www.etonet.org.tr 1
İlimizin ihracatı Ocak-Mayıs Dönemi itibariyle 2009 yılında 2008 e göre %15 azalmıştır. İhracat İthalat Oranları Türkiye İhracatçılar Meclisi ve Türkiye istatistik Kurumundan elde edilen verilere göre İlimizin ihracatı, Ocak-Mayıs Dönemi itibariyle 2009 yılında 2008 e göre %15 azalmıştır. Aynı döneme ilişkin Türkiye genelinde ihracatta yaşanan düşüş %28 dir. İthalatta da benzer bir düşüş yaşanmaktadır. 2008 ve 2009 yılı Ocak-Mayıs dönemleri karşılaştırıldığında, Eskişehir in ithalatı %27, Türkiye nin ithalatı ise %42 düşüş göstermektedir. Türkiye geneli için baktığımızda, ithalattaki düşüş ihracata göre daha sert ve büyük olduğu için, ihracatın ithalatı karşılama oranında yükselme görünmektedir. Ocak-Mayıs 2008 döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı %66 olarak gerçekleşmişken, 2009 aynı döneminde oran %79 e çıkmıştır. Eskişehir için ihracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye nin tam tersi bir tablo olarak ortaya çıkmaktadır. Eskişehir in ihracatı her zaman ithalatından daha fazla gerçekleşmektedir. Dolayısıyla oran her zaman 1 in üzerinde çıkmaktadır. İHRACAT İTHALAT 1000 $ 2008 Ocak- Mayıs 2009 Ocak- Mayıs % Değişim ESKİŞEHİR 246.359 208.870-15 TÜRKİYE 56.977.942 39.418.491-28 ESKİŞEHİR 201.087 146.413-27 TÜRKİYE 86.372.518 49.838.617-42 İhr/İth ESKİŞEHİR 1,22 1,43 KAYNAK: TÜRKİYE İSTATİSTİK KURUMU TÜRKİYE 0,66 0,79 Eskişehir için ithalatın ihracatı karşılama oranı her zaman 1 in üzerinde gerçekleşmekte www.etonet.org.tr 2
Hazır Giyim ve Konfeksiyon İlimizde önemli bir ihraç kalemi olmakla beraber sıralamada ancak orta bölgelerde kendine yer bulabilmektedir SEKTÖR Ürün Gruplarına Göre İhracatın Dağılımı Eskişehir in ihracatında en önemli kalem yine makine imalat sanayi olarak devam etmektedir. Takip eden sektörler ise Taşıt Araçları ve Yan Sanayi ile Elektrik, Elektronik, Bilişim sektörleri olarak öne çıkmaktadır. Hazır Giyim ve Konfeksiyon İlimizde önemli bir ihraç kalemi olmakla beraber sıralamada ancak orta bölgelerde kendine yer bulabilmektedir. Ocak-Haziran 2009 Ürün Gruplarına Göre İhracatın Dağılımı ($) I.TARIM 18.353.843,26 Ağaç Mamulleri ve Orman Ürünleri 15.430.458,83 Hububat,Bakliyat,Yağlı Tohumlar ve Mamulleri 2.174.561,69 Diğer 748.822,74 II.SANAYİ 219.548.447,94 Makine ve Aksamları 92.919.348,04 Taşıt Araçları ve Yan Sanayi 28.827.276,04 Elektrik-Elektronik,Makine ve Bilişim 25.456.366,58 Demir ve Demir Dışı Metaller 23.334.448,95 Hazırgiyim ve Konfeksiyon 22.225.353,96 Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 13.818.779,71 Çimento ve Toprak Ürünleri 10.215.805,63 Demir Çelik Ürünleri 1.425.195,97 Diğer 1.325.873.06 III.MADENCİLİK 19.187.624,88 Madencilik Ürünleri 19.187.624,88 KAYNAK: TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ Ülkelere Göre İhracatın Dağılımı İlimizin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ilk 10 sıralamasında 7 ülke Avrupa Birliği üyesidir. En önemli ihracat partnerimiz olarak Amerika Birleşik Devletleri durumunu korumaktadır. Kuşkusuz bu durumun gerçekleşmesinde TUSAŞ ın önemli bir katkısı vardır. Geleneksel ihracat partnerlerimiz Almanya, Fransa ve maden ithalatı ile ilgili olarak Avusturya tabloda yerini almaktadır. TÜLOMSAŞ ın İran la olan ilişkilerini geliştirmiş olmasının ilk ona girmesinde etkisi yüksektir. www.etonet.org.tr 3
