TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ T A N I T I M 2 0 1 6 DÜZENLEME İŞ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ EĞİTİM BAŞMÜHENDİSLİĞİ SOMA 2016
GİRİŞ Dünya enerji ihtiyacının önemli bir bölümü kömürden karşılanmaktadır. Dünyada kömür rezervlerinin diğer enerji kaynaklarına oranla yaygın, doğalgaz ve petrole göre tükenme ömrünün uzun, ucuz ve güvenilir; temiz kömür teknolojileri ile çevresel etkilerinin azaltılabilir olması, kömürü enerji temininde öncelikli hammadde haline getirmektedir. Dünyada yaklaşık yarısı linyit ve alt bitümlü kömürlerden oluşan ve yarısından fazlası üç ülkede ( % 26' sı ABD, % 18' i Rusya, % 13' ü Çin' de ) olmak üzere, yaklaşık 891 milyar ton kömür rezervi bulunmaktadır. Yıllık 7,83 milyar ton civarında olan üretimin yarısından fazlası termik santrallerde tüketilirken; toplam enerji gereksiniminin de yaklaşık üçte biri kömürden karşılanmaktadır. Türkiye' de, işletme hakkının önemli bir kısmı devlet sektöründe bulunan ve yaklaşık % 70' inin alt ısıl değeri 2.000 kcal / kg' dan düşük olan, yüksek oranda kül, kükürt ve su içeren; 201 milyar tonluk dünya linyit rezervinin % 4 ü oranında, 8,4 milyar ton ekonomik üretilebilir linyit rezervi bulunmaktadır. Türkiye' nin linyit üretimi 77,4 milyon ton / yıl dolayında olup, bunun 33,3 milyon ton/yılı (% 43) TKİ tarafından üretilmekte ve büyük kısmı, termik santrallerde tüketilmektedir. ELİ, TKİ üretiminin yaklaşık yarısını tek başına karşılamaktadır. Ege Linyitleri İşletmesi ( ELİ ) Müessesesi Müdürlüğü, Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) Kurumu Genel Müdürlüğü' ne bağlı olarak, Manisa ilinin Soma ilçesinde faaliyet göstermektedir. Soma, Manisa İl merkezine 90 km, Balıkesir İl merkezine 80 km, Bölgenin metropolü olan İzmir'e ise 140 km. uzaklıktadır. Üretilen linyit kömürü, yaklaşık 50 ilimizin teshin kömür ihtiyacını karşılamaktadır. Ayrıca Kurum, Soma Termik Santralı (SEAŞ), TCDD, Demir-Çelik, Şeker, Çimento, Tuğla ve Seramik fabrikalarına kömür göndermektedir. Soma' da üretilen, teshin kömürlerine TSE tarafından 1994 yılında 1. Sınıf linyit kömürü kalite belgesi verilmiştir. 2
HAVZANIN TARİHÇESİ Soma Bölgesindeki linyit ilk kez 1913 yılında bulunmuştur. Aynı yıl, Akhisarlı Ragıp ve Çimeris beyler tarafından üretimine başlanmıştır. 1914-1918 yılları arasında meydana gelen Birinci Dünya Savaşı sırasında, özellikle, ordunun yakacak ihtiyacı için üretim yapılmıştır. 1918-1922 Tarihleri arasında, mütareke hükümleri gereği, Fransızlar havzada kömür istihsalinde bulunmuştur. 1922-1939 Yıllarında sırasıyla İktisat Vekaleti, Faik Sabri, Nuri Aziz, Yunus Nadi tarafından kömür üretilmiştir. 1939-1957 Döneminde ocaklar, Etibank tarafından işletilmiştir. 1957 Tarihinden itibaren Soma Havzası, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu tarafından işletilmektedir. Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü (TKİ) 01.09.1957 tarih ve 6974 sayılı yasayla kurulmuştur. Eynez sektörü, ilk defa 1946 yılında Şevket Çamlıca tarafından işletmeye başlanılmıştır. Sektör 1947 yılından sonra, Nadir Hakkı Önen tarafından işletilmiştir. Daha sonra Ocaklar, 17.05.1978 tarihinde, TKİ Kurumuna devredilmiştir. 