Türkiye Geneli Makro Ekonomik Verileri GSYH (Milyar $) (2017 yılı I. Dönem (Ocak-Mart)) GSYH Büyüme Hızı (%) (2017 yılı I. Dönem (Ocak-Mart)) Sanayi Üretim Endeksi (%) (Mayıs 2017) Kapasite Kullanım Oranı (%) (Haziran 2017) MAKROEKONOMİK GÖSTERGELER 2013 2014 2015 2016 2017 2017* 823,0 799,3 719,6 856,7 173,7 756 4,2 3,0 4,0 3,5 5 4,4-0,7 0,4 0,7-0,2-1,5-76,0 74,6 75,8 76,5 78,7 - TÜFE % (Temmuz 2017) 7,40 8,17 8,81 8,53 +0,15 6,5 ÜFE % (Temmuz 2017) 6,97 6,36 5,71 9,94 0,72 - İşsizlik Oranı % (Nisan 2017) 9,0 9,0 10,3 10,9 10,5 10,2 Cari Açık (Milyar $) (Mayıs 2017) Kaynak: TÜİK, TCMB (*) : Orta Vadeli Program Yılsonu Gerçekleşme tahmini -63,6-43,5-32,2-32,6-35,3-32,0 TÜİK ve TCMB Verilerine göre, 2017 yılı Ocak-Mart Döneminde GSYH değeri 173,7 milyar dolar olurken, GSYH Büyüme Hızı % 5 oranında artmıştır. Sanayi Üretim Endeksi, Mayıs 2017 de bir önceki aya göre %-1,5 oranında düşüş göstermiştir. Kapasite Kullanım Oranı Temmuz 2017ayında %78,7 ye ulaşmıştır. 2017 yılı Temmuz ayında, bir önceki aya göre TÜFE de %+0,15 artış, ÜFE de %0,72 artış gerçekleşmiştir. İşsizlik Oranı 2017 yılı Nisan ayında %10,5 e ulaşmıştır. Cari Açık 2015 yılında -32,2 milyar $ olurken, 2016 yılında -32,6 milyar $, 2017 Yılı Nisan ayında -35,3 milyar $ a ulaşmıştır. 1
DÖVİZ KURLARINDAKİ DEĞİŞİM (TEMMUZ 2017) 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 4,1399 3,5290 1,1731 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 USD EURO EURO/USD 2000-2017 yılları arasındaki döviz kurları incelendiğinde, USD ve EURO nun 2001 yılında ani bir yükseliş trendine girdiği, USD nin 2002 yılından itibaren tekrar düşüş trendine girdiği, 2011 yılından itibaren tekrar bir yükseliş trendine girdiği ve 2017 yılında son yılların en yüksek değerine ulaştığı görülmektedir. EURO nun, 2012 yılından sonra bir yükseliş trendinde olduğu 2015 yılında bir düşüş görülse de 2016 yılıyla birlikte tekrar yükseliş trendine girdiği görülmektedir. Son olarak 2017 yılı Temmuz ayında son yılların en yüksek değerine ulaşmıştır. 2
TÜRKİYE GENELİ DIŞ TİCARET VERİLERİ (OCAK-HAZİRAN 2017*) 400 350 300 250 200 150 100 50 0-50 -100 157,6 milyar dolar 399,7 351 341,2 242,1 207,2 198,6 185,7 143,8 142,6 108,3 77,4 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi -30,9-63,3-56 -84,5 2014 2015 2016 2017 OCAK-HAZİRAN Kaynak: TÜİK TÜİK verilerine göre, 2017 yılı Ocak-Haziran ayında ihracat 77,4 milyar dolar, ithalat 108,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dış ticaret hacmi 185,7 milyar dolar, dış ticaret dengesi -30,9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Türkiye Geneli ithalat verilerine sadece TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Haziran ayına ait veriler yer almaktadır.) 3
TÜRKİYE GENELİ ÜLKE BAZINDA İHRACAT (OCAK-TEMMUZ 2017) (İlk 10 Ülke, milyar $) 9,0 8,0 7,0 7,8 8,3 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 4,9 5,3 4,2 4,8 4,8 4,6 3,8 3,6 3,4 3,7 2,8 3,5 1,7 2,1 2,1 2,1 1,0 - ALMANYA BİRLEŞİK KRALLIK İTALYA IRAK BİRLEŞİK DEVLETLER FRANSA İSPANYA BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ HOLLANDA Ocak-Temmuz 2016 Ocak-Temmuz 2017 Kaynak: TİM Ülkeler Bazında 2017 yılı Ocak-Temmuz dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Almanya pazarı 8,3 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer alırken, Almanya yı sırasıyla 5,3 milyon dolar ile Birleşik Krallık pazarı, 4,8 milyon dolar ile İtalya ve Irak pazarları ve 4,6 milyar dolar ile Birleşik Devletler pazarı izlemektedir. 4
