Makaleler ve Yayınlanmış Bildiriler MEHMET ÖZ- YAYINLAR 1. "Tahrir Defterlerinin Osmanlı Tarihi Araştırmalarında Kullanılması Hakkında Bazı Düşünceler" Vakıflar Dergisi, sayı XXII, Ankara, 1991, 429-439. 2.. "Gelenekçi Islahat Düşüncesine Göre Osmanlı Toplum ve Devlet Düzenindeki Çözülmenin Mahiyeti, Türk Yurdu-Türk Düşünce Hayatı Özel Sayısı sayı 44,1991, 49-52. 3. "16.yy'da Çorum Sancağı: Nüfus ve İktisadi Hayat", Türk Kültür Tarihi İçerisinde Çorum Sempozyumu 1991, Çorum 1998, 5-17. 4. "Tahrir Defterlerine göre Canik Sancağında Nüfus 1455-1643, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim fakültesi Dergisi, Sayı:6 1991,173-205. 5.. "Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu Meselesi Üzerinde Bazı Görüşler", VI.Osmanlı Sempozyumu Eylül 1991,Ankara, 1992. 5-12. 6. "XVII. yy Ortasına Doğru Canik Sancağı", Doğumunun 50. Yılında ve hizmetinin 10. Yılında Prof. Dr. Bayram Kodaman a Armağan. Samsun,1993,193-206. 7.. "Osmanlı Devlet ve Hükümranlık Anlayışı Hakkında Bazı Notlar", Tarih Çevresi, sayı: 61993, 26-27. 8.. "IV.Murad Devrine Ait Gelenekçi Bir Islahat Teklifi", Türkiye Günlüğü sayı 24, 1993, 80-85. 9. "Tahrir Defterlerine Göre Vezirköprü Yöresinde İskan ve Nüfus", Belleten, sayı:219, 1994, 509-537. 10. "Tahrir Defterlerini göre Vezirköprü Yöresinde Malikane-Divani Sistemi", Vakıflar Dergisi, XXIII(1994), ss. 229-241. 11. XVI. Yüzyılda Lâdik Kazasında Mâlikâne-Divânî Sistemi, Vakıflar Dergisi, sayı XXVI, Ankara 1997, ss. 65-73. 12. XVI. Yüzyıl Anadolusunda Köylülerin Vergi Yükü ve Geçim Durumu Hakkında Bir Araştırma, Osmanlı Araştırmaları- Journal of Ottoman Studies, sayı XVII, İstanbul 1997, ss. 77-90. 13. Osman Turan ın Tarih Metodolojisi, Ölümünün 20. Yılı Münasebetiyle Prof. Dr. Osman Turan ın Eserinde Tarih ve Tarihçi İlişkileri İlmî Toplantısı, Ankara 1998 [Diğer Bir Yayını: Türk Kültürü Dergisi, XXXVI/424, 1998, ss. 482-487]. 14. Tahrir Defterlerindeki Sayısal Veriler, Osmanlılarda Bilgi ve İstatistik, ed.h. İnalcık-Ş. Pamuk, DİE Yayını, Ankara, 2000, ss.17-32. 15. Tarihi ve Sosyolojik Açıdan Osmanlı Beyliği, Beylikten Cihan Devletine, Türk Ocakları Eskişehir Şubesi ve Osmangazi Üniversitesi, 3-4 Aralık 1999, Eskişehir (Haz.B. Yediyıldız- Y. Halaçoğlu, Ankara, 2000, ss.144-151). 16. Osmanlı Klasik Döneminde Tarım, Osmanlı-III İktisat, Yeni Türkiye Yayınları, ed. Güler Eren- Kemal Çiçek- Cem Oğuz, c.iii, ss.66-73 (Başka bir basımı: Yeni Türkiye, sayı 32, Ankara 2000, ss. 27-33. İngilizcesi aynı yayınevi tarafından çıkarılan The Great Ottoman Civilization ın içinde.). 17. Onyedinci Yüzyılda Osmanlı Devleti: Buhran, Yeni Şartlar ve Islahat Çabaları Hakkında Genel Bir Değerlendirme, Türkiye Günlüğü, sayı 58, Aralık 1999, ss.48-53. 18. Osmanlı Devleti nin Kuruluş ve Büyüme Sürecine Dair, Türk Yurdu-700. Yılında Osmanlı, c.19-20, sayı 148-149, Aralık 1999-Ocak 2000, ss.47-49. 19. Some Notes on the Changes in the Early Ottoman Society from the 14th to the late 15th Century, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, Osmanlı Devleti nin Kuruluşunun 700.yılı özel sayısı, Ankara, 1999, ss. 33-42. 20. Klasik Dönem Siyasi Düşüncesi: Tarihî Temeller ve Ana İlkeler, İslami Araştırmalar, XII/1(1999), ss.27-33.