1985 Yılında, 45.039.984 tonluk rezervi olan, 1.500.000 ton/yıl üretim kapasiteli Deniş-I sektörü üretime başlamıştır. COGRAFİK DURUM Soma Kuzey Ege Bölgesinde, Akhisar-Bergama karayolu, Ankara-lzmir demiryolu üzerindedir. İlçe, deniz seviyesinden ortalama + 160 m. yükseklikteki Bakırçay vadisinde kurulmuştur. Havzada karakteristik İç Ege iklimi görülmektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlıdır. Sıcaklık, yazları + 25 ila + 35 C o, kışları -3 ila +10 C o arasında değişmektedir. İlkbahar ve sonbahar bol yağışlıdır. Kış aylarında zaman zaman kar yağışı görülür. Bölgenin en önemli yükseklikleri, kuzeydeki Göktepe (736 m.), Adaçam tepe (334 m.), Adatepe' dir (317 m.). Güneyde ise, Dedetepe (1211 m.), Sarı-kaya tepe (951 m.), Asar tepe (946 m.), Kocadağ (556 m.), Asarcık kaya tepe (531 m.) ve Karapınar tepe (310 m.) bulunmaktadır. Havzanın en önemli akarsuyu, doğudan batıya doğru akan Bakırçay' dır. Bu akarsuya kuzeyden ve güneyden karışan birçok dereler vardır. Bunların en önemlileri kuzeyde Kör dere, Döşeme dere ve Yağcılı çayı ile güneyde Karadere ve Değirmendere' dir. Bitki örtüsü, Akdeniz iklimine uygundur. Yüksek yerler genellikle çam ormanları ile kaplıdır. Alçak yerler ve düzlüklerde ekili ve dikili tarım alanları yer almaktadır. 3
HAVZANIN JEOLOJİSİ Soma Havzasının temel kayaçları, paleozoik yaşlı grovak ve mezozoik yaşlı kristalize kireç taşlarından meydana gelmiştir. Temelin üzerine uyumsuz olarak gelen neogen çökelleri; miyosen yaşlı taban serisi (M1), marn serisi (M2), kireçtaşı serisi (M3) ile pliyosen yaşlı kumtaşı, alacalı kil (P1) ve marntüf (P2) serisidir. Kömür horizonu ise, üç tabaka halinde oluşmuştur. Bunlar; ana tabaka (KM1-2), orta tabaka (KM3) ve üst tabaka (KP1) olarak adlandırılırlar. Ana tabaka; M1, M2 formasyonları arasında yer alır. Havzanın en önemli kömür tabakasıdır. Ortalama 20 m. kalınlığa sahiptir. Siyah parlak renkli, konkoidal kırınımlı ve sert bir yapıya sahiptir. Kömürün analiz değerleri: % 12-14 su (nem) % 26-28 kül % 0,8-0,9 S (Alt Isıl Değer) AID: 3500-4500 K.Cal / Kg. ' dır. Orta tabaka; M3 formasyonunun üst seviyelerinde oluşmuştur. Bol ara kesmeli ve devamlılığı olmadığından ekonomik değildir. Açık ocaklarda kısmen üretilmektedir. Üst tabaka; pliyosenin P1 - P2 formasyonları arasında yer almaktadır. Bol killi ve kalorisi düşüktür. Denişte termik santral için üretilmektedir. Kömürün analiz değerleri: % 20-25 su (nem) % 45-50 kül AID: 1500-2500 K.Cal / Kg' dır. Dayanıklı ve sert olduğundan, hazırlık çalışmaları marn (M2) içinde yapılmaktadır. Söz konusu kayaç, bejimsi gri renkli olup, laminalanmadan kalın katmanlaşmaya kadar tabakalaşma gösterir. Ayrıştığında açık renk alır. Karakteristik konkoidal kırılma yüzeyleri görülür. Yaprak ve bitki izlerinin bulunması, bu seviyenin en belirgin özelliğidir. Marnlar bu seviyede genellikle ince plaketler halinde yer alırlar. Temel kayaçlar belirgin jeolojik süreksizlikler