TÜRKİYE GENELİ SEKTÖREL BAZDA İHRACAT (OCAK TEMMUZ 2017) (İlk 10 Sektör, milyar $) 18,0 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 4,0 2,0 0,0 13,5 16,8 10,0 9,7 9,1 8,0 6,6 5,1 5,6 5,6 4,5 4,6 3,4 3,8 3,6 3,7 3,1 3,3 2,0 2,7 Ocak-Temmuz 2016 Ocak-Temmuz 2017 Kaynak: TİM Sektörel Bazda 2017 yılı Ocak-Temmuz dönemi Türkiye Geneli ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi 16,8 milyar dolar ihracat değeri ile ilk sırada yer almaktadır. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, Hazırgiyim ve Konfeksiyon, Kimyevi Maddeler ve Mamulleri, Çelik, Elektrik Elektronik ve Hizmet ile Tekstil ve Hammaddeleri Sektörleri izlemektedir. 5
UİB İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Temmuz 2017) SEKTÖRLER 2016 2017 DEĞİŞİM % PAY % Otomotiv Endüstrisi 11.860.723.010 15.104.950.394 27,35 87,80 Tekstil ve Hammaddeleri 675.234.130 678.637.560 0,50 3,94 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 301.921.837 322.833.871 6,93 1,88 Meyve Sebze Mamulleri 85.975.815 88.034.112 2,39 0,51 Yaş Meyve ve Sebze 66.447.309 68.858.645 3,63 0,40 Diğer Sektörler 917.649.511 940.637.897 2,51 5,47 TOPLAM 13.907.951.612 17.203.952.479 23,7 100,00 Kaynak: UİB UİB ihracatı 2017 yılı Ocak-Temmuz döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre %+23,7 artışla 17,2 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2017 yılı Ocak-Temmuz döneminde en çok Otomotiv Endüstrisi ihracatı gerçekleşmiş olup, sektörün UİB ihracatından aldığı pay %87,8 olmuştur. Otomotiv Endüstrisini sırasıyla, %3,94 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri, %1,88 pay ile Hazırgiyim ve Konfeksiyon, %0,51 pay ile Meyve Sebze Mamulleri ve %0,40 pay ile Yaş Meyve ve Sebze sektörleri izlemektedir. 6
TÜRKİYE GENELİ İLLER BAZINDA İHRACAT (Ocak-Temmuz 2017) (1.000.000 $) 40,0 35,1 35,0 32,9 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 8,3 7,4 7,4 5,9 4,8 4,6 3,7 3,6 3,5 3,6 3,1 2,0 2,0 1,0 1,5 1,7 0,9 İSTANBUL BURSA KOCAELI İZMIR GAZIANTEP ANKARA SAKARYA MANISA DENIZLI HATAY Ocak-Temmuz 2016 Ocak-Temmuz 2017 1,4 Kaynak: TİM Türkiye Genelinde 2017 yılı Ocak-Temmuz döneminde en çok ihracat yapan il 35,1 milyar dolar ihracat ile İstanbul olmuştur. İstanbul u sırasıyla, 8,3 milyar dolar ile Bursa; 7,4 milyar dolar ile Kocaeli; 4,8 milyar dolar ihracat ile İzmir ve 3,7 milyar dolar ihracat ile Gaziantep izlemiştir. 7
BURSA İLİ DIŞ TİCARET VERİLERİ /(OCAK-HAZİRAN 2017*) milyar dolar 20 15 10 5 0 8,9 18,4 16,817,4 16,6 9,3 9,7 8,6 7,9 8,1 8 8,7 9,5 5,2 4,3 1 1,2 0,6 1 0,9 İhracat İthalat Dış Ticaret Hacmi Dış Ticaret Dengesi 2013 2014 2015 2016 2017 Ocak-Haziran Kaynak: TÜİK 2017 yılı Ocak-Haziran Döneminde Bursa ihracatı 5,2 milyar dolar, ithalat 4,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiş ve dış ticaret hacmi 9,5 milyar dolar, dış ticaret dengesi 0,9 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. (*: Bursa İli ithalat verilerine TÜİK verilerinden ulaşılmakta olup, TÜİK te Ocak-Haziran dönemine ait veriler yer almaktadır.) 8
