Dış ticaret göstergeleri

Transkript

1 75 76 Dış ticaret göstergeleri Milyon $ , Oran (%) * İKT442 Türkiye Ekonomisi Ünite 13: TÜRKİYE NİN DIŞ TİCARETİ İhracat İthalat İhracatın ithalatı karşılama oranı 77 DIŞ TİCARET İSTATİSTİKLERİ Milyon Dolar 78 1, ,2 1,22 İHRACAT (FOB) 36,59 47,253 63,167 73,476 85,535 17, ,27 12, , ,97 152, ,83 157,61 143, ,546 İTHALAT (CIF) 51,554 69,34 97,54 116, ,576 17,63 21,964 14, ,544 24, , , ,177 27, ,616 1,,8,89 DIŞ TİCARET HACMİ 87, ,593 16,77 19, , , , ,71 299, , ,7 43, , ,73 341,162 DIŞ TİCARET AÇIĞI -15,495-22,87-34,373-43,298-54,41-62,791-69,936-38, ,661 15,935-84,83-99,859-84,567-63,395-56,7 İHRACAT / İTHALAT (%) ,6,4,2 İHRACAT / GSYH (%) İTHALAT / GSYH (%) , Türkiye Toplam İhracatının Dünya İhracatındaki Payı Türkiye Toplam İthalatının Dünya İthalatındaki Payı 1

2 79 AB 27 Ticaret Toplam İhracat AB İhracat Toplam İhracatta AB'nin Payı İthalat AB İthalat Toplam İthalatta AB'nin Payı Ticaretimiz Asyalılaşmakta... Uluslararası Standart Sanayii Sınıflamasına Göre İhracat (Milyon $) İHRACAT Tarım ve Ormancılık 4,347 4,935 5,167 5,189 5,653 6,3 5,757 5,397 Balıkçılık Madencilik ve Taşocakcılığı 1,683 2,687 2,85 3,161 3,879 3,46 2,799 2, Toplam İhracatta AB'nin Payı Toplam İthalatta AB'nin Payı İmalat Sanayii 95,44915,467125,963143,194141,358147,59134,41133,611 Diğerleri GENEL TOPLAM 12,143113,883134,97152,462151,83157,61143,85142,545 2

