T.C. TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ STAJ KILAVUZU 2015
TURGUT ÖZAL ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ STAJ KILAVUZU Staj Nedir? Staj, derslerde öğrenilen konuların pratikte nasıl uygulandığının görülmesi ve öğrencilerin çalışma hayatına uyum sağlaması açısından son derece önemli ve ciddiyetle üzerinde durulması gereken eğitim ve çalışma süreçleridir. Staj çalışmalarının kazanımları aşağıdaki şekilde ifade edilebilir: 1) Kariyer Planlaması: Gerçek bir çalışma ortamında öğrenciler ilgi duydukları kariyer alanlarını ve çalıştıkları alana uygunluklarını incelerler. Staj, öğrencilere izlemek isteyecekleri ve kariyer çalışmalarını sürdürecekleri alanları belirlemelerinde yardımcı olur. 2) İş Tecrübesi: Akademik bilgiler ile çalışma ortamının gerektirdiklerinin sentezlenmesini sağlamak açısından staj, öğrencilere ileride karşılaşabilecekleri muhtemel sorunların çözümünde pratiklik ve vizyon edinme imkanı sağlar. 3) Yeni Beceriler: Staj, öğrencilere ileride çalışmak istedikleri kariyer basamakları için gerekli temel becerileri sağlamada, sahip olduğu becerilerin de geliştirmesinde etkin rol oynar. Staj, iş yeri çalışanlarıyla etkili iletişimi sağlama, yönetim ve idarede etkin olabilme becerileri sağlar. Öğrenciler, staj yoluyla takım çalışmasının önemini kavrarlar. 4) Profesyonel Bağlantılar: Staj, ileride öğrencilere potansiyel işverenlerle iletişim kurmalarını sağlayarak değerli iş referansları edinmelerine ve dolayısıyla gelecek için yatırım yapmalarına katkıda bulunur. Stajın Amacı Öğrencilerin meslekî bilgi ve becerilerini geliştirmeye, pratik, teknik ve idari bilgi ve tecrübe donanımlarını artırmaya, eğitim ve kariyer planlarını gerçekleştirmeye yönelik staj faaliyetlerini düzenlemektir. Staj faaliyetlerinin amaçları, staj yoluyla öğrencilerin öğrenim süreleri içinde kazandıkları teorik bilgi ve deneyimlerini pekiştirmek, proje, laboratuar ve atölye uygulamalarında edindikleri beceri ve deneyimlerini geliştirmek, staj yapacakları işyerlerindeki sorumluluklarını, ilişkileri, organizasyonu, üretim sürecini ve yeni teknolojileri tanımalarını sağlamaktır. Bölüm Staj Komisyonları Bölüm Staj Komisyonları, bölüm başkanı tarafından 3 yıl süre için seçilen ve en az 3 öğretim elemanından oluşan bir kuruldur ve staj işlemlerinin tüm aşamalarında aktif görev alır. Bu kapsamda, 2
Staj kılavuzunun hazırlanması, Öğrenci tarafından bulunan staj yerinin onaylanması, Yapılan staj çalışmasının değerlendirilmesi Sonuçların Staj Kuruluna bildirilmesinden sorumludur. Staj Komisyonları stajın amacına ve kurallarına uygun yürütülmesi için gerekli denetimleri ve değerlendirmeleri yapar, gerekli tedbirleri alır. Staj Zamanı ve Süresi Stajın toplam süresi, programların niteliğine göre değişmekle birlikte, 20 iş gününden az olamaz. Resmi tatil günlerinde yapılan çalışmalar staj süresinden sayılmaz. Çalışma Yerleri Stajlar her Bölümün kendi programının özelliğine ve ihtiyacına uygun olarak, yurt içinde veya yurt dışında bulunan, kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşlarında veya sivil toplum örgütlerinde yapılır. Gerekli olduğu takdirde, staj çalışmalarının bir kısmı, Üniversitenin laboratuvarlarında, Araştırma ve Uygulama Merkezlerinde veya başka üniversitelerin laboratuvarlarında yapılabilir. Staj komisyonunca uygun görülmeyen bir işyerinde yapılacak çalışma staj çalışması olarak kabul edilmez ve değerlendirilmez. Staj