içermektedirler. Özellikle kireçtaşı ve marn formasyonlarında, çatlak aralıklarının yer yer 1-5 mm. arasında kalsit dolgu ile kaplı olduğu görülmektedir. Bundan başka yer yer erime boşlukları bulunmaktadır. Havzada neogen sonrası volkanik faaliyetler olduğu görülmektedir. Kırıklı zonlarda dayklar şeklinde ortaya çıkmaktadırlar. Sahada miyosen öncesinden başlayıp, pliyosene kadar faaliyetlerini sürdüren tektonik hareketler gözlenmektedir. Genellikle normal atımlı gravite fayları bulunmaktadır. 4
REZERV DURUMU ELİ Müessesesi Müdürlüğü'ne ait Soma havzası ruhsat sahalarında, bu güne kadar yapılan arama ve araştırma çalışmalarında tespit edilmiş olan (mümkün+muhtemel+görünür+hazır) rezerv toplamı 738.097.407 tondur. KÖMÜR ÜRETİMİ Müessesede kömür istihsali açık işletmelerden yapılmaktadır. Yeraltı ocakları özel sektörce işletilmektedir. En son, Eynez Yeraltı işletmesi hizmet alımı yoluyla Haziran 2006 tarihi itibariyle özel sektöre devredilmiştir. Üretilen linyit kömürünün bir kısmı sanayiye ve termik santrale sunulmakta; bir kısmı da yıkama-eleme işlemlerinden sonra teshin kömürü olarak piyasaya pazarlanmaktadır. Ayrıca, 2003 yılı itibariyle; Bakanlar Kurulu kararına istinaden, bedeli SYDV Fonundan karşılanmak üzere, valilikler aracılığıyla ihtiyaç sahiplerine bedelsiz kömür verilmeye başlanmıştır. AÇIKOCAK İŞLETMELERİNDE ÜRETİM YÖNTEMLERİ Açıkocak kömür madenciliğinde başlıca üç yöntem uygulanır; 1. Tabaka meyli boyunca, mostradan başlayarak derine doğru inmek 2. Tabaka meyli boyunca yukarı doğru çalışmak 3. Tabaka doğrultusu boyunca ilerlemek (kutu-kazı) yöntemi Soma havzasında, mostradan başlayarak derine doğru yapılan kazı yöntemi uygulanmaktadır. İşletmelerde en fazla esnekliği olan, ekskavatör-kamyon kombinasyonu tercih edilmiştir. Bu yöntem, tabaka eğiminin 20 derecenin üzerinde olması, topografyanın engebeli oluşu, örtünün sert ve tabakalaşma gösteren formasyonlardan oluşması, gibi nedenlerden dolayı seçilmiştir. Delme+patlatma yöntemi ile gevşetilen örtü toprağı, ekskavatörlerle kazılıp kamyonlara yüklenmekte ve döküm harmanına götürülüp dökülmektedir. Ekskavatör+kamyon yöntemi bazı yöntemlere göre, genelde daha pahalı olmakla beraber, topografyaya uyum sağlayabilmesi, sert ve iri parçalı malzemenin kazısında kullanılabilmesi, panolar arası yer değiştirmenin kolay olması, gibi üstünlükleri nedeniyle, TKİ' nin bütün işletmelerinde başarıyla uygulanmaktadır. İşletmemizdeki örtü malzemesi genel olarak, orta sert ve sert marndır. Dekapaj çalışmalarında, ayna 9 inçlik delicilerle 6-8 m. aralıklarla 17 m. derinliğinde delinmektedir. Deliklere AN-FO karışımı ve "emülite" konularak patlatılmaktadır. Patlatılarak gevşetilen malzeme 1 7-2 0 yarda küp kepçe kapasiteli ekskavatörlerle 85-170 short tonluk kamyonlara yüklenip, döküm yerine götürülür ve dökülür. Kömür, yükleyiciler ile aynadan kopartılamayacak kadar sert olduğu yerlerde, patlatılarak gevşetilir. Kepçelerle kamyonlara yüklenir ve silolara taşınır. Bu silolar; elek, lavvar veya termik santral nakil bandı silolarıdır. Bazen piyasa kamyonlarına da aynadan kömür yüklemesi yapılmaktadır. Yardımcı iş makinesi olarak, dozer, greyder, yol silindiri, delik delme makinesi, sulama arabası, yağlama arabası, mazot arabası, vinç, kanal açma makinesi, su tulumbası, personel nakil araçları mevcuttur. 5
