w Kurân-ı Kerîm ve Mûsikî Üzerine SOHBETNAĞME
Müzik insanı önce kendisiyle sonra da diğer insanlar ve evren ile bütünleştiren en etkili araç ya da en kısa yoldur. (Sufi Inayat Khan)
SOHBETNAĞME Kurân-ı Kerîm ve Mûsikî Üzerine AMAÇ Hz. Peygamber bir hadisi şerifinde Dinin içeisinden eğlenceyi çıkarmayınız. Zira böyle yaparsanız dini algınızda kıtlık husule gelir. Buyurmaktadırlar. Hakkı seen âşıkların eğlencesi tevhid olur. Veya bir başka değişle inanan insanların vede dini insanlara anlatacak olanların anlayışlarında kıtlık meydana gelmemesi için yapılması gereken şeylerin başında onları sanatla ve sanatçı ile tanıştırmaktır. Özellikle Kuran-I Kerim hakkında yapacağımız programlarla ülkede dini konularda söz sahibi olacak insanların kültür sanat ufuklarını birebir değiştirmek büyük önem arzetmektedir. 3
Kuran-ı Kerim nazil olduktan sonra, yüzyıllar içerisinde iki tane Kuran-ı Kerim i okuma tarzı ortaya çıkmıştır. Bunlardan birincisi Arap Tavrı, ikincisi ise İstanbul Tavrı dır. Köklü medeniyetlerin göstergesi olan İstanbul Tavrı; son yüzyıllarda ülkenin geçirdiği evreler sonucu yok olmaya mahkum olmuştur. Kültür ve medeniyetimize sahip çıkan Yeni Türkiye de İstanbul Tavrı nı ortaya çıkarmak bilincini özellikle İlahiyat Fakültelerinde canlandırmak gerekmektedir. Yaklaşık yirmi yıllık tecrübemizle İlahiyat Fakültelerinde yapmış olduğumuz programlar, girdiğimiz dersler, yaptırdığımız anketler bize şunu göstermektedir ki: öürenciler konu hakkında yeterli bilgi ve donanıma sahip değildirler. Bu konuları canlı olarak hiç ehil ağızlardan dinlememişler. Proğramda konuklarla ve dinleyicilerle yapacağımız canlı icralar ve uygulamalar bizleri dinlemeye gelen öğrencilerde bir bilinç oluşturacaktır. 4
Daha üstünü olamaz. Müzik yoluyla Allah a yaklaşmak ve oradan insanlığa seslenmek. (Beethoven) 5
Proje Açıklamaları İki haftalık periyodlar halinde moderator, konuk ve icra heyeti ile birlikte Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ve İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi konferans salonlarında düzenlenecek olan sohbetnağme programı kapsamında seyircilerin iştirakiyle söyleşi, dinleti, soru-cevap, etkileşimli ilahi icrası yapılacaktır. Toplam proje süresi 2018-2019 eğitim öğretim süresi içerisinde yapılacak olan programa ilahiyat fakültesi öğrencilerine ek olarak dışardan dinleyiciler de kabul edilecektir. Program süresi 90 dakikadır. Sohbetnağme programına katılacak olan konukların özgeçmişleri ekte paylaşılmıştır. 6
Proje Çıktıları 1- Kur an-ı güzel okuyan yeni nesiller oluşturacak bilinci dinleyicilere sunmak. 2- Dinleyenler arasından konuya ilgi gösterenlerle birebir iletişim kurarak yardımcı olmak. 3- Dinleyicilerin istekleri ile oluşturulacak gönüllü kurslar düzenlemek. 4- Konunun önemine binaen yapılacak seçmemelerle professional okuyucular belirlemek. 5- İlahiyat Fakülteleri ve halk arasında son dönemde oluşan kopukluğu güzel Kur an okuyan gençlerle bir nebze de olsa gidermek. 6- İcra ekibi (enstrümanlar) ve konukların tamamı ilahiyat fakültelerinde görev yapan veya lisans üstü dini musiki eğitimi alan kişilerden seçilerek öğrencilere rol modeller göstermek. 7