21. Kalkınmanın Kültürel İmkânları: Tarihi Tecrübe, Üçüncü 1000 e Girerken Türkiye, Kutlu Doğum Sempozyumu (1999), haz. Ömer Turan, Ankara, 2000, ss.269-277. 22. 15 ve 16. Yüzyıllarda Anadolu nun Sosyal Tarihine Dair Araştırmalar: Genel Bir Değerlendirme, Uluslar arası Kuruluşunun 700. Yıldönümünde Bütün Yönleriyle Osmanlı Devleti Kongresi (Konya, 7-9 Nisan 1999), Konya 2000. 23. Bozok Sancağında İskân ve Nüfus, 1539-1642, XII. Türk Tarih Kongresi, Bildiriler (Eylül 1994), Ankara 2000, c. III, ss. 787-794. 24. 16. Yüzyıl Osmanlı Anadolusunda Tarımsal Verimlilik Meselesi, XIII. Türk Tarih Kongresi, 4-8 Ekim 1999, Bildiriler, Ankara 2002, c. III/3, ss. 1643-1651. 25. The Ottomans-A Brief Story of a World Empire, Dışişleri Bakanlığının 700. Yıl Münasebetiyle Hazırlattığı Kitapçığın Metin Yazarlığı, Ankara 2000. 26. Cumhuriyet Dönemi Tarih Araştırmaları, Atatürk ün Ölümünün 62. Yılında Cumhuriyet Dönemi Türkiyesinde Bilimsel Gelişmeler Sempozyumu, 8-10 Kasım 2000, Hacettepe Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 2001, ss. 27. XVII. Yüzyıl: Çözülme ve Buhran Dönemi-II. Viyana Seferine Kadar, Türkler, ed. H.C.Güzel-K.Çiçek-Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, c. IX, ss. 711-729. 28. The Seventeenth Century: The Period of Dissolution and Crisis The Turks, Ankara 2002, Yeni Türkiye Publications, ed. H.C.Güzel-Cem Oğuz-O. Karatay, c.iii, ss. 359-378. 29. Cumhuriyet Döneminde Sosyal Bilimler, Türkler, ed. H.C.Güzel-K.Çiçek-Salim Koca, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara 2002, c. XVII, ss. 894-900. 30. Social Sciences in the Republican Era, The Turks, Ankara 2002, Yeni Türkiye Publications, ed. H.C.Güzel-Cem Oğuz-O. Karatay, c.v, ss. 587-592. 31. Merkeziyetçi İmparatorluğa Doğru-Fatih Devrinde Siyasî ve Sosyal Değişmeler, Türk Yurdu, sayı 190 (2003), ss.28-31. 32. 16. Yüzyılda Bitlis Sancağı: Yönetim, Nüfus ve Vergilendirme, 9. Uluslar arası Türkiye nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi Kongresi, Dubrovnik-Hırvatistan, 20-23 Ağustos 2002, Ankara 2005, ss. 31-54. 33. Ottoman Provincial Administration in Eastern and Southeastern Anatolia: The Case of Bidlis in the Sixteenth Century, International Journal of Turkish Studies, IX/1-2/Summer 2003), 144-156. 34. Population Fall in Seventeenth Century Anatolia (Some Findings for the Districts of Canik and Bozok), Archivum Ottomanicum, sayı 22, 2004(Wiesbaden, 2005), ss. 159-171. 35. Dedeler ve Torunlar, Orta Karadeniz Kültürü, [Sempozyum Bildirileri]Yay. Haz. B. Yediyıldız-H. Kaynar-S. Küçük, Ankara 2005, ss. 203-212. 36- Merzifon, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara 2004, c. 29, s. 243-245. 37- XVI. Yüzyılda Lâdik Kasabası, Doğumunun 65. Yılında Prof. Dr. Tuncer Baykara ya Armağan-Tarih Yazıları, haz. Prof. Dr. Akif Erdoğru, İstanbul, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, 2005, ss. 383-394. 38- Osmanlı Klasik Döneminde Anadolu Kentleri, TALİD (Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi), III/6 (2005), ss.57-88. 