İlimizin ihracat gerçekleştirdiği ülkeler ilk 10 sıralamasında 7 ülke Avrupa Birliği üyesidir ÜLKE Ocak-Haziran 2009 Ülkelere Göre İhracatın Dağılımı ($) ABD 80.737.084,93 ALMANYA 26.699.555,82 FRANSA 19.915.589,07 AVUSTURYA 15.492.971,76 BIRLESIK ARAP EMIRLİĞİ 13.039.489,24 İTALYA 11.807.422,33 İNGİLTERE 10.491.402,04 İSPANYA 5.820.669,01 ROMANYA 5.350.558,96 İRAN 4.945.541,04 DİĞER ÜLKELER 62.789.631,88 KAYNAK: TÜRKİYE İHRACATÇILAR MECLİSİ Gümrük Müdürlüğü İthalat İhracat İstatistikleri Eskişehir Gümrük Müdürlüğü'nden gerçekleştirilen ihracat işlemleri Ocak-Haziran 2009 döneminde, 2008 in aynı dönemine göre %27 düşüş göstermiştir. Aynı dönemde İlimiz Gümrük Müdürlüğünden gerçekleştirilen ithalat işlemlerinde düşüş ise %52 oranındadır. Eskişehir gümrük müdürlüğü verileri 2008 2009 İthalat - İhracat İstatistikleri (2009) 2008 2009 İthalat($) Artış İhracat($) Artış Ocak 32.099.399,00 15.231.399,00-0,53% 25.575.668,00 24.030.453,00-6% Şubat 38.452.955,00 10.081.274,00-0,74% 29.705.645,00 16.500.795,00-44% Mart 40.631.629,00 34.202.919,00-0,16% 32.219.298,00 25.451.505,00-21% Nisan 44.907.585,00 19.383.077,00-0,57% 26.380.152,00 20.338.736,00-23% Mayıs 44.074.499,00 15.317.465,00-65% 26.442.551,00 20.179.266,00-24% Haziran 47.040.349,00 22.648.996,00-52% 37.323.804,00 23.285.923,00-38% Toplam 247.206.416,00 116.865.130,00-52% 177.647.118,00 129.786.678,00-27% KAYNAK: BURSA GÜMRÜK ve MUHAFAZA BAŞMÜDÜRLÜĞÜ www.etonet.org.tr 4
ESKİŞEHİR İLİ AYLARA GÖRE AÇILAN KAPANAN FİRMA SAYILARI Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 2007 Kapanan 375 44 50 101 54 55 868 34 43 41 312 713 2690 2008 Kapanan 905 56 165 45 48 190 92 40 54 495 148 277 2515 2009 Kapanan 186 57 55 53 51 53 455 2007 Açılan 207 231 277 217 211 182 180 170 149 199 205 140 2368 2008 Açılan 172 150 195 207 180 152 167 144 132 121 128 95 1843 2009 Açılan 163 110 119 136 118 165 811 KAYNAK: ESKİŞEHİR TİCARET ODASI Açılan Kapanan Firma Sayıları 2009 yılının ilk 6 ayı içerisinde Eskişehir'de toplam 5879 senet protesto edilmiştir Odamız Ticaret Sicil Memurluğundan elde edilen istatistiklere göre 2009 yılı Haziran ayında açılan firma sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre %8 artmış durumdadır. Ocak-Haziran dönemi incelendiğinde yeni açılan firma sayısında azalış %23 olarak belirlenmektedir. Protestolu Senetler 2009 yılının ilk 6 ayı içerisinde Eskişehir'de toplam 5879 senet protesto edilmiş ve bu senetlerin toplamı 32,8 milyon TL olmuştur. 2008 yılının aynı döneminde toplam 5374 senet protesto edilmiş ve protestolu senetlerin toplam tutarı 31,3 milyon TL olmuştur. 