Emeklilik Politikası Reformu Finlandiya da Politika Oluşturma Örneği AB Eşleştirme Projesi, Ankara 6. Ders Haftası Carin Lindqvist-Virtanen Genel Müdür Yardımcısı Sigorta Bölümü
Hedefler Sürdürülebilirliği sağlamak Nüfus yaş gruplarındaki dengesizlik nedeniyle harcamada tasarlanmış eğrinin artışı (prim artışı) Şemayı iş piyasasındaki değişikliklere adapte etmek Kısa süreli istihdamı artırmak İş ve aile yaşamı arasında daha iyi bir dengenin kurulması ihtiyacı Kuşaklar arasında adaletin artırılması Hem emeklilik miktarlarında hem de şimdiki ve gelecekteki faydalanıcılar için emeklilik miktarlarında kesinti ihtiyacı Beklenen yaşam süresini artırmak üzere şemanın adaptasyonu
İhtiyaç duyulan değişiklikler Sürdürülebilirlik (Mevcut) emeklilik yaşını yükseltmek Daha fazla prim Daha az masraf => erken emeklilik opsiyonlarını iptal etmek => erken emeklilik maaşlarında daha düşük emeklilik miktarları ve uygunluk kriterlerini sıkılaştırmak => daha uzun iş kariyer süreleri için ödül ve ceza sistemini devreye sokmak
İş piyasası değişikliklerine adaptasyon Sigorta teminatı için kısaltılmış süre => bütün maaş geliri teminatı için bir aylık istihdam (Kazanılan 1. eurodan itibaren emeklilik) Nihai maaştan ömür boyu kazanıma emeklilik maaşı Eğitim, çocuk bakımı için ek emeklilik
Kuşaklar arasında adaleti artırmak Endeks kurallarında değişiklikler: - hayat boyu kazanıma dayalı -> maaş endeksi ile artırılmıştır (80/20 maaş / enflasyon) Ödemelerde emeklilik 50/50 maaş / enflasyon endeksinden 20/80 e Beklenen yaşam süresi katsayısının dahil edilmesi
Reforme edilmiş nihai şema Bütün gelirler emekliliği artırır Hayat boyu kazanıma dayalı emeklilik 54 ten sonra % olarak artırılmış tahakkuk 54-62 % 1.9; 63 ten itibaren % 4.5 63 68 yaşları arası esnek emeklilik 60 yaşından itibaren erken emeklilik opsiyonları yarı zamanlı emekliliğe indirgenmiştir ve önceki işe bağlı olarak işgörmezliğe dayalı engellilik emekliliğine hak kazanma 60 yaşından itibarendir
devam Beklenen yaşam süresi katsayısının dahil edilmesi (2010 yılı itibariyle) Yeni endeksleme kuralları (50/50 den 80/20 ye ve 20/80) Eğitim ve çocuk bakımı için emeklilik yardımı artışının dahil edilmesi
YENİ yaş sınırları ve artan oranlar 18 53 58 60 62 63 65 68 53 62 yaş arası kişiler her yıl % 1.9 gibi çok az artan tahakkuk oranına sahiptir 63 yaşına varmış ve hala çalışan kişiler yıllık % 4,5 luk tahakkuk oranına sahiptir. Yaş 18 Yaş 58 Yaş 60 Yaş 62 Kazanca bağlı emeklilik hükmü tarafından karşılanır. Emeklilik tahakkuku başlar. Yarı zamanlı emeklilik mümkündür. Mesleki faktörleri hesaba katan engellilik emekliliği daha hoşgörülü koşullarda mümkündür. Erken ileri yaş emekliliği mümkündür. Tahakkuk emekliliği aylık % 0.6 ya, yıllık % 7.2 ye kadar düşürülmüştür, 1950 ya da daha sonra doğmuş ve sürekli işsizlik teminatı hakkına sahip olanlar herhangi bir eksiltme olmadan emekliliğe hak kazanmışlardır. Yaş 63-68 Herkesin kendi inisiyatifinde olmak üzere tahakkuk miktarına ileri yaş emekliliği. Yaş 68 Ertelenmiş emeklilik için aylık % 0.4, yıllık % 4.8 artış. 8
Yaşam beklentisi katsayısının tahmini etkisi ve 2009 2050 yılları arasındaki etkisini tamamen telafi etmek üzere ihtiyaç duyulan kariyer uzunluğu 120 100 100 95.3 91.4 88.1 85.5 80 60 40 20 0 0 0 7 m 6 m 1 y 1 m 11 m 1 y 1 y 7 m 4 m 2 y 1 y 0 m 8 m 2010/1947 2020/1957 2030/1967 2040/1977 2050/1987 Yaş yılı 63/doğum yılı Yaşam Beklentisi Katsayısı Maaşın % 60 ı tahakkuk emekliliği Maaşın % 50 si tahakkuk emekliliği Kaynaklar: Finlandiye İstatistikleri Eylül 2004, FCP
10 Ücretin yüzdesine göre, mevcuttaki ve gelecekteki şemalarda yaşa göre kazanca bağlı emeklilik tahakkuk oranı, % 5 4,5 4 3,5 4,5 4,5 3 2,5 2 1,5 1,5 1,5 1,5 1,5 1,9 2,5 1,9 2,5 1 0,5 0 0 0 18-22 23-52 53-59 60-62 63-64 65-67 Present Mevcut Reform
İstihdam ve 2005 2075 yılları arasında etkili emeklilik yaşı Yıllar 3.5 3.0 2.5 2.0 1.5 1.0 0.5 0.0 Yüzde 73 72 71 70 69 68 67 66 65 051015 2025 2050 2075 Sol tarafta etkili emeklilik yaşı değişimi Sağ tarafta istihdam oranı Kaynak: Finlandiya Emeklilik Merkezi
