UKRAYNA ÜLKE RAPORU (Yaş Meyve Sebze Sektörü Açısından) ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ŞUBESİ 2019 1
İÇİNDEKİLER 1. GENEL EKONOMİK DURUM... 3 2. UKRAYNA NIN DIŞ TİCARETİ... 3 3. TÜRKİYE İLE TİCARET... 7 4. UKRAYNA NIN YAŞ MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 11 5.İŞ ADAMLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR... 15 KAYNAKLAR... 17 2
UKRAYNA 1. GENEL EKONOMİK DURUM Ukrayna diğer eski Sovyet Bloğu ülkelerinde olduğu gibi ağır sanayiye dayalı ve teknolojik bakımdan yetersiz bir ekonomik miras devralmıştır. Ülke ekonomisinin yeniden yapılandırılmasında ve reformlarda gecikmeler olmuştur. Sektörlerde çeşitlenme aşamalı olarak gerçekleşmiş, Rusya ve Asya pazarlarındaki güçlü talebe bağlı olarak metaller ve kimyasallar sektörlerinde oluşan üretim artışları sayesinde ekonomide düzelme 2000 li yıllarla beraber başlamıştır. Özelleştirme ve yabancı sermaye diğer eski komünist ülkelere göre yavaş gelişmiştir. Ukrayna'da 2017 yılında GSYİH yüzde 2,5 oranında büyüyerek 112,1 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2. DIŞ TİCARET Ukrayna Dış Ticaret Değerleri (Milyar Dolar) Yıllar 2012 2013 2014 2015 2016 2017 İhracat 68,7 63,3 53,9 37,2 36,4 43,4 İthalat 84,6 76,9 54,3 36,4 38,1 49,4 Hacim 153,3 140,2 108,2 73,6 74,5 92,8 Denge -15,9-13,6-0,4 0,8-1,7-6 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) Tablo 1. Ukrayna nın İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) GTİP GTİP Tanımı 2015 2016 2017 Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları (kimyasal olarak 1512 değiştirilmemiş) 3.024 3.705 4.309 1005 Mısır 3.002 2.653 2.989 1001 Buğday ve mahlut 2.238 2.717 2.760 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 2.092 1.827 2.589 7207 Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller 2.496 2.211 2.542 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 7208 600mm. Fazla 1.506 1.484 1.761 3
İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik 8544 iletkenleri; fiber optik k 1.037 1.085 1.318 7202 Ferro alyajlar 864 710 1.116 1201 Soya fasulyesi 805 986 1.060 1205 Rep/kolza tohumları 570 392 882 Bitkisel yağların üretiminden (23.04-05' hariç)arta kalan 2306 788 küspe ve katı atıklar 751 805 Dökme demir (pik) aynalı demir (kütle, blok vb. İlk 7201 şekillerde) 511 551 738 Demir/çelik çubuklar (sıcak haddeli, dövülmüş, 7214 burulmuş, çekilmiş) 832 784 729 1003 Arpa 769 666 711 2818 Suni korendon alüminyum oksit ve hidroksit 428 387 492 4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 361 394 460 Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş 7304 profil 424 312 448 Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış 7209 365 (600mm. Den geniş) 303 441 8411 Turbojetler, turbo-propeller, diğer gaz türbinleri 669 401 393 0207 Kanatlı eti 227 293 390 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) Tablo 2. Ukrayna nın İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) GTİP GTİP Tanımı 2015 2016 2017 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen 2710 yağlar 3.809 3.255 4.144 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan 2711 ilaçlar (dozlandırılmış) 4.723 2.533 