Murat ARAPGİRLİ PAZARLIK USULÜNÜN (B) BENDİNE GÖRE YAPILAN İHALELER 1. GİRİŞ 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 5 inci maddesinde, açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usulü olduğu pazarlık usulünün ise istisnai bir ihale usulü olduğu hüküm altına alınmıştır. Kanunun 21 inci maddesinde pazarlık usulünün hangi durumlarda yapılabileceği altı bent halinde sayılmıştır. Bu yazının konusunu oluşturan ve anılan maddenin (b) bendinde yer alan hükme göre, doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması durumlarında idare en az üç kişiyi ihaleye davet ederek ihale yapabilir. Kamu İhale Genel Tebliğinin 20 nci maddesinde süreklilik arz eden mal ve hizmetlerin 1 kesintiye uğramadan temini için pazarlık usulünün (b) bendinin kullanılabileceği yönünde bir açıklama mevcuttur. Bu açıklamaya göre, süreklilik arz eden mal ve hizmet ihalelerinde idareye şikayet, Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet, ihalenin iptal edilmesi gibi ihale sürecinde gecikmelere neden olan veya bu süreci ortadan kaldıran durumların idare tarafından önceden öngörülemeyen olaylar kapsamında değerlendirilmesi ve (b) bendine göre alım yapılması mümkündür. Pazarlık usulünün (b) bendine göre yapılan alımlarda ihale ilanı yapılması zorunlu olmayıp davet yöntemi kullanılmaktadır. Davet yönteminin kullanılması ise davet edilecek kişilerin nasıl belirleneceği sorusunu gündeme getirmektedir. 2. DAVET YÖNTEMİ VE DAVET EDİLECEK KİŞİLERİN BELİRLENMESİ Bir ihaleye katılım iki şekilde sağlanabilir. İlk yöntem ihalenin ilan edilmesidir. İkinci yöntem ise ihaleye katılımın davet ile sağlanmasıdır. İhalelerde genel kural, saydamlığın, rekabetin, eşit muamelenin, güvenirliğin, gizliliğin, kamuoyu denetiminin, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasının ve kaynakların verimli kullanılmasının sağlanmasıdır. Ancak (b) bendinde belirtildiği gibi doğal afet, salgın hastalık, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen olayların gerçekleşmesi durumunda, bu olayların önem ve aciliyeti nedeniyle ihtiyaçların çok hızlı bir şekilde temin edilmesi için temel ilkelerin ikinci planda değerlendirildiği görülmektedir. İlan yönteminin kullanıldığı ihalelerde ihaleye katılım şartlarını taşıyan herkes ihaleye katılabilir. Davet yönteminde ise ihaleye ancak davet edilenler katılabilirken davet edilmeyen kişilerin ihaleye katılması mümkün değildir. Ancak Kamu İhale Kurulunun 02.03.2010 tarihli ve 2010UH.I-686 sayılı kararında; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinde pazarlık usulü düzenlenmiş olup, (b) bendinde belirtilen hallerde ilan yapılmasının zorunlu olmadığı, ilan yapılmayan hallerde idareye en az 3 istekliyi davet etme zorunluluğu getirilmiştir. 21/b ye göre yapılan ihalelerde idareye en az 3 istekliyi davet etme yükümlülüğü yüklenmiş, 3 ten fazla istekliyi davet etmek idarenin takdirine bırakılmıştır. Davet edilmediği halde, ihale dokümanı satın almak isteyen gerçek veya tüzel kişilere doküman satılıp satılmayacağına ilişkin olarak herhangi bir düzenleme bulunmadığı gibi anılan maddede davet edilmeyen 1 Süreklilik arz eden mal ve hizmetler her yıl alınması gereken mal ve hizmetlerdir. Örneğin akaryakıt, kırtasiye, yakacak, temizlik hizmeti, özel güvenlik hizmeti gibi alımlar süreklilik arz eden alımlardır. 1
