Araştırma Makalesi Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi Scarabaeoidea (Coleoptera) Faunasına Katkılar İnanç ÖZGEN¹*, Yakup ŞENYÜZ², Akın TEMİZER³ 1. Fırat Üniversitesi Baskil Meslek Yüksekokulu, Bahçe Tarımı Bölümü, 23800, Baskil, Elazığ, Türkiye. 2. Dumlupınar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, 43000, Kütahya, Türkiye. 3. Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü, 23000, Elazığ, Türkiye. *iozgen@firat.edu.tr Özet: Çalışma 2008-2009 yılları arasında Scarabaeoidea (Coleoptera) üst familyasına ait türlerin belirlenmesi amacıyla Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Mardin ve Siirt İlleri nde yürütülmüştür. Çalışmada ışık tuzağı, atrap ve gübre örnekleme yöntemleri uygulanmıştır. Gübre örnekleme yöntemiyle 14 tür, ışık tuzağı yöntemiyle 7 tür, atrap yöntemiyle de 4 tür olmak üzere toplam 25 tür elde edilmiştir. Acrossus luridus, Aphodius fimetarius, Eupleurus subterraneus, Colobopterus erraticus, Netocia vidua, Oxythyrea. cinctella, Tropinota hirta, Oryctes nasicornis, Pentodon idiota, Polyphylla fullo, Miltotrogus escherichi, Adoretus sterbae, Blitopertha nigripennis, Cheironitis. furcifer, C. pamphilus, Euonitellis pallipes, E. fulvus, Furconthophagus furcatus, Onthophagus taurus, Palaeonthophagus ruficapillus, Scarabaeus. pius, Hybosorus illigeri, Pygopleurus foina, türleri çalışılan bölgede tespit edildikleri şehirler için yeni kayıttırlar. Bu türlerin büyük çoğunluğu yoğunluk ve yaygınlık açısından bulundukları faunalar itibariyle ilk kayıt niteliğindedirler. Yoğunluk ve yaygınlık olarak da en yoğun tür, Furconthophagus furcatus türü olmuştur. Coptochirus. emarginatus vecodocera ferrugineatürkiye Scarabaeoidea (Coleoptera)faunası için yeni kayıttır. Anahtar Kelimeler: Scarabaeoideafauna, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yeni kayıt Contributions to the Knowledge of Scarabaeoidea (Coleoptera) Fauna of Southeast and East Anatolia Region of Turkey Abstract: In this study was carrried out to determine to Scarabaeoidea(Coleoptera) the species ofthe superfamily in Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Mardin andsiirtprovinces between the years of 2008-2009. In the studyof lighttrap, sweep netsamplingmethods and manure sampling were applied. Manuresamplingmethod,14species, 7speciesof lighttrapmethod, the method ofsweep neta total of25specieswere obtained fromthe4species. In these species; Acrossus luridus,aphodius fimetarius, Eupleurus subterraneus, Colobopterus erraticus, Netocia vidua, Oxythyrea cinctella, Tropinota hirta, Oryctes nasicornis, Pentodon idiota, Polyphylla fullo, Miltotrogus escherichi, Adoretus sterbae, Blitopertha nigripennis, Cheironitis furcifer, C. pamphilus, Euonitellis pallipes, E. fulvus, Furconthophagus furcatus, Onthophagus taurus, Palaeonthophagus ruficapillus, Scarabaeus pius, Hybosorus illigeri, Pygopleurus foina were firstly determined in study areas. The vast majorityof these speciesfor the fauna oftheirregionsis firstrecord. Asthe density and theprevalence ofthe mostintensespecimen was Furconthophagusfurcatus. Coptochirus emarginatus andcodocera ferruginea were first record for