BAKIM VE ONARIM ÇALIŞMALARI Makine İşletme Şube Müdürlüğü'ne bağlı revizyon, imalat ve bakım atölyeleri, Soma - Bergama karayolunun 10. kilometresinde kurulmuştur. Tesisler, Cenkyeri kasabası yakınında, alanı 317.500 metrekare olan arazide bulunmaktadır. Tesislerin yapımına 1985 yılında başlanmış ve 1987 yılında bitirilmiştir. Atölyeler toplam kapalı alanı 11.430 m 2 olan iki binada toplanmıştır. Binalardan birinde alanı 8.230 m 2 olan revizyon ve ağır bakım atölyeleri; diğerinde ise alanı 3.200 m 2 olan imalat atölyesi bulunmaktadır. Revizyon atölyeleri bünyesinde; ağır revizyon, hafif vasıta onarımı, motor yenileme, elektrik, yardımcı hizmet atölyeleri vardır. 2006 yılında da ayrıca, toplam kapalı alanı 700 metrekare olan Motor ve Şanzıman Test Atölyesi hizmete alınmıştır. İmalat atölyesi ise; çarkhane, kaynakhane, soğuk ve sıcak demirhane, ısıl işlem ile lastik imalathanesi ünitelerinden oluşmuştur. Bu atölyelerin haricinde; Makine İşletme Şube Müdürlüğü bünyesinde, iş makinelerinin periyodik bakım ve onarımları için, Işıklar ve Deniş Açık Ocaklarında faaliyet gösteren tamir - bakım atölyeleri de bulunmaktadır. 6
AR - GE ÇALIŞMALARI BİYOKÜTLE VE KÖMÜR KARIŞIMLARINDAN SIVI YAKIT ÜRETİMİ (TRİJEN) PROJE AMACI : Ülkemizde ilk defa gerçekleştirilecek olan bu projede, sürdürülebilir kalkınma ve enerji güvenliği açısından yaygın ve ulusal kaynaklar olan kömür ve biyokütle karışımlarından ticari ve stratejik olarak büyük bir öneme sahip sıvı yakıt üretimi amaçlanmaktadır. PROJE SÜRESİ : Proje 15.06.2009 tarihinde başlamıştır. 28.08.2015 tarihinde tesiste ilk deney çalışması yapılarak %40 hidrojen içerikli sentez gazı elde edilmiştir. Sıvı yakıt eldesi için deney çalışmaları devam etmektedir. PROJE YÜRÜTÜCÜSÜ KURUM VE KURULUŞLAR : Tübitak Marmara Araştırma Merkezi, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu, Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, İstanbul Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Habaş Sınai Ve Tıbbi Gazlar istihsal Endüstri A.Ş, UMDE Mühendislik Müteahhitlik Ticaret Ltd. Şti. -TRİJEN PİLOT TESİSİ- 7
İŞLETMENİN EKONOMİYE KATKILARI İşletme, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü'nün genel politikası çerçevesinde ülkenin yakıt ve enerji gereksinimini en verimli bir şekilde karşılamaya çalışmak ve mevcut linyit rezervlerini ülke yararına değerlendirmek için çalışmalarını sürdürmektedir. Madencilik, genelde yerleşim yerlerinden uzakta kırsal alanlarda doğa şartları ile mücadele edilerek yapılan bir işlemdir. Bu çalışma sonucunda yeraltındaki ekonomik varlık ortaya çıkartılarak parasal değere dönüştürülür ve ülke hizmetine sunulur. YÖREDEKİ MADENCİLİK FAALİYETLERİNİN ÇEVRESEL ETKİLERİ Madencilik faaliyetlerinin, üretim sürecinde bulundukları yöreye ekonomik katkılarda bulundukları