PARA-KREDİ KOORDİNASYON KURULU VE DEVLET DESTEKLERİ

PARA-KREDİ KOORDİNASYON KURULU VE DEVLET DESTEKLERİ Engin MALAY Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu, ekonomiden sorumlu bakanın başkanlığında, başbakanın belirleyeceği bakanlar ve müsteşarlar ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası başkanından oluşur. Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulunun görevleri şunlardır: 1- Ülkenin yurt içi ve yurt dışı ekonomi, para, kredi ve maliye politikalarını tespit ederek uygulanmasında koordinasyon sağlamak ve bununla ilgili gerekli tedbirleri ve kararları almak, 2- Bakanlar Kurulunun veya Yüksek Planlama Kurulunun incelenmesini istediği konularda görüş bildirmek, 3- Destekleme politikalarının esaslarını belirleyerek destekleme fiyatları konusunda Bakanlar Kuruluna tavsiyelerde bulunmak, 4- Ödemeler dengesindeki gelişmeleri takip ederek gerekli tedbirleri almak, ithalattan alınacak teminat ve fonlar hakkında Bakanlar Kuruluna teklifte bulunmak, 5- Bakanlar Kurulunca verilen diğer görevleri yapmak, 6- Kurul kararlarının uygulanmasını takip etmek. Söz konusu kurulun tanımını ve görevlerini gördükten sonra, bu kurulca uygulamaya konulan devlet yardımlarını başlıklar hâlinde hatırlayalım: 2012/4 Sayılı Döviz Kazandırıcı Hizmet Ticaretinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ. 2012/3 Sayılı Teknik Müşavirlik Hizmetlerine Sağlanacak Devlet Yardımları Hakkında Tebliğ. 2011/1 sayılı Pazar Araştırması ve Pazara Giriş Desteği Hakkında Tebliğ. 2010/10 Sayılı Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Tebliğ. 2010/8 Sayılı Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile Uygulama 2010/6 Sayılı Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile Uygulama 2009/5 Sayılı Yurt Dışında Gerçekleştirilen Fuar Katılımlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ ile Uygulama 2008/2 Sayılı Tasarım Desteği Hakkında Tebliğ ile Uygulama 2006/4 Sayılı Türk Ürünlerinin Yurt Dışında Markalaşması ve Türk Malı İmajının Yerleştirilmesi ve Turqualıty nin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ. 2004/14 Sayılı Turqualıty Sertifikasının Düzenlenmesine İlişkin Tebliğ. 2000/1 Sayılı İstihdam Yardımı Hakkında Tebliğ ile Uygulama 1998/10 Sayılı Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) Yardımına İlişkin Tebliğ. 1995/7 Sayılı Uluslararası Nitelikteki Yurt İçi İhtisas Fuarlarının Desteklenmesine İlişkin Tebliğ ile Uygulama Özel Statülü Şirketler. Bu sayıda; 2010/6 No.lu Yurt Dışı Birim, Marka ve Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Tebliğ ile sağlanan devlet desteklerini sizlerle paylaşacağız. Bu tebliğe göre desteklenecek faaliyetler: 1- Birim kira giderlerinin desteklenmesi, 2- Tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi, 3- Yurt dışı marka tescil faaliyetlerinin desteklenmesi olarak üç ana başlık hâlinde tebliğde yer almaktadır. 102 dayanışma