Turkish Scarabaeoidea (Coleoptera) fauna. Key Words: Scarabaeoideafauna, South and East Anatolian Region, new record Giriş Scarabeoidea üstfamilyası 30.000 civarında türle Coleoptera takımının en büyük üstfamilyalarından biridir (Slipinski ve ark., 2011). Birçok habitatta yaşayabilmektedir. Türlerin büyük bölümü dışkı, leş ve çürümekte olan bitkilerle beslenmektedirler. Hayvan dışkıları ile beslenenler geri dönüşüme katkıda bulundukları, bazıları da polen taşıyarak tozlaşmaya yardımcı oldukları için faydalıdırlar. Ancak bazı türleri de bitki kökleri ve yaprakları ile beslenerek tarımsal zararlı konumundadır. Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesi hayvancılığın ve tarımsal üretimin yoğun olarak yapıldığı bölgeler konumundadır. Bu bölgelerde bulunan böcek biyoçeşitliliği tarımsal üretimle paralel olarak çeşitlilik göstermektedir. Bu bölgelerde, Scarabeidae familyası türlerinin belirlenmesine yönelik detaylı bir çalışma bulunmamakta olup, bugüne kadar sadece zaman zaman bölgeden toplanan örnekler faunistik olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışma 2008-2011 yılları arasında Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Mardin, Muş ve Siirt İlleri nde Scarabeidae familyasına ait türlerin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. - 20 -
Materyal ve Metot Çalışma 2008-2009 yılları arasında Bingöl, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Mardin ve Siirt İlleri nde belirli zaman aralıklarında üç farklı yöntemle toplanılan Scarabeoideaörnekleri ile yürütülmüştür. Metot olarak, atrap, ışık ve gübre örnekleme yöntemleri uygulanmıştır. Atrap örnekleme yöntemi çiçekli bitkiler üzerinde, ışık tuzakları, antepfıstığı ve kiraz agro ekosistemlerinde, gübre örnekleri de hayvancılığın yoğun olarak yapıldığı bölgelerde sığır gübresi içerisinde bulunan Scarabeoideaörneklerinin toplanılması yoluyla gerçekleştirilmiştir. Löbl ve Smetana (2006) ya göre Palearktik bölgede bulunan ülkelerin kısaltmaları Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Löbl ve Smetana (2006) ya göre Palearktik bölgedeki ülkelerin kısaltmaları. E Avrupa PL Polonya IS İsrail AB Azerbaycan PT Portekiz JA Japonya AL Arnavutluk RO Romanya JO Ürdün AN Andora RU Rusya KA Hindistan: Kashmir AR Ermenistan SK Slovakya KI Kırgızistan AU Avusturya SL Slovenya KU Kuveyt AZ Azores SP İspanya KZ Kazakistan BE Belçika SR Svalbard LE Lübnan BH Bosna hersek ST Rusya: Güney Avrupa bölgesi MG Moğolistan BU Bulgaristan SV İsveç NP Nepal BY Beyaz Rusya SZ İsviçre NE Çin: Kuzey doğu bölgesi CR Hırvatistan TR Türkiye NC Kuzey Kore CT Rusya: Orta Avrupa bölgesi UK Ukrayna NO Çin: Kuzey Bölgesi CZ Çek Cumhuriyeti YU Yugoslavya NW Çin: Kuzeybatı Bölgesi DE Danimarka OM Umman EN Estonya N Kuzey Afrika PA Pakistan FA Faeroe Adaları AG Cezayir QA Katar FI Finlandiya CI Kanarya Adaları RU Rusya FR Fransa EG Mısır SA Suudi Arabistan GB Büyük Britanya LB Libya SC Güney Kore GE Almanya MO Fas SD Hindistan: Sikkim, Darjeeling District GG Gürcistan MR Madeira Takım adaları SE Çin: Güneydoğu bölgesi GR Yunanistan TU Tunus SI Mısır HU Macaristan SW Çin: Güneybatı bölgesi IC İzlanda A Asya SY Suriye IR İrlanda AE Arap