SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

T.C. HALİÇ ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ TEZ YAZIM KILAVUZU İSTANBUL 2010

İÇİNDEKİLER Sayfa 1. GİRİŞ 2 1.1.Kılavuzun Amacı 2 1.2. Tezin Bölümleri 2 Ön Sayfalar 4 Tez Metni 4 2. TEZİN BİÇİM VE YAZIM PLANI 5 2.1. Kullanılacak Kağıdın Özelliği 5 2.2. Yazı Özelliği 5 2.3. Sayfa Düzeni 6 2.4. Anlatım 7 2.5. Kısaltmalar ve Simgeler 8 2.6. Tablo, Şekil ve Resimler 8 Tablo, Şekil ve Resimlerin Numaralandırılması 9 Tablo, Şekil ve Resimlerin İsimlendirilmeleri 9 3. TEZ KAPAĞI VE CİLTLEME 10 3.1. Dış ve İç Kapağın Düzeni 10 3.2. Ciltleme 10 4. TEZ İÇERİĞİNİN DÜZENLENMESI ve FORMATI 10 4.1. Önsöz / Teşekkür Sayfası 10 4.2. Özet 11 4.3. Summary 11 4.4. Giriş ve Amaç 11 4.5. Genel Bilgiler 12 4.6. Gereç ve Yöntem 12 4.7. Bulgular 12 4.8. Tartışma 13 4.9. Sonuç ve Öneriler 13 4.10. Kaynaklar 13 4.10.1. Kaynakların Tez Metni İçinde Gösterilmesi 14 4.10.2. Kaynakların Kaynakça Listesinde Gösterilmesi 18 4.11. Ekler 24 2

5. ETİK KURUL ONAYI 25 6. ÖZGEÇMİŞ 25 Ek 1 Dış Kapak Formatı 26 Ek 2 Dış Kapak Sayfası Örneği 27 Ek 3 İç Kapak Sayfası Örneği 28 Ek 4 Sayfa Düzeni Örneği 29 Ek 5 Ciltlenmiş Tezin Sırt Yazısı Formatı 30 Ek 6 Onay sayfası örneği 31 Ek 7 Simgeler ve Kısaltmalar Dizini Ölçeği 32 Ek 8 Özgeçmiş Formatı 33 Ek 9 İçindekiler Dizini Örneği 34 7. TEZİN TAMAMLANMASINDAN SONRA 35 YAPILACAKLAR 8. KILAVUZ HAZIRLANIRKEN YARARLANILAN 37 KAYNAKLAR 3

1. GİRİŞ Bu kılavuz, Haliç Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim Yönetmeliğinin ilgili hükümleri, bilimsel yazım kuralları ve Türkçe yazım kuralları dikkate alınarak hazırlanmıştır. Bu kılavuzun metni, kitapçık formunda hazırlandığı için, harf büyüklükleri, satır ve paragraf aralıkları ve benzeri özellikleri yönünden tez yazım kurallarına uygun dizilmemiştir. 1.1. Kılavuzun Amacı Bu kılavuzun amacı, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü'ne bağlı Anabilim Dalları'nda hazırlanan Yüksek Lisans/Doktora tezlerinin yazımında uyulması gerekli yazım kuralları ve tezin hazırlanış standardizasyonunu sağlamaktır. Yüksek lisans tezi hazırlayacak olan adaylar bu kılavuzda belirtilen standartlara uymak zorundadır. Bu kılavuz 2 Şubat 2010 tarihli Enstitü Kurulu; 9 Şubat 2010 tarihli Üniversite Senatosu tarafından kabul edilmiştir. Tez yazmakta olan öğrencilerin bu kılavuzu dikkatlice okumaları, daha önce kabul edilmiş tezleri örnek almamaları, anlaşılamayan konularda Sağlık Bilimleri Enstitüsü ne başvurmaları önerilir. Sağlık Bilimleri Enstitüsü nde yürütülen bütün tezler bu kurallar içinde yazılmalı, zorunlu özel durumlarda değişiklikler için önceden Enstitü Müdürlüğü nden yazılı izin alınmalıdır. 1.2. Tezin Bölümleri Tez, ön sayfalar ve tez metni olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Ön Sayfalar ÖNSÖZ/TEŞEKKÜR (GEREKLİ İSE) İÇİNDEKİLER KISALTMALAR VE SİMGELER (GEREKLİ İSE) ŞEKİL, RESİM VE TABLOLARIN LİSTESİ (GEREKLİ İSE) ŞEKİLLERİN LİSTESİ RESİMLERİN LİSTESİ TABLOLARIN LİSTESİ Tez Metni ÖZET SUMMARY 4

GİRİŞ VE AMAÇ GENEL BİLGİLER GEREÇ VE YÖNTEM BULGULAR TARTIŞMA VE SONUÇ KAYNAKLAR EKLER (GEREKLİ İSE) ETİK KURUL ONAYI ÖZGEÇMİŞ 2. TEZİN BİÇİM VE YAZIM PLANI Bu bölümde, tez yazımında kullanılacak kağıdın ve yazının özelliği, sayfanın düzeni (kenar boşlukları, paragraf biçimi, satır aralığı vb.), metin içinde kaynak gösterme, sayfaların numaralandırılması ile ilgili ilkeler, bilgi ve örnekler verilmiştir. 2.1. Kullanılacak Kağıdın Özelliği Tezin yazılmasında kullanılacak kağıtlar, A4 standardında birinci hamur, beyaz kağıt olmalıdır. 2.2. Yazı Özelliği Tezler, bilgisayar ile Times New Roman (bookman, palatino, garamond) yazı karakteri kullanılarak, kağıdın yalnızca bir yüzüne yazılmalıdır. Ana metnin harf büyüklüğü 12 punto, dipnotlar 10 punto olmalıdır. Ana bölümler 14 punto, koyu ve büyük harflerle yeni bir sayfadan itibaren yazılmalıdır. Ana başlıklar ve diğer başlıklar, sadece her kelimenin ilk harfi büyük, diğerleri küçük harflerle 12 punto ve koyu olarak yazılmalıdır. Tüm başlıklardaki bağlaçlar (ve, veya, ile, v.b.) küçük harfli olmalıdır. Şekil ve tablolarda (özellikle tek sayfaya sığdırılan tablo ve şekillerde) daha farklı punto ve yazı tipi seçilebilir. Alt ve üst simgelerin yazımında normal metinden farklı olarak daha küçük punto (11 punto) kullanılmalıdır (örnek: CO 2, x 2 ) Tez içinde noktalama işaretlerinden sonra bir karakterlik boşluk bırakılmalıdır. Noktalama işaretlerinden önce boşluk bırakılmamalıdır. 5

