EVCİL HAYVANLARDA İLK YARDIM
KAZA,HASTALIK,YANGIN GİBİ TEHLİKELİ VE ANİ DURUMLARDA HASTAYA KESİN TEDAVİ ÖNCESİ,OLAY YERİNDE UYGULANAN İLK VE İVEDİ İŞLEM! HAYAT KURTARMA OLASI TELİKELERİ EN AZA İNDİRME MEVCUT DURUMUN DAHA KÖTÜYE GİTMESİNİ ENGELLEMEK
KAZALARDAKİ ÖLÜMLERİN YAKLAŞIK OLARAK %10 U İLK 5 DK DA % 50 Sİ İSE İLK YARIM SAAT İÇİNDE KAZALARDA Kİ YARDIMIN EN KISA SÜREDE VE ETKİN BİR ŞEKİLDE YAPILMASI
İlk yardım sırasında en temel kural sakin ve soğukkanlı olmaktır. Aksi halde fayda yerine zarar verebiliriz Unutulmaması gereken; ilk yardımın amacı hastayı tedavi etmek değil,ilk andaki hayati tehlikeyi önlemeye çalışmaktır. Bu müdahalelerden sonra ne olursa olsun mutlaka veteriner hekimin müdahalesi gereklidir! Dikkat edeceğimiz bir diğer husus, müdahale edeceğimiz hayvanlardan gerektiğinde korunmaktır
HASTA VE YARALI HAYVANA YAKLAŞIM Hasta veya yaralı hayvanlara her zaman dikkatli ve yavaş bir şekilde yaklaşın. Bu sizin başka durumlarda aslında agresif olmayan sevimli hayvanınız bile olsa, acıdan veya korkudan dolayı saldırabilir. Kedi veya köpek ısırıkları ciddi yaralanmalardır;ısırılmak yapılacak olan ilk yardımı da engelleyecektir.
HASTA VE YARALI HAYVANA YAKLAŞIM Yaralı hayvanın vücut dilini anlamak! Duruşun İfadelerin Bakışın Kulakların Kuyruğun Çıkardığı seslerin ANLATTIKLARI!
HASTA VE YARALI HAYVANA YAKLAŞIM Daima yumuşak bir ses tonu ile konuşun Direkt göz temasından kaçının,tehdit olarak algılayabilir! Sesli,ürkütücü ve hızlı hareketlerden kaçının Hayvanın sizin ne yaptığınızı görmesine izin verin
İLK YARDIM ÇANTASI
İLK YARDIM ÇANTASI İÇERİSİNDE OLMASI GEREKENLER MAKAS CIMBIZ VEYA PENS TURNİKE TAMPON SARGI BEZİ FLASTER PAMUK TERMOMETRE ANTİSEPTİK BİR SOLÜSYON ANTİBİYOTİKLİ MERHEM ANTİHİSTAMİNİK TABLET VE POMAD AĞIZLIK AMONYAK
ISIRIK VE SOKMALARDA İLK YARDIM
BÖCEK SOKMALARINDA İLK YARDIM En çok rastlanan böcek sokmalarından biri arı sokmasıdır. Göre bileceğiniz en önemli belirti ani bir çığlık ve sağa sola koşturmadır. Isırılan bölgede kısa sürede bir şişkinlik olur aynı zamanda kaşıntı ve kızarıklık da gözlene bilir. Bir pamuğa biraz amonyak damlatılarak ısırılan bölgeye uygulanırsa şişkinlik kısa sürede azalacaktır.
Bölgeye antihistaminik merhem uygulanabilir Bal arısı zehri asidiktir;kabartma tozu ile nötralize Yaban arısı zehri alkalidir;limon suyu veya sirke ile nötralize Soğuk kompres uygulayın Arı sokmalarında riskin boyutu ısırılan böyle veya arı sayısının çokluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir. En önemlisi boğaz ve burun bölgesindeki arı sokmalarıdır.bu bölgede oluşacak şişkinlik solunuma engel olabileceğinden çok hızlı bir müdahale gerektirir. Bu gibi durumlarda ve daha fazla sayıda arı sokması durumlarında zehirlenme riski yüksek olduğundan acilen veteriner hekime ulaşmaya çalışmalısınız. Eğer ulaşamayacak iseniz telefonla veteriner hekimden yardım isteye bilirsiniz. Arıya karşı alerjisi olan hayvanların vakit kaybetmeden veteriner hekime ulaştırılması gerekir.
