HACETTEPE ÜNİVERSİTESİ Fen Bilimleri Enstitüsü Makina Mühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Programı Kılavuzu Son Güncelleme Tarihi: 2 Şubat 2015
İÇİNDEKİLER Yüksek Lisans Programı ile İlgili Kişiler 2 Genel Kurallar 3 Ders Kayıt Prosedürü 3 Yüksek Lisans Dersleri 4 Alan ve Ders Seçimi 5 Lisans Dersi Alma 6 Seminer Dersi (MMÜ 698) 6 Tez Önerisi ve Özel Konular Dersi (MMÜ 600) 6 Bilimsel Hazırlık Programı 7 Seminer Hazırlama Kılavuzu 8 Seminer Değerlendirme Örneği 10 Formlar 11 1
I. Yüksek Lisans Programı ile İlgili Kişiler Bölüm Başkanı: Prof. Dr. Bora Yıldırım Bölüm Başkan Yardımcıları: Yard. Doç. Dr. Benat Koçkar, Doç. Dr. Bora Maviş Yüksek Lisans Eğitim Komisyonu: Yard. Doç. Dr. Benat Koçkar Yard. Doç. Dr. Özgür Ekici Yard. Doç. Dr. Bilsay Sümer Dr. Emir Kutluay Öğrenci İşleri Ofisi Gülnur Tekeli Gülbanu Artuner Kadir Doğan Seminer Dersi Koordinatörü Yard. Doç. Dr. Bilsay Sümer Yüksek Lisans Program Koordinatörleri Yard. Doç. Dr. Özgür Ekici Dr. Emir Kutluay 2
II. Genel Kurallar 1. Yüksek Lisans eğitim ve öğretiminde Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim / Öğretim Yönetmeliği esas alınır. 2014-2015 Bahar döneminden başlayarak program dili İngilizce olarak değiştirilmiştir. Bu değişiklik 2014-2015 Bahar döneminden önce kayıt yaptırmış ve programa devam eden öğrencileri etkilemeyecektir. 2. Uygulamalar Fen Bilimleri Enstitütüsü Akademik Takvimine göre yapılır. Anabilim Dalına kabul edilmiş öğrencilere ilk olarak bir ders danışmanı atanır. Yüksek Lisans Koordinatörleri ve ders danışmanı öğrencilerin program derslerini seçmelerine yardımcı olur, ders kayıtlarını onaylar. Tez önerisi verilmesi ile birlikte, ders danışmanı yerine tez danışmanı atanır. Öğrenciler 60 AKTS lik Yüksek Lisans tezi ile toplamda ise minimum 120 AKTS lik iş yüklerini (60 AKTS ders yükü+60 AKTS tez) tamamlamak zorundadırlar. 2013-2014 Güz Döneminde ve daha sonra programa başlayanlar için ders yükümlülüklerini tamamlamada ders sayısı ve ulusal kredi yerine AKTS kredi esas alınır. 60 AKTS kredilik ders yükünün, 6 AKTS kredisini MMÜ 698 Seminer dersi oluşturur. 3. Yüksek Lisans Programıyla ilgili ders alma/bırakma/değiştirme dâhil program işleyişine dair tüm başvurular uygun dilekçe ile Öğrenci İşleri Ofisine yapılır. III. Ders Kayıt Prosedürü Ders dönemindeki öğrenciler: Gerekli yüksek lisans ders yükünü (MMÜ 698 Seminer dersi hariç 54 AKTS) tamamlamamış öğrenciler ders seçimlerini Fen Bilimleri Enstitüsü Sistemi üzerinden yaptıktan sonra kayıt onayı için gerekli dokümanlarla birlikte - Yüksek lisans program koordinatörlerinden birine ve - Danışmanlarına başvurur. Yüksek Lisans Koordinatör onayı olmayan kayıtlar danışman tarafından onaylanmaz. Tez dönemindeki öğrenciler: Gerekli yüksek lisans ders yükünü (MMÜ 698 Seminer dersi hariç 54 AKTS) tamamlamış öğrenciler Fen Bilimleri Enstitüsü Sistemi üzerinden gerekli işlemlerini yaptıktan sonra kayıt onayı için gerekli dokümanlarla birlikte danışmanına başvurur. 3
