı 2010 (%) 14,0 11,0 48 İthalat (8) 2010 (Milyon $) İhracat (8) 2010 (Milyon $) Kişi başına ithalat (8) 2010 ($) Kişi başına ihracat (8) 2010 ($) Kişi başına bitkisel üretim değeri 2009 Kişi başına canlı hayvanlar değeri 2009 Kişi başına hayvansal ürünler değeri 2009 Belediyelerde kişi başına temin edilen günlük su miktarı 2008 (YTL) (YTL) (YTL) (lt/ kişigün) Kaynak: (5) Türkiye Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (6) Emniyet Genel Müdürlüğü (7) Emniyet Genel Müdürlüğü, Jandarma Genel Komutanlığı (8) İhracat ve ithalat verileri, firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göre oluşturulmuştur. Not Dış Ticaret verileri geçicidir. Sakarya Valiliği 3

8 Arazi Yüzölçümüne göre Sakarya ilçeleri Yüzölçümü (km²) Sakarya ili Yüzölçümü en büyük olan ilçeler Geyve 666 Hendek 657 Karasu 405 Yüzölçümü en küçük olan ilçeler Serdivan 120 Karapürçek 118 Arifiye 80 Kaynak: Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü. 4 Sakarya Valiliği

9 İklim Sakarya iklim göstergeleri, 2010 Aylar Aylık maksimum sıcaklık (ºC) Aylık minimum sıcaklık (ºC) Aylık ortalama nem (%) Ocak 25,8-6,3 76,9 Şubat 25,9-3,0 75,0 Mart 25,0-0,2 74,1 Nisan 29,2 3,7 73,9 Mayıs 34,2 7,7 64,4 Haziran 37,2 15,5 74,0 Temmuz 34,8 17,3 70,4 Ağustos 38,5 17,7 68,5 Eylül 33,4 12,0 75,2 Ekim 27,4 3,9 77,9 Kasım 28,7 3,0 64,6 Aralık 28,5-0,4 71,1 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Sakarya İstasyon Müdürlüğü. Sakarya Valiliği 5

10 İklim Sakarya iklim göstergeleri, 2010 Aylar Aylık toplam yağış (mm) Aylık ortalama günlük toplam güneşlenme süresi (saat) Ocak 126,2 1,3 Şubat 123,9 1,9 Mart 91,5 4,0 Nisan 98,2 5,7 Mayıs 82,3 7,8 Haziran 59,0 6,7 Temmuz 15,4 8,8 Ağustos 3,8 9,1 Eylül 71,2 5,6 Ekim 202,6 2,6 Kasım 19,2 4,7 Aralık 130,8 1,9 Kaynak: Devlet Meteoroloji İşleri Sakarya İstasyon Müdürlüğü. 6 Sakarya Valiliği

11 Çevre İstatistikleri Çevresel Hizmet Verilen Nüfus Oranları, 2008 TR TR422 Türkiye Sakarya Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı (%) İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı (%) Atık hizmeti verilen belediye nüfusunun toplam nüfusa oranı (%) Atık hizmeti verilen belediye nüfusunun belediye nüfusuna oranı (%) Atıksu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun belediye nüfusu içindeki payı (%) Sakarya Valiliği 7

12 Çevre İstatistikleri Çevresel Atık İstatistikleri, 2008 TR Türkiye TR422 Sakarya Kişi başı ortalama belediye atık miktarı (kg/kişi-gün) 1,15 1,18 Belediye tarafından ya da belediye adına toplanan atık miktarı (1000 ton) Çöp depolama sahalarında bertaraf edilen belediye atık miktarı (1000 ton) Diğer bertaraf (çöp depolama sahası ve yakma tesisi hariç) (1000 ton) Sakarya Valiliği

13 Çevre İstatistikleri İçme ve Kullanma Suyu İstatistikleri, 2008 TR Türkiye TR422 Sakarya Belediyelerde kişi başı temin edilen günlük su miktarı (litre/kişi-gün) Belediyeler tarafından temin edilen içme ve kullanma suyu miktarı (1000 m3/yıl) Belediyelerde içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen yüzey suyu miktarı (1000 m3/yıl) Belediyelerde içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen yeraltı suyu miktarı (1000 m3/yıl) Su temini için belediyelerin toplam yatırım harcamaları (YTL) Sakarya Valiliği 9

14 Çevre İstatistikleri. Atık Su İstatistikleri, 2008 TR TR422 Türkiye Sakarya Belediyelerde kişi başı günlük atıksu miktarı (litre/kişi-gün) Belediyelerde kanalizasyon şebekesinden deşarj edilen atıksu miktarı (1000 metreküp/yıl) Belediyeler tarafından arıtılan atıksu miktarı (1000 metreküp/yıl) Belediyelerdeki toplam atıksu arıtma tesisi sayısı Belediyelerdeki gelişmiş atıksu arıtma tesisi sayısı 32 1 Atıksuların toplanması ve arıtımı için belediyelerin toplam yatırım harcamaları (YTL) Sakarya Valiliği

15 Nüfus Nüfus, Nüfus Sayım yılı (1) Türkiye Sakarya (2) (1) (2) 1927 yılından 2000 yılına kadar olan veriler Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiştir ve sonraki yıllara ait veriler Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden elde edilmiştir. Sakarya ili tarih ve 6419 sayılı kanunla Kocaeli ilinden ayrılmıştır Sakarya Valiliği 11

16 Nüfus İl, ilçe, belediye ve köy sayısı, Türkiye Sakarya İlçe sayısı Belediye sayısı Köy sayısı Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Not. Yerleşim yeri (il, ilçe, belediye, köy) sayıları belirlenirken; Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 5393 sayılı Belediye Yasası nın 8. ve 11. maddeleri ve ilgili diğer mevzuat uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanında yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan idari bağlılık ve tüzel kişilik değişiklikleri dikkate alınmıştır. Ayrıca, 5747 sayılı yasa ile kurulan ve belediye organlarının seçimi 29/03/2009 tarihli Mahalli İdareler Seçiminde yapılan 43 ilçe, belediye sayısına dâhil edilmiştir. 12 Sakarya Valiliği

17 Nüfus Yıllık nüfus artış hızı, (Binde- ) Sayım yılı (1) Türkiye Sakarya (2) , ,03 (3) , , , ,53 39, ,63 22, ,19 25, ,01 15, ,65 20, ,88 21, ,71 22, ,28 10, ,10 19, ,50 12, ,88 13,03 (1) 1935 yılından 2000 yılına kadar olan veriler Genel Nüfus Sayımlarından elde edilmiştir ve sonraki yıllara ait veriler Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi'nden elde edilmiştir. (2) Sakarya ili tarih ve 6419 sayılı kanunla Kocaeli ilinden ayrılmıştır. (3) Hatay ilinin nüfusu toplama dahil edilerek hesap edilmiştir. Sakarya Valiliği 13

18 Nüfus Nüfus büyüklüğüne göre ilçe nüfusları, Nüfus Sakarya ili Adapazarı Nüfusu en fazla olan ilçeler Serdivan Akyazı Hendek Nüfusu en az olan ilçeler Söğütlü Karapürçek Taraklı Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Not. İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 14 Sakarya Valiliği

