Rize-Mardin Sevgi Yolu. Onkoloji Merkezinin Temeli Atıldı. Ankara da Rize Günleri Etkinliği. RTSO üyelerine bankalardan kredi

İÇİNDEKİLER 06 14 28 36 45 50 2010 yılı ekonomisi ve olmazsa olmazı Rize için önemli yatırım Onkoloji Basında Rize-Mardin Otoyolu RTSO Ekpo Batumi Fuarında 2010 yılı ekonomisi ve olmazsa olmazı İhracaat için dikkat edilmesi gerekenler 08 18 30 38 46 54 Rize-Mardin Sevgi Yolu Onkoloji Merkezinin Temeli Atıldı Ankara da Rize Günleri Etkinliği RTSO üyelerine bankalardan kredi Osman CAN ın Arşivinden... Döviz ve Altın Fiyatları 10 20 34 40 48 56 TOBB, 65. Genel Kurulu Yapıldı Kuzeyle Güney Buluşuyor İsveş Büyükelçisi RTSO da Metaprogram Her canlı bir gün yakıt olacak Odamıza Kaydolanlar / Ayrılanlar 12 22 35 42 49 58 RTSO dan Batuma Ziyaret Rize-Mardin Otoyolunun Temeli Atıldı Rize Ürünleri METEF te sergilendi 2010 yılı ekonomisi ve olmazsa olmazı İnovasyon nedir, ne değildir? İhtiyaç Maddaleri Perakende Fiyatları

Önsöz Hüseyin KUTLU Değerli üyeler, Oda olarak ilimiz ve siz üyelerimiz için önemli projelere, önemli çalışmalara imza atmaya devam ediyoruz. Her fırsatta öncelikli projemiz olduğunu belirttiğimiz, Rize-Mardin Otoyolu olarak da hükümet proğramına giren Ovit Yolu ile ilgili persfektiğimizi daha da açarak, bölge kamu oyununda desteğini almak için yeni bir çalışma başlatmış bulunuyoruz. Diğer bir adını da müştereken Sevgi Yolu koyduğumuz, Rize - Mardin Otoyolu projesinin karşı ayaklarını oluşturan bölgedeki 12 ilin oda ve meclis başkanlarını odamız ev sahipliğinde geçtiğimiz günlerde ilimizde konuk ettik. Çok önemli toplantı ve görüşmelerin yapıldığı bu ziyaretin ayrıntılarını dergimiz sayfalarında görebilirsiniz. İlk gün gerçekleştirdiğimiz ortak meclis toplantısında bütün illerin, katılımcıların, bu konuda bizimle beraber olduklarını, aynı heyecan ve düşünceleri paylaştıklarını büyük bir mutlulukla öğrenmiş olduk. Yol güzergahındaki illerin birlik ve beraberliğiyle oluşacak güçle, bu projenin önünde hiçbir engelin duramayacağı ve bir an önce başlatılıp hayata geçirilmesi, bu toplantının sonunda ortak fikir olarak bütün odalarca kabul edildi. Rize- Mardin Otoyolu projesi adına çok önemli fikir alışverişlerinin olduğu, bölgemiz adına içten birlik ve berberlik mesajlarına sahne olan üç günü beraber geçirdiğimiz değerli misafirlerimize katılımlarından dolayı tekrar teşekkür ediyoruz. Saygı değer üyelerimiz, Değer ve önemi ilerdeki günlerde daha da anlaşılacak, bu konuda dönüm noktası sayabileceğimiz tarihi bir toplantıyı gerçekleştirdiğimizi düşünüyoruz. Artık oturduğumuz yerden sürekli ovit kelimesini tekrarlamanın anlamı yoktur. Bu konuda herkes, her kurum üzerine düşeni yapması gerekir. Oda olarak bizim bu konudaki çalışmamız, ayrıca böyle bir gayreti ortaya çıkarma ve başlatmayı da hedeflemiştir. Saygıdeğer üyeler, Oda olarak bütün sinerjimizi Organize Sanayi Bölgesi ve Ovit Yolu yani Rize-Mardin Otoyolu na yönlendirmiş bulunmaktayız. Sizlerden ricamız bizi bazı tartışmaların ortasına çekmek isteyenlere itibar etmemenizdir. Siyasetten mümkün olduğunca uzak durmaya çalışıyoruz. Enerji ve gayretlerimiz bu kurtuluş reçetelerinde yoğunlaşmıştır. Bunu da bütün şehir beraberce başaracağımızdan en ufak bir kuşkumuz yoktur. Sevgi ve saygılarımla... RİZE TİCARET VE SANAYİ ODASI YIL: 18 17 SAYI: 133 132 ŞUBAT TEMMUZ 2010 Rize Ticaret ve Sanayi Odası Adına Ticaret Sahibi ve Sanayi Odası Ömer Adına Sahibi Faruk OFLUOĞLU (Yönetim Kurulu Başkanı) Ömer Faruk OFLUOĞLU (Yönetim Kur. Başkanı) Genel Yayın Sorumlusu Genel ve Yazı Yayın İşleri Sorumlusu Müdürü Hüseyin ve Yazı işleri KUTLU Müdürü Hüseyin (Yönetim Kurulu KUTLU Bşk. Yrd.) (Yönetim Kur. Bşk. Yrd.) Yayın Koordinatörü Yayın Koordinatörü Osman Osman CAN CAN e-mail: e-mail: ocancan@hotmail.com ocancan@hotmail.com Adres: Rize Ticaret ve ve Sanayi Odası Atatürk Cad. No: 359 RİZE - RİZE Tel: 0.464 217 55 66 (pbx) Fax: Fax: 0.464 0.464 212 212 22 00 Web: www.rizetso.org Web: www.rizetso.org e-mail: e-mail: rizetso@ttmail.com rizetso@ttmail.com rizetso@tobb.org.tr Tasarım Rize Artan Grafik Reklam 0.464 0.464 217 217 7126 5056 Baskı Baskı: FSF Printing FSF 0.212 Printing 690 89 89Hause 0.212 690 89 89 İstanbul