39- Siyasetnameler, ahlak ve görgü kitapları, Türk Edebiyatı Tarihi, c. II, ed. T. S. Halman vd., Kültür ve Turizm Bakanlığı, Ankara 2006, ss. 357-368. 40- Osmanlı Beyliği, Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, 1 (Sosyal ve Siyasal Hayat) ed. Prof. Dr. A. Yaşar Ocak, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı yay., 2006, ss. 125-131. 41- Türkiye Selçukluları Döneminde İktâ Sistemi, Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, 1 (Sosyal ve Siyasal Hayat) ed. Prof. Dr. A. Yaşar Ocak, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı yay., 2006, ss. 341-345.
42- Türkiye Selçukluları ve Beylikler Döneminde Malikâne Divanî Sistemi, Anadolu Selçukluları ve Beylikler Dönemi Uygarlığı, 1 (Sosyal ve Siyasal Hayat) ed. Prof. Dr. A. Yaşar Ocak, Ankara, Kültür ve Turizm Bakanlığı yay., 2006, ss. 347-351. 43- XV. Yüzyıldan XVII. Yüzyıla Samsun Yöresi, Geçmişten Geleceğe Samsun, 1. Kitap, Geçmişten Geleceğe Samsun Sempozyumu (4-6 Mayıs 2006, Samsun) Bildirileri, Haz. Cevdet Yılmaz, Samsun 2006, ss. 3-29. 44- XV-XVI. Yüzyıllar Anadolusu nda Tarım ve Tarım ürünleri, Kebikeç-insan bilimleri için kaynak dergisi, sayı 23 2007, ss. 111-128. 45- Akdağ ın Eteklerinde Seyyidler ve Osmanlılar-XV. Yüzyıldan XVII. Yüzyıla Lâdik Kazâsı, Geçmişten Geleceğe Samsun, 2. Kitap, Haz. Cevdet Yılmaz, Samsun 2007, ss. 27-73. 46- Klasik Osmanlı Döneminde Samsun ve Çevresinde Nüfus, Geçmişten Geleceğe Samsun, 2. Kitap, Haz. Cevdet Yılmaz, Samsun 2007, ss.243-261. 47- Osmancık, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 33, İstanbul 2007, ss. 475-477. 48- Osmanlılar-Sosyal Hayat, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 33, İstanbul 2007, ss. 532-538. 49- Amasya nın Bir Kültürel-Siyasî Merkez Olarak Çevresiyle İlişkisi: Canik (Samsun) Örneği, I. Amasya Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri (13-15 Haziran 2007 Amasya), Amasya (tarihsiz, 2007) ss. 65-76 50- Reâyâ, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, c. 34, İstanbul 2007, ss. 490-493. Kitaplar a) Monografi 1. Osmanlı İmparatorluğunda çözülme ve gelenekçi yorumcuları, Ankara Nisan 1995.(2. bs. 2005) 2. XV-XVI. Yüzyıllarda Canik Sancağı, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1999. b) Kaynak Neşri (Değerlendirme Mahiyetinde Giriş ile) 3. Ordu Yöresi Tarihinin Kaynakları III-, B. Yediyıldız ve Ünal Üstün ile birlikte, Türk Tarih Kurumu, Ankara 2002 (Giriş kısmı tarafımdan yazılmış olup diğer kısımlar müşterektir). 4-Orta Karadeniz Tarihinin Kaynakları VII-Karahisar-ı Şarkî Sancağı Mufassal Avârız Defteri (1642-43 Tarihli), (Fatma Acun ile) Türk Tarih Kurumu, Ankara 2008. 5-Orta Karadeniz Tarihinin Kaynakları VIII-Canik Sancağı Avârız Defterleri (1642), Türk Tarih Kurumu, Ankara 2008. c) Derleme-Çeviri 6- O. Özel-M. Öz (Derleyenler) Söğüt ten İstanbul a-osmanlı Devleti nin Kuruluşu Üzerine Tartışmalar, Ankara, İmge Yayınları, 2000 (2. bs. 2005) d) Ortak Kitap 7- Tarih El Kitabı- Selçuklulardan Bugüne, Editör: A. Nezihi TURAN Ankara, Grafiker Yayınları, 2004, 456 s. [O. Avcı, H. Çınar, H. Pehlivanlı, M. A. Ünal ile; Mehmet ÖZ tarafından yazılan kısmın metni ss. 99-140 arasındadır: Osmanlı Siyasi Tarihi, 1300-1600 ]