Kuralları a) Bir öğrencinin zorunlu staj yapabilmesi için en az dört yarıyılı tamamlaması gerekir. b) Mezun olmak için stajı tamamlamak ve başarılı olmak şarttır. c) Staj yapılacak günler, dönem sonu sınavlarının son günü ile gelecek dönem derslerinin başladığı ilk gün arasında olmalıdır. Özel nedenlerle, öğretim yılı içinde yapılmak istenen stajlar için Staj Komisyonu nun izni gereklidir. d) Bölüm müfredatı gereği zorunlu staj yapan öğrencilerin sigorta primi Üniversite tarafından ödenir. Ancak öğrencilere stajları süresince Turgut Özal Üniversitesi tarafından herhangi bir ücret ödemesi yapılmaz. e) Öğrencilerin staj yaptıkları işyerleri ile aralarındaki mali ilişkiler, Turgut Özal Üniversitesi için herhangi bir mali yükümlülük doğurmaz. f) Yatay geçiş yoluyla gelen öğrencilerin geldikleri kurumda yaptıkları stajların geçerli sayılıp sayılmayacağı, staj komisyonunun görüşü alınarak intibak komisyonu tarafından değerlendirilir ve karar bölüm başkanlığının onayına sunulur. 3
Stajyer Öğrencilerin Yükümlülükleri a) Öğrenciler, staj süresi boyunca, staj yaptıkları işletme ve işyerlerinde, öğrencilik sıfatının gerektirdiği tutum ve tavırları göstermek ve Turgut Özal Üniversitesinin yönetmelik, yönerge ve yetkili kurullarının kararları ile düzenlenen kurallarına uymakla yükümlüdürler. b) Uygun staj yerlerini bulma yükümlülüğü genel olarak öğrenciye aittir. Ancak Üniversitenin Kariyer Planlama Uygulama ve Araştırma Merkezi ve staj komisyonları öğrencilere staj yeri bulma konusunda yardımcı olurlar. Stajyer öğrenci kontenjanı bildiren ve talepleri ilgili bölüm başkanlığınca uygun görülen yurt içi ve yurt dışı kamu ve özel işyerleri bölüm başkanlıklarınca öğrencilere duyurulur ve öğrenci başvurularına göre dağıtılır. c) Öğrenciler staj yaptıkları işletme veya işyerinin çalışma düzenine ve kurallarına uymak, daimi personel gibi işletme veya işyerinin ticari, sosyal ve kültürel faaliyetlerine katılmak ve yöneticilerin verdikleri mesleki eğitimle ilgili görevleri yapmak zorundadırlar. Aksi durumda stajları başarılı sayılmaz. d) Staj yapılan işletme veya işyeri öğrenciye mesleki eğitim formasyonuna aykırı görev verdiği takdirde, Staj Komisyonu öğrencinin staj yerini değiştirebilir. e) Stajyerler, staj yaptıkları işletme veya işyeri elemanlarının tabi oldukları yükümlülüklere tabidir. f) Bölümler, gerektiğinde, staj yerlerinde öğrencilerin çalışmalarını denetler veya denetletir. g) Öğrenciler, staj süresince mazeretsiz devamsızlık yapamazlar. Mazeretsiz olarak üst üste üç gün veya staj dönemi boyunca staj süresinin %10 u oranında devamsızlık yapan stajyerin stajına son verilerek durum Staj Komisyonuna bildirilir. Geçerli mazeret nedeniyle devam edilemeyen günler, mazeretin belgelendirilmesi şartıyla, telafi edilmek zorundadır. h) Staj sırasında hastalanan veya hastalığı sebebiyle staja 2 günden fazla devam edemeyen ya da bir kazaya uğrayan stajyer durumunu Staj Komisyonu'na bildirir. Staj Komisyonu, durumu öğrencinin ailesine bildirmekle yükümlüdür. Öğrencinin mazereti kadar gün staj süresine eklenir, ancak bu süre toplam sürenin yarısını geçemez. i) Stajyer öğrenciler için Yükseköğretim Kurumları Öğrenci Disiplin Yönetmeliği nin hükümleri staj sırasında da geçerlidir. Staj Belgeleri Staj yapılması zorunlu olan tüm Bölümlerin staj işlerinin yönetimi sırasında gerekli olan Staj Başvuru Belgeleri: a) Stajın yapılacağı kurumun öğrenciyi kabul ettiğini gösteren Stajyer Kabul Formu (FORM 36), b) Öğrencinin staj yaptığı kurum tarafından doldurulacak olan Stajyer Öğrenci Değerlendirme Formu (FORM 37): Çalışılan işyeri veya işletme amirinin staj 4
