Sayfa 1 Gözden Geçirme Notları 2011 Yılı Ocak Ayı Dış Ticaret İstatistikleri TÜİK tarafından tarihinde açıklanan, 2011 yılı Ocak ayına ilişkin Dış Ticaret İstatistikleri haber bültenine göre; 2011 yılının Ocak ayında ihracat %22,1; ithalat ise %44,3 oranlarında artış göstermiştir (Bkz; Tablo 1). Avrupa Birliği (AB) ülkelerine yapılan ihracat %14,9 oranında artarak 4.525 milyon dolar, AB ülkelerinden yapılan ithalat ise %35,6 oranında artış göstererek 5.713 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Ocak ayında en fazla ihracat yaptığımız ülke 990 milyon dolar ile Almanya olurken, en fazla ithalat ise 2.026 milyon dolar ile Rusya Federasyonu ndan yapılmıştır. Yılın ilk ayında en fazla ihracat, 1.101 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları ve aksam parçaları nda gerçekleşmiştir. Ocak ayında; en fazla ithalat 3.734 milyon dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar faslında gerçekleşmiştir. 2011 yılının Ocak ayında imalat sektöründeki ihracat, 2010 yılının Ocak ayına göre %22,3 oranında artarak 8.784 milyon dolar, aynı sektördeki ithalat ise %43,7 oranında artarak 12.581 milyon dolar olmuştur. 2011 yılının Ocak ayında ihracatın ithalatı karşılama oranı %56,7 dir. Dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %89,4 oranında artarak 7.312 milyon dolara yükselmiştir.
Sayfa 2 Tablo 1. Dış Ticaret Göstergeleri (Milyon $) İhracat (FoB) İthalat (CiF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi İhracatın İthalatı Karşılama Aylar Yıl Ocak -Aralık 2009 102.143 140.928-38.786 243.071 72,5 2010 113.899 11,5 185.497 31,6-71.598 84,6 299.396 23,2 61,4 Ocak 2010 7.831 11.691-3.860 19.522 67,0 2011 9.561 22,1 16.873 44,3-7.312 89,4 26.434 35,4 56,7 2011 yılı Ocak ayında ihracat; 2010 yılının aynı ayına göre %22,1 oranında artış göstererek 9.561 milyon dolara, ithalat ise %44,3 oranında artarak 16.873 milyon dolara yükselmiştir. Takvim etkilerinden arındırılmış seriye göre ise, 2011 yılı Ocak ayında ihracat, 2010 yılı Ocak ayına göre %22,1, ithalat ise %38,6 oranlarında artış göstermiştir. Yılın ilk ayında dış ticaret açığı ise, 2010 yılı Ocak ayına göre %89,4 oranında artarak 3.860 milyon dolardan, 7.312 milyon dolara yükselmiştir. 2010 yılı Ocak ayında %67,0 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2011 yılının Ocak ayında 10,3 puan azalarak %56,7 ye gerilemiştir (Bkz; Grafik 1, Grafik 2). 30.000 25.000 26.434 20.000 19.522 16.873 15.000 10.000 7.831 11.691 9.561 5.000 0-5.000-10.000-3.860 2010 - Ocak 2011 - Ocak -7.312 İhracat (FoB) İthalat (CiF) Dış Ticaret Dengesi Dış Ticaret Hacmi Grafik 1. 2011 Yılı Ocak Ayı Dış Ticaret Göstergeleri
Sayfa 3 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 İhracat İthalat İhracat (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) İthalat (Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış) Grafik 1. Mevsim ve Takvim Etkilerinden Arındırılmamış ve Arındırılmış Dış Ticaret İstatistikleri Ekonomik faaliyetlere göre dış ticaret istatistikleri incelendiğinde, 2011 yılı Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre ihracat; tarım ve ormancılık sektöründe %11,2, balıkçılık sektöründe %90,0, madencilik ve taşocakçılığı sektöründe %45,7, imalat sanayi sektöründe %22,3 oranlarında artış gerçekleşmiştir (Bkz; Tablo 2). En çok ihracat ve ithalat yapılan 20 fasıl incelendiğinde, en fazla ihracat yapılan fasıl 1.101 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları olurken, bunu 738 milyon dolar ile kazan, makine ve cihazlar, aletler, parçaları, 718 milyon dolar ile demir ve çelik, 695 milyon dolar ile örme giyim eşyası, 613 milyon dolar ile elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları izlemektedir. Bu fasılların ihracatında geçen yılın aynı ayına göre sırasıyla %3,5; %21,3; %68,7; %13,2 ve %25,6 oranlarında artış olmuştur. Ayrıca, mineral yakıtlar, mineral yağlar ihracatındaki %76,1; pamuk, pamuk ipliği ihracatındaki %53,5; kauçuk ve kauçuktan eşya ihracatındaki %49,8 oranında yüksek artışlar göze çarparken, inciler, kıymetli taş ve metal mamulleri ihracatında ise %34,3 oranında düşüş gözlenmiştir.
