Tüm Yönleriyle Belediye Başkanlarının Özlük Hakları (Sosyal, Mali, Sosyal Güvenlik, Mahmut ÇOLAK SGK, Müfettiş TBB Personel ve Yazı İşleri Müdürü mahmutcolak44@gmail.com Emeklilik ve Diğer Hakları) Bilindiği üzere, 30 Mart 2014 Pazar günü ülkemizde mahalli idareler seçimleri gerçekleştirilecektir. Bu çalışmamızda, seçimler sonucu seçilen belediye başkanlarının özlük hakları, 1 5393 sayılı Belediye Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu, mülga 1475 sayılı İş Kanunu 2, 6245 sayılı Harcırah Kanunu ve diğer ilgili kanunlar çerçevesinde irdelenmeye çalışılacaktır. 1. GİRİŞ Özellikle ve öncelikle belediye başkanlarının özlük haklarından en önemlisi sosyal güvenliğidir diyebiliriz. Bilindiği üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 2008 yılı Ekim ayı başı 3 itibariyle yürürlüğe girmiş, bu Kanunla; sosyal güvenlik kanunları 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu, 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu, 2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu, 2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanunu ve 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. Devlet memurları açısından 15/10/2008 tarihinden önce Emekli Sandığı ile ilişkilendirilenler hakkında 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesine göre yürürlükten kaldırılan 5434 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun birlikte uygulanmaktadır. 15/10/2008 tarihinden sonra ilk defa memur olanlar için ise, 5434 sayılı Kanunun sadece emeklilik ikramiyesi düzenlemesi ile 5510 sayılı Kanun uygulanacaktır. 2008 yılı Ekim ayı başından önce SSK sigortalıları 5510 sayılı Kanunda 4/1-a, Bağ-Kur sigortalıları 5510 sayılı Kanunda 4/1-b, Emekli Sandığı iştirakçileri ise 5510 sayılı Kanunda 4/1-c kapsamında sigortalı olarak sayılmışlardır. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı tek bir çatı altında SGK olarak teşkilatlandırılmıştır. 2. BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÖDENEĞİ Belediye başkanlarına; memurlara aylık (maaş), işçilere ücret adı altında bir ödeme değil, başkanlık görevi nedeniyle 5393 sayılı Belediye Kanunu nun 39 uncu maddesine göre aylık ödenek ödenir. Belediye başkanlarına belde nüfusu dikkate alınarak, aşağıda belirtilen gösterge rakamının devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek ödenir. Bu ödenekten gelir vergisi, damga vergisi, sosyal güvenlik primi kesilir, kesintiler düştükten sonra kalan kısım net olarak ödenir. 1 Özlük hakları dendiğinde, genel memur statüsü içinde kişinin, kanunların öngördüğü şekil ve şartlara bağlı olduğu haklar anlaşılmaktadır (https://eksisozluk.com/ozluk-haklari--401939?nr=true&rf=ozluk%20haklari) 2 Bu Kanunun kıdem tazminatı başlıklı 14 üncü maddesi halen yürürlüktedir. 3 Kamu kurum ve kuruluşları için (belediyeler de dâhil) 15/10/2008 tarihi olarak esas alınmaktadır. 39
TABLO 1: BELEDİYE BAŞKANLIĞI ÖDENEĞİ TUTARLARI 2014 yılı için aylık katsayı: 0,076998 Nüfus Aralığı Gösterge Rakamı Ödenek Tutarı (TL) 10.000 e kadar olan 72.280 5.565,41 10.001 den 50.000 e kadar olan 82.280 6.335,39 50.001 den 100.000 e kadar olan 102.280 7.875,35 100.001 den 250.000 e kadar olan 117.280 9.030,32 250.001 den 500.000 e kadar olan 137.280 10.570,28 500.001 den 1.000.000 a kadar olan 157.280 12.110,24 1.000.001 den 2.000.000 a kadar olan 192.280 14.805,17 2.000.001 den fazla olan 232.280 17.885,09 TABLO 2: GELİR VERGİSİ TARİFESİ (Kanuni Dayanak: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, Madde 103) 2014 yılı için 11.000 TL ye kadar % 15 27.000 TL nin 11.000 TL si için 1.650 TL, fazlası % 20 97.000 TL nin 27.000 TL si için 4.850 TL, fazlası % 27 97.000 TL den fazlasının 97.000 TL si için 23.750 TL, fazlası % 35 Oranında vergilendirilir. TABLO 3: DAMGA VERGİSİ ORANI (Kanuni Dayanak: Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği, Seri No:57) IV. Makbuzlar ve diğer kâğıtlar 1. Makbuzlar: b) Maaş, ücret, gündelik, huzur hakkı, aidat, ihtisas zammı, ikramiye, yemek ve mesken bedeli, harcırah, tazminat ve benzeri her ne adla olursa olsun hizmet karşılığı alınan paralar (Ek: 5766/10-ç md.) (Yürürlük: 6/6/2008) (avans olarak ödenenler dâhil) için verilen makbuzlar ile bu paraların nakden ödenmeyerek kişiler adına açılmış veya açılacak cari hesaplara nakledildiği veya emir ve havalelerine tediye olunduğu takdirde nakli veya tediyeyi temin eden kağıtlar Binde 7,59 Sigorta Kolu TABLO 4: SOSYAL GÜVENLİK PRİM ORANLARI (Kanuni Dayanak: 5510 sayılı Kanun-Madde 81; 5434 sayılı Kanun-Madde 14) Şahıs (Sigortalı) 5510 öncesi 5510 sonrası Kurum (İşveren) Şahıs (Sigortalı) Kurum (İşveren) Malullük, Yaşlılık, Ölüm - - 9 11 Genel Sağlık Sigortası - - 5 7,5 Giriş Keseneği ve Karşılığı 25 - - - Emekli Keseneği 16 - - - Kurum Karşılığı - 20 - - Genel Sağlık Sigortası - 12 - - Belediye başkanının görevli, izinli ve hasta bulunduğu sürelerde ödeneği kesilmez. 40 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
5393 sayılı Kanunun görevden uzaklaştırma başlıklı 47 nci maddesinin dördüncü fıkrasına göre; görevden uzaklaştırılan belediye başkanına, görevden uzak kaldığı sürece aylık ödeneğinin üçte ikisi (2/3) ödenir ve bu süre içinde diğer sosyal hak ve yardımlardan yararlanmaya devam eder. Herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan SSK, Bağ-Kur veya Emekli Sandığı kapsamında emekli iken belediye başkanı seçilenler, 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin iki ve dördüncü fıkraları hükmü gereğince emekli aylıklarını almaya devam ederler ve aynı zamanda belediye başkanı ödeneğini de tam olarak alırlar. Belediye başkanına emekli aylığından sadece görev/temsil tazminatı ödenmez, emekli aylığının yanında makam tazminatı ödenir. 3. HUZUR HAKKI Belediye başkanlarına, aylık ödeneği ile birlikte meclis toplantılarına katıldığı günler için huzur hakkı ile encümen toplantılarına katılmalarından dolayı encümen ödeneği ödenmektedir. 