19 Nüfus Nüfus yoğunluğu, (kişi/km²) Sayım yılı Türkiye Sakarya Not. 1. Not. 2. Türkiye'nin yüzölçümü 769_604 km2; Sakarya nın yüzölçümü km 2 'dir. Sakarya nın yüzölçümü (ilçeler bazında) Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğü nden alınmıştır. Nüfus yoğunlukları bu yüzölçümüne göre hesaplanmıştır. Sakarya Valiliği 15

20 Nüfus Sakarya ilçe nüfusları, Toplam İl/ilçe merkezleri Belde/köyler Toplam Akyazı Geyve Hendek Karasu Kaynarca Sapanca Kocaali Pamukova Taraklı Ferizli Karapürçek Söğütlü Adapazarı Arifiye Erenler Serdivan Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 16 Sakarya Valiliği

21 Nüfus dönemi nüfus artış hızı en yüksek ve en düşük olan ilçeler ADNKS nüfusu ADNKS nüfusu Yıllık nüfus artış hızı ( ) Nüfus artış hızı en yüksek olan ilçeler Serdivan ,31 Sapanca ,37 Arifiye ,48 Nüfus artış hızı en düşük olan ilçeler Ferizli ,82 Taraklı ,49 Kocaali ,16 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği 17

22 Nüfus Nüfus ve nüfus yoğunluğu bakımından Sakarya ilçeleri, Nüfus Yüzölçümü (km²) Nüfus Yoğunluğu (kişi/km²) Toplam Akyazı Geyve Hendek Karasu Kaynarca Sapanca Kocaali Pamukova Taraklı Ferizli Karapürçek Söğütlü Adapazarı Arifiye Erenler Serdivan Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Not. Nüfus yoğunlukları Sakarya Valiliği İl Planlama ve Koordinasyon Müdürlüğü ve Sakarya Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığı Harita Şube Müdürlüğü nden alınan yüzölçümlere göre hesaplanmıştır. 18 Sakarya Valiliği

23 Nüfus Nüfus yoğunluğuna göre Sakarya ilçeleri, Nüfus Yüzölçümü (km²) Nüfus Yoğunluğu (kişi/km²) Sakarya ili Nüfus yoğunluğu en fazla olan ilçeler Serdivan Adapazarı Erenler Nüfus yoğunluğu en az olan ilçeler Geyve Karynarca Taraklı Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği 19

24 Nüfus Sakarya belediye nüfusları, İlçe Belediye Nüfus Sıra Nüfusu en fazla olan belediyeler Adapazarı Adapazarı Serdivan Serdivan Erenler Erenler Nüfusu en az olan belediyeler Karasu Darıçayırı Karasu Yuvalıdere Kocaali Lahna Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. 20 Sakarya Valiliği

25 Nüfus Sakarya belediye nüfusları, İlçe Belediye Nüfus Sıra Akyazı Akyazı Dokurcun Kuzuluk Altındere Geyve Geyve Alifuatpaşa Hendek Hendek Çamlıca Karasu Karasu Yuvalıdere Kurudere Darıçayırı Limandere Kaynarca Kaynarca Sapanca Sapanca Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. Sakarya Valiliği 21

26 Nüfus Sakarya belediye nüfusları, (devam) İlçe Belediye Nüfus Sıra Kocaali Kocaali Lahna Pamukova Pamukova Taraklı Taraklı Ferizli Ferizli Sinanoğlu Gölkent Karapürçek Karapürçek Söğütlü Söğütlü Adapazarı Adapazarı Arifiye Arifiye Erenler Erenler Serdivan Serdivan Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. 22 Sakarya Valiliği

27 Nüfus Sakarya Valiliği 23

28 Nüfus Sakarya ilçe merkez belediye nüfusları, Belediye Toplam Erkek Kadın Sakarya Büyükşehir Belediyesi Nüfusu en fazla olan ilçe belediyeleri Adapazarı Serdivan Erenler Nüfusu en az olan ilçe belediyeleri Karapürçek Kaynarca Taraklı Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 29 Mart 2009 tarihli Genel Mahalli İdareler Seçimi'nden sonra, 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 8. ve 11. maddelerine göre yapılmış olan birleşme ve katılmalar, belediye nüfuslarına dâhil değildir. Birleşen veya katılan yerlerin nüfusu, söz konusu Yasa'nın 12. maddesi gereğince mevcut tüzel kişiliklerinde gösterilmiştir. 24 Sakarya Valiliği

29 Nüfus Yaş grubuna göre nüfus, Türkiye Sakarya Yaş grubu Nüfus Oran (%) Nüfus Oran (%) Toplam , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,10 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Sakarya Valiliği 25

30 Nüfus Yaş grubu ve cinsiyete göre nüfus, Sakarya Yaş grubu Toplam Erkek Kadın Toplam Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS)ı. 26 Sakarya Valiliği

31 Nüfus İl/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu, 2010 Türkiye Sakarya Toplam nüfus İl ve ilçe merkezi Erkek Kadın Belde ve köy Erkek Kadın Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. Sakarya Valiliği 27

32 Nüfus Sakarya il/ilçe merkezi ve belde/köy nüfusu Toplam nüfus İl ve ilçe merkezi Erkek Kadın Belde ve köy Erkek Kadın Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. İl, ilçe, belediye, köy ve mahallelere göre nüfuslar belirlenirken: Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuat ve idari kayıtlar uyarınca Ulusal Adres Veri Tabanı (UAVT)'nda yerleşim yerlerine yönelik olarak yapılan; idari bağlılık, tüzel kişilik ve isim değişiklikleri dikkate alınmıştır. 28 Sakarya Valiliği

33 Nüfus Ortanca yaş ve yaş bağımlılık oranı, Türkiye Ortanca yaş 28,8 29,2 Toplam yaş bağımlılık oranı 49,25 48,89 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) 10,46 10,76 Genç bağımlılık oranı (0-14 yaş) 38,79 38,13 Sakarya Ortanca yaş 30,4 30,9 Toplam yaş bağımlılık oranı 46,95 46,69 Yaşlı bağımlılık oranı (65+ yaş) 11,27 11,58 Genç bağımlılık oranı (0-14 yaş) 35,67 35,11 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi nuçlar Nüfus Sayımı Sakarya Valiliği 29

34 Nüfus Sakarya ili ilçe okuma yazma bilen oranı (6+ yaş), 2010 Okuma Yazma Bilen Oranı (%) Toplam Erkek Kadın Adapazarı 96,86 99,06 94,67 Akyazı 93,62 98,10 89,22 Arifiye 96,21 98,54 93,84 Erenler 96,31 98,91 93,71 Ferizli 93,65 97,83 89,48 Geyve 93,13 97,25 89,10 Hendek 94,09 98,37 89,87 Karapürçek 93,39 97,63 89,08 Karasu 93,24 97,88 88,67 Kaynarca 92,47 96,81 88,04 Kocaali 91,73 97,56 86,05 Pamukova 94,99 98,28 91,79 Sapanca 96,02 98,58 93,48 Serdivan 97,31 99,14 95,45 Söğütlü 93,53 97,92 89,14 Taraklı 89,31 94,70 84,09 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 30 Sakarya Valiliği

