TANKLAR AİTM Yönetmeliği Madde 4.18 Araçlarda kullanılan LPG ve CNG tankının üzerinde, LPG ve CNG dönüşümü yapan firmanın adı, adresi ve dönüşüm tarihi ile birlikte LPG ve CNG tankı imalatçısının adı, adresi ve imal yılını belirten bir etiket sökülemeyecek şekilde bulunacaktır. Araçlarda bulunan LPG ve CNG tankı her 10 yılda bir değiştirilecektir. Araçlardaki LPG tankları 10 yılda bir değiştirilmelidir. Montajı yapılan araçlarda dönüşümü gerçekleştiren firmanın etiketi yapıştırılmış olmalıdır.
TANKLAR ARAÇLARDA LPG DÖNÜŞÜMÜ EL KİTABI (SAY:31) Multivalfin doğru çalışabilmesi için multivalflerde bulunan ölçüler tank ile aynı olmalıdır. Hem yeni montajlarda hem de tankların değişiminde çaplara dikkat edilmeli; eğer bir uyumsuzluk var ise multivalfinde değiştirilmesi sağlanmalıdır.
TANKLAR ARAÇLARDA LPG DÖNÜŞÜMÜ EL KİTABI (SAY:33) Otomobil düz bir zemin üzerindeyken depo montaj mastarı ile 30 lik açı verilerek LPG deposu montajı tamamlanır. Montajlar sırasında multivalfin düzgün çalışabilmesi için montaj açısına dikkat edilmelidir.
TANKLAR TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.1) Yakıt tankı imalatçısı tarafından takılan kalıcı sabitleme yerleri haricinde metalin metale teması olmayacak şekilde bağlanmalıdır. Tankların montajı sırasında taşıyıcı sehpa ile tank arasına teması engelleyecek izolatör malzeme konulmalıdır.
TANKLAR TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.5) Yakıt tankı, motorlu taşıta bağlamak için kalıcı sabitleme yerlerine sahip olmalı tank şasisi ve kuşakları ile motora bağlanmalıdır ve EK B Tank kuşaklarının en küçük ölçüleri 20x3 mm veya 30x1,5 mm ve rondelaların ölçüleri 30x1,5 mm ve 25x2,5 mm ölçülerinde olmalıdır. Sabitlemek için kullanılan cıvatalar 8 mm olmalı rondelalar ise 30x1,5 mm veya 25x1,5 mm olmalıdır. Keçe, deri veya plastik gibi koruyucu malzeme, yakıt tankı ile kuşaklar arasında konulmalıdır.
TANKLAR TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.5) Yakıt tankı, taşıt yapısının bir kısmı olan, taşıtın orijinal yük taşıma noktalarından daha aşağıda olmamalıdır. Orijinal rampa açıları ve zemin açıklıkları etkilenmemelidir. LPG tankları montajı sırasında, araç altına özel sehpalar yapılarak montaj yapılmamalıdır.
TANKLAR AİTM Yönetmeliği Madde 4.18 Yakıt dönüşümü yapılacak araçlarda eski, kullanılmış, standart dışı malzemeler kullanılmayacaktır. Montajı yapılan araçlarda eski ekipmanlar kullanılmayacaktır. 2009 yılı içerisinde tadilatı yapılmış olan araçlarda en eski 2008 içerisinde imal edilmiş ekipman kullanılabilir.
TANKLAR TS 12305 Madde 5.1 LPG sistemi yarleştiricisi aşağıdaki belirtilenleri sağlamamalıdır;... - Bütün elemanların, muayene edilmeleri mümkün olabilecek ve işaretleri okunabilecek şekilde yerleştirilmesini Özellikle montaj yapılırken ekipmanların (tank, regülatör vb. ) üzerlerinde bulunan işaretlemeler, üretim tarihi ve seri numarası gibi kontrol edilen özellikler görülecek şekilde montaj yapılmalıdır.
TANKLAR LPG ekipmanlarının üzerlerinde bulunan tarihler ve seri numaraları ile yapılan oynamalar sahtecilik kapsamına girmekte olup; gerekli işlemler yapılmaktadır.