1-Birim Kira Giderlerinin Desteklenmesi Türkiye deki ana şirket doğrudan birim açabileceği gibi yurt dışında faaliyet gösteren şirketi veya şubeleri de birim açabilir. Bu durumda yurt dışındaki şirket ile Türkiye deki ana şirket arasında organik bağın olması gerekir. Türkiye deki ana şirket ile yurt dışındaki şirket arasında organik bağın olduğuna aşağıdaki hallerde hükmedilir: a- Şirketin tüzel kişilik olarak yurt dışındaki şirkete ortak olması, b- Şirketin tüm ortaklarının yurt dışındaki şirkete ortak olması, c- Şirketin en az % 51 ine sahip ortak veya ortaklarının yurt dışında açılan şirkete ortak olması, ç- Şirketin halka açık olması hâlinde; halka açıklık oranı düştükten sonra şirketin % 51 ine sahip ortak ya da ortakların yurt dışında açılan şirkete ortak olması. Birimin açıldığı ülkenin ulusal mevzuatı kapsamındaki sınırlamalar yukarıdaki fıkra hükmünden muaf tutulur. Destek ödemesi yurt dışı ortaklık oranına göre hesaplanır. Yurt dışı şirketin, Türkiye deki ana şirketin kuruluş tarihinden sonra açılması gerekir. Ancak, daha önce organik bağın olmadığı yurt dışındaki şirkete ortak olunması veya yurt dışındaki şirketin hisselerinin tamamının veya bir bölümünün Türkiye deki ana şirketin kuruluş tarihinden sonra satın alınması hâlinde, yurt dışı şirketin ana şirketten sonra kurulmuş olması şartı aranmaz. İş birliği kuruluşlarının üyelerinin faaliyette bulunması amacıyla kiralayacakları yurt dışı birimlerin kira giderleri de bu Tebliğ kapsamında desteklenir. (Md.5) Birim Kira Giderlerinin Desteklenmesi Oranları ve Tutarları Sınai ve ticari şirketler veya bu şirketlerle aralarında Yurt dışındaki birimlere ilişkin kira desteğinden yararlanılabilmesi için kiracı ile kiraya veren arasında organik bağın bulunmaması ve kiralanan yerin konut olarak kullanılmaması gerekir. organik bağ bulunan ve yurt dışında faaliyet gösteren şirket veya şubeleri ile iş birliği kuruluşları tarafından yurt dışında açılan birimlerinin kira giderleri (reyon olması hâlinde kira veya komisyon giderleri), her bir birim başına; a- Açılan birimin mağaza olması hâlinde % 60 oranında ve yıllık en fazla 120.000 ABD Dolarına kadar, b- Açılan birimin ofis, showroom, depo veya reyon olması hâlinde % 60 oranında ve yıllık en fazla 100.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. (Md.6) Ticari şirketler veya bu şirketlerle aralarında organik bağ bulunan ve yurt dışında faaliyet gösteren şirket veya şubeleri tarafından yurt dışında açılan birimlerinin kira giderleri (reyon olması hâlinde kira veya komisyon giderleri), her bir birim başına; a- Açılan birimin mağaza olması hâlinde % 50 oranında ve yıllık en fazla 100.000 ABD Dolarına kadar, b- Açılan birimin ofis, showroom, depo veya reyon olması hâlinde % 50 oranında ve yıllık en fazla 75.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. (Md.7) Bu Tebliğ in 6. ve 7. maddelerinde belirtilen birimlere ilişkin net kira harcamaları desteklenir. Her bir birim kira giderleri desteğinden en fazla dört yıl yararlandırılır. Dört yıllık süre destek verilen ilk aydan itibaren başlar. Yurt dışındaki birimlere ilişkin kira desteğinden yararlanılabilmesi için kiracı ile kiraya veren arasında organik bağın bulunmaması ve kiralanan yerin konut olarak kullanılmaması gerekir. (Md.8) Bu tebliğ kapsamındaki kira desteğinden en fazla onbeş birim için yararlanılabilir. Bu tebliğ in yayımlandığı tarihten önce açılmış olan yurt dışı birimler için de bu tebliğ kapsamındaki desteklerden yararlanılabilir. (Md.9) Bu tebliğ kapsamındaki desteklerden yararlanan birimlerde, Türkiye de üretilen ürünlerin pazarlanması gerekir. Yabancı markalar için yurt içinde fason olarak dayanışma 103