PROJE NEDEN ÖNEMLİ? Son yüzyıl içerisinde ülkemizin geçirdiği yoğun savaşlar ve var olma mücadelesinde İstanbul Tavrı Kuran ı Kerim okumayı bilen insanların yeni nesli yetiştirememesi ve savaşlarda şehit olmaları gibi nedenlerle neredeyse yok olma aşamasına gelmiştir. Yeni Türkiye de taşınabilir kültürel varlıklarımızı korumak en önemli vazifelerimizdendir. Geleceğimizin milli iradesi ve ülkenin yönetiminde söz sahibi olan bu nesle Kur an ve estetik temalı bir ufuk açacak olan bu çalışma kültürümüzün sonraki nesillere taşınması açısından da önemlidir. Batılı bir düşünürün söylediği gibi İki nesil kendi kültürünüzden habersiz yetişirse zaten üçüncü nesilden bahsedemeyiz. Kur an merkezli oluşan bu kültür ve medeniyetin asıl sahiplerine bu farkındalığı hissettirmek projenin temel amacıdır. Bizler geleceğin bilim, ilim, fen ve din adamlarını yetiştirirken onları aynı zaman da kültürlü sanattan anlayan sosyal birer birey olarak topluma kazandırmalıyız. 8
PROJE EKİBİ Ögr. Üyesi Dr. Ubeydullah Sezikli (MODERATÖR) Dr. Mehmet Ali Sarı (İstanbulda Yaşamış Son Dönem Önemli Kârîler) Öğr. Gör. Ender Doğan (İstanbul Tavrı Kuran-ı Kerîm Okuma Geleneği ) Ali Tel (Türkiyede Arap Tavrı, Kuran-ı Kerîm ve Medya) Prof.Dr. Ahmet Hakkı Turabi (Hz. Muhammed ve Arap Yarım Adasında Kurân ve Mûsikî) Kerim Öztürk (İstanbul Tavrı Kur ân-ı Kerim ve Musiki ye Bakış) Prof.Dr. Safa Yeprem (Diğer Semavi Dinlerde Kutsal Kitap Okumaları) Doç. Dr. Fatih Koca (İlahiyat Fakültelerinde Kuran-ı Kerîm Eğitim Yeterliliği) Halil Necipoğlu (Bir Din Görevlisinin Hayatında Güzel Kuran-ı Kerîm Okumanın Rolü) Osman Eğin (Kuran-ı Kerîm Okurken Musiki ve Mahrec Ilişkisi) 9
Ubeydullah Sezikli 1974 yılında Çorum da doğdu. İlk, orta, lise öğrenimlerini Bursa da tamamladı. 1992 Yılında girdiği Bursa Büyük Şehir Belediye Konservatuarı nın dört yıllık ses eğitimini Erdinç Çelikkol gözetiminde 1996 yılında tamamladı. Tekke Mûsikîsi tavrını ise Çorum Ulucamii İmam Hatibi Hafız Recep Camcı dan öğrendi. 1990 yılında başladığı ney eğitimini 2000 yılında Neyzen Ömer Erdoğdular ile sürdürdü. 1996 yılında Bursa Merkezde Din Görevlisi olarak göreve başladı. 1998 de Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi nden Son Dönem Tekke Mûsikîsi isimli bitirme tezi ile Prof. Dr. Mustafa Kara danışmanlığında bitirdi. 1998 yılında Gazi Üniversitesi İlahiyat Fakültesine Türk Din Mûsikîsi Araştırma Görevlisi olarak atandı. 1998 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ndeki yüksek lisansını Kırşehirli Nizâmeddin İbn Yûsuf un Risâle-i Mûsikî Adlı Eseri ile 2000 yılında Yrd. Doç. Dr. Nuri Özcan gözetiminde bitirdi. 