35 Nüfus Sakarya ili ilçe çağ nüfusları, 2010 Yaş Grubu Akyazı Geyve Hendek Karasu Kaynarca Sapanca Kocaali Pamukova Taraklı Ferizli Karapürçek Söğütlü Adapazarı Arifiye Erenler Serdivan Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği 31

36 Nüfus Sakarya ili ortalama hanehalkı büyüklükleri, 2010 Toplam Şehir Köy Akyazı 4,10 3,97 4,23 Geyve 3,98 3,93 4,02 Hendek 4,01 3,89 4,19 Karasu 3,86 3,75 4,00 Kaynarca 4,49 3,83 4,73 Sapanca 3,96 3,95 4,03 Kocaali 3,67 3,76 3,57 Pamukova 3,78 3,72 3,86 Taraklı 3,90 3,52 4,21 Ferizli 3,86 3,90 3,81 Karapürçek 4,45 4,48 4,40 Söğütlü 3,93 4,12 3,70 Adapazarı 3,84 3,80 4,71 Arifiye 4,38 4,39 4,34 Erenler 4,28 4,23 4,77 Serdivan 4,03 4,02 4,07 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 32 Sakarya Valiliği

37 Göç Alınan göç, verilen göç, net göç ve net göç hızı, Sakarya Dönemi Dönem sonu nüfusu Aldığı göç Verdiği göç Net göç Net göç hızı (binde) 4,32 1,86 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sakarya Valiliği 33

38 Göç Sakarya ilinin diğer illerden aldığı göç Dönemi Sayı Oran (%) Toplam En fazla göç aldığı iller İstanbul ,38 Kocaeli ,04 Ankara ,26 Düzce ,11 Bursa 962 3,67 En az göç aldığı iller Aksaray 56 0,21 Karaman 53 0,20 Burdur 36 0,14 Kilis 28 0,11 Tunceli 26 0,10 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 34 Sakarya Valiliği

39 Göç Sakarya ilinin diğer illere verdiği göç Dönemi Sayı Oran (%) Toplam En fazla göç verdiği iller İstanbul ,14 Kocaeli ,07 Ankara ,57 Bursa ,26 Düzce ,06 En az göç verdiği iller Karaman 29 0,12 Bitlis 29 0,12 Uşak 28 0,11 Bayburt 20 0,08 Tunceli 14 0,06 Kilis 11 0,04 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sakarya Valiliği 35

40 Göç Sakarya İli ilçe göç bilgileri, 2009 Aldığı Göç Verdiği Göç Net Göç Net Göç Hızı ( ) Akyazı ,63 Geyve ,63 Hendek ,83 Karasu ,94 Kaynarca ,90 Sapanca ,00 Kocaali ,27 Pamukova ,70 Taraklı ,16 Ferizli ,09 Karapürçek ,14 Söğütlü ,18 Adapazarı ,88 Arifiye ,26 Erenler ,97 Serdivan ,91 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği

41 Göç Sakarya ilinde ikamet edenlerin nüfusa kayıtlı oldukları iller, 2010 Sakarya ilinde ikamet edenler Sayı Oran (%) Sakarya'da ikamet eden Sakarya'lılar ,44 En fazla nüfus kaydı olan iller Trabzon ,70 Erzurum ,51 Düzce ,50 Kocaeli ,11 Ağrı ,91 En az nüfus kaydı olan iller Burdur 293 0,034 Karaman 292 0,034 Tunceli 229 0,026 Şırnak 161 0,018 Hakkari 70 0,008 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. Yabancılar hariçtir. 31/12/2010 tarihi itibari ile ADNKS sonuçlarına göre Sakarya ili nüfusu olup Sakarya ilinde ikamet eden TC uyruklu Kişi bulunmaktadır. Sakarya ilinde ikamet edenlerin % 76,44 ü Sakarya ili nüfusuna kayıtlıdır (yabancılar hariç). Sakarya Valiliği 37

42 Göç Sakarya nüfusuna kayıtlı olanların ikamet ettikleri iller, 2010 Sakaryalıların Türkiye'ye dağılımı Sayı Oran (%) Sakarya nüfusuna kayıtlı olup Türkiye'de ikamet edenler En fazla ikamet ettikleri iller Sakarya ,35 İstanbul ,94 Kocaeli ,55 Ankara ,07 Bursa ,02 En az ikamet ettikleri iller Gümüşhane 53 0,006 Ardahan 48 0,005 Bayburt 47 0,005 Adıyaman 45 0,005 Kilis 39 0,004 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. Yabancılar hariçtir. 31/12/2010 tarihi itibari ile Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sitemine göre yurt içinde ikamet eden Sakarya ili nüfusuna kayıtlı kişi mevcuttur. Yurt içinde ikamet eden Sakarya ili nüfusuna kayıtlıların %71,35 si Sakarya ilinde ikamet etmektedir. 38 Sakarya Valiliği

43 Demografi Medeni duruma göre nüfus, 2010 (15+ yaş) Sayı Oran (%) Türkiye Hiç evlenmedi ,55 Evli ,20 Boşandı ,86 Eşi öldü ,39 Toplam ,00 Sakarya Hiç evlenmedi ,76 Evli ,62 Boşandı ,43 Eşi öldü ,18 Toplam ,00 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Not. Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Sakarya Valiliği 39

44 Demografi Cinsiyete göre ölüm sayıları Toplam Erkek Kadın Türkiye Sakarya Sakarya Valiliği

45 Demografi Evlenme sayıları, Türkiye Sakarya Oran (%) , , , , , , , ,12 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). Sakarya Valiliği 41

46 Demografi Yaş grubuna göre evlenen sayıları, Sakarya 2009 Erkek Kadın Toplam Bilinmeyen Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). 42 Sakarya Valiliği

47 Demografi Boşanma sayıları, Türkiye Sakarya Oran (%) , , , , , , , ,12 Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). Sakarya Valiliği 43

48 Demografi Yaş grubuna göre boşanan sayıları, Sakarya 2009 Erkek Kadın Toplam Bilinmeyen Kaynak: İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Merkezi Nüfus İdaresi Sistemi (MERNİS). 44 Sakarya Valiliği

49 Demografi İntihar sayıları, Türkiye Sakarya Oran (%) , , , , , , , ,17 Cinsiyet ve yaş grubuna göre intihar sayıları, Sakarya 2009 Yaş Toplam Erkek Kadın Toplam Bilinmeyen Sakarya Valiliği 45

50 Sağlık İstatistikleri Kamu ve özel hastane sayıları ile hastane yatak sayıları Hastane sayısı Toplam Yatak sayısı TR Türkiye TR422 Sakarya Sakarya Valiliği

51 Sağlık İstatistikleri Kamu ve özel hastane sayıları ile hastane yatak sayıları (devam) Kamu (1) Özel (2) Hastane sayısı Yatak sayısı Hastane sayısı Yatak sayısı TR Türkiye TR422 Sakarya Not. Bilgiler Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğünden alınmış olup, Milli Savunma Bakanlığı'na ait hastaneleri kapsamaz. (1) 14 Şubat 2005 tarihli 927 sayılı Sağlık Bakanlığı makam onayı ile Sosyal Sigortalar Kurumu Sağlık Bakanlığı'na devredildiğinden, İstatistiki veriler Sağlık Bakanlığı verileri içerisinde yer almıştır. (2) Kişilere, derneklere, yabancılara ve azınlıklara ait hastaneler özel hastanelerdir. Sakarya Valiliği 47