5393 sayılı Kanunun huzur ve izin hakkı başlıklı 32 nci maddesine göre; meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, 39 uncu madde uyarınca belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini (1/3) geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödenir. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, 20, 24 ve 25 inci maddelerde belirtilen toplantı günü sayısından fazla olamaz ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemez. TABLO 5: MECLİS TOPLANTILARINDA ÖDENECEK HUZUR HAKKI TUTARLARI Belediye Grupları 2014 Yılı İçin Azami Brüt Tutar (TL) 10.000 e kadar olan belediyelerde 61,83 10.001-50.000 arasında olanlar 70,39 50.001-100.000 arasında olanlar 87,50 100.001-250.000 arasında olanlar 100,33 250.001-500.000 arasında olanlar 117,44 500.001-1.000.000 arasında olanlar 134,55 1.000.001-2.000.000 arasında olanlar 164,50 2.000.001 den fazla olanlar 198,72 5393 sayılı Kanunun encümen üyelerine verilecek ödenek başlıklı 36 ncı maddesine göre; belediye encümeni başkan ve üyelerine, nüfusu 10.000 e kadar olan belediyelerde (3.500), nüfusu 10.001-50.000 e kadar olan belediyelerde (4.500), 50.001-200.000 e kadar olan belediyelerde (6.000) ve 200.001 in üzerinde olan belediyelerde ise (7.500) gösterge rakamının devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek verilir. Encümenin memur üyelerine bu tutarların yarısı ödenir. 5216 sayılı büyükşehir belediye encümeni başlıklı 16 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına göre; büyükşehir belediye encümeninin başkanı ve seçilmiş üyelerine, (12.000) gösterge rakamının devlet memur aylıkları için belirlenen katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ödenek verilir. Encümenin memur üyelerine bu miktarın yarısı ödenir. 41
Belediye Grupları TABLO. 6: ENCÜMEN ÖDENEĞİ TUTARLARI Gösterge Seçilmiş 2014 Yılı İçin Azami Brüt Tutar (TL) Atanmış 10.000 e kadar olan belediyelerde 3.500 269,49 134,74 10.001-50.000 arasında olanlar 4.500 346,49 173,24 50.001-200.000 arasında olanlar 6.000 461,98 230,99 200.001 den fazla olanlar 7.500 577,48 288,74 Büyükşehir belediye encümeninin başkanı ve seçilmiş üyelerine 12.000 923,97 461,99 Huzur hakkı ve encümen ödeneğinden gelir ve damga vergisi kesintisi yapılır. 4. BELEDİYE BAŞKANLIĞINDA GEÇEN SÜRE 5393 sayılı Kanunun 39 uncu maddesine göre, belediye başkanlığı yapmış olanların, personel kanunlarına tâbi bir kadroya atanmaları hâlinde belediye başkanlığında geçen süreleri memuriyette geçmiş sayılır. Belediye başkanlığından önce memurluk hizmeti bulunmayan belediye başkanının görev süresinin sona ermesinden sonra, başkanlık görevi memurluk hakkı doğurmaz. Yani, başkanlık görevinin sonunda kamu kurum ve kuruluşlarında memurluğa atanamazlar. Belediye başkanlığı yapan kişiler memuriyet hakkı kazanamazlar. Ancak, başkanlık görevinden önce memurluk hizmeti olanlar veya başkanlık görevinden sonra yeniden memurluk hizmetine alınanlar, belediye başkanlığında geçen sürelerin her bir yılına 1 kademe her üç yılına 1 derece verilmek suretiyle memuriyette geçtiği kabul edilmektedir. Başkanlık görevinden önce memurluk hizmeti bulunan veya kamu kurumlarında daimi işçi olarak çalışan belediye başkanı, mahalli idareler seçimleri sonucu yeniden aday olamaması veya seçilememesi nedeniyle, 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunu nun Ek-3 üncü maddesine göre daha önceki çalışmış olduğu kamu kurumunun takdirine bağlı olarak yeniden atanabilirler. 5. SOSYAL HAK VE YARDIMLAR Belediye başkanları ile bakmakla yükümlü bulundukları için, 657 sayılı Kanun uyarınca devlet memurları ile bakmakla yükümlü bulundukları için uygulanan sosyal hak ve yardımlar, aynı esas ve usullere göre uygulanır. Sosyal hak ve yardımlar belediye başkanlarına ödenen aylık ödenek ile ilişkilendirilmeden ödenmektedir. 5.1. Emeklilik hakları 657 sayılı Kanunun 187 nci maddesine göre, devlet memurlarının emeklilik ve malûllük hallerinde kendilerinin, ölümleri halinde dul ve yetimlerinin sahip bulundukları haklar emeklilik kanunlarıyla düzenlenir. Makalenin ilerleyen bölümlerinde belediye başkanlarının sosyal güvenlik ve emeklilik haklarına yer verilmiştir. Belediye başkanlarının emekliliği, sosyal güvenlik kanunları ile düzenlemiştir. 5.2. Hastalık ve analık sigortasında sağlanan haklar 657 sayılı Kanunun 188 inci maddesine göre, devlet memurlarının hastalık, analık ve görevden doğan kaza ile mesleki hastalık; devlet memurlarının eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve çocuklarının hastalık ve analık; bir kanuna dayanılarak emekli veya malûllük aylığı alanlar ve aile fertlerinin (Sosyal Güvenlik Kurumunca uygulanan iş kazaları ile meslek hastalıkları, malûllük ve yaşlılık sigortalarından gelir veya aylık bağlananlar hariç) hastalık ve analık; bir kanuna dayanılarak dul veya yetim aylığı alanların (Sosyal Güvenlik Kurumundan gelir veya aylık alanlar hariç) hastalık ve analık hallerinde, gerekli sosyal sigorta yardımları sağlanır. Bu sigorta yardımları özel kanunlarla (5510 sayılı Kanun) düzenlenir. Bu sigortalardan tanınan hak ve sağlanan yardımlar, genel sosyal sigorta rejimleri ile kabul edilen hak ve yardımlardan az olamaz. 42 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