2.3. Sayfa Düzeni Her sayfanın sol kenarında ciltleme yapılabilmesi için 3,5 cm, alt ve üst kenarlarında 3 cm, sağ kenarında ise 2,5 cm boşluk bırakılmalıdır. Yazım düzenini korumak için tüm satırlar aynı hizada (metin iki yana yaslanmış biçimde) bloklanmalıdır. Her yeni paragraf 1.25 cm içeriden başlamalıdır (Ek 4). Tüm başlıklar paragraf başı hizasından başlatılmalıdır. Sayfa sonuna gelen başlıkları en az iki satırı izlemeli, aksi halde yeni sayfaya geçilmelidir. Yazımda 1,5 satır aralığı kullanılmalıdır. Şekil, resim ve tabloların açıklamaları ile alıntıların, yazımında 1aralık, kaynaklar listesinin yazımında ise 1,5 aralık bırakılmalıdır. Bölüm ve Başlıklar Ön bölümler ile tez metnindeki bölümlerin numaralandırılması farklıdır. Ön bölümlerde başlıklar aşağıda örneklendirildiği gibi Romen rakamları ile (I, II, III, IV..) listelenmelidir. Her bir ön bölüm yeni bir sayfadan ve paragraf başı hizasından başlatılmalıdır. I) Teşekkür veya Önsöz II) İçindekiler III) Kısaltmalar ve Simgeler IV) Şekil, resim ve tabloların listesi i. Şekillerin listesi ii. Resimlerin listesi iii. Tabloların listesi Tez metnindeki Özet, İngilizce Özet, Giriş ve Amaç, Genel Bilgiler, Gereç ve Yöntem, Bulgular, Tartışma, Kaynaklar, Ekler ve Özgeçmiş gibi ana bölüm başlıkları ile ana başlık ve alt başlıklar ise diğer bir formatta yazılır. Bölüm başlıkları, yazım alanının soluna (metin bloğuna) hizalanır ve paragraf başı hizasından başlanır. Bölüm ile ana başlık arasında iki satır boşluğu bırakılmalıdır. Ana ve alt başlıklar aşağıdaki örneğe uygun, ondalıklı sisteme göre numaralandırılmalı, her rakamdan sonra nokta konulmalıdır. 6

1. ANA BÖLÜM 1.1. Ana Başlık 1.1.1. Birinci Alt Başlık 1.1.1.1. İkinci Alt Başlık. 1.1.1.2. Üçüncü Alt Başlık 1.1.1.2.A. İleri Alt Başlık 1.1.1.2.B. İleri Alt Başlık 1. GENEL BİLGİLER 1.1. Hemşirelik 1.1.1. Hemşireliğin Tarihsel Gelişimi 1.1.1.1. Dünyadaki Gelişim 1.1.1.2. Ülkemizdeki Durum 1.1.1.2.A. Cumhuriyet Öncesi Dönem 1.1.1.2.B. Cumhuriyet Sonrası Dönem Sayfa Numaraları Tüm sayfa numaraları, metin yazımında kullanılan yazı türü ile numaralandırılmalıdır. Sayfa numaraları sağ alt köşeye yazılmalıdır. Sayfa numaralarının önü ve arkasında herhangi bir işaret bulunmamalıdır. Sayfa numaraları özetten (ana metinden) itibaren başlamalı ve Kaynaklar, Ekler ve Özgeçmiş bölümlerini de içerecek şekilde aralıksız olarak sürdürülmelidir. Ön bölümler Romen rakamı ile belirtilmelidir. (Ek 7). 2.4. Anlatım Tez yazım dili Türkçedir. Tez kolay anlaşılır bir dil ile ve yazım kurallarına (Türk Dil Kurumu'nca yayımlanan son imla Kılavuzu) uygun olarak yazılmalıdır. Bilimsel ifade ve isimlerde Türkçe karşılığı yerleşmiş sözcükler için Türkçe karşılığı okunduğu gibi kullanılmalıdır. Gerektiğinde orijinal yazılışlar parantez içinde verilmeli, yaygın kullanım bulmamış bilimsel terimler ise orijinal yazılışlarıyla verilmelidir. Tez içinde terim birliği sağlanmalıdır. Örneğin, bir yerde 'intramüsküler' başka bir yerde 'kas içi' kullanılmamalıdır. Metin içinde 10'a kadar olan sayılar yazıyla daha büyükleri rakamla yazılmalıdır. Cümleler rakamla başlamamalı, cümle ve satır başına gelen rakamlar (tarihler hariç) yazıyla yazılmalıdır. Anlatım kısa ve öz cümleler ile üçüncü şahıs ağzından yapılmalıdır. Yazımda, edilgen anlatım biçimi, geniş zaman ya da dili geçmiş zaman tercih edilmelidir. Türkçe yazım kılavuzuna göre tam sayıları ondalık kesirden ayırmak için virgül kullanılmaktadır. Ondalık sayılarda ondalık hane başlangıcında, virgül kullanılmalıdır (0.1 yerine 0,1 tercih edilmelidir. Yabancı dilde özet yazarken sayılardaki virgül ve nokta o dilin kurallarına göre konulmalıdır. Uzun rakamlar dizisinden oluşan sayıların yazımında üçerli rakam gruplarını ayırmak için bir harf boşluğu tercih edilmeli, nokta veya virgül gibi noktalama işareti kullanılmamalıdır (1 512 612 gibi). 7

