dişhekimi haber 1

haber dişhekimi 2

dişhekimi haber 3

haber dişhekimi 4

dişhekimi haber 5

haber dişhekimi 6

dişhekimi haber 7

haber dişhekimi 8

dişhekimi haber 9

haber dişhekimi 10

dişhekimi haber 11

haber dişhekimi 12

dişhekimi haber 13

editör dişhekimi Özlem KEKEÇ ozkekec@gmail.com Merhaba, Avrupa nın En Büyük Sağlık Kompleksi gibi şaşaalı isimler altında tanıtılan şehir hastaneleri için Danıştay ın yürütmeyi durdurma kararına rağmen düğmeye basıldı. Yıllar önce aynı modelin İngiltere de uygulandığı, kamunun zarar edip çalışanların da işsiz kalması sonucunda sistemin tasfiye edildiği bilindiği halde, şehir hastaneleri neden yeni ve müthiş bir proje gibi sunuluyor? Amaç iddia edildiği gibi 5 yıldızlı hizmet ise, SGK neden tek yıldız bedelini karşılayacağını bildiriyor? Bu ve bunun gibi pek çok soruya yanıt aradığımız haberimizi ilgiyle okuyacağınızı umuyoruz. Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması ve Paylaşılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin Anayasa Mahkemesi nce iptaline rağmen Hükümet bu kez düzenlemeyi Torba Yasa yla tekrar yürürlüğe koymuştu. Uygulamayı tam bir hukuk cambazlığı olarak değerlendiren CHP İstanbul Milletvekili Kadir Gökmen Öğüt yine Anayasa Mahkemesi ne gideceklerini, iptal edilir ve başka bir şekilde yasalaştırılırsa bir kez daha Anayasa Mahkemesi ne başvuracaklarını ve sonuna kadar mücadele edeceklerini belirtti. Sayılarına her yıl yenisi eklenen dişhekimliği fakülteleri, pek çok endişeyi de beraberinde getiriyor. Örneğin yeni açılan bu fakülteler eğitim ve öğretim kalitesi anlamında yeterli mi? DUS sınavı hala ihtiyaca yanıt vermezken, doktora programları kadrosuzluktan bekletilirken Hükümet yeni fakülteler açmaya neden bu kadar hevesli görünüyor? Konuyla ilgili olarak Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr Gürcan Eskitaşçıoğlu ve henüz mesleğin başındaki iki meslektaşımızın görüşlerini aldık. Ayrıca 2009 yılında, Yüzüncü Yılında Türk Dişhekimliği Eğitiminin Eleştirisi adlı kitabı yayımlanan Prof. Dr. İlter Uzel ile ülkemizdeki dişhekimliği eğitiminin sorunlarını konuştuk. Geçtiğimiz günlerde bir meslektaşımızın ortaya çıkardığı teknik şartname okuyanları şaşkınlık içinde bıraktı. Meslektaşımızın sosyal medyada paylaştığı belgede, Kütahya Ağız Diş Sağlığı Merkezi ne 6 ay süreliğine taşeron dişhekimi hizmeti alınması için ihale açıldığı bildiriliyor. Gerçek olamayacak kadar hukuka ve sağlığa aykırı hükümler içeren belge ile ilgili haberimizi sayfalarımızdan takip edebilirsiniz. Geçtiğimiz sayıda tüm yasal mücadelemize rağmen, İzmir de uzman ve dişhekimi gözetimi olmadan çalışan beyazlatma merkezlerini kapattıramadığımızı duyurmuştuk. Bu merkezler geçtiğimiz günlerde kendiliğinden kapandı. Sebep ise İl Sağlık Müdürlüğü nün girişimi değil yeterli kazanç sağlayamamak oldu. Bu sayımızdaki hobi röportajımıza klasik radyoculuktan internet radyoculuğuna transfer olan ve yaşamının her döneminde müziğe özel bir yer ayıran meslektaşımız Reha Sezgin i konuk ettik. 20. EBDO Kongresi için geri sayım başladı. Yılda 2 kez düzenli olarak yapılan ve kalitesini her yıl bir üst seviyeye taşıyan EBDO kongreleri bu yıl 10. yaşını kutluyor. Canlı sunumları, sosyal programı, özenle hazırlanan bilimsel oturumları ile verimli ve keyifli bir kongrede görüşmek dileğiyle.. Yeniden buluşana dek sevgiyle kalın 14