5.3. Aile yardımı ödeneği 657 sayılı Kanunun 202 nci maddesine göre; evli bulunan devlet memurlarına (belediye başkanlarına) aile yardımı ödeneği verilir. Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 2.134, çocuklarından her biri için de 250 gösterge rakamının (72 nci ay dâhil olmak üzere 0 6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. Burada yer alan gösterge rakamlarını 3 katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir. Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir. Aile yardımı ödeneği devlet memurlarına her ay aylıklarıyla birlikte ödenir. Karı ve kocanın her ikisi de memur iseler bu ödenek yalnız kocaya verilir. Aile yardımı ödenekleri hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve borç için haczedilemez. Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneğine evlendiği; çocuk için ödenen yardıma da çocuğunun doğduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren hak kazanır. Memur, eş için ödenen aile yardımı ödeneği hakkını eşinden boşanma veya eşinin ölümü, çocuk için ödenen yardım ödeneği hakkını da çocuğun ölümü veya 657 sayılı Kanunun 206 ncı maddedeki hallerin vukuunu takip eden aybaşından itibaren kaybeder. Aşağıdaki hallerde çocuklar için aile yardımı ödeneği verilmez: 1. Evlenen çocuklar, 2. 25 yaşını dolduran çocuklar (25 yaşını bitirdiği halde evlenmemiş kız çocukları ile çalışamayacak derecede malûllükleri resmi sağlık kurulu raporuyla tespit edilenler için süresiz olarak ödeneğin verilmesine devam olunur.), 3. Kendileri hesabına ticaret yapan veya gerçek veya tüzel kişiler yanında her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışan çocuklar (öğrenim yapmakta iken tatil devresinde çalışanlar hariç), 4. Burs alan veya Devletçe okutulan çocuklar. TABLO 7: AİLE VE ÇOCUK YARDIMI TUTARLARI Türü 2014 Yılı İçin Tutarı (TL) Aile Yardımı 164,31 Çocuk Yardımı 0-6 yaş grubu çocukları için (her 1 çocuk) 38,50 7 yaş üzeri çocuklar için (her 1 çocuk) 19,25 5.4. Doğum yardımı ödeneği 657 sayılı Kanunun 207 nci maddesine göre; devlet memurlarından (belediye başkanlarından) çocuğu dünyaya gelenlere 2500 gösterge rakamının aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktarda (2014 yılı için: 192,50 TL) doğum yardımı ödeneği verilir. Ana ve babanın her ikisi de devlet memuru iseler ödenek yalnız babaya verilir. Eşlerden 43
birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği yapılan doğum yardımı ödeneği daha yüksek ise, memur olan eşe ayrıca doğum yardımı ödeneği ödenmez, daha düşük ise yalnız aradaki fark ödenir. Mahkemelerce verilen ayrılık süresi içinde doğan çocuklar için bu yardım anaya verilir. Doğum yardımı ödeneği hiç bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez. 5.5. Ölüm yardımı ödeneği 657 sayılı Kanunun 208 inci maddesine göre; devlet memurlarından (belediye başkanlarından) memur olmayan eşi ile aile yardımı ödeneğine müstahak çocuğu ölenlere en yüksek devlet memuru aylığı (ek gösterge dâhil) tutarında (2014 yılı için: 731,48 TL), memurun (belediye başkanının) ölümü halinde sağlığında bildiri ile gösterdiği kimseye, eğer bildiri vermemiş ise eşine ve çocuklarına, bunlar yoksa ana ve babasına, bunlar da yoksa kardeşlerine en yüksek devlet memuru aylığının (ek gösterge dâhil) iki katı tutarında (2014 yılı için: 1.462,96 TL), ölüm yardımı ödeneği verilir. Ölüm yardımı ödeneği, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ve ödeme emri aranmaksızın saymanlarca derhal ödenir. Bu yardım borç için haczedilemez. 5.6. Tedavi yardımı 657 sayılı Kanunun tedavi yardımı başlıklı 209 uncu maddesi, 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesi ile yürürlükten kaldırılmıştır. Belediye başkanları 5510 sayılı Kanunun 4/1-c kapsamında sigortalı olup, aynı zamanda genel sağlık sigortalısıdır. Genel sağlık sigortalısı olarak sağlık hizmetleri SGK tarafından karşılanacaktır. Belediye başkanının bu kapsamda bakmakla yükümlü olduğu kişiler de sağlık hizmetlerinden yararlanacaktır. Bakmakla yükümlü olunan kişiler kapsamına; belediye başkanının sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan eşi, 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu nda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın bu Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları, geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca (SGK) belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babası girmektedir. 5.7. Cenaze giderleri 657 sayılı Kanunun 210 uncu maddesine göre; devlet memurlarının ölümü halinde cenaze giderleri (cenazenin başka yere nakil dâhil) kurumlarınca ödenir. Sürekli veya geçici görevle yurt dışında bulunan devlet memurlarından ölenlerin ve yurt dışında sürekli görevlerde bulunanların eşleri, bakmakla yükümlü oldukları ana, baba ve çocuklarının cenazelerini yurda getirmek için yapılması zorunlu olan giderler kurumlarınca karşılanır. 5.8. Yiyecek yardımı 657 sayılı Kanunun 212 nci maddesine göre; devlet memurlarının hangi hallerde yiyecek yardımından ne şekilde faydalanacakları ve bu yardımın uygulanması ile ilgili esaslar Maliye Bakanlığı ile Devlet Personel Başkanlığının birlikte hazırladıkları Devlet Memurları Yiyecek Yardımı Yönetmeliği ile tespit olunur. Belediye başkanları da devlet memurları gibi bu yönetmelik çerçevesinde yiyecek yardımlarından yararlanabilecektir. 5.9. Yolluk giderleri ve gündelikleri 657 sayılı Kanunun 177 nci maddesine göre; devlet memurlarından bir görevin ifası için sürekli veya geçici olarak görev yerinden ayrılanların yol giderleri ve gündelikleri, yolluklar hakkındaki özel kanun hükümlerine göre ödenir. Belediye başkanlarının görevli olarak yurtiçi ve yurtdışına çıkmaları halinde 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükmü gereğince günlük 44 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