TANKLAR TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.1) Yakıt tankı imalatçısı tarafından takılan kalıcı sabitleme yerleri haricinde metalin metale teması olmayacak şekilde bağlanmalıdır. LPG Tankları araca montajından nem tutan bir malzemeyle (poliüretan köpük vb) sabitlenmesi yapılmamalıdır. Bu tip malzemeler tank üzerinde korozyona sebep olmakta tankların ömrünü azaltmaktadır.
GAZ SIZDIRMAZ ODACIK TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.7.7) Gaz sızdırmazlık odacığın havalandırma ağzı, karoseriden çıkış yerinde aşağı doğru durmalıdır. Ancak, odacık, tekerlek boşluğuna boşalmamalı ve egzoz gibi ısı kaynağına yönelmemelidir. Havalandırma borularının montajında belirtilen özelliklere uygun olarak montajlar yapılmalı; havalandırma bacaları mutlaka takılmalıdır.
GAZ SIZDIRMAZ ODACIK TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.7.7) Havalandırma borusu gaz sızdırmaz bir bağlantıyı sağlamak üzere emniyetli bir şekilde bağlanmalıdır. Havalandırma borusu; gaz sızdırmaz odacık ve havalandırma bacası bağlantıları sızdırmazlığı sağlamak için kelepçeler ile sıkılmalıdır. Havalandırma Boruları tek parça deliksiz,kırıksız vs. olmalıdır.
DOLUM AĞZI TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.11) Gaz dolum ağzı, dönmeye karşı emniyete alınmalı, kire ve suya karşı korunmalıdır. Gaz dolum ağzı, taşıtın dış tarafında olmalıdır Dolum ağzı bagaj içinde olmamalıdır. Dolum ağzı araç şasisinden dışarı çıkmamalıdır. Dolum ağzı kapak ile korunmalıdır.
GAZ BAĞLANTILARI TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.9) Gaz boruları... Ek yerlerinin sayısı, en aza indirilmeli ve sadece muayene edilecek yerlerde yapılmalıdır Gaz boruları uygun bağlantı elemanları ile bağlanıp; ek yerleri kontrol edilebilecek olan noktalarda olmalıdır.
GAZ BAĞLANTILARI TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.8) Dikişsiz bakır gaz boruları, bir lastik veya plastik bir kılıf ile korunmalıdır. Gaz boruları ve esnek borular, kriko yerlerine yakın yerleştirilmemelidir. Tank-Regülatör arası bağlantıda dışı statik elektriklenmeye karşı yalıtkan malzemeyle kaplı dikişsiz bakır borular kullanılmalıdır. Montaj yapılırken bakır gaz boruları geçiş noktaları kriko yerleri, eksoz vb. etkenler göz önüne alınarak uygun şekilde yapılmalıdır. Bakır boru araç altında ana şasiye bağlı sağlam parçalara kelepçeler ile bağlanmalıdır.
GAZ BAĞLANTILARI TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.8) Gaz boruları... aşınmanın önlenmesi bakımından, tespit yerlerine koruyucu kılıfla birlikte takılmalıdır. Gaz borularının üzerinde koruyucu kılıf bulunmalıdır.
BENZİN KESİCİLER ARAÇLARDA LPG DÖNÜŞÜMÜ EL KİTABI (SAY:42) Benzin selenoid valfi üzerindeki ok işaretine göre düşey olarak montaj edilmeli ve motor bölmesindeki tehlikeli parçalardan uzakta olmalıdır Benzin kesiciler ana şasi üzerinde; bypass valfine kolay ulaşılabilecek şekilde montaj yapılmalıdır.
GAZ KESİCİLER ARAÇLARDA LPG DÖNÜŞÜMÜ EL KİTABI (SAY:42) LPG Valf braberinde bulunan destek uzantısı (braket) ile birlikte aracın motor bölümüne dik bir pozisyonda monte edilmelidir. Gaz valfi regülatör üzerine monte edildiği gibi regülatöre en yakın noktadan aracın gövdesine de monte edilir.isı kaynağına yakın bir yere monte etmemeye özen gösterilmelidir.
