BİLİMSEL BİLGİYE ERİŞİM

BİLİMSEL BİLGİYE ERİŞİM Prof. Dr. Arif DAŞTAN Bilim, Etik ve Eğitim Dersi Gelecekte, cahil olarak tanımlanan kimseler okuma-yazma bilmeyenler değil bilgiye nasıl ulaşılacağını bilmeyenler olacaktır. Alvin Toffler 1

Bilimsel Bilgi Akış Şeması BİLİMSEL BİLGİ BİLGİYİ ALMA BİLGİ KAYNAĞINI BELİRLEME (LİTERATÜR TARAMA) 1) Matbu kaynaklardan lit. tarama (Dergi, Kitap, Abstract) 2-) Referans yada kaynaklar yolu ile kaynağı belirleme BİLGİYİ SUNMA 3-) Online Tarama (İnternet, Bilgisayar Ağı) ile kaynağı belirleme 1) Yayın Yapma (Makale, kitap not, vb) 2-)SunumYapma (Konferans, Sözel Sunum, Poster Sunumu, Sergi vb) 3-) Patent Yapma 4-) Diğer (Kişisel iletişim, sohbet, mektup, e-mail, forum vb) B İ L G İ Y İ G Ü N C E L L E M E 4-)CD-Room'lar aracılığı ile lit. tarama 5-) Kişisel İletişim ile kaynağı belirleme BİLGİ KAYNAĞINI TEMİN ETME 1) Doğrudan Erişim (Kütüphane, Dergi v.b.) 2-) Online Erişim (İnternet, Ağ vb) 3-) Yazar yada Eser Sahibi Aracılığı 4-) BelgeSağlama Servisleri DİZİN YAPMA; DOSYALAMA; ARŞİVLEME BİLGİYİ KULLANMA INTERNET VE TARAMA www (World Wide Web-Yeryüzünü Saran Ağ) Google, Yahoo, Arabul, Altavista, Netbul vb Copernic, Infoseek vb 2

Genel olarak taramalarda dikkat edilecek hususlar Anahtar kelime çok iyi seçilmelidir. Örneğin Antalya hakkında bilgi edinmek için Akdeniz kelimesini kullanarak tarama yapmak gereksizdir. 3

Taramalarda kullanılacak anahtar kelimeler seçilirken mümkün olduğunca yalın kelimeler kullanılmalı, eklerden ve tam cümle ibarelerinden kaçınılmalıdır. Kurabiye nasıl yapılır? şeklindeki bir bilgiye erişmek için, Kurabiye Tarife kelimeleri çok daha faydalıdır. Küresel Isınma ile alakalı bir yazı Küresel Isınma Kıbrıs ta yapılacak olan Kimya Kongresine ait web adresi: Kimya Kongresi Kıbrıs Hedeflenen bilgiye en kestirme yoldan ulaşmak için spesifik anahtar kelimeler ilave edin. Örneğin; NOKIA 6300 model telefonun fiyatını öğrenmek istiyoruz NOKIA 6300 YTL veya NOKIA 6300 KDV veya NOKIA 6300 FİYAT ALKENES hakkında bir Power point sunusu arıyoruz: ALKENES ppt Word dosyası için, DOC, Acrobat dosyası için PDF, Excel için XLS ekleri 4

Alternatif anahtar kelimeler de aranmalıdır. Örneğin; Mersin hakkında bilgi elde etmek için Mersin kelimesi ve İçel kelimesi Arıtma kelimesini taramak için ayrıca Saflaştırma Web kelimesi için web kelimesinin yanında internet İstenmeyen bilgilerin arındırmak için tarama motorunun özelliğine göre NOT veya (-) terimlerini kullanılır. Yulaf içeren fakat üzüm içermeyen kurabiye tariflerini bulmak için, tarif kurabiye yulaf üzüm anahtar kelimeleri ile tarama yapılır. 5

Birden fazla kelimeyi yazıldığı biçimde taramak için (exact phrase=tam ibare) kelimeler tırnak içinde yazılmalıdır. Örneğin Arif Daştan diye tarama yapılırsa, aynı zamanda Arif Özdemir Mehmet Daştan gibi alakasız bir ibarenin olduğu belge de tarama sonuçlarında görüntülenir. Arif Daştan şeklinde bir ibare ise kesin sonuca götürecektir 6