3 GENİŞ EKONOMİK GRUPLARIN SINIFLAMASINA (GEGS) GÖRE İHRACAT - (BEC) -MİLYON DOLAR % PAY YATIRIM MALLARI 7,998 11,771 15, Yatırım (Sermaye) Malları (Taşımacılık araçları hariç) 3,47 6,414 8, Sanayi ile ilgili taşımacılık araç ve gereçleri 4,591 5,357 7, ARA MALLARI 3,29 56,381 66, Sanayi için işlem görmemiş hammaddeler 1,711 3,663 3, Sanayi için işlem görmüş hammaddeler 2,673 38,416 46, İşlem görmemiş yakıt ve yağlar Yatırım mallarının aksam ve parçaları 1,734 3,447 4, Taşımacılık araçlarının aksam ve parçaları 3,734 6,336 8, Esası yiyecek ve içecek olan işlenmemiş hammadeler Esası yiyecek ve içecek olan işlenmiş hammaddeler 738 1,165 1, İşlem görmüş diğer yakıt ve yağlar 1,55 2,8 1,236.9 TÜKETİM MALLARI 34,835 45,321 58, Binek otomobilleri 4,373 6,21 8, Dayanıklı tüketim malları 6,96 8,916 12,88 9. Yarı dayanıklı tüketim malları 1,38 11,794 14, Dayanıksız tüketim malları 5,837 7,155 8, Esası yiyecek ve içecek olan işlenmemiş tüketim malları 3,239 4,971 5,69 4. Esası yiyecek ve içecek olan işlenmiş tüketim malları 2,929 4,511 6, Motor benzini ve diğer hafif yağlar 1,98 1,513 1, Sanayii ile ilgili olmayan taşıma araç ve gereçleri DİĞERLERİ TOPLAM İHRACAT 73, , , İhracatta ilk 1 fasıl (216) Fasıl No. Fasıl Adı Tutar (Bin $) Pay (%) Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, 87 bunların aksam, parça, aksesuarı 19, Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların 84 aksam ve parçaları 12, Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci 71 eşyası, metal paralar 12, Örme giyim eşyası ve aksesuarı 8, Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme 7, Demir ve çelik 6, Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı 5, Plastikler ve mamulleri 5, Demir veya çelikten eşya 4, Yenilen meyveler ve sert kabuklu meyveler 3, Uluslararası Standart Sanayii Sınıflamasına Göre İthalat (Milyon $) İTHALAT Tarım, Ormancılık ,42 Balıkçılık Madencilik ve Taşocakcılığı ,9 İmalat Sanayii ,241 Diğerleri ,269 GENEL TOPLAM , İthalatta ilk 1 fasıl (216) Fasıl No: Fasıl Adı Tutar ( Bin $) 84 Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, nükleer reaktörler, bunların aksam ve parçaları 27, Mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasından elde edilen ürünler, bitümenli maddeler, mineral mumlar 27, Elektrikli makina ve cihazlar, ses kaydetme-verme, televizyon görüntü-ses kaydetme-verme cihazları,aksam-parça-aksesuarı 2, Motorlu kara taşıtları, traktörler, bisikletler, motosikletler ve diğer kara taşıtları, bunların aksam, parça, aksesuarı 17, Demir ve çelik 12, Plastikler ve mamulleri 11, Kıymetli veya yarı kıymetli taşlar, kıymetli metaller, inciler, taklit mücevherci eşyası, metal paralar 7, Optik, f otoğraf, sinema, ölçü, kontrol, ayar, tıbbi, cerrahi alet ve cihazlar, bunların aksam, parça ve aksesuarı 4, Organik kimyasal ürünler 4, Hava taşıtları, uzay taşıtları ve bunların aksam ve parçalar 4, Pay (%) 3

4 Geniş Ekonomik Grupların Sınıflamasına Göre İthalat (Milyon $) Pay % YATIRIM MALLARI 2,363 28,818 35, Yatırım (Sermaye) Malları (Taşımacılık araçları hariç ) 17,12 23,25 29, Sanayi ile ilgili taşımacılık araç ve gereçleri 3,243 5,569 6, ARA MAL L ARI 81, , , Sanayi için işlem görmemiş hammaddeler 6,27 12,259 8, Sanayi için işlem görmüş hammaddeler 39,549 58,733 66, İşlem görmemiş yakıt ve yağlar 14,699 1,176 2, Yatırım mallarının aksam ve parçaları 6,747 9,64 13, Taşımacılık araçlarının aksam ve parçaları 7,427 1,581 13, Esası yiyecek ve içecek olan işlenmemiş hammadeler 866 2,794 3, Esası yiyecek ve içecek olan işlenmiş hammaddeler , İşlem görmüş diğer yakıt ve yağlar , Gizli Veri -- 23,53 15, TÜKETİM MALLARI 13,975 24,735 27, Binek otomobilleri 4,296 6,82 9,84 5. Dayanıklı tüketim malları 1,839 3,499 3, Yarı dayanıklı tüketim malları 2,56 5,33 5, Dayanıks ız tüketim malları 3,415 5,531 5, Esası yiyecek ve içecek olan işlenmemiş tüketim malları ,17.6 Esası yiyecek ve içecek olan işlenmiş tüketim malları 645 1,366 1,728.9 Motor benz ini ve diğer hafif yağlar 712 1, Sanayii ile ilgili olmayan taşıma araç ve gereçleri DİĞERLERİ Enerji İthalatı Bin ton Ham Petrol İthalatı (Ton) Doğalgaz İthalatı (Milyon Cm³) Milyon Cm³ 717 TOPLAM İTHALAT 116, , , İhracat ülke grubu (Milyon $) İthalat ülke grubu (Milyon $) GENEL İHRACAT TOPLAMI 23,224 27, , ,546 A- AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ (28) 12, , , , B- TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ ,84 1,822 C- DİĞER ÜLKELER 1, , , , DİĞER AVRUPA (AB Hariç) 2,522 1,831 11,124 9, AFRİKA 1, , , ,48 8. Kuzey Afrika 991 1,87 7,25 7,756 Diğer Afrika ,258 3, AMERİKA 1, , , , Kuzey Amerika 1,74 3,39 4,242 7,44 Orta Amerika ve Karayip Güney Amerika ,237 1,95 4- ASYA 4, , , , Yakın ve Ortadoğu 2,595 2,573 23,295 31,39 Diğer Asya 1,925 1,298 8,581 9, AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER GENEL İTHALAT TOPLAMI 43,627 Pay (%) 54,53 Pay (%) 185,544 Pay (%) 198,616 Pay (%) A- AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİ (28) 24, , , ,5 39. B- TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİ ,435 C- DİĞER ÜLKELER 18, , , , DİĞER AVRUPA (AB HARİÇ) 3, , , , AFRİKA 1, , , , Kuzey Afrika 1,618 2,257 3,98 3,21 Diğer Afrika ,726 2, AMERİKA 4, , , , Kuzey Amerika 3,86 4,167 13,234 11,931 Orta Amerika ve Karayip Güney Amerika ,942 4,92 4- ASYA 7, , , , Yakın ve Ortadoğu 3,315 3,373 13,11 13,761 Diğer Asya 4,636 6,933 4,343 54, AVUSTRALYA VE YENİ ZELANDA DİĞER ÜLKE ve BÖLGELER , , ,