dişhekimi editör

içindekiler dişhekimi Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması nda akıl almaz hukuk cambazlığı 18 İstanbul Milletvekili meslektaşımız Kadir Gökmen Öğüt konuyla ilgili gelişmeleri ve merak edilenleri Dişhekimi Dergisi için anlattı. Nihayet beyazlatma merkezleri kapandı! 30 32 EGE BÖLGESİ DİŞHEKİMLERİ ODALARI ULUSLARARASI BİLİMSEL KONGRE ve SERGİSİ International Scientific Congress and Exhibition Tepekule Kongre Merkezi 22 Yeni dişhekimliği fakültelerinin açılmasına gerçekten ihtiyaç var mı 26 Duayen akademisyenden çarpıcı değerlendirmeler: Dişhekimliği eğitimimiz hangi hatalara teslim? 38 İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile ilgili eğitimler başladı Meslektaşımız Reha Sezgin Radyo programım bir hafta boyunca olaylara daha güler yüzle bakmamı sağlıyor 50 Reklam İndeksi İpana / Oral-B.. 1-15-Arka Kapak içi BBK Organisazyon...65 Bego... 12-13 Biofokus...67 CNR Expo...4 Denta Solaris...2 EDAD... 62-63 GSK... 11-29 Lider Diş... 17-57 Microdent... 6 ve 7 Nobel...Ön kapak içi Ortotek... 46-47 Prakticos...9 Sarp Dental...49 Sirona...5 Tamer Med...47 Tidal İmplant...61 Toros Dental... 8-10 UMG Medikal...3 Ünaldı Medikal...Arka Kapak Sahibi İzmir Dişhekimleri Odas ad na Yönetim Kurulu Başkan İlkay Karademirci Ülkü Sorumlu Yaz İşleri Müdürü Özlem Kekeç Haber Sorumlusu Erdal BİLİCİ Görsel Yönetmen Birsen BAĞARDI KÖSEOĞLU Baskı Şan Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Ayazağa Mah. Kemerburgaz Cad. No: 13 Şişli - İSTANBUL Tel: 0.212 289 24 24 Faks: 0.212 289 07 87 Bas m Tarihi: Ekim 2013 Yay n Türü: Yayg n Süreli Yay n İletişim Adresi Anadolu Caddesi 40, Tepekule İş Merkezi D: 209 /210 /211 Bayrakl İzmir Telefon 0.232 461 2152-461 3615-461 1571 Faks 0.232 461 3759 izdo@dishek.org 16 Yay n Kurulu İlkay Karademirci Ülkü, Özlem Kekeç Dergide yer alan yaz lar n hukuki sorumluluğu yazar na aittir. Dergimiz 22.600 adet basılarak, Dişhekimlerine ve dişhekimliği fakültesi son s n f öğrencilerine ücretsiz dağ t l r.

haber dişhekimi Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması nda akıl almaz hukuk cambazlığı 3 Şimdi ne olacak? 3 Kişisel sağlık verilerini paylaşarak, hekimler vatandaşların hayatının gizliliğine karşı suç mu işleyecek? 3 Yoksa hükümetin dediği mi olacak? 3 Ana muhalefet partisi yeniden Anayasa Mahkemesi ne başvuracak mı? Kişisel Sağlık Verilerinin Toplanması ve Paylaşılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname nin geçtiğimiz Şubat ayında Anayasa Mahkemesi nce iptal edilmesinin ardından Hükümet bu kez düzenlemeyi Torba Yasa yla tekrar yürürlüğe soktu. Oysa sistem henüz tam anlamıyla hazır değil, sağlık çalışanları ise ne yapacağını bilmiyor. Sağlık çalışanları ve toplumun bazı kesimleri Yargı nın Anayasa ya aykırı bulduğu bir düzenlemenin aynı içerik ve farklı bir ambalajla Torba Yasa ya eklenmesini sert bir dille eleştirdi. Muhalefet partisi temsilcileri Hükümet in bu uygulama ile iktidarın insan hakları ve özel hayatın gizliliğine yönelik ihlalin yasasını çıkardığını ifade etti. Ayrıca iktidarın demokrasiyi ve evrensel insan haklarını, kuralına uyma rejimi değil de kuralına uydurma rejimi olarak gördüğünü, Anayasa ya ve Yüksek Mahkeme nin kararına rağmen bir hukuk cambazlığına imza attığını belirtti. 18

dişhekimi haber İstanbul Milletvekili meslektaşımız Kadir Gökmen Öğüt konuyla ilgili gelişmeleri ve merak edilenleri Dişhekimi Dergisi için anlattı. Bu durum hem hasta haklarını, hem de özel hayatın gizliliği nin ihlali anlamına geliyor Dünya Hekimler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi nde Hastanın tıbbi durumu, tanısı, prognozu, tedavisi ve kişiye özel tüm bilgileri ölümünden sonra bile gizli tutulmalıdır ve Hastanın kimliği ile bağlantı kurulabilecek tüm veriler korunmalıdır denilmektedir. Torba yasayla doktorların hastalarına ilişkin kişisel bilgileri Sağlık Bakanlığı na vermek zorunda olduklarına dikkat çeken İstanbul Milletvekili Kadir Gökmen Öğüt, bu durumun hem hasta haklarına aykırı olduğunu hem de Anayasa ile güvence altına alınan Özel hayatın gizliliği nin ihlali anlamına geldiğini bir kez daha vurguladı. Sağlık verilerinin toplanması ve paylaşılması konusunda hükümetin ısrarcı olduğunu, düzenlemeyi hayata geçirmek için ilgili ilgisiz her kanuna eklemeye çalıştığını söyleyen Öğüt sözlerine şöyle devam etti; Yargının Anayasa ya aykırı bulduğu düzenlemenin aynı içerik ve farklı bir ambalajla Torba Yasa ya eklenmesi, bunun yanlış olduğuna ikna olmayacağım anlayışından başka bir şey değil. Kanun Hükmünde Kararname nin geçtiğimiz Şubat ayında Anayasa Mahkemesi nce iptal edilmesinin ardından bu torba yasa ile yeniden yürürlüğe giren aynı maddeler için yeniden Anayasa Mahkemesi ne gideceğiz. Kabul edilen torba yasayla doktorların hastalarına ilişkin kişisel bilgilerini Sağlık Bakanlığı na vermek zorunda olması konusunda odalar ve muhalefet milletvekillerinin ellerinden geleni yaptığını biliyoruz. Ancak Hükümetin bu konuyla ilgili ikna olacağını sanmıyorum. Bir cümle değiştirip tekrar başka bir düzenleme ile önümüze getirecekler. Ana Muhalefet partisi olarak bu konuda sonuna kadar mücadele edeceğiz. Tekrar iptal edilir ve başka bir şekilde yasalaştırırlarsa tekrar Anayasa Mahkemesi ne başvururuz dedi. Öğüt sözlerini şöyle sürdürdü: Ayrıca hasta hakları konusunda temel metin olan Dünya Hekimler Birliği Hasta Hakları Bildirgesi nde Hastanın sağlık durumu, tıbbi durumu, tanısı, prognozu ve tedavisi, kişiye özel diğer tüm bilgileri ölümünden sonra bile gizli tutulmalıdır ve Hastanın kimliği ile bağlantı kurulabilecek tüm veriler korunmalıdır denilmektedir. Tüm bu gerçeklere rağmen iktidarın torba yasayla yaptığı yeni düzenleme demokrasi adına utanç vericidir. 19