IV. Yüksek Lisans Dersleri Yüksek lisans dersleri ve AKTS kredileri aşağıda listelenmiştir. A. Thermal-Fluid Systems and Energy / Isıl-Akışkan Sistemler ve Enerji Alanı MMU 606 Advanced Fluid Mechanics (8 AKTS) MMU 615 Advanced Heat and Mass Transfer (8 AKTS) MMU 618 Advanced Thermodynamics (8 AKTS) MMU 625 Computational Fluid Dynamics (8 AKTS) MMU 642 Advanced Energy Conversion Systems (8 AKTS) MMÜ 680 Multiphase Flows (8 AKTS) B. Dynamics, Control and Mechatronics / Dinamik, Kontrol ve Mekatronik Alanı MMU 612 Advanced Dynamics (8 AKTS) MMU 617 State Space Control Theory (8 AKTS) MMU 631 Advanced Mechanical Vibrations (8 AKTS) MMU 634 Design of Rigid and Compliant Mechanisms (8 AKTS) MMU 645 Micro-Nano Robots (8 AKTS) MMU 647 Sensing and Sensors (8 AKTS) MMU 648 Robust Control (8 AKTS) MMU 651 Advanced Vehicle Dynamics (8 AKTS) MMU 654 Vehicle Control (8 AKTS) C. Mechanics and Design / Mekanik ve Tasarım Alanı MMU 609 Elesticity (8 AKTS) MMU 623 Fracture Mechanics (8 AKTS) MMU 626 Advanced Applications of Finite Element Method (8 AKTS) MMU 634 Design of Rigid and Compliant Mechanisms (8 AKTS) MMU 631 Advanced Mechanical Vibrations (8 AKTS) D. Materials and Manufacturing / Malzeme ve İmalat Alanı MMU 664 Advanced Materials Synthesis Techniques and Processes (8 AKTS) MMU 670 Material Thermodynamics (8 AKTS) MMU 674 Kinetics of Processes in Materials Science (8 AKTS) MMU 675 Materials Characterization Techniques (8 AKTS) MMU 677 Advanced Mechanical Behavior of Materials (8 AKTS) Diğer Dersler MMU 602 Numerical Analysis (6 AKTS) MMU 604 Analytical Methods in Engineering (8 AKTS) MMU 662 Engineering Measurements (8 AKTS) MMU 692 Special Problems in Mechanical Engineering I (8 AKTS) MMU 695 Special Problems in Mechanical Engineering II (8 AKTS) MMU 697 Scientific Writing (8 AKTS) MMU 698 Seminar (6 AKTS) 4
V. Alan ve Ders Seçimi 1. Her yüksek lisans öğrencisi çalışmak istediği bir alanı seçmek ve alana göre derslerini tamamlamak zorundadır. Bu alanlar: A. Isıl-Akışkan Sistemler ve Enerji Alanı / Thermal-Fluid Systems and Energy B. Dinamik, Kontrol ve Mekatronik Alanı / Dynamics, Control and Mechatronics C. Mekanik ve Tasarım Alanı / Mechanics and Design D. Malzeme ve İmalat Alanı / Materials and Manufacturing 2. Öğrenciler seçtikleri alandan bağımsız olarak MMÜ 602 (6 AKTS) ve MMÜ 604 derslerini (8 AKTS) (toplam 14 AKTS) başarıyla tamamlamak zorundadırlar. Seçtikleri alana bağlı olarak alan seçmeli derslerinden en az ikisini (16 AKTS) zorunlu olarak almak zorundadırlar. Seminer dersi MMÜ 698 6 AKTS kredisine sahiptir. Geriye kalan dersleri ise (minimum 24 AKTS olacak şekilde) bölümün diğer alanlarından veya danışmanlarının onay verdiği diğer bölümlerin derslerinden seçebilirler. Makina Mühendisliği Anabilim Dalı dışından alınan dersler 20 AKTS kredisini geçemez. Yüksek lisans programına kayıtlı tüm öğrenciler için zorunlu dersler: MMU 602 Numerical Analysis MMU 604 Analytical Methods in Engineering Alanlara göre zorunlu olarak alınması gereken dersler aşağıda listelenmiştir: A.Isıl-Akışkan Sistemler ve Enerji Alanı MMU 606 Advanced Fluid Mechanics