2.5. Kısaltmalar ve Simgeler Tez içinde kısaltmalar yapılabilir. Ancak yapılan kısaltmalar gelişigüzel olmamalı genel kabul görmüş diğer standart kısaltmalarla karışmamalıdır. Birden fazla sözcükten oluşan ya da tezde sık kullanılan terimler baş harfleri kullanılarak kısaltılabilir. Kısaltmada, kısaltılacak ifadedeki kelimelerin baş harfleri büyük yazılarak yapılır. Kısaltmalar, terimlerin Türkçelerine göre yapılmalıdır, ancak yerleşik yabancı dilden kısaltmalar oldukları gibi alınabilirler (AIDS, WHO, NATO gibi). Yerleşmiş standart kısaltmalar (WHO, TÜBİTAK, TBMM vb.) dışında yapılan kısaltmalarda, her sözcüğün baş harfinden sonra nokta konulmalıdır. Bu durumda terimin ilk geçtiği yerde açık adı yazılmalı ve yanında parantez içine kısaltması verilmeli [Örneğin; Koroner Kalp Hastalığı (K.K.H)]; daha sonra terimin her geçtiği yerde kısaltması kullanılmalıdır. AIDS, WHO, IQ, mm, kg, mmhg gibi yerleşmiş standart kısaltmalar; tez metninde açılımı yapılmadan olduğu gibi kullanılmalı; bu durumda harfler arasına nokta konulmamalıdır. Standart kısaltmalar konusunda Türk Dil Kurumu Yazım Kılavuzunun son baskısından yararlanılabilir. Tez içindeki tüm kısaltma ve simgeler alfabetik sıraya göre dizilerek ön bölümlerde yer alan kısaltma ve simgeler listesinde alfabetik sıraya göre dizilerek gösterilmelidir (Ek 7). Türkçede sıklıkla kullanılan, terim olmayan kısaltmalar (bk., vb. gibi) için Türk Dil Kurumu yazım kılavuzuna başvurulmalıdır. Bunların kısaltmalar listesinde yer almasına gerek yoktur. Ölçü birimleri metrik sistem ve uluslararası ünite sistemine uygun kısaltmalarla verilmelidir. Birimlere ilişkin kısaltmaların sonuna nokta konulmamalıdır. Unvan bildiren kelimelerde kısaltmalar kullanılabilir. 2.6. Tablo, Şekil ve Resimler Tez içerisine anlatıma yardımcı olması bakımından tablo, şekil, resim konulabilir. Tablolar dışındaki her türlü grafik, çizim, diyagram, şema şekil olarak; yalnızca fotoğraflar resim olarak adlandırılır. Şekil ve tabloların bilgisayarda biçimlendirilmesi tercih edilmelidir. Şekil, çizelge, resim gibi bir anlatım aracının, bütün olarak bilgisayarda oluşturulması olanaklı değil ise, üzerlerinde yer alacak çizgi, simge, yazı ve rakamlar bilgisayar yazıcısı, daktilo, rapido türü araçlarla yapılmalı, bunların gözle ayırt edilebilir büyüklükte olmasına özen gösterilmelidir. Fotoğraflar, kabarıklığı önlemek amacı ile ince fotoğraf kağıdına basılmış olmalıdır. Yüksek kaliteli baskı alınması ve ayrıntıların kaybolmaması koşulu ile bilgisayara aktarılarak sayfaya direkt olarak da basılabilir. Tablolar, metnin genelinde kullanılan yazı tipinden daha küçük 8

hazırlanabilir. Tablo sayfaya dikey sığmadığında yan olarak da verilebilir. Sayfaya sığmayan tablolar bölünerek izleyen sayfaya yerleştirilebilir. Şekil, resim ve tablolar metinde ilk değinildikleri yere mümkün olduğunca yakın olarak ya o sayfaya ya da bir sonraki sayfaya, sayfa düzenini bozmadan, sayfa kenarlarında bırakılması gereken boşluklara taşmayacak şekilde ve metin bloğunu tam ortalayacak şekilde yerleştirilmelidir. Tablo, şekil veya denklemlere metin içinde gönderme yapılmalıdır. Gönderme farklı biçimlerde olabilir. Uygulama öncesi (Tablo 3.2) ve uygulama sonrasında (Tablo 3.3) (Şekil3.1) nabız değerleri izlenmiştir. 3.3). Uygulama öncesi ve uygulama sonrasında nabız değerleri izlenmiştir (tablo 3.2 ve tablo Uygulama öncesi ve sonrası nabız değerleri Tablo 4.4 de yer almaktadır. Tablo, Şekil ve Resimlerin Numaralandırılması Tezde yer alan bütün şekil, resim ve tablo başlıkları aynı yazı tipi ve büyüklükte olmalıdır. Tüm şekil, resim ve tablolar kendi içlerinde ayrı ayrı numaralandırılmalıdır. Gerekli ise her birine ait alt grup oluşturulabilir. Numaralandırma asıl tez metni bölümlerine göre yapılmalıdır. Tablo, Şekil ve Resimlerin İsimlendirilmeleri Tablo numara ve isimleri tablonun üstüne, sola hizalanarak yazılmalı, metnin son satırı ile tablo üst kenarı arasında 1.5 satır boşluk bırakılmalıdır. Yan tablolarda başlık cilt tarafında olmalıdır. Şekil ve resim numaraları ve isimleri ise şekil ve resmin alt kenarının 1 veya 1,5 satır altına ve sol alt köşesi hizasından başlanarak yazılmalıdır. Tabloda açıklanması gerekli kısımlara, yıldız veya sembollerle işaretlenerek tablonun son çizgisinin altında dipnot olarak yer verilebilir. 9