şehir hastaneleri dişhekimi Danıştay ın verdiği yürütmeyi durdurma kararına rağmen; Sağlıkta özelleştirmede son nokta Şehir Hastaneleri Şehir Hastaneleri, Avrupa nın En Büyük Sağlık Kompleksi ve Başbakan ın 9 yıllık hayali gibi tanımlarla sunularak sevimli hale mi getiriliyor? Halk gerçekten 5 yıldızlı bir hizmet alacak mı? Sağlık Bakanlığı Kamu-Özel İşbirliğiyle gerçekleştirilecek Şehir Hastaneleri Projesi nin tanıtım ve imza töreni yapıldı. Türk Tabipleri Birliği (TTB), Türk Diş Hekimleri Birliği (TDB),Sağlık ve Sosyal Hizmet Emekçileri Sendikası (SES), Devrimci Sağlık İşçileri Sendikası (Dev Sağlık-İş), Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği (SHUD),Tüm Radyoloji Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği(Tüm Rad-Der) ortak yaptığı açıklamada, Ülkenin, halkın ve çalışanların yararına olmayan şehir hastaneleri projesi derhal durdurulmalıdır dedi. Başbakan Erdoğan ise yaptıkları bazı yatırımların yargı tarafından engellendiği için geciktiğini ifade etti. Sağlık çalışanları tarafından yapılan açıklamada şu konulara vurgu yapıldı. 12 Eylül 2013 günü İstanbul da 15 Şehir Hastanesi yapımı ile ilgili sözleşme, Başbakan ın da katıldığı bir törenle imzalandı, 18 Eylül 2013 günü Başbakan ve Sağlık Bakanı nın katılımı ile Avrupa nın En Büyük Sağlık Kompleksi sloganıyla Ankara Bilkent Sağlık Kampüsü nün temeli atıldı. İstanbul daki törende Başbakan Recep Tayyip Erdoğan..toplumun her kesimine, ayırım gözetmeden BEŞ YILDIZLI Sağlık Hizmetlerini sunacağız şeklinde açıklamada bulunmuştu. Bugüne kadar olduğu gibi; sağlık alanında yapılan tüm değişikliklerde gerçekler halktan saklanmış, halk ücretsiz sağlık hizmeti vaadi ile yanıltılmıştır. Üstelik SGK otelcilik Şehir hastaneleri modelini ilk uygulayan ülkelerden İngiltere, yalnızca finans şirketlerinin ve ihaleyi alan firmaların yararına olduğu, kamu zararına ve çalışanların işsiz kalmasına neden olduğu gerekçeleriyle vazgeçmek zorunda kalmış ve hastaneler tasfiye edilmiştir. hizmetlerinde sadece pansiyon odası yani tek yıldız bedelini karşılamaktadır. Yani geri kalan 4 yıldızın bedeli de vatandaştan alınacaktır. Bilkent ihalesi ile aslında neler ihale edildi? İhalede belirlenen bina kirası ve buna bağlı bakım gibi zorunlu hizmetler için yıllık 240 MİLYON TL ödenecek. İhale içine sonradan Sağlık Bakanlığı nın kendi hizmet binası dahil edildi ve şirketlerden bu binayı 18 ayda tamamlamaları rica edildi. Şirketler de bu ricaya tamamlarız ama kirasını ödeyecek misiniz? diye yanıt verdi. Bilkent Kampüsü için şirketlere hastanenin yüzde 70 doluluk oranı ile çalışacağı, bu oran tutmaz ise ödemenin yine de buna göre yapılacağı vaat edildi. Sağlık Bakanlığı tüm bu ödemelerin üzerine şirketlere Ankara Numune Hastanesi, Fizik Tedavi Rehabilitasyon Hastanesi, Gazi Mustafa Kemal Hastanesi, Yüksek İhtisas Hastanesi alanlarının da verilmesini önerdi ama şirketler buna teklif vermedi! Yani şirketler istemedi. Ama bu hastanelerin gözden çıkarıldığı açık, zaten belgeler ortada: Bilkent te kaç yatak kapasitesi oluşturulursa o kadar yatak diğer hastanelerin kapatılmasıyla ortadan kaldırılacak. Bilkent için tahsis edilen arazinin dere yatağında kalması da ayrı bir sorun. 4 Yıl önce 5 dakikalık şiddetli bir yağıştan sonra bu bölgedeki Atatürk Hastanesi nin ameliyathane ve yoğun bakımını lağım suları basmıştı! Öte yandan ODTÜ den geçirilmek istenen yolun bu hastaneye hasta taşımak için yapılacağı da aşikar. Neresinden bakarsanız bakın ODTÜ deki ağaç katliamıyla da bu projenin ilişkisi var! 20