yevmiye, yol, konaklama giderleri ödenir. Belediye başkanının aldığı ödenek tutarı kadar aylık alan devlet memurunun aldığı yolluk kadar yurtiçi geçici görev yolluğu alması gerekir. En çok 10 gün için ayrıca yollukları kadar konaklama ücreti ödenir. Konaklama ücreti, günlük yevmiye tutarının %50 fazlasıyla hesaplanır. Yolluk, yol gideri ve konaklama ücreti dışında bir gideri ödenemez. 6. İZİN HAKKI 5393 sayılı Kanunun 39 ila 40 ıncı maddelerinde belediye başkanlarının izinli olmalarından bahsederken süre ve usul konusunda bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Başkanların başkanlık süresi memuriyette geçmiş sayıldığı dikkate alındığında kıyasen belediye başkanları için 657 sayılı Kanunun 102 inci maddesinde belirlenen hizmet sürelerine göre yıllık izin hakkından yararlanabilecekleri düşünülmektedir. Nitekim İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü vermiş olduğu bir görüşte, 4 memurlar için öngörülen izin hakkının belediye başkanları için de uygulanması gerektiği değerlendirilmiştir. Belediye başkanları, sağlık raporu ile belgelemek şartıyla hastalık izni kullanması da mümkündür. 7. KIDEM TAZMİNATI HAKKI İşçi iken belediye başkanı seçilmek suretiyle kendi isteği ile hizmet akdini fesheden kişiye, işçilikte geçen sürelere ilişkin kıdem tazminatı ödenmesi mümkün değildir. Mülga 1475 sayılı İş Kanunu nun 14 üncü maddesi çerçevesinde (bu madde halen yürürlükte) yerleşmiş Yargıtay içtihatlarına göre seçim nedeniyle istifa edenlere kıdem tazminatı ödenmemektedir. 8. VIP SALONLARINDAN YARARLANMA HAKKI Başbakanlığın 10 Mart 1993 tarihli Genelgesi ile sadece Büyükşehir Belediye Başkanları havaalanlarında VIP salonlarında yararlanabilmektedir. 9. HİZMET ARACINDAN YARARLANMA HAKKI 237 sayılı Taşıt Kanunu nun 4 üncü maddesinde; emirlerine ve zatlarına binek otomobili verilenler (1) sayılı cetvelde, makam hizmetlerine tahsis edilen taşıtlar ise, (2) sayılı cetvelde gösterilmiştir. Her iki cetvelde de belediye başkanları sayılmamıştır. Bu nedenle, belediye başkanlarının kullanmış oldukları araçlar makam aracı değil, hizmet aracı niteliğindedir. Dolayısıyla, hizmet aracının bizzat belediye başkanı tarafından kullanılmasını kısıtlayıcı herhangi bir mevzuat hükmü bulunmamaktadır. Hizmet aracının belediye başkanı tarafından belediye hizmetlerinde kullanılması nedeniyle herhangi bir hukuki sorumluluk meydana gelmez. 4 11.02.2009 tarihli ve 3845 53402 sayılı yazı. 45
10. KONUT HAKKI 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu uyarınca çıkarılan Kamu Konutları Yönetmeliğine ekli (2) sayılı cetvelin II. Grubunun 8. sırasının (A) bendinde görev tahsisli konut tahsis edilecekler (görev süreleri ile sınırlı olmak üzere) arasında belediye başkanlarına yer verilmiştir. (3) sayılı cetvelde büyükşehir belediye başkanlarına eşyalı görev tahsisli konut tahsisi yapılmaktadır. Yönetmeliğin 25 inci maddesinde, aylık kira bedeli alınmayacak konutlar belirtilmiş, burada belediye başkanı konutuna yer verilmemiştir. Yönetmeliğin 28 inci maddesinde, konut tahsis edilenler tarafından karşılanacak giderler arasında ortak kullanım alanları dâhil, konutun aydınlatma, elektrik, su, gaz, otomat ve benzeri giderlerine de yer verilmiştir. Buna göre belediye başkanı aylık kira bedeli ödemeden görev tahsisli konuttan yararlanamaz ve konutun elektrik ve su giderleri belediye bütçesinden ödenemez. Belediyeye ait lojmanda oturmakta olan belediye başkanından kira kesintisi yapılmaması 2946 sayılı Kamu Konutları Kanunu ve bu Kanuna dayalı olarak çıkarılan Kamu Konutları Yönetmeliğine göre kira kesintisi yapılması zorunludur. 5 11. PASAPORT HAKKI 5682 sayılı Pasaport Kanunu nun 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasına göre, büyükşehir belediye başkanlarına görev sürelerince diplomatik pasaport (siyah pasaport) verilir. 6 5682 sayılı Kanunun 14/A maddesine göre, il ve ilçe belediye başkanlarına, görevleri süresince hususi damgalı pasaport (yeşil pasaport) verilir. Bunlardan emeklilik veya çekilme sebepleri ile vazifelerinden ayrılmış olanlara da bu nevi pasaport verilir. Hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eşlerine de aynı nevi pasaport verilir. Hususi damgalı pasaport almaya hakkı bulunduğu sırada vefat edenlerin dul eşlerine başkası ile evlenmemiş ise ayrı neviden pasaport verilmesi mümkündür. 5682 sayılı Kanun gereğince kendilerine hususi damgalı pasaport verilmesi mümkün olmayan kimselere, Hükümetçe, hususi idarelerce veya belediyelerce resmi vazife ile dış memleketlere gönderildiklerinde veya dış memleketlerde vazifeye alındıklarında hizmet damgalı pasaport (gri pasaport) verilir. Belde belediye başkanları için hizmet damgalı pasaport düzenlenir. 12. SİLAH TAŞIMA VE BULUNDURMA İZNİ HAKKI 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun ve bu Kanun gereğince yayımlanan Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre, belediye başkanları silah taşımalarına izin verilen kamu görevlileri arasında sayılmıştır. Kesinleşmiş yargı kararı üzerine görevine son verilenler hariç, en az bir dönem belediye başkanlığı yapmış olanlara ise taşıma ruhsatı verilmektedir. 5 Sayıştay 4. Daire K. 29976, T. 5.4.2005 6 12.11.2012 tarihli ve 6360 sayılı Kanunun 31 inci maddesi. 46 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
13. BELEDİYE BAŞKANLARININ KİMLİK KARTI HAKKI İçişleri Bakanlığının 19 Temmuz 2001 tarihli Genelgesi ile belediye başkanlarının kimlik kartlarının hazırlanıp dağıtılması yetkisi Türkiye Belediyeler Birliği ne (TBB) verilmiştir. Kimlik kartları TBB tarafından ücretsiz olarak verilmektedir. Kimlik kartı taleplerinde; mazbata örneği, resmi talep yazısı, nüfus cüzdanının önlü arkalı fotokopisi ve son 6 ay içinde çekilmiş bir adet fotoğrafı istenilmektedir. 