yapan öğrenciyi değerlendirdiği bir formdur. Bu form amir tarafından doldurulduktan sonra imzalanıp kapalı ve mühürlü bir zarf içerisinde öğrenciye verilir. c) Öğrenci tarafından doldurulup, işyerine onaylatılacak olan ve yapılan çalışmaların dökümünü gösteren Staj Defteri : Staj defterinin her sayfasında işverenin mühür ve imzası bulunmalıdır. Staj defterinde stajyer öğrencinin vesikalık fotoğrafının bulunması şarttır. Staj süresi içinde Staj Defteri nin bu Yönergede belirlenen kurallara uygun bir şekilde doldurulması gerekir. Staj defterinin ilk sayfası, yapılacak olan çalışmanın haftalara göre genel olarak programını gösterir. Bu sayfa ilgili birim sorumlusu ile işletme veya işyerinin staj işlerinden sorumlu yöneticisi tarafından onaylanır. Çalışma programını izleyen sayfalarda yer alan ve haftanın günleri boyunca yapılan çalışmaların dökümünü gösteren formlar bulunur. Bu formlar her gün doldurulur ve çalışmaları kontrol eden sorumlu yönetici tarafından onaylanır. Staj defteri, Türkçe veya İngilizce olarak yazılır. d) Öğrenci tarafından hazırlanıp, staj defteri ile birlikte teslim edilecek olan Staj Raporu : Staj defterinin sonunda, öğrencinin, staj programında belirtilen staj konularını sürelerine göre, günlük/haftalık çalışmalarını ayrıntılı olarak rapor edeceği sayfalar bulunur (Günlük/Haftalık Ayrıntılı Rapor). Bu sayfalar öğrenci tarafından gerektiği şekilde doldurulup onaylatılır. e) Bütün staj belgelerinin içinde toplanacağı Staj Dosyası. Staj Öncesi Yapılacak İşler, Staj Yerlerinin Bulunması a) Öğrencilerin staj yerlerini kendilerinin bulması esastır. Staj yerini bulan öğrenci, ilan edilen süre içinde Staj Yeri Bildirim Formu nu (FORM 35) doldurarak Staj Komisyonu na başvurur. Başvurunun kabul edilmesi için, stajın yapılacağı işletme veya işyerinin Stajyer Kabul Formu nu doldurması ve Staj Komisyonu nun bu öneriyi onaylaması gerekir. b) Öğrenciler, bölümün bulduğu ve ilan ettiği işletme veya işyerlerine de aynı şekilde başvurabilirler. Bu başvuruların işletme veya işyerlerine dağıtımı Staj Komisyonu tarafından yapılır. c) Öğrenciler, Üniversitenin Uluslararası İlişkiler Koordinatörlüğü nün imzaladığı protokoller çerçevesinde veya ERASMUS Programı kapsamında da staj yapabilirler. Staj Süresince Yapılacak İşler a) Staj yerleri kesinleşen öğrenciler, onaylanmış Staj Defterini, staj yapacağı işletme veya işyerine hitaben yazılmış yazıyı ve Stajyer Öğrenci Değerlendirme Formu nu alarak, staj çalışmalarına başlarlar. b) Staj yeri onaylanan öğrenciye, ilgili bölüm sekreterliğince, bir Stajyer Öğrenci Değerlendirme Formu verilir. Bu sicil belgesi staj sonunda, staj yapılan işletme veya işyeri yetkili amirince doldurulup onaylanarak kapalı zarf ile ilgili bölüm sekreterliğine iade edilir. 5