isteklilerin ihaleye katılamayacaklarına ilişkin olarak da engelleyici bir düzenleme bulunmamaktadır. 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde düzenlenen rekabet ve eşit muamele ilkeleri temel ilkelerden olup, rekabet ve eşit muamele ilkeleri gereğince davet edilmeyen ancak, ihaleye katılmak isteyenlerin davet edilerek ihaleye katılımlarının sağlanması gerekmekte olup, aksi durumda rekabet ve eşit muamele ilkesi ihlal edilmiş olacaktır. Bu nedenlerle başvuru sahibinin davet edilmemesinin ihale mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varılmıştır. denilmek suretiyle davet edilmeyen kişilerin de ihaleye katılabileceği yönünde karar alınmıştır. 12.07.2012 tarihli ve 28351 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6353 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 28 inci maddesi ile 4734 sayılı Kanunun 28 inci maddesi değiştirilmiş ve İlan yapılmayan ihalelerde, ihale dokümanı sadece idare tarafından davet edilenlere satılır. cümlesi maddeye eklenmiştir. 4734 sayılı Kanunda yapılan bu değişiklik ile davet usulü ile yapılan ihalelerde davet edilmeyen kişilerin ihaleye açıkça katılması engellenmiştir. Açık ihale usulünün açık olması tekliflerin veya ilk oturumun kamuoyuna açık olmasından değil, isteyen herkesin ihaleye katılabilme hakkının olmasından dolayıdır. Pazarlık usulünde davet yapılan hallerde ise davet edilmeyen kişilerin ihaleye katılması Kanunun ruhuna da amacına da hizmet etmeyecektir. Davet usulü ile yapılan ihalelerde davet edilmeyen kişilerin ihaleye katılamayacakları hususu izahtan varestedir. Ancak Kurul verdiği kararlarla davet usulünü bir nevi açık ihale usulü haline getirmiştir. 6353 sayılı Kanun ile 4734 sayılı Kanuna eklenen cümlenin Kanuna yeni bir hüküm getirmediği sadece Kurula davet yönteminin anlamını hatırlatmaktan ibaret olduğunu söylemeliyiz. Pazarlık usulünün (b) bendine göre yapılan alımlarda ihaleye en az üç kişi davet edilmelidir. İhaleye bir isteklinin teklif vermesi ise yeterlidir. İhaleye davet edilecekleri belirleme konusunda ise idarenin takdir yetkisi vardır. Ancak bu yetki mutlak ve sınırsız bir yetki de değildir. İdareler kendilerine tanınmış takdir yetkilerini kullanırken kanunun koyduğu sınırlar içerisinde kalmalı, eşitlik ilkesine önem verilmeli, kamu yararı için ve gerekçeli olarak kullanmalıdır. 2 Davet edilecek kişiler belirlenirken ihalede istenilen ekonomik ve mali yeterlik kriterleri ile mesleki ve teknik yeterlik kriterlerini sağlayabilecek kişiler tercih edilmelidir. Kurulun 23.03.2010 tarihli ve 2010/MK-35 sayılı kararında bu hususta; Uyuşmazlık konusu olayda, İzmir Hafif Raylı Sistem 2. Aşama Tünel İşleri ile İzmirspor ve Hatay İstasyonları İkmal İnşaatı Yapım İşi" ihalesinde yaklaşık maliyetin 86.713.359,03 TL olarak belirlendiği halde itirazen şikayet başvurusunda bulunan Makro Yapı ve Ticaret Ltd. Şti.'nin, sermayesinin 500.000,00 TL olduğu, İzmir Ticaret Odası kayıtlarından, Bina Yapım ve Onarım işi ile iştigal ettiği, metro-raylı sistem tünelleri inşaat işleri ile iştigal etmediği, davacı idarece ihale konusu alanda faaliyet gösteren ve yetkinliği olan firmalardan yedisine davet yazısı gönderildiği, beş firmanın doküman satın aldığı, ihaleye geçerli üç firmanın teklif sunduğu, yapılan ihalede Kanunun aradığı anlamda ve amaçlandığı şekilde rekabet ortamının sağlanmış olduğu, eşit muamele ilkesinin zedelenmediği, ihale üzerinde kalan Öztaş İnş. Tic. A.Ş.'nin teklifinin yaklaşık maliyetin altında olduğu dikkate alındığında idarenin zarara uğratılmadığı, kamu yararının gözetildiği, ihaleyi yapma, teklifleri değerlendirme, karlılık ve verimlilik bakımından en uygun teklifi belirleme konularında takdir yetkisi bulunan idarenin anılan yetkisini kamu yararı dışında bir saikle kullandığına veya 4734 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde sayılan saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlik şeklinde belirtilen ve 2 Şeref Gözübüyük, Yönetim Hukuku, 21. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2004, s. 323. 2