BURSA ÜLKE BAZINDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Temmuz 2017) (1000 $) ÜLKELER Ocak-Temmuz 2016 Ocak-Temmuz 2017 DEĞİŞİM 2017 PAYI % FAS 192.761 200.373 İTALYA 972.893 1.232.650 27% 15% ALMANYA 1.129.344 1.210.153 7% 15% FRANSA 771.494 822.634 7% 10% İSPANYA 449.164 517.724 15% 6% BİRLEŞİK 412.030 435.818 6% 5% DEVLETLER BİRLEŞİK KRALLIK 424.502 426.893 1% 5% ROMANYA 366.162 365.223-0,3% 4% POLONYA 171.092 254.181 49% 3% İRAN (İSLAM CUM.) 135.663 202.439 49% 2% FAS 200.373 192.761-4% 2% DİĞER ÜLKELER 2.355.595 2.596.429 10% 31% GENEL TOPLAM 7.388.311 8.256.904 12% 100% İRAN (İSLAM CUM.) POLONYA ROMANYA BİRLEŞİK KRALLIK BİRLEŞİK DEVLETLER İSPANYA FRANSA ALMANYA İTALYA Kaynak: TİM 202.439 135.663 254.181 171.092 365.223 366.162 426.893 424.502 435.818 412.030 517.724 449.164 822.634 771.494 1.210.153 1.129.344 1.232.650 972.893 0 400.000 800.000 1.200.000 9
SEKTÖRLER BURSA SEKTÖREL BAZDA İHRACAT VERİLERİ (Ocak-Temmuz 2017) OCAK-TEMMUZ 2016 2017 DEĞ. 2017 payı % Otomotiv Endüstrisi 4.792.516 5.347.919 12% 65% Tekstil ve Hammaddeleri 553.955 563.656 2% 7% Çelik 307.427 437.403 42% 5% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 365.394 374.982 3% 5% Makine ve Aksamları 326.438 347.798 7% 4% Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri 200.624 234.381 17% 3% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 236.355 227.737-4% 3% Demir ve Demir Dışı Metaller 167.139 198.751 19% 2% İklimlendirme Sanayii 116.140 133.186 15% 2% Elektrik Elektronik ve Hizmet 82.276 89.619 9% 1% Diğer Sektörler 238.032 299.456 26% 4% TOPLAM 7.386.295 8.254.887 12% 100% Kaynak TİM Sektörel bazda 2017 yılı Ocak-Temmuz dönemi Bursa ihracatı incelendiğinde, Otomotiv Endüstrisi sektörünün %65 ile en büyük paya sahip olduğu görülmektedir. Bu dönemde Otomotiv Endüstrisi ihracatı %+12 oranında artışla, 5,3 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Otomotiv Endüstrisi sektörünü sırasıyla, %7 pay ile Tekstil ve Hammaddeleri sektörü, %5 pay ile Çelik ve Hazırgiyim ve Konfeksiyon sektörü, %4 pay ile Makine ve Aksamları sektörleri izlemektedir. 10
3% 4% 3% 2% 2% Otomotiv Endüstrisi Tekstil ve Hammaddeleri Çelik 5% Hazırgiyim ve Konfeksiyon 5% 7% 65% Makine ve Aksamları Mobilya,Kağıt ve Orman Ürünleri Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Demir ve Demir Dışı Metaller İklimlendirme Sanayii Elektrik Elektronik ve Hizmet 11
SEKTÖRLER KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) (OCAK-TEMMUZ 2016/17) TÜRKİYE GENELİ UİB BURSA 2016 2017 2016 2017 2016 2017 Otomotiv Endüstrisi 6,46 6,84 7,19 7,58 7,73 7,66 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 16,2 15,07 20,84 19,29 16,36 15,64 Tekstil ve Hammaddeleri 4,32 4,32 8,67 7,82 10,52 9,40 Yaş Meyve Sebze 0,6 0,56 2,24 2,26 3,00 3,27 Meyve Sebze Mamulleri 0,88 0,83 0,77 0,73 0,66 0,70 TOPLAM 1,25 1,23 4,51 3,54 3,77 3,54 12
KG BAŞINA İHRACAT DEĞERLERİ ($) / (OCAK-TEMMUZ 2017) 13