2000 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nde girdiği doktora öğrenimini Abdülkâdir Merâgî Ve Câmiu l-elhân ı tezi ile yılında Yrd. Doç. Dr. Nuri Özcan gözetiminde, 2007 yılında tamamladı. Balkanlar, Horasan, Musul, Kerkük, Azerbaycan ve Anadolu da İlahi derleme çalışmaları yapan Sezikli kaybolmak üzere olan binlerce ilahiyi repertuarımıza kazandırmıştır. Halen İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Öğretim Üyesi, İslam Medeniyet Vakfı Genel Sekreteri ve Balkan Araştırmaları Merkezi Müdürü olarak görevine devam etmektedir. Dr. Mehmet Ali Sarı Mehmet Ali Sarı, 1934 yılında Bolu nun Seben ilçesi Tepe köyünde arpalar biçilirken tek odalı mütevazı bir köy evinde dünyaya gelen Mehmet Ali Sarı, 80 yılı aşkın bir hayat serüvenini Beyoğlu nda Bir Hafız, Kur an la Geçen Bir Ömür (Timaş Yay. 2016, 496 s.) ismi ile kitaplaştırdı. Yakın dönem dini hayatı, cami hizmetleri, dini tedrisata dair es geçilmeyecek bir kıymete sahip olan hatıratın yazımı 29 Kasım 2010 da başlayıp 12 Aralık 2015 te son buluyor. İBB Kültür aş tarafından da Mehmet Ali Sarı nın bestelediği 41 ilahiden oluşan iki albüm yayınlandı. Kitabın ismindeki vurgu gibi Beyoğlu yılları Mehmet Ali Sarı hocanın hayatında bir dönüm noktasıdır. 17 yıl sadece bu ilçede geçer. İstiklal Caddesinde Ağa Camii nin etrafında örülü sayısız hatıra vardır. Ağa Camii nde devam eden Kur an talim ve tedrisi, müezzinlik vazifesi, daha sonra vaizliğe terfi edişi Bunların büyük kısmı meşakkat ve sıkıntılı dolu zaman dilimlerine karşılık geliyor. İstanbul İmam Hatip, İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü de aynı dönem Mehmet Ali Sarı hocanın hayatında önemli duraklardan olacaktır. 10
Ögr. Gör. Ender Doğan Ender Doğan, Klasik Türk müziği sanatçısı ve neyzendir. 1970 yılında Malatya da doğdu. Babası imam olduğu için dini müziğe yakınlık duydu. 1983 yılından beri İstanbul da bulunmaktadır. Evli, üç kız çocuk babasıdır.müziğe 1984 te Eyüp Musiki Derneği nde başladı. Kendisine İstanbul Üniversitesi Türk müziği korosunda 5 yıl boyunca şarkı söyledi. 1987 yılında ney üflemeye başladı. Çeşitli ney ustalarından ders aldı ve konser kayıtlarını dinledi. 1994 yılında TRT İstanbul Radyosu na neyzen ve ses sanatçısı olarak girdi.1996 yılında İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Bölümünden mezun oldu. Felsefe öğretmenliği, ve bazı özel okullarda rehberlik çalışması yaptı.irfani Türkü derlemeleri üzerine uzmanlaşan Doğan bu konuda Sivas Türküerinde İrfani Boyut isimli bir de yüksek lisans çalışması yapmıştır. Ali Tel Hafız Ali Tel 1983 Erzurum da dünyaya geldi. Şuan AHMET HAMDİ AKSEKİ CAMİİ İMAM HATİBİ olarak görev yapmaktadır. 2009 yılında Kuran ı Kerim güzel okuma Türkiye 1. olmuştur. Aynı yıl Kuveyt te düzenlenen Uluslararası Kur an-ı Kerim i Güzel Okuma ve Hafızlık Yarışması nda ülkemizi temsil etti ve Etkili okuyuşu ve güzel sesiyle Kur an-ı Kerim i Güzel Okuma dünya birincisi oldu. Kendine has bir okuyuş tarzı vardır. 11