2005 2075 yılları arasında özel sektör işçileri şemasında tasarlanmış ortalama katkı oranları 30 25 20 15 10 5 0 2005 2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 2065 2070 2075 Toplam İşçi, 53 yaş ve üstü İşveren İşveren, 53 yaş altı Total Employer Employee, age 53 and over Employee, age below 53 Kaynak: Finlandiya Emeklilik Merkezi
13 Mevcut ve üzerinde mutabık kalınmış gelecekteki kurallara göre emeklilik yardımları seviyesi örnekleri (4 x 5 yıl artı en son istihdam) euro / ay 2000 1800 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 1360 1678 1203 1515 1482 1744 1447 1341 1330 1182 1432 1476 1210 1104 Kariyerde ara vermelerle 942 birlikte 1095 1239 1156 0 A 21 65 yaşları arasında çalışma B 21 65 yaşları arasında çalışma C 21 65 yaşları arasında çalışma A 21 63 yaşları arasında çalışma B 21 63 yaşları arasında çalışma C 21 63 yaşları arasında çalışma A 21-63 yaşları arasında 35 yıl çalışma B 21-63 yaşları arasında 35 yıl çalışma Present mevcut Agreed Ek tahakkuk rules olmadan without mutabık additional kalınmış accrual kurallar Ek Effect tahakkukun of the additional etkisi accrual C 21-63 yaşları arasında 35 yıl çalışma
Yenilenmiş fonlama prensipleri Hisselerde daha fazla yatırıma olanak tanıyon yeni kurallar Yatırım risklerini tamponlamak üzere tampon fonlar Asgari geri dönüş yükümlülükleri
Milyon EURO Yatırım portfolyosu 2004 2010 Özel Sektör Para piyasası yatırımları Yatırım kredisi TYEL - KREDİLER Tahviller ve konvertibl tahviller Gayri menkul ve hisseler Hedge fund / koruma fonu Özel sermaye ve diğer Borsaya kayıtlı hisse senedi ve öz sermaye fonları Toplam Source: TELA
2010 yılı için yatırımlarda nominal getiri oranı ve 1998 2010 yılları ile 2006 2010 yılları için ortalamada nominal getiri oranı Emeklilik Sigorta Şirketleri, Şirket fonları ve toplu iş fonları, Denizciler Emeklilik Fonu (MEK), Çiftçi Sosyal Sigorta Kurumu (MELA), Sosyal Sigorta Kurumu Personel Emeklilik Şeması (KELA), Kilise Merkezi Emeklilik Fonu (KKR), Yerel Yönetim Emeklilik Kurumu (KEVA), Devlet Emeklilik Fonu (VER), Finlandiya Bankası Emeklilik Fonu (SPERA) 1 6 Kaynak: TELA Sabit getiri yatırımı hisse senetleri (hisse ve gayrimenkul toplam yatırım hisse senedi ile değiştirilebilir yatırımı tahvil Ortalama yıllık yatırım geliri, 1998 2010 yatırım yıllarının yüzdesi olarak Ortalama yıllık yatırım geliri, 2006 2010 yatırım yıllarının yüzdesi olarak Ortalama yıllık gelir 2010 19.4.2011
Milyon Euro Ödeyebilirlilik Emeklilik sigortası şirketleri 1 7 Ödeyebilirlilik limiti 2008 yılında borçların denkleştirilmesi düşürüldü, ve PAYG (elde bulunan kaynaklarla finansman sistemi) nin bir bölümü fonlanmış ödeme gücü kapitaline dönüştürüldü. Uluslar arası mali piyasada düzensizliğin etkilerini azaltmak üzere düzeltmeler geçici bir yasaya dayandırıldı. Geçici yasa 2012 ye dek yürürlüktedir. Kaynak: TELA In 2008 the adjustment of liabilities was reduced, and part of the PAYG buffer was shifted to the solvency capital of the funded part. The amendments were based on a temporary law passed in order to reduce the effects of the disorder in the international financial market. The temporary law is valid until the end of 2012. 19.4.2011
Paydaşlar Parlamento Siyasi partiler Sosyal ortaklar STK lar (emekli dernekleri) Özel lobi grupları (hasta dernekleri, mesleki dernekler )
Paydaş rolü Hazırlık çalışmalarında düzenli paydaşlar Sosyal ortaklar üç görüşmeler, sosyal güvenlikte ortak kural (özellikle emeklilik politikalarında ve işsizlik / iş piyasası politikalarında)
Reform süreci (mevcut) emeklilik yaşını yükseltme ihtiyacının anlatılabilmesi için Hükümet Komitesi ve ulusal program (IKOMI) Sosyal paydaşlar arasında görüşmeler Üç taraflı görüşmeler ve yasal hazırlıklar 2000 2005 yılları arasında aşamalı olarak reformun devreye girmesi 55 yaş üzeri kişiler için koruma maddeleri