5 Ülke Gruplarına Göre İhracat (216) Ülke Gruplarına Göre İthalat (216) İİÖ 28,9 Türk Cumhuriyetleri; 1,3 İİÖ; 11,7 Türk Cumhuriyetleri 2,8 BDT 5,4 EİT 6,7EFTA 2,3 KEİ 9,2 OECD Ülkeleri 54,1 EİT; 3,9 KEİ; 12,2 EFTA; 1,6 BDT; 1,4 OECD Ülkeleri; 5,6 ÜLKELERE GÖRE DIŞ TİCARET HACMİ ve DENGESİ - Milyon Dolar İhracatta ilk 1 ülke ve payları (%) Sıra Ülke Adı Almanya 34,525 37,885 37,517 34,769 35,474-8,276-1,48-7,222-7,935-7,474 2 Rusya 33,36 32,28 31,232 23,99 16,895-19,945-18,1-19,346-16,813-13,429 3 Çin 24,128 28,287 27,779 27,288 27,769-18,462-21,85-22,57-22,459-23,112 4 İtalya 19,718 19,63 19,197 17,526 17,8-6,971-6,167-4,915-3,752-2,638 5 ABD 19,735 18,236 19,69 17,537 17,491-8,526-6,956-6,386-4,746-4,244 6 İngiltere 14,323 15,67 15,835 16,98 17,7 3,64 2,54 3,971 5,15 6,366 8 Fransa 14,788 14,457 14,587 13,443 13,388-2,391-1,73-1,658-1,753-1,342 7 İran 21,886 14,576 13,719 9,76 9,666-2,43-6,191-5,947-2, Irak 1,971 12,95 11,156 8,846 8,474 1,673 11,83 1,619 8,253 6,82 Ülke 199 Ülke 2 Ülke 21 Ülke 216 Almanya 23.6 Almanya 18.6 Almanya 1.1 Almanya 9.8 İtalya 8.5 A.B.D İngiltere 6.4 İngiltere 8.2 A.B.D. 7.5 İngiltere 7.3 İtalya 5.7 Irak 5.4 İngiltere 5.7 İtalya 6.4 Fransa 5.3 İtalya 5.3 Fransa 5.7 Fransa 6. Irak 5.3 ABD 4.6 S.S.C.B. (Rusya) 4.1 Hollanda 3.1 Rusya Fed. 4.1 Fransa 4.2 İran 3.8 İspanya 2.6 ABD 3.3 BAE 3.8 Hollanda 3.4 İsrail 2.3 İspanya 3.1 İspanya 3.5 Suudi Arabistan 2.6 Belçika - Lüks. 2.3 BAE 2.9 İran 3.5 Belçika Lüks. 2.4 Rusya Fed. 2.3 İran 2.7 Hollanda İspanya 9,741 1,752 1,825 1,331 1,668-2,36-2,84-1,