gibi, çevreye olumsuz etkileri de olmaktadır. Bu olumsuzluklar; açık ocaklarda toz, gürültü, titreşim, patlama, su kaynaklarının yer değiştirmesi ve kaybolması gibi etkilerdir. Yeraltı ocaklarında ise tasman oluşması ve yeraltı suyunun ocak dışına direne edilmesidir. Kömür hazırlama ve yıkama faaliyetlerinden kaynaklanan olumsuzluklar ise, katı ve sıvı atıkların ekolojik dengeyi bozmaya yönelik etkileridir. Bu etkilerle mücadele için açık ocaklarda; işletme yollarının sulanması, titreşim etkisinin en aza indirilmesi amacıyla nonel elektriksiz ateşleme sistemlerinin kullanılması ve ocak dışı yolların asfaltlanması çalışmaları yapılmaktadır. Yeraltı işletmeleri yerleşim yerlerinin dışında olduğundan ve ramble uygulandığından tasman çok önemli bir etki oluşturmamaktadır. Ocak suyunun ise; drene edilirken, yeraltı suyuna karışmamasına dikkat edilmektedir. Lavvardan çıkan katı atıklar termik santrale satılmakta; sıvı atık, şlam havuzlarında dinlendirildikten sonra, şlamı alınarak piyasaya satılmaktadır. Lavvarda kullanılan su ise, tekrar devreye verilmektedir. Kömürün yakıt olarak kullanılması ile havaya SOx ve NOx gazları ve diğer parçacıkların karışması sonucu asit yağmurları oluşmaktadır. Kömür yıkama işlemleri ile bu etkiler en aza indirilmekte ve gelişen yakma teknolojilerinin de yardımıyla ekolojik denge korunmaktadır. Ayrıca, açık işletmecilik ile kaçınılmaz olarak ormanlar tahrip edilmektedir. Bu olumsuzluk ise; mümkün olduğunca, iç döküm yapılarak ve terk edilen sahalar yeniden ağaçlandırılarak giderilmeye çalışılmaktadır. YARATTIĞI DEĞERLER İşletme, ilçeye önemli ekonomik katkılarda bulunmuştur. İlçenin imar planı yapılmış, hızla onaylanmış ve yeni yerleşim yerleri imara açılmıştır. Böylece, inşaat sektöründe önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Gerek işletmenin ve gerekse, bölgede çalışan dekapaj müteahhitlerinin araç gereç ve makine parkının yedek parça, tamir ve bakımlarının yapılması nedeniyle, Soma' da orta ve küçük ölçekli sanayi gelişmiştir. Kalifiye eleman ihtiyacı nedeniyle ve artan nüfusun ihtiyacını karşılamak için, eğitim ve öğretim kurumlarının sayısında da artışlar olmuştur. 8
SONUÇ ELİ Müessese Müdürlüğünde 2015 yılsonu itibariyle 335 adedi Soma merkezde, 100 adedi ÇLİ de olmak üzere 435 personel memur statüsünde,1434 adedi Soma merkezde, 273 adedi ÇLİ de olmak üzere 1707 personel işçi statüsünde, müessese toplamında işçi ve memur olmak üzere 2142 personel çalışmaktadır. 2015 Yılında ortalama işçi günlük maliyeti 314,41 TL sı olmuştur. Ortalama aylık memur maliyeti ise 4.686,71 TL sı olarak gerçekleşmiştir. 2015 yılında Müdürlüğümüzde hizmet alımı yoluyla üretilen yeraltı satılabilir kömür maliyeti 114,32 TL/Ton, rödevanslı sahalardan alınan yer altı satılabilir kömür maliyeti 162,21 TL/Ton, açık ocak satılabilir kömür maliyeti ise 70,51 TL/Ton olarak hesaplanmıştır. Ticari maliyet ise 131,86 TL/Tondur. Üretilen tüvenan kömür miktarı 2015 yılında, Soma merkezde 8.823.687 ton, ÇLİ de 1.204.607 ton olmak üzere müessese toplamı 10.028.294 ton olarak gerçekleşmiştir. Satılabilir kömür miktarı ise Soma merkezde 9.176.908 ton, ÇLİ de 2.157.026 ton olmak üzere müessese toplamı 11.333.934 ton olmuştur. 2015 Yılında Müessese Müdürlüğümüzün dönem zararımız; 20.047.203,25 TL olarak gerçekleşmiştir. 9