Emirliği TD Tacikistan IT İtalya AF Afganistan TM Türkmenistan KZ Kazakistan AP Hindistan: Arunachal Pradesh TR Türkiye LA Letonya BA Bahreyn UP Hindistan: Utar Pradesh LS Liechtenstein BT Butan UZ Özbekistan LT Litvanya CE Çin: Merkez Bölgesi AUR Avusturalya bölgesi LU Lüksemburg CH Çin NAR Nearktik bölgesi MA Malta CY Kıbrıs NTR Neotropikal bölgesi MC Makedonya ES Rusya: Doğu Sibirya ORR Oriental bölgesi MD Moldova FE Rusya: Uzak doğu WP Çin: Batı platosu NL Hollanda HP Hindistan: Himachal Pradesh WS Rusya: Batı Sibirya NR Norveç IN İran YE Yemen NT Rusya: Kuzey Avrupa Bölgesi IQ Irak Bulgular Gübre örnekleme yöntemiyle 14 tür, ışık tuzağı yöntemiyle 7 tür, atrap yöntemiyle de 4 tür olmak üzere toplam 25 tür elde edilmiştir. - 21 -
Çalışmada elde edilen türlerin büyük çoğunluğu gübre materyallerinin toprağa karışması anlamında geriye dönüşüm sağlamakta olup büyük faydalar sağlamaktadır. Bu türler bölgede yaygınlık ve yoğunluk anlamında önemlidirler. Ancak çalışmada elde edilen türler içerisinde bulunan Tropinota hirta Poda ve Polyphyllafullo Linnaeus türleri tarımsal anlamda kültür bitkilerine zarar veren türler olması açısından önemlidir. Familya SCARABAEIDAE Latreille, 1802 Subfamilya Aphodiinae Leach, 1815 tribus Aphodiini Leach, 1815 Acrossus luridus Fabricius, 1775 İncelenen Materyal: Elazığ (Akçakiraz), 28.VI.2008, (12). Toplam: 12 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Afyon, Ağrı, Ankara, Ankara, Antalya, Bartın, Bitlis, Bolu, Burdur, Çorlu, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Gümüşhane, İçel, İzmir, Kahramanmaraş, Kars, Osmaniye, Siirt, Sivas, Tarsus (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünyadaki yayılışı: E: AL AR AU BE BH BU BY CR CT DE EN FI FR GB GE GG GR HU LR IT KZ LA LT MC NL NR NT PL PT RO SK SL SP ST SV SZ TR UK YU N: MO TU A: CH CY ES FE IN IS KI KZ SY TD TM TR WS (Löbl ve Smetana, 2006). Aphodius fimetarius Linnaeus, 1758 İncelenen Materyal: Bingöl (Genç, Şehit), 12.10.2009, (2), Toplam: 2 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Afyon, Ankara, Antalya, Artvin, Balıkesir, Bartın, Bolu, Bursa, Çorlu, Çorum, Denizli, Erzurum, Gaziantep, Gümüşhane, Hatay, Isparta, İçel, İzmir, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kayseri, Kırşehir, Manisa, Niğde, Osmaniye, Samsun, Zonguldak (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AL AN AR AU BE BH BU BY CR CT CZ DE EN FI FR GB GE GG GR HU IR IT KZ LA LT LU MA MC NL NR NT PL PT RO SK SL SP ST SV SZ TR UK YU N: AG EG LB MO MR TU A: CY ES FE FUJ ln IQ IS KA KI KZ MG NP PA SY TD TM TR UZ WS XIN XIZ AURi NAR NTR ORR (Löbl ve Smetana, 2006). Eupleurus subterraneus Linnaeus, 1758 İncelenen Materyal: Mardin (Sultanşehmuz),16.06.2009, (3), Toplam: 3 birey. Türkiye dağılışı: Afyon, Amasya, Ankara, Antalya, Bolu, Burdur, Çorum, Erzincan, Eskişehir, İçel, Kahramanmaraş, Karaman, Kırşehir, Kütahya, Nevşehir, Niğde, Sakarya, Sivas, Uşak (Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AB AR AU BE BH BU BY CR CT CZ DE EN FI FR GB GE GG GR HU IR IT KZ LA LT NL NR NT PL RO SK SL SP ST SV SZ TR UK YU N: AG MO A: ES KI KZ MG TD TM TR UZ WS XIZ NARi (Löbl ve Smetana, 2006). Colobopterus erraticus Linnaeus, 1758 İncelenen Materyal: Diyarbakır, (Eğil), 16.07.2008, (2).Toplam: 2 birey - 22 -
Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Afyon, Amasya, Ankara, Antalya, Aydin, Balikesir, Bartın, Bolu, Burdur, Çorlu, Çorum, Edirne, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hatay, İçel, Isparta, İzmir, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Kayseri, Keşan, Kırşehir, Kütahya, Muğla, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Sakarya, Samsun, Siirt, Sivas, Tekirdağ, Zonguldak (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AL AR AU BE BH BU BY CR CT CZ DE EN FI FR GB GE GG GR HU IR IT KZ LA LT MC NL NR NT PL PT RO SK SL SP ST SV SZ TR UK YU K AG MO TU A: AF CH CY ES FE IN IQ IS JU KZ LE MG PA SY TD TM TR UZ WS XIZ NAR ORR (Löbl ve Smetana, 2006). Coptochirus emarginatus Germar, 1824 İncelenen Materyal: Siirt, Aydınlar, 01.09.2008, (2). Toplam: 2 birey Türkiye dağılışı: Türkiye için yeni kayıttır. Dünya yayılışı: Afrotropical. Subfamilya Cetoniinae Leach, 1815 tribus Cetoniini Leach, 1815 Netocia vidua Gory & Percheron, 1833 İncelenen Materyal: Bingöl, (Genç, Şehit), 12.10.2009, (4). Toplam: 4 birey. Türkiye dağılışıağrı, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, İzmir, Kırklareli, Kütahya (Rozner ve Rozner, 2009) Dünya yayılışı: E: AB AR BU GG GR MC RO TR N: EG A: IN IS JO LE SY TR (Löbl ve Smetana, 2006). Örnekleme yöntemi: Atrapla toplanmıştır. Oxythyrea cinctella Schaum, 1841 İncelenen Materyal: Mardin, Ömerli, 16.06.2009, (6). Toplam: 6 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Afyon, Ankara, Antalya, Artvin, Aydın, Balikesir, Bartın, Bilecik, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Edirne, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İçel, Isparta, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Siirt, Tekirdağ, Uşak (Şenyüz ve Şahin, 2009; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AB AL AR BU GG GR MC ST TR YU A: AF IN IQ IS JO KI KZLE PA SY TD TM TR UZ XlN (Löbl ve Smetana, 2006). Örnekleme yöntemi: Atrapla toplanmıştır. Tropinota hirta Poda, 1761 İncelenen Materyal: Diyarbakır, Çınar, 17.05.2008, (8), Merkez, 11.06.2009, (12). Toplam: 20 birey. - 23 -
Türkiye dağılışı: Adana, Afyon, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Burdur, Bursa, Bolu, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Edirne, Gaziantep, Hatay, Isparta, İçel, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Kilis, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Tekirdağ, Uşak (Lodos ve ark., 1978, 1999; Şenyüz ve Şahin, 2009). Dünya yayılışı: E: AL AN AU BE BH BU BY CR CT CZ EN FR GE GG GR HU GE IT LA LS LT LU MC NT PL PT RO SK SL SP ST SZ TR UK YU N: MO A: KZ TR (Löbl ve Smetana, 2006). Örnekleme yöntemi: Atrapla toplanmıştır. Subfamilya Dynastinae MacLeay, 1819 tribus Oryctini Mulsant, 1842 Oryctes nasicornis kuntzeni Linnaeus, 1746 İncelenen Materyal: Siirt (Merkez), 25.06.2009, (4). Toplam: 4 birey. Türkiye dağılışı: Çorum (Lodos ve ark., 1999). Dünya yayılışı: E: AL BH BU CR GR MC RO SL TR YU A: CY IS LE SI SY TR (Löbl ve Smetana, 2006). tribus Pentodontini Mulsant, 1842 Pentodon