Sayfa 4 Tablo 2. Ekonomik Faaliyetlere göre Dış Ticaret Sektörler İ H R A C A T Ocak 2010 2011 (Milyon $) Genel toplam 7.831 100,0 9.561 100,0 22,1 Tarım ve Ormancılık 437 5,6 486 5,1 11,2 Balıkçılık 10 0,1 19 0,2 90,0 Madencilik ve Taşocakçılığı 148 1,9 215 2,2 45,3 İmalat 7.181 91,7 8.784 91,9 22,3 Diğer 55 0,7 57 0,6 3,6 İ T H A L A T Genel toplam 11.691 100,0 16.873 100,0 44,3 Tarım ve Ormancılık 459 3,9 641 3,8 39,8 Balıkçılık 3 0,0 3 0,0 17,4 Madencilik ve Taşocakçılığı 2.021 17,3 2.877 17,1 42,4 İmalat 8.754 74,9 12.581 74,6 43,7 Diğer 455 3,9 771 4,6 69,5 Geniş ekonomik grupların sınıflaması düzeyinde 2011 yılı Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre sermaye malları ihracatında %17,0; ara (ham madde) malları ithalatında %28,4; tüketim malları ithalatında %16,9 oranlarında artış olmuştur. Aynı dönemde sermaye malları ithalatında %45,1; ara (ham madde) malları ithalatında %42,8; tüketim malları ithalatında ise %47,5 oranlarında artış gerçekleşmiştir (Bkz, Tablo 3).
Sayfa 5 Tablo 3. Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına göre Dış Ticaret Sektörler İ H R A C A T (Milyon $) Genel toplam 7.831 100,0 9.561 100,0 22,1 Sermaye (Yatırım) Malları 800 10,2 936 9,8 17,0 Ara (Ham madde) Malları 3.740 47,8 4.803 50,2 28,4 Tüketim Malları 3.251 41,5 3.801 39,8 16,9 Diğerleri 40 0,5 21 0,2-47,1 İ T H A L A T 2010 Ocak 2011 Genel toplam 11.691 100,0 16.873 100,0 44,3 Sermaye (Yatırım) Malları 1.561 13,4 2.265 13,4 45,1 Ara (Ham madde) Malları 8.756 74,9 12.506 74,1 42,8 Tüketim Malları 1.356 11,6 2.001 11,9 47,5 Diğerleri 17 0,1 101 0,6 484,9 İthalatta mineral yakıtlar, mineral yağlar 3.734 milyon dolar ile ilk sıradaki yerini korurken, bunu 1.614 milyon dolar ile kazan, makine ve cihazlar, alet parçaları, 1.512 milyon dolar ile demir ve çelik, 1.183 milyon dolar ile elektrikli makine ve cihazlar, aksam ve parçaları, 1.017 milyon dolar ile motorlu kara taşıtları, traktör, bisiklet, motosiklet ithalatı izlemiştir. Bu fasıllarda sırasıyla %31,2; %30,0; %33,5; %19,3; %80,6 oranında artış olmuştur. İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri ithalatı %1083,8; hava taşıtları, uzay araçları aksam ve parçaları ithalatı %515,2; pamuk, pamuk ipliği ve pamuklu mensucat %87,5 lik artışlar ile dikkat çeken diğer fasıllar olmuştur. İller itibariyle 2011 yılı Ocak ayı ihracatımızda, ilk sırada İstanbul ili yer alırken, bunu sırasıyla Kocaeli, İzmir ve Bursa illeri izlemiştir. ihracatta İstanbul un payı %42,6 olurken, Kocaeli nin payı %10,3; İzmir in payı %5,7 ve Bursa nın payı %4,6 olarak gerçekleşmiştir (Bkz; Tablo 4).