KAYA MEKANİĞİ ÖZELLİKLERİ KAYACIN NOKTA YÜK TEK EKSENLİ DAYANIM CİNSİ DAYANIMI YÜK DAYANIMI ORANI ( kgm. / cm2 ) ( kgm. / cm2 ) ( % ) Kireçtaşı 26 850-1500 33 Marn 20 770-1300 39 Kiltaşı - Kumtaşı 6 300 50 Linyit 10-13 300 ORTALAMA MAKSİM UM Taban kili makaslama parametresi ( C ) ( kgf. / cm.2 ) 0-0,35 0-0,90 Ortalama iç sürtünme açısı ( O ) ( derece ) 14-17 14-21 AÇIK OCAK ÜRETİM YÖNTEMİ 10
HAVZANIN GENELLEŞTİRİLMİŞ SÜTUN KESİTİ 11
RUHSAT SAHALARI TKİ nin Soma civarında ELİ olarak madencilik faaliyetlerinde bulunduğu 7 (yedi) adet İşletme Ruhsatlı sahası bulunmaktadır. Söz konusu bu 7 saha; Deniş İR-34714 : Kurumumuzca açık ocak faaliyetleri sürdürülmektedir. Ayrıca Deniş-2, Kozluören, Türkpiyale, ve Evcilerde bulunan rezervler enerji üretimli olarak Hidro-Gen A.Ş. firmasına devredilmiştir. Sarıkaya İR-549 : Kurumumuzca açık ocak işletmeciliği yapılan bu sahada ayrıca Soma Kömür İşl. A.Ş. firması Rödovans yöntemiyle yer altı işletmeciliği yapmaktadır. Işıklar İR-944 : Kurumumuzca açık ocak işletmeciliği yapılan bu sahada ayrıca Soma Kömür İşl. A.Ş. firması Rödovans yöntemiyle yer altı işletmeciliği yapmaktadır. Darkale İR-10412 (Eski İR-2406) : Uyar Madencilik ve Soma Kömür İşl. A.Ş. firmaları tarafından Rödovans yöntemiyle yer altı işletmeciliği yapılan bu ruhsatta çalışmalar 2013 yılı içinde sonlandırılmıştır. (UYAR:20.10.2013, SOMA KÖMüR İŞL. A.Ş. :15.08.2013) Madencilik faaliyeti yoktur. Eynez İR-75153 : Kurumumuzca açık ocak işletmeciliği yapılan bu sahada ayrıca Soma Kömür İşl. A.Ş. ve Demir Export+Fernas Adi Ortaklığı Hizmet alımı yöntemiyle,imbat A.Ş. ise rödovans yöntemiyle yer altı işletmeciliği yapmaktadır. Deliimamlar İR-82519 (Eski İR-1841 ve İR-3629 nolu ruhsatlar) : Soma Kömür İşl. A.Ş. Rödovans yöntemiyle yer altı işletmeciliği yapmıştır. Bu sahadaki çalışmalar 14.06.2013 tarihli Yönetim Komitesi Kararınca sonlandırılmıştır. Madencilik faaliyeti yoktur. Yırca İR-20064739 : Kurumumuzun açık ocak faaliyetlerinin bulunduğu Deniş-1 ve Deniş-2 sahalarının toprak döküm sahası olarak kullanılmıştır. İleriki yıllarda Hidro-Gen firması tarafından pasa döküm sahası olarak kullanılacaktır. 12
13
14
15
MAKİNE PARKI 16
ORGANİZASYON 17
EGE LİNYİTLERİ İŞLETMESİ MÜESSESESİ MÜDÜRLÜĞÜ ÇEŞİTLİ TESİSLERDEN GÖRÜNTÜLER DEREKÖY İDARİ BİNADAN BİR GÖRÜNÜŞ TORBALAMA TESİSİNDEN BİR GÖRÜNÜŞ MOBİL LAVVARDAN BİR GÖRÜNÜŞ 18
EGE LİNYİTLERİ İŞLETMESİ MÜESSESESİ MÜDÜRLÜĞÜ BAKIM ONARIM ATÖLYELERİNDEN GÖRÜNTÜLER CENKYERİ AĞIR REVİZYON ATÖLYELERİNİN DIŞTAN GÖRÜNÜŞÜ IŞIKLAR TAMİR BAKIM ATÖLYESİ DENİŞ TAMİR BAKIM ATÖLYESİ MOTOR YENİLEME ATÖLYESİ İMALAT ATÖLYESİ AĞIR REVİZYON ATÖLYESİ 19
AÇIK OCAKLARDAN ÇEŞİTLİ GÖRÜNTÜLER 20
21
22