52 Sağlık İstatistikleri Sakarya ilinde kamu hastanelerine ve özel hastanelere ait toplam yatak sayısı 2004 yılında adet iken, % 15,03 oranında artarak 2007 yılında adet olmuştur. 48 Sakarya Valiliği

53 Sağlık İstatistikleri Sağlık personeli sayısı Uzman hekim TR Türkiye Pratisyen hekim Diş hekimi TR422 Sakarya Sağlık personeli sayısı Sağlık memuru TR Türkiye Hemşire Ebe TR422 Sakarya Kaynak: Sağlık Bakanlığı Not. Milli Savunma Bakanlığı sağlık personeli Türkiye toplamında verilmiştir. Sakarya Valiliği 49

54 Sağlık İstatistikleri 2006 yılında Sakarya İlinde toplam sağlık personeli dağılımı: 371 Uzman Hekim, 421 Pratisyen Hekim, 170 Diş Hekimi, 830 Sağlık Memuru, 703 Hemşire ve 463 Ebe dir. Sakarya da sağlık personel sayısında 2006 yılında 2005 e göre en çok artış % 32,17 ile Sağlık Memuru sayısında olurken, ikinci sırada ise % 23,82 ile Pratisyen Hekim sayısında artış yaşanmıştır. 50 Sakarya Valiliği

55 Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları TR Türkiye Toplam Okul Öğretmen Öğrenci 2008/' /' /' TR422 Sakarya 2008/' /' /' Sakarya Valiliği 51

56 Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları TR Türkiye Okul öncesi Okul Öğretmen Öğrenci 2008/' /' /' TR422 Sakarya 2008/' /' /' İlköğretim Okul Öğretmen Öğrenci TR Türkiye 2008/' /' /' TR422 Sakarya 2008/' /' /' Sakarya Valiliği

57 Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul, öğretmen ve öğrenci sayıları TR Türkiye Genel ortaöğretim Okul Öğretmen Öğrenci 2008/' /' /' TR422 Sakarya 2008/' /' /' TR Türkiye Mesleki ve teknik ortaöğretim Okul Öğretmen Öğrenci 2008/' /' /' TR422 Sakarya 2008/' /' /' Sakarya Valiliği 53

58 Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okullaşma oranı (%) 2008/' 09 Okullaşma Oranı İlköğretim Toplam Erkek Kadın TR Türkiye Brüt 103,84 104,91 102,71 Net 96,49 96,99 95,97 TR422 Sakarya Brüt 103,51 103,76 103, /' 10 Net 97,75 98,15 97,33 TR Türkiye Brüt 106,48 107,05 105,88 Net 98,17 98,47 97,84 TR422 Sakarya Brüt 105,53 105,35 105, /'11 Net 98,98 99,27 98,68 TR Türkiye Brüt 107,58 107,36 107,81 Net 98,41 98,59 98,22 TR422 Sakarya Brüt 105,62 104,70 106,58 Net 98,97 99,19 98,74 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008/ / Sakarya Valiliği

59 Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okullaşma oranı (%) 2008/' 09 Okullaşma Oranı Ortaöğretim Toplam Erkek Kadın TR Türkiye Brüt 76,62 80,96 72,05 Net 58,52 60,63 56,30 TR422 Sakarya Brüt 86, , /' 10 Net 66,80 71,28 62,14 TR Türkiye Brüt 84,19 89,14 78,97 Net 64,95 67,55 62,21 TR422 Sakarya Brüt 95,11 100,81 89, /'11 Net 73,86 79,12 68,36 TR Türkiye Brüt 93,34 99,06 87,31 Net 69,33 72,35 66,14 TR422 Sakarya Brüt 103,36 108,95 97,46 Net 77,88 82,86 72,63 Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008/ / 11 Sakarya Valiliği 55

60 Eğitim İstatistikleri Eğitim seviyesine göre okul ve öğretmen başına düşen öğrenci sayıları TR Türkiye Genel Ortaöğretim Okul Öğretmen Mesleki ve teknik Ortaöğretim İlköğretim Okul Öğretmen Okul Öğretmen TR422 Sakarya Genel Ortaöğretim Okul Öğretmen Mesleki ve teknik Ortaöğretim İlköğretim Okul Öğretmen Okul Öğretmen Kaynak: Millî Eğitim İstatistikleri, Örgün Eğitim 2008/ / Sakarya Valiliği

61 Eğitim İstatistikleri Yükseköğretim kurumlarında ön lisans ve lisans düzeyinde öğrenci sayıları TR Türkiye 2007/' /' /'10 Mezun Okuyan Yeni kayıtlı TR422 Sakarya 2007/' /' /'10 Mezun Okuyan Yeni kayıtlı Kaynak: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Not. Mezun olan öğrenciler bir önceki dönemin mezunlarıdır. Sakarya Valiliği 57

62 Eğitim İstatistikleri Yükseköğretim kurumlarında kendi biriminde görevli öğretim elemanı sayısı TR Türkiye 2007/' /' /'10 Toplam öğretim elemanı Profesör Doçent Yardımcı Doçent Diğer öğretim elemanı (1) TR422 Sakarya 2007/' /' /'10 Toplam öğretim elemanı Profesör Doçent Yardımcı Doçent Diğer öğretim elemanı (1) Kaynak: Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (1) Diğer öğretim elemanı: Okutman, Uzman, Araştırma görevlisi, Çevirici, Eğitim Öğretim Planlamacısı. 58 Sakarya Valiliği

63 Eğitim İstatistikleri Okuryazarlık ve cinsiyete göre nüfus, [6 > yaş] (%) TR Türkiye TR422 Sakarya Toplam Okuma yazma bilmeyen 6,04 4,74 Okuma yazma bilen 93,96 95,26 Erkek Okuma yazma bilmeyen 2,21 1,54 Okuma yazma bilen 97,79 98,46 Kadın Okuma yazma bilmeyen 9,87 7,91 Okuma yazma bilen 90,13 92,09 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Sakarya Valiliği 59

64 Eğitim İstatistikleri Eğitim durumuna göre nüfus, [6 > yaş] TR Türkiye TR422 Sakarya Okuma yazma bilmeyen Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen İlkokul mezunu İlköğretim mezunu Ortaokul veya dengi okul mezunu Lise veya dengi okul mezunu Yüksekokul veya fakülte mezunu Yüksek lisans mezunu Doktora mezunu Bilinmeyen Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği

65 Eğitim İstatistikleri Sakarya Valiliği 61

66 Eğitim İstatistikleri Sakarya da Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, Erkek Kadın TR422 Sakarya Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler Adapazarı Serdivan Erenler Yüksekokul veya fakülte mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Söğütlü Karapürçek Taraklı Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği

67 Eğitim İstatistikleri Sakarya da Yüksek lisans mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, Erkek Kadın Sakarya Yüksek lisans mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler Adapazarı Serdivan Erenler Yüksek lisans mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Söğütlü 12 6 Karapürçek 7 1 Taraklı 1 2 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 Sakarya Valiliği 63