6 İthalatta ilk 1 ülke ve payları (%) Dış ticaret endeksleri 725 Ülke 199 Ülke 2 Ülke 21 Ülke 216 Almanya 15.7 Almanya 13.2 Rusya Fed Çin 12.8 A.B.D. 1.2 İtalya 7.9 Almanya 9.5 Almanya 1.8 İtalya 7.7 A.B.D. 7.2 Çin 9.3 Rusya Fed. 7.6 Fransa 6. Rusya Fed. 7.1 ABD 6.6 ABD 5.5 S.S.C.B. 5.6 Fransa 6.5 İtalya 5.5 İtalya 5.1 Japonya 5. İngiltere 5. Fransa 4.4 Fransa 3.7 Irak 4.7 İspanya 3.1 İran 4.1 Gizli Ülke 3.4 İngiltere 4.5 Belçika-Lüks. 3. Gizli Ülke 3.6 Güney Kore 3.2 Suudi Arabistan 3.2 Japonya 3. İspanya 2.6 Hindistan 2.9 Hollanda 2.6 Hollanda 2.9 Güney Kore 2.6 İspanya Dış ticaret birim değer endeksi, ihracat ya da ithalat birim değerlerinde meydana gelen değişimi göstermektedir. Dış ticarete konu olan malların herhangi bir döneme ait ihracat ya da ithalat toplam değerlerinin toplam ticaret miktarlarına bölünmesiyle elde edilen ortalama birim değerleri aracılığıyla bu endeks elde edilmektedir. Birim değer endeksleri ülke açısından kısa dönemde maliyet ve rekabet baskılarını izlememize yardımcı olur. Örneğin ithalat fiyat artışı yurtiçi fiyat artışından yüksek ise bu durum enflasyon ithaline işarettir. Uluslararası Standart Ticaret Sınıflamasına Göre Dış Ticaret Hadleri (21=1) 727 Bir ekonomide belirli bir dönemde fiyatlar sabit olmak koşuluyla dış ticaret miktarlarında meydana gelen değişimi ithalat ve ihracat miktar endeksleri aracılığıyla ölçülmektedir. Dış ticaret hadleri; ihracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranlanmasıyla elde edilir. Dış ticaret haddinin 1'ün üzerinde bulunması; dış ticarete konu malları baz yılına göre pahalıya satıp, ucuza satın aldığımız için ülke lehine bir durum söz konusudur. Tersi durumda ülke aleyhinde bir durum vardır Genel Gıda, İçecek ve Tütün Ham Maddeler Yakıt Hariç Yakıtlar İmalat (Gıda, içecek ve Tütün Hariç) 6

7 729 Ticaret Hadleri (N=Px/Pm) Oca 214-Şu b 214-Mar 214-Nis 214-May 214-Haz 214-Tem 214-Ağu 214-Eyl 214-Eki 214-Kas 214-Ara 215-Oca 215-Şu b 215-Mar 215-Nis 215-May 215-Haz 215-Tem 215-Ağu 215-Eyl 215-Eki 215-Kas 215-Ara 216-Oca 216-Şu b 216-Mar 216-Nis 216-May 216-Haz 216-Tem 216-Ağu 216-Eyl 216-Eki 216-Kas 216-Ara 217-Oca 217-Şu b 7