Google Scholar Google Akademik http://scholar.google.com.tr/ 7

Web of Science Web of Science, Science Citation Index (SCI) (Bilim Atıf Dizini) nin internet üzerinden hizmet sağlayan çok disiplinli bir veri tabanıdır. Bu veri tabanında, konu, yazar adı, dergi adı, yayın yılı, adres vb parametreler ile tarama yapılarak bilgi kaynağı belirlenebilir. Ayrıca belirli bir makale yada yazara kimler tarafından atıfta bulunulduğu ya da bilgi kaynağının atıfta bulunduğu diğer makalelere de ulaşmak mümkündür. 8

İÇERİK: Web of Science veritabanı içinde i-science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED) (Genişletilmiş Fen Bilimleri Atıf Dizini) ii-social Sciences Citation Index (SSCI) (Sosyal Bilimler Atıf Dizini) iii-arts & Humanities Citation Index (A&HCI) (Sanat ve Beşeri Bilimler Atıf Dizini) Erişim adresi http://scientific.thomson.com/products/wos/ 9

Tüm veritabanları Veritabani seçimi WOS veritabanı Konu, başlık yazar, dergi adı ve yayın yılı parametrelerinde anahtar kelimeler İlave tarama alanı ekleme Tarama alanları 10

GENEL TARAMA BÖLÜMÜ ATIF ALMIŞ KAYNAKLAR TARAMASI GELİŞMİŞ İŞARETLENMİŞ TARAMA ALANI TARAMA VERİLERİ GEÇMİŞ TARAMA SONUÇLARI TARAMA PARAMETRELERİ Kurallar ve Tarama İpuçları Türkçe ye özgü karakterler (ğ, ş, ç, ı, İ, ö, ü) yerine, bunlara en yakın harf karakterleri (g, s, c, i, I, o, u) kullanılmalıdır. Taramada büyük-küçük harf duyarlılığı yoktur. Yani DNA kelimesi, DNA, dna, Dna, dna şeklinde de yazılarak taranabilir. 11

Kelime ve kelime gruplarının çeşitli varyasyonlarını kullanmak için wildcards (belirsiz karakter, belirsiz harf) fonksiyonu kullanılabilir. WOS ta kullanılan wildcard karakterleri şunlardır. Asteriks (*) Karakteri Soru işareti (?) Karakteri Dolar ($) Karakteri Asteriks (*) Karakteri: Sıfırdan başlamak üzere bir yada birden fazla karakteri temsil eder. Örneğin, enzym*: enzym, enzyme, enzymes, enzymatic, enzymology vb kelimeleri de kapsar. Sul*ur; sulfur ve sulphur vb kelimeleri de kapsar. Soru İşareti Karakteri (?): Tek bir harf karakterini temsil eder.?? iki karakter, vb. Örneğin, volcan? Volcany, volcane, volcano vb kelimeleri kapsar. wom?n: woman, women, womyn vb kelimeleri kapsar. Dolar karakteri ($): Sıfır karakteri veya tek bir harf karakterini temsil eder. Örneğin, vapo$r: vapor ve vapour kelimelerini kapsar. colo$r: color ve colour kelimelerini kapsar. 12

Diğer örnekler Tarama operatörleri AND (ve) Fonksiyonu: Taranacak kelimeler arasına AND (ve) yazılarak her iki kelimeyi beraber ihtiva eden materyaller bulunabilir. Taranacak iki kelime arasında bırakılan bir boşluk ta aynı anlama gelir. OR (veya) Fonksiyonu: Kelimeler arasına OR (veya) yazılarak anahtar kelimelerden birinin yâda her ikisinin geçtiği kaynaklar bulunur. Örnek Bromination AND dibromobenzobarrelene (=Bromination dibromobenzobarrelene) (Bu kelimelerin her ikisinin de geçtiği kaynakları gösterir). Bromination OR dibromobenzobarrelene (Anahtar kelimelerden herhangi birinin ya da her ikisinin geçtiği kaynakları gösterir). 13