3. TEZ KAPAĞI VE CİLTLEME 3.1. Dış ve İç Kapağın Düzeni Tezin dış kapağı ve arka kapağı beyaz krome kartondan olmalıdır. Dış kapakta üniversitenin logosu, Türkiye Cumhuriyeti, üniversite ve enstitünün adı, tezin adı, öğrencinin adı, tezin yapıldığı anabilim dalı, danışmanın unvanı ve adı, şehir ve yıl yer almalıdır (Ek 1). Sayfanın düzeni Ek 2 'de verilen örnekteki düzen ve ölçülere tam olarak uyumlu olmalıdır. Haliç Üniversitesi nin logosu ilgili yerde sayfanın ortasına gelecek şekilde renkli olarak 2x2 cm boyutlarında verilmelidir. Logo enstitümüzün web sayfasında yer almaktadır. Kapak sayfaları times new roman yazı karakteri ile yazılmalıdır. Tezin adında 14 punto, bunun dışında kapakta yer alan bütün sözcüklerde 12 punto kullanılmalıdır. Tez adının bir satıra sığmaması durumunda 1,5 aralıkla yazılmalıdır. Kapak sayfasının tamamında büyük harf kullanılmalıdır. Sadece danışmanın unvanı baş harfleri dışında küçük harflerle yazılmalıdır. İç kapak sayfasının içeriği ve sayfa düzeni, tümü ile, dış kapağın aynı olmalıdır (Ek 3). İç kapak, tez yazımında kullanılan kağıttan hazırlamalıdır. 3.2. Ciltleme Savunma sınavı öncesinde tez, Sağlık Bilimleri Enstitüsü'ne ciltlenmeden 'spiral' geçirilerek teslim edilmelidir. Savunma sınavı sonrası kabul edilen tez, jüri tarafından imzalanmış ve Enstitü Müdürlüğünce onaylanmış kabul sayfası eklenerek ciltlenmelidir (Ek 6).Tezin sırtına Enstitünün adı, yüksek lisans/doktora tezi olduğu, yılı, öğrencinin adı ve soyadı 11 punto büyük harflerle yukarıdan aşağıya doğru yazılmalıdır (Ek 5). 4. TEZ İÇERİĞİNİN DÜZENLENMESİ ve FORMATI Tez içeriği, sırasıyla ön sayfalar: önsöz/teşekkür, içindekiler, kısaltmalar ve simgeler, tabloların listesi, şekillerin listesi, resimlerin listesi ve tez metni: özet, İngilizce özet, giriş ve amaç, genel bilgiler, gereç ve yöntem, bulgular, tartışma ve sonuç, kaynaklar, ekler, etik kurul onayı, özgeçmiş şeklinde sıralanmalıdır. 4.1. Teşekkür ve/veya Önsöz Sayfası Teşekkür ve önsöz tez sahibinin isteğine bağlıdır, zorunlu değildir. Önsöz tezi yapan kişinin okuyucuya iletmek istediği özel mesaj durumundadır. Bu sayfada tez çalışmasında ve tezin hazırlanmasında katkısı olan kişilere ve kuruluşlara teşekkür edilebilir. Tez çalışması bir 10

proje kapsamında gerçekleşmiş ise, projenin ve ilgili kuruluşun adı da bu bölümde belirtilmelidir. Teşekkür/önsöz yazımında tez içinde kullanılandan farklı bir yazı karakteri kullanılabilir. 4.2. Özet Özetin amacı okuyucuya tezin tümü hakkında bilgi vermektir. Çalışmanın amacını, gereç ve yöntemini, bulguları ve sonuçları kapsayacak şekilde, çalışmanın niçin yapıldığı, nasıl yapıldığı, ne bulunduğu ve bulguların ne anlam taşıdığı sorularını yanıtlamalıdır. Özet ara başlık kullanılmadan ve paragraf girintisi yapılmadan tek paragraf halinde hazırlanmalı, 250 kelimeyi geçmemelidir. Özetin sonunda anahtar kelimeler yer almalıdır. Anahtar kelimelerin başlığı koyu punto olarak yazılmalı ve alfabetik olarak sıralanmış en az 3 anahtar kelime veya kelime grubu verilmelidir. Anahtar kelime seçiminde Yükseköğretim Kurulunun Tez Veri Giriş Formu ndaki Türkçe dizin terimleri girişinden yararlanılmalıdır. Burada yer almıyorsa Index Medicus un, Medical Subject Headings (MeSH=Tıbbi Konu Başlıkları) deki uygun İngilizce kelimelerden seçilmeli, daha sonra buna uygun Türkçe anahtar kelimeler kullanılmalıdır. 4.3. Summary İngilizce özet sayfası, Türkçe özet sayfasının format ve içeriği ile aynı olan İngilizce çevirisidir. Türkçe özetten farklı olarak İngilizce özet başlığı altında tezin İngilizce başlığı verilmeli; tezin İngilizce başlığı Türkçe başlığı ile aynı olmalıdır. Türkçe özetin İngilizce ye çevrilmesi sırasında genellikle kelime sayısı arttığından, Türkçe özette istenen kelime sayısından fazla olabilir. 4.4. Giriş ve Amaç Bu bölüm çalışmanın amacı ve kapsamı hakkında okuyucuya bilgi verildiği kısımdır. Okuyucuyu konuya hazırlayıcı nitelikte, çalışmanın gerekliliğini ortaya koyan bilgileri içerir. Öncelikle tezin konu, önemi ve çalışmanın gerekliliğini ortaya koyan bilgi birikimi verilmelidir. Daha sonra, tezin amacı /amaçları açık bir şekilde belirtilmelidir. Son olarak tez çalışmasının kapsamına göre irdelenmek istenen hipotez ya da araştırma soruları açıkça yazılmalıdır. Bu bölüm 2-3 sayfayı geçmemelidir. 11