2010 Yılı ekonomisi ve olmazsa olmazı kaliteli demokrasi ile işletme anlayışı Şaban Aziz KARAMEHMETOĞLU RTSO Meclis Başkanı Ticaret ve Sanayi odamızın değerli üyeleri ; bir önceki dergimizde 2009 yılı ve 2010 dan beklentiler üzerine bir yazı kaleme almıştım. Sizlerden almış olduğum olumlu tepkilerden dolayı aynı konuyu işlemeye devam etmek istiyorum. Hepimizin malumları olduğu üzere uluslararası piyasalarda giderek artan kamu borcuna yönelik endişelere rağmen 2010 yılının ilk çeyreğinde Türkiye ekonomisi iyi bir performans sergilemiştir. Türkiye, maliyesine sahip olması ve Türkiye nin büyümesine yönelik olumlu beklentiler ve bankacılık sektörünün sağlamlığı da gerek yurt içi ve gerekse yurt dışı yatırımcılarının gözünde Türkiye algılamasına olumlu katkıda bulunmuştur. Sonuç itibarı ile Türkiye mize ait varlıkların gerek gelişmiş ve gerekse gelişmekte olan ülkeler baz alındığında daha iyi bir performans sergilediğimiz görülmektedir. 2010 yılı ilk üç aylık dönemde ekonomik aktivitede hem iç talep, hem de ihracat talebi kaynaklı bir hareketlenme kaydedilmiştir. Bunun neticesinde ise sanayi üretimi %17 artmış, sanayide kapasite kullanım oranı da ilk çeyrekte %72 olmuştur. 2010 yılının ilk çeyreğinde ihracat rakamları da beklentileri aşmış olup Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre yapılan ihracatta %23 lük bir artış olmuştur. Yukarıda izah etmeye çalıştığımız Finansal Piyasadaki hızlı yükselişler, ekonomideki toparlanmaya ilişkin işaretlerin ortaya çıkması, hem tüketiciye dolayısı ile de reel sektöre olumlu olarak yansıdığı görülmektedir. Talepteki ve üretimdeki toparlanma göz önüne alındığında 2009 yılı son çeyreğindeki büyümenin ardından 2010 yılı ilk çeyrekteki %12 lik büyüme rakamları sürpriz değildir. 2010 yılının gelişen olumlu performansına rağmen uluslar arası piyasalardaki belirsizliklerin sürmesinden dolayı 2010 yılı tümü için büyüme beklentimizi % 6 gibi tutuyoruz. 6

Bu çerçevede 2010 yılının ilk çeyreğindeki performans hükümetimizin kamuda mali disiplini yeniden kurmaya niyetli olduğunu göstermektedir. Sonuç itibarı ile hükümetimizden son dönemde kamu maliyesine ilişkin olarak gelen sinyaller bütçe hedeflerinin tutturulması konusunda cesaret vermektedir. Bununla birlikte Rize Ticaret ve Sanayi Odası olarak 2010 yılı sonu itibarı ile enflasyonu % 8, faiz oranlarını da %7.5 olur diye öngörmekteyiz. Değerli dostlar; Ekonomik Krizin en sıkıntılı dönemini IMF siz atlatmış durumdayız. İlla ki İMF olacak diye bir şey yok. Kendi imkanlarımızla gidebildikten ve de yol haritamız belli olduktan sonra problem yok demektir. Türkiyemiz bölgemizde güven unsuru olmaya devam ediyor. İMF ile anlaşma yapan hiçbir ülkenin Kredi notunun yükselmediğini görmekteyiz. Türkiye İMF ile anlaşma yapmayarak kendi ayakları üzeride durabildiğini göstermiştir. 2010 Türkiye sin de büyüme sürecimizin itici gücü iç tüketim olacaktır. 2010 yılı ekonomi değerlendirmesini başlıklar halinde bu şekilde ele alırken iş dünyamızı teşkil eden insanlar olarak güçlü ekonomi ve kaliteli demokrasiden ayrılmayacağımızı belirtirken, demokrasimizin kalitesini artırabilmenin yolunun kayıt dışı ekonominin bitmesine bağlı olduğunu bilmenizi isterim. Çünkü ekonomi ve kaliteli demokrasi birbirinden ayrılmaz bir bütündür. Eğer ülkemizin daha zengin olmasını istiyorsak herkesi hesap verebilir hale getirmeliyiz. Unutmayın hesap veremeyenler hesap soramazlar. Demokrasimizin kalitesini artırmak istiyorsak, sistemi, seçilmişler ve atanmışlar dahil hesap verebilir hale getirmeliyiz. Bunun içinde sistemi yeniden düzenlemeye ihtiyaç vardır. Akıllı insanlar işin sistem boyutuna bakarlar. Bugünkü siyasi partiler yasası ile hiçbir milletvekilinin halkın vekili olma şansının bulunmadığını düşünmekteyiz. Bunun nedeni ise gidenleri biz seçmiyoruz, biz ancak bize sunulanlara oy verebiliyoruz. Dolayısıyla hesapta soramıyoruz. Ancak sisteme kızıyoruz. Bozuk sistem yapısı ile siyasi partiler kanunu ve seçim yasaları bizi buraya kadar getirdi. Bundan ileri gitmiyor. Sistemin ana omurgası olan anayasa 72 milyon İnsanın mutabakat sözleşmesidir. 1982 yılı anayasası dönemin kalkınma modeline göre yazılmış olup o günkü kalkınma modeli olarak ülke, devlet ve özel sektör mantığı ile kalkınır denmektedir. 2010 günümüz dünyasında artık bu anlayış yıkıldı. Artık bütün ülkeler kalkınmanın temelinde özel sektörü koydular ama benim 1982 yılında yapılmış bulunan anayasamda kalkınma devlet ve özel sektör eliyle olacak diyor, onun için yeni bir anayasaya ihtiyaç vardır. Bunun yapılabilmesi için her zaman dile getirmeye çalıştığımız 72 milyon ülke insanımızın üzerinde ittifak edeceği bir düzen ve mutabakat içersinde yeni bir anayasa yapmamız lazım geldiğini belirtmek isterim. Türkiye miz dünyamızın en büyük ekonomilerinden biri olacaksa bir dizi yapısal reformun acilen yapılması lazımdır. Değerli arkadaşlarım; Tüm dünyada olduğu gibi bölgemiz ve ilimizde başta çayımız olmak üzere ürettiğimiz ürünleri markalaştırmamız gerekmektedir. Artık para kazanmanın yolu markalaşmaktan geçmektedir. Hazreti Mevlana nın çok güzel bir sözü var. Dün dünde kaldı cancazım, bügün yeni şeyler söylemek lazım. sözü bu meyanda çok şey ifade etmektedir. Artık dünyamızda öyle bir değişim var ki dün yaptığımız her şey eskimektedir. Ne yaparsak yapalım yaptığımız işi mutlaka marka haline getirelim. Yaptığımız işte fark oluşturamazsak para kazanamayız. Şunuda unutmayın; uzun vadede iş yerlerimizin güçlü birer ekonomiye sahip olmasını istiyorsak bunun yolunun iyi yetişmiş insan gücünden geçtiğini unutmamamız lazım. Bu anlamda işletmelerimize yaptığımız yatırımın yanında işletmelerimize katkı koyacak ve yarınlara ulaştıracak insanlarımıza da yatırım yapmamız gerekir diye düşünüyorum. Değerli dostlarım, Günümüz dünyasında yoksulluğumuz kendi sorumluluğumuzdur. Konuyu ekonominin en küçük teknik birimlerinden olan işletmelerimiz düzeyinde değerlendirdiğimiz zaman işleyen işletme kavramını netleştirmek ve işletme mekanizmalarını o temel üzerinde inşa etmek durumundayız. Bir işletmenin birikim yeteneğini koruyarak uzun dönemli geleceğini güven altına alması için işletmenin önce çalışanları nezdinde meşrulaştırılmasına bağlıdır. İşletmeyi yönetenlerle ilgili olarak orada çalışanların büyük çoğunluğunun ciddi kuşkuları var ise başarı ve yenilik yaratmanın önünde engeller var demektir. Kendi çalışanları gözünde güveni sarsılan ve meşruluğunu yitiren bir işletmenin bu iki olumsuzluğun sonucu olarak başarılı olabilmesi mümkün değildir. Netice itibarı ile 2010 yılının siz değerli üyelerimize bol kazanç getirmesini temenni ederken sihhat ve afiyet temenni ediyorum. Saygılarımla. 7

