MODERN İMALAT YÖNTEMLERİ SU JETİ İLE KESME, SU JETİ TEZGAHLARI Öğr.Gör.Dr. Ömer ERKAN
2 Su Jeti ile Kesme Nedir? Su jeti uygulamaları yaklaşık 100 yıllık bir uygulama geçmişine sahiptir. Çakıl taşlarını topraktan ayırmak için kullanılan ilk sistemlerin ardından, 1930 lu yıllarda sistemden, kömür, taş ve toprağın birbirinden ayrılması işleminde yararlanılmıştır.
3 Kısaca Su Jeti En hızlı kesme yöntemlerindendir. Soğuk işleme yapıldığı için, ITAB (ısı tesiri altında kalan bölge) ve artık gerilmeler oluşmaz. Keseceği malzeme limiti neredeyse yoktur. Sert çelikten gıda sektörüne kadar geniş malzeme kesme imkanı tanır.
4 Teknik Özellikler Su giriş basıncı 600-1000 bar arasındadır. Hızlandırıcı elmas çapı 0,1-1mm arasındadır. Nozulun Çalışma ömrü 50-200 saat arasındadır. Elmasın çalışma ömrü 2000 saat civarındadır
5 Teknik Özellikler Kesici kafa genelde yüksek basınç hattına doğrudan bağlıdır. Kesme nozulundan çıkmaya başlayan yüksek basınçlı su malzemeyi temas ettiği yüzeyden içeriye doğru geçerek kesim işlemi yapılır. Su jeti kesme sistemlerinde ısı oluşmaz bundan dolayı kesilen malzemede yanma veya ısıl deformasyon oluşmaz. Bundan dolayı çeliklerin kesimi için oldukça uygundur. Kesim sonrasında çapak pürüz gibi artık işler olmadığı için diğer imalat yöntemlerine göre kumlama gibi finish işlemlere gerek yoktur.
6 Aşındırıcı Su Jeti ile İşleme Sert metallerin kesiminde kullanılır. Metali kesmek için su doğrudan kullanılmaz, aşındırıcı parçacıkların hızlandırılması için kullanılır. 80-mesh garnet aşındırıcı en yaygın kullanılan kalınlıktır. Kesme kafası nozul ucu ile kesilecek parça arasındaki mesafe az olursa yüzey pürüzlülüğü de az olmaktadır.
7 Tolerans ve yüzey pürüzlülüğü Tolerans +/- 0.126mm Yüzey pürüzlülüğü devamlı olarak 0.025 mm Tolerans ve yüzey pürüzlülüğü oranı diğer imalat yöntemlerine göre oldukça iyidir.
8 Aşındırıcı Su Jeti Bileşenleri Kesme kafasında bulunan sarf malzemeler Orofis elmas Karışım tüpü Harcanan sarf malzemeler Su, Aşındırıcı, Orifice elmas ve karışım tüpü
Aşındırıcı Besleme Sistemi 9
Kesici Kafa 10
Nozzle 11
Su Jeti Kesim Pompaları 12
SU JETİ TEZGAHI 13
Basınçlı Suyun Sisteme Gönderilmesi 14
Basınçlı Suyun Sisteme Gönderilmesi 15
Kesme İşlemi 16
Metal Dışı Malzemeler 17
Metal Malzemeler 18
İşlemlere Göre Kalınlık Mukayesesi 19
Su Jeti Yetenekleri 20
Su jeti ile farklı freze uygulamaları 21
22 Su Jetinin Olumlu Yönleri Diğer işlemlere göre ucuzdur. Sanal kesme uygulaması yapılabilir. Kesme kafası değişerek ince ve kalın malzeme kesilebilmektedir. Bütün işlemleri tek takım ucuyla işlemek mümkündür. Isı üretmez Yüzey pürüzlülüğü iyi olduğu için ikinci bir işleme gerek yoktur. Temiz işleme prosesi olduğu için yağ gibi temizleme işlemine gerek yoktur.. Modern sistem olduğu için kullanımını öğrenmek kolaydır. Oldukça güvenlidir
23 Su Jetinin Olumlu Yönleri Diğer imalat yöntemlerine göre talaş kaldırmayan ve toz üretmeyen bir teknolojidir. Delme çekirdek çapı küçük olduğundan kesilip atılan malzeme miktarı azdır. Bir operatör hem program yapabilir hem de tezgahı kullanabilmektedir. Tezgaha program girdikten sonra işlem süresine göre tezgah başında bekleme süresi azdır. Aynı boyutlardaki bir lazer tezgahına göre daha hafiftir bundan dolayı robota uyarlanması ve montajı daha kolaydır. Ekipman kalabalığı olmadığı için masrafı ve bakımı daha ucuzdur.
24 Olumsuz Yönleri Sınırlı sayıda ekonomik kesilebilen malzeme listesine sahiptir. Çelik ve yüksek alaşımlı çelikleri kesebilmesine karşın uzun zaman ve çok sarf malzeme tüketimi.
25 KONU SONU SIRADAKİ KONU ELEKTRO VE TEL EREZYON TEKNOLOJİSİ ve TEZGAHLARI
26