Prof. Dr. Ahmet Hakkı Turabi 1969 tarihinde Gümüşhacıköy/Amasya da doğdu. 1992 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi nden mezun oldu ve aynı yıl Türk Din Mûsikîsi Anabilim Dalı araştırma görevlisi olarak göreve başladı. Müzik eğitimini fakültedeki müzik derslerinin yanı sıra İleri Türk Musikisi Konservatuarı ve özel hocalardan aldı. 1993-1994 yıllarında Ürdün Üniversitesi nde Arapça eğitimi aldı ve Arap Müziği üzerinde çalışmalar yaptı. 1996 da el-kindî nin Mûsikî Risâleleri isimli tezle yüksek lisans; 2002 de İbn Sînâ nın Kitâbü ş-şifâ sında Mûsikî (İbn Sînâ Mûsikî, Litera Yayıncılık, İstanbul 2004) isimli tezle doktora; 2006 da Gevrekzâde Hâfız Hasan Efendi ve Musiki Risalesi (Rağbet Yayınları, İstanbul 2005) isimli çalışmasıyla doçentlik derecesi aldı. Sivâsî İlâhiler (Sivas, 2010) ve Niyâzî İlâhiler (Malatya, 2011) isimli araştırmaları yayımlandı. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi nde maddeleri bulunan araştırmacının, ilk dönem İslâm dünyasındaki müzik faaliyetleriyle ilgili yayınları mevcuttur. Kendi bestelerinden oluşan ilahileri seslendirdiği Turabi İlahiler (İstanbul 2011) isimli albümü vardır. Ses ve kanun sanatçısı olarak yurtiçi ve yurtdışında birçok icralara katılmıştır. Aynı zamanda Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Konservatuarı Türk Tasavvuf Müziği Korosu nun şefi olarak topluluğun icralarını yönetmektedir. Evli ve bir çocuk babasıdır. Kerim Öztürk Kerim Öztürk 1967 yılında Samsun un Çarşamba ilçesinde dünyaya geldi. Aynı memlekette ilkokulunu ve ilköğretimini tamamladı. Aynı ilçede hafızlığını ikmâl etti. Sonra İmam-Hatip lisesinin Samsun da bitirdi. Lise yıllarında Kur an-ı Kerim tilaveti konusunda çeşitli dereceleri olan, 1987-88 öğretim yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi ni kazanıp İstanbul a gelmiş olan bir kardeşiniz. 1992-93 yılında mezun olduktan sonra askerliğimi ikmâl ettim. Öğrencilik yıllarında Fakülte Camiî nde (Altunizade), daha sonra kısa bir süre için Kastamonu Merkez de görev yaptıktan sonra Kartal Yakacık Merkez Camiî ne geldim. Oradan da 1997 yılında şu anda vazifeli olarak bulunduğum Valide-i Cedîd Camii ne geldim. Dört yıllık yurtdışı görevim de oldu. 2002 de Essen Başkonsolosluğu nezdinde bir Türk camiînde vazife ifâ ettim. Daha sonrasında Üsküdar a döndük ve halen bu vazifeyi ifâ etmeye devam ediyoruz. 12
Prof. Dr. Safa Yeprem 1974 te Ankara da doğdu. İlk ve orta öğrenimini İstanbul da tamamladı. 1995 te Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Müzik Bölümü nün Lisans programından mezun oldu. Aynı yıl Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü nün yüksek lisans sınavını kazandı.. Flamenko Stilleri ve Gitar Eğitiminde Kullanılabilirliği başlıklı teziyle 1998 de yüksek lisans programını tamamladı. Yurt içinde ve yurt dışında birçok konser verdi, çeşitli bilimsel ve sanatsal etkinliklerde görev aldı. 2000 yılında Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlahiyat anabilim dalı, İslam Tarihi ve Sanatları bilim dalında doktora eğitimine başladı. Türk Câmi Mûsikîsi ile Mukayeseli Olarak İstanbul Gayr-i Müslimlerinde Mâbed Mûsikîsi isimli tezi ile 2004 yılında bu programdan mezun oldu. Halen akademik çalışmalarına Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk Din Musikisi Ana Bilim Dalı nda devam etmektedir. Doç. Dr. Fatih Koca Amasya da doğdu. İlkokulu ve İmam Hatip Lisesi ni Amasya da bitirdi. Büyük Ağa Medresesi nde 1983 yılında hâfızlığını tamamladı. 