3.563 2701 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 1.631 1.465 2.740 Taşkömürü; taşkömüründen elde edilen briketler, 8703 topak vb. Katı yakıtlar 820 1.441 2.064 3004 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 1.093 1.291 1.428 8517 Haşarat öldürücü, dezenfekte edici, zararlıları yok edici 634 688 965 3808 Nükleer reaktörler, kartuşları-yanıcı elemanlar 649 803 935 3105 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 455 567 760 8701 Azot, fosfor ve potasyum gibi; iki/üçünün karışımları 229 518 693 8544 Saf amonyak/amonyağın sulu çözeltileri 401 441 530 8471 Traktörler 304 437 525 İzole edilmiş tel, kablo; diğer izole edilmiş elektrik 8433 iletkenleri; fiber optik k 177 408 480 8401 Başka yerde belirtilmemiş ürünler 647 573 455 Hasat, harman, biçme; ürünleri ayırma, temizleme 2704 makine, cihazları 392 294 449 2709 Kara taşıtları için aksam, parçaları 82 174 441 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den 7210 geniş) 281 332 389 4
8704 Kauçuktan yeni dış lastikler 161 245 370 Tarla, bahçe tarımında, ormancılıkta kullanılan makine, 3901 cihazlar 360 377 350 8708 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 199 265 345 9999 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 251 205 343 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) Tablo 3. Ukrayna nın İhracatında Başlıca Ülkeler (Milyon $) Yıllar 2015 2016 2017 Rusya 4.828 3.593 3.943 Polonya 1.977 2.200 2.728 Türkiye 2.772 2.049 2.514 İtalya 1.983 1.933 2.483 Hindistan 1.444 1.903 2.206 Çin 2.399 1.833 2.129 Mısır 2.080 2.266 1.832 Almanya 1.329 1.424 1.757 Hollanda 906 995 1.685 Macaristan 910 1.053 1.328 İspanya 1.044 1.005 1.260 Belarus 871 903 1.148 Romanya 570 717 844 ABD 482 427 834 Çek Cumhuriyeti 541 561 715 Moldova 524 481 712 Slovakya 469 471 656 İsrail 597 489 605 İran 534 705 553 Cezayir 206 237 536 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) 5
Tablo 4. Ukrayna nın İthalatında Başlıca Ülkeler (Milyon $) Yıllar 2015 2016 2017 Rusya 7.493 5.149 7.197 Çin 3.771 4.688 5.643 Almanya 3.976 4.318 5.201 Polonya 2.324 2.693 3.345 Belarus 2.449 2.778 3.204 ABD 1.484 1.692 2.475 İsviçre 458 984 1.649 İtalya 977 1.359 1.618 Fransa 893 1.531 1.500 Türkiye 852 1.099 1.261 Macaristan 1.609 802 1.133 Çek Cumhuriyeti 480 655 837 İngiltere 570 709 784 Japonya 382 552 705 Litvanya 553 493 674 Hollanda 453 547 637 İspanya 441 501 576 Area Nes 22 25 571 Hindistan 444 486 561 Belçika 367 450 518 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) 6
3. TÜRKİYE İLE TİCARET 2015 yılı verileri incelendiğinde Türkiye Ukrayna dış ticaret hacminin 4,6 milyar dolar seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. Bu dönemde Türkiye'nin ihracatı 1,2 milyar dolar, Türkiye'nin Ukrayna'dan ithalatı ise 3,5 milyar dolara ulaşmıştır. 2016 yılında Ukrayna ya ihracatımız 1.254.054 milyar Dolar olurken, ithalatımız 2.547.401 milyar Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılı ihracatımızda önceki yıla göre yaklaşık % 12 lik bir artış meydana gelmiştir. İthalatımızda ise geçen yıla göre yaklaşık % 26 lık bir düşüş yaşanmıştır. 2016 yılında ticaret hacmimiz 3.801.455 milyar dolar olmuştur. 