RAYLI ULAŞIM SEKTÖRÜNÜN DEĞERLENDİRİLMESİ Doç. Dr. Sedat ÇELİKDOĞAN OSTİM VAKFI YÖNETİM KURULU ÜYESİ
Raylı sistem milli davadır diyerek yola çıkan, ülkenin raylı ulaşım sistemlerindeki her türlü ihtiyacının yerli sanayici tarafından üretilebileceğini savunan raylı ulaşım sistemleri sanayicileri, destekleyici kurum ve kuruluşları ile birlikte İş Birliği Güç Birliği inancıyla bir araya gelerek, Türkiye nin ilk bölgesel olmayan ve Tüm Anadolu yu kapsayan Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümesini oluşturdu. ARUS, Raylı Ulaşım Sistemleri sektöründeki tüm üretim, hizmet ve üniversite kuruluşlarının bir araya gelip işbirliğini güçlendirmek amacıyla kurulmuştur.
Anadolu Raylı Ulaşım Sistemleri Kümesi nin Hedefi: Küme üyesi firmalar tarafından tasarımından üretimine kadar her şeyi ile yerli raylı ulaşım sistemlerini üretmek, Oluşturulan MİLLİ markayı bir dünya markası haline getirmektir.
Ankara Metrosu ihalesine % 51 yerli katkı şartı konuldu. Ankara Metrosunda Metro Araç İhtiyaçları sergisi açıldı ve yerli olarak üretilecek parçalar sanayicilerimize tanıtıldı. Karabük Üniversitesi I. Uluslararası Raylı Sistemler Müh. Çalıştayına katılım ve destek sağlandı. Yerli katkı payının kanunlaşması (OFFSET) için çalışmalarımız devam etmektedir. Yerli araç ve milli markamızın oluşturulması için İş Birliği Güç Birliği çalışmalarımız tüm illerimizde devam etmektedir. WEB sitemiz oluşturuldu ve üyelerimize ait bilgiler, duyurular ve haberler sitemizde yayınlanmaya başladı. Üyelerimize ait erişim bilgilerini içeren katalog basıldı.
Raylı Ulaşım Ulaşım Sistemlerinde Gerekli Standardlar tespit edilerek WEB sayfamıza konuldu. EN 287-1 : Kaynakçıların yeterlilik sınavı - Ergitme kaynağı - Bölüm 1: Çelikler EN 15085 : Demiryolu araçları ve bileşenlerinin kaynaklı imalatı EN 3834-2 : Metalik malzemelerin ergitme kaynağı için kalite şartları - Bölüm 2 : Kapsamlı kalite şartları DIN 17525 : Alüminyum alaşımları, Dövme Alaşımlar BS 5892 : Demiryolu lokomotif ve vagon malzemeleri JIS G 3114 : Kaynaklı yapılar için sıcak haddelenmiş atmosferik aşınmaya dayanıklı çelikler JIS G 4305 : Soğuk haddelenmiş paslanmaz çelik plakalar, levhalar ve şeritler BS 857 : Kara aracı güvenlik camı BS 5892 : Motorlu ve çekilen araç aksları, dövülmüş ve haddelenmiş tekerlek yuvaları, monoblok tekerlekler
UIC 515 ISO 2631 IEC 60664-1 IEC 60947-1 IEC 60749 IEC 61071-1 IEC 60076 IEC 60502 NFPA 130 : Demiryolu yolcu taşıtları-römork bujileri(bisel)-hareket dişlisi Buji Şasisi Mukavemet Testleri : Mekanik Titreşimler ve Şok - İnsan üzerinde Değerlendirmesi : Düşük voltajlı sistemlerde izolasyon bağlantıları Kısım 1- İlkeler, Gereksinim ve Testler : Düşük voltajlı şalt tesisi ve kumanda tesisi-kısım 1. Genel Kurallar : Yarı iletken cihazlar- Mekanik ve Klimatik Test Metotları : Elektronik güç kapasitörleri. Kısım.1-Genel : Güç transformatörleri : 1Kv-30 Kv'ye anma voltaj izolasyonlu güç kabloları ve aksesuarları : Transit ve Yolcu Demiryolu sistemlerinde sabitlenmiş yol gösterici kızaklar için standard EN 12080-1998 : Demiryolu Uygulamaları-Dingil kutusu-rulmanlı yataklar EN 12663-2000 : Demiryolu Uygulamaları-Demiryolu taşıt gövdelerinde yapısal gereksinimler