Rize-Mardin Sevgi Yolu Ömer Faruk OFLUOĞLU RTSO Yön. Kur. Başkanı Her şey Rize için Ülkemiz için diyerek yazıma başlamak istiyorum. Rize Mardin oto yolu projemiz Rahmetli Belediye Başkanımız Ekrem Orhon un hayalindeki projelerden biri idi. Rahmetli ORHON un fikren başlatmış olduğu Ovit Tüneli projesi için o günlerden günümüze kadar birçok girişimler olmuş ancak yapılan bu girişimler ve çalışmalar genelde hep söz düzeyinde kalmış, gerçekleşmesi için bugüne kadar hiçbir somut adım atılamamıştır. Ovit Tüneli projesinin hayata geçirilebilmesi için günümüze kadar yapılan çalışmalarla sesimizi bir türlü istediğimiz ölçüde iş başındaki hükümetlere malesef duyuramadık. Rize Ticaret Odası Yönetim Kurulu olarak Ankara da ki Odalar Borsalar Birliği Genel Kurulunda, 14 İlimizin Oda ve Borsa Başkanları ile bir araya gelerek Ovit Tüneli yolunu tartışmaya başladık. O toplantı esnasında Ovit Tüneli nin bir sevgi yolu olacağını Kuzey ile Güneyi birleştireceğini ve bu yolun ismini 14 Oda ve Borsa Başkanı ortak kararla Rize Mardin Oto Yolu Sevgi Yolu olarak konulmasını kararlaştırdık. Diğer bir adını da sevgi yolu koyduğumuz Rize Mardin Otoyolu, kuzey ile güneyi ulaşım olarak birleştirmenin dışında gerçekten de sosyal ve kültürel olarak da birleştirecektir. Doğu ile kuze yi daha da yakınlaştıracak, kültürel etkileşimi artıracak, doğu illeri ile batı illerinin birbirini daha iyi anlamasını sağlayacaktır. Haliyle hükümetimizin sürdürmekte olduğu açılım politikasının da önemli bir ayağını oluşturacaktır. Açılıma ekonomik ve kültürel olarak çok büyük katkılar sağlayacaktır. 8