2008 Ocak-Haziran dönemine göre 2009 Ocak-Haziran döneminde protesto edilen senet sayısında %9, protesto edilen senetlerin tutarında ise %4,5 artış gözlenmektedir. Genel yapının senede olan itibarın düştüğü yönünde değerlendirilmesi mümkündür. 2009 Yılı İtibariyle Protesto Edilen Senetlerin Tutarının İl Bazında Dağılımı (1.000.000 TL) (1.000 TL ve Üzeri Senetlere Göre) İLLER SIRALAMASI HAZİRAN AYI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2009 22.SIRA 6.160 5.617 6.281 5.199 5.365 4.222 32.844 2008 19.SIRA 6.384 4.423 4.454 5.322 6.546 4.240 6.708 4.407 5.538 5.492 5.459 8.352 67.325 2007 19.SIRA 3.508 3.185 3.767 3.702 4.163 4.053 5.405 5.608 5.737 4.152 6.509 4.707 54.496 www.etonet.org.tr 5
2009 Yılı İtibariyle Protesto Edilen Senetlerin Adedinin İl Bazında Dağılımı İLLER SIRALAMASI HAZİRAN AYI OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK 2009 22. SIRA 1.052 942 1.044 976 985 880 5.879 2008 21.SIRA 955 897 855 829 903 935 1.025 862 1.032 1.156 1.001 1.139 11.589 2007 20.SIRA 760 670 815 781 893 822 1.049 988 1.030 888 1.044 967 10.707 KAYNAK: T.C. MERKEZ BANKASI Ocak Mayıs 2009 Yatırım Teşvik Belgelerinin Dağılımı İller Teşvik Belge Sayısı İstihdam Sabit Yatırım Tutarı(Milyon $) Yaratılan İstihdam Başına Yatırım (Milyon $) ESKİŞEHİR 5 613 82,39 0,13 BURSA 15 590 514,73 0,87 KAYSERİ 6 155 21,97 0,14 GAZİANTEP 16 1781 367,88 0,20 KAYNAK: HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI Yatırım Teşvik Belgeleri Sabit Yatırım Tutarı Açısından İlimiz Kayseri nin Yaklaşık 4 Katı Performans Göstermiştir. Mayıs ayında Eskişehir il sınırları içerisinde 2 adet yeni yatırım teşvik belgesi düzenlenmiştir. Bu ayki sayımızda Bursa, Kayseri, Gaziantep illeri ile Eskişehir i Yatırım Teşvik konusunda karşılaştırdık. Eskişehir ve Kayseri nin Yatırım Teşvik Belge Sayısı yakın olmakla beraber Sabit Yatırım Tutarı açısından ilimiz Kayseri nin yaklaşık 4 katı performans göstermiştir. İstihdam Başına Yatırım Oranında ise birbirine çok yakın değerler çıkmaktadır.(eskişehir 0,13 Milyon$ / Kayseri 0,14 Milyon$). Diğer taraftan Bursa ve Gaziantep illeri gerek Sabit Yatırım Tutarı Gerek Yatırım Teşvik Belge sayısı açısından olsun Eskişehir e göre açık ara önde görünmektedir. Bir diğer dikkat çeken nokta; Bursa da yapılan yatırımların İstihdam Başına Ortalama Tutarı 870.000 $ dır. Bu oran ilimiz dahil, diğer illerde 200.000 $ ı geçmemektedir. www.etonet.org.tr 6
KOBİ Teşvik Belgeleri İlimizde KOBİ Teşvik Yatırımları İle İlgili Yaratılan İstihdam Başına Yatırım Tutarı 44.000 $ dır. KOBi teşvik belgelerinde ise, Ocak-Mayıs Dönemi itibariyle Eskişehir, Bursa, Kayseri, Gaziantep illeri karşılaştırması yapıldığında Yaratılan İstihdam Başına Yatırım 44.000$ 55.000 $ arasında değişmektedir. KOBİ Teşvik Belge Sayısında yine Bursa ve Gaziantep illeri yatırım teşvik belgesinde olduğu gibi öne çıkmaktadır. Bursa ili diğer 3 ilin toplam Yatırım Tutarından yaklaşık 7 Milyon$ daha fazla Sabit Yatırım Tutarına sahiptir. Ocak - Mayıs Yatırım KOBİ Teşvik Belgelerinin Dağılımı Teşvik Belge Sayısı Yaratılan İstihdam Başına Yatırım (Bin $) Sabit Yatırım İller İstihdam Tutarı(Milyon $) ESKİŞEHİR 5 95 4,22 44 BURSA 20 378 18,93 50 KAYSERİ 3 40 2,18 54 GAZİANTEP 11 101 5,58 55 KAYNAK: HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI HIZLI TREN İLE TEMMUZ 2009'DA TAŞINAN YOLCU SAYISI ESKİŞEHİR - ANKARA 36.270 ANKARA - ESKİŞEHİR 31.939 www.etonet.org.tr 7
