TÜRKİYE GENELİ SEÇİM ARAŞTIRMASI

TÜRKİYE GENELİ SEÇİM ARAŞTIRMASI MAYIS 2015

TÜRKİYE GENELİ SEÇİM ARAŞTIRMASI MAYIS 2015 Araştırma Siyasal ve Sosyal Araştırma Merkezi (SAMER) tarafından, 17-22 Mayıs 2015 tarihleri arasında, Türkiye nüfusunu temsilen, kır ve kent seçmen sayıları dikkate alınarak, 7 bölgedeki 28 İl, 110 ilçede, %99 güven düzeyi ve %2 göz yumulabilir hata payı doğrultusunda, 4150 hanede yüz yüze görüşme yöntemi ile yapılmıştır. Çalışmanın bütün finansmanı Siyasal ve Sosyal Araştırma Merkezi nin (SAMER) kendi öz kaynaklarından karşılanmıştır.

ARAŞTIRMANIN YAPILDIĞI İLLER Yüzde % AFYON 1,3 ANTALYA 3 BALIKESİR 2,6 BİLECİK 0,9 BOLU 0,6 BURDUR 0,9 ÇANAKKALE 1,3 ÇORUM 1,3 DENİZLİ 1,9 DİYARBAKIR 2,6 ERZURUM 0,9 ESKİŞEHİR 3,5 GAZİANTEP 6,1 ISPARTA 1,7 MERSİN 3,9 İSTANBUL 46,3 KIRŞEHİR 0,9 KONYA 5,2 KAHRAMANMARAŞ 2,6 MARDİN 1,6 MUĞLA 1,3 MUŞ 0,4 ORDU 1,7 SAMSUN 2,2 TEKİRDAĞ 1,3 ŞANLIURFA 2,7 VAN 0,9 YALOVA 0,5 Toplam 100 Araştırmanın %1,3 ü Afyon, %3 ü Antalya, %2,6 sı Balıkesir, % 0,9 u Bilecik, %0,6 sı Bolu, %0,9 u Burdur, % 1,3 ü Çanakkale, %1,3 ü Çorum, % 1,9 u Denizli, %2,6 sı Diyarbakır, %0,9 u Erzurum, %3,5 i Eskişehir, %6,1 i Gaziantep, %1,7 si Isparta, %3,9 u Mersin, %46,3 ü İstanbul, % 0,9 u Kırşehir, %5,2 si Konya, %2,6 sı Kahramanmaraş,

%1,6 sı Mardin, %1,3 ü Muğla, %0,4 ü Muş, %1,7 si Ordu, %2,2 si Samsun, %1,3 ü Tekirdağ, %2,7 si Şanlıurfa, %0,9 u Van ve %0,5 i Yalova illerinde yapılmıştır. CİNSİYET (%) Kadın 49,2% Erkek 50,8% Araştırma da cinsiyet kotası uygulanmış olup, tablodan görülebileceği gibi araştırma grubunun %50,8 i erkek, %49,2 si kadınlardan oluşmuştur.

MEDENİ DURUM (%) 80 74 70 60 50 40 30 20 10 21,2 2,2 2,6 0 Evli Bekar Boşanmış Eşi Ölmüş Araştırma grubunda yer alanların medeni durumlarına ilişkin bilgilere yukarıda yer verilmiştir. Buna göre araştırma grubunun %74 ü evli, %21,2 si bekar, %2,2 si boşanmış ve %2,6 sının eşi ölmüştür.

YAŞ (%) 65+Yas 7,8 55-64 Yas 12,9 45-54 Yas 16,6 35-44 Yas 25-34 Yas 24,3 24,8 18-24 Yas 13,6 0 5 10 15 20 25 Araştırma grubunda yer alanların yaş gruplarına ilişkin verilere yukarıda yer verilmiştir. Buna göre araştırma grubunun %13,6 sı 18-24 yaş, %24,8 i 25-34 yaş, %24,3 ü 35-44 yaş, %16,6 sı 45-54 yaş, %12,9 u 55-64 yaş ve %7,8 i de 65 ve üzeri yaş aralığında yer almaktadır.