68 Eğitim İstatistikleri Sakarya da Doktora mezunlarının en az ve en çok yaşadığı ilçeler, Erkek Kadın Sakarya Doktora mezunlarının en çok yaşadığı ilçeler Serdivan Adapazarı Hendek Doktora mezunlarının en az yaşadığı ilçeler Karapürçek 2 4 Kocaali 2 0 Taraklı 1 0 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sakarya Valiliği

69 Kültür İstatistikleri Halk kütüphaneleri TR Türkiye Kütüphane sayısı Kitap sayısı Yararlanma sayısı TR422 Sakarya Sakarya Valiliği 65

70 Kültür İstatistikleri Müzeler, mevcut eserler ve ziyaretçiler TR Türkiye TR422 Sakarya Müze sayısı Eser mevcudu Ziyaretçi sayısı Sakarya Valiliği

71 Kültür İstatistikleri Sinema TR Türkiye Salon sayısı Koltuk sayısı Gösteri sayısı Seyirci sayısı TR422 Sakarya Sakarya Valiliği 67

72 Adalet, Seçim Türlerine göre ceza infaz kurumu sayısı Türkiye Toplam Kapalı ceza infaz kurumu Açık ceza infaz kurumu Çocuk ceza infaz kurumu ve eğitimevi 5 6 Sakarya Toplam 4 5 Kapalı ceza infaz kurumu 4 4 Açık ceza infaz kurumu - 1 Çocuk ceza infaz kurumu ve eğitimevi - - Suçun işlendiği yerleşim yerine göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, Türkiye Sakarya Oran (%) , , , , , , , ,47 68 Sakarya Valiliği

73 Adalet, Seçim Suçun işlendiği yerleşim yer ve eğitim durumuna göre ceza infaz kurumuna giren hükümlüler, Değişim (%) Türkiye Toplam ,82 Okuma yazma bilmeyen ,82 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen ,11 İlkokul ,40 İlköğretim ,09 Ortaokul ve dengi meslek okulu ,14 Lise ve dengi meslek okulu ,32 Fakülte ve yüksekokul ,00 Sakarya Toplam ,93 Okuma yazma bilmeyen ,12 Okuryazar olup bir okul bitirmeyen ,52 İlkokul ,56 İlköğretim ,29 Ortaokul ve dengi meslek okulu ,64 Lise ve dengi meslek okulu ,24 Fakülte ve yüksekokul ,23 Sakarya Valiliği 69

74 Adalet, Seçim Mahalli idareler seçimi, Belediye başkanlığı seçmen ve oy bilgileri, 2009 Türkiye Sakarya Toplam kayıtlı seçmen sayısı Oy kullanan seçmen sayısı Katılım oranı (%) 84,2 86,4 Başkanlık sayısı Adalet ve Kalkınma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Milliyetçi Hareket Partisi Demokrat Parti Demokratik Toplum Partisi 97 - Saadet Partisi 80 - Demokratik Sol Parti 60 - Bağımsızlar 45 - Diğer partiler 27 - Büyük Birlik Partisi 20 - Kaynak: Not. Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı 29 Mart 2009 tarihinde gerçekleştirilen Mahalli İdareler Seçiminde belediye başkanlığı seçimi iptal edilen yerleşim yerlerine ilişkin 7 Haziran 2009 tarihinde yenilenen seçim sonuçları dahil edilmiştir. 70 Sakarya Valiliği

75 Adalet, Seçim Milletvekili genel seçimi, seçmen ve oy bilgileri, 2007 Türkiye Sakarya Seçmen listesinde yazılı olan seçmen sayısı Oy kullanan seçmen sayısı Katılım oranı (%) 84,2 85,6 Milletvekili sayısı Adalet ve Kalkınma Partisi Cumhuriyet Halk Partisi Milliyetçi Hareket Partisi 71 1 Bağımsızlar 26 - Not. 1. Türkiye toplamı (TR) Resmi Gazete'den, düzey bilgileri birleştirme tutanaklarından Kurumumuzda hesaplanmıştır. 2. Türkiye toplamındaki, toplam kayıtlı seçmen sayısı ve oy kullanan seçmen sayısındaki sayılık fark, gümrük kapılarında oy kullanan seçmen sayısıdır. 3. Seçmen listesi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın elindeki kayıtların güncelleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Sakarya Valiliği 71

76 Adalet, Seçim Halk oylaması sonuçları, 2010 Türkiye Sakarya Sandık sayısı Seçmen listesinde yazılı olan seçmen sayısı Oy kullanan seçmen sayısı Katılım oranı (%) 73,7 82,5 Geçersiz oy oranı (%) 1,9 1,8 Geçerli oy oranı (%) 98,1 98,2 Evet oyu (%) 57,9 67,3 Hayır oyu (%) 42,1 32,7 Kaynak: Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı Not. 1. Seçmen listesi, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı'nın elindeki kayıtların güncelleştirilmesi ile oluşturulmuştur. 2. Gümrük kapıları Türkiye toplamında verilmiştir. 3. Resmi Gazete sonucudur. 72 Sakarya Valiliği

77 İşgücü Kurumsal olmayan sivil nüfusun yıllara göre işgücü durumu [15+ yaş] (%) TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, TR Türkiye Bolu, Yalova İşgücüne katılma oranı 47,9 48,8 49,2 50,3 İşsizlik oranı 14,0 11,9 15,0 13,0 İstihdam oranı 41,2 43,0 41,8 43,7 Tarım dışı işsizlik oranı 17,4 14,8 17,9 15,7 Sakarya Valiliği 73

78 İşgücü İşgücüne dahil olmayanların yıllara göre işgücüne dahil olmama nedenleri [15+ yaş] (Bin kişi) TR42 Kocaeli, Sakarya,Düzce, TR Türkiye Bolu, Yalova İşgücüne dahil olmayan nüfus İş bulma ümidi olmayanlar Diğer Mevsimlik çalışanlar Ev işleriyle meşgul Eğitim/öğretime devam eden Emekli Çalışamaz halde Diğer Sakarya Valiliği

79 İşgücü İstihdam edilenlerin yıllara göre işteki durumu [15+ yaş] (Bin kişi) TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, TR Türkiye Bolu, Yalova Toplam Ücretli, maaşlı ve yevmiyeli İşveren ve kendi hesabına Ücretsiz aile işçisi Eğitim durumuna göre işsizler TR Türkiye (Bin kişi) TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Toplam Okuma-yazma bilmeyen Lise altı eğitimliler Lise ve dengi meslek okulu Yükseköğretim Sakarya Valiliği 75

80 İşgücü İl Düzeyinde İşgücü Göstergeleri, Sakarya (%) %95 Güven Aralığı: Üst Sınırı %95 Güven Aralığı: Alt Sınırı Ortalama İşgücüne Katılma Oranı 54,0 50,1 52,0 İşsizlik Oranı 13,0 8,9 11,0 İstihdam Oranı 48,5 44,1 46,3 İşgücüne Katılma Oranı 54,4 50,7 52,5 İşsizlik Oranı 13,5 9,4 11,4 İstihdam Oranı 48,7 44,4 46,5 Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. 76 Sakarya Valiliği