Tırnak ( ) Fonksiyonu: Taranan kelimeler tırnak ( ) içine yazılarak exact phrase (tam ibare ya da deyim) taraması yapılabilir. Bu işlevin AND fonksiyonu ile yapılan taramadan şöyle bir farkı vardır. AND ile yapılan taramada kelimelerin yazıldığı sırada bulunması veya ardı ardına yer alması gerekmez. Taranan kelimelerin ilgili dokümanın herhangi bir yerinde olması yeterlidir. Oysa tırnak içinde yapılan bir taramada, taranan kelime grubunun yazıldığı biçimde bilgi kaynağında olması gerekir. NOT (Hariç) Fonksiyonu: Web of Science ta tarama yapılırken, taramada hariç tutulacak kelimeler NOT ile elimine edilir. Örnek: Carbon NOT monoxide (Monoxide kelimesinin geçmediği, carbon terimini ihtiva eden kaynaklar bulunur). Şematik Gösterim 14

SAME (Aynı) Fonksiyonu: Same fonksiyonu aynı birim içindeki ilgili kelime gruplarını tarar. Mesela carbon AND monoxide diye tarama yapılınca, aynı makalenin özet kısmında carbon, anahtar kelimeler veya makale başlığında monoxide geçiyorsa, bu kaynak tarama sonuçlarında listelenir. Eğer carbon SAME monoxide diye tarama yapılırsa her iki kelime aynı birimde ise (örneğin başlıkta (TITLE), veya özette (ABSTRACT, SYNOPSIS, SUMMARY) veya anahtar kelimelerde (KEY WORDS) tarama sonucu olarak listelenir Parantez ( ) Fonksiyonu: Bir kelime yada kelime grubunu diğer bir kelime grubu ile kombinasyonunu sağlamak için kullanılan bir araçtır. 15

Eşanlamlılar veya Farklı Yazım Stilleri: Eş anlamlı olabilecek kelimeler, bunların alabilecekleri muhtemel ekler, kelimelerin bitişik ya da ayrık yazılabilmeleri vb durumlar asteriks ve OR operatörleri ile kolaylıkla taranabilir. Örnek: honey bee* OR honeybee* OR apis mellif* Noktalama İşareti Taşıyan Terimleri Tarama: Her ne kadar tarama sonuçlarında gösterilseler de, noktalama işaretleri bazen WOS ta boşluk olarak bazen de bitişik olarak değerlendirilir. Bu durumda alternatif olarak hem noktalama işaretini taşıyan hem de taşımayan anahtar kelime ile tarama yapmada fayda vardır Örneğin X-Ray kelimesini taramak için xray OR x ray OR x-ray 16

Eski Yunan Harflerini İçeren Terimleri Tarama: Taramalarda Yunan harflerinin İngilizce okunuşları kullanılır. Örnek: β-carotene kelimesi, beta carotene yazılarak taranırken α,ω-bis(1,1-dimethylheptyl) kelime grubu taranırken alpha omega bis 1 1 dimethylheptyl anahtar kelimesi girilir. Author Search (Yazar Taraması): General Search bölümünde yapılan tarama fonksiyonlarından biri de yazar taramasıdır. TOPIC Search bölümünde anlatılan bütün temel özellikler bu bölüm için de geçerlidir. SAME hariç diğer arama operatörleri ve Wildcard lar kullanılabilir. Yazarın adından yazarın atıf indeksine giren makaleleri bulunur. Yazarın soyadı ve adının ilk harfi ile anahtar kelime girilir. Örneğin Halis Şakiroğlu için, Sakiroglu H Eğer yazar iki isimli ise, ilk harfler bitişik girilerek tarama yapılır. Örneğin; Mehmet Emin Şengül için, Sengul ME 17