idiota Herbst, 1789 İncelenen Materyal: Siirt (Aydınlar), 29.07.2009, (7), Merkez, 29.07.2009 (18). Toplam:25 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Ankara, Denizli, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Kütahya, Muğla (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009; Şenyüz ve Şahin, 2009). Dünya yayılışı: E: AB AL AR AU BH BU CR CT CZGG GR HU MC RO SK ST TR UK YU A: CY IQ IN IS LE TR XIN (Löbl ve Smetana, 2006). Subfamilya Melolonthinae Samouelle, 1819 tribus Melolonthini Samouelle, 1819 Polyphylla fullo fullo Linnaeus. 1758 İncelenen Materyal: Diyarbakır, 12.09.2008, (2), Siirt (Aydınlar), 29.07.2009, (4): Toplam: 6 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Balıkesir, Bartın, Çankırı, İzmir, Kayseri, Kırklareli, Muğla, Tekirdağ, Zonguldak (Lodos ve ark., 1978, 1999; Şenyüz ve Şahin, 2009). Dünya yayılışı: E: AL AR AU BE BH BU BY CR CT CZ DE FR GB GE GG GR HU IT LA LT LU MC NE NL PL RO SK SL SP ST SV SZ TR UK YU (Löbl ve Smetana, 2006). tribus Rhizotrogini Burrneister, 1855 Miltotrogus escherichi Brenske, 1897 İncelenen Materyal: Muş (Varto),16.05.2008, (3).Toplam: 3 birey. - 24 -
Türkiye dağılışı: Ankara (Rozner, 2009) Dünya yayılışı: E: AR GR A: TR (Lobl ve Smetana, 2006). Örnekleme yöntemi: Atrapla toplanmıştır. Subfamilya Rutelinae MacLeay, 1819 tribus Adoretini Burmeister, 1844 subtribus Adoretina Burmeister, 1844 Adoretus sterbae Reitter, 1909 İncelenen Materyal: Siirt (Aydınlar), 25.06.2009, (2), Merkez, 25.06.2009 (20). Toplam: 22 birey. Türkiye dağılışı: İçel, Kahramanmaraş (Lodos ve ark., 1999). Dünya yayılışı:a: IS TR (Löbl ve Smetana, 2006). tribus Anomalini Mulsant, 1842 subtribus Anomalina Mulsant, 1842 Blitopertha nigripennis Reitter, 1888 İncelenen Materyal: Erzincan (Germencik), 04.06.2009, (2). Toplam: 2 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Ağrı, Antalya, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İçel, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kars, Kayseri, Osmaniye, Sakarya, Sinop, Yozgat (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009; Şenyüz ve Şahin, 2009). Dünya yayılışı: E: AB AR GG ST A:CY IN IS JO LE SY TM TR (Löbl ve Smetana, 2006). Subfamilya Scarabaeinae Latreille, 1802 tribus Onitini Laporte, 1840 Cheironitis furcifer Rossi, 1792 İncelenen Materyal: Mardin (Sultanşehmuz), 06.05.2009, (4). Toplam: 4 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Antalya, Bursa, Gaziantep (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AL BU CR GR IT MC SP TR N: AG EG LB MO TU A: IS SY TR(Löbl ve Smetana, 2006). Cheironitis pamphilus, 1849 İncelenen Materyal: Mardin (Sultanşehmuz), 06.05.2009, (2). Toplam: 2 birey. Türkiye yayılışı: Isparta, Konya, Sivas (Carpaneto, 1976). Dünyadaki yayılışı: E: AB AR GG GR RU TR A: AF CY IN IS LE SI SY TD TM TR UZ (Löbl ve Smetana, 2006). - 25 -