4.5. Genel Bilgiler Bu bölümde tez çalışmasının anlaşılırlığına fayda sağlayacak ayrıntılı, açıklayıcı literatür bilgisi verilir. Literatür bilgisi belli bir düzen ve sistematik biçimde sunulmalı; gerektiğinde alt başlıklar da kullanılarak ayrıntılı bilgiler verilmelidir. Tüm bilgiler kaynak gösterilerek desteklenmeli, ancak yorum yapılmamalıdır. Bu bölümde gereç ve yöntem ya da bulgular kapsamında bulunabilecek bilgilere kesinlikle yer verilmemelidir. Genel bilgiler bölümü doğrudan çalışılmakta olan konuya yönelik bilgi vermeli, gereksiz yere uzun tutulmamalı; tezin en fazla 1/3 ünü kapsamalıdır. 4.6. Gereç ve Yöntem Bu bölümde tez çalışmasının yeri ve tarihi, araştırmanın tipi, evren ve örneklemi, örnekleme yöntemi, veri toplamada kullanılan yöntem/yöntemler, bu yöntemde kullanılan alet, malzeme, araç ve gözlem teknikleri, araştırmanın planı ayrıntılı olarak verilmelidir. Verilerin nasıl analiz edildiği, hangi istatistiksel değerlendirmenin uygulandığı belirtilmelidir. Araştırmacının ideal gördüğü, gerçekleştirmek istediği, ancak çeşitli nedenlerle vazgeçmek zorunda kaldığı tüm konular araştırmanın sınırlılıklarını oluşturur. Gerekiyorsa tez çalışmasının sınırlılıkları ve karşılaşılan güçlükler açıklanmalıdır. Etik kurul onayı varsa bu bölümde belirtilir. Araştırmanın yapılışı ve yazım sırasında uyulan diğer etik davranışlar hakkında bilgi verilmelidir. Okuyucuya kolaylık sağlaması açısından gereç ve yöntem bölümü alt başlıklara ayrılabilir. 4.7. Bulgular Tez çalışmasından elde edilen sonuçlar ve ilgili şekil ile tablolar bu bölümde yer alır. Bu bölümde başka kaynaklardan bilgi aktarılmaz, başka kaynaklara ait veri, şekil, tablo vb. lerine yer verilmez, sadece tez çalışmasında elde edilen veriler belli bir mantıksal analitik bütünlük ve akış içinde sunulur. Bulguların sunumunda tablo, grafik, şekil ve resim gibi anlatım araçlarından yararlanılmalıdır. Tablo altlarında tablo bulguları tekrarlanmamalı, özetlenmelidir. Tablo altlarında kullanılan istatistiki yöntemin adı belirtilmelidir. 4.8. Tartışma Bulguların kendi içinde ve kaynak verileri ile karşılaştırılması bu bölümde yapılır. Tartışma bölümü, tezin yorum kısmıdır. Elde edilen bulgular amaç doğrultusunda literatüre uyup 12

uymadıkları nedenleri ile tartışılmalı; bu konuda yapılan diğer çalışmaların bulgularıyla karşılaştırılmalı, benzerlik ve farklılıklar yorumlanmalı; açıklık getirilemeyen noktalar belirtilmelidir. Son olarak bulgunun ne anlama geldiği yorumlanmalıdır. Tartışma bulguların sunum sırasına göre yapılmalıdır. Tartışılan bulgu için ilgili tablo, şekil, grafiğe atıf yapılmalıdır. Tez çalışmasının amacı olmayan bulgular tartışılmasına gerek yoktur. (Özellikle tez çalışmanın amacında yer almayan, bulgular bölümünde verilmiş olan sosyo-demografik özelliklerin tartışılmasına gerek yoktur). Elde edilen sonuçların hipotezleri destekleyip desteklemediği ya da araştırma sorularının nasıl cevaplandığı yazılmalıdır. 4.9. Sonuç ve Öneriler Bu bölümde, tez çalışmasından elde edilen sonuçlar, olabildiğince açık ve öz olarak yazılmalıdır. Gerektiğinde, sonuçlar madde, madde yazılabilir. Tez çalışmasını yapan kişinin, kendinden sonra aynı konuda ya da ilgili konularda çalışacak kişilere veya başka kurum ve ilgililere iletmek istediği öneriler varsa, bunlar öneriler başlığı altında yazılabilir. Yapılacak öneriler araştırmanın amacı ve sonuçlarıyla doğrudan bağlantılı olmalıdır. 4.10. Kaynaklar Kaynaklar, konuyla ilgili doğrudan yararlanılan basılı materyal ya da diğer belgelerdir. Bir kaynak; yazar(lar)ın ad(lar)ı, yayın tarihi, yayının başlığı, yayın yeri ve yayımcı kurum bilgilerinden oluşur. Tez çalışmasının bulguları ya da bu bulgulara göre yapılan yorumlar dışındaki diğer bilgi, yorum ve fikirlere kaynak gösterilmelidir. Kullanılan kaynaklar çalışmaya gerçekten katkıda bulunmalı ve güvenilir olmalıdır. Kaynak gösterirken ya doğrudan alıntı yapılır ya da başkasının bulgularından/fikrinden yararlanılır. Kaynak gösterme başka bir kaynaktan alınan tablo, şekil ve denklemler için de yapılmalıdır. Metin içinde bilgisinden yararlanılmayan, bu nedenle atıfta bulunulmayan kaynaklar, kaynaklar listesine alınmamalıdır. Tez çalışması içinde kullanılan, alıntı yapılan tüm kaynakların aslının araştırmacının elinde olması gerekir. Ulusal ve uluslararası bilimsel literatür yazımında farklı kaynak gösterme biçimleri bulunmaktadır. Enstitümüze bağlı farklı anabilim dalları olması nedeniyle, enstitü tezlerimizde bütünlük oluşturması ve kaynakların düzenlenmesinde oluşabilecek hataları azaltması yönünden, yararlanılan kaynakların tez metni içinde gösterilmesi ve kaynakların listelenmesi yazarın soyadı-tarih sistemine göre yapılacaktır. Sayfada dip not şeklinde kaynak gösterilmeyecektir. 13