ihalelerde idarelerin uyması gereken temel ilkelere aykırı davranıldığına ilişkin somut hiçbir verinin bulunmaması denilmiştir. Yine davet edilecek kişilerin belirlenmesinde bu kişilerin tahmini teklif fiyatları da dikkate alınmalıdır. Bu hususa ilişkin olarak Kurulun 05.02.2007 tarihli ve 2007/UH.Z-409 sayılı kararında; Bununla birlikte şikayetçi açık ihale usulü ile yapılan ilk ihaleye katılmış ve en düşük teklifi vermiştir. İptal edilen açık ihaleye katılan istekliler ve teklifleri şöyledir: İsteklinin Adı Yağmur Peyzaj Ltd. Şti.-Kutlucan Beton Ltd. Şti.- E-Ba İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. İş Ortaklığı Teklif Bedeli (YTL) 14.927.220,00 SFK İnş. Taah. Nak. Müh. Peyzaj Pet. Ltd. Şti. 24.826.362,00 Kar-Tem Tem. İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. 25.205.355,00 Serendi Müh. İnş. Ltd. Şti.- Ram İnş. Ltd. Şti. İş Ortaklığı 27.098.395,00 Suat Mutafoğulları 29.468.108,00 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin ikinci fıkrasında (b), (c) ve (f) bentlerinde belirtilen hallerde ilan yapılması zorunlu değildir. Ancak, bu bentlere göre yapılacak ihalelere en az üç istekli davet edilmelidir. hükmü mevcuttur. Anılan maddenin (b) bendine göre yapılan ihalelere en az üç isteklinin davet edilmesi gerekli ve yeterlidir. İdareler davet konusunda takdir yetkisine sahiptir. Bununla birlikte takdir yetkisi kullanılırken, idareler, Kanunun amacına uygun hareket etmek ve kamu yararını göz önünde bulundurmak zorundadırlar. Bu anlamda takdir yetkisi mutlak ve sınırsız mahiyette değildir. Yine anılan Kanunun Temel ilkeler başlıklı 5 inci maddesinde, idarelerin ihalelerde rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu oldukları hüküm altına alınmıştır. Bu kapsamda iptal edilen açık ihale usulünde en düşük teklifi veren isteklinin pazarlık usulü ile yapılan ihaleye davet edilmemesinde takdir yetkisinin anılan Kanunun 5 inci maddesine aykırı olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. denilmek suretiyle daha önceki teklif fiyatlarının davet edilenlerin belirlenmesinde önemli bir unsur olduğu karara bağlanmıştır. Davet usulü ile yapılan ihalelerde idareler tarafından ilk başta davet edilmeyen kişilerin sonradan davet edilip edilemeyeceği konusunda ise mevzuatta açık bir hüküm bulunmamaktadır. İhale Onay Belgesi standart formunun 3 (3) no lu dipnotunda; 4734 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin (b), (c) ve (f) bentlerine göre yapılacak ihalelerde ilan yapılmaması durumunda davet edilenlerin listesi bu belgenin ekinde yer alacaktır. Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde bu usulün kullanılmasının gerekçesi açık olarak burada belirtilerek, bu hususa ilişkin bilgi ve belgeler onayın ekine konulacaktır. açıklaması yer 3 Örneğin Standart Form KİK001.0/H İhale Onay Belgesi 3