MMU 615 Advanced Heat and Mass Transfer veya MMU 618 Advanced Thermodynamics B.Dinamik, Kontrol ve Mekatronik Alanı MMU 612 Advanced Dynamics MMU 617 State Space Control Theory C.Mekanik ve Tasarım Alanı MMU 609 Elasticity MMU 626 Advanced Applications of Finite Element Method veya MMU 634 Design of Rigid and Compliant Mechanisms veya MMU 631 Advanced Mechanical Vibrations D.Malzeme ve İmalat Alanı MMU 677 Advanced Mechanical Behavior of Material MMU 670 Materials Thermodynamics veya MMU 674 Kinetics of Processes in Materials Science 5
Dolayısıyla örnek bir ders programı aşağıdaki gibi olacaktır: MMÜ 602 Numerical Analysis (6 AKTS) MMÜ 604 Analytical Methods in Engineering (8 AKTS) 2 adet alan zorunlu dersleri (16 AKTS) Minimum 24 AKTS kredilik ders (bölümün diğer alanlarından veya danışmanlarının onay verdiği diğer bölümlerin dersleri) MMÜ 698 Seminar (6 AKTS) TOPLAM DERS AKTS KREDİSİ: Minimum 60 AKTS Alana özel zorunlu derslerden biri veya daha fazlası açılmadığı takdirde, öğrenci herhangi bir dersi alabilir. Zorunlu dersler eğer açılmışsa mutlaka Makina Mühendisliği Bölümünden alınmalıdır. Bu derslere eşdeğerlik verilmez. VI. Lisans Dersi Alma Her öğrenci alacağı derslerin en çok iki tanesini, lisans öğrenimi sırasında alınmamış olması koşuluyla, lisans derslerinden seçebilir. Lisans dersi almak için Anabilim Dalı Başkanlığına dilekçe ile başvurunuz. Makina Mühendisliği Bölümü lisans eğitimi programının Otomotiv Mühendisliği programı olduğu, eğitim dilinin İngilizce ve AKTS kredilerinin 5 olduğu unutulmamalıdır. Lisans dersleri şu aşamada Fen Bilimleri Enstitüsü sisteminden seçilememektedir. Öğrencilerin dokümanın sonunda yer alan formlar kısmında verilen dilekçe ile Yüksek Lisans Koordinatörlerine başvurmaları gerekmektedir. VII. Seminer Dersi (MMÜ 698) Seminer dersinde öğrenciler tez konuları ile ilgili herkese açık bir sunum yaparlar. Seminer dersi tez önerisi verilmeden önce alınamaz. Seminer sunumunun tez çalışmalarında ilerleme yapıldıktan sonra yapılması gerekmektedir. Seminer dersine kayıtlı öğrenciler tüm seminerlerin %70 ine katılmak zorundadır, devam zorunluluğunu yerine getirmeyen öğrenciler dersten başarısız sayılacaklardır. Dersi alan öğrencilerin seminer hazırlama kılavuzunda verilen formata uygun olarak sunumlarını hazırlamaları gerekmektedir. VIII. Tez Önerisi ve Özel Konular Dersi (Special Topics MMÜ 605) Öğrencinin en geç 3. yarıyılın başına kadar öğrenci tez danışmanını seçerek tez önerisini hazırlaması önerilmektedir. Danışmanın denetiminde tez önerisi Fen Bilimlerince sunulan formata (http://www.fenbilimleri.hacettepe.edu.tr) göre hazırlanır. Hazırlanan tez önerisi Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Akademik Kurulu na sunulmak üzere bölüm sekreterliğine teslim edilir. MMÜ 605 Special Topics (30 AKTS) dersi öğrenci tez danışmanını seçip, onun danışmanlığında bir tez önerisi hazırlayıp ve bu tez önerisinin Fen Bilimleri Ens. tarafından kabul edilmesinden sonra alınmalıdır ve tez bitimine kadar her dönem kodlanacaktır. Lütfen bu dersi tez önerisi vermeden önce programınıza almayınız. 6