dişhekimi şehir hastaneleri Şehir Hastaneleri olarak sevimli hale getirilmeye çalışılan entegre sağlık tesisleri meselesi nedir? 25-49 yıllığına tahsis edilen ( genellikle 25-30 yıl olarak uygulanıyor) hazine arazilerine değişik branşta ve yatak sayısında Kampüs Hastaneler inşa edilmesi, kimi zaman sağlık hizmetleri dahil tüm hizmetlerin yüklenici tarafından verilmesi, bu hizmetler için doluluk taahhüdünün verilmesi, uluslararası yargının söz sahibi olması, vergi muafiyetlerinin sınırsız uygulanması, sağlık hizmeti için de 25-30 yıllık süre için yükleniciye yüklü bir kira verilmesi şeklinde açıklanabilir. Bugüne kadar yapılan ihale bedellerinde yer alan kira miktarlarına bakıldığında, kamu bütçesinden ödenecek 3 yıllık kiralarla bu hastanelerin bazılarının maliyetinin karşılanabileceği, 25 yılda ödenecek kira toplamı ile de aynı çapta 5-6 hastanenin yapılabileceği saptanmıştır. Bu modeli ilk uygulayan ülkelerden İngiltere, yalnızca finans şirketlerinin ve ihaleyi alan firmaların yararına olduğu, kamu zararına ve çalışanların işsiz kalmasına neden olduğu gerekçeleriyle vazgeçmek zorunda kalmış ve tasfiye yoluna gitme kararı almıştır. İhale bedellerinde yer alan kira miktarlarına bakıldığında, kamu bütçesinden ödenecek 3 yıllık kiralarla bu hastanelerin bazılarının maliyeti karşılanabilir, 25 yılda ödenecek kira toplamı ile de aynı çapta 5-6 hastane yapılabilir. Ticarileştirilmiş bir sağlık sisteminde herkese ayırımsız sağlık hizmeti sunmak mümkün değildir. Sağlıkta Dönüşüm Programı ile bugüne kadar getirilmiş uygulamalar bunun olanaksız olduğunu göstermektedir. Her kademede alınan katkı-katılım payları bir yana, hizmetin birçok kademesinde ilave ücretler ödeme zorunluluğu da mevcuttur. Bu ücretler kimi zaman SGK nın verdiği paranın üç katını bulmaktadır, üniversite hastanelerinde hoca farkı yeniden gelmiştir. Bu şekilde ticarileştirilmiş bir sağlık sisteminde, belirttiğimiz katkı-katılım payı ve ücretler varken, asgari ücretli bir işçi ile bir iş adamının ayırımsız aynı hizmeti alması mümkün müdür? Açılacak Şehir Hastaneleri nde verilecek hizmet; Sağlık Hizmeti üzerinden kar etme, kamudan sermayeye kaynak aktarma şeklinde özetlenebilecek Sağlıkta Dönüşüm Programı nın temel anlayışından bağımsız olabilir mi? Başta Başbakan olmak üzere Sağlık Bakanı ve tüm yetkililer gerçekleri saklayarak halkı yanıltmaktadır. Bu hastanelerin yüksek maliyet ve kira bedellerinin vatandaşın ve sağlık çalışanlarının sırtından ödeneceği, bu amaçla katkı-katılım paylarının giderek artacağı, parası olmayanın buralardan sağlık hizmeti alamayacağı çok açıktır. Danıştay üç şehir hastanesinin ihalelerine yürütmeyi durdurma kararı verdi. Yeni yasal düzenleme ile ihale yapılmadan temel atma töreni gerçekleşti Danıştay daha önce Türk Tabipleri Birliği nin açtığı davalarda Bilkent Entegre Sağlık Tesisi nin de içinde olduğu üç Şehir Hastanesi (Ankara Bilkent, Ankara Etlik ve Elazığ) ihaleleleri ile ilgili olarak yürütmeyi durdurma kararı vermişti. Sağlık Bakanlığı nın itirazı üzerine Danıştay Dava Daireleri Genel Kurulu konuyu görüşmüş, itirazı reddetmiş, yürütmeyi durdurma kararını yerinde bulmuştur. Hükümet bu arada hayallerin önündeki engelleri kaldırmak, Danıştay ın kararlarını geçersiz hale getirmek için Şubat 2013 de yeni bir yasal düzenleme yapmıştır. Ancak yeni bir ihale yapılmadığından, yürütmesi durdurulan ihaleler üzerinden hukuksuz olarak, yüksek mahkeme kararını tanımayan bir biçimde temel atma töreni düzenlenmekte, allanıp pullanıp halka sunulmaktadır. Her şey daha fazla kâr için mi? Bu hastaneler, fiziksel anlamda hizmete ulaşmanın da engelidir. Birçok ilde hastaneler şehir merkezlerine uzak yerlere yapılmaktadır, merkezde mevcut olan hastane ve sağlık kuruluşları, bu hastanelerin açılmasıyla kapatılmaktadır. Bu nedenle hem hizmet alanlar, hem de veren sağlık emekçilerini zor günler beklemektedir. Dünyada uygulanan benzer sistemlerde görüldüğü gibi, daha fazla kar için sağlık emekçilerinin sayısında azaltmaya gidiş, dolayısıyla işsiz kalma tehlikesi ile de karşı karşıyayız. Halkın eşit, ulaşılabilir, ücretsiz ve nitelikli hizmet almasına yaramayan, katkı-katılım payı ve ilave ücretlerin daha da artmasına neden olan, küresel sermayeye rant ve kaynak aktarmaktan başka bir anlama gelmeyen, sonunda sağlık emekçilerini işsizliğe, hak kayıplarına mahkum edecek bu sistemden vazgeçilmelidir. Bu ülkenin sağlık çalışanları ve sağlık hakkına sahip çıkan yurttaşlar herkese eşit, ücretsiz, ulaşılabilir, nitelikli sağlık hizmeti için mücadeleye devam edecek. Bu mücadele insanlık mücadelesidir, bu mücadele hak ve adalet mücadelesidir. 21