2017 yılında Ukrayna ya ihracatımız 1.341.489 milyar Dolar (geçen yıla göre % 7 artış), ithalatımız 2.817.132 milyar Dolar (geçen yıla göre % 11 artış) olarak gerçekleşmiştir. Ticaret hacmimiz 4.158.621 milyar Dolar (geçen yıla göre % 9 artış) olmuştur. Tablo 5. Türkiye-Ukrayna Dış Ticaret Değerleri (Milyon dolar) Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge 2010 1.262 3.830 5.092-2.568 2011 1.731 4.811 6.542-3.080 2012 1.830 4.392 6.223-2.562 2013 2.191 4.515 6.706-2.324 2014 1.730 4.272 6.002 2.542 2015 1.121 3.448 4.569-2.326 2016 1.253 2.548 3.801-1.294 2017 1.341 2.817 4.158-1.476 2018 1.467 2.646 4.113-1.178 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) 7
Tablo 6. Türkiye nin Ukrayna ya İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) 2015 2016 2017 GTIP Ürün Açıklaması Değer Değer Değer 0805 Turunçgiller (taze/kurutulmuş) 69 87 69 8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar 22 35 50 6109 Tişört, fanila, diğer iç giyim eşyası (örme) 51 59 38 2710 6203 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar Erkek/erkek çocuk için takım, takım elbise, ceket vs. 24 19 34 36 41 34 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 8 17 33 6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme) 36 43 30 6006 Diğer örme mensucat 46 31 27 6104 Kadın/kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, pantolon vs. (örme) 14 29 24 1206 Ayçiçeği tohumu 15 24 23 8418 7204 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı pompaları Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 12 15 22 2 7 20 5407 Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar 28 13 19 7113 6204 Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası Kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs. 13 9 16 19 20 16 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 8 12 16 0702 Domates (taze/soğutulmuş) 8 17 15 3926 Plastikten diğer eşya 3 3 14 7210 Demir/çelik yassı mamul, kaplı, sıvanmış (600mm. Den geniş) 6 12 14 3920 Plastikten diğer levha, yaprak, pelikül ve lamlar 15 16 13 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) 8
Tablo 7. Türkiye'nin Ukrayna'dan İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar) 2015 2016 2017 GTIP Ürün Açıklaması Değer Değer Değer 7207 Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller 546 450 482 7202 Ferro alyajlar 161 143 303 1201 Soya fasulyesi 386 278 277 7208 1512 Demir/çelik sıcak hadde yassı mamulleri-genişlik 600mm. Fazla Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları (kimyasal olarak değiştirilmemiş) 219 139 191 216 199 147 2601 Demir cevherleri ve konsantreleri 109 78 122 2302 Hububat ve baklagillerin kepek, kavuz ve diğer kalıntıları 72 84 116 4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 109 101 114 1001 Buğday ve mahlut 55 5 93 7204 Demir/çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri 301 73 77 2306 7209 7201 Bitkisel yağların üretiminden (23.04-05' hariç)arta kalan küspe ve katı atıklar Demir/çelik yassı mamul, soğuk haddelenmiş kaplanmış (600mm. Den geniş) Dökme demir (pik) aynalı demir (kütle, blok vb. İlk şekillerde) 88 55 74 54 55 68 154 160 63 3102 Azotlu mineral/kimyasal gübreler 239 123 57 7403 Arıtılmış bakır, işlenmemiş bakır alaşımları 29 30 54 1005 Mısır 8 2 53 4401 Yakmaya mahsus ağaçlar; yonga, talaş, döküntü, kırıntı vb 53 41 41 1003 Arpa 12 0 26 7304 Demir/çelikten (dökme hariç)dikişsiz tüp, boru, içi boş profil 17 15 25 4412 Kontrplaklar, kaplama panolar, benzeri kaplama ağaçlar 37 30 23 Kaynak: Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) 9
İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller Türkiye ile Ukrayna arasındaki ticari ilişkilerin temel dayanağı. Türkiye ile Ukrayna arasında 4 Mayıs 1992 tarihinde imzalanan ve 20 Nisan 1994 tarihinde yürürlüğe giren Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Anlaşmasıdır. Söz konusu Anlaşma çerçevesinde kurulmuş bulunan Türkiye-Ukrayna Karma Ekonomik Komisyonu I. Dönem Toplantısı 25-27 Kasım 1996 tarihlerinde Ankara'da yapılmıştır. Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması. 30 Mayıs 1994 tarihinde Kiev'de imzalanmış ve 27 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması ile Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması. Ukrayna Cumhurbaşkanı'nın 27-29 Kasım 1996 tarihlerinde. Türkiye'ye ziyaretleri esnasında Ankara'da imzalanmıştır. Türkiye ve Ukrayna arasında ticari ve ekonomik konularda bugüne kadar imzalanmış çeşitli anlaşma ve protolller bulunmaktadır. Türkiye ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) müzakereleri devam etmektedir. Türkiye son dönemde, Ukrayna pazarında pek çok ürün ve sektörde önemli tedarikçi konumuna yükselmiştir. 10
4. UKRAYNA NIN YAŞ MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Tablo 8. Türkiye nin Ukrayna ya Yaş Meyve Sebze İhracatı 2017 2018 DEĞİŞİM ÜRÜN GRUBU FOB USD FOB USD FOB USD MANDARİN 39.129.036 44.478.092 14% DOMATES 14.992.430 25.531.101 70% LİMON 14.905.237 18.227.442 22% PORTAKAL 11.596.509 16.586.378 43% ÜZÜM 12.630.487 9.935.242-21% GREYFURT 4.023.650 7.460.743 85% NAR 5.767.856 6.907.518 20% HIYAR.KORNİŞON 4.487.201 6.145.278 37% BİBER 2.400.695 3.875.669 61% KABAK 1.218.470 1.595.194 31% ŞEFTALİ 600.091 842.049 40% PATLICAN 357.362 431.380 21% İNCİR 217.080 408.794 88% MARUL.HİNDİBA 39.445 279.177 608% DİĞER TAZE MEYVELER 19.531 164.047 740% ARMUT 81.801 155.197 90% KAYISI 161.967 121.447-25% ERİK 36.173 63.886 77% AYVA 30.131 53.689 78% KARPUZ 6.343 50.883 702% KARNABAHAR 31.258 50.456 61% ÇAY 17.599 20.513 17% KAVUN 12.033 19.689 64% ELMA 9.538 17.484 83% SARMISAK 25.450 17.410-32% HAVUÇ.TURP 2.764 7.404 168% KİRAZ.VİŞNE 8.369 6.197-26% MAYDANOZ 0 4.465 HURMA 0 3.998 LAHANA 4.085 3.121-24% ÇİLEK 24.525 2.784-89% DİĞER SEBZELER 80 1.584 1.873% PIRASA 3.201 1.126-65% FASULYE 0 423 PATATES 9.430 268-97% ISPANAK 0 261 SOĞAN.ŞALOT 15.970 0-100% GENEL TOPLAM 112.865.796 143.470.393 27% Kaynak: Uludağ İhracatçı Birlikleri (http://www.uib.org.tr) 2017 yılında Türkiye Yaş Meyve Sebze Sektörünün Ukrayna ya ihracatı, 112,8 milyon dolar, 2018 yılında %+27 artışla 143,4 milyon dolar, olarak gerçekleşmiştir. Ukrayna, sektörün 2018 yılında en çok ihracat yaptığı 5. pazardır. 11