Diğer örnekler Yazarın ilk, ikinci, üçüncü adından emin olunmadığı zaman * karakteri veya diğer Wildcard fonksiyonları kullanılabilir. Hoffman E, Hoffman EA, Hoffman EJ, Hoffman EK, Hoffman EKL ve benzeri yazarları bulmak için Hoffman E* girilebilir. Hofmann E, Hoffman E, Hoffmann E alternatif taramaları için Hof$man$ E girilebilir. Birden fazla isim değişik WOS operatörleri ile kombineli bir şekilde taranabilmektedir. Örnek: Ömer İrfan Küfrevioğlu, Barbaros Nalbantoğlu ve Nazan Demir tarafından yapılan, Oktay Aslan isminin çalışmalarda olmadığı kaynaklar General Search Bölümü ndeki AUTHOR(S) tarama alanında aşağıdaki anahtar kelimelerle taranabilmektedir. Author(S): Kufrevioglu OI AND Nalbantoglu B AND Demir N NOT Aslan O 18

Tarama yapılacak isimde, isim ve soy isim ayırımında şüpheler varsa bütün alternatifleri tarama da fayda vardır. Örneğin YAZAR adı Uzonyi Kiss Sandor ve soy isimin hangisi olduğu net anlaşılamıyorsa, şu alternatifleri dikkate almak gerekir. Uzonyi KS Sandor UK Kiss SU Böyle bir yazar taramasıni AUTHOR bölümünde Uzonyi KS or Sandor UK or Kiss SU anahtar kelimelerini birlikte kullanarak sağlıklı bir şekilde yapabiliriz. Birleşik adlarda tarama yapılırken 1997 öncesi kaynakları bulmak için mutlaka isim bitişik yazılarak tarama yapılmalıdır. Böyle bir yıl ayrıntısına girmeksizin, bu tür isimleri değişik alternatifleri ile taramak daha pratik ve güvenilir bir yoldur. Örneğin, D. Lagadic-Gossmann ismi Lagadic Gossmann D OR Lagadicgossmann D olarak aranır. C. O'BRIAN ismi O'BRIAN C OR OBRIAN C olarak taranmalıdır. Ottorino De Lucchi ismi, De Lucchi O OR Delucchi O OR Lucchi OD olarak taranmalıdır. 19

Bazi dillerde veya bazı ülkelerde yaşa ve akademik dereceye göre Junior, Senior, Lord gibi unvanlar makalede isimler önüne eklenmektedir. Web of Science ın kayıtlarında bu unvanlar dikkate alınmamaktadır. Bu yüzden bu tür isim aramalarda, bu noktalar dikkate alınmalıdır. Junior W. Brunfid veya W. Brunfid, Jr ismi yazar indekste Brunfid W olarak aranmalıdır. YAZARSIZ BİR KAYNAĞI AUTHOR INDEX te TARAMA Bir komisyon tarafından hazırlanmış bilgi kaynağında eserin yazarı yoksa bu tür kaynaklar WOS ta aranırken AUTHOR bölümüne ANON yazılarak tarama yapılır (ANON, anonymous kelimesini ifade eder ve isimsiz, yazarsız, anonim manasına gelir). Örneğin Nanoteknolojik materyalleri konu alan bu tür bir kaynağı taramak için TOPIC bölümüne Nano* AUTHOR bölümüne ise ANON yazılmalıdır. 20

3- Group Author: Büyük araştırma gruplarının ismi bu bölüme yazılarak ilgili grup ismine özgü araştırma sonuçlarına ulaşılır. Örneğin ADAM STUDY GRP, DUPONT GRP, BAYER GRP vb 4-Source Title (Kaynak, Dergi Adı): Dergi yâda kaynak adı bu bölüme direkt yazılabilir veya kaynak listesi kliklenerek alfabedik sıradaki dergi adı listeden seçilebilir. Yâda, dergi adının ilk harfleri girilerek (örneğin Turkish*) kaynak taraması yapılabilir. 4-) Address (Adres): Kurum, şehir, ülke adı veya posta kodu gibi terimleri girilerek belli adreslere özgü bilimsel veriler listelenir. Örneğin: Turkey girilerek Türkiye adresli makaleler, Erzurum, girilerek Erzurum adresli makaleler, Ataturk University veya Atatürk Üniversitesi nin posta kodu (25240, orjinal makalede eğer verilmişse) girilerek üniversite adresli makaleler listesine ulaşılabilir. 21