YILAN ISIRMASI Yılan ısırması gibi bir durumda görebileceğiniz belirtiler yine ani bir çığlık,sokulan bölgede kaşıntı ve ısırılan bölgeyi sağa sola sürtmedir. Genelde zehirli yılanlar tarafından ısırılan kedi ve köpeklerde alınan zehrin miktarına ve ısırılan bölgeye bağlı olarak semptomlar değişiklik gösterir. Eğer zehir miktarı fazla ise genel durum çok hızlı kötüleşebilir eğer mümkün ise ısırılan bölgenin hemen üzerinden bir turnike uygulayarak zehrin dolaşıma girmesi önlenmeli ve acilen veteriner hekim aranmalı, yılan antiserumu temin edilebilmesi için zaman kazanılmalıdır. Bu arada turnikenin çok uzun süre kalmasının yaratabileceği gangren tehlikesini de göz önünde bulundurmalı ve yaklaşık on dakika ara ile turnikeyi 3-5 sn gevşeterek dolaşımı sağlamalı ve hemen turnikeyi sıkmalısınız.
AKREP SOKMASI Akrep sokmalarında görebileceğiniz en önemli belirtiler ani çığlık sağa sola koşuşturma sokulan bölgede kaşıntı ve ödemdir. Zehirsiz akrep sokmalarında genellikle sokulan bölgede sadece ağrı ve ödem oluşur Sonuç olarak büyük bir problem yaratmamakla birlikte veteriner hekime danışılmalıdır. Lokal veya oral yolla uygulanacak antihistaminik ilaçlarla tedavisi mümkündür. Zehirli akrep sokmalarında telaşlı bir koşuşturma,çok kısa sürede solunum güçlüğü,kas titremeleri ve felç hali görülebilir. Sokulan bölgenin hemen üzerinden eğer uygunsa turnike uygulanarak en kısa zamanda veteriner hekime ulaştırılmalıdır. Bu arada turnike uygulamasının dikkatli yapılması ve kuralına uyulması gerekir.
TRAFİK KAZALARINDA İLK YARDIM Olabildiğince sakin ve soğukkanlı davranmalı Yaralı hayvanında sakinleşmesini sağlamalısınız Herhangi bir müdahaleden önce,size zarar vermesini engelleyecek önlemleri almalısınız (solunum güçlüğü yoksa ağzın bağlanması gibi) kanayan bir yarasının olup olmadığını kontrol edin Eğer varsa tampon ve/veya turnike uygulayarak kanamayı durdurmaya çalışın Solunumu ve kalp atışlarını kontrol edin,rahat soluk alabileceği bir pozisyona getirin
TRAFİK KAZALARINDA İLK YARDIM Boynunda tasma varsa gevşetin veya çıkartın Kırık veya çıkık olma ihtimaline karşı,yavaş hareket ettirmek kaydı ile bir battaniye veya sedye üzerine alarak en kısa sürede veteriner hekime götürün. Veteriner hekime haber vererek gelişinizi bildirmeli ve gerekli hazırlıkların yapılabilmesi için zaman kazandırmalısınız. Böylece acil müdahalenin daha hızlı ve eksiksiz yapılması sağlanabilir.
DÜŞME SONUCU YARALANMALAR Trafik kazalarında olduğu gibi tehlikeli durumlara yol açabilir. Düşme sonucu özellikle kırıklar çok oluştuğu için yaralı hayvanın yerden kaldırılması sırasında çok dikkatli olunmalıdır. Hemen yerden kaldırmak yerine,kırık ve yaralanma açısından yaralı hayvan önce incelenmeli daha sonra yerden kaldırılmalıdır Yaralı hayvan bir battaniye veya kalın bir karton üzerine kaldırılmadan,kaydırılarak aktarılmalıdır
DÜŞME SONUCU YARALANMALAR Eğer bir kanama varsa;tampon veya turnike uygulayarak kanama durdurulmalı Ağız ve burun çevresinde kan,salya gibi birikinti varsa temizlenmeli ve solunum rahatlatılmalıdır. Ani hareketlerden kaçının Yaralı hayvan bilinçsiz hareket edebileceğinden ısırma ve tırmalama ihtimaline karşı kendinizi koruyun İç kanama ihtimali yüksek olduğundan hemen veteriner hekime ulaştırın.