ACARLAR A.S. Dinar Vagon Sanayi (DIN EN 15085-2, ISO 9001, 14001, 18001) AKAR MAKINA SAN. ve TIC.LTD.STI (DIN EN 15085-2, EN 3834-2, ISO 9001) ALNAL ELEKTROMEKANIK SAN. (DIN EN 15085-2, EN 3843, ISO 9001, 14001) ASAŞ (IRIS, DIN EN 15085-2, EN 3834, EN12020, ISO 9001, 14001, OHSAS18001 AYDINGÖR Makine ( DIN EN 15085-2, EN 3834, ISO 9001, 14001, AS 9100) DURMAZLAR Makina (DIN EN 15085-2, CE, ISO 9001, 14001, OHSAS 18001) FİKSSAN San. ve Tic. A.S. (IRIS,DIN EN 15085-2, CE, ISO 9001, TS 16949, 14001 HİSARLAR Makina (DIN EN 15085-2, EN 3834, ISO 9001, DIN18800, EN 14001) RAILTUR VAGON (DIN EN 15085-2, EN 3834, ISO 9001, 14001, OHSAS 9100) TAMER TEKNIK Ltd. Sti. (DIN EN 15085-2, ISO 9001, DIN 18800, EN 14001) TÜLOMSAS (DIN EN 15085-2, EN 3834, ISO 9001, DIN18800, EN 14001, 18001) TÜDEMSAS (DIN EN 15085-2, ISO 9001, DIN18800, EN 14001, 18001, EN16001 SAZCILAR (IRIS, DIN EN 15085-2, ISO 9001, TS 16949, 14001, DIN 6701, 18001 ) SAFKAR (IRIS, EN 15085-2, TS 16949, ISO 9001,CE, ISO 14001, OHSAS18001 )
2012-2025 ARASI TÜRKİYE DE İÇ PAZAR 2012-2015 ARASI 2015-2020 ARASI 2020-2023 ARASI TOPLAM : 1500 ARAÇ 1850 ARAÇ 1950 ARAÇ 5300 ARAÇ ÖNÜMÜZDEKİ 13 YIL YILDA 12-15 MİLYAR DOLARLIK YERLİ ARAÇ PAZARI BULUNMAKTADIR. 2023 YILI İÇİN HEDEFLENEN 500 MİLYAR USD İHRACAT HEDEFİ GÖZ ÖNÜNE ALINDIĞINDA YERLİ ÜRETİMİN VE MİLLİ MARKAMIZIN ÖNEMİ ORTAYA ÇIKMAKTADIR.
Istanbul: Tram, LRT ve Metro 382 adet 72 km. Ankara : LRT ve Metro 141 adet 23 km. Izmir: LRT ve Metro 129 adet 91.6 km. Bursa : LRT 71 adet 34 km Eskişehir : Tramvay 23 adet 16.5 km Adana : LRT 36 adet 14 km. Kayseri : LRT 38 adet 17.5 km. Konya : Tramvay 60 adet 23 km. Antalya :Tramvay 14 adet 11 km. Samsun :Tramvay 16 adet 15.6 km Gaziantep :Tramvay 15 adet 9 km. ------------------------------------------------------------------------------------ Toplam 925 adet 330.2 km.
- Trabzon - Malatya - Denizli - İzmir - Kahraman Maraş - Adapazarı - Mersin - Afyon - Aydın - Rize - Şanlı Urfa - Elazığ - Erzurum - Diyarbakır - Isparta
Türkiye de toplam : 925 adet Metro ve LRT ve Tramvay aracı mevcuttur. Dünyada bazı şehirlerden örnek metro araç sayıları : Paris : 3.450 adet Londra : 4.910 adet Berlin : 1.980 adet Moskova : 4.910 adet New York : 6.400 adet ( 880 dizi)
Dış pazarlar dikkate alındığında, Rusya İslam ülkeleri D-8 ülkeleri Afrika ülkeleri önem arz etmektedir. Nitekim Türk Otomotiv, Savunma Sanayi ve Makine imalat sektörümüze ait ürünlerimizin bu ülkelere ihraç edildiğini görüyoruz. FNSS, OTOKAR, MKE, YONCA, ASELSAN, BMC, HAVELSAN, DURMAZLAR, TEMSA, TOFAŞ, RENAULT gibi şirketlerimiz yukarıda belirtilen bölgelere önemli miktarda ihracat yapmaktadır.