almaktadır. Dipnottaki bu açıklamaya göre (b) bendine göre yapılan alımlarda davet edilecek kişilerin isimlerinin ihale onay belgesinin ekinde yer alması gerekir. İhaleye davet edilmemekle birlikte ihaleye katılmak isteyen kişilerin idareye başvurmaları halinde sonradan bir davet yazısı ile ihaleye davet edilmesi durumunda sonradan davet edilen bu kişilerin isimleri İhale Onay Belgesinin ekinde yer almayacaktır. Ancak idarenin ihale onayından önce davet edilmesine karar verdiği kişilere sonradan bir ekleme yapmasında hukuken bir engel bulunmadığı kanaatindeyiz. İhaleye davet edilen kişiler kendi aralarında ortak girişim oluşturmak suretiyle ihaleye katılabilirler. Buna karşılık, ihaleye davet edilmeyen kişilerin ihaleye davet edilen kişilerle ortak girişim yaparak ihaleye katılması mümkün değildir. 3. İHALE SÜRECİNİN UZUNLUĞU Doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması durumunda pazarlık usulünün (b) bendine göre alım yapılabilir. Görüleceği üzere bu maddenin özünde aciliyet yer almaktadır. 4734 sayılı Kanunun 54 üncü maddesinde, şikayet ve itirazen şikayet başvurularının, dava açılmadan önce tüketilmesi zorunlu idari başvuru yolları olduğu hüküm altına alınmıştır. Şikayet ihale sürecindeki idari işlem ve eylemlere karşı idareye yapılan, itirazen şikayet ise bu hususlarda Kamu İhale Kurumuna yapılan başvurudur. Kanunun 55 inci maddesinde, ilan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetlerin en geç ihale tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği hükme bağlanmıştır. Bu hususa ilişkin olarak İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğin 4 üncü maddesinde; Kanunun 55 inci maddesinde ilan, ön yeterlik veya ihale dokümanına ilişkin şikayetlerin anılan maddenin birinci fıkrasındaki süreleri aşmamak üzere en geç ihale veya son başvuru tarihinden üç iş günü öncesine kadar yapılabileceği düzenlenmiştir. Buna göre şikayetlerin en geç; a) İhale veya son başvuru tarihi Pazartesi günü olan ihalelerde, bir önceki Salı günü, b) İhale veya son başvuru tarihi Salı günü olan ihalelerde, bir önceki Çarşamba günü, c) İhale veya son başvuru tarihi Çarşamba günü olan ihalelerde, bir önceki Perşembe günü, ç) İhale veya son başvuru tarihi Perşembe günü olan ihalelerde, bir önceki Cuma günü, d) İhale veya son başvuru tarihi Cuma günü olan ihalelerde, bir önceki Pazartesi günü, mesai saati bitimine kadar yapılması gerekmektedir. Ancak ihale tarihinden önceki üç iş günü içerisinde ulusal bayram veya genel tatil günü bulunması halinde, sürenin hesabında bu günler dikkate alınarak iş günleri üzerinden hesabının yapılması gerekmektedir. açıklaması yer almaktadır. Yukarıda aktarılan mevzuat hükümlerine göre ihale dokümanına karşı ihale tarihinden belli bir süre öncesine kadar idareye başvuruda bulunabilecek, idareye başvuruda bulunulmadan Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet başvurusunda bulunulamayacağından doğal olarak dava da açılamayacaktır. 1982 Anayasasının 125 inci maddesine göre, istisnalar dışında, idarenin her türlü işlem ve eylemlerine karşı yargı yolu açıktır. Davet usulü ile ihaleye davet edilen kişilerin ihale dokümanını satın alması ve dokümanda yer alan hukuka aykırı veya çelişkili düzenlemelere yönelik idareye şikayet 4
başvurusunda bulunabilmesi için davet yazısının ihale tarihinden en az üç iş günü önce kendilerine ulaşması gerekmektedir. Aksi halde, dokümana yönelik şikayet başvuruları için yeterli süre kalmayacak ve idarenin işlem ve eylemleri yargı denetimi dışında kalacaktır. Bu konuda Kurulun 06.02.2012 tarihli ve 2012/UH.III-810 sayılı kararında; Kanunda davet ile ihale tarihi arasında belli bir süre öngörülmemiş, bu husus idarenin takdirine bırakılmıştır. Dolayısıyla başvuru sahibi isteklinin pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde en az 5 gün öncesinden ilana çıkılması gerektiğine ilişkin iddiasının yerinde olmadığı anlaşılmıştır. denilmiştir. Yalnız bu kararda şikayet başvuru süresinin göz ardı edildiği görülmektedir. İstekli olabilecekler dokümana yönelik olarak ihale tarihine üç iş günü kalıncaya