1992-99 yıllarında Ankara da Din Görevlisi olarak görev yaptı. 1999 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi nden mezun oldu. Aynı yıl bir müddet Diyanet İşleri Başkanlığı İstanbul Haseki Eğitim Merkezi nde ihtisas yaptı. 2000 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk Din Mûsikîsi Anabilim Dalına Öğretim Görevlisi olarak atandı. Kültür Bakanlığı Ankara ve İzmir Devlet Koroları ve TRT Ankara ve İstanbul Radyo ve Televizyonları na misafir sanatçı bazında solist, kasîdehan ve neyzen olarak katıldı. 2004 yılından beri Diyanet İşleri Başkanlığı ve Din Öğretimi Genel Müdürlüğü nün düzenlemekte olduğu Ezan, Mûsikî ve Kur an-ı Kerim i Güzel Okuma seminerlerine öğretici olarak katılmaktadır. 2007 yılında Diyanet İşleri Başkanlığı nın Türkiye genelinden seçilmiş Din Görevlilerinden oluşan ilk Diyanet Türk Tasavvuf Musikisi Korosu nu kurdu ve kurucu şefi oldu. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalında Ahmet Hatipoğlu nun Hayatı, Eserleri ve Mûsikî Anlayışı isimli Yüksek Lisans tezini 2004 yılında tamamladı. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İslam Tarihi ve Sanatları Anabilim Dalında İslam Tarihi ve Medeniyetinde Salâlar ve Salâvatlar adlı Doktora tezini 2013 yılında tamamladı. Halen Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Türk Din Mûsikîsi Anabilim Dalında Öğretim Görevlisi olan Doç. Dr. Fatih Koca nın Muhammed Furkan isimli bir oğlu vardır 13
Halil Necipoğlu 1968 Erzurum doğumlu Halil Necipoğlu nun babasıda imamlık yapmıştır. Beyazıt Cami imamı İsmail Biçer den dersler alan Halil Necipoğlu İmam Hatip Lisesini bitirmiş ardından İlahiyat Fakültesi Ön Lisans Programını tamamlamıştır. Üsküdar Musuki Cemiyetine üye olan Halil Necipoğlu Dolmabahçe Sarayı Camisinde imamlık yapmıştır. TNT ekranlarında Sahur programı yapmış ayrıca Star Tv ve TRT ekranlarındada sahur programları hazırlamış ve sunmuştur. En son televizyon ekranlarında Kur an-ı Kerim i Güzel Okuma Yarışmasında jüri olarak yer almıştır. Cevşenü l Kebir, Camideki Adam ve Semavi Duyuşlar Esma Şarkıları isimli eserleri mevcuttur. Osman Eğin Trabzonun Araklı ilçesinde doğmuştur. Haseki Abdurrahman Gürses Eğitim Merkezi müdürü olan Osman EĞİN in, Kuran Öğreniyorum (Muhtasar) Kur an Öğreniyorum (Tecvitli) Hafızlık Risalesi olmak üzere 3 adet kitabı (eseri) bulunmaktadır. Bu kitapları Diyanet İşleri Başkanlığı yayınevi tarafından çıkarılmaktadır. Haseki Abdurrahman Gürses Eğitim Merkezi Türkiye de Diyanet İşleri Başkanlığının en üst eğitim kurumlarındandır. Aslında bir hizmet içi eğitim enstitüsüdür de denebilir. Zira Haseki Abdurrahman Gürses Eğitim Merkezinde Türkiye nin Vaiz ve Müftüleri eğitim almakta ve kendilerine geliştirmektedir. 2014 yılında açılan bu merkezin müdürü ise Osman Eğindir. 14