EĞİTİM DURUMUNUZ? (%) Lisans Üstü 1 Üniversite 16 Lise 25 Ortaokul 14,4 İlkokul 35,7 Diplomasız okuryazar 1,7 Okuryazar değil 6,2 0 5 10 15 20 25 30 35 40 Yukarıdaki grafikte araştırma grubunda yer alanların eğitim durumlarına ilişkin bilgiler yer almaktadır. Buna göre araştırmaya katılanların %6,2 si okur-yazar olmadığını, %1,7 si okur-yazar olmasına rağmen herhangi bir diplomaya sahip olmadığını belirtmişken, %35,7 si ilkokul, %14,4 ü ortaokul, %25 i lise ve %16 sı üniversite mezunu ve %1 i de lisansüstü mezunu olduğunu bildirmiştir.

İSTİHDAM DURUMU (%) Çalışamaz halde İşsiz, iş arıyor Öğrenci Ev kadını Emekli Çiftçi, ziraatçı, hayvancı Marjinal sektör (işportacı simitçi..vb Profesyonel meslek (Mim.,Av.,Dr.vb ) Tüccar/sanayici/işadamı Küçük esnaf / zanaatkâr /şoför vs İşçi Özel sektörde memur, müdür vd (Banka vb.) Devlet memuru, şef, müdür vd 0,7 5,1 6,3 0,8 2,5 1,4 0,2 1,9 5,2 13,8 12,4 19,3 30,5 0 5 10 15 20 25 30 35 İstihdam durumuna bakıldığında göre araştırma grubunun %5,2 sinin devlet memuru, %1,9 unun özel sektör çalışanı, %19,3 ünün işçi, %12,4 ünin küçük esnaf, %0,2 sinin Tüccar, %1,4 ünün profesyonel meslek çalışanı, %2,5 inin marjinal sektör çalışanı, %0,8 inin çiftçi, ziraatçı, hayvancı, %13,8 inin emekli, %30,5 inin ev kadını, %6,3 ünün öğrenci, %5,1 inin işsiz-iş arıyor olduğu ve %0,7 sinin de çalışamaz halde olduğu görülmektedir.

HANE AYLIK GELİR (%) 5000 + TL 2,2 3501-5000 TL 7 2501-3500 TL 10,4 1501-2500 TL 27,2 1001-1500 TL 21 501-1000 TL 28,3 0-500 TL 3,8 0 5 10 15 20 25 30 Grafikten görüldüğü gibi araştırma grubunun %3,8 i 0-500 TL arasında, %28,3 ü 501-1000 TL arasında, %21 i 1001-1500 TL arasında, % 27,2 si 1501-2500 TL arasında, %10,4 ü 2501-3500 TL arasında, %7 si 3501-5000 TL arasında ve %2,2 si ise 5000 TL ve üzeri hane aylık gelir beyanında bulunmuşlardır.

SOSYAL GÜVENCENİZ? (%) Özel Sigorta 0,7 Emekli Sandığı BAĞ-KUR 11,5 11,7 SSK 55,5 GSS Primini Kendi Ödüyor 0,7 GSS Primini Devlet Ödüyor 6,6 Yok 13,2 0 10 20 30 40 50 60 Yukarıda yer alan tabloda araştırma grubunun sosyal güvenlik kaydına ilişkinin bilgilerine yer verilmiştir. Buna göre araştırma grubunun %13,2 sinin herhangi bir sosyal güvenlik kaydı bulunmazken, %6,6 sının genel sağlık sigortası olduğu ve priminin devletçe ödendiği, %0,7 sinin ise yine genel sağlık sigortasının olduğu ancak priminin kendilerince ödendiği belirlenmiştir. Ayrıca araştırma grubunun %55,5 inin SSK, %11,7 sinin BAĞ-KUR %11,5 inin emekli sandığı ve %0,7 sinin özel sigorta kaydının bulunduğu görülmektedir.

30 MART 2014 TARİHİNDE YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HANGİ PARTİYE OY VERDİNİZ? (%) 50 46,1 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 29,4 12,3 7 0,8 0,5 0,2 0,1 3,6 Araştırma grubuna 30 Mart 2014 te gerçekleştirilen yerel seçimlerde hangi partiye oy verdiniz sorusu yöneltilmiştir. Buna göre, yukarıdaki tablodan da izlenebileceği gibi, araştırma grubunun %46,1 i AKP ye, %29,4 ü CHP ye, %12,3 ü MHP ye, %7 si HDP ye, %0,8 i SP ye, %0,5 i BBP ye, %0,2 si Hüda-Par a ve %0,1 i TKP ye oy verdiğini belirtmiştir. Oy kullanmadım diyenlerin oranı ise %3,6 dır.