14. BELEDİYE BAŞKANLARININ SOSYAL GÜVENLİK HAKLARI Belediye başkanlarının sosyal güvenliği 2008 yılı Ekim ayı öncesi ve sonrası olmak üzere değişiklik arz etmektedir. Belediye başkanlarının, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden önceki mevzuata göre sosyal güvenliği, 5434 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin (II)/(n) maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, sosyal güvenlik kuruluşlarına tâbi görevlerde bulunmadan veya bu kuruluşlara tâbi olarak çalışmakta iken belediye başkanlığına seçilen ve atananlar ile Sandıktan (Emekli Sandığı) veya diğer sosyal güvenlik kuruluşlarından emekli, yaşlılık veya malûllük aylığı almakta iken belediye başkanlığına seçilen ve atananlar, istekleri üzerine istek dilekçelerinin Sandık kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden aybaşından itibaren emekli kesenekleri kendilerince, karşılıkları kurumlarca ödenmek ve emekli aylıkları Sandıkla ilgilendirildikleri tarihten itibaren kesilmek suretiyle iştirakçi olarak Emekli Sandığı ile isteklerine bakılmaksızın ilgilendirilirler. Belediye başkanlarının, 5510 sayılı Kanunun yürürlüğünden sonraki mevzuata göre sosyal güvenliği, 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde düzenlenmiştir. Buna göre, belediye başkanlarının sosyal güvenliğine ilişkin işlemler alt başlıklar halinde aşağıda açıklanmıştır. A) Emekli Sandığı İştirakçisi İken Belediye Başkanlığına Seçilenlerin Sosyal Güvenliği 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce belediye başkanlığına seçilenlerden, 5434 sayılı Kanuna göre iştirakçi olanların iştirakçilikleri, 15/10/2008 tarihinden itibaren 4/1-c kapsamında devam eder. 2008 yılı Ekim ayı başından önce; yedek subay, vekil öğretmen, vekil imam gibi geçici görevler de dâhil olmak üzere Emekli Sandığı na tabi çalışması bulunanlar hakkında, 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dâhil olmak üzere 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam edilecektir. 2008 yılından sonra yapılan mahalli idareler seçimleri neticesinde belediye başkanı seçilenlerden, 2008 yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunanlar hakkında, 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesi kapsamında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam edilecektir. 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesi kapsamında haklarında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacak belediye başkanları ile dul ve yetimlerine emekli aylıkları ile birlikte ödenecek makam tazminatı ile bu tazminata bağlı olarak ödenecek temsil veya görev tazminatlarının ödeme usullerine, 5434 sayılı Kanunun Ek 68 nci maddesinde yer verilmiştir. Bu düzenleme gereğince, makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam iki yıl bulunduktan sonra emekliye ayrılanlara makam ve temsil veya görev tazminatları bulundukları en üst görevleri esas alınarak ödenmektedir. Emekli iken belediye başkanlığı görevine devam edenlere temsil veya görev tazminatları ödenememekte, emekli aylıkları ile birlikte sadece makam tazminatları ödenmektedir. Makam tazminatı ödenmesini gerektiren görevlerde toplam en az iki yıl bulunmadan veya bu görevlerde hiç bulunmadan emekliye ayrılanlara ise, en az altı ay süreyle bulundukları en üst görevleri için belirlenen görev tazminatı veya hizmet yılları itibarıyla belirlenen görev tazminatından yüksek olanı ödenmektedir. Makam tazminatı ödenmesi için öngörülen iki yıllık sürenin hesabında iştirakçi olup olmadıklarına bakılmaksızın belediye başkanı olarak geçen sürelerin tamamı dikkate alınmaktadır. Temsil veya görev tazminatları yönetim ve denetim kurulu üyelikleri dâhil olmak üzere kamu kesiminde her ne suretle olursa olsun aylık veya ücret alıp almadıklarına bakılmaksızın görev alanlara bu durumları devam ettiği sürece ödenmemekte, dolayısıyla emekli iken belediye başkanlığı yapanlara temsil/görev tazminatları ödenememekte, belediye başkanlığı görevi sona erince ödenmeye başlanmaktadır. Bu tazminatlar vefat edenlerin 5434 sayılı Kanuna göre aylığa müstahak dul 47
ve yetimlerine de aylık bağlama oranları üzerinden ödenmektedir. Emekli aylığı bağlanan bir belediye başkanı, belediye başkanlığında iki yılını tamamladığı zaman takip eden aybaşından itibaren tarafına makam tazminatı ödenmeye başlanacaktır. Ancak, makam tazminatına bağlı olarak ödenecek temsil veya görev tazminatı ise belediye başkanlığı görevi sona erince, tekrar belediye başkanı seçilmemesi veya kamu kurumlarında görev almaması halinde ödenecektir. 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre emekli aylığı bağlanmasına hak kazanan belediye başkanlarına makam, temsil veya görev tazminatı ödenmesine ilişkin düzenleme, 5434 sayılı Kanunun Ek 68 inci maddesinde yapılan değişiklik ile mümkün olmuştur. Bu değişiklikler neticesinde emekli statüsünde bulunan belediye başkanlarına 657 sayılı Kanuna tabi olanlar ile kendi özel kanunlarına tabi olarak görev yapanlara verilmekte olan makam ve temsil veya görev tazminatı ödenmesiyle aynı haklar verilmiştir. 5434 sayılı Kanuna göre emeklilik statüsünde bulunan belediye başkanları 01.01.2005 tarihinden itibaren anılan tazminatlardan yararlanmaktadırlar. Yapılan bu düzenleme; sadece Emekli Sandığınca emekli aylığı bağlanan belediye başkanlarına yönelik olup diğer sosyal güvenlik kuruluşlarından (SSK, Bağ-Kur) yaşlılık aylığı bağlanan belediye başkanları için geçerli değildir. Belediye başkanlığına seçilen veya atananlardan 2008 yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığına tabi görevlerde bulunanların emekli aylıkları 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre bağlanmaktadır. TABLO 8: BELEDİYE BAŞKANLARININ MAKAM, TEMSİL/GÖREV TAZMİNATI GÖSTERGE VE TUTARLARI Makam Tazminatı* Temsil Tazminatı* Görev Tazminatı* Başkanlık Türü Gösterge Tutar (TL) (2014 Yılı) Gösterge Tutar (TL) (2014 Yılı) Gösterge Tutar (TL) (2014 Yılı) Büyükşehir 7.000 538,98 17.000 1.308,96 - - İl 6.000 461,98 - - 15.000 1.154,97 İlçe 3.000 230,99 - - 9.000 692,98 Belde 1.500 115,49 - - 7.500 577,48 * Makam, temsil ve görev tazminatlarından sadece binde 7,59 oranında damga vergisi kesintisi yapılmaktadır. B) 2008 Yılı Ekim Ayından Önce SSK veya Bağ-Kur Kapsamında İken Belediye Başkanlığına Seçilenlerin Sosyal Güvenliği Daha önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlar ile 506, 1479, 2925 ve 2926 sayılı Kanun hükümlerine tabi çalışmakta iken belediye başkanlığına seçilenlerden, sigortalıklarını 506 veya 1479 sayılı Kanun kapsamında devam ettirenler 15.10.2008 tarihinden itibaren 4/1-a veya 4/1-b kapsamında sigortalı sayılacaktır. Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra isteyenlerden Kuruma (SGK) başvurmaları şartıyla 4/1-a veya 4/1-b kapsamındaki sigortalılığını sona erdirenlerin, sigortalılıklarının sona erdiği tarihten itibaren sigortalılıkları (c) bendi kapsamında devam ettirilecektir. Sigortalılıklarını sona erdirmeyenlerin ise taleplerinin Kurum (SGK) kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren 4/1-c kapsamında sigortalı sayılacaklardır. Bunlardan, 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlar hakkında bu kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dahil 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır. 48 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