Kitap Çevirmenliği 1. F.A.Hayek, Hukuk, Yasama ve Özgürlük-III- Özgür Bir Toplumun Siyasi Düzeni, İş Bankası Yayınları, 1997 2. P. Marana, Bir Türk Casusunun Mektupları, Fatma Acun ile, Kültür Bakanlığı yayınları, Ankara 1999. Bildiri, Sempozyum, Konferans vs. (2000 den beri) Kongre, panel ve sempozyumlar - Halil İnalcık ın Eserlerinde Osmanlı nın Kuruluş Devri, Halil İnalcık la 85 Yıl-Türkiye de Tarih ve Düşünce, Türkiye Yazarlar Birliği, Ankara, 19.04.2003. - Kuruluştan Fatih Devrine Kadar Osmanlılar ve Gaza, İstanbul un Fethinin 550. Yıldönümü Münasebetiyle Fatih, Fetih ve İstanbul Sempozyumu, Kültür Bakanlığı ve Türk Ocakları Genel Merkezi, Ankara 31 Mayıs-1 Haziran 2003.(Bu sempozyumun sekreteryası tarafımdan deruhte edilmiştir). -Beyond The Tahrir (Tahririn Ötesinde), Yuvarlak Masa Toplantısı, İstanbul Hollanda Arkeoloji Enstitüsü, 15-16 Mayıs 2004, tartışmacı olarak katıldım. (Düzenleyen Machiel Kiel) -Yakın Doğu ve Akdeniz Dünyasında İmparatorluklar oturumu tartışma metni. International Congress of Historical Sciences,UNSW, Sydney, 3-6 Temmuz 2005. - Osman Turan da Milliyetçilik Anlayışı, Vefatının 30. Yılında Büyük Türk Tarihçisi Prof. Dr. Osman Turan ı Anıyoruz (Panel), 19 Ocak 2008, Millî Kütüphane, Ankara. - Modernleşme-Öncesinde Osmanlı Toplumunda Eşkıyalık Hareketlerinin Niteliği ve Özellikleri, Osmanlıdan Günümüze Eşkıyalık, Terör ve Ayrılıkçı Hareketler 16 18 Mayıs 2008, İlkadım Belediyesi, Samsun. - XVII. Yüzyılda Anadolu nun Demografi Tarihi: Kaynaklar ve Problemler, 11th International Congress of Economic and Social history of Turkey, 17-20 Temmuz 2008, Bilkent Üniversitesi Ankara. Konferans ve seminerler - Dünya Tarihine Umumî Bir Bakış (Sanayi Devrimine Kadar), Türk Ocakları Genel Merkezi, Akademik Eğitim Çalışmaları Seminer Dizisi, 14.10.2002 - Türk Devlet Geleneği, Millî Güvenlik Akademisi, 14.05.2003 -Sabancı Üniversitesi, Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi nde 17 Mayıs 2004 günü (saat: 13.30) XVI. Yüzyıl Osmanlı Siyasal Düşüncesi konulu bir konferans. -Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi nde 21 Mayıs 2004 te (saat:14.00) Osmanlı Tarihine Bakışlar konulu bir konferans. Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü: Avrupa Birliği: Çağdaş Uygarlığın Yolu mu, Kasım 2004 tartışmacı. -Tarih Üzerine (Tarihin Anlamı, Faydaları ve Kullanımı), Türk Ocakları, Ocakbaşı Sohbetleri Dizisi, 22 Aralık 2006 CUMA 18.30 - Osmanlı Tarihi Örneğinde Tarihe Bakış, Türk Sağlık Vakfı, Maltepe Ankara, 16 Şubat 2007 saat 19.00. - İbn Haldun, Hayatı ve Fikirleri, Konferans, Türkiye Günlüğü Dergisi, Ankara, 19 Nisan 2008. - 17. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu: Duraklama mı, Kriz mi?, Konferans, Lefke Avrupa Üniversitesi, K.K.T.C, 24 Nisan 2008.