Yayınlanmamış raporlar, bildiriler, baskıda olan çalışmalar, ders notları ve kişisel görüşler kaynak olarak gösterilemez. Web sayfaları kaynak olarak kullanılabilir; ancak kullanılan web sayfalarının adresleri erişim tarihi ile birlikte metin içinde verilmeli; elektronik dergiler hariç kaynaklar listesinin en altında gösterilmelidir. Kaynaklar yazılırken aşağıdaki örneklerde verilen bilgiler doğrultusunda, belirtilen noktalama ve kısaltmalara göre yazılmalıdır. 4.10.1. Kaynakların Tez Metni İçinde Gösterilmesi Tez metni içinde kaynak gösterilmesi aynı satır üzerinde cümlenin başında, cümlenin sonunda ya da dolaylı olmak üzere farklı şekillerde kullanılabilir. Tez içinde belirtilen biçimlerin tümü ya da yalnızca biri kullanılabilir. Tez metni içinde kaynakların gösterilmesi ve yerleştirilmesi ile ilgili kurallar ve örnekler aşağıda verilmiştir. Cümle başında kaynak kullanma Sabuncu (2002), çalışmasında yoğun bakımda hemşirelerde el yıkama oranının daha yüksek olduğunu vurgulamıştır. Sabuncu ya (2002)göre yoğun bakımda hemşirelerde el yıkama oranı daha yüksektir. Cümle sonunda kaynak kullanma Kaynakların metin içine yerleştirilmesi sırasında, cümle sonunda kaynak gösteriminde soyadı ile tarih arasında virgül kullanılmalıdır. Yapılan bir çalışmada yoğun bakımda çalışan hemşirelerde el yıkama oranının daha yüksek olduğunu vurgulanmıştır (Sabuncu, 2002). Dolaylı kaynaklar (kaynağa, bir başka yayın içinden atıf yapma) Dolaylı kaynak olarak adlandırılan, eldeki bir yayında belirtilen, ancak ulaşılamayan başka bir kaynağın aktarılmasından kaçınılmalıdır. Bu tipte bir bilgi mutlaka gerekli ise kaynak sayısı en fazla iki ile sınırlandırılmalıdır. Esas/ana kaynağa erişmenin olanaksız olduğu durumlarda bilginin ikinci elden aktarıldığı belirtilmelidir. Çalışkan ın (2006) belirttiğine göre, Yüksel (1978) basınç yaralarında beslenmenin etkili olduğunu ifade etmektedir. 14

Yüksel (1978) basınç yaralarında beslenmenin etkili olduğunu ifade etmektedir (Aktaran: Çalışkan,2006). Birden Fazla Kaynağın Aynı Yerde Kullanılması Birden fazla kaynağın aynı yerde kullanılması durumunda, kaynaklar en eski yayından en yeni yayına doğru tarih sırasına göre dizilmelidir. Sabuncu (2007), Sabuncu ve Şenturan (2008), ve Sabuncu ve ark. (2009) yapıkları çalışmalarda el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu göstermişlerdir. El yıkama enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktördür (Sabuncu,2007; Sabuncu ve Şenturan, 2008; Sabuncu ve ark., 2009). Tek yazarlı kaynaklar Sabuncu (2002) çalışmasında yoğun bakımda çalışan hemşirelerde el yıkama oranının daha yüksek olduğunu vurgulamıştır. İki yazarlı kaynaklar Tez metni içinde kullanılan kaynak iki yazarlı ise her geçtiği yerde ikisinin de soyadı yazılmalıdır. Türkçe yayınlanmış kaynaklarda yazarların soyadları ve bağlacı ile yabancı dilde yazılmış kaynaklarda and bağlacı ile bağlanmalıdır. Sabuncu ve Şenturan (2009) yapıkları çalışmada el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu belirtmektedirler. El yıkama enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktördür (Sabuncu ve Şenturan, 2009) El yıkama enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktördür (Potter and Perry, 2008). Üç ve daha fazla yazarlı kaynaklar Kullanılan kaynağın üç ya da daha fazla yazarı bulunması durumunda ilk yazarın soyadı yazılmalı; Türkçe kaynaklar için ve ark, yabancı kaynaklar için et al ibaresi yayın yılı ile birlikte verilmelidir. 15