81 İşgücü Sakarya ilinde, 2009 yılında % 52 olarak gerçekleşen işgücüne katılım oranı, % 0,96 oranında artarak 2010 yılında % 52,5 e yükselmiştir. Bu tahminler için salt işsiz sayısı vermek metodolojik açıdan anlamsız olacağından, bu tarz verilerin karşılaştırılması oransal olarak Türkiye ortalamasına göre yapmak istatistiksel olarak daha anlamlıdır. Bu kapsamda, Sakarya ilinde 2010 yılı il tahminleri sonuçlarına göre % 52,5 olan işgücüne katılım oranı, % 48,8 olan Türkiye geneli işgücüne katılım oranının üzerinde gerçekleşmiştir. Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. Sakarya Valiliği 77

82 İşgücü Sakarya ilinde, 2009 yılında % 11 olarak gerçekleşen işsizlik oranı, % 3,64 oranında artarak 2010 yılında % 11,4 e yükselmiştir. Bu tahminler için salt işsiz sayısı vermek metodolojik açıdan anlamsız olacağından, bu tarz verilerin karşılaştırılması oransal olarak Türkiye ortalamasına göre yapmak istatistiksel olarak daha anlamlıdır. Bu kapsamda, Sakarya ilinde 2010 yılı il tahminleri sonuçlarına göre % 11,4 olan işsizlik oranı, % 11,9 olan Türkiye geneli işsizlik oranının altında gerçekleşmiştir. Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. 78 Sakarya Valiliği

83 İşgücü Sakarya ilinde, 2009 yılında % 46,3 olarak gerçekleşen istihdam oranı, % 0,43 oranında artarak 2010 yılında % 46,5 e yükselmiştir. Bu tahminler için salt işsiz sayısı vermek metodolojik açıdan anlamsız olacağından, bu tarz verilerin karşılaştırılması oransal olarak Türkiye ortalamasına göre yapmak istatistiksel olarak daha anlamlıdır. Bu kapsamda, Sakarya ilinde 2010 yılı il tahminleri sonuçlarına göre % 46,5 olan istihdam oranı, % 43 olan Türkiye geneli istihdam oranının üzerinde gerçekleşmiştir. Not: İl düzeyinde üretilmiş olan bu temel işgücü göstergelerinin, dolaylı olarak elde edildiği göz önünde bulundurulmalı, veriler güven aralıkları ve istatistiksel anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak kullanılmalıdır. Sakarya Valiliği 79

84 Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR Türkiye (Milyon TL) (%) Kullanılabilir yıllık gelir ,0 1. % ,0 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar 2. % ,3 3. % ,5 4. % ,9 5. % ,3 80 Sakarya Valiliği

85 Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova (Milyon TL) (%) Kullanılabilir yıllık gelir ,0 1. % ,1 Gelire göre sıralı % 20'lik gruplar 2. % ,6 3. % ,6 4. % ,6 5. % ,1 Sakarya Valiliği 81

86 Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR Türkiye Fertlerin elde ettiği gelir türleri Tutar (Milyon TL) (%) Toplam gelir ,0 Maaş, ücret ,7 Yevmiye ,1 Toplam müteşebbis ,0 Tarım ,8 İmalat ,0 İnşaat ,3 Ticaret ,5 Hizmet ,4 Mülk gelirleri ,2 Gayrimenkul ,6 Menkul kıymet ,6 Toplam karşılıksız ,0 Devletten ,4 Yurt dışından ,6 Diğer ,9 Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 82 Sakarya Valiliği

87 Gelir, Tüketim Gelir dağılımı, 2003 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Fertlerin elde ettiği gelir türleri Tutar (Milyon TL) (%) Toplam gelir ,0 Maaş, ücret ,8 Yevmiye ,9 Toplam müteşebbis ,4 Tarım ,0 İmalat ,3 İnşaat ,8 Ticaret ,7 Hizmet ,6 Mülk gelirleri ,9 Gayrimenkul ,5 Menkul kıymet ,4 Toplam karşılıksız ,0 Devletten ,4 Yurt dışından ,6 Diğer ,9 Not. Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Sakarya Valiliği 83

88 Gelir, Tüketim Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) Toplam tüketim harcaması Gıda ve alkolsüz içecekler Alkollü içecekler, sigara ve tütün Giyim ve ayakkabı TR Türkiye ,0 23,6 4,3 5, ,0 22,6 3,8 5, ,0 23,0 4,1 5,1 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,0 24,2 4,6 5, ,0 22,4 4,5 5, ,0 23,0 4,3 5,5 Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) TR Türkiye Konut ve kira Mobilya, ev aletleri ve bakım hizmetleri Sağlık ,9 5,9 2, ,1 5,8 1, ,2 6,2 1,9 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,7 6,0 2, ,2 5,1 2, ,4 5,5 2,4 84 Sakarya Valiliği

89 Gelir, Tüketim Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) Ulaştırma Haberleşme Eğlence ve kültür TR Türkiye ,1 4,5 2, ,1 4,4 2, ,6 4,2 2,6 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,8 4,2 2, ,7 4,6 2, ,8 4,8 2,8 Harcama türlerine göre hanehalkı tüketim harcamasının dağılımı (%) TR Türkiye Eğitim hizmetleri Lokanta ve oteller Çeşitli mal ve hizmetler ,5 4,5 4, ,0 4,4 4, ,9 5,2 4,0 TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova ,3 4,2 5, ,3 4,4 4, ,0 4,2 4,4 Sakarya Valiliği 85

90 Fiyat 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeks Rakamları ve Yıllık Değişim Oranları, Yıl Sonu İtibariyle TR Türkiye TR42 Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova Endeks Değişim (%) Endeks Değişim (%) ,65 7,72 125,23 9, ,49 9,65 138,35 10, ,77 8,39 151,17 9, ,44 10,06 167,25 10, ,91 6,53 175,68 5, ,85 6,40 185,56 5,62 86 Sakarya Valiliği

91 Fiyat 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksinde, yılları arasında en yüksek yıllık artış Türkiye Genelinde % 10,06; Kocaeli Bölgede % 10,64 oranları ile 2008 yılında gerçekleşmiştir ve 2010 yıllarında Kocaeli Bölgede gerçekleşen yıllık artış oranları Türkiye Geneli yıllık artış oranlarında daha düşük gerçekleşirken, 2005, 2006, 2007 ve 2008 yıllarında ise daha yüksek gerçekleşmiştir. Sakarya Valiliği 87

92 Fiyat 2003 Temel Yıllı Tüketici Fiyatları Endeksi, Harcama Gruplarına Göre Yıllık Değişim Oranları, Yıl Sonu İtibariyle, (%) TR TR :Genel 6,53 6,40 5,04 5,62 01:Gıda ve alkolsüz içecekler 9,26 7,02 7,03 5,45 02:Alkollü içecekler ve tütün 20,91 24,66 21,36 22,53 03:Giyim ve ayakkabı 3,39 4,74 1,13 4,75 04:Konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar 2,31 5,91 0,31 5,61 05:Mobilya, ev aletleri ve ev bakım hizmetleri -2,68 3,27-3,43 2,82 06:Sağlık 2,44 0,57 0,82 1,04 07:Ulaştırma 7,89 6,78 8,20 6,75 08:Haberleşme 3,35-3,22 3,36-3,60 09:Eğlence ve kültür 8,92-2,32 4,83-3,91 10:Eğitim 5,47 4,25 5,10 2,45 11:Lokanta ve oteller 7,31 9,76 4,26 8,82 12:Çeşitli mal ve hizmetler 13,75 5,51 13,87 2,36 88 Sakarya Valiliği