İlahiyat Fakültesinin kurulması fikri modern Türk Üniversitesi içinde İslâmi İlimlerin modern ilim zihniyeti ile okutulması ihtiyacından doğmuştur. Ortaçağ Türk ilim müesseseleri olan Medreseler hem İslâmi ilimleri hem de kendi zamanlarının müspet ilimlerini okutmaktaydılar. Medreselerde ihtisasa doğru gidildiği zamanlar olmuş, mesela Selçuklular devrinde Darü ş-şifalar, Rasathanelerden ayrı Darü l-hadisler meydana getirilmişti. Daha ziyade İstanbul da toplanmış olan Osmanlı medreseleri bu ihtisası bir yana bırakarak Ulum-u Arabiyye ve Ulum-u Dahîleyi aynı sistem içinde bitleştirmişti. Orta öğretim üzerine yüksek öğretimin birkaç safhası yerleştirilmiş olan ve Sahn-ı Seman, Sahn-ı Süleymaniye ile en yüksek kademesine ulaşmış olan Fatih-Süleymaniye medreselerine İstanbul Üniversitesinin ortaçağdaki temeli gözüyle bakmak ve o devirde okutulan İslami ilimler şubesini de İlahiyatın ilk şekli olarak görmek doğru olur. 15
Bununla beraber, asıl İlahiyat Fakültesi fikri modern üniversite fikri ile birlikte doğmuştur demek yerinde olur. Ortaçağ zihniyetindeki müesseselerin karşısında bu yeni müesseseyi kurma teşebbüsü 1846 yılına kadar çıkar. Bu tarihte Ayasofya ile Sultan Ahmet arasında Dar ül Fünûn olarak bir bina yapılmaya başlanmış ise de 1859 da tamamlanan bu bina bu işte kullanılmamıştır. İlk Dar ül-fünûn müdürü olan Hoca Tahsin Efendi, sırf şahsi teşebbüsü ile kendi evinin bazı odalarında ilk Dar ül-fünûn derslerini 1279 (1861.) Recebinin 22 sinde serbest dersler halinde vermeye başlamıştı. 1866 da bu dersaneler Atik Ali Paşa Camü karşısındaki Nuri Efendi konağına kaldırılmış, bir müddet sonra da konak yanmıştır. Bunun üzerine yeni bir bina Dar ül-fünun olarak yaptırılarak 1869 da Sadrazam Ali Paşa tarafından açılmış, bununla beraber bu ilk Dar ül-fünun hoca ve taleb e azlığından, ane ak iki sene kadar devam ettikten sonra 1871 de kapanmıştır. 16
Ancak, orta öğretimin sistemleşrmesi ve üniversiteye talebe yetiştirecek bir dereceye gelmesinden sonra 1900 senelerinde Mekteb-i Mülkiye binası dahilinde yeniden bir Dar ül-fünûn kuruldu. Tıp ve Hukuk mektepieri zaten mevcuttu. Yeniden kurulan şubeler Ulum-ı Edebiyye, Ulum-ı Riyaziyye ve Tabiiyye şubeleri idi. Fakat bu ilk edebiyat şubesinin gerek dersleri gerek teşkilatı bakımından tam bir Fakülte sayılamayacak kadar zayıf olduğu söylenebilir. İkinci Meşrutiyetten (1908) sonra Edebiyat Fakültesine yeni kürsüler ilave edilerek Edebiyat, felsefe, tarih ve coğrafya şubelerinden ibaret üç yılda tamamlanan nispeten daha mükemmel hale getirilmiş bir Fakülte haline getirildi. Aynı yıllarda medreseden bağımsız üniversite kadrosu dahilinde modern zihniyete uygun bir ilâhiyat Fakültesi tasavvuru uyandı. Bu tasavvur özellikle Emrullah Efendi nin hazırladığı Daru