Sabuncu ve ark. (2009) yaptıkları çalışmada el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu belirtmektedirler. Potter et al. (2008) yaptıkları çalışmada el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu göstermişlerdir. El yıkama enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktördür (Potter et al., 2008; Sabuncu ve ark., 2009) Aynı yazar/yazarlar tarafından aynı yılda yapılmış çalışmalar Aynı yazar/yazarların aynı yılda yapılmış birden fazla çalışması varsa, parantez içinde yazar/yazarların soyadı verildikten sonra, ayırt etmek için tarihe bitişik olarak sıralı bir simge kullanılmalıdır. Sabuncu ve Şenturan (2009a; 2009b) yapıkları çalışmalarda el yıkamanın enfeksiyonların yayılımsını engelleyen önemli bir faktör olduğunu göstermişlerdir. Yapılan çalışmalarda el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğu ifade edilmektedir (Sabuncu ve Şenturan, 2009a; Sabuncu ve Şenturan, 2009b) Aynı Yazarın/Yazarların Farklı Yıllarda Yapmış Olduğu Çalışmalar Kaynaklar tek bir yazarın/yazarların, değişik tarihlerdeki yayınları ise bunların sıralaması tarih sırasına göre yapılmalıdır. Sabuncu (2003; 2008), el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu ifade etmektedir. Birçok çalışmada el yıkamanın önemi vurgulanmaktadır (Sabuncu, 2003; 2008), Sabuncu ve Şenturan (2001; 2005), Sabuncu ve ark. (2002; 2009) çalışmalarında el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu ifade etmektedirler. Birçok çalışmada el yıkamanın önemi vurgulanmaktadır (Sabuncu ve Şenturan,2001; Sabuncu ve Şenturan 2005; Sabuncu ve ark., 2002; Sabuncu ve ark., 2009). Birinci ismi aynı diğer isimleri farklı olan, aynı yılda yapılmış çalışmalar Bu türdeki kaynaklarda önce kaynaklardan birinin ilk yazarının soyadı ve tarih; sonra diğer kaynağın ilk ve ikinci yazarlarının soyadları ve tarih verilmelidir. Eğer kaynakların ilk iki 16

isimleri de aynı ise, ilk kaynak yukarıda açıklandığı gibi yazılmalı, ikinci kaynağın ilk 3 yazarının soyadları verilmelidir. Sabuncu ve ark. (2008), Sabuncu, Batmaz ve ark,(2008) yapıkları çalışmalarda el yıkamanın enfeksiyonların yayılmasını engelleyen önemli bir faktör olduğunu göstermişlerdir. Birçok çalışmada el yıkamanın önemi vurgulanmaktadır (Sabuncu ve ark. 2008; Sabuncu, Batmaz ve ark. 2008). Yazarı olmayan kaynaklar Yazarı olmayan (yazarı bir topluluk, kurum vb.) kaynaklarda kitap adı ve basım yılı verilmelidir. Empati sözlük anlamı ile kişinin kendisini başka bir bilincin yerine koyarak söz konusu bilincin duygularını, isteklerini ve düşüncelerini, denemeksizin anlayabilmesi becerisi demektir (TDK sözlüğü, 2005). Resmi Gazetede Bilgileri / Yayınlanan Yasa ve Yönetmelikler Resmi Gazete de yayınlanan yasa ve yönetmelikler, T.C. Resmi Gazete, yayınlandığı tarih (gün, ay ve yıl olarak) ve sayısı belirtilerek yazılmalıdır. Organ nakli ile ilgili kriterler yasa ve yönetmeliklerle açıklanmıştır (T.C. Resmi Gazete, 12 Mart 2002, sayı: 351). Diğer Gazeteler Gazete makalelerinin kaynak olarak gösterilmesi durumunda, Gazete adı, yayınlandığı gün, ay, yıl verilmelidir. (Cumhuriyet, 05 Ekim 2009). Cumhuriyet gazetesi ( 05 Ekim 2009) konunun önemi hakkındaki haberinde. Yazarı organizasyon ya da çalışma grubu olan kaynaklar Organizasyonun ya da çalışma grubu nun adı (varsa simgesi/kısaltması), ve çalışma yılı yazılmalıdır. Organizasyon ya da çalışma grubu nun simgesi varsa ilk kullanımdan sonraki kullanımlarda simge ve tarih yazılır. 17

İlk kullanım Türk Hemşireler Derneği (2005), bu konu ilgili yaptığı kurs programları düzenlemektedir. (Türk Hemşireler Derneği, 2005) İkinci ve takip eden kullanımlar THD (2005), düzenlemiş olduğu kursun sonunda. (THD, 2005) Web sayfaları Kaynak olarak kullanılan web sayfalarının adresleri metin içinde erişim tarihi (gün, ay, yıl olarak) ile birlikte verilmelidir. Ulusal/uluslararası ve bilimsel kurul/kuruluşların resmi internet sayfaları kullanılmalı; ticari veya özel kişi ve kuruluşların siteleri kullanılmamalıdır. Türk Dil Kurumu sözlüğünde Empati.. olarak tanımlanmaktadır (www.tdk.gov.tr.,erişim tarihi: 10 Mayıs 2009). Kompakt disklere kayıtlı belgeler Tez içinde kullanılan kompakt disklere kayıtlı her türlü belge, CD-ROM notu ile birlikte parantez içinde gösterilmelidir. (Craven 2008, CD-ROM ). 4.10.2. Kaynakların Kaynakça Listesinde Gösterilmesi Kaynakça listesinin hazırlanmasında önemli nokta yararlanılan kaynağa erişimi sağlayacak ölçüde bilgiden oluşmasıdır. Tez metni içinde kullanılan kaynakların tümü tezi sonunda, yazarın soyadı-tarih sistemine uygun olarak alfabetik sıraya göre liste halinde verilmelidir. Kaynak listesinde herhangi bir numaralandırma yapılmamalıdır. Yazar/yazarlar yazıldıktan sonra kaynağın yayın yılı parantez içinde belirtilmelidir. Kaynaklardaki yazarlarının soyadı önce olmak üzere, soyadları tam olarak; adlarının ise baş harfleri yazılmalı; yazarların sadece soyadları ve adlarının baş harfleri büyük olmalıdır (Craven R). Yazar adının birden fazla olması durumunda adının baş harfleri birbirine bitişik olarak yazılmalıdır (Rumi MC). Birden fazla yazar olması durumunda yazar isimleri birbirinden virgül ile ayrılmalı, son yazar isminden sonra nokta konulmalıdır (Potter PA, Perry AG.). Kaynak çok yazarlı ise kaynak listesinde ilk on yazara kadar bütün yazarların adları yazılmalıdır. 18