c) Öğrenci, staj süresince yaptığı çalışmalar hakkında, bölümün belirlediği esaslara göre bir Staj Raporu hazırlar. Staj raporu staj yapılan işyeri ve işletme veya işyeri yetkilisince onaylanır. Hazırlanan staj raporları dönem başladıktan sonra en geç bir ay içinde bölüm sekreterliğine teslim edilir. Staj Sonunda Yapılacak İşler a) Stajını tamamlayan öğrenci yaptığı stajı değerlendiren bir Staj Raporu hazırlar. b) Raporu nun içeriği, öğrencinin kazandığı bilgi ve becerileri yansıtır. Öğrenci, aldığı eğitim ile uygulamalı pratik beceri kazanma süresi içinde edindiği bilgileri raporda belirtir. c) Rapor, bilgisayarda yazılır. d) Rapor, Türkçe veya İngilizce olarak hazırlanır. e) Stajyer Öğrenci Değerlendirme Formu, doldurulmuş ve onaylanmış bir biçimde ve işletme veya işyeri kaşesini taşıyan kapalı zarf içinde teslim edilir. f) Öğrenciler, staj süresi sonunda, işyerinden imzalı olarak geri alınan Stajyer Öğrenci Değerlendirme Formu nu, Staj Raporu nu ve Staj Defteri ni ilgili birimlerin Staj Komisyonlarına izleyen dönemin en geç ilk bir ayı içinde teslim ederler. Bu belgeleri süresi içinde teslim etmeyen öğrenci stajını yapmamış sayılır. Staj Raporu nda Bulunması Gereken Unsurlar a) Kapak sayfası: Bölüm Adı, Staj Yeri ve Konusu, Hazırlayan ve Tarih. b) Önsöz: Staj Raporu'nun amacı ve kapsamı, nasıl hazırlandığı, çalışmaya katkısı olanlara teşekkür. c) İçindekiler: Konu başlıklarına göre hangi konunun hangi sayfada olduğunu gösteren liste, tablolar, çizimler ve eklerin hangi sayfalarda olduğunu gösteren liste. d) Ana Bölüm: Ana bölüm üç alt bölümden oluşur: - Staj Yapılan İşletme veya İşyerinin Tanıtımı (Raporun ¼ ü): İşletme/İşyerinin adı, adresi, kuruluş tarihi, sermaye yapısı, personel sayısı, ana faaliyet alanları, kapasitesi, hangi sektör içinde yer aldığı ve sektör içindeki yeri belirtilir. İşletmenin/İşyerinin organizasyon şeması, yönetim yapısı; varsa sorunları ve iyi işleyen yönleri değerlendirilir. - Staj yapılan birimin tanıtımı (Raporun ¼ ü). - Staj yapılan işletme veya işyerinin işlevleri ve öğrencinin staj süresince geçirdiği deneyimlerle ilgili olarak, öğrencinin değerlendirmeleri (Raporun 2/4 ü) e) Sonuç: Staj Raporu'nun çok kısa özeti ile stajdan beklenen ve gerçekleşen/gerçekleşmeyen hususlar ile bunların nedenleri, öğrencinin görüş ve önerileri. f) Referanslar-Notlar: Raporun hazırlanmasında yararlanılan kaynaklar ve görüşülen kişilerin listesi. 6
Staj Başarı Değerlendirmesi Staj Komisyonu, Stajyer Öğrenci Değerlendirme Formu nda yer alan kriterleri, Staj Defteri ni ve Staj Raporu nu teslim tarihinden itibaren en geç bir ay içinde inceleyerek öğrencinin staj başarı durumunu değerlendirir. Öğrencinin stajda başarılı sayılması için 100 üzerinden en az 60 puan alması zorunludur. Staj değerlendirme sonuçları, başarılı/başarısız olarak belirtilir. Staj Komisyonu değerlendirme yaparken, dosyayı şekil ve içerik yönünden yeterli bulursa öğrencinin stajını kabul edebileceği gibi, gerekli görürse ilgili öğrenci ile mülakat yapabilir veya uygulama yaptırabilir. Staj komisyonu, staj belgelerini en geç bir ay içinde inceler ve sonucunda kabul, düzeltme veya ret kararlarından birini verir. Staj raporunda düzeltme istenen öğrenci, en geç bir ay içinde istenen düzeltmeyi gerçekleştirmek zorundadır. Aksi halde stajı reddedilir. Bu durum yazılı olarak ilgili Fakülte Dekanlığı na iletilir. Kabul edilen stajlar, Staj Komisyon Başkanı tarafından yazılı olarak Fakülte Dekanlıklarına bildirilir. Başarısız olan öğrencilerin stajı geçersiz kabul edilir. Staj dosyası kabul tarihinden başlamak üzere, Bölüm başkanlıkları tarafından en az iki yıl süreyle saklanır, bu süre geçtikten sonra gerekli görüldüğü takdirde Bölümler tarafından imha edilebilir. Staj belgelerinin değerlendirilmesinde ve stajlardan muaf tutulma işlemlerinde, yukarıda açıklanan hususların dışında kalan hallerde Fakülte Kurulları yetkilidir. 7