I. ÜLKE BĠLGĠLERĠ LĠBYA ARAP HALK SOSYALĠST CEMAHĠRĠYESĠ Başkenti : Tripoli Yönetim Şekli : Cumhuriyet Devlet Başkanı : Albay Muammar Abu Minyar Al_Kaddafi Yüzölçümü : 1.759.540 km² Nüfusu : 6.3 (2008 tahmini) Önemli kentler (000 kişi) : Trablus (1149), Bingazi (636), Misurata (360), Al Mirqab (328), Al Bitnan (142), Sebha (126). Nüfus Artış Hızı : % 2,3(2006) Para Birimi: Para Birimi Paritesi :Libya Dinarı : 1 ABD Doları = 1,2969 LYD
Resmi Dil : Arapça Başlıca Şehirleri : Bingazi, Misurata, Zuwarah, Al-Khums, Sebha II. EKONOMĠK GÖSTERGELER (2009) Gayri Safi Yurtiçi Hasıla : 116.7 Milyar Dolar (57. Büyük Ekonomi) Kişi başına GSYĠH : 18.220 dolar Büyüme : % 3.7 Kişi Başına Gelir : 10.7 Bin Dolar Enflasyon Oranı : % 10.4 Ġhracat : 32.539 Milyar $ Ġthalat : 22.741 Milyar $ Dış Ticaret Hacmi : 55.280 Milyar $ Ġşsizlik Oranı : % 30 Üyesi olduğu Uluslararası Kuruluşlar: Afrika Birliği (AU), Arap Devletleri Birliği, OPEC, DTÖ, Diğer Ülkelerle Tercihli Ticaret Düzenlemeleri, Petrol Ġhraç Eden Arap Ülkeleri Organizasyonu. Ġlk 5 Ġhraç Ürünü (%) Ġlk 5 Ġthal Ürünü (%) Ġhracatında Ġlk 5 Ülke (2008) Ġthalatında Ġlk 5 Ülke (2008) Ham petrol, rafine edilmiş petrol ürünleri, doğalgaz, kimyasallar Makine, yarı mamul ürünler, gıda, ulaşım teçhizatı, tüketim malları Ġtalya % 40,5, Almanya % 12,2, Ġspanya % 7,4, ABD % 7,4, Fransa % 5,7, Türkiye % 5,4 Ġtalya % 18,9, Almanya % 7,7, ÇHC % 7,3, Tunus % 6,8, Fransa % 5,7, Türkiye % 5,4 III. TÜRKĠYE-LĠBYA DIŞ TĠCARETĠ: 1. Ġkili Ekonomik Anlaşmalar ve Protokoller: ANLAŞMA ADI ĠMZA TARĠHĠ RESMĠ GAZETE/ TARĠH-SAYI 1
Ġktisadi Ġşbirliği ve Ticaret Anlaşması 05.01.1975 26.09.1975 / 15368 Bilimsel ve Teknik Ġşbirliği Anlaşması 05.01.1975 13.05.1975/ 15235 Ġşgücü Anlaşması 05.01.1975 13.05.1975 Denizcilik ve Deniz Nakliyatı Alanlarında 30.05.1975 16.11.1975/ 15414 Ġşbirliği Anlaşması Ġkili Hava Ulaştırması Anlaşması 11.08.1975 14.08.1979/ 16727 Ticari ve Mali Ġşbirliği Anlaşması 02.05.1978 13.05.1978/ 16286 Ġktisadi, Sınai ve Zirai Ġşbirliği Protokolü 27.06.1981 25.09.1981/ 17469 Ticari Ġşbirliği Protokolü 27.06.1981 25.09.1981/17469 13 Eylül 1984 Tarihli Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Uygulanmasına Dair Anlaşma 09.08.1985 22.09.1985 Ticaret Anlaşması/ Olağanüstü KEK Toplantısı Protokolü 06.10.1996 28.08.1997/ 23094 20. Dönem KEK Toplantısı Protokolü 31.01.2007 09.12.2007/ 26725 21. Dönem KEK Toplantısı Protokolü 20.07.2009.ONAY SÜRECĠNDEKĠ ANLAŞMA VE PROTOKOLLER ANLAŞMA ADI ĠMZA TARĠHĠ Türk Standardları Enstitüsü ile Libya Ulusal Standardizasyon ve 22.04.2009 Metroloji Merkezi Arasında Teknik işbirliğine Ġlişkin Mutabakat Zaptı AB, Libya ya karşı uygulamakta olduğu yaptırımları 2004 yılında kaldırmasının ardından bu ülke ile diplomatik ilişkileri ilerletmek yolunda çalışmalar sürdürmektedir. 