Sayfa 6 Tablo 4. 2011 Yılı Ocak Ayında Dış Ticarette İlk ve Son 10 İl Sıralaması Ocak ayı değer sıralamasına gore ilk 10 il 2011-Ocak (Bin $) Ocak ayı değer sıralamasına göre son 10 il ((*) 2011-Ocak (Bin $) Sektörler İ H R A C A T Sektörler İ H R A C A T Genel toplam 9.561.157 100,0 Genel toplam 9.561.157 100,0 İSTANBUL 4.077.738 42,6 SİNOP 2 030 0,0 KOCAELİ 986.826 10,3 VAN 1 994 0,0 İZMİR 547.664 5,7 GÜMÜŞHANE 1 773 0,0 BURSA 435.579 4,6 MUŞ 1 612 0,0 ANKARA 342.742 3,6 ERZİNCAN 1 326 0,0 GAZİANTEP 308.779 3,2 BİNGÖL 428 0,0 MANİSA 275.911 2,9 ARDAHAN 225 0,0 DENİZLİ 269.101 2,8 BAYBURT 210 0,0 ANTALYA 247.384 2,6 BİTLİS 171 0,0 SAKARYA 185.195 1,9 KARS 97 0,0 İ T H A L A T İ T H A L A T Genel toplam 16.873.396 100,0 Genel toplam 16.873.396 100,0 İSTANBUL 6.791.566 40,3 BİTLİS 1 382 0,0 KOCAELİ 2.426.142 14,4 ERZİNCAN 920 0,0 ANKARA 1.948.285 11,5 BURDUR 873 0,0 İZMİR 1.001.980 5,9 IĞDIR 564 0,0 BURSA 776.214 4,6 GÜMÜŞHANE 536 0,0 ADANA 357.755 2,1 BAYBURT 471 0,0 ANTALYA 351.411 2,1 BATMAN 458 0,0 DENİZLİ 324.634 1,9 SİNOP 247 0,0 GAZİANTEP 303.574 1,8 KARS 170 0,0 HATAY 243.231 1,4 ŞIRNAK 52 0,0 Not: Firma vergi kimlik numaralarının bağlı olduğu ile göredir. (*): İhracat ve ithalat yapılmayan iller alınmamıştır.
Sayfa 7 Ocak ayı ithalatında da ilk sırada yine İstanbul ili yer almış, bunu sırasıyla Kocaeli, Ankara ve İzmir illeri izlemiştir. ithalatta İstanbul un payı %40,3; Kocaeli nin payı %14,4; Ankara nın payı %11,5; İzmir in payı da %5,9 olmuştur. İllere göre hiç ihracat yapılmayan iller hariç tutulduğunda Kars ili en son sırada yer alırken, ithalatta Şırnak ili en son sırada yer almıştır. 2011 yılının Ocak ayında, 2010 yılının aynı ayına göre AB ülkelerine yapılan ihracat %14,9 oranında artarak 4.525 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. 2010 yılı Ocak ayında %50,3 olan AB ülkelerinin ihracattaki payı, 2011 yılının aynı ayında %47,3 düzeyine gerilemiştir. Aynı dönemde Türkiye Serbest Bölgelerine yapılan ihracat %19,5; diğer ülkelere yapılan ihracat %29,8 oranlarında artış göstermiştir. Tablo 5. Ülke Gruplarına göre Dış Ticaret Ülke Grupları 2010 Ocak 2011 (Bin $) İ H R A C A T Genel toplam 7.831 100,0 9.561 100,0 22,1 A-Avrupa Birligi Ülkeleri (AB-27) 3.939 50,3 4.525 47,3 14,9 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 151 1,9 180 1,9 19,5 C-Diğer Ülkeler 3.741 47,8 4.856 50,8 29,8 İ T H A L A T Genel toplam 11.691 100,0 16.873 100,0 44,3 A-Avrupa Birligi Ülkeleri (AB-27) 4.213 36,0 5.713 33,9 35,6 B-Türkiye Serbest Bölgeleri 59 0,5 68 0,4 15,2 C-Diğer Ülkeler 7.419 63,5 11.092 65,7 49,5
Sayfa 8 2011 yılının ilk ayında AB den yapılan ithalatta %35,6; Türkiye Serbest Bölgelerinden yapılan ithalatta %15,2; diğer ülkelerden yapılan ithalatta ise %49,5 oranlarında artış olmuştur. En fazla ihracat yapılan ülkeler sıralamasında Almanya ilk sıradadır. Bu ülkeye ihracatımız Ocak ayında da %19,4 oranında artarak 990 milyon dolar olurken, bunu 629 milyon dolar ile İtalya, 605 milyon dolar ile Irak, 563 milyon dolar ile İngiltere ve 521 milyon dolar ile de Fransa takip etmiştir. 