İzmir SMMMO 3-Yurt Dışı Marka Tescil Faaliyetlerinin Desteklenmesi Marka tescil desteği için şirketler tebliğ sonunda EK- 5 te yer alan bilgi ve belgelerle üyesi oldukları İBGS (İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliğini) ye başvurularını yaparlar. (Md.17) Bu genelge kapsamında şirketlerin yurt içi marka tescil belgesine sahip oldukları markalarının aşağıda belirtilen giderleri desteklenir. a) Yurt dışında tescil ettirilmesine ilişkin marka/paüretilen ürünlerin reklâm, tanıtım, pazarlama ve kira giderleri bu tebliğ kapsamında desteklenmez.(md.10) İlgili birime ilişkin destek başvurusu olumlu sonuçlanmadan önce söz konusu birim kapatılır ya da 5. maddede belirtilen organik bağ sona erer ise destek başvurusu değerlendirilmez. Destek kapsamına alındıktan sonra faaliyetine son verilen birim; kapandığı ya da organik bağın sona erdiği tarihten itibaren bir ay içinde şirket veya iş birliği kuruluşu tarafından, o ülkedeki Ticaret Müşavirliği/ Ataşeliği ne bildirilir. Ticaret Müşavirliği/Ataşeliği, kapanan birimi Müsteşarlığa derhal bildirir. Bildirimin yapılması hâlinde söz konusu birim, kapandığı ya da organik bağın sona erdiği tarihten önceki dönem için destekten yararlanır. 2-Tanıtım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Şirketler ve İşbirliği Kuruluşlarınca yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilen görsel ve yazılı tanıtım (Yurt dışına yönelik yayın yapan Türk televizyonları, gazeteleri ile yurt dışında Türkçe yayın yapan televizyonlar, gazeteler vb. basın yayın organlarında verilecek reklâmlara ilişkin harcamalar destek kapsamında değerlendirilmez.), sponsorluk, yurt dışı birimlerinin internet sayfasına ilişkin tasarım, reklâm panoları, yabancı dilde hazırlanmış firma katalogları, broşürler, eşantiyon ve tanıtım malzemeleri, elektronik ortamda tanıtım sitelerine verilen reklâm giderleri desteklenir. (Md.12) Söz konusu tebliğ kapsamında desteklenen yurt dışı birimi bulunan şirketler ve iş birliği kuruluşlarınca, Türkiye de üretilen ürünlerle ilgili olarak yurt dışında gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri; % 60 oranında ve yurt dışı birimin bulunduğu her bir ülke için yıllık en fazla 150.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. Desteklenen yurt dışı birimi bulunan şirketlerce, yurt dışı birimin bulunmadığı ülkelerde Türkiye de üretilen ürünlerle ilgili olarak gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, yurtiçi marka tescil belgesi bulunması ve tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip olunması ya da marka tescili için baş- vurulmuş olması koşuluyla, % 60 oranında ve yıllık en fazla 150.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. (Md.13) Yine bu tebliğ kapsamında desteklenen yurt dışı birimi bulunmayan ancak yurtiçi marka tescil belgesi olan ve tanıtım yapacağı ülkede marka tescil belgesine sahip ya da marka tescil başvurusunu yapmış şirketlerce, Türkiye de üretilen ürünlerle ilgili olarak yurt dışında gerçekleştirilen reklâm, tanıtım ve pazarlama giderleri, % 60 oranında ve yıllık en fazla 250.000 ABD Dolarına kadar desteklenir. Şirketler ve iş birliği kuruluşları 12. maddede belirtilen tanıtım desteğinden en fazla dört yıl süresince yararlanır. Dört yıllık süre bu konudaki ilk destek ödemesine esas teşkil eden ödeme belgesinin tarihinden itibaren başlar. 13. ve 14. maddelerde yer alan tanıtım desteği, tanıtım malzemelerinin yurt dışına çıkan miktarına göre hesaplanır. Aynı ülkede gerçekleştirilen tanıtım faaliyetleri için, belirlenen koşullar çerçevesinde, 13. ve 14. maddelerde belirtilen tanıtım desteklerinin sadece birinden yararlanılabilir. 