93 Fiyat 2010 yılında, 2003 Temel yıllı Tüketici Fiyatları Endeksinde, hem Türkiye Genelinde hem de TR42 Kocaeli Bölgesinde (İstatistik Bölge Birimleri Sınıflaması Düzey 2 de Kocaeli Bölgesi; Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerini kapsamaktadır.) en yüksek artış gerçekleşen ana harcama grubu sırasıyla % 24,66 ve % 22,53 oranları ile alkollü içecekler ve tütündür. En yüksek düşüş gerçekleşen ana harcama grubu Türkiye Genelinde % -3,22 oranı ile haberleşme, TR42 Kocaeli Bölgesinde -3,91 oranı ile Eğlence ve Kültürdür yılında, TÜFE de en yüksek ağırlığa sahip olan gıda ve alkolsüz içecekler grubunda Türkiye Genelinde % 7,02; TR42 Kocaeli Bölgesinde % 5,45 oranlarında artışlar gerçekleşmiştir. En yüksek ikinci ağırlığa sahip olan konut, su, elektrik, gaz ve diğer yakıtlar grubunda ise, Türkiye Genelinde % 5,91; TR42 Kocaeli Bölgesinde % 5,61 oranlarında artışlar gerçekleşmiştir. Benzin, mazot vb. akaryakıt fiyatlarını da bünyesinde barındıran ulaştırma ana harcama grubunda Türkiye Genelinde % 6,78; TR42 Kocaeli Bölgesinde % 6,75 oranlarında yıllık artışlar gözlenmiştir. Sakarya Valiliği 89

94 Dış Ticaret Dış ticaret göstergeleri, Sakarya (Bin $) İhracat Değişim (%) -40,9-2,6 İthalat Değişim (%) -46,8 10,6 Dış ticaret dengesi Dış ticaret hacmi İhracat / İthalat karşılama oranı (%) 170,5 189,5 167,0 Not yılı verileri geçicidir. 90 Sakarya Valiliği

95 Dış Ticaret Yıllara göre dış ticaret (Bin $) Türkiye Sakarya İhracat İthalat Not yılı verileri geçicidir. Sakarya Valiliği 91

96 Dış Ticaret Ekonomik faaliyetlere göre ihracat, 2010 [ISIC, Rev. 3] (Bin $) İhracat Türkiye Balıkçılık Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri Elektrik, gaz ve su Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri İmalat Madencilik ve taş ocakçılığı Tarım ve ormancılık Toptan ve perakende ticaret Sakarya Balıkçılık - Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri - Elektrik, gaz ve su - Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri - İmalat Madencilik ve taş ocakçılığı 885 Tarım ve ormancılık Toptan ve perakende ticaret 21 Not yılı verileri geçicidir. 2. Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. 92 Sakarya Valiliği

97 Dış Ticaret Ekonomik faaliyetlere göre ithalat, 2010 [ISIC, Rev. 3] (Bin $) İthalat Türkiye Balıkçılık Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri Elektrik, gaz ve su Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri İmalat Madencilik ve taş ocakçılığı Tarım ve ormancılık Toptan ve perakende ticaret Sakarya Balıkçılık - Diğer sosyal, toplumsal ve kişisel hizmet faaliyetleri - Elektrik, gaz ve su - Gayri-menkul kiralama ve iş faaliyetleri 6 İmalat Madencilik ve taş ocakçılığı Tarım ve ormancılık Toptan ve perakende ticaret 89 Not yılı verileri geçicidir. 2. Tablolardaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Sakarya Valiliği 93

98 Dış Ticaret 2010 yılında Sakarya dan en çok ihracat ve ithalat yapılan ülkeler ( $) İhracat Almanya İspanya Fransa İngiltere İsveç İtalya Diğer Ülkeler İthalat Japonya Çek Cumhuriyeti İngiltere Fransa Almanya Hollanda Diğer Ülkeler Not yılı verileri geçicidir. 94 Sakarya Valiliği

99 TR422 Sakarya TR Türkiye Tarım İstatistikleri Alan Kullanımları (Hektar) Toplam İşlenen Uzun Tarım Tarım Ömürlü Alanı Alanı Bitkiler Sakarya Valiliği 95

100 Tarım İstatistikleri yılları arasında, Sakarya iline ilişkin alan kullanımlarına ilişkin istatistikler incelendiğinde: anlaşılmaktadır yılında hektar olan işlenen tarım alanının, 2009 yılı itibariyle % 8,72 oranında azalarak hektara düştüğü, 2002 yılında hektar olan uzun ömürlü bitki alanının, 2009 yılı itibariyle % 3,62 oranında artarak hektara yükseldiği, 96 Sakarya Valiliği

101 TR422 Sakarya TR Türkiye Tarım İstatistikleri Tarımsal Üretim Değeri (Bin TL) Bitkisel Canlı Hayvansal Üretim Hayvanlar Ürünler Sakarya Valiliği 97

102 Tarım İstatistikleri 98 Sakarya Valiliği

103 Tarım İstatistikleri Sakarya İlinde Sebze Üretimi, 2009 Üretim (Ton) Toplam Kök ve Yumru Sebzeler Meyvesi İçin Yetiştirilen Sebzeler Diğer Sebzeler (Başka Yerde Sınıflandırılmamış) Sakarya Valiliği 99

104 Tarım İstatistikleri Sakarya İlinde Meyve Üretimi, 2009 Üretim (Ton) Toplam Üzüm Muz-Incir-Avakado-Kivi Diğer Meyveler-Taş Çekirdekliler ve Yumuşak Çekirdekliler Zeytin ve Diğer Sert Kabuklular Sakarya Valiliği

105 Tarım İstatistikleri Sakarya İlinde Tahıllar ve Diğer Bitkisel Ürünler, 2009 Alan (Hektar) Üretim (Ton) Toplam Parfümeri, eczacılık vb. bitkiler, şekerpancarı ve yem bitkileri tohumları Patates, kuru baklagiller, yenilebilir kök ve yumrular Saman ve ot Tahıllar Yağlı tohumlar Şeker imalatında kullanılan bitkiler İşlenmemiş Tütün Sakarya Valiliği 101

106 Tarım İstatistikleri Sakarya İlinde Seçilmiş Bazı Tarla Ürünlerinin Üretim Miktarları (Ton) Mısır (dane) Buğday Şekerpancarı Sakarya Valiliği

107 Tarım İstatistikleri Sakarya İlinde Seçilmiş Bazı Meyvelerin Üretim Miktarları (Ton) Fındık Elma Ayva Üzüm Sakarya Valiliği 103

108 Tarım İstatistikleri Sakarya İlinde Hayvansal Üretim Beyaz et Tavuk Yumurtası Kırmızı et İnek sütü Deri Ton Bin Adet Ton Ton Adet Sakarya Valiliği