2011 yılı Ocak ayında ithalatta ise ilk sırada Rusya Federasyonu yer almıştır. Bu ülkeden yapılan ithalat %13,9 oranında artarak 2.026 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Rusya Federasyonu nu sırasıyla 1.596 milyon dolar ile Çin, 1.403 milyon dolar ile Almanya ve 1.246 milyon dolar ile de ABD izlemiştir. AVRUPA BİRLİĞİ İLE KIYASLAMA EURO BÖLGESİ DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ 1 Euro Bölgesi (AB17) 2 nin 2010 yılı Aralık ayında diğer dünya ülkeleri ile yaptığı dış ticaret göstergelerinin mevsimsel etkilerden arındırılmamış ilk tahmin sonuçlarına göre; Dış ticaret, bu dönemde 0,5 milyar Euro değerinde açık vermiştir. İhracat, bir önceki yılın aynı ayına göre %20,0 oranında artarak 133,6 milyar Euroya, ithalat ise %24,0 oranında artarak 134,2 milyar Euroya yükselmiştir. 2010 yılı ihracat değeri, 2009 yılı Aralık ayına göre %20,0 oranında artarak 1534,7 milyar Euro, ithalat %22,0 oranında artarak 1534,0 milyar Euro olmuştur. Euro Bölgesi (AB27) 3 nin 2010 yılı Aralık ayında diğer dünya ülkeleri ile yaptığı dış ticaret göstergelerinin mevsimsel etkilerden arındırılmamış ilk tahmin sonuçlarına göre; Dış ticaret, bu dönemde 10,5 milyar Euro değerinde açık vermiştir. 1 Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) ın veri açıklama takviminde en son açıklanan Ocak Ayı göstergelerine ilişkin sonuçlara yer verilmiştir. 2 Euro Bölgesi AB17 ülkeleri; Belçika, Almanya, Estonya, İrlanda, Yunanistan, İspanya, Fransa, İtalya, Kıbrıs, Lüksemburg, Malta, Hollanda, Avusturya, Portekiz, Slovenya, Slovakya ve Finlandiya dır. 3 Euro Bölgesi AB27 ülkeleri; Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Almanya, Estonya, İrlanda, Yunanistan, İspanya, Fransa, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Hollanda, Avusturya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovenya, Slovakya, Finlandiya, İsveç ve Birleşik Krallık tır.
Sayfa 9 İhracat, bir önceki yılın aynı ayına göre %23,0 oranında artarak 121,7 milyar Euroya, ithalat ise %29,0 oranında artarak 132,2 milyar Euroya yükselmiştir (Bkz, Tablo 6, Grafik 3 ve Grafik 4). 2010 yılı ihracat değeri, 2009 yılının aynı ayına göre %23,0 oranında artarak 1348,3 milyar Euro, ithalat %24,0 oranında yükselerek 1491,6 milyar Euro düzeyinde gerçekleşmiştir. Tablo 6. Euro Bölgesi 2010 Yılı Aralık Ayına İlişkin Dış Ticaret Göstergeleri Euro Bölgesi (AB17) Mevsimsel Etkilerden Arındırılmamış Göstergeler r: revize edilmiştir. Kaynak: EUROSTAT. 2009- Aralık 2010- Aralık 2009- Kasım 2010- Kasım Kümülatif 01-12.2009 Kümülatif 01-12.2010 Gösterge AB 17 İhracat 111,1 133,6 20 113,2 r 140,6 r 24 1278,3 1534,7 20% AB 17 İthalat 107,9 134,2 24 110,5 r 142,2 r 29 r 1261,7 1534 22% AB 17 Dış Ticaret Dengesi 3,2-0,5-2,7 r -1,5 r - 16,6 0,7 - AB 17 Ülkeleri Sevk 105,2 123,2 17 115,1 134,2 r 17 r 1298,4 1475,7 14% Tablo 6. Euro Bölgesi 2010 Yılı Aralık Ayına İlişkin Dış Ticaret Göstergeleri (Devamı) Euro Bölgesi (AB27) Mevsimsel Etkilerden Arındırılmamış Göstergeler Gösterge 2009- Aralık 2010- Aralık 2009-Kasım 2010-Kasım Ocak-Aralık 2009 Ocak-Aralık 2010 AB 17 İhracat 99,3 121,7 23% 97,5 123,1 r 26% 1097,1 1348,5 23% AB 17 İthalat 102,2 132,2 29% 105,2 r 138,5 r 32% r 1205,3 1491,6 24% AB 17 Dış Ticaret Dengesi -2,9-10,5 - -7,7 r -15,4 r - -108,1-143,3 - AB 17 Ülkeleri İçindeki Sevk 177,8 211,1 19% 196,4 233,3 r 19% 2.196,7 2.534,5 15%
Sayfa 10 Kaynak: EUROSTAT. Grafik 3. AB Ülkelerine İlişkin Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri Kaynak: EUROSTAT. Grafik 4. AB Ülkelerine İlişkin Mevsimsellikten Arındırılmış Dış Ticaret Göstergeleri Bu konuyla ilgili bir sonraki haber bülteninin yayımlama tarihini www.tobb.org.tr adresinde YAYINLAR başlığı altında, Takvimden görebilirsiniz.