2. Ticari Ġlişkiler: YILLAR ĠHRACAT 2005 384.167 Türkiye-Libya Dış Ticaret Değerleri (1.000$) DEĞĠŞĠM DEĞĠŞĠM ĠTHALAT (%) (%) 13,9 31,3 1.989.269 HACĠM DENGE 2.373.436-1.176.921 2006 489.261 27,3 2.297.351 15,4 2.786.612-1.605.102 2007 643.149 31,4 399.720-82,6 1.042.869-1.808.090 2008 1.074.287 67,0 336.325-15,8 1.410.612 737.962 2009 1.800.297 80 402.568 2.202.865 1.397.729 2007 yılında 643 Bin Dolar olan ihracatımız, 2008 yılında 1074 Bin Dolara çıkmıştır. 2007 yılında ithalatımız, 399 Bin Dolar, 2008 yılında ithalatımız biraz düşerek 336 Bin Dolar olarak gerçekleşmiştir. 2009 yılında ihracatımız 1milyar 800 bin Dolar iken, ithalatımız 402 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. Ayrıca, Libya ya 40-60 milyon dolarlık bavul ticaretinin mevcut olduğu düşünülmektedir. 2009 yılında Libya ya ihraç edilen belli başlı ürünler; demir-çelik çubuklar, plastik borular, demir çelikten inşaat aksamı, çimento, kablolar, işlenmiş doğal taşlar, prefabrik yapılar, demir-çelik 2
filmaşin, plastik inşaat malzemesi, petrol yağları, maden makineleri, mücevherler, mobilya aksam ve parçaları, demir-çelik borular, buzdolapları, klimalar ve alüminyum inşaat aksamıdır. Türkiye nin Ġhracatında Başlıca Ürün Grupları (1000 $) ÜRÜN ADI 2008 2009 Demir/çelik çubuklar 38.630 281.865 Plastikten tüpler, borular, hortumlar, conta, dirsek, rakor vb. 48.109 123.074 Demir/çelikten inşaat ve aksamı 69.517 89.927 Çimento 5.973 63.424 Ġzole edilmiş tel, kablo 55.915 49.133 Yontulmaya, inşaata elverişli işlenmiş taşlar 13.187 34.333 Prefabrik yapılar 19.712 34.005 Demir/çelik filmaşin 809 33.581 Plastikten inşaat malzemesi 7.720 32.427 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 3.499 31.898 Toprak, tas, metal cevheri vb. ayıklama, 22.159 eleme vb. için makineler 31.558 Kıymetli metaller ve kaplamalarından 26.628 mücevherci eşyası 30.232 Diğer mobilyalar vb. aksam parçaları 15.263 27.168 Demir/çelikten diğer tüp ve borular 5.037 26.840 Buzdolapları, dondurucular, soğutucular, ısı 25.913 pompaları 26.262 Klima cihazları-vantilatörlü, ısı, nem 26.142 değiştirme tertibatlı 24.058 Alüminyum ve inşaat aksamı 2.324 24.020 Demir/alaşımsız çelikten yarı mamuller 8.569 23.412 Buğday unu/mahlut unu 99.835 19.227 Muslukçu, borucu eşyası 14.084 16.872 Taşıtlar için römorklar 4.681 15.651 Bina, inşaat için marangozluk 5.131 15.348 Demir/alaşımsız çelikten profil 9.118 15.208 Çikolata ve kakao içeren diğer gıda 15.571 müstahzarları 15.055 Demir-çelik soba, ocak, ızgara, ocak, mangal 10.610 vb. ev eşyası 14.675 Ekmek, pasta, kek vs. ile boş ilaç kapsülü 12.618 mühür güllacı vs. 14.496 Elektrik kontrol, dağıtım kabloları, mücehhez 4.645 tablolar 14.306 Demir-çelik tellerden örme mensucat, 5.684 14.276 ızgara, ağ vs. Erkek için çocuk takım, ceket. vs. 17.020 13.922 Demir/çelikten diğer eşya 2.702 13.399 Plastikten monofil, çubuk, profiller-enine kesiti 7.406 12.733 3