Sevgi yolu toplantısının ikincisini Odamızın Meclis salonunda Sayın Valimiz Seyfullah Hacımüftüoğlu, Çaykur Genel Müdürü Ekrem Yüce, Rize Ticaret ve Sanayı Odası Meclis Başkanı Şaban Aziz Karamehmet, Meclis Üyeleri ve 14 İlimizin oda ve borsa başkanlarının katılımıyla gerçekleştirdik. Bu toplantıda sevgi yolunun kuzey ile güneyi birleştireceği ikili ilişkilerin ve kültürel etkileşimin artacağını ekonomik ve ticari ilişkilerin gelişeceğini ve iki bölge insanının kaynaştıracağını tüm Oda Borsa Yönetim Kurulu ve Meclis Başkanları olarak ortak görüşlerle dile getirdik. İran ve Suriye yılda ortalama 10 milyon dolara yakın navlun vermektedir. 20-25 sene önce bu yükün belli bir kısmı Karadeniz limanlarından taşınmaktaydı. O günleri hatırlayanlar çok iyi bilir İran a gidecek yüklerin çok az bir kısmının Karadeniz limanlarından taşınması bile Doğu Karadeniz Bölgesi nin ekonomisini ne kadar canlandırmış, bir çok insanı iş imkanına kavuşturmuş, bölgemizin sosyal ve ekonomik olarak kalkınmasını kısa bir dönemde olsa sağlamıştı. Sevgi yolu projesi, Rize Mardin arasındaki 12-13 saatlık karayolu ulaşımını 5-6 saate düşürecek haliyle doğu bölgesinde ve GAP bölgemizde üretilen ürünlerin, bozulmadan ve ekonomik değerini yitirmeden sevgi yolu ve Karadeniz limanları vasıtasıyla bu ürünlere ihtiyacı olan Avrupa ülkelerine, Rusya ve Türki Cumhuriyetlerine çok kısa zamanda ve ekonomik olarak ulaştırılmış olacaktır. Ürünlerimiz gerçek değerinde satılmış olacak haliyle bölge insanının da gelir seviyesi yükselecektir. Yıllardır Ovit Tüneli yolu kamu oyunda Rize nin bir yolu olarak algılanmaktadır. Bu yazımda da anlattığım gibi bu yolun aslında Rize nin olduğundan daha çok doğu illerinin, haliyle orta büyüklükteki 10 ülkeyi besleyecek sebze ve tahıl üretimine sahip GAP bölgesinin bir çıkış noktası olduğunu, bu sevgi yolu vasıtasıyla Karadeniz limanlarına haliyle Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine en kısa ve ekonomik yoldan bağlanacağını ve bu yol Doğu illerinin ve Gap bölgesinin gelir seviyesini yükselteceğini, Doğu ile Batı arasındaki gelişmişlik ve ekonomik seviyeyi belli bir noktada dengeleyecek, ülkemiz ekonomisine ve ülkemizin büyük sorunlarından biri olan işsizliğe belirli ölçülerde çözüm getirecektir. Doğu Karadeniz haritasına bakıldığında Karadeniz limanlarını doğu illerine haliyle oradan da İran, Irak ve Suriye gibi Doğu ve Güneydeki ülkelere bağlayan dikine kısa ve ekonomik yolların olmadığını görüyoruz. Doğu Karadeniz i iç kesimlere bağlayan bu yolların olmaması iki bölge için ekonomik anlamda çok büyük bir kayıptır. İzmir in unutulmaz Valisi Halil Rıfat Paşa nın bir sözü vardır Gidemediğin yer senin değildir diye. Şöyle bir düşünüldüğünde altı ay kar nedeniyle kapalı bir uluslararası karayolu günümüz de halen mevcut olması,gerçekten de ne kadar doğru bir söz olduğu gerçeğini ortaya çıkarıyor. Doğudaki sınırla Karadeniz sahili arasında ki en uzak mesafe 550 km.dir. Buna harita üzerinde mesafe olarak bakıldığında çok yakın, ancak arazinin engebeli olması nedeniyle mesafenin kara yoluyla ancak 14-15 saatte aşılabildiği bilinmekte. Sevgi yolu projesinin gerçekleşmesi halinde bu yol mesafe olarak 400-450 km olacak karayoluyla da ulaşım 6-7 saate inecektir. Rize Ticaret ve Sanayi Odası olarak Ankara da bir ilki gerçekleştirdik. Başkentte atılan adımla Rize -Mardin güzergahı üzerindeki ve çevresindeki Ticaret ve Sanayi Odalarıyla Rize de gerçekleştirdiğimiz, Rize Mardin Otoyolu Sevgi yolu toplantısıyla yeteri kadar sesimizi duyurduğumuza inanıyorum. Ancak projemiz gerçekleşene kadar 14 İlimizin Oda ve Borsa Başkanlarıyla sevgi yolu toplantılarına aralıksız devam edeceğiz. Ticaret ve Sanayi Odaları olarak başlatığımız bu projeye tüm sivil toplum kuruluşlarının destek vermelerini bekliyoruz. Rize- Mardin hattı üzerindeki diğer STK ların da kendi aralarında toplanarak çalışmalar başlatması, arzulanan hedefe kısa sürede ulaşılmasında etkili olacaktır. İnanıyorum ki hükümetimiz Doğu ve Güneydoğu illerimizi Karadeniz e bağlayacak olan bu sevgiyolu projemizin 2011 yılı programına alıp gerekli altyapı çalışmasını başlatacaktır. 9

TOBB, 65. Genel Kurulu Yapıldı TOBB-ETÜ Salonunda yapılan genel kurulda konuşan TOBB başkanı Hısarcıklıoğlu Biz, bu ülkeye hizmet için varız. Biz, bu ülkenin sevdalısıyız ve biz ülkemize hizmet etmeye devam edeceğiz dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği nin 65. Genel Kurul toplantısı Ankara da yapıldı. Rize Ticaret ve Sanayi Odası genel kurul delegeleri, Meclis Başkanı Şaban Aziz Karamehmetoğlu, Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu ve meclis üyeleri Rüştü Aslan, A.Şafak Şahinler, Şaban Turgut ve Yaşar İnce nin de katıldığı TOBB un 65.Genel Kurulu, Başbakan Recep Tayip Erdoğan, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, CHP MYK Üyesi Tekirdağ Milletvekili Faik Öztrak, Başbakan Yardımcısı ve Devlet Bakanı Ali Babacan, Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Sanayi ve Ticaret Bakanı Nihat Ergün, Devlet Bakanı Cevdet Yılmaz, sivil toplum örgütü temsilcileri ile delegelerin katılımıyla gerçekleştirildi. Genel kurulda konuşan TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Türkiye nin önümüzdeki 10 yılda, sadece bölgesel güç olmakla kalmayıp, küresel güç konumuna yükseleceğini söyledi. Hisarcıklıoğlu, işsizlik sorunun Türkiye nin 10