C) 2008 Yılı Ekim Ayı Başından Sonra Sigortalı Olan Veya Bu Tarihten Sonra Seçimlerde Belediye Başkanlığına Seçilenlerin Sosyal Güvenliği 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra belediye başkanlığına seçilenlerden, sigortalılık hali bulunmayanlar ile 4/1-a veya 4/1-b kapsamında sigortalı olanlar isteklerine bakılmaksızın seçildikleri tarihten itibaren, 4/1-c kapsamında sigortalı sayılmaktadır. D) Emekli İken Belediye Başkanlığına Seçilenlerin Sosyal Güvenliği Emekli iken belediye başkanlığına seçilenlerin durumu 2008 yılı Ekim ayından önce SSK, Bağ-Kur sigortalılığı veya Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunanlardan emekli olanlar ile ilk defa 5510 sayılı Kanuna göre sigortalı olanlardan emekli olanlar açısından değişiklik arz etmektedir. 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce malullük, yaşlılık ve emekli aylığı bağlananlar ile 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra bağlanacak olanlardan belediye başkanlığına seçilenler; 4/1-c kapsamında sigortalı olmak istemeleri durumunda, emekli aylıkları kesilmek suretiyle dilekçelerinin Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtlarına geçtiği tarihi takip eden aybaşından itibaren sigortalı sayılacaklardır. Bunlardan, daha önce 5434 sayılı Kanuna tabi hizmeti bulunanlar hakkında 5510 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümleri de dâhil 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır. Burada bahsedilen emeklilerden, 2008 yılı Ekim ayı başından önce vekil öğretmen, yedek subay gibi geçici görevlerde Emekli Sandığı iştirakçiliği olanlar 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre 4/1-c sigortalısı, bu tarihten önce SSK ve Bağ-Kur sigortalılığı bulunmakla birlikte Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunmayanlar ise ilk defa 4/1-c sigortalısı olacaklar ve haklarında 5510 sayılı Kanun hükümleri uygulanacaktır. İlk defa 4/1-c kapsamında sigortalı olanlardan yaşlılık aylığı alanların, 5510 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin; 21/04/2005 tarihli ve 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesi, hariç olmak üzere, diğer kanunların bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz. hükmü uyarınca ilk defa 4/1-c sigortalısı olanlardan yaşlılık aylığı alanların, belediye başkanlığına seçilmeleri halinde aylıkları kesilmeksizin ödenmeye devam edilecektir. Emekli Sandığı iştirakçisi belediye başkanları ile SSK/Bağ-Kur sigortalısı belediye başkanlarının aralarındaki emekli maaşı farkının giderilmesi amacıyla, 5510 sayılı Kanunun 5434 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri başlıklı Geçici 4 üncü maddesinin onikinci fıkrası ile düzenleme yapılmıştır. 7 Belirtilen kanun hükmü ile 5510 sayılı Kanundan önce uygulamada görülen; 5434 sayılı Kanuna göre emekli maaşı alan belediye başkanlarına görev ve makam tazminatı verilirken; SSK veya Bağ-Kur dan emekli olan belediye başkanlarına görev ve makam tazminatı verilmemesi konusundaki farklı uygulamaların önlenmesi amaçlanmıştır. 2008/Ekim tarihinden önce belediye başkanı olarak görev yapmış olmaları veya halen bu görevi yapıyor olmaları, bu görevlerine seçimle gelmeleri ve bu görevlerini en az iki yıl sürdürmeleri, kadın ise 58, erkek ise 60 yaş ve 9000 gün veya kadın ve erkek için 61 yaş ve 5400 gün şartlarını yerine getirmeleri gerekmektedir. 2008/Ekim tarihinden önce belediye başkanı olarak görev yapmış olmaları veya halen bu görevi yapıyor olmaları, bu görevlerine seçimle gelmeleri ve bu görevlerini en az iki yıl sürdürmeleri (malullük aylığı bağlanan veya bağlanacak olanlar için kadın ise 58, erkek ise 60 yaş ve 9000 gün veya kadın ve erkek için 61 yaş 5400 gün şartları aranmaksızın) şartları aranacaktır. 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce vefat edenler için, iki yıl belediye başkanlığı görevinde bulunmaları, belediye başkanı iken vefat edenler için, makam tazminatı veya yüksek hâkimlik tazminatına müstahak görevlerde iki yıl bulunma şartı aranmaksızın ölüm halinin makam tazminatına müstahak bir görevi sürdürmekte iken gerçekleşmiş olması şartları aranmaktadır. Sigortalı veya hak sahiplerinden, 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesinde aranan şartları; 2008/Ekim ayı başı itibariyle yerine getirenler, 2008/Ekim ayı başı itibariyle; aranan koşulları Kanunun yürürlük tarihinden sonra yerine getirenler hak kazandıkları tarih itibariyle makam tazminatı ve buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı tutarı almaya hak kazanacak ve söz konusu miktarlar bağlanan veya bağlanacak olan aylıklara ilave edilecektir. 7 Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği/Geçici Madde 17 49