yeni fakülteler dişhekimi Prof. Dr. Gürcan Eskitaşçıoğlu : Yeni fakülte açmak mevcut sistemde beraberinde birçok problemi getirecektir Yeni dişhekimliği fakültelerinin açılmasına gerçekten ihtiyaç var mı Hükümet, izlediği politikalarla özel muayenehanelerin kan kaybetmesine ve kapanmasına sebep olurken yeni dişhekimliği fakülteleri açarak mevcut dişhekimlerinin çalışma ortamlarını daraltıyor, yeni mezun meslektaşlarımız için de güç bir çalışma ortamı hazırlıyor. Ama bütün bunların ötesinde, acaba yeni açılan fakülteler öğretim ve pratik uygulama anlamında yeterli mi? Ülkemizdeki dişhekimliği eğitiminin tüm sorunları çözülmüş, tüm eksiklikleri giderilmiş, sıra yeni fakültelerin açılmasına mı gelmiştir? Bu yeni fakülteler, ihtiyaç duyulup duyulmadıkları konusunda gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra mı açılıyor? Hükümet mevcut dişhekimlerinin dağılımı konusunda bir çalışma yapmak ve gerekirse dengeyi sağlayıcı teşvikler sağlamak yerine neden yeni fakülteler açmaya bu denli hevesli görünüyor? 49 fakülteden 12 si eğitime başlamadı Türkiye genelinde şu anda 49 dişhekimliği fakültesi bulunuyor. Bunlardan Adıyaman, Adnan Menderes, Afyon Kocatepe, Bingöl, Celal Bayar, Dumlupınar, Kafkas, Pamukkale, Sanko, Trakya, Uludağ ve Zirve Üniversitesi Dişhekimliği Fakülteleri olmak üzere toplam 12 fakülte henüz eğitime başlamadı. Bu fakültelerde eğitime başladığında 49 fakülte dişhekimi mezun ediyor olacak. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Gürcan Eskitaşçıoğlu nun yeni açılan dişhekimliği fakülteler ile ilgili görüşlerini aldık. 22

dişhekimi yeni fakülteler Kantiteye aranan çözüm kaliteyi düşürecektir Şu an 49 dişhekimliği fakültesi bulunuyor 12 si eğitime henüz başlamadı yeni fakültelerin açılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz? İyi fizibilite yapılmadan karar verilmiş uygulamalar. Fakülte açmak kolay. Öğretim üyesi sağlamak zor, doktora programları kadro yokluğundan dolayı askıya alınmış durumda, DUS sonucu uzmanlık öğrenci dağıtımı yetersiz ve adaletsiz. Bu bağlamda yeni fakülte açmak beraberinde birçok problemi getirecek ve kantiteye aranan çözüm kaliteyi düşürecektir. Bu kadar çok fakülte açılmasının işsizler ordusuna yeni mezun dişhekimlerinin katılmasına neden olacağından endişe duyuluyor. Sizin bu konudaki değerlendirmeniz nedir? Diş hekimlerinin işsizlik probleminden çok, bu öğrenciler hekim olabilecek mi diye endişeliyim. İhtiyaç tartışılabilir, bence ihtiyaç büyük şehirler dışında var ama özellikle donanımlı iyi eğitilmiş diş hekimlerine ihtiyaç var. Bunun çözümü de diş hekimliği eğitiminde donanım ve bilgi güncellemesidir. Yeni fakültelerin açılması değil. Yeni fakültelere değil iyi eğitimli ve güncel bilgilerle donanımlı dişhekimlerine ihtiyacımız var. Bu konuda ne yapılmalı, sizin görüşleriniz neler? Mesleğimiz için yapılan veya yapılması planlanan uygulamaları hep önyargı ile hemen eleştirmek, konuyu danışmadan hemen uygulamaya geçirenlerin yaptıkları hatalar kadar zarar veriyor mesleğimize. Hataların düzeltilebileceğine inanıyorum. Bir Japon Atasözü Bilmek ama onu yaşantıya dönüştürememek bilmek değildir der. Bilenler samimi olmalı, bildiklerini ortaya koymalı tartışılmalı, uzlaşı kendiliğinden oluşacaktır. Bilenler kimdir derseniz; Sağlık Bakanlığı, YÖK, Üniversiteler, Dekanlar Konseyi, TDB, meslek odalarımız ve derneklerimizdir derim. Alt birimleri sıralamamın nedeni; bakış açısının genişliği gerçek çözümü bulmayı kolaylaştıracaktır. Uzlaşı sonucu yapılması gerekenler uygulamaya geçişte pilot uygulamalar şeklinde basamak basamak, zamana yayılı gerçekleştirilmelidir. Devrimsel değişiklikler hızlı olur ama kalıcı olmaz, evrimsel değişiklikler ise yavaş olur, uyum sağlanır ve kalıcıdır. Acil önlem alınmazsa dişhekimliği fakültelerinde eğitim ve tedavi hizmeti verilemeyecek Şu anda diş hekimliği fakültelerinde eğitim, araştırma ve tedavi hizmetlerini bekleyen büyük tehlike; mevcut doktora eğitimlerini tamamlayacak son gurup asistan meslekdaşlarımızın ayrılmaları sonrası mevcut uygulama ile (Yetersiz sayıda ve adaletsiz dağıtım) DUS öğrencilerinin bu görevleri yerine getirememeleri sonucunda yaşanacaktır. Acil önlem alınmadığı takdirde yeni ve eski demeden bütün diş hekimliği fakültelerinde eğitim ve tedavi hizmetleri verilemeyecektir. Çözüm; tüm fakültelere acil olarak çok sayıda DUS dan uzmanlık öğrencisi kontenjanı sağlanması, bu yapılamıyorsa doktora programları için YÖK ün araştırma görevlisi kadrosu vermeye dönüş yapmasıdır. 23