en büyük sorunu olduğuna işaret ederek, Hepimiz biliyoruz ki, işsizlik Türkiye nin en büyük sorunu. İş dünyası olarak bu sorunun, Türkiye nin geleceğini tehdit ettiğinin farkındayız. Bu sadece iktisadi değil, aynı zamanda sosyal bir meseledir. Toplumsal barışı ve sosyal yapıyı tehlikeye sokmaktadır. Türkiye nin geleceğine ortak olan bizler, sorunlara da, çözümlere de ortağız. Yanlış anlaşılsak da, gözümüzün gördüğünü konuştuk. Özel sektörün tek çatı örgütü olarak, firmalarımızla ve diğer iş dünyası örgütleriyle beraber, istihdam sorununun çözümü için arayış içinde olduk. Ve başardık. 2002-2008 yılları arasında, özel sektörümüz, 3 milyon kişiye yeni istihdam sağladı. Üstelik kayıt dışı ekonomiyi de azalttık. Nereden anlıyoruz? Çünkü yine aynı dönemde sigortalı istihdamı 3,6 milyon kişi büyüdü. Yani hem istihdamı, hem de kayıtlı çalışan sayısını artırmışız. Peki, bunu nasıl başardık? Bunun cevabı, istikrar ve reform sürecidir. Ekonominin büyümesidir. Devletten para-pul istemiyoruz. Rakiplerimizle eşit şartlarda mücadele edebilelim, bu bize yeter Ülkeye hizmet etmeye devam edeceklerini vurgulayan Hisarcıklıoğlu Biz, bu ülkeye hizmet için varız. Biz, bu ülkenin sevdalısıyız. Allah, bu ülkeye ve sizlere, daha büyük hayaller kurma ve bunu gerçekleştirme gücü versin. Yolumuz açık olsun. Şansımız bol olsun. Allah hepimizin yardımcısı olsun. dedi. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve MHP Genel Başkanı Devlet bahçelininde konuştuğu Genel Kurulun, konuşmalardan sonraki bölümünde Mevzuat, Ekonomik Raporu İnceleme, Dilekleri İnceleme, Avrupa Birliği Uyum, Dış İlişkiler, Vergi, Ekonomi Politikası, Basın ve Yayın Komisyonları sunumlarını yaptılar. Hesapları İnceleme Komisyonu - nun sunduğu 1 Ocak 2009-31 Aralık 2009 bütçe dönemi harcamaları ve kesin hesabı ile 1 Ocak 2011-31 Aralık 2011 dönemi bütçe teklifi onaylandı. Genel Kurulda faaliyet raporu da müzakere edilerek onaylandı. TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, Genel Kurul çalışmalarının ardından yaptığı konuşmada, delegelere ve genel kurulun gerçekleştirilmesinde emeği geçenlere teşekkür etti. 11

RTSO dan Batum a ziyaret Rize Ticaret ve Sanayı Odası Meclis üyeleri bazı iş adamlarının da katılımıyla Batumda incelemelerde bulundular. Batum heyetinde ilk defa Sarp Sınır Kapısından çıkış yapan Vali Seyfullah Hacımüftüoğlu, Emniyet Müdürü Şammaz Demirtaş ve Kültür Turizm Müdürü İsmail Hocaoğlu da yer aldı. Acara Özerk Cumhuriyeti Başbakanı Levan Varşalomidze Rize heyetiyle yakından ilgilendi. RTSO heyetini Sarp Sınır Kapısın da Acaristan Ekonomi Bakanı Vazha Bolkvadze karşıladı. Batum a girmeden yol üzerinde bulunan kale gezdirilerek tarihi hakkında bilgi verildi. Rize heyetinin Batum da ilk ziyareti Türkiye nin Batum Başkonkolosluğuna oldu. Başkonsolos Tuğrul Ercan Özten le görüşen heyet daha sonra Gürcistan Acara Özerk Bölgesi Başbakanı Levan Varşalomidze yi başbakanlık binasında ziyaret etti. Batum Başkonsolosu Özten in de katıldığı görüşmede, Başbakan Varşalomidze, Batum da ki yatırımlar hakkında bilgi vererek Rize heyetinden Türk iş adamlarının da ülkesin de yatırım yapmalarını istedi. Görüşmelerden sonra Rize heyeti Başbakan Levan Varşalomidze ile birlikte Batum Expo 2010 fuarını gezdi. Öğlen yemeğinde Başbakan Varşalomidze - nin konuğu olan Rize heyeti yemekten sonra Batum un meşhur Botanik Bahçesini gezdi. Çay İşletmeleri Genel Müdürü Ekrem Yüce burdaki bazı bitki türleriyle yakından ilgilendi ve Rize de ki araştırma bahçesinde ve Hayrat Fidanlığında aynı bitki türlerinden yetiştirmek için denemeler yapacaklarını söyledi. Rize heyetinden bir grup, Batum da yatırım yapan Türk iş adamlarının tesislerini gezerken bir grupta turizm beldesi olma yolunda büyük yatırımların yapıldığı Kabuletti bölgesinde incelemelerde 12

bulundu. Akşam da Rize heyetini ağırlayan, Rize heyetiyle yakından ilgilenen ve gece geç saatlere kadar da beraber olan Başbakan Levan Varşalomidze Batum un çehresini değiştiren yerleri göstererek bilgi verdi. Acara Özerk Bölgesi Başbakanı Levan Varşalomidze Rize heyetiyle vedalaşmadan önce dergimiz için yaptığı kısa açıklamada, Rize heyetini Batum da ağırlamaktan duyduğu memnuniyeti ifade ederek İki ülke arasında çok güzel dostluk ve karşılıklı iyi ilişkiler var. Bölgesel seviyede bunu daha da güzelleştirmek arzusundayız. Bu açıdan sayın Rize Valisi ve Ticaret odasıyla iş adamlarının ziyaretini çok olumlu buldum. Vatandaşlarımızın daha yakın ilişkiler kurmaları onların gidiş gelişlerini daha da kolaylaştırmak için çok daha güzel şeyler yapacağız. İki ülke arasında vizeyi karşılıklı olarak kaldırdık. Şimdide pasaportsuz geçişler için çalışma başlattık. İlk defa Batum a giden Rize Valisi Seyfullah Hacımüftüoğlu geziyle ilgili olarak yaptığı değerlendirmede iki ülke arasında iyi niyetin hakim olduğunu belirtti. Vali Hacimüftüoğlu Buranın yönetiminin Türkiye ye olan ilgisi yönünden beklediğimden daha fazlasını bulduk. Özellikle de Rize ve Rizeli iş adamlarına olan ilgiyi fazlasıyla memnuniyet verici buldum. Özerk Cumhuriyet olan Acara Başbakanı Levan Varşalomidze nin bizimle hemen hemen tam gün ilgilenmesi, yatırımcılarımızı buraya teşvik etmesi ve burada Türkiye nin özellikle görünür olması için iyi niyetli görüntüsü bizim memnuniyetimizi artırdı. Bu iyi niyetli görüntünün gerçek olmasını temenni ediyorum. Şu an itibariyle öyle görünüyor. RTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu da Batum gezisinin çok olumlu geçtiğini ifade ederek Gürcistan ile olan ilişkilerimiz her alanda, her geçen gün daha iyiye gitmektedir. EXPO Batumi 2010 fuarında Rize Ticaret ve Sanayi Odası açtığı standla yer aldı. Odamızın Batum ziyareti proğramını da bu tarihe göre ayarladık. Meclis başkanımız, meclis ve yönetim kurulu üyelerimiz ile iş adamlarımızın katılımıyla bu geziyi düzenledik. Sayın Valimizin ve Emniyet Müdürümüzünde davetimize icabet etmesi bizi onurlandırdı. Batum da yaptığımız görüşmeler çok olumlu geçti. 13