kadar başvuruda bulunulabilirler. Bu hak düşürücü sürenin yanında Kanunun 55 inci maddesinde bir süre sınırlaması daha yer almaktadır. Anılan maddeye göre şikayet konusu işlem ve eylemin istekli olabilecekler veya istekliler tarafından öğrenilmesinden itibaren beş gün içinde idareye şikayet başvurusunda bulunulmalıdır. Diğer taraftan dokümana yönelik şikayet ve itirazen şikayet başvuruları bir kenara bırakılsa bile tekliflerin hazırlanması için makul bir sürenin davet edilen kişilere tanınması gerekir. Bilindiği üzere açık ihale usulü ile yapılan ihalelerde asgari ilan süresi yedi gündür. Kanun tekliflerin hazırlanması için asgari yedi güne ihtiyaç duyulduğunu hükme bağlamıştır. Açık ihale usulündeki tekliflerin hazırlanması için zorunlu olarak yapılması gerekenler ile pazarlık usulünün (b) bendine göre yapılması gerekenler bakımından bir farklılık yoktur. Sonuçta ihale pazarlık usulünün (b) bendine göre yapılsa bile davet yazılarının kişilere ulaşması ile ihale tarihi arasında en az üç iş günü, beş gün ve yedi günlük sürenin bulunmasına dikkat etmek gerekmektedir. İdareye bir şikayet başvurusu yapıldığı durumlarda Kanunun 55 inci maddesine göre idare 10 gün içinde şikayete yönelik bir karar alır. Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet süresi ise 10 gündür. Bu şikayetin itirazen şikayet olarak Kamu İhale Kurumuna taşınması halinde Kanunun 56 ncı maddesine göre ihale işlem dosyasının Kurum kayıtlarına alındığı tarihi takip eden 10 iş günü içinde Kurul uyuşmazlığı karara bağlar ve bu kararı karar tarihini izleyen beş iş günü içinde taraflara tebligata çıkarır. Kanunun 41 inci maddesine göre, ihale sonucu, ihale kararının ihale yetkilisi tarafından onaylandığı günü izleyen en geç üç gün içinde, ihale üzerinde bırakılan dahil olmak üzere, ihaleye teklif veren bütün isteklilere bildirilir. İhale sonucunun bütün isteklilere bildiriminden itibaren (b) bendine göre yapılan ihalelerde beş gün geçmedikçe sözleşme imzalanamaz. 42 nci maddeye göre ise 41 inci maddede belirtilen sürelerin bitimini, ön mali kontrol yapılması gereken hallerde ise bu kontrolün tamamlandığı tarihi izleyen günden itibaren üç gün içinde ihale üzerinde bırakılan istekliye, tebliğ tarihini izleyen 10 gün içinde kesin teminatı vermek suretiyle sözleşmeyi imzalaması hususu bildirilir. Yabancı istekliler için bu süreye 12 gün ilave edilir. Kanunun 65 inci maddesinde ihalelerdeki bildirim ve tebligat esaslarına yönelik düzenleme yapılmıştır. Anılan maddeye göre istekli olabileceklere veya isteklilere faks ve elektronik posta ile bildirim yapılabilmesinin ön koşulu istekli olabilecek ve isteklilerin bu usuller ile bildirimi kabul etmesidir. Aksi halde, idare ya elden tebligat yapmak ya da iadeli taahhütlü posta ile bildirim yapmak zorundadır. Elden tebligatları kabul edip etmeme hususu yine istekli olabilecek ve isteklilerin keyfiyetine bağlıdır. İadeli taahhütlü mektupla yapılan tebligatlarda mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, yabancı isteklilerde ise 19 uncu gün kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır. Tebligatın bu tarihten önce muhataba ulaşması halinde ise fiili tebliğ tarihi esas alınır. 5