l- Fünûn projesinde olgunlaştı. Rasyonel bir düşünce ile maarifin yukarıdan aşağıya doğru bütün memlekete yayılması, bunun için de işe her şeyden önce üniversitenin kurulmasıyla başlanması gerektiği fikrinden hareket eden Eınrullah Efendi nin teşebbüsü maarif tarihimizde Tuba Ağacı nazariyesi adıyla tanınmaktadır. Bu teşebbüs 1912 de bir kanun ile tatbik sahasına kondu. Bu yeni Darü l-fünûn un başında ortaçağ skolastik zihniyetinden kurtulmuş yeni Ulum-ı Şeriyye şubesi görülüyor. Emrullah Efendi nin kurduğu Daru l-fünûn beş şubeden ibaretti: Cumhuriyet in kuruluşundan sonra Türkiye Büyük Millet Meclisi İlahiyat Fakültesi nin açılmasını tekrar ele aldı. Daru l-fünûn a muhtariyet veren kanun layihası 1924 te müzakere edildi. 17
Fakültemiz 19 Kasım 1959 tarihinde İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü olarak Fatih teki İstanbul İmam-Hatip Okulu binasında eğitim-öğretime başlamıştır. Bir süre sonra taşındığı Kabataş taki Namık Kemal İlkokulu nun üst katında 7 yıl eğitim-öğretime devam ettikten sonra, 23 Ekim 1966 da Bağlarbaşı Kampüsüne nakledilmiştir. İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü 20 Temmuz 1982 tarihinde Marmara Üniversitesi ne bağlı İlâhiyat Fakültesi hâline dönüştürülmüştür. 18
Dârülfünûn un açılması için ilk çalışmalar 1846 yılında başlamış, 1863, 1870 ve 1874 de bazı teşebbüsler olmuşsa da bu müessese Dârülfünûn-ı Şâhâne ismiyle II. Abdülhamit in saltanatında 30 Ağustos 1900 de kurulmuştur. Dârülfünûn un bünyesinde İlahiyat Şubesi (fakültesi) de yer almaktaydı. 1914 yılında İstanbul daki bütün medreselerin, Dâru l-hilâfeti l-aliyye Medreseleri adı altında toplanması üzerine Dârülfünûn İlahiyat Şubesi de Âlî kısmı olarak buraya devredilmiştir. 3 Mart 1924 tarihinde çıkarılan 430 sayılı Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile medreselerin Maarif vekaletine bağlanması sonucu Medreselerin Âlî Kısmı İstanbul Dârülfünûnu bünyesinde açılan İlahiyat Fakültesi ne devredilmişti. Bu fakültede tefsir, hadis, fıkıh gibi temel dini derslerin yanında, Arap edebiyatı, felsefe-kelam, ahlak-içtimaiyat, İslam tarihi, dinler tarihi gibi dersler de okutulmaktaydı. Ayrıca Arapça, Farsça, Fransızca da okutulan dersler arasındaydı. 1933 tarihinde Dârülfünûn dan Üniversiteye geçilince İlahiyat Fakültesi de İslam Tetkikleri Enstitüsü ne dönüştürüldü. 1992 yılında ise İstanbul Üniversitesi çatısında İlahiyat Fakültesi yeniden kuruldu. 1996 yılından beri öğrenci almakta ve eğitim öğretime devam eden İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, lisans eğitimi yanında, yüksek lisans ve doktora eğitimini de sürdürmektedir. İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, ilk mezunlarını 2000-2001 öğretim yılında vermiştir. 19
20
İLETİŞİM: Fetih Mah. Tahrali Sok.Tahralı Sitesi Kavakyeli Ap. No:7/A Blok Da: 20 Ataşehir / İstanbul / Türkiye +90 216 55 77 444 +90 533 165 4444 yedinotamuzik@gmail.com twiter.com/yedinotamuzik www.yedinota.com.tr 21