Rize için önemli yatırım Onkoloji Prof. Dr. Arif YILMAZ Rize Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Günümüzde, ölüm nedenleri arasında, kalp hastalıklarından meydana gelen ölümler ilk sırada yer almaktadır. Kanserlerden meydana gelen ölümler ise sıralamada ikinci sırada bulunmaktadır. İstatistiksel çalışmalar, 2025 lere gelindiğinde kanserlere bağlı ölüm oranlarının, kalp hastalıklarından meydana gelen ölüm oranlarının önüne geçeceğini göstermektedir. Yeryüzünde her yıl 7 milyon kişi kansere yakalanmaktadır. Bir yıl içerisinde kanserden ölenlerin sayısı 5 milyon civarındadır. 2025 yılına ulaşıldığında yıllık ölüm sayısının 2 kat artarak 10 milyon olması beklenmektedir. Yaklaşık 75 milyon kişinin de kanserle beraber yaşanması ön görülmektedir. Ülkemizde her yıl 150.000 kişi kansere yakalanmakta ve yaklaşık 400.000 kişi kanserle birlikte yaşamaktadır. Bu sayının yıllarla birlikte artması çok doğaldır. Tüm kanserlerin yaklaşık % 16 sı Akciğer kanseri olup, akciğer kanserinin kanser ölümlerindeki rolü %28 lere ulaşmaktadır. Bu oran erkeklerde % 35 lere çıkmaktadır. Erkeklerde akciğer kanserini, prostat, kalın barsak ve mide kanseri takip etmektedir. Kadınlarda ise meme, rahim ve kalın barsak kanserleri en sık görülen kanser tipleridir. Bu günkü bilgilerimize göre kanser nedenleri arasında önlenebilir en önemli risk faktörü sigara dır. Bu görüşler doğrultusunda yaklaşık 3 yıl önce Rize Ticaret ve Sanayi Odası ile Rize Ticaret Borsası önderliğinde hayata geçirdiğimiz Kardiyoloji-Kalp Damar Cerrahisi Projesi kapsamında bugüne kadar binlerce koroner anjiyografi ve yüzlerce açık kalp ameliyatı, Rize Eğitim ve Araştırma Hastanesi nde başarıyla gerçekleştirilmiştir. Bunun akabinde sağlıkta 2. önemli proje olarak tasarlayıp Sayın Başbakanımızın himayelerinde ve Üniversite Geliştirme Derneği, RTSO ve RTB öncülüğünde yürüttüğümüz Onkoloji Projemizin ek bina yapımı ayağına başlamış bulunmaktayız. Üniversite Geliştirme Derneğinin önderliğinde, Çay-Kur Genel Müdürümüzün destekleriyle, vefakâr Rize li hemşerilerimizin katkılarıyla toplanan yardım ile inşaatın yapılacağı alandaki iyileştirme çalışmaları tamamlanmak üzeredir. Emeği geçen herkese teşekkür ederim. Bina inşaatının yapımını Doğuş Çay ın hayırsever sahipleri üstlenmiş olup kendilerine ve bu alanda bizden desteklerini esirgemeyen siyasilerimize teşekkürlerimi sunarım. Onkoloji EK Binası 900 m2 kuruluş alanı üzerinde 8 kat olacaktır. Rize Eğitim ve Araştırma Hastanesi nin ana binası ile bağlantılıdır. Bünyesinde Radyoterapi cihazları, nükleer tıp cihazları ve PET cihazı bulunacaktır. Ayrıca bünyesinde kemoterapi üniteleri, poliklinik odaları ve 60 adet tek kişilik hasta yatak odaları bulunacaktır. 2012 yılı itibariyle hizmete girmesi planlanmaktadır. Kanser tanısı almış hastalarımızın ileri merkezlere gönderilmeden, yerinde tedavi görmeleri planlanmıştır. Bu konuda bizlere destek veren ve emeği geçen, başta Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan Beyefendi ve Doğuş Çay ın hayırsever sahipleri Süleyman Karakan ve Alparslan Karakan Beyefendiler olmak üzere herkese en derin şükranlarımı sunar, projenin Rizemize ve insanlığa hayırlı olmasını dilerim. 14

Bölge için önemli bir sağlık tesisi Onkoloji Merkezi nin temeli törenle atıldı Rize sağlık alanında yeni bir tesise daha kavuşuyor. Rize Üniversite Geliştirme Derneğinin çalışmaları sonucunda Rize de kurulması kararlaştırılan Onkoloji Hastanesinin (Kanser Araştırma ve Tedavi Merkezi) temeli törenle atıldı. Rize Eğitim ve Araştırma Hastanesi alanında yapımına başlanan Onkolji Merkezinin temel atma töreninde konuşan Rize ili Üniversite Geliştirme Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Rahmi Metin, Dernek olarak Rize ye kazandırdıkları kardiyoloji bölümünden sonra şimdide onkoloji bölümü için çalışma başlattıklarını belirterek Bugün bölgemiz için çok öneli bir sağlık tesisinin yapımını başlatıyoruz. Onkoloji Merkezi için düzenlediğimiz kampanyalara destek veren başta Başbakanımız sayın Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, Valimiz Seyfullah Hacımüftüoğlu na, Rize Ticaret ve Sanayi Odasına, Ticaret Borsasına, Çaykur a Esnaf ve Sanatkarlar Odasına,siyasi partilerimize, çay üreticilerimize ve sivil toplum kuruluşlarına Rizeli hayırsever iş adamlarımıza teşekkür ediyorum. Bu tesisin 5 milyon Tl.lik inşaat kısmını üstlenen Doğuş Çay Şirketinin sahipleri, Alpaslan ve Mahmut Karakan Kardeşlere de ayrca şükranlarımızı sunuyorum. Dernek olarak daha önce başlattığımız kampanya ile kardiyoloji ünitelerinin kurulup hizmete girmesini sağladık. Yine yardım sever halkımızın desteği ile onkoloji merkezimiz de en kısa zamanda tamamlanıp hizmete girecektir. dedi. Rize Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı ve Rize Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Arif Yılmaz yaptığı konuşmada yapılacak tesisin önemine dikkati çekerek Türkiye genelinde her yıl 150 bin kişi kanser hastalığına yakalanmaktadır. Bu rakamı göz önüne alırsak, onkoloji merkezinin Rize miz ve Bölgemiz için ne kadar gerekli olduğu ortadadır. dedi. Onkoloji Merkezinin inşaat kısmını üstlenen Doğuş Çay Grubu adına konuşan ve sağlığa yapılan yatırımların en kutsal hizmetlerden biri olduğunu 16