TİCARİ FAALİYETLER İÇİN PAZAR EN ÖNEMLİ UNSURDUR. YABANCI BİR FİRMANIN PEŞİNE TAKILARAK HEDEFE ULAŞAMAYIZ. YERLİ ve YABANCI MARKALI ÜRÜNLER İHRACAT KISITLAMASI GETİRİR. BU NEDENLE HAFİF RAYLI ULAŞIM, TRAMVAY, METRO, TRAMBUS ARAÇLARI MİLLİ MARKA OLMALIDIR. YAĞ VAR, UN VAR, ŞEKER VAR. NİÇİN HELVA YAPMAYALIM? HELVA YAPILACAK YER BU PLATFORMDUR. YAĞ, UN ve ŞEKER BURADA! DEVLET İŞLETMECİLER ULAŞTIRMA BAKANLIĞI, SANAYİ BAKANLIĞI TCDD, TÜBİTAK, KOSGEB, KALKINMA AJANSI İSTANBUL ULAŞIM, ANKARA METRO KAYSERİ ULAŞIM, BURSA ULAŞIM ARAÇ ÜRETİCİLER İSTANBUL ULAŞIM (RTE), DURMAZLAR BOZANKAYA, RAİLTUR, TULOMSAŞ, TUDEMSAŞ, TUVASAŞ
SANAYİCİLERİMİZ MÜHENDİSLİK ŞİRKETLERİ KALİTE-SERTİFİKASYON BURADALAR MEKANİK PARÇALAR, MEKATRONİK ELEKTRONİK, YAZILIM, KOMPOZİT VE DİĞER ÜRETİCİLER FİGES, TEKNO TASARIM, CADEM OSTİM TASARIM MERKEZİ, TEKNO PLAN TSE, MEYER, PGM, UMS, PALME TEST MERKEZLERİ ÜNİVERSİTELER ESKİŞEHİR, KARABÜK, ANKARA İTÜ, ANADOLU ÜNİV, KARABÜK ÜNİV. ÇANKAYA ÜNİV. HEDEFİMİZ : MİLLİ ÜRÜNLERİMİZ İÇİN YOL HARİTASI YAPMAK.
EKONOMİ BAKANIMIZ Sn. ZAFER ÇAĞLAYAN DİYOR Kİ, MEVCUT SANAYİ YAPIMIZLA 2023 YILI 500 MİLYAR USD HEDEFİNİ TUTTURAMAYIZ. SANAYİDE DEVRİM YAPILMALIDIR. BU TOPLANTI İLE BU DEVRİMİ BAŞLATMIŞ OLUYORUZ! TÜRK EKONOMİSİ KIRILGANDIR, SEBEBİ DIŞ TİCARET AÇIĞIDIR. 1930 YILINDAN BUGÜNE KADAR 10 KEZ KRİZ ÇIKMIŞ VE BU KRİZLERİN HEPSİ DE DÖVİZ YOKLUĞUNDANDIR. PARAMIZ 85.0000 KERE DEVALUE EDİLMİŞTİR. 1978-79 yıllarındaki krizde, petrol kuyrukları, yağ kuyrukları olmuş, Başbakanlık binasının kaloriferleri dahi yanmamıştır. Krizin aşılması için 1980 yılında Başbakan Yrd. Turgut Özal, Paris deki OECD nin Türkiye ye yardım programına katılmış ve oradan Lüksemburg un vereceği Bir Milyon Dolar katkısını beklemek zorunda kalmıştır. Dünya sıralamasındaki hedefimiz olan 10 uncu sırayı tutturamadığımız gibi bugün ki 16 ncı sırayı da kaybedebiliriz. Çin, Hindistan, Kore, Tayland, Malezya ve muhtemel başka devletlerin planlarından daha akıllı, daha hızlı ve tam bir birliktelikle hareket etmek zorundayız. ÜRETEMEZSENİZ PAZARLARINIZI İŞGAL EDERLER. HİZMETKAR OLURSUNUZ, İŞSİZ KALIRSINIZ.
HALKIMIZIN TERCİHİ Türk halkı, Otomotiv sektörümüzün ürettiği otomobillerin sadece % 30 unu satın alıyor ve geriye kalan % 70 oranınıda ithal otomobili tercih ediyor. * 2011 yılı yerli otomobil satışı 89.601, ithal otomobil 289.746 adettir. Halbuki JAPONYA ve KORE halkı senelerdir % 90 üzerinde bir oranla kendi otolarını kullanmaktadırlar. Her iki ülke halkı, üretimlerinin başlangıç döneminden bugüne kadar, kalitesi düşük ve modelleri geri olmasına rağmen kendi otomobillerini kullanarak bugünkü kaliteli araba modellerine ve ihracat rakamlarına eriştiler. Dünya nın diğer bir ucundan Türkiye ye gelip fabrikalarını kurdular. Türk halkı kendi yerli malını tercih etseydi bugün bizim caddelerimizde % 90 kendi otomobilimiz olacak ve dış ticaret fazlalığı verecektik. Bu husus Devletimiz tarafından önemle dikkate alınmalıdır.