10 AĞUSTOS 2014 CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMLERİNDE KİME OY VERDİNİZ (%) 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 49 Recep Tayyip ERDOĞAN 36,5 Ekmeleddin İHSANOĞLU 10,1 Selahattin DEMİRTAŞ 4,4 Oy Kullanmamış 10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde kime oy verdiniz sorusuna araştırma grubunun %49 u Recep Tayyip Erdoğan, %36,5 i Ekmeleddin İhsanoğlu ve %10,1 i Selahattin Demirtaş yanıtını vermiştir. Oy kullanmadım yanıtı verenlerin oranı ise %4,4 tür.

BUGÜN GENEL (MİLLETVEKİLİ) SEÇİM OLSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ (%) 45 41,5 40 35 30 26 25 20 15 10,9 14,7 10 5 2,2 0,3 0,2 0,1 4,2 0 Araştırma grubuna bugün seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz sorusuna verdiği yanıtlara yukarıdaki grafikte yer verilmiştir. Buna göre, araştırma grubunun %41,5 inin AKP ye, %26 sının CHP ye, %10,9 unun HDP ye, %14,7 sinin MHP ye, %2,2 sinin SP ye, %0,2 sinin Hüda-Par destekli adaylara, %0,3 ünün Vatan Partisi ne ve %0,1 inin TKP ye oy vereceği görülmektedir. Araştırma grubunun %4,2 si ise kararsız olduğunu belirtmiştir.

BUGÜN GENEL (MİLLETVEKİLİ) SEÇİM OLSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ KARARSIZLAR DAĞITILMIŞ (%) 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 43,3 27,1 11,3 15,3 2,3 0,3 0,2 0,1 Kararsızlar dağıtıldıktan sonra partilerin oy durumuna yukarıdaki grafikte yer verilmektedir. Buna göre araştırma grubunun %43,3 ü AKP ye, %27,1 i CHP ye, %11,3 ü HDP ye, %15,3 ü MHP ye, %2,3 ü SP ye, %0,3 ü Vatan Partisine, %0,2 si Hüda-Par destekli adaylara ve %0,1 i TKP ye oy verecektir.

Çalışmanın bu noktasında araştırma grubunda yer alanlara mecliste grubu bulunan partiler belirtilerek bunlara karşı oy verme potansiyelleri sorulmuştur. AKP ye CHP ye MHP ye HDP ye (%) (%) (%) (%) Oy Verebilirim 55,4 36,9 31,5 23,1 Kesinlikle Oy Vermem 44,6 63,1 68,5 76,9 Toplam 100 100 100 100 Buna göre araştırma grubunun %55,4 ü AKP ye oy verebileceğini, %44,6 sı kesinlikle oy vermeyeceğini belirtmiştir. Araştırma grubunun %36,9 u CHP ye oy verebileceğini, %63,1 i kesinlikle oy vermeyeceğini belirtmiştir. Araştırma grubunun %31,5 i MHP ye oy verebileceğini, %68,5 i kesinlikle oy vermeyeceğini belirtmiştir. Araştırma grubunun %23,1 i HDP ye oy verebileceğini, %76,9 u kesinlikle oy vermeyeceğini belirtmiştir. HDP YE OY VERME POTANSİYELİ * BUGÜN GENEL (MİLLETVEKİLİ) SEÇİM OLSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ? % (%) AKP CHP HDP MHP Kararsız Toplam HDP ye Oy Verebilirim 10,9 21,6 100,0 1,8 33,3 23,1 Kesinlikle Oy Vermem 89,1 78,4 98,2 66,7 76,9 Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Bugün seçim olsa oy verilecek parti ve HDP ye oy verebilirim karşılaştırması yapıldığında AKP ye oy verecek olanların %10,9 u HDP ye oy verebileceğini, CHP ye oy verecek olanların %21,6 sı HDP ye oy verebileceğini, MHP ye oy vereceklerin %1,8 i HDP ye oy verebileceğini ve Kararsızların %33,3 ü HDP ye oy verebileceğini belirtmektedir.