yeni fakülteler dişhekimi Yeni mezun meslektaşlarımıza yeni fakültelerin açılmasıyla ilgili görüşlerini sorduk Dt. Özgür ARICAN (İstanbul) Her yıl mevcut dişhekimliği fakültelerine yenileri ekleniyor. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Dişhekimi sayısının yetersiz olduğu tezine dayandırılarak sayıları her geçen gün artan fakültelerin durumunu üzülerek izlemekteyim. Mevcut fakültelerin bile altyapı, derslik, malzeme, öğretim üyesi gibi nesillerdir süre gelen sorunları hepimizin malumu. Ankara Üniversitesi Dişhekimliği Fakültesi öğrencilerinin seslerini sosyal medyadan duyurmaya çalışmaları sayesinde bu sorunların en güncel örneğini hep birlikte takip ediyoruz. Mevcut doktora sistemindeki aksaklık ve adaletsizlikleri giderebileceği ve yeni öğretim üyelerinin yetiştirilmesini sağlayacağını umduğumuz DUS sınav sistemi ise; ihtiyaçları gidermekten çok uzakta, mevcut sistemin yerine geçemeyen ve çok daha fazla soru işareti ile soruna neden olan bir sistem halinde karşımızda. Kısaca özetlemeye çalıştığım sorunlar ve ifade etmediğim bir çoğu daha giderilemeden, kamu yararına olduğu iddia edilen yeni fakülteler ile sorunlar ın daha da derinleştirildiğini, eğitim kalitesinin düştüğünü ve dolayısı ile verilen sağlık hizmetinin kalitesinin de olumsuz etkilendiğini düşünmekteyim. Yakın bir gelecekte, mezun edilmiş ama atanamayan öğretmenler gibi diş hekimleri ortaya çıkarsa şaşırmayacağım. Sistem ağız diş sağlığı alanında ihtiyaç duyduğu ucuz ve kolay elde edilebilir iş gücünü Kamu hastanelerinden sağlıyor Yakın bir gelecekte, mezun edilmiş ama atanamayan öğretmenler gibi diş hekimleri ortaya çıkarsa şaşırmayacağım Dişhekimliği fakültelerinden yeni mezun olan meslektaşlarımız için iş ortamı anlamında yeterince girişimde bulunuluyor mu? Girişimler elbette var. Zaten bu fakülteler de yeni girişimlerin de dahil olduğu bir plan dahilinde açılıyorlar. Burada gördüğüm sorun girişimlerden ziyade; bunların kamu ve hekim yararına olup olmadıkları. Mevcut şartlarda yeni mezun hekimlerin -hatta pek çok deneyimli hekimin de- kendi muayenehanelerini açabilmeleri çok mümkün değil. Sağlık sisteminin getirilerinden biri olarak, özel poliklinik ve hastahanelerdeki çalışma şartları da hekimlere hem maddi hem de mesleki kazanımlar açısından yeterli gelmemekte. Bütün bunların bir sonucu olarak yeni mezun hekimler kendilerine kamu hastahaneleri dışında çıkar yol bulamamakta ve sayıları fakültelerden daha hızlı artan kamu hastahanelerinin ihtiyaç duyduğu kadrolar da bu şekilde tamamlanmaya çalışılmaktadır. Özetle; sistem ihtiyaç duyduğu ucuz ve kolay elde edilebilir iş gücünü kendi sistematikleri içinde tamamlamaktadır. Mezun olduktan sonra yeterince destek bulabildiniz mi? Mezuniyet sonrası, her meslek gurubunda olduğu gibi, destek bulabilmek bu ülkede oldukça zor. Bu konuda bireysel olarak daha şanslı olsam da -özel bir fakülte mezunuyum ve öğrenci sayısının azlığı nedeniyle bizlere mezuniyet sonrası da destek verebilecek hocalarımızla sıkı bireysel ilişkiler kurma şansımız vardı.- Fakülteden yeni mezun olan meslektaşlarım yollarına deneme yanılma yöntemi ve körlemesine uçarak devam etmek zorunda kalıyorlar. Pek çok meslektaşımın hayatını idame ettirebilmek, deneyim kazanabilmek ve ne mesleğini sürdürebilmek adına izleyeceği yolu bulabilmek adına teknisyen yanlarında, muayenehane ve polikliniklerde yasa dışı yollarla çalışmaya zorlanmalarını biraz da destek bulamayıp sahipsiz bırakılmalarına bağlıyorum. Yeni mezun bir dişhekimi gözüyle yeni fakültelerin açılmasının yarar sağlayacağını düşünüyor musunuz? Kısa dönemde -biraz da zorlama ile- açıldıkları şehrin ekonomisine az da olsa yarar sağlayacaklarını ve kamu hastahanelerinin açıklarını kapatmakta yarar sağlayabilecekleri söylenebilir. Ancak; orta ve uzun 24