Tez danışmanı bu ders kapsamında öğrencinin her dönem tezi ile ilgili yapmış olduğu çalışmaları değerlendirir ve Geçti veya Kaldı notu verir. 7
IX. Bilimsel Hazırlık Programı Lisans derecesi herhangi bir üniversitesinin Makina Mühendisliği veya Havacılık Mühendisliği bölümü olmaması durumunda bilimsel hazırlık programı uygulanır. Öğrencinin kabul edildiği dönem başında Bölüm Akademik Kurulu tarafından öğrencinin alması gereken Bilimsel Hazırlık dersleri belirlenir. Bilimsel hazırlık programı yukarıda belirtilen ders yüklerine ilaveten Makina Mühendisliği Bölümü 2. ve 3. sınıf zorunlu derslerinden en fazla 5 tanesini kapsar (17 Eylül 2013 Bölüm Kurulu kararı). Bu dersler: MMÜ 203 Statics MMÜ 204 Dynamics MMÜ 205 Thermodynamics I MMÜ 208 Mechanics of Materials MMÜ 209 Materials Science MMÜ 214 Manufacturing Engineering OMÜ 332 Vehicle Component Design MMÜ 305 Fluid Mechanics MMÜ 307 Design of Machine Elements MMÜ 306 Heat Transfer MMÜ 309 Theory of Machines MMÜ 324 System Dynamics and Control MMÜ 340 Mechanical Vibrations Bilimsel Hazırlık derslerinin öğrencinin programına alınması Bölüm Kurulu kararıyla yapılmaktadır. Öğrencilerin bu konuda dilekçe vermelerine gerek yoktur. 8
Genel: MMÜ 698 SEMİNER HAZIRLAMA KILAVUZU Yüksek lisans öğrencisi tez önerisi hakkında özet hazırlamak ve seminer dersinden bir hafta önce hazırlanan özeti seminer koordinatörüne e-posta ile göndermek zorundadır. Seminer dersi özet dokümanı beş yüz kelimeyi geçmeyecek bir şekilde hazırlanmalıdır. Bu doküman içinde tezin adı, çalışmanın amaç ve kapsamı verilmelidir. Tez süresince kullanmak istediğiniz yöntemleri ve varmak istediğiniz hedefleri açık bir şekilde yazın. Tez çalışması ile ilgili duyuru yapıldığında ilgi çekebileceğini düşündüğünüz şekiller var ise bu dokümana ekleyebilirsiniz. Seminerde sunum için ayrılan süre 20 dakikadır. Soru ve tartışmalar için sunum bittikten sonra 10 dakika ayrılmıştır. Ortalama 20-25 yansılık bir sunum hazırlanması önerilmektedir (içeriğe göre değişiklik gösterebilir). İçerik: 1. Yansı: Çalışmanın başlığını, öğrencinin ve tez danışmanın ismini içermelidir. 2. Yansı: Seminerin içeriğini ( içindekiler ) vermelidir. Giriş: Tez problemi hakkında bilgi, literatür taraması, amaç ve kapsam verilmelidir. Kullanılan kaynakların Science Citation Index' e bağlı dergilerden olmasına dikkat edilmelidir. Yöntem: Çalışmada kullanılan ve kullanılacak olan teorik ve/veya deneysel yöntemler açıklanmalıdır. Sonuçlar: Var ise, ön çalışmaların sonuçları verilmelidir. Deney ve/veya benzetim (simülasyon) sonuçları grafiksel veya tablolar halinde bu kısımda yer almalıdır. Genel Sonuçlar: Çalışmadaki temel sonuçlar bu kısımda yer almalıdır. Sonraki Çalışmalar: Bundan sonra yapılacak olan çalışmalar kısaca özetlenmelidir. Kullanılan Kaynaklar: Kaynak listesi bu kısımda verilmelidir. Format: Her yansıda çalışmanız ile ilgili bir bilgi verin ve gereksiz tekrarlardan kaçının. Yansılarda en fazla 6-8 satır ve her satırda en fazla 6-8 kelime kullanmaya