Pazarlık usulünün (b) bendine göre yapılan ihalelerde iki kez teklif istenmektedir. İlk tekliflerin alınması ve değerlendirilmesinden sonra yeterli oldukları belirlenen isteklilerden ikinci tekliflerin istenilmesi zorunludur. İhale komisyonları idare dışına gönderilecek yazıları yazamadığından bu yazıların idare tarafından yazılarak isteklilere gönderilmesi gerekir. Öte yandan isteklilerin ilk oturuma (açık oturum) katılma zorunluluğu yoktur. İlk teklif değerlendirmesinden sonra ikinci teklif isteme yazılarının isteklilere ulaştırılması gerekir. İstekliler ikinci teklif isteme yazılarının kendilerine ulaşmasından itibaren ikinci tekliflerini hazırlamaları ve idareye sunmaları için belli bir süreye ihtiyaç duyabilirler. Bunun için de ikinci teklif isteme yazılarının isteklilere bildirimi ile ikinci tekliflerin sunulabileceği son tarih arasında makul bir süre olmalıdır. İhaleler mesai (çalışma) günlerinde ve mesai saatlerinde yapılabilir. Acil durumlar ise hem mesai günlerinde hem de ulusal bayram ve genel tatil günleri gibi çalışılmayan günlerde ortaya çıkabilir. Acil durumlar nedeniyle ihale yapılma zorunluluğu ortaya çıktığında mesai gününü beklemek gerekecektir. Kanunda pazarlık usulünün (b) bendine yönelik herhangi istisnai bir hüküm olmadığından bu bende göre yapılan ihalelerde yaklaşık maliyetin tespit edilmesi, ihale komisyonunun kurulması, idarede yeterli sayıda personel olmaması halinde 4734 sayılı Kanuna tabi idarelerden komisyona üye alınması, yeterlik kriteri istenilmesi, istenen belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması ve gerek görülüyorsa belgelerin teyit işleminin yapılması zorunludur. Görüleceği üzere ihale sürecinde idarenin yapması gereken işlem ve eylemler, tekliflerin hazırlanması için istekli olabileceklere belli bir süre tanınma zorunluluğu, dokümana ve tekliflerin değerlendirilmesine yönelik şikayet süreleri, idarenin şikayete cevap süresi, Kamu İhale Kurumuna itirazen şikayet süresi, Kurumun inceleme ve karar alması ile bunu tebliğ süresi, sözleşmenin istekli tarafından imzalanabileceği süre, bildirim ve tebligat esasları dikkate alındığında sayılan bu hususlarla (b) bendindeki işin aciliyetinin uyumlu olmadığı görülmektedir. 4. SONUÇ Pazarlık usulünün (b) bendi idarenin acil ve hayati ihtiyaçlarının hızlı bir şekilde temin edilmesi için öngörülmüştür. Ancak ihale sürecinde yer alan işlem ve eylemler ile asgari süreler dikkate alındığında idare açısından her şey yolunda gitse bile ihalenin sonuçlanması haftalar almaktadır. Oysa ki doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi durumlarda bu durumlara müdahale için saatler ve hatta dakikalar önemli olabilmektedir. Bu nedenle Kanunun mevcut haliyle bu ihtiyaçları karşılamaktan uzak olduğu aşikardır. İhtiyaçların zamanında temini bakımından aksayan bu bendin Kanunun amacına hizmet edebilmesi ve idarenin ihtiyaçlarına cevap verebilmesi için aynı doğrudan temin yönteminde olduğu gibi Kanundan istisna tutulması en iyi çözüm gibi görünmektedir. Kanundan istisna tutulması yaklaşımı benimsenmeyecek ise bu durumda idareye veya Kamu İhale Kurumuna başvuru olsa bile sözleşme imzalanabilmesi hakkı idarelere tanınabilir. Yine yeterlik kriteri isteme ve ihale komisyonu kurma zorunluluğu ortadan kaldırılabileceği gibi tebligat yöntemlerden en hızlı olanlarının kullanılabilmesi için idarelere hak tanınması, şikayet ve itirazen şikayet süreleri ile sözleşme imzalanma süresinin azaltılması, ikinci teklif isteme uygulamasına son verilmesi mutlaka yapılması gereken yasal düzenlemelerdir. 4734 sayılı Kanunun mevcut haliyle acil alım yapmaya müsait olmadığı konusunda herhangi bir tereddüt yoktur. Burada sorulması ve irdelenmesi gereken asıl soru şudur: 6
2003 yılından beri yürürlükte olan bu Kanun ile acil alımlar şimdiye kadar nasıl yapılabilmiştir? KAYNAKLAR GÖZÜBÜYÜK, Şeref. Yönetim Hukuku, 21. Bası, Ankara, Turhan Kitabevi, 2004 www.ihale.gov.tr www.resmigazete.gov.tr 7