Sigara - 12.588 Mobilya, aksam parçaları 3.898 12.469 Dokunmuş halılar, yer kaplamaları 16.171 12.430 Cam eşya 6.650 12.028 Demir/çelikten diğer tüpler, borular, içi boş 6.935 profiller 11.857 Diğer aydınlatma cihazları, lambalar, ışıklı 4.273 tabela 11.726 Kara taşıtları için aksam parçaları 8.585 10.855 Saç mühtahzarları 4.214 10.056 Kağıt/karton, selüloz vatka ve selüloz liğften 2.539 tabakalar 9.873 Vücut deodorantları 10.998 9.846 Ev işlerinde kullanılan eşya ve aksamı 5.786 9.528 Özel amaçlı motorlu taşıtlar 30.392 9.058 Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik 3.653 devresi teçhizatı 8.813 Sırlı seramikten döşeme, kaldırım taşları, 5.810 şömine, duvar karosu 8.793 Yıkama, temizleme müstahzarları, sabunlar 882 hariç 8.653 Elektrik transformatörleri, endüktörler 11.902 8.639 Tüfte edilmiş halılar, tüfte edilmiş 7.607 8.633 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 6.605 8.388 Tuvalet kağıtları, kağıt havlu, mendil, kumaş 1.296 vb. 7.873 Diğer 331.883 425.808 TOPLAM 1.074.288 1.800.297 Ġthalat 2009 yılında Libya dan yapılan ithalat bir önceki yıla nazaran % 20 oranında artarak 402 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Libya dan olan ithalatımızda önem arzeden ürünler petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar, petrol gazları ve diğer hidrokarbonlar, etilen polimerleri, esiklik hidrokarbonlar, ham petrol, azotlu gübreler, saf amonyak, ağırlık olarak % 99.94 ü demir olan müstahsallar, elektrik transformatörleri, buğday unudur. Türkiye nin Ġthalatında Başlıca Ürün Grupları (1000 Dolar) ÜRÜN ADI 2008 2009 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 56.464 130.106 Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar 212.473 74.490 Etilen polimerleri 28.467 57.116 Asiklik alkoller vb. - 48.525 4
Ham petrol - 45.151 Azotlu mineral/kimyasal gübreler 4.526 19.639 Saf amonyak/amonyağın sulu çözeltileri 10.666 17.381 Ağırlık; % 99.94 ü demir olan müstahsallar 3.739 4.231 Elektrik transformatörleri, endüktörler - 1.564 Buğday unu - 1.311 Yün ve yapağı 559 572 Koyun ve kuzuların ham derileri 695 569 Altın 1.275 443 Koyun ve kuzuların diğer deri ve köseleleri - 352 Sodyum hidroksit 3408 305 Sökülecek gemilerle, suda yüzen sökülecek diğer - 270 Diğer ham deriler 32 177 Sentetik iplik, monofil, şeritlerle dokumalar - 167 Sığır ve at cinsi hayvanların derileri 535 77 diğer 336.300 402.543 TOPLAM 336.325 402.568 IV. LĠBYA-ĠZMĠR DIŞ TĠCARETĠ Yıllar 2007 2008 2009 Tutar 21.086.632,6 28.062.075,7 67.627.564,0990 ($) Ġzmir den Libya ya dış ticaretimiz, 2007 yılında 21 Milyon Dolar, 2008 yılında 28 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. En çok mobilya, buzdolabı, soğutucu, gıda gibi ürünlerde ihracat yapılmıştır. 2009 yılında ihracatımız 67 Milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. 5