Aynı yazar veya aynı yazarlar grubu tarafından yapılan birden fazla çalışmada yayın tarihi sırası esas alınmalıdır. Eğer aynı yazar/yazarların aynı yıl yapılmış birden fazla çalışması varsa, ayırt etmek için tarihten sonra ve tarihe bitişik olarak a, b, c,. gibi simgeler kullanılmalıdır. Aynı yazarlar tarafından, birinci yazar dışındakilerin sıralamalarının değiştiği, ve aynı yılda yayımlanmış kaynaklarda, ikinci veya daha sonraki yazarların soyadına göre sıralama yapılır. Yazarı olmayan kaynaklarda ise eserin başlığı esas alınarak, alfabetik düzende ilgili yere yerleştirilmelidir. Makalelerin Yazılışı Kaynaklar gösterilirken makalelerin başlıkları tam olarak yazılmalıdır. Makalenin başlığının ilk kelimesinin ilk harfi büyük, diğer kelimelerin ilk harfleri küçük olarak yazılmalı; ancak makale adında özel isimler varsa, bu özel isimlerin ilk harfleri büyük yazılmalıdır. Makale adı yazıldıktan sonra nokta konulmalıdır. Dergi adı kısaltmalarında orijinal kısaltmaya sadık kalınmalıdır Bu amaçla uluslararası dergi isimlerinin kısaltmalarında "Index Medicus" ya da "Citation Index" ; Türkçe dergilerin kısaltmasında TÜBİTAK ın Türk Tıp Dizini esas alınmalıdır. Bu kategorilerin dışında kalan ya da uluslararası kısaltması olmayan dergilerin isimleri açık olarak yazılmalıdır Dergi adından sonra virgül kullanılmalı, sonra sırasıyla makalenin yayınlandığı derginin cildi, parantez içinde sayısı (varsa), makalenin başlangıç ve bitiş sayfaları yazılmalıdır Mutchner ve L. (2007) Updates to the American Heart Association CPR guidelines. American Journal of Nursing, 107(1):60-69. Ecevit Alpar Ş., Şenturan L., Karabacak Ü., Sabuncu N.(2008) Change in the health promoting lifestyle behaviour of Turkish University nursing students from beginning to end of nurse training. Nurse Education in Practice, 8:382-388 Makale supplement şeklinde yayınlanmışsa parantez içinde Suppl olduğu belirtilmelidir. Mclnnes J., Larson MG., Daltroy LH. (1992) A controlled evaluation of continuous passıva motion in patients undargoing total knee arthroplasty. J. Am. Med. Assoc., 11 (Suppl 2) :1423-1428. 19

Yazarı belirsiz olan makalelerin yazılmasında doğrudan makale adı ile başlanmalı ve tarih verilmelidir. Türkçe ve yabancı dergilerde bu yazı ile ilgili "Derginin Önsözü, Editörün Köşesi, Editörel, Editorial gibi bir ifade varsa bu ifadeler parantez içinde verilmelidir. Arkasından makale yazım kurallarına göre dergi adı, cilt ve sayfa numaraları yazılmalıdır. Stomakit (2006) Hemşirelik Arşivi. Nisan:10-10. Yazarı organizasyon ya da çalışma grubu olan makalelerde yazar adı yerine organizasyonun ya da çalışma grubunun adı ve çalışma yılı, makalenin adı, varsa numarası da yazılmalıdır. American Heart Association (2005). American Heart Association Guidelines for Cardiopulmonary Resuscitation and Emergency Cardiovascular Care. Part 6: CPR Techniques and Devices. Circulation, 112 (24): (Suppl) : 47-50. Elektronik dergi makalelerinde dergi yazım kuralları esas alınarak yazılmalı, dergi adının sonuna köşeli parantez içinde elektronik dergi olduğu yazılmalıdır. En sonunda ise internet adresi verilmelidir. Sayfa numaraları genellikle belli olmayan elektronik derginin sayısı ve/veya hangi aya ve yıla ait olduğu mutlaka belirtilmelidir. Şenturan L., Karabacak Ü., Ecevit Alpar Ş., Sabuncu N. (2008) Hemşirelerin kullanıma hazır enjektörlerle subkutan yolla heparin uygulamaları. Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1(2):30-42.[Elektronik Dergi]. http://www.hemsirelik.maltepe.edu.tr/dergiler_1.htm. Sempozyum/Kongre/Konferans/Kurs kitaplarında yayımlanmış makaleler dergi yazım kuralları esas alınarak yazılmalı; sırasıyla yazarlar, basım yılı, makalenin adı, kongrenin adı, kitabının adı, basım yeri, varsa editörleri ve sayfa numarası belirtilmelidir. Sabuncu N., Şenturan L., Gülseven B. (2001) What do the patients and nurses think about the sex of the nurse? I. Uluslararası ve VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Antalya, Kongre Kitabı, Eds: Arslan H., Ecevit Alpar Ş., Karabacak Ü., Engin F., Orak N. s:441-446. Eryılmaz M., Taviloğlu K. (2006) Afetlerde tıbbi yaklaşım. Travma ve Resüsitasyon Kursu,İstanbul, Kurs Kitabı, Eds: Taviloğlu K., Ertekin C., Güloğlu R. 205-222. 20