109 İş İstatistikleri Girişim Sayıları, 2010 (Adet) TR TR422 Türkiye Sakarya Toplam Madencilik ve taş ocakçılığı İmalat Elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı Su temini; kanalizasyon, atık yönetimi ve iyileştirme faaliyetleri İnşaat Toptan ve perakende ticaret; motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin onarımı Ulaştırma ve depolama Konaklama ve yiyecek hizmeti faaliyetleri Bilgi ve iletişim Finans ve sigorta faaliyetleri Gayrimenkul faaliyetleri Mesleki, bilimsel ve teknik faaliyetler İdari ve destek hizmet faaliyetleri Eğitim İnsan sağlığı ve sosyal hizmet faaliyetleri Kültür, sanat, eğlence, dinlence ve spor Diğer hizmet faaliyetleri Kaynak: Gelir İdaresi Başkanlığı Sakarya Valiliği 105

110 İş İstatistikleri İş Demografisi, 2009 (Adet) TR TR422 Türkiye Sakarya Kurulan şirket ve kooperatiflerin sayısı Kapanan şirket ve kooperatiflerin sayısı Kurulan ticaret ünvanlı işyerlerinin sayısı Kapanan ticaret ünvanlı işyerlerinin sayısı Sakarya Valiliği

111 İş İstatistikleri Otomotiv Sanayii Firmalarının Toplam Üretimleri ve Sakarya' nın Türkiye İçerisindeki Payı Toplam Üretim TR Türkiye (Adet) TR422 Sakarya Toplam Üretim (Adet) Sakarya' nın Türkiye İçerisindeki Payı (%) , , ,60 Kaynak: Otomotiv Sanayii Derneği (Otomotiv Sanayii 2010 Yılı Değerlendirme Raporu, Otomotiv Sanayii Firmalarının Yılları Arasındaki Model Bazında Üretimleri) Not. Sakarya için üretim değerleri, ilde faaliyet gösteren ve Otomotiv Sanayii Derneği üyesi firmaların üretim değerleri toplanarak elde edilmiştir. Sakarya Valiliği 107

112 İş İstatistikleri 108 Sakarya Valiliği

113 Enerji Kullanım Yerlerine Göre Elektrik Tüketimi (MWh) TR Türkiye TR422 Sakarya Toplam tüketim Resmi daire Sanayi işletmesi Ticarethane Mesken Tarımsal Sulama Sokak aydınlatma Diğer Not: Tablodaki rakamlar yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. Sakarya Valiliği 109

114 Enerji 2009 yılında Sakarya ilinde tüketilen elektrik miktarları incelendiğinde, toplam elektrik tüketiminin en çok % 44,95 inin sanayi işletmeleri tarafından, % 26,33 ünün meskenler tarafından, % 13 ünün ticarethaneler tarafından, gerçekleştirildiği görülmektedir. 110 Sakarya Valiliği

115 Bina İnşaatı Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2009 [Yapı kullanma izin belgelerine göre] Genel Toplam TR Türkiye İkamet amaçlı binalar Toplam Bir daireli binalar İki ve daha fazla daireli binalar Halka açık ikamet yerleri A B C TR422 Sakarya A B C A. Bina sayısı B. Yüzölçümü (m²) C. Daire sayısı Sakarya Valiliği 111

116 Bina İnşaatı Kullanma amacına göre tamamen veya kısmen biten yeni ve ilave yapılar, 2009 Toplam TR Türkiye İkamet amaçlı olmayan binalar Otel binaları Ofis (işyeri) binaları Toptan ve perakende ticaret binaları Trafik ve iletişim binaları A B C TR422 Sakarya A B C İkamet amaçlı olmayan binalar Kamu, eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binaları İkamet amaçlı binalar dışındaki diğer binalar Sanayi binaları ve depolar TR Türkiye A B C TR422 Sakarya A B C A. Bina sayısı B. Yüzölçümü (m²) C. Daire sayısı 112 Sakarya Valiliği

117 Ulaştırma Motorlu kara taşıtları sayıları, 2010 TR TR422 Sakarya/ Türkiye Türkiye Sakarya Oranı (Adet) (Adet) (Binde) Otomobil ,42 Minibüs ,83 Otobüs ,52 Kamyonet ,99 Kamyon ,65 Motosiklet ,94 Özel amaçlı taşıtlar ,95 Traktör ,69 Toplam ,62 Sakarya Valiliği 113

118 Ulaştırma 2010 yılında Türkiye de kayıtlı toplam adet motorlu kara taşıtının binde 11,62 si ( adeti) Sakarya iline kayıtlıdır yılında Sakarya ya kayıtlı toplam adet motorlu kara taşıtı içerisinde % 44,83 ile otomobil, % 16,56 ile traktör ve % 16,40 ile kamyonet en fazla paya sahip motorlu kara taşıtlarıdır. 114 Sakarya Valiliği

119 Ulaştırma Sakarya İlindeki Trafik Kazaları Kaza sayısı Ölü sayısı Yaralı sayısı (Adet) (Kişi) (Kişi) Sakarya Valiliği 115

120 Ulaştırma yılları arasında Sakarya ili trafik kazası istatistikleri incelendiğinde: anlaşılmaktadır yılının, kişinin yaralandığı ve 101 kişinin öldüğü adet kaza ile en fazla trafik kazasının gerçekleştiği yıl olduğu, yılları arasında toplam 720 kişinin trafik kazaları sonucunda öldüğü, 116 Sakarya Valiliği

121 TR422 Sakarya TR Türkiye Ulaştırma Karayolu uzunlukları (Km) İl ve devlet yolu Otoyol Köy yolu Sakarya Valiliği 117

122 TR42: Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova TR: Türkiye Ulusal Hesaplar Gayri Safi Katma Değer Kişi başına GSKD (TL) Kişi başına GSKD ($) Tarım / Değer (1000 TL) Sanayi / Değer (1000 TL) Hizmetler / Değer (1000 TL) Gayrisafi katma değer / Değer (1000 TL) Kişi başına GSKD (TL) Kişi başına GSKD ($) Tarım / Değer (1000 TL) Sanayi / Değer (1000 TL) Hizmetler / Değer (1000 TL) Gayrisafi katma değer / Değer (1000 TL) Sakarya Valiliği

123 Ulusal Hesaplar Türkiye de kişi başına GSKD 2006 yılı itibariyle $ iken, 2008 yılı itibariyle % 40,35 oranında artarak $ a ulaşmıştır. Buna karşılık Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu ve Yalova illerinden oluşan bölgede, 2006 yılında $ iken, % 38 oranında artarak 2008 yılında $ olmuştur. Sakarya Valiliği 119

124 Ulusal Hesaplar 2008 yılında Türkiye de toplam TL olan GSKD in % 8,46 sını tarım, % 27,20 sini sanayi, % 64,34 ünü hizmetler sektörü oluşturmuştur. 120 Sakarya Valiliği

125 Ulusal Hesaplar 2008 yılında Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova illerinden oluşan bölgede toplam TL olan GSKD in % 6,09 unu tarım, % 38,29 unu sanayi, % 55,62 sini hizmetler sektörü oluşturmuştur. Sakarya Valiliği 121