ifade eden Yönetim Kurulu Başkanı Alpslan Karakan Rize Onkoloji Merkezinin inşaatının yapılması görevinin bize verilmesinden dolayı son derece mutlu olduk. İnşaatı bir an önce en güzel şekilde bitirip hizmete hazır hale getirmek için elimizden geleni yapacağız. Rize Valisi Seyfullah Hacımüftüoğlu ise yaptığı konuşmada, Rizenin Turizm, Sağlık ve Eğitim alanında Merkez olması için gayret gösterildiğini söyledi. Onkoloji Hastanesinin Rize için ve bölge için sağlık alanında en önemli yatırım olduğunu belirten vali Hacimüftüoğlu, dernek yöneticilerine ve katkısı olan herkese teşekkür etti. İksa Uygulama Sistemi (Fore Kazık+Ankraj) üzerinde kurulacak olan Onkoloji Merkezi, 9 kat ve 9 bin m2 olacak ve 15 Milyon TL. harcanacak. İki yıl içinde tamamlanması beklenen Onkoloji Hastanesinde, Radyasyon Okolojisi ve Medikal Onkoloji ile ilgili tedaviye yönelik üniteler yer alacak. Son yıllarda bölgemizde büyük bir artış gösteren kanser vakaları nedeniyle bölge için büyük önem taşıyan yapılacak olan kanser Araştırma ve Tedavi Merkezi binasında, 54 adet tek kişilik tam donanımlı hasta yatak odaları toplantı salonları ve idari birimler bulunacak. Onkoloji Hastanesinin temel atma törenine katılan Rize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu, Oda olarak sağlık hizmetleri için yaptıkları desteğin devam edeceğini belirterek, yoğun bakım üniteleri ve kardiyoloji bölümünün kurulması ve bu ünitelere modern cihazların alınmasın da yaptıkları katkıyı Onkoloji Hastanesi içinde yapacaklarını söyledi. 17

RTSO, 12 oda başkanını bir araya getirdi Rize-Mardin Otoyolu için ilk adım Ankara da atıldı Kuzeyle Güney Buluşuyor Rize Ticaret ve Sanayi Odası nın Rize - Mardin hattı üzerinde bulunan illerin Ticaret ve Sanayi Odası başkanlarıyla Ankara da, Rize- Mardin oto yolu konulu toplantısı büyük ilgi gördü. RTSO Yönetim kurulu Başkanı Ofluoğlu Türkiye artık doğu batı değil kuzey - güney istikametinde birleşmeli. Rize- Mardin hattı yalnz bir oto yol projesi olarak görülmemeli. Kuzeyi güneyle kucaklaştıracak sevgi yolu olacaktır. Rize Ticaret ve Sanayi Odası nın Rize - Mardin hattı üzerinde bulunan illerin Ticaret ve Sanayi Odası başkanlarıyla Rize- Mardin Oto yolu konulu toplantsı büyük ilgi gördü. RTSO Yönetim kurulu Başkanı Ofluoğlu Türkiye artık doğu batı değil kuzey - güney istikametinde birleşmeli. Rize- Mardin hattı yalnız bir oto yol projesi olarak görülmemeli. Kuzeyi güneyle kucaklaştıracak sevgi yolu olacaktır. Kuzeyi güneyle birleştirecek, Karadenizin Doğu ve Güneydoğu Anadolu ile bağlantısını sağlayacak Rize-Mardin oto yol projesine destek sağlamak ve bilgilendirmek için Rize Ticaret ve Sanayi Odasının girişimiyle, Rize - Mardin hattı üzerinde ve çevresinde bulunan Ticaret Odaları ve Borsa Başkanları Ankara da bir araya geldi. RTSO nun ev sahipliği yaptığı toplantıya Rize, Mardin, Şirnak, Van, Diyabakır, Cizre, Iğdır, Ağrı, Bitlis, Muş, Çayeli, Ardeşen, Ticaret ve Sanayi Odası yönetim kurulu ve meclis başkanları, genel sekreterleri Borsa meclis yönetim kurulu ve meclis başkanları katıldı. Rize milletvekili Lütfü Çırakoğlu ile Rize Ak Parti İl Başkanı Hasan Karal da toplantıya katılarak Rize Mardin oto yol projesi için siyasi yönden destek vereceklerini belirttiler. Toplantının açılış konuşmasını yapan Rize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu, Rize- Mardin oto yol projesine normal bir yol projesi olarak bakılmaması ge-