POLİTİK KALKINMA PROGRAMLARI 1880-1908 yıllarında Abdülhamit, 1923-1938 arasında ATATÜRK önderliğinde ve 1976-1978 arasında Sn. Erbakan yönetiminde BAŞARILI MİLLİ POLİTİKALARI GÖRÜYORUZ. Bu dönemlerde Sümerbank, Karabük Demir-Çelik, MKE, Şeker fabrikaları gibi önemli sanayi tesislerimiz kurulmuş ve halkımızın yerli malı kullanımının bilinçlenmesi için Yerli Malı Kullan haftaları düzenlenmiştir. 1938 yılına kadar dış ticaret açığı vermedik. Sadece1930 yılındaki büyük dünya krizi için tedbirler alınmıştır. Hükümetlerimiz ve vatandaşlarımız, niçin kendi otomobilimizi, uçağımızı, tramvayımızı, metromuzu kullanmıyor? Niçin bizim dünya markalarımız yok? sorusunu sorup, Çareler ve Programlar üretemedi. Yani Japonya nın ve Kore nin başardığı hamleleri bizim önceki hükümetlerimiz yapamadı. Başbakanımızın YERLİ MALI ve MİLLİ OTOMOBİL HEDEFLERİ bizim çalışmalarımıza destek olmuş ve gayretlerimizi HIZLANDIRMIŞTIR.
AVRUPA BİRLİĞİ (AB) DÜNYA TİCARET ÖRGÜTÜ (DTÖ) KAMU İHALE KURUMU (KİK ) KİK mevzuatı düzenlemesi, Kemal DERVİŞ zamanında Batı Ülkelerinin istekleri doğrultusunda hazırlanmış olduğu için burada birlikte değerlendirilecektir. Bunlar bağımsız kuruluş olup, uygulamada batıya bağlı ve milletimizden bağımsızdır. Bu vasıtayla batı kendi programlarını uygular. KİK ile OFFSET (Yerli Katkı) kanununun çıkarılması sürecinde yaptığımız görüşmelerde, bizi AB masası otoritesine gönderdiler ve netice olarak her iki kurum da bunu yapamazsınız dediler. AB offset uygulamasını kendi içinde yapmıyor ancak birlik dışındaki ülkelere yapıyor. ABD, İsrail, Macaristan, Avusturya ve daha birçok ülke OFFSET uygulamasını yapmaktadır.
Türkiye AB üyesi olmadığı sürece, bu hususta serbest olduğunu ifade ettik ve siyasetin bunu aşacağını söyledik. Netice olarak, % 51 yerli katkı Ulaştırma Bakanlığının desteğiyle şartnameye yazıldı. Türk Sanayicisi olarak Bakanlığımıza şükranlarımızı arz ederiz. Ancak Bakanlıkların ve Belediyelerin alımları için şartnamelere % 51 yerli katkı konulması hususunda tek tek uğraşmak mümkün değildir. Bunun için OFFSET ( Yerli Katkı ) kanunu mutlaka çıkarılmalıdır. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) serbest piyasa ekonomisini savunur ve gelişmiş ekonomiler için, diğer ülke pazarlarını açık hale getirir. Bunun için Küresel Ekonomi politikalarını dayatırlar. Ancak bu ülkeler sıkışınca kaidelerini değiştirirler. Mesela ABD senelerce Türk tekstil ürünlerine kota koymuştur. Yine ABD son dönemde Çin de üretilen yüksek teknoloji ürünlerinin gümrük tarifelerini yükseltmiştir.
Çin uzun yıllar DTÖ ye üye olmadı. Ancak ekonomisi gelişip, üretimlerine karşı bazı ülkelerde sınırlamalar getirilmek istenince;çin devleti birkaç ay önce DTÖ ye üye oldu. Bütün bu engellere karşı siyaset çözüm üretmek zorundadır. Aksi halde AB, DTO, KİK mevzuatı arasına sıkıştırırlar. Bunları başarılı bir şekilde sonuçlandıran Japonya, Kore, Malezya gibi ülkelere bakmamız gerekir.
Doç. Dr. Sedat ÇELİKDOĞAN