dişhekimi yeni fakülteler dönemde getireceği zararların büyük boyutlarda olacağına inanıyorum. Başından beri eleştirdiğimiz ve işlevsizliği görülerek terk edilmiş, çok az ülkede uygulanan mevcut sağlık sistemimizin sorunlarının derinleşmesine katkısı yadsınamaz düzeyde olacaktır. Kulaktan kulağa söylenen kamu hastahanelerinin özelleştirilmesi gerçekleştiğinde, dünyada saygın bir yere sahip olan mesleğimiz mensupları, ülkemizde ucuz iş gücü ve yeri kolay doldurulabilen eleman statüsü kazanacaklardır. Teknik yetersizlikler ve öğretim üyesi sayısının az oluşu gibi nedenler ile bir çok fakültenin kürsülerinin Yrd. Doç. seviyesinde temsil edildiğini biliyoruz. Düşmüş eğitim kalitesinin; daha fazla komplikasyon, daha fazla tedavi tekrarı, daha fazla adli vaka, hastalara müdahale etmekten kaçınan daha fazla hekim ve ülke ekonomisine daha fazla yük getirmek gibi sorunlara yol açacağını ve mevcut sorunları da artıracağını düşünüyorum. Mezun olan herkes kendi başının çaresine bakmaya çalışıyor Dt. Şeniz Erdemli (İzmir) Yeni açılan fakültelerde genellikle fakültedeki hoca sayılarının azlığı ve yetersizliği sebebiyle eğitim kalitesinin düştüğüne inanıyorum. Uzmanlık için kadroların az olması ve mezun sayısının hızla artması nedeniyle pek çok dişhekimi yerleşememektedir. Ayrıca devlet atamaları için başvuran hekim sayısı da gün geçtikçe artmakta ve atanmak zorlaşmaktadır. Açılan fakültelerden mezun olanlar için yeterince girişimde bulunulmuyor. Mezun olan herkes kendi başının çaresine bakmaya çalışıyor. Mezun olduktan sonra kendi fakültemden destek bulamadım. Kendi çabam ve bazı meslektaşlarımın önerileriyle bulunduğum konuma geldim. Ülkemizdeki işsiz sayısı her geçen gün hızla arttığı gibi diş hekimi sayısının yükselmesi iş bulma zorluğunu arttırmakta pek çok meslektaşımız işsiz kalmakta veya düşük ücretlerle çalışmaktadır. Bunun için yeni fakültelerin açılması yerine şu an eğitim veren fakültelerin eğitim kalitesinin artması daha önemli diye düşünüyorum. 25

röportaj dişhekimi Duayen akademisyenden çarpıcı değerlendirmeler: Dişhekimliği eğitimimiz hangi hatalara teslim? 2009 Yılında, Yüzüncü Yılında Türk Dişhekimliği Eğitiminin Eleştirisi adlı kitabı yayımlanan ve kitabında bu konuda önemli tespitlerde bulunan Prof. Dr. İlter Uzel yeni açılan fakülteler ve dişhekimliği eğitim sistemi ile ilgili sorularımızı yanıtladı. Sizce Türk Dişhekimliğinin sorunlarının ana kaynağı nedir? Bir değerlendirme yapabilir misiniz? Ülkemizde diş hekimliği eğitiminin başlamasının 100.yılı nedeniyle yazıp yayınladığım Yüzüncü Yılında Türk Dişhekimliği Eğitiminin Eleştirisi kitabımda bu konuyu ayrıntılı olarak irdeledim. Yaptığım tespitleri de tartışmaya açtım. Kitabımı okuyan pek çok meslektaşım bana hak verdi. Pek çoğu yaptığım eleştirilerime katıldı. Başta o dönemin genel başkanı olmak üzere tüm TDB Genel Merkez Yönetim Kurulu Üyeleri, tüm Dişhekimliği Oda Başkanları ve o zamana kadar açılmış tüm Diş Hekimliği Fakülte Dekanlarına baskı masraflarını kendim karşılayarak bu çalışmamdan yolladım. Maalesef hiç cevap gelmedi. Bence ya okunmadı ya da kimilerinin işine gelmediği için sessiz kalmayı tercih ettiler. Buradaki tespitlerimi şöyle özetleyebilirim: Bizde diş hekimliği eğitimi 1909 yılında bir diş hekimliği eğitim programı ile değil; diş teknisyenliği (mécanicien-dentist) eğitim programı ile başlatılmıştır. Şimdiki İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi nin zamanın Dişçi Mektebi nden mezun olanlar, yani diş teknisyenliği eğitimi alanlar 1961 e kadar ülkenin tek eğitim kurumu olan bu fakültenin ilk hoca kadrosunu oluşturmuşlardır. Daha sonra açılan tüm diğer fakültelerin yönetici ve öğretim üyeleri yukarıdaki çekirdek kadronun yetiştirdiği kişilerden (yani diş teknisyeni zihniyetiyle yetişen kişilerden) oluşmaktadır. Hedef yanlış seçilince yıllar geçtikçe yapılmak istenen eğitim reformları, yurtdışından gelen hocala- 26