tribus Oniticellini H. J. Kolbe, 1905 Euonitellis pallipes Fabricius, 1781 İncelenen Materyal: Elazığ (Yurtbaşı), 05.05.09, (2), Mardin (Mazıdağı),06.05.2009, (3), Siirt (Aydınlar), 25.06.2009, (2). Toplam: 7 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Afyon, Antalya, Aydın, Burdur, Çankırı, Denizli, Gaziantep, Hatay, Isparta, İçel, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kayseri, Konya, Muğla, Osmaniye, Siirt (Lodos ve ark., 1999; Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: ALAR AU BH BL CR FR GG GR HU MC MD JT PT RO RL SP TR UK YU N: MO A: AF CY HP IN IS KA KI KZ NMO PA SY TD TM TR UP UZ XIN AURi (Löbl ve Smetana, 2006). Euoniticellus fulvus Goeze, 1777 İncelenen Materyal: Siirt (Merkez), 25.07.2008, (2). Toplam: 2 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Afyon, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bolu, Burdur, Bursa, Çankırı, Çorlu, Çorum, Denizli, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, İçel, Isparta, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Kütahya, Muğla, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Tekirdağ, Uşak, Zonguldak (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AL AR AU BE BH BU BY CR CZ FR GE GG GR HU IT KZ MC MD PL PT RO RU SK SL SP SZ TR UK YU N: AG EG LB MO TU A: AF CY IN IQ KI KZ LE MG SY TO TM TR UZ XIN AURİ (Löbl ve Smetana, 2006). tribus Onthophagini Burmeister, 1846 Furconthophagus furcatus Fabricius, 1781 İncelenen Materyal: Diyarbakır (Ergani,Pınarkaya), 11.08.2009, (14) Elazığ (Yurtbaşı), 05.09.2009, (13) Mardin (Merkez), 18.08.2009, (16). Toplam: 43 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Adıyaman, Afyon, Ağrı, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bolu, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorlu, Çorum, Denizli, Edirne, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane,Hatay, İçel, İzmir, Kahramanmaraş, Karabük, Karaman, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Kütahya, Muğla, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Samsun, Siirt, Sinop, Sivas, Tarsus,Uşak, Van, Yozgat, Zonguldak (Lodos ve ark., 1978, 1999; Pehlivan, 1989; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: ALAR AU BE BH BU BY CR CT CZFR GBi GE GG GR HU, IT KZ MC PL PT RO SK SL SP ST SZ TR UK YU N: MO A: IQ IS KZ SA SY TM TR (Löbl ve Smetana, 2006). Onthophagus taurus Schreber, 1759 İncelenen Materyal: Diyarbakır (Ergani), 11.08.2009, (3).Toplam: 3 birey Türkiye dağılışı: Adana, Afyon, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bilecik, Bursa, Çorlu, Çorum, Diyarbakır, Edirne, Erzincan, Gaziantep, Giresun, Hatay, İçel, Isparta, İstanbul, Kahramanmaraş, Karaman, - 26 -
Kastamonu, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Kırşehir, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Sivas, Tekirdağ, Uşak, Zonguldak (Lodos ve ark., 1978, 1999; Pehlivan, 1989; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AL AR AU AZ BE BH BU BY CR CT CZ FR GB GE GG OR HU IT LT LU MC NL PL PTRO SK SL SP ST SV SZ TR UK YU N: AG EG LB MO TU A: AF CY IN IQ IS KI KZ SY TD TR XIN AURİ NARİ (Löbl ve Smetana, 2006). Palaeonthophagus ruficapillus Brullé, 1832 İncelenen Materyal: Mardin (Merkez), 18.08.2009, (11). Toplam: 11 birey. Türkiye dağılışı: Adana, Afyon, Amasya, Ankara, Antalya, Aydın, Balıkesir, Bartın, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Çorlu, Çorum, Denizli, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Giresun, Hatay, Isparta, İçel, İzmir, Kahramanmaraş, Kastamonu, Kırşehir, Kilis, Kırklareli, Konya, Kütahya, Muğla, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Sinop, Sivas, Tarsus, Tekirdağ, Yozgat, Zonguldak (Gadeau de Kerville, 1939; Pehlivan, 1989; Lodos ve ark., 1999, Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AB ALAR AU BH BU CR CT CZ FR GG GRIT HU MC MD PL PT RO SK SLSP ST SZ TR UK YU A: CY IN JQ IS JO SY TR (Löbl ve Smetana, 2006). tribus Scarabaeini Latreille, 1802 Scarabaeus pius Illiger, 1803. İncelenen Materyal: Siirt (Merkez), 23.07.2009, (5). Toplam: 5 birey. Türkiye dağılışı: Adıyaman, Ankara, Antalya, Bilecik, Bolu, Bursa, Çanakkale, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Eskişehir, İzmir, İçel, Kahramanmaraş, Kayseri, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Niğde, Pamukkale, Tokat, Urfa, Van (Pehlivan, 1988; Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AB AL AR AU BU CR FR GG GR HU IT KZ MC RO SP ST YU A: AF IN IS JO LE SY TD TM TR UZ YU (Löbl ve Smetana, 2006). Familya OCHODAEIDAE Mulsant & Rey, 1871 Subfamilya Ochodaeinae Mulsant & Rey, 1871 Codocera ferruginea Eschscholtz, 1818 İncelenen Materyal: Siirt (Aydınlar), 25.07.2008, (3).Toplam: 3 birey. Türkiye dağılışı: Türkiye için yeni kayıttır. Dünya yayılışı: E: AB AR AU CT CZ GG HU KZ MD PL RO SK ST UK YU A: ES FE KI KZ MG NC NE TD TM UZ WS XIN (Löbl ve Smetana, 2006). Familya HYBOSORIDAE Erichson, 1847 Hybosorus illigeri Reiche, 1853-27 -
İncelenen Materyal: Siirt (Merkez), 25.07.2008, (2). Toplam: 2 birey Türkiye dağılışı: Adana, İçel, Mersin (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: AB AR BU CR FR GG GR IT MC PT RO SP ST UK YU N: AG EG LB MO TU A: AF CH CY IN IQ IS JO PA SA SI SD SY TD TM TR UZ YE AFR NARi NTRi ORR (Löbl ve Smetana, 2006). Familya GLAPHYRIDAE MacLeay, 1819 Pygopleurus foina Reitter, 1890 İncelenen Materyal: Diyarbakır(Ergani), 11.08.2009, (3).Toplam: 3 birey. Türkiye dağılışı: Afyon, Antalya, Antalya, Aydın, Bolu, Bursa, Çanakkale, Denizli, Eskişehir, Hatay, İçel, İzmir, Kırklareli, Kilis, Manisa, Muğla, Niğde, Osmaniye, Yozgat (Lodos ve ark., 1999; Rozner ve Rozner, 2009). Dünya yayılışı: E: GR TR A: TR (Löbl ve Smetana, 2006). Sonuç ve Tartışma Acrossus luridus, Aphodius fimetarius, Eupleurus subterraneus, Colobopterus erraticus, Netocia vidua, Oxythyrea. cinctella, Tropinota hirta, Oryctes nasicornis, Pentodon idiota, Polyphylla fullo, Miltotrogus escherichi, Adoretus sterbae, Blitopertha nigripennis, Cheironitis furcifer, C. pamphilus, Euonitellis pallipes, E. fulvus, Furconthophagus furcatus, Onthophagus taurus, Palaeonthophagus ruficapillus, Scarabaeus pius, Hybosorus illigeri, Pygopleurus foina,türleri çalışılan bölgede tespit edildikleri şehirler için yeni kayıttırlar. Coptochirus emarginatus vecodocera ferrugineatürkiye Scarabaeoidea (Coleoptera) faunası için yeni kayıttır. Toplamda tüm türlere ait 185 birey toplanılmıştır. Özellikle gübre örneklerinden toplanılan örneklerin doğal habitat içerisindeki davranışlarının incelenmesi gerekmektedir. Bu türlerin gübreyi toprağa karıştırma durumları ekosistemin döngüsü açısından önem taşımaktadır. Bu