HDP NİN BARAJI GEÇMESİNİ İSTER MİSİNİZ? (%) Evet 32,1% Hayır 67,9% 7 Haziran seçimlerinin en merak edilen konusu olan, HDP nin barajı geçip geçemeyeceğine karşı olan tutumlar da çalışma kapsamında ele alınmıştır. Buna göre araştırma grubunun %32,1 i HDP nin barajı geçmesini istediğini belirtirken, %67,9 u HDP nin barajı geçmesini istemediğini belirtmiştir.

HDP NİN BARAJI GEÇMESİNİ İSTER MİSİNİZ? * BUGÜN GENEL (MİLLETVEKİLİ) SEÇİM OLSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ? % Bugün Genel (Milletvekili) Seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz? AKP CHP HDP MHP Kararsız Topla m HDP nin Barajı Evet 15,2 44,4 100,0 8,5 36,8 32,1 Geçmesini İster misiniz? Hayır 84,8 55,6 91,5 63,2 67,9 Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Yine HDP nin barajı geçmesini ister misiniz sorusuna alınana yanıtlar ile bugün seçim olsa oy verilecek parti karşılaştırması yapıldığında AKP ye oy verecek olanların %15,2 si, CHP ye oy vereceklerin %44,4 ü, MHP ye oy vereceklerin %8,5 i ve Kararsızların %36,8 i HDP nin barajı geçmesini istemektedir.

BAŞKANLIK SİSTEMİNİ DESTEKLİYOR MUSUNUZ? (%) Hayır 54,5% Fikrim Yok 6,6% Kararsız 0,7% Evet 38,2% Son olarak araştırma grubuna başkanlık sitemini destekliyor musunuz sorusu yöneltilmiştir. Bu soruya araştırma grubunun %38,2 si evet, %54,5 i ise hayır yanıt vermiştir. Araştırma grubunun %6,6 sı bu konuda bir fikrinin olmadığını belirtirken, %0,7 si ise kararsız olduğunu ifade etmiştir.

BAŞKANLIK SİSTEMİNİ DESTEKLİYOR MUSUNUZ * BUGÜN GENEL (MİLLETVEKİLİ) SEÇİM OLSA HANGİ PARTİYE OY VERİRSİNİZ? % Başkanlık Sistemini Destekliyor Musunuz? Bugün Genel (Milletvekili) Seçim olsa hangi partiye oy verirsiniz? AKP CHP HDP MHP Kararsız Toplam Evet 76,8 4,9 7,1 17,5 28,2 38,2 Hayır 15,5 90,6 82,7 76,4 57,5 54,5 Fikrim Yok 7,1 4,0 9,5 5,6 11,5 6,6 Kararsız 0,7 0,5 0,7 0,5 2,9 0,7 Toplam 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 Başkanlık sistemini destekliyor musunuz sorusuna alınan yanıtlar ile bugün seçim olsa oy vereceğiniz parti karşılaştırmasına yukarıdaki tabloda yer verilmiştir. Buna göre AKP ye oy vereceklerin %76,8 i, CHP ye oy vereceklerin %4,9 u, HDP ye oy vereceklerin %7,1 i ve MHP ye oy vereceklerin %17,5 i başkanlık sistemini desteklediğini belirtmiştir. BAŞKANLIK SİSTEMİNİ DESTEKLİYOR MUSUNUZ? * HDP YE OY VERME % Başkanlık Sistemini Destekliyor Musunuz? Oy Verebilirim HDP ye Kesinlikle Oy Vermem Toplam Evet 13,8 45,5 38,2 Hayır 76,2 47,9 54,5 Fikrim Yok 9,2 5,8 6,6 Kararsız 0,8 0,7 0,7 Toplam 100,0 100,0 100,0 Başkanlık sistemini destekliyor musunuz sorusuna alınan yanıtlar ile yapılan karşılaştırmalarda en dikkat çekici olan bulgu HDP ye oy verebilirim yanıtı verenlerin karşılaştırmasında öne çıkmaktadır. Buna göre HDP ye oy verebilirim diyenlerin %76,2 i başkanlık sistemine karşı olanlardır.