özen gösterin. Yansılar üzerinde mümkün olduğunca fikirlerinizi ve çalışmalarınızı gösteren şekil ve/veya grafik kullanın. Yansılarda az ve öz cümleler ile anahtar sözcükler kullanın. Yansı zemininiz ile yazıların renklerini farklı seçin. Bütün yansılarınızın tasarımları aynı olsun. En küçük 20 yazı büyüklüğü kullanın. Bir yansıda en fazla bir grafik öğesi kullanın. Grafik ve şekilleriniz anlaşılır olsun. Yansılarda çok sayıda denklem kullanmaktan kaçının. Seminer Sırasında: Bir yansı için en az bir dakika ayırın. 9
Dinleyiciler ile göz teması kurmaya özen gösterin. Yüksek sesle ve anlaşılır şekilde konuşun. Sunum içinde yansı metni üzerinden okuma yapmayın, yansılarda kısaca yazılan konuları detaylı şekilde dinleyicilere anlatın. Arada ekranı kontrol edin - doğru yansıda mısınız, şekiller eğri mi? Görüntüyü bloke etmeyin. Yeni bir bölüme başladığınızı dinleyicilere bildirin (içerik kısmını bölüm ayırıcı olarak kullanabilirsiniz) Bir kaç kez zamanı da gözeterek prova yapın! 10
Tez Semineri Değerlendirme Formu Adı ve Soyadı Tarih Değerlendirme Not (1-5) Tez Konusu Hakkında Bilgi Seviyesi / Bilimsel İçerik Araştırma Kabiliyeti Literatür Tarama Becerisi, Tez Sistematiği, Tez Ön Çalışmasının Kalitesi Sunum Düzeni Şekil ve Çizelgeler, Yazıların Büyüklüğü, Yansı Zemini, Sunuş Düzeni, Zamanı Kullanma, Kaynak Gösterimi Anlatma Kabiliyeti Ses Tonu, Dinleyiciler ile Göz Teması, Zaman Kullanımı Genel Olarak Sunum / Toplam Önerilen Notlandırma Sistemi: Toplam 20-19 19-18 17-16 15-14 14-13 12-11 8-10 <8 Not A1 A2 A3 B1 B2 B3 C1 C2 C3 F Geliştirilmesi İçin öneriler: 11
/ /201.. Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanlığına Lisans Dersi Alma Dilekçesi Alınması İstenen Lisans Dersinin Kodu Alınması İstenen Lisans Dersinin Adı (İNGİLİZCE) Teorik-Pratik-Kredi/AKTS Yukarıda kodu ve adı belirtilen dersleri lisans eğitimimde almadım. Yüksek lisans programımda almak istiyorum. Öğrencinin Adı, Soyadı: No: İmza: Yüksek Lisans Koordinatör Onayı: Danışman Onayı: 12
/ /201.. Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanlığına Başka Üniversiteden Ders Alma İstek Formu Alınması İstenen Yüksek Lisans Dersinin Kodu Alınması İstenen Yüksek Lisans Dersinin Adı (Türkçe / English) Teorik-Pratik-Kredi/AKTS Yukarıda kodu ve adı belirtilen dersleri... Üniversitesi,.Bölümü nden seçmeli ders olarak yüksek lisans programımda almak istiyorum. Ders içeriği ve programı ekte sunulmuştur. Öğrencinin Adı, Soyadı: No: İmza: Yüksek Lisans Koordinatör Onayı: Danışman Onayı: 13
/ /201.. Makina Mühendisliği Anabilim Dalı Başkanlığına Başarısız Olunan Seçmeli Ders Yerine Yeni Bir Seçmeli Ders Alma İstek Formu Başarısız Olunan Seçmeli Yüksek Lisans Dersinin Kodu ve Adı Alınması İstenen Seçmeli Yüksek Lisans Dersinin Kodu ve Adı Yukarıda kodu ve adı belirtilen, başarısız olduğum yüksek lisans seçmeli derslerinin yerine yine yukarıdaki tabloda belirtilen dersleri seçmeli ders olarak yüksek lisans programımda almak istiyorum. Öğrencinin Adı, Soyadı: No: İmza: Yüksek Lisans Koordinatör Onayı: Danışman Onayı: 14