amaçla özel olarak gübre içerisinde bulunan bu türlerin tür bazında gübreleri toprağa karıştırma kapasitesi ve sürelerinin ortaya çıkarılması ekosistem döngüsü açısından önem taşımaktadır. Mevcut çalışmanın bölge illerinde yapılan en geniş kapsamlı çalışma olması açısından da önemi büyüktür.işık tuzağı kullanılarak elde edilen Polyphylla fullo fulloalttürünün özellikle tarım alanlarında oluşturduğu durum göz önünde bulundurulmalı ve zarar durumu ile ilgili çalışmaların yapılması gerekmektedir. Ekonomik entomoloji açısından önemli olanbu türlerin populasyonları da daha sonraki çalışmalarda dikkate alınmalıdır. Ayrıca; bazı türlerin ışığa yönelimlerinin belirlenmesi açısından da bu çalışma önem taşımaktadır. Zararlıların populasyonlarının belirlenmesi ve çıkış zamanlarının ortaya konulması amacıyla ışık kaynaklarının kullanımı konusunda ek bilgiler sağlaması açısından bu veriler önem taşımaktadır. Ayrıca bulunan türlerin büyük çoğunluğu bulundukları habitatın biyoçeşitliliği açısından ilk defa tespit edilmesi açısından önemlidir. Yine aynı şekilde Tropinota hirta türünün de özellikle elma gibi yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında oluşturabileceği zarar durumları bölge illerinde ileriki yıllarda yapılacak çalışmalar için önem taşımaktadır. Kaynaklar Carpaneto, G.M. 1976. Reperti di Coleotteri Scarabaeoidea Laparosticti del Vicino Oriente e delle isole greche. Fragmenta Entomologica. 12: 253-271. Löbl, I., Smetana, A. 2006. Catalogue of Palaearctic Coleoptera: Vol. 3: Scarabaeoidea, Scirtoidea, Dascilloidea, Buprestoidea and Byrrhoidea. Apollo Books. Stenstrup. Lodos, N., Önder, F., Pehlivan, E., Atalay, R., Erkin, E., Karsavuran, Y., Tezcan, S., Aksoy, S. 1999. Faunistic Studies on Scarabaeoidea - 28 -
(Coleoptera) of Western Black Sea, Central Anatolia and Mediterranean Regions of Turkey. Ege Üniversitesi Basımevi. Bornova- İzmir. Lodos, N., Önder, F., Pehlivan, E., Atalay. R. 1978. Ege ve Marmara Bölgesinin Zararlı Böcek Faunasının Tespiti Üzerine Çalışmalar [(Curculionidae, Scarabaeidae (Coleoptera); Pentatomidae, Lygaeidae, Miridae (Heteroptera)]. T. C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Zirai Mücadele Genel MüdürlüğüYayınları. Ankara.Pehlivan, E. 1988. Türkiye Scarabaeidae (Coleoptera) Familyası Üzerinde Taksonomik Çalışmalar I. Scarabaeus L, Gymnopleurus III., Sisyphus Latr. Türkiye Entomoloji Dergisi. 12(4): 221-230. Pehlivan, E. 1988. Türkiye Scarabaeidae (Coleoptera) Familyası Üzerinde Taksonomik Çalışmalar I. Scarabaeus L, Gymnopleurus III., Sisyphus Latr. Türkiye Entomoloji Dergisi. 12(4): 221-230. Rozner I., Rozner G. 2009. Additional Data to the Lamellicornia Fauna of Turkey. Natura Somogyiensis. 15: 69-100 Slipinki, S.A., Leschen, R.A.B., Lawrence, J.F. 2011. Order Coleoptera Linnaeus, 1758. InZ.-Q. Zhang (Ed.). Animal Biodiversity: An Outline of Higher-level Classification and Survey of Taxonomic Richness. Zootaxa.3148: 203-208. Şenyüz, Y., Şahin, Y. 2009. Faunistic Studies on Cetoniinae, Dynastinae, Melolonthinae, Rutelinae (Coleoptera: Scarabaeidae) Geotrupinae (Geotrupidae) of Kütahya Province, Turkey. Munis Entomology & Zoology. 4(2): 536-541. - 29 -