rektiğini vurgulayarak Türkiye artık doğu- batı değil, kuzey güney istikametinde birleşmeli ve yakınlaşmalıdır. Bu proje hayata geçirildiğinde Rize -Erzurum arası 1,5 saate inecek. Herkes kendi ili ile Erzurum arasındaki mesafeyi biliyor. Yapılacak oto yolla aradaki mesafeyi herkes tahmin edebilir. Benim görüşüme göre Mardin -Rize arası bugün 13-14 saattir ama proje sonuçlanınca bu mesafe 5-6 saate inecektir. Bu çok önemli bir yaklaşımdır. Saat olarak birbirine yakınlaştığımız zaman gönüllerde birbirine yakınlaşacaktır. Toplantıyı düzenlememizdeki amaç bu güzergaha yakın olan illerin de aynı heyecanı duyup proje bir an önce hayata geçsin diye kamuoyunun desteğini sağlamaktır. Bu proje Karadeniz ile Doğu ve Güney Doğu Anadolu için yalnızca bir yol projesi olarak görülmemeli. Bu toplantılarımızı bundan sonrada devam ettireceğiz. Bu proje görüşülürken bölgelerimizin diğer sorunlarını da karşılıklı olarak masaya yatırcağız Rize Ticaret ve Sanayi Odası nın Ankara da Başkent Öğretmenevi Sosyal Tesislerinde organize ettiği toplantıya Rize Milletvekili Lütfü Çırakoğlu ve Ak Parti Rize il başkanı Hasan Karal da katılılarak, Rize- Mardin Oto yol projesine siyasi destek sağlayacaklarını belirttiler. Karal yaptığı konuşmada Ovit Tüneli projesinide içine alacak bu çalışmanın çok önemli bir proje olduğunu vurgulayarak Bu proje Rize olarak artık bizi aşmıştır. Karadeniz Bölgesini Doğuyu, Güneydoğuyu ve bu bölgelerin dışında Suriye, İran ve Gürcistan Bölgelerini de içine alan bu interlandı doğrudan ilgilendiren bir projedir. Bu güzergah üzerindeki 12 ilin yöneticileriyle birlikte çalışma başlatılmasının ilk adımı atıldı. Bu 12 il sayısı çevre illerinde katılımıyla artabilir. Hep beraber el ele vererek ayağa kalktığımızda bu projenin kısa sürede başarıya ulaşacağını ümit ediyorum. Biz hükümet nezdinde işin siyasi takıbını yapacağız sizler diğer boyutları ele alacaksınız ve güçlerimizi birleştirerek hayalimizdeki bu projeyi hep beraber gerçekleştirip Güneydoğuyu, Doğuyu ve Karadeniz i birbirine yakınlaştırmanın ve de ülke dışına bağlanmanın güzelliğini yaşayacağız diye düşünüyorum Rize Milletvekili Lütfü Çırakoğlu da RTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğluna böyle bir toplantıyı başlatmasından dolayı teşekkür ederek Türkiye de hayal edemiyeceğimiz noktalara geliyoruz. İşte şimdi hayal gibi görünen Rize Mardin oto yolu da böyle. Karadeniz i, doğuya, Güneydoğuya beklide diğer ülkelere bağlayacak. Bu yol birlik ve beraberliğin daha ileriye götürülmesine vesile olacaktır. Aynı zamanda ilerlemeyi sağlayacaktır. Sivil toplum olarak sizlerin zorlaması, ihtiyac olduğunun vurgusunu ortaya koyuyor. Sivil toplum kuruluşu olarak sizlerin bu projede büyük katkısı olacak. Bu proje de önce düşünüldü, sonra adım atıldı. Bu demektir ki Rize- Mardin oto yolunu temelleri atılıyor. 19

Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tutaşı ilk memuriyet hayatına Rize de başladığını ifade ederek Rize- Mardin arasındaki ulaşım sıkıntısını çok iyi bilen biriyim. Halen bu sıkıntılar devam ediyor. Rize Ticaret Odasının başlatmış olduğu Rize- Mardin Otoyol projesi bilgilendirme toplantıları çok güzel bir ortam, çok güzel bir birliktelik yaratacaktı. Rize - Mardin oto yol projesinde Rize başlangıç noktası, Mardin bitiş noktası olmayacak bu proje hayata geçtikten sonra çok daha değişik boyutlara ulaşacaktır. Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Galip Ensarioğlu Rize- Mardin oto yolunun hayata geçmesiyle sevgi yolu olacağını ifade ederek Bu toplantıyı düzenledikleri için RTSO na teşekkür ediyorum. Rize de bu konu ne kadar gündemde ise aslında birbirimizden haberimiz olmadan kendi ilimizde de bu konu gündemdedir. Coğrafyanın ayırdığı kopukluk bu proje sayesinde ortadan kalkacaktır. Karadeniz le bir gönül köprüsü kurulacak. Biz buna sevgi yolu da diyebiliriz. Bu proje hem ekonomik olarak hem siyasi olarak hem sosyal olarak çok önemli bir projedir ve bu anlamda bu yol üzerindeki bütün vilayetlerin güç birliği yapması gerekmektedir Van Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Zahir Kandaşoğlu da bu projede bölge milletvekillerine büyük iş düştüğünü söyledi. Kandaşoğlu Biz yıllardan beri bu yolun özlemini yaşıyorduk. Bu üç bölgedeki Ticaret ve Sanayi Odaları Başkanları, Rize Ticaret ve Sanayi Odasının girişimleriyle bir araya gelerek, ülkemizin, bölgemizin en önemli meselesini masaya yatırdık Bu büyük bir cesarettir, büyük bir girişimdir. Rize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanına, böyle bir projeye öcülük ettikleri için teşekkür ediyoruz. Bu projede, başta bölge milletvekillerine çok ciddi görev düşüyor. Bunun için bir an önce bir araya gelerek bize cesaret vermelerini ve kendilerinin de çalışmalara başlamalarını bekliyoruz dedi. Rize Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Erdoğan da projenin önemine değinerek Rize - Mardin Oto Yol Projesiyle Karadeniz in, Doğu ve Güneydoğu ile birleşmesi halinde hem bölgeye hem de ülkeye çok büyük katkısı olacaktır. Ayrıca, burada toplanmış olan bu 12 oda temsilcilerinin bu girişimi ülkenin diğer bölgelerine de örnek teşkil edecektir. dedi Toplantı sonunda bir değerlendirme yapan RTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Faruk Ofluoğlu Kuzeyi Güneyle buluşturacak Rize-Mardin Oto yolu projesi için yaptıkları bu ilk toplantının çok olumlu olduğunu açıklayarak Ankara da gerçekleştirdiğimiz bu ilk toplantıda katılımın tam olması, yolun önemini ortaya koymaktadır. Ayrıca, Rize -Mardin Oto Yol projesinin önemini oda başkanlarımızın ifadeleriyle de gördük. Bu bir istişare toplantısı oldu. Toplantılarımızı bundan sonrada devam ettireceğiz. Bölge oda ve borsa başkanlarımızla önümüzdeki Haziran ayında Rize de toplanıp Rize- Mardin Oto Yol Projesi ni daha kapsamlı olarak görüşeceğiz dedi. 20