5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrasında düzenlenen hakların (makam tazminatı ve buna bağlı olarak ödenen görev veya temsil tazminatı) sadece sosyal güvenlik kanunlarına göre emeklilik veya yaşlılık aylığı almakta olanlar ile sınırlı olduğu, sosyal güvenlik açısından sandıklara tabi olanların sigorta primlerine ve emekli aylıklarına ilişkin işlemlerin sosyal güvenlik kanunundan ziyade sandık tüzüğü (vakıf senedi) hükümlerine göre yürütüldüğü dikkate alındığında, 506 sayılı Kanunun Geçici 20 nci maddesine göre kurulmuş olan sandıklardan emekli aylığı almakta olanların söz konusu fıkra kapsamında değerlendirilmeyeceği açıktır. Dolayısıyla, münferit bir düzenleme yapılmadığı sürece sandıklara tabi sigortalı ve hak sahipleri, 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesinin onbirinci fıkrası hükmünde öngörülen haklardan yararlanamayacak ve bunlara makam tazminatı ve buna bağlı olarak görev veya temsil tazminatı ödenmeyecektir. Sosyal Güvenlik Kurumu, belediye başkanlarının belediye başkanlığı görevine seçimle geldiklerini, görev yaptıkları süreyi ve belediye başkanlığı türünü (büyükşehir, il, ilçe ve belde) gösterir mülki amirliklerden (valilikler, kaymakamlıklar) veya İçişleri Bakanlığının ilgili birimlerinden alacağı belgelere göre tazminat ödemektedir. Belediye başkanlarına ödenecek makam, temsil veya görev tazminatı ödenmesi için, sigortalının mutlaka 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 2008/Ekim ayından önce belediye başkanlığı yapmış olmaları gerekmekte olup, 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa belediye başkanlığına seçilenler için söz konusu tazminatların ödenmesine imkân bulunmamaktadır. Buna göre, 506, 1479, 2925, 2926, 5434 ve Kanunlara göre aylık almakta iken; 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden sonra ilk defa belediye başkanlığı görevine gelenler, istekleri halinde emekli aylıkları kesilmek suretiyle, dilekçelerinin Kurum (SGK) kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren 4/1-c kapsamında sigortalı olabileceklerdir. Yaşlılık aylığı almakta iken belediye başkanlığına seçilip aylıklarını kestirerek 4/1-c kapsamında sigortalı olanlar 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesi gereğince makam, temsil ve görev tazminatından yararlanamayacaktır. Belediye başkanlığı 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce başlayıp, halen belediye başkanlığı yapmaya devam eden emeklilerin 4/1-c kapsamında sigortalı olmak istemeleri halinde, emekli aylıkları kesilmek suretiyle, dilekçelerinin Kurum (SGK) kayıtlarına geçtiği tarihten itibaren 4/1-c kapsamında sigortalı olabileceklerdir. Söz konusu sigortalıların 4/1-c sigortalısı olmak istememeleri durumunda, 5335 sayılı Kanuna göre istisna kapsamında bulunduklarından emekli aylıkları ödenmeye devam edilecek ancak, bunlardan 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 üncü maddesi kapsamında belediye başkanlığı tazminatı alanlara belediye başkanlığı görevi devam ettiği sürece sadece makam tazminatı ödenecek, görev veya temsil tazminatı ödenmeyecektir. TABLO 9: BELEDİYE BAŞKANLARININ EMEKLİ MAAŞ VE İKRAMİYELERİ* (2014 yılında geçerli olmak üzere 25 fiili hizmet yılı dikkate alınmıştır) Unvanı D/K Gösterge Büyükşehir Belediye Başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı (lise mezunu) Büyükşehir Belediye Başkanı (ortaokul mezunu) Büyükşehir Belediye Başkanı (ilkokul mezunu) İl Belediye Başkanı İl Belediye Başkanı İl Belediye Başkanı (lise mezunu) Ek Gösterge Emeklilik Tazminat Oranı Makam Tazminatı Temsil Tazminatı 1/4 1500 4800 150 7000 17000 1/1 1320 4000 130 7000 17000 3/1 1020 3000 70 7000 17000 5/1 835 2200 70 7000 17000 7/1 705 1500 40 7000 17000 Görev Tazminatı 1/4 1500 4800 150 6000 15000 1/1 1320 4000 130 6000 15000 3/1 1020 3000 70 6000 15000 Emekli Maaşı Emekli İkramiyesi 4.126,21 70.652,05 3.953,25 65.108,19 3.532,84 51.633,54 3.473,68 49.737,47 3.252,66 42.653,65 3.885,98 70.652,05 3.713,01 65.108,19 3.292,60 51.633,54 50 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
İl Belediye Başkanı (ortaokul mezunu) İl Belediye Başkanı (ilkokul mezunu) İlçe Belediye Başkanı İlçe Belediye Başkanı İlçe Belediye Başkanı (lise mezunu) İlçe Belediye Başkanı (ortaokul mezunu) İlçe Belediye Başkanı (ilkokul mezunu) Belde Belediye Başkanı Belde Belediye Başkanı Belde Belediye Başkanı (lise mezunu) Belde Belediye Başkanı (ortaokul mezunu) Belde Belediye Başkanı (ilkokul mezunu) 5/1 835 2200 70 6000 15000 7/1 705 1500 40 6000 15000 1/4 1500 4800 150 3000 9000 1/1 1320 4000 130 3000 9000 3/1 1020 3000 70 3000 9000 5/1 835 2200 70 3000 9000 7/1 705 1500 40 3000 9000 1/4 1500 4800 150 1500 7500 1/1 1320 4000 130 1500 7500 3/1 1020 3000 70 1500 7500 5/1 835 2200 70 1500 7500 7/1 705 1500 40 1500 7500 3.233,45 49.737,47 3.012,43 42.653,65 3.165,28 70.652,05 2.992,31 65.108,19 2.571,90 51.633,54 2.512,74 49.737,47 2.291,73 42.653,65 2.925,05 70.652,05 2.752,08 65.108,19 2.331,67 51.633,54 2.272,51 49.737,47 2.051,50 42.653,65 *Kaynak: Sosyal Güvenlik Kurumu E) 65 Yaşını Dolduran Belediye Başkanlarının Sosyal Güvenliği 4/1-c kapsamındaki sigortalıların, sigortalılıklarının sona ermesinde 5434 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesinde belirtilen yaş hadleri dikkate alındığından; 65 yaşını tamamladıktan sonra belediye başkanlığına seçilenler, 4/1-c kapsamında sigortalı olma talebinde bulunsalar dahi, 5510 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi gereği sigortalı sayılmayacaklardır. Bu görevlere seçildikten sonra 65 yaşını tamamlanmış olanların 4/1-c kapsamındaki sigortalılığı, 5510 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin (c) bendi uyarınca, 65 yaşını tamamladığı tarihi takip eden aybaşından itibaren sona erecektir. F) Belediye Başkanlarının Emekliye Sevk Onayı Belediye başkanlarının emekliye sevk onayı belediye encümeninin kararıyla tekemmül eder. Özel yasa hükümleri hariç olmak üzere yetkili makamın (belediye encümeni) emekliye sevk onayı, talep tarihinden itibaren 1 ayı geçemez. Bu düzenleme 2008 yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunması nedeniyle 5434 sayılı Kanuna göre işlemleri devam ettirilen