dişhekimi röportaj ra ve dışarıya gönderilen öğretim elemanlarına rağmen özdeki bu teknisyen yaklaşımı nedeniyle değişmemiştir. Çünkü doğan çocuk özürlü idi. Artık onu tam sağlam bir insana dönüştüremezsiniz. Ya da elinizdeki bir gecekondudan lüks villa oluşturamazsınız. Dişhekimliği eğitiminde yeni bir beyaz sayfa açılmalı, 3+3=6 yılda diş doktorluğu formülü uygulanmalıdır Aslında burada çok özetleyerek sunduğum kemikleşmiş acı durum ve bu yanlış eğitim sistemi günümüzde zihniyet olarak hala devam etmekte, fakültelerimiz çeşitli bahanelerle bir eğitim devrimi yapmamakta direnmektedirler. Oysa kitabıma yaptığım tespit ve eleştiriler sonunda önerimi de yazmıştım, şöyle ki: Diş hekimliği eğitiminde yeni bir beyaz sayfa açmalıdır. Önceki durumu olduğu gibi dondurup belli bir tarihten sonra eğitimi 3+3=6 yılda diş doktorluğu formülü ile sürdürmelidir. Böyle bir çözümün dirençle karşılanacağını tahmin ediyordum. Ama mesleğin çağdaş, 21. Yüzyıla yarışır bir biyoloji mesleği yapmak için zoru başarmalıyız. Özetle, bence mesleğimizdeki tüm sorunlar yanlış başlatılan eğitimden kaynaklanıyor. Sorunların çözümü, ülkenin en çalışkan ve zeki öğrencilerini barındıran diş hekimliği fakültelerinin genç eğitim elemanları ve heyecanlı öğrencilerine düşecek kanısındayım. Yeni açılan diş hekimliği fakülteleri hakkında ne düşünüyorsunuz? Devlet üniversiteleri ve vakıf üniversiteleri, diş hekimliği eğitimi gibi sadece fiziksel alt yapı değil; teknolojik alt yapı ve iyi bir temel tıp laboratuarı ve ekipmanı gerektiren diş hekimliği eğitimini, iyi TDB yeni fakültelerin açılması konusuna bilimsel değil esnaf rekabeti açısıyla yaklaşıyor. Bu nedenle de devleti hiçbir zaman ikna edemiyorlar. Bizde yeni fakülteler çoğu kez rektörlerin icraat yapma hevesi ile açılıyor. Ne yazık ki buralardan yarım hekimler yetişecektir. incelemeden ve araştırmadan açıveriyorlar, yeni yeni diş hekimliği fakültelerini... Genç öğretim elemanları, çoğu idealizmden uzak ve akademisyenliğin verdiği avantajlardan yararlanmak için, istihdam ve ekmek parası kaygısı ile kariyere yöneliyorlar. Açılan birçok fakültenin fiziksel altyapı donanımı ve akademik kadrosunun yetersiz olduğunu hepimiz biliyoruz. Mesela benim son çalıştığım bir vakıf üniversitesinde tıp fakültesi açılmadan diş hekimliği fakültesi açılmış ve öğrenci alınmıştı. Temel tıp bilimlerine başka fakültelerden devşirme hocalar birkaç ders geldiler. Daha sonra da asistanlarını gönderdiler. Özetle bizde yeni fakülteler Batıda olduğu gibi fiziksel alt yapı ve akademik kadro hazırlandıktan sonra değil, apar topar, çoğu kez rektörlerin icraat yapma hevesi ile açılıyor. Ne yazık ki buralardan bence yarım hekim yetişecektir. Oysa On yarım bilen hekim bir arada, bir tam bilen hekime eşit değildir. Bu konuda bir eleştiriyi de TDB ye yöneltmek zorundayım. Dikkat edilirse konuya bilimsel (sosyo-politik, sosyo-ekonomik) açıdan değil esnaf rekabeti açısı ile yaklaşıyor. Bu nedenle de devleti hiçbir zaman ikna edemiyorlar. Bu gidişle bir-iki yıla kalmaz Dünyanın en fazla diş hekimliği fakültesine sahip ülkelerden birisi oluruz. Devlet ucuza istihdam ettiği meslektaşları kurduğu tedavi kurumlarında çalıştırarak serbest diş hekimliğine darbe vururken malpraktis yakınmalarına da neden oluyor. Fakültelerden mezun olanların istihdamı için yeterli girişimde bulunuluyor mu? Bir tıp alanı olduğuna göre gelişmiş ülkelerde diş hekimliği hizmetleri koyucu (preventif ) ve tedavi edici (küratif ) olmak üzere iki alanda sürdürülür. Öte yandan çağdaş tıbbın amacı insanı hastalandıktan sonra tedavi etmek değil; onun hastalanmasını önlemektir. Bu kavram diş hekimliğinde önümüze birinci sırada çürük önleme çalışmaları olarak çıkar. Dolayısıyla devletin ağız-diş sağlığında önde gelen hizmeti koruyucu diş hekimliği çalışmaları olmalıdır. Oysa devlet bugün 27