B-Cited Reference Search (Atıf Almış Kaynaklar Taraması): Bu kısım, üç kategoride (tek tek veya kombine olarak) taramaya imkân sağlar. Cited Author (Atıf Almış Yazar): Balci M şeklinde tarama ile Balci M nin yalnız atıf alan makaleleri listelenir. Cited Work (Atıf Almış Çalışma): Atıf almış patent, kaynak ve dergi bu bölümde taranır. Cited Years (Atıf Alınan Yıl(lar): Atıf almış bir yazara veya bir çalışmaya yapılan atıflar belli bir yıl veya yıl aralığında sınırlandırılarak taranabilir. C-Advanced Search (Gelişmiş Tarama): Gelişmiş tarama, daha karmaşık tarama sorgularını tek bir komut alanında taramak için kullanılan bir özelliktir. Tarama operatörleri ile birleşik taramalar yapılır. Alanlar ve Kısaltmalar TS=(Topic-Konu),TI=(Title-Başlık), AU=(Author- Yazar),SO=(Source-Kaynak), AD=(Address-Adres), GP=(Group Author Grup Adı), OG=(Organization Organizasyon, Kurum), SG=(Suborganization Alt Organizasyon, Alt Kurum), SA=(Street Address Caddde Adı), CI=(City Şehir), PS=(Province/State Bölge/devlet), CU=(Country Ülke), ZP=(Zip/Postal Code Posta Kodu). 22

ÖRNEK Yaşar Sütbeyaz veya Hasan Seçen tarafından yayınlanan, Mustafa Ceylan ın isminin olmadığı 25240 posta kodu ve Erzurum adresli Haloconduritol veya Convenient Synthesis başlığını içeren Tetrahedron veya Journal of Organic Chemistry dergisinde 1997-2005 yılları arasında yayınlanmış makaleler dil ve kaynak türü sınırlaması yapmadan aşağıdaki şekilde tarayabiliriz AU=(Sutbeyaz Y OR Secen H NOT Ceylan M) AND TI=(Haloconduritols OR Convenient Synthesis) AND ZP=25240 AND CI=Erzurum AND SO=(Tetrahedron OR Journal of Organic Chemistry) AND PY=(1997-2005). Tarama parametrelerinde öncelik sırası yoktur ve bütünlük şart değildir Örneğin yukarıdaki tarama aşağıdaki şekilde de yapılabilir. SO=(Tetrahedron OR Journal of Organic Chemistry) AND PY=(1997-2003) AND AU=(Sutbeyaz Y OR Secen H) AND TI=(HALOCONDURITOLS OR Convenient Synthesis) NOT AU=Ceylan M AND ZP=25240 AND CI=Erzurum 23

Tarama sonucu bulunan kaynak sayısı Tarama sonucu bulunan kaynaklar Makaleye yapılan atıf sayısı VIEW FULL TEXT: Kaynağın tam metnine erişim için kurulmuş köprü (eğer ilgili kaynağa online erişim izni (erişim aboneliği) varsa kaynağın tam metnine ulaşılabilir SORT BY: Tarama sonucu elde edilen bulgular i) Tarih sırasına ii) Atıf sayısına iii) İlk yazar adına iv) Kaynak türüne göre bu komut yoluyla sıralandırılır. Bu makalede atıf yapılan kaynak sayısı Bu makaleye yapılan atıf sayısı İlgili kayıtları bul Abstract: (Özet): Eğer orjinal makalede ingilizce olarak verilmişse Web of Science'ta yer alır Alınan her yeni atıfın mail ile okuyucuya duyurulması özelliği Author Keywords: Yazar Tarafından Verilen anahtar Kelimeler Keywords Plus: Web of Science tarafından eklenen ilave anahtar kelimeler. 24

Analyze Results (Sonuçları Değerlendir): Bu seçenek kullanılarak tarama sonuçları, eser yazarları, eserlerin gerçekleştirildiği ülke ve kurumlar, eserlerin yayınlandığı dil, yayın yılları, konu kategorisi, yayın türü vb parametreler açısından istatistikî bir şekilde tasnif edilir. ÖRNEK: Konu alanına Nanoparticles yazılarak bir tarama yapılınca, 39500 sonuca ulaşılıyor. Bu bulguları Analyze Results seçeneğini kullanarak ülkeler bazında tasnif ettiğimizde aşağıdaki sonuçlara ulaşırız 25