YÜKSEK ÖĞRENİM STAJLARI STAJ YÖNERGESİ ELİ Müessesesi Müdürlüğü nde staj yapmak isteyen öğrenciler aşağıdaki işlem basamaklarını takip edeceklerdir. 1. Bir dilekçe ile Müessese Müdürlüğümüze başvuracaklardır. 2. Başvuruları kabul edilenler şahsen İş Güvenliği ve Sağlığı Şube Müdürlüğü ne müracaat edeceklerdir. 3. Şube Müdürlüğümüzden temin edecekleri Sağlık Birimi formu (Ek-1) ile ELİ İşyeri Hekimine veya aile hekimine gidip muayene olacaklardır. 4. Stajyerlere Ek-2 deki Taahhüt Belgesi imzalatılacaktır. 5. Öğrencilerin iaşe ve ikamet ihtiyaçları kendileri tarafından karşılanacaktır. 6. İş Güvenliği ve Sağlığı Şube Müdürlüğü ne gelen öğrencilerin staj tarihi, süresi ve staj yapacağı yer belirlenip buna uygun bir program verilecektir. 7. Eğitim Servisi Bürosunda öğrencinin listeye kaydı yapılacaktır. Kayıtta öğrencinin adı soyadı, okulu, bölümü, okul numarası, staja başlama tarihi, staj yapacağı gün sayısı, staj yapacağı şube müdürlüğü yazılacaktır. SGK sigorta kayıt bildirimi, taahhütname, Sağlık raporu eğitim birimimizce dosyalanacaktır. Staj İşbaşı ve İlişki Kesme Belgesi (Ek-3) öğrenciye verilecektir. Öğrenciler (stajyer sicil fişi, Staj İşbaşı-İlişki kesme belgesi ve okulunun kendisine verdiği diğer belgelerle birlikte) ilgili şube müdürlüğüne gönderileceklerdir. 8. Bünyesinde stajyer çalıştıran her şube ay sonunda bir puantaj düzenleyerek İş Güvenliği ve Sağlığı Şube Müdürlüğü ne gönderecektir. 9. Stajını tamamlayan öğrencilerin staj defterleri ilgili iş yerlerindeki staj komisyonu üyelerinden biri tarafından onaylanır; ilişki kesme belgesinin belirtilen yerleri ilgililerce imzalandıktan sonra İş Güvenliği ve Sağlığı Şubesine teslim edilir. Şubeye teslim edilmeyen ilişik kesme belgeleri sahiplerinin staj sicil fişleri gönderilmez. 10. Okul tarafından gönderilen Gizli Sicil fişlerini öğrencinin staj yaptığı işyerlerindeki staj komisyonu ilgilileri doldurup öğrenciye göstermeden tek tek veya topluca bir yazı ekinde Şubemize göndereceklerdir. 11. İlişki kesme belgesini ilgili birimlere imzalatarak İş Güvenliği ve Sağlığı Şubesi ne getiren öğrencinin stajı tamamlanmış olur. İş Güvenliği ve Sağlığı Şube Müdürlüğümüz gizli sicil fişini öğrencinin okuluna en kısa sürede gönderir. 12. Staj süresi haftada 5 iş günüdür (cumartesi ve pazar günleri ile resmi tatillerde staj yaptırılmaz). 13. Başkan uygun gördüğü takdirde, öğrencinin staj yer ve zamanını değiştirebilir. 14. 5510 sayılı Sosyal Güvenlik Kanunu gereği stajyer öğrenciler için yapılan kaza ve meslek hastalıklarına karşı sigorta işlemleri stajyer tarafından beyan edilen süre için staj başlangıcında okullarınca gerçekleştirildiğinden; stajyerler, Staj İşbaşı-İlişik Kesme Belgesinde belirtilen tarihlerde stajlarını tamamlamak zorundadırlar. Bu nedenle stajyer öğrencilere staj süresince izin verilmeyecek; hastalık beyanında bulunanlar ise en yakın resmi sağlık birimine sevk edilecektir. Stajla ilgili tüm bilgilere Müessesemizin www.eli.gov.tr resmi internet sitesinden ulaşılabilir. 23
HAZIRLAYANLAR Melike KORKUT Nazif BİLGİN Mehmet Sedat AGDAĞ MADEN MÜHENDİSİ EĞİTİM BAŞMÜHENDİSİ İŞ GÜVENLİĞİ VE SAĞLIĞI ŞUBE MÜDÜRÜ Y. Her hakkı mahfuzdur. Kaynak gösterilerek iktibas edilebilir. 2016 24