Vergi Gelirleri Ocak Haziran dönemlerine göre ilimizin vergi gelirlerine ilişkin tahakkuk-tahsilat oranları yıllara göre aşağıdaki tabloda incelenmiştir. Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahsilat oranlarında geçmiş yıllara göre düşüş vardır. İlk 6 ay değerlendirmesinde, gelir vergisi tahsilat oranında 2007 2008 2009 yıllarında benzer bir seyir gözlenmektedir. Geçmiş yıllarda olduğu gibi, 2009 yılında da gelir vergisi tahsilat oranı %70 in üzerindedir. Ancak Kurumlar Vergisi ve Katma Değer Vergisi tahsilat oranlarında düşüşler gözlenmektedir. Kurumlar vergisinde Ocak-Haziran dönemine ilişkin tahsilat oranı 2007 yılı için %72, 2008 yılı için %77 olarak gerçekleşirken, 2009 yılı için aynı oran %70,6 ya düşmüştür. Benzer şekilde Katma Değer Vergisi için tahsilat oranı 2007 ve 2008 yılında %66 olurken, 2009 yılında ise %60 a düşmüştür. Bu durum Kurumlar ve Katma Değer Vergisi mükelleflerinin krizden etkilendiklerinin göstergesi olarak değerlendirilebilir. 2007-2008-2009 HAZİRAN DÖNEMİ VERGİ GELİRLERİ GELİR VERGİSİ YILI TAHAKKUK (YTL) TAHSİLAT (YTL) TAHSİLAT ORANI % 2007 231.485.332,97 165.585.072,00 71,53 2008 270.416.467,36 196.415.751,67 72,63 2009 273.077.652,69 195.908.716,54 71,74 KURUMLAR VERGİSİ 2007 55.790.573,58 40.566.073,55 72,71 2008 62.938.107,45 48.584.671,94 77,19 2009 63.860.513,63 45.077.412,68 70,59 KATMA DEĞER VERGİSİ 2007 100.224.906,68 66.366.580,18 66,22 2008 117.338.079,21 77.803.497,78 66,31 2009 139.573.191,18 83.744.969,19 60,00 KAYNAK: ESKİŞEHİR VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI www.etonet.org.tr 8
Tepebaşı Belediyesi tarafından verilen inşaat ruhsatlarında Haziran ayı ile birlikte bir patlama olmuştur. ODUNPAZARI BELEDİYESİ İNŞAAT RUHSATLARI VERİLEN AYLAR RUHSAT SAYISI İNŞAAT ALANI OCAK 26 14.212 m 2 ŞUBAT 28 26.993 m 2 MART 33 17.415 m 2 NİSAN 63 53.021 m 2 MAYIS 50 42.997 m 2 HAZİRAN 79 55.077 m 2 279 209.715 m 2 KAYNAK: ODUNPAZARI BELEDİYESİ İnşaat Ruhsatları Tepebaşı Belediyesi tarafından verilen inşaat ruhsatlarında Haziran ayı ile birlikte bir patlama olmuştur. Mayıs ayında verilen inşaat ruhsatı sayısı 40 iken, Haziran ayında 93'e çıkmıştır. Odunpazarı Belediyesi tarafından verilen inşaat ruhsatlarında da artış gözleniyor. Mayıs ayında 50 olan inşaat ruhsat sayısı Haziran ayında 79 olarak gerçekleşmiştir. TEPEBAŞI BELEDİYESİ İNŞAAT RUHSATLARI VERİLEN AYLAR RUHSAT SAYISI İNŞAAT ALANI OCAK 19 13.425 m 2 ŞUBAT 45 96.081 m 2 MART 50 58.824 m 2 NİSAN 55 42.690 m 2 MAYIS 40 42.492 m 2 HAZİRAN 93 85.106 m 2 302 338.672 m 2 KAYNAK: TEPEBAŞI BELEDİYESİ www.etonet.org.tr 9