ISI ÇARPMASINDA İLK YARDIM Güneşin altında çok uzun süre kalma Çok sıcak havalarda hava sirkülasyonunun yetersiz olduğu kapalı ortamlarda uzun süre kalma (kapalı araç içinde kalma vb.) Solunum yetmezliği ve artan vücut ısısı nedeniyle genel durum birkaç dakikada bozulur ve ani ölümler şekillenebilir. Hayvanı gölge bir yere alın Ağızda aşırı salya ve köpük birikimi varsa hemen temizleyin solunumun rahatlamasına yardımcı olun İmkan varsa hemen soğuk su ile duş aldırın Bu müdahalelere rağmen genel durum düzelmezse,solunum düzensizse veteriner hekime başvurun.
ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM MUTLAKA VETERİNER HEKİM MÜDAHALESİ GEREKTİRİR! Ancak yapılacak basit müdahaleler olayın riskini azaltması açısından çok önemlidir. Bozuk gıdaların yenmesi Temizlik maddesi,ilaç vb kimyasalların alınması Toksik etkili maddelerin alınması
ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM Titreme Kusma Kasılma Solunum güçlüğü Hızlı ve düzensiz solunum Aşırı salivasyon Bilinç kaybı İshal
ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM Bozuk gıdaların yenmesi,temizlik maddelerinin yutulması,fazla miktarda ilaç yutulması durumlarında hayvanın kusturulması gereklidir. Yarım çay bardağı ılık suya iki çorba kaşığı tuz atarak hazırlayacağınız karışım hayvanın kusmasını sağlayacaktır.
ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM Eğer zehirlenmeye neden olan madde kostik etkiliyse yani yakıcı etkisi varsa (asitler,alkaliler) hayvanı asla kusturmayın! Hayvanı hemen bir veteriner hekime ulaştırın Çamaşır suyu,tiner,deterjan gibi kimyasallar asit ve alkalilere örnektir.
ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM Zehirlenmeye neden olan maddeyi biliyorsanız kutusunu da yanına alarak veteriner hekime gidiniz Evde ki zehirlenme olaylarını en aza indirgeyebilmek için; temizlik maddelerini kapalı bir yerde saklayın Fare,karınca ve sinekler için kullanılan zehirleri hayvanın ulaşamayacağı bir yerde tutun ve sayılarını not edin.(olası bir zehirlenmede sayı kontrol edilir ve olasılıklar azaltılır.) Evde ki çöp tenekelerinin hayvanın açamayacağı tarzda kapaklı olmasına dikkat edin Kullanılan ilaçları bir dolapta kontrol altında tutun
DONMALARDA İLK YARDIM Bu tür vakalar çok soğuk ve ayaz havalarda özellikle köpeklerin bağlı olarak hareketsiz bırakılması Kısa tüylü köpeklerin ve yavru kedilerin bahçede barındırılması nedeniyle oluşur. Normalde serbest olan köpeklerde hareketlilikten dolayı vücut ısısı korunabildiğinden böyle bir durum olması güçtür.
DONMALARDA İLK YARDIM Vücut ısısı aşırı düşer Çevreye karşı ilgi ortadan kalkar Dil ve diş etlerinde morarmalar görülür Eklemler sertleşir Hareketsiz ve uyuklar haldedir Kulak uçları,kuyruk ucu,burun ve ayaklar ilk donan yerlerdir Bu nedenle buralara bakarak daha rahat karar verebilirsiniz
DONMALARDA İLK YARDIM Ani ısı değişimleri şoka neden olabileceği için hastayı ılık bir ortama alarak vücut ısısının yavaş yavaş artmasını sağlamalısınız!!! Aynı zamanda yapılacak masaj uygulaması dolaşımı arttıracağından faydalı olacaktır Hemen bir ısı kaynğının yanına almak ani vücut ısısının artışına ve buna bağlı olarakta dolaşım bozukluğuna neden olabileceğinden sakıncalıdır
DONMALARDA İLK YARDIM Yapılan bu ilk müdahaleden sonra veteriner hekimle görüşerek hastanın genel durumu hakkında bilgi vermeli ve gerekiyorsa götürmelisiniz