- Fatih, Fetih ve İstanbul, Konferans,Türk Ocakları Genel Merkezi, Ankara, 31 Mayıs 2008. Tanıtma Yazıları 1- Osmanlı İmparatorluğunda Devlet-Köylü İlişkileri Hakkında Bir Kitap, Türkiye Günlüğü, sayı 16 (1991), ss. 151-155. (Tanıtma ve eleştiri) 2. Mehmet Ali Ünal, XVI. Yüzyılda Harput Sancağı (1518-1566), Ankara 1989, Türk Kültürü, XXIX/342 (1991), ss. 643-645 (Tanıtma). 3. Feridun M. Emecen, XVI. Asırda Manisa Kazası, Ankara 1989, Türk Kültürü, XXX/349 (1992), ss. 317-319 (Tanıtma). 4 Kalenderîlikten Bektaşîliğe: A. Y.Ocak, Osmanlı İmparatorluğunda Marjinal Sufilik- Kalenderîler (XIV-XVII. Yüzyıllar), Polemik, sayı 4 (1992), ss. 12-14 (Tanıtma). 5. 16. Yüzyılda Sultanönü Sancağı Hakkında Bir Araştırma, Polemik, sayı 7 (1992), ss. 3-5. (Tanıtma) 6. İlber Ortaylı, Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı, Tarih Çevresi, sayı 13 (1994), ss. 58-60. 7. N. Beldiceanu, XIV. Yüzyıldan XVI. Yüzyıla Osmanlı Devletinde Tımar, Ankara 1985, Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi ve İdari Bilimler Dergisi, II/1 (1988), ss. 103-105 (Tanıtma) 8. F.M. Emecen, İstanbul un Fethi Olayı ve Meseleleri, Bilig-Türk Dünyası Sosyal Bilimler Dergisi, sayı 28 (Kış 2004), ss.173-174. 9- Erol Özvar, Osmanlı Maliyesinde Malikâne Uygulaması, Türklük Araştırmaları Dergisi, sayı 16 (Güz 2004), ss.239-246. 10. Osmanlı devrinde Gündelik Kültür Hakkında Bir Eser(S. Faroqhi; Osmanlı Kültürü ve Gündelik Hayat), Türk Yurdu, c. XVIII, sayı 127-128 (1998), ss. 145-147. (Tanıtma) 11. Bir Cihan İmparatorluğunun Doğuşu ve Gelişimi (C. Kafadar: Between Two Worlds- The Construction of the Ottoman State), Kebikeç, IV /7-8 (1999), ss. 13-16. (Tanıtma) 12. Kimlik Tartışmalarına Osmanlı Kimliği Vasıtasıyla Bir Katkı: Osmanlı Devleti Kimler Tarafından ve Nasıl Kuruldu? [H.W.Lowry, The Nature of The Early Ottoman State, New York Press, Albany 2003], Türkiye Günlüğü, sayı 83 (Kış 2005), ss. 57-64. 13. - Tarihimizle Yüzleşmek Üzerine Bazı Notlar, Muhafazakar Düşünce, Yıl 2 Sayı 8 (2006),157-166. Vefeyat Prof. Dr. Rifat Önsoy (1942-2004), Türklük Araştırmaları Dergisi, sayı 16 (Güz 2004), ss. 299302.