SERTLEŞMİŞ BETON ÖZGÜL AĞIRLIK TAYİNİ (TS EN 2941, ASTM C138) Taze Beton: Betonun karıştırma işlemi bittikten sonra sahip olduğu işlenebilirliğini koruyabildiği süre içindeki (sertleşmeye başlamadan önceki) halidir. Deneyin Amacı: Sertleşmiş betonun özgül ağırlığı betonun havada tartılarak bulunan ağırlığının görünür hacmine oranıdır.
Deneyin Kullanılan Alet ve Özellikleri Terazi en az 5kg çekerli 0.1gr duyarlı olmalı Su kabı (deney numunelerini içerisinde tutabilmek için yeterli büyüklükte olmalı) Su içinde tartı kabı (özgül ağırlık sehpası aleti) Etüv
Deneyin Yapılışı Deney numuneleri istenilen şekil ve büyüklükte silindir, küp veya prizma parçaları olabilir. Ancak 800gr dan veya 350 cm 3 hacminden az olmamalıdır. Numunelerde çatlak yarık ve kırık kenarlar olmamalı ve olabildiğince düzgün yüzeyli olmalıdır. Numuneler en az 6 adet hazırlanmalıdır. Yapılardan alınan karot numuneleri de gerektiğinde en az 6 adet olmalıdır. Bunun 3 adeti gerektiğinde deneyin tekrar için saklanmalıdır. Deneyde kullanılan numuneler en az 48 saat kür havuzunda 23 ±2 o C de su içinde bulundurulmalıdır.
Özgül ağırl. 2,045kg/dm3 2,005kg/dm3 Etüvde kurutulan malzeme ağırlık tayini: Deney numuneleri kürden çıkarıldıktan sonra tartılır. 100-110 derece arasındaki sıcaklıkta etüvde 24 saat kurutulur. Etüvden çıkarılan deney numuneleri kuru havada tartılır. Birbirini izleyen bu iki tartım arasındaki fark küçük ağırlığın %0.5 inden fazla ise deney numuneleri tekrar etüve konur ve 24 saat daha bekletilir. Numuneler tekrar tartılır. İki tartım arasındaki fark elde edilen en düşük ağırlığın %0.5 inden daha küçük bir değere ininceye kadar devam edilir. Bu noktaya ulaşıldıktan sonra kuru ağırlık hesaplanır. (A) olarak kaydedilir. Num. no Ebat cm 24 saat sonra dyk gr 1.Kuru ağırlık gr 2.Kuru ağırlık gr kuru ağırlık gr Su miktarı gr Su miktarı % 1 20x20x20 16306 16015 16003 16000 306 1,91 2 20x20x20 16473 16020 16010 16050 423 2,63 3 20x20x20 16497 16025 16012 16080 417 2,60 Ortalama 20x20x20 16358,8 16020 160008,3 16043,3 382 2,38
Su içinde tutulduktan sonra duya doygun ağırlık tayini: Etüvde kurutulmuş ağırlığı saptanmış numuneler 20-25 dereceye kadar soğutulduktan sonra 21 ±2 C su içine batırılır. Numuneler su içinde 24 saat bekletilir ve sudan çıkarılan numunelerin yüzey ıslaklığı havlu ile alınıp tartılır. Tekrar suya konulan numuneler 24 saat bekletilir ve sudan çıkarılan numunelerin yüzey ıslaklığı havlu ile alınıp tartılır. Birbirini izleyen iki tartım arasındaki fark büyük ağırlığın %0,5 inden az oluncaya kadar 24 saatlik aralıklarla suda tutma ve tartma işlemi sürdürülür. Bu noktaya ulaşıldıktan sonra doygun yüzey ağırlık hesaplanır. (B) olarak kaydedilir. Num. no Ebat cm Kuru ağırlık gr 1. 24 saat dyk 2. 24 saat. 24 saat dyk Su miktarı Su miktarı ağırlık gr dyk ağırlıkgr ağırlık gr gr % 1 20x20x20 16306 16015 16003 16000 306 1,91 2 20x20x20 16473 16020 16010 16050 423 2,63 3 20x20x20 16497 16025 16012 16080 417 2,60 Ortalama 20x20x20 16358,8 16020 160008,3 16043,3 382 2,38 Özgül ağırl. 2,045kg/dm3 2,005kg/dm3
Su içinde kaynatma sonrası suya doygun ağırlıklarının tayini; Deney numuneleri bir kaynatma kabı içine konulur. Kap deney numunelerin üzeri örtülünceye kadar su ile doldurulur. Numuneler kap içinde 5 saat süreyle kaynatılır. Sonra sıcaklığı 20-25 C ye düşene kadar 14 saatten az olmamak üzere soğumaya bırakılır. Kaptan çıkartılan numunelerin yüzey ıslaklığı bir havlu ile alınır ve tartılır sonuç kaydedilir. (C) Böylece önce suya doygun duruma getirilmiş olan numunelerin su içinde kaynatma noktası doygun kuru yüzey ağırlıkları bulunmuş olur. Bu işlemlerden sonra kaynatılmış doygun kuru yüzeyli deney numunesi su dolu bir kap içerisinde ağırlığı tartılır. (D)
Değerlendirme Ağırlıkça su emme oranı tayini; M1 = B A x100 Ağırlıkça su emme oranı (kaynatılarak); M2 = C A x100 Kuru özgül ağırlık; M3 = C D M1=ağırlıkça su emme oranı % si M2=ağırlıkça su emme oranı kaynatılarak % si M3=kuru özgül ağırlık kg/dm 3 A= numunenin sabit kuru ağırlığı B= numunenin doygun yüzey kuru ağırlığı C= kaynatılmış numunenin doygun yüzey kuru ağırlığı D= numunenin su içerisindeki ağırlığı A A A