SEARCH HISTORY (Arama Geçmişini Görüntüle): Web of Science bilgi taraması yapıldıktan sonra Search History seçeneği ile o ana kadar yapılan bütün tarama sonuçları aynı sayfada görüntülenir. İlgili tarama sonuçları seçilerek, COMBINE Sets seçeneği ile amaca ve hedefe uygun daha anlamlı sonuçlara dönüştürülebilir. h-değeri (h-index): Bilim insanlarının, bilimsel performanslarını değerlendirmek üzere geliştirilmiş bir yöntemdir. Bilim insanlarının bilimsel başarılarını, çok atıflı makale sayısına göre tasnif etme esasına dayanır. h-değeri Web of Science veri tabanı kullanılarak hesaplanır. Bunun için 2 yol vardır. 26

AU=Dastan A AD=Chem* h-factor 27

Journal Citation Reports Impact Factor Immediancy Index Cited Half-Life 28

Journal Citation Reports IMPACT FACTOR (ETKİ DEĞERİ) Bir dergideki önceki iki yılda yayınlanmış makalelere yapılan atıf sayısının, o dergide önceki iki yılda yayınlanmış makalelerin toplam sayısına oranı olarak tanımlanır. 29

Belli bir yılda yayınlanmış olan makalelerin ne kadar hızlı atıf aldığını ölçer. Immediacy Index in yükselmesi için derginin aynı yıl içersinde site edilmesi, dolayısı ile de daha fazla sayının zamanında okurlarına ulaştırılması, Cited Half Life Bir derginin günümüze kadar aldığı toplam atıfların %50 lik dilimini son kaç yıl içerisinde yapmıştır? Örneğin, 2003 yılında, The Journal Food Biotechnology dergisinin Cited Half Life değeri 9 dur. Bunun manası şudur. Bu dergi aldığı toplam atıfların %50 sini son 9 yılda yani 1995-2003 (dahil) yıllarında almıştır. Citing Half Life Derginin günümüze kadar atıfta bulunduğu eser sayısının %50 lik dilimini son kaç yıl içerisinde yapmıştır? 30

Dergi Atıf Raporları Taraması (Impact Factor, Immediancy Report, Cited Half Life ALAN SEÇİMİ SIRALAMA PARAMETRELERİ ETKİ FAKTÖRÜ 31

Half-Life Half-Life Aynı dergiden alınan atıflar IF hesabına katılan atıflar 32

2. Yol WOS ta dergilerin yıllar itibarıyla aldıkları toplam atıf sayıları ve Impact Factor leri görülebilir. Bunun için Source Title alanına ilgili dergi adı yazılarak tarama yapılır. Tarama sonucu erişilen sayfada herhangi bir makaleye klik yapılır ve açılan sayfada Journal Citation Reports seçilerek ilgili dergiye ait bilgilere ulaşılır. Turkish Journal of Chemistry dergisi üzerine yapılmış böyle bir tarama sonucu aşağıda verilmiştir. 33

Araştırmacı adıyla arama Ad, kurum, ülke vb terimler ile arama Yüksek atıflı yazara ait bilgi girişi 34

WOS tarama parametrelerini isteğe ve amaca uygun şekilde kullanma Örnek: Arif Daştan ın sadece yurt dışı adresli makalelerden aldığı atıfların listesi nasıl bulunur? 1. Adım: CITED REF SEARCH alanında CITED AUTHOR bölümünde Dastan A kelime grubuyla Arif Daştan ın atıf almış makaleleri bulunur. İlgili makaleler seçilerek FINISH SEARCH seçeneği ile yazarın çalışmalarına atıfta bulunan makalelerin listesine ulaşılır. 35

2. Adım: GENERAL SEARCH veya ADVANCED SEARCH bölümlerinin herhangi birinde ADRESS alanına TURKEY yazılarak, Türkiye adresli kaynaklara ulaşılır. 3. Adım. ADVANCED SEARCH bölümüne girildiğinde SEARCH HISTORY alanında 1. taramanın Arif Daştan ın çalışmalarına atıfta bulunmuş kaynaklar listesi içerdiği, 2. taramanın ise Türkiye adresli makaleler listesinden oluştuğu görülür. 36