belediye başkanları da dahil olmak üzere 2008 yılı Ekim ayı başından sonra emekliye ayrılacak bütün belediye başkanlarının emeklilik onaylarının alınmasında geçerlidir. Burada belediyeler açısından ise belediye başkanlarının emekli ikramiyelerinin ödenmesinde artık ikramiyenin belediye bütçesinden ödenmesi gündeme gelmektedir. Çünkü özel bütçeli kurumların memurlarının emeklilik ikramiyeleri Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kişilere ödenmesini müteakip emeklilik onayını veren kurumdan tahsil edilmektedir. Bu durumda da belediye başkanının emeklilik onayı belediyeden alındığından emeklilik ikramiyesi de Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından kişiye ödenmesini müteakip ilgili belediyeden tahsil edilecektir. G) Prime Esas Kazanç ve Emeklilik Keseneği Sistemi 15/10/2008 tarihinden sonra ilk defa seçilen belediye başkanlarının prime esas kazançlarının hesabında; - Büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, - Diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı bölü- 51
münün (d) bendinde belirtilenlerin, prime esas kazançları esas alınır. Vekâlet veya ikinci görev karşılığında ilgili mevzuatı uyarınca yapılacak ödemeler prime esas kazancın hesabında dikkate alınmaz. TABLO 10: BELEDİYE BAŞKANLARININ PRİME ESAS KAZANÇLARI SINIF-UNVAN DERECE-KADEME-EKGÖSTERGE-KIDEM HİZMET SÜRESİ PRİME ESAS KAZANCA DÂHİL UNSURLAR (TL) Öğrenim Durumu Derece Kademe D/K Gösterge Ek Gösterge Kıd Hiz Süre Makam Temsil- Görev Taz. Göst. Ö.H.T. Oranı Göst. Aylığı Ek Göst. Aylığı Taban Aylık Kıd. Ay. Tut. Makam Temsil- Görev Tazm Tutarı Özel Hizmet Tazminatı 6 Yıllık Yüksek Okul Mezunu (Doktor) 4 Yıllık Yüksek Okul Mezunu (Mühendis) 4 Yıllık Yüksek Okul Mezunu (Avukat) 8 3 690 1300 0 0 240 53,13 100,10 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 8 1 660 1300 0 0 240 50,82 100,10 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 9 3 645 1150 0 0 240 49,66 88,55 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 4 Yıllık Yüksek Okul Mezunu 9 1 620 1150 0 0 240 47,74 88,55 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 2 Yıllık Yüksek Okul Mezunu 10 2 600 0 0 0 240 46,20 0,00 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 Meslek Lisesi 12 2 550 0 0 0 240 42,35 0,00 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 Lise 13 3 540 0 0 0 240 41,58 0,00 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 Ortaokul 14 2 520 0 0 0 240 40,04 0,00 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 İlkokul 15 1 500 0 0 0 240 38,50 0,00 1.205,27 0,00 0,00 1.755,55 Şahıs (TL) Kurum (TL) Prime Esas Kazanç Tutarı (TL) %9 MYÖ Primi %5 GSS Primi Toplam %11 MYÖ Primi %7,5 GSS Primi Toplam TOPLAM (TL) 3.114,05 280,26 155,70 435,97 342,55 233,55 576,10 1.012,07 3.111,74 280,06 155,59 435,64 342,29 233,38 575,67 1.011,32 3.099,04 278,91 154,95 433,87 340,89 232,43 573,32 1.007,19 3.097,11 278,74 154,86 433,60 340,68 232,28 572,97 1.006,56 3.007,03 270,63 150,35 420,98 330,77 225,53 556,30 977,28 3.003,18 270,29 150,16 420,44 330,35 225,24 555,59 976,03 3.002,41 270,22 150,12 420,34 330,26 225,18 555,45 975,78 3.000,87 270,08 150,04 420,12 330,10 225,07 555,16 975,28 2.999,33 269,94 149,97 419,91 329,93 224,95 554,88 974,78 52 Aylık; Bilim, Haber, Yorum ve Aktüalite Dergisi
15/10/2008 tarihinden önce Emekli Sandığı ile ilişkilendirilen belediye başkanlarının emeklilik keseneği hesabında; Belediye başkanlarının emeklilik keseneğine esas aylıklarında, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu nun 43 üncü maddesinde yer alan gösterge tablosuna göre derece ve kademe gösterge rakamı ve ek gösterge rakamının, dönemine ilişkin memur maaş katsayı ile çarpılması sonunda bulunacak tutar, memuriyet taban aylığı ve kıdem aylığı tutarları ile zam, tazminat ve ödenekler ile benzeri ödemeler toplamına karşılık gelmek üzere 657 sayılı Kanuna tabi en yüksek devlet memuru aylığı (ek gösterge dahil) brüt tutarının; - Ek göstergesi 8400 ve daha yüksek olanlarda % 240 ına, - Ek göstergesi 7600 (dahil) - 8400 (hariç) arasında olanlarda % 200 üne, - Ek göstergesi 6400 (dahil) - 7600 (hariç) arasında olanlarda % 180 ine - Ek göstergesi 4800 (dahil) - 6400 (hariç) arasında olanlarda % 150 sine, - Ek göstergesi 3600 (dahil) - 4800 (hariç) arasında olanlarda % 130 una, - Ek göstergesi 2200 (dahil) - 3600 (hariç) arasında olanlarda % 70 ine, - Diğerlerinde % 40 ına, karşılık gelen miktarı toplamı esas alınmaktadır. 2008 yılından sonra yapılan mahalli idareler seçimleri neticesinde belediye başkanı seçilenlerden, 2008 yılı Ekim ayı başından önce Emekli Sandığı iştirakçiliği bulunanlar hakkında, 5510 sayılı Kanunun Geçici 4 ncü maddesi kapsamında 5434 sayılı Kanun hükümleri uygulanmaya devam edilecektir. Bu durumda olan belediye başkanlarının emeklilik keseneğine esas aylıklarının tespitinde, bu kapsamda da ek gösterge, makam ve temsil veya görev tazminatlarının belirlenmesinde yine 5434 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılacaktır. TABLO 11: BELEDİYE BAŞKANLARININ EK GÖSTERGELERİ 5510 ÖNCESİ BELEDİYE BAŞKANLARINA UYGULANACAK MÜLKİ İDARE AMİRLİĞİ HİZMETLERİ SINIFI İÇİN BELİRLENMİŞ EK GÖSTERGELERİ Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı Derecesi Ek Gösterge Rakamı d) Kadroları bu sınıfa dahil olup da; yukarıda sayılanlar dışında kalanlar (1 inci derecenin kademelerinden aylık alanlar için Genel İdare Hizmetleri Sınıfında aynı görev unvanları için belirlenen ek gösterge rakamlarından düşük olmamak üzere) 1/4 4800 1 4000 2 3600 3 3000 4 2300 5 2200 6 1600 7 1500 8 1300 9 1150 5510 SONRASINDA İLK DEFA 4/1-c KAPSAMINDA SİGORTALI OLAN BELEDİYE BAŞKANLARININ EK GÖSTERGELERİ Belediye Başkanları Derecesi Ek Gösterge Rakamı Büyükşehir Belediye Başkanları 1 6.400 ¼ 4800 1 4000 2 3600 3 3000 4 2300 Diğer Belediye Başkanları 5 2200 6 1600 7 1500 8 1300 9 1150 53