MONTAJ AİTM Yönetmeliği Madde 4.18 Aksam ve parçaları ithal eden veya yerli imal eden kuruluşlar bu aksam ve parçaları prototip araç üzerine montajını yaptıktan sonra otomotiv ana bilim dalı olan üniversiteler veya Türk Standartları Enstitüsünden "Yakıt Sistemi Uygunluk" raporu alacaklardır. Montaj firması montajları yaparken LPG Seri Tadilat Tip Onayı aldığı araca Aksam Listesi nde yer alan ekipmanların montajını yapacaklardır. Aksam listesinde yer almayan ekipmanların ve Tip Onayı alınmamış bir aracın montajı kesinlikle yapılmalıdır. Montajlarda aksam listesinde yer alan tüm ekipmanların montajı yapılmalıdır.
REGÜLATÖR ARAÇLARDA LPG DÖNÜŞÜMÜ EL KİTABI (SAY:44) Motorun karbüratörüne en yakın noktaya ve araca dikey olarak monte edilmelidir Montaj yapılarken mümkün olduğu kadar regülatörün dik konumda olmasına dikkat edilmelidir. Regülatör mutlaka ana şasi üzerine bağlanmalıdır.
BORULAR TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.9) Yolcu bölmesinde veya kapalı bagaj bölmesinde aşağıda belirtilen istisnai haller haricinde bağlantı bulunmamalıdır. Gaz sızdırmaz odacık içerisindeki veya üzerindeki bağlantılar, Gaz boruları arasındaki veya esnek hortum ile gaz dolum ağzı arasındaki bağlantı Montaj sırasında LPG bağlantılarında uygun eksiz borular kullanılmalıdır. Havalandırma borularının montajı uygun şekilde yapılmalıdır. Bağlantı hattı hiçbir şekilde yolcu bölmesinden geçirilmemelidir.
BORULAR TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.1) LPG sisteminin yerleştiricisi aşağıda belirtilenleri sağlamalıdır : LPG sisteminin hiçbir parçasının sıcaklığa karşı yeterli koruma sağlanmadıkça, egsoz veya benzeri ısı kaynaklarına 100 mm den daha yakına yerleştirilmemesini Egsoz ve LPG bağlantı boruları 100 mm den fazla yaklaşıyor ise; sıcaklığa karşı yeterli koruma sağlanmalıdır.
TADİLAT TS 12305 KARAYOLU TAŞITLARI LPG SİSTEMİ YERLEŞTİRME KURALLARI (MADDE 5.1) LPG sisteminin yerleştiricisi aşağıda belirtilenleri sağlamalıdır : LPG sisteminin hiçbir parçasının sıcaklığa karşı yeterli koruma sağlanmadıkça, egsoz veya benzeri ısı Araçlarda alternatif yakıt sistemi montajı yapılırken orijinal yakıt sistemine tadilat yapılmamalıdır.
YENİ MONTAJ Yeni Montaj Kontrolü Sırasında İstenen Belgeler Montaj Tespit Raporu A.İ.T.M. Tip Onay SMM Yetki Belgesi'nin Fotokopisi Mühendis Yetki Belgesi Fotokopisi Aksam Listesi Hizmet Yeri Yeterlilik belge fotokopisi Fatura aslı ve fotokopisi
BELGE HATALARI Montaj Tespit Raporlarına araçla ilgili bilgiler tam ve doğru yazılmalıdır. Araç net ağırlıkları(12.1), araç ve takılan kit ne olursa olsun 65 kg arttırılmalıdır. Aracın istihap haddi 65 kg düşürülmelidir. (14.3)Dingil ağırlıkları(kapasiteleri) madeni etiketten yazılmalı ve (14.2)azami yüklü dingil ağırlıkları doğru ve mantığa uygun olmalıdır. Aksam listesindeki malzemelerin regülasyon onay numaraları aynı olmalıdır. Mühendis Yetki Belgesi ve SMM tescil belgesi montaj yapılan yıl için onaylı olmalıdır. TSE hizmet yeterlilik belgesi son geçerlilik tarihi montaj esnasında geçmiş olmamalı. Araç kamyonet ise istihap haddine taşıyacağı yükte yazılmalı. Örnek:1 şöför+4 yolcu+398 kg yük.gi=(14.1-12,1)-(4yolcu*68)=>>1şsöför+4 yolcu+.kg yük. (AİTM)Araç uygunluk belgeleri eksiksiz ve hatasız doldurulmalı.