ANAHTAR KELİME TARAMA ALANLARI TARAMA PARAMETRELERİ TARAMA SONUÇLARININ İSTATİSTİĞİ ESERLERE YAPILAN ATIF SAYILARI 37

SciFinder Scholar (SCIENCE FINDER SCHOLAR) BİLGİ KAYNAĞINI TEMİN ETME 1) Doğrudan Erişim (Kütüphane, Dergi v.b.) 2-) Online Erişim (İnternet, Ağ vb) 3-) Yazar yada Eser Sahibi Aracılığı 4-) Belge Sağlama Servisleri 38

DOĞRUDAN ERİŞİM Kütüphane Katalogları i) Online Kataloglar ii) Basılı Kataloglar 39

MATBUA KAYNAKLAR 40

KÜTÜPHANELERDE KAYNAK TASNİF SİSTEMLERİ 1) Dewey On lu Sınıflandırma Sistemi (Dewey Decimal Classiffication) 2) Amerikan Meclis Kütüphanesi Sistemi (Library of Congress System) 41

DEWEY ONLU SİSTEMİ 000 GENEL KONULAR 100 FELSEFE VE PSİKOLOJİ 200 DİN 300 TOPLUM BİLİMLERİ 400 DİL VEDİLBİLİM 500 DOĞA BİLİMLERİ VE MATEMATİK 600 TEKNOLOJİ (UYGULAMALI BİLİMLER) 700 SANATLAR GÜZEL VE DEKORATİF SANATLAR 800 EDEBİYAT VE RETORİK (GÜZEL ANLATIM SANATI) 900 COĞRAFYA, TARİH VEYARDIMCIDİSİPLİNLER 501 Felsefe ve Kuram......... 540 Kimya ve İlgili Bilimler 541Fiziksel ve Kuramsal Kimya 542 Teknikler, Gereçler, Malzemeler 543 Analitik Kimya 544 Nitel Analiz 545 Nicel Analiz 546 İnorganik Kimya 547 Organik Kimya 548 Kristalografi 549 Mineraloji 547.2 Alifatik Bil. 547.28 Karbonil Bil. 547.284.3 Ketonler 547.283.3 Aseton DEWEY ONLU SİSTEMİ A,Z Genel Konular Q Temel Bilimler QA Matematik QB Astronomi QC Fizik QD Kimya QE Jeoloji R Tıp Bilimleri S Tarım Bilimi T Teknoloji Kimyadaki Alt birimlerin bazıları ise aşağıda gösterildiği gibi tasnif edilmektedir.. QD 43-64 Denel Kimya. QD 71-80 Analitik Kimya QD 81-100 Nitel Analiz. QD 101-150 Nicel Analiz QD 151-199 Anorganik Kimya. QD 241-499 Organik Kimya QD 411 Organo Metalik Kimya 42

Bilimsel Makalelere Online Erişim 43

Dergi Listesi Hızlı erişim Veri tabanı içeriğini tarama Eski sayılara erişim Yakında baskıya girecek makaleler Derginin son sayısında yer alan makaleler 44

45

46

TEZLER 1987 Haziran ayı öncesi Türkiye de yapılmış tezler TÜBİTAK-TÜRDOK arşivlerinde yer alıyor. Bu tarihten sonra yapılan tezler ise YÖK tarafından toplanıyor. YÖK, arşivlediği tezlere (1987 Haziran ayı itibariyle) 1 den başlayarak numara vermektedir. Tez numarası 180.001 ve üzeri olan tezler PDF olarak okuyucunun hizmetine sunuluyor. Bunun için YÖK ün Ulusal Tez Merkezi Sistemine ücretsiz abonelik gerekir. Günde en fazla altı tezin indirilmesine müsaade ediliyor. 47

TEŞEKKÜRLER 48

Gelecekte, cahil olarak tanımlanan kimseler okuma-yazma bilmeyenler değil bilgiye nasıl ulaşılacağını bilmeyenler olacaktır. Alvin Toffler Prof. Dr. Arif DAŞTAN Erzurum-2007 49