Tablo 9. UYMSİB nin Ukrayna ya Yaş Meyve Sebze İhracatı 2017 2018 DEĞİŞİM ÜRÜN GRUBU FOB USD FOB USD FOB USD MANDARİN 0 1.414.054 DOMATES 67.245 379.348 464% PORTAKAL 12.605 314.650 2.396% NAR 5.075 310.312 6.015% LİMON 21.304 207.361 873% HIYAR.KORNİŞON 71.451 124.649 74% BİBER 10.437 63.246 506% SİYAH ZEYTİN 41.689 61.675 48% GREYFURT 0 56.765 ÜZÜM 76.313 25.750-66% KABAK 4.226 12.253 190% YEŞİL ZEYTİN 5.206 6.422 23% KARNABAHAR 0 4.901 DİĞER TAZE MEYVELER 0 964 PATLICAN 371 252-32% KURU KAYISI 33.904 0-100% ARMUT 14.639 0-100% İNCİR 8.453 0-100% ŞEFTALİ 13.021 0-100% GENEL TOPLAM 385.939 2.982.603 673% Kaynak: Uludağ İhracatçı Birlikleri (http://www.uib.org.tr) UYMSİB nin Ukrayna ya ihracatı 2017 yılında 385 bin 939 dolar, 2018 %673 artışla 2,9 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Ukrayna, UYMSİB 2018 yılı ihracatında değer bazında sıralamaya göre 8. sırada yer almaktadır (Tablo 9). 12
Tablo 10. Ukrayna nın Ürün Grubu Bazında Başlıca Yaş Meyve Sebze İthalatı (1000 USD) (İlk 15 Ürün) 2015 2016 2017 GTİP ÜRÜN AÇIKLAMASI 1000 USD 1000 USD 1000 USD 80390 80520 GENEL TOPLAM 491.966 515.339 509.058 Muz (Plantain Hariç); Taze Veya Kurutulmuş 123.510 133.096 140.580 Mandarin, klemantin, viking vb. (taze/kurutulmuş) 93.025 94.501 84.511 80510 Portakal (Taze veya Kurutulmuş) 58.635 54.699 42.604 Limon ve tatlı limon 80550 (taze/kurutulmuş) 36.501 33.897 32.444 80930 Şeftali (nektarın dahil) (taze) 17.220 17.107 24.919 70200 Domates (taze veya dondurulmuş) 19.611 29.536 23.099 80610 Taze Üzümler 10.364 18.973 20.853 81070 Persimmon (Trabzon hurması) 15.709 12.681 17.624 80810 Taze Elmalar 22.039 10.001 13.431 80540 Greyfurt (Taze veya Kurutulmuş) 11.782 13.535 11.860 81090 Diğer meyveler (taze) 10.293 13.294 8.784 Biberler- Capsicum veya Pimenta cinsi 70960 meyveler 5.131 6.434 7.760 81050 Taze Kivi 10.556 9.108 7.648 Hıyarlar ve Kornişonlar 70700 (Taze/Dondurulmuş) 7.612 6.883 6.519 80440 Avokado (Taze/Kurutulmuş) 2.726 3.791 5.185 Kaynak: Trademap (www.trademap.org) Trademap verilerine göre, Ukrayna nın 6 lı GTİP bazında Toplam Yaş Meyve Sebze ithalatı 2015 yılında 491,9 milyon dolar, 2016 yılında 515,3 milyon dolar olarak gerçekleşirken, 2018 yılında 509 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir (Tablo 10). 13
Tablo 11. Ukrayna nın Ülke Bazında Başlıca Yaş Meyve Sebze İthalatı (1000 USD) (İlk 30 Ülke) 2015 2016 2017 ÜLKELER 1000 USD 1000 USD 1000 USD Dünya 491.966 515.339 509.058 Türkiye 142.100 189.986 151.005 Ekvador 113.160 108.566 79.888 Kosta Rika 11.605 16.937 38.529 İspanya 53.486 30.265 31.462 Polonya 23.482 19.399 26.563 Yunanistan 18.683 21.529 25.174 Mısır 31.534 15.674 22.708 İtalya 16.226 17.177 17.186 Kolombiya 477 6.503 15.498 Güney Afrika 10.737 8.600 9.541 Arjantin 5.381 8.084 8.189 Meksika 597 3.577 7.628 Amerika Birleşik Devletleri 5.464 5.798 7.169 Hollanda 4.595 6.118 6.800 Azerbeycan 6.231 5.483 6.482 Gürcistan 6.783 7.754 6.265 Çin 6.833 5.651 6.187 İran, İslam Cumhuriyeti 3.696 4.595 5.248 İsrail 4.020 3.465 4.521 Vietnam 1.566 2.382 3.272 Brezilya 1.234 1.900 3.246 Pakistan 9.786 3.778 3.227 Endonezya 1.531 1.581 2.567 Moldova Cumhuriyeti 2.191 2.713 2.140 Peru 1.102 1.374 1.755 Makedonya, Kuzey 504 961 1.630 Şili 1.375 1.237 1.530 Fransa 295 1.749 1.418 Guatemala 209 535 1.393 Tunus 520 1.149 1.349 Kaynak: Trademap (www.trademap.org) Ukrayna nın Yaş Meyve Sebze ithalatı yaptığı ülkeler sıralamasında Türkiye 1. sırada yer almaktadır (Tablo 11). 14
5. PAZARDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR Pasaport ve Vize İşlemleri 22 Aralık 2011 tarihinde Ukrayna Bakanlar Kurulu ile Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti arasında imzalanmış olan Vatandaşların Karşılıklı Seyahatlerine İlişkin Usullere Dair Anlaşma, 1 Ağustos 2012 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Ukrayna Devlet Başkanı Ekselansları Viktor Yanukovıç ın, No 665/2013 sayılı ve 3 Aralık 2013 tarihli Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için vizesiz rejimi hakkındaki Kararnamesi doğrultusunda, 4 Aralık 2013 tarihinden itibaren Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için Ukrayna topraklarında vizesiz kalma süresi 30 günden 60 güne kadar çıkarılmıştı. Böylelikle, T.C. vatandaşları Ukrayna topraklarına giriş yapıp orada vizesiz olarak 60 gün kalabilmekte, onların Ukrayna da vizesiz toplam bulunma süresi 180 gün içerisinde 90 günü aşmamalıdır. Ukrayna Devlet Sınırları Kanunu gereğince, Ukrayna ya gitmek isteyen Türk vatandaşlarının, sınır kapısı noktasında iken seyahatlerinin amaçlarını destekleyecek olan belgeleri ibraz etmeleri gerekebilir. Söz konusu belgeler aşağıdaki gibidir: 1. Dönüş uçak bileti; 2. Otel rezervasyonu; 3. Üzerinde adresi ve telefon numarası yazılmış, bu kişiyi davet eden Ukrayna vatandaşının pasaport fotokopisi. Bu belgelerin yanısıra, seyahatleri boyunca maddi ihtiyaçlarını karşılayabilecek yeterli para miktarının olması gerekmektedir (günde en az 50 dolar). Aynı zamanda, Ukrayna veya Türkiye Cumhuriyeti topraklarına iş ya da eğitim amaçlı veya yakınları, akrabalarına kavuşmak maksadı ile giriş yapan vatandaşların, yürürlükteki ilgili Ukrayna Mevzuatı gereğince vize almaları gerekli olduğunu bildiririz. Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri Resmi tatiller 1-2 Ocak Yeni Yıl Tatili 7 Ocak Noel (Ortodoks Kilisesi Takvimine göre) 8 Mart Dünya Kadınlar Günü 17-19 Nisan Paskalya (Ortodoks Kilisesi Takvimine göre) 1-2 Mayıs İşçi Bayramı 9 Mayıs Zafer Günü 24-25 Mayıs Holy Trinity (Ortodoks Kilisesi Takvimine göre) 28 Haziran Kuruluş Günü 24 Ağustos Ukrayna Bağımsızlık Günü 31 Aralık Yeni Yıl Arifesi 15
Yerel Saat Ukrayna GMT den 2 saat ileridir yani Türkiye ile aynı saati kullanmaktadır. Telefon Kodları ÜlkeKodu:38 Kiev Alan Kodu: 044 İklim Kuzey iklim alanının ortasında yer alan Ukrayna da dört mevsim de yaşanmaktadır. Ülkenin güney sahillerini oluşturan Kırım bölgesi Akdeniz iklimi özelliklerine sahiptir. Kiev de yıllık ortalama sıcaklık 7,2 C, metrekareye düşen yağış miktarı ortalama 600 mm. En soğuk ay 5,8 C ortalamasıyla Ocak, en sıcak ay 19,3 C ortalamasıyla Temmuzdur. 16
KAYNAKLAR 1. Ticaret Bakanlığı (www.ticaret.gov.tr) 2. Uludağ İhracatçı Birlikleri (www.uib.org.tr) 3. Trademap (www.trademap.org) YASAL UYARI; Bu rapor Birliğimiz uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Birliğimiz hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Birliğimizin yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 17