13. ve 14. maddelerden herhangi biri kapsamında yararlanılan tanıtım desteği yararlanma koşullarının değişmesi durumunda, daha önce yararlandıkları destek miktarı mahsup edilir. Reklam verilen medya aracının birden çok ülkede yayınlanması ya da dağıtılması durumunda söz konusu reklam giderleri, bu ülkelerden birinde yurt dışı birim bulunması ya da marka tesciline sahip olunması koşuluyla desteklenir. (Md.15) 104 dayanışma

tent bürosu hizmet, danışmanlık giderleri, markanın o ülkede başka bir şirket adına tescil ettirilip ettirilmediğine ilişkin olarak yapılacak araştırma, inceleme vb. bütün zorunlu giderleri, b) Yurt dışında tescil ettirilmiş markalarının korunmasına ilişkin avukatlık vb. giderleri, Marka tescil desteği verilebilmesi için yurt dışı marka tescil belgesinin alınmış olması gerekir. Marka yenileme giderleri destek kapsamında değildir. (Md.18) Tebliğin üçüncü bölümünde ortak hükümlere yer verilmiştir. Ortak Hükümler Şirketlerin kira, tanıtım ve marka tescil harcamalarına ilişkin destek başvuruları başvuruda bulunulan İBGS tarafından, iş birliği kuruluşlarının kira ve tanıtım harcamalarına ilişkin destek başvuruları Müsteşarlık tarafından sonuçlandırılır. Kira desteğinin başlangıç tarihi olarak destek verilen ilk ay esas alınır. İlgili birimin desteği söz konusu aydan başlar ve 48 ay sonra biter. Şirketler, tanıtım desteği ile marka tescil desteğinden en fazla 4 (dört) yıl süresince yararlanabilir. 4 (dört) yıllık süre bu konudaki ilk destek ödemesine esas teşkil eden ödeme belgesinin tarihinden itibaren başlar. (Md.19) Başvuru sahipleri, tebliğ sonu EK lerde belirtilen ilgili yurt dışı belgeleri bir dilekçe ekinde, harcamanın yapıldığı ülkede bulunan Ticaret Müşavirlikleri/Ataşeliklerine onaylattırırlar. Ticaret Müşavirlikleri/Ataşelikleri uygun gördükleri belgelerin üzerine Süresinde başvurulmuş olup 2010/6 sayılı Tebliğ çerçevesinde aslına uygunluğu görülerek onaylanmıştır. şerhini düşüp, ad ve soyadı, imza ve tarih atarak belgeleri başvuru sahibine teslim ederler. (Md.20) Reklam verilen medya aracının birden çok ülkede yayınlanması ya da dağıtılması durumunda söz konusu reklam giderleri, bu ülkelerden birinde yurt dışı birim bulunması ya da marka tesciline sahip olunması koşuluyla desteklenir. Bu uygulama usul ve esaslarında belirtilen faaliyetlere ilişkin desteğe konu tüm ödemelerin, şirket veya iş birliği kuruluşu tarafından ya da bunların ilgili yurt dışı şirket veya şubeleri tarafından bankacılık sisteminde (EFT, swift, havale, çek ve şirket kredi kartı ile) yapılması gerekmektedir. Banka onaylı hesap ekstresi/dökümü (miktarın, kirayı ödeyenin ve ödemenin kiraya ilişkin olduğunun belirtilmesi kaydıyla) ödeme belgesi olarak kabul edilir. Çekle yapılan ödemelerde çekin fotokopisi ile birlikte çekin ödendiğine ilişkin banka kayıtlarının da ibraz edilmesi gerekir. Müşteri çeki veya cirolu çek ile yapılan ödemeler destek kapsamında değerlendirilmez. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde kredi kartı ekstresinin ibraz edilmesi gerekmektedir. (Md.21) İBGS, kira desteği başvurusunda bulunan şirketlerin faal olduğunu ve tebliğin amacına uygun faaliyet gösterdiğini tespit etmek amacıyla, ihracat ve ithalat verileri ile başvuruda sunulan yurt içi şirkete ilişkin son iki döneme ait geçici vergi beyannamelerini ya da son iki aya ilişkin KDV beyannamelerini ve bu beyannamelere ilişkin tahakkuk fişlerini inceleyerek Yurt İçi Şirket Değerlendirme Formu nu (EK 7) doldurur. EK-7 formunda kullanılacak ihracat verileri İBGS kayıtlarından alınır. Destek başvurusu yapan şirketin ihracatı başka bir şirket üzerinden yapması hâlinde İBGS, söz konusu ihracata ilişkin gümrük beyanname örneklerini talep eder. İthalat verileri için, İBGS nin resmi bir veri kaynağına doğrudan erişimi bulunmuyorsa, şirket başvuru formunda beyan edilen bilgiler kullanılır. Faal olmadığı ya da tebliğin amacına uygun faaliyet göstermediği tespit edilen şirketlerin destek başvuruları değerlendirmeye alınmaz. dayanışma 105

(4) Destek talebine konu yurt dışı birimin Türkiye ye ithalata yönelik faaliyetlerde de kullanılması hâlinde bu birime ilişkin giderler desteklenmez. (Md.22) İlave Destek Oranları Genelge kapsamında ilave destek verilecek Hedef ve Öncelikli Ülkeler EK-9 da, ilave destek verilecek iller ve destek oranı ise EK-10 da yer almaktadır. Bir tanıtım faaliyetinin ya da marka tescilinin birden çok ülkeyi kapsaması durumunda, söz konusu ülkelerin tamamının Hedef ve Öncelikli Ülkeler listesinde yer alması hâlinde ilave destek oranı uygulanır. (Md.23) Tebliğin dördüncü bölümü diğer hükümleri içermektedir. Diğer Hükümler 2010/6 sayılı Tebliğ in 24. maddesinde belirtilen eksiklik bildirimi, şirkete ve iş birliği kuruluşuna taahhütlü posta ile yapılır. (Md.24) Ödeme İBGS, ilk ve müteakip destek başvurularını şirketler tarafından kendisine ibraz edilen bilgi ve belgeler üzerinde yapacağı inceleme neticesinde sonuçlandırır. Destek başvurusunda bulunan şirket tarafından Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerinden ve ilgili Sosyal Güvenlik Kurumundan borçları bulunmadığına ilişkin belgenin ya da vergi ve/veya sosyal güvenlik borçları yeniden yapılandırılmış ise yeniden yapılandırma sözleşmesine uyulduğuna ilişkin belgenin kendilerine ibrazını müteakip, uygun gördüğü hak ediş miktarına ilişkin ödeme talimatını, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB), bilgi yazısını ise başvuru sahibi şirkete gönderir. Müsteşarlık, iş birliği kuruluşları tarafından doğrudan kendisine ibraz edilen bilgi ve belgeler üzerinde yapacağı inceleme neticesinde, destek başvurusunda bulunan iş birliği kuruluşu tarafından Maliye Bakanlı- Destek talebine konu yurt dışı birimin Türkiye ye ithalata yönelik faaliyetlerde de kullanılması hâlinde bu birime ilişkin giderler desteklenmez. ğına bağlı tahsil dairelerinden ve ilgili Sosyal Güvenlik Kurumundan borçları bulunmadığına ilişkin belgenin ya da vergi ve/veya sosyal güvenlik borçları yeniden yapılandırılmış ise yeniden yapılandırma sözleşmesine uyulduğuna ilişkin belgenin Müsteşarlığa ibrazını müteakip, uygun gördüğü hak ediş miktarına ilişkin ödeme talimatını TCMB ye, bilgi yazısını ise destek ödemesinin yapılacağı İşbirliği Kuruluşuna gönderir. (Md.25) Bu tebliğ kapsamındaki desteklerden yararlanmaya yönelik başvuruların tebliğin 21. maddesi çerçevesinde yapılması gerekmektedir. Başvuru dosyasında eksik bilgi ve belge bulunması hâlinde Müsteşarlık/İBGS yazılı olarak iş birliği kuruluşlarından/şirketlerden eksik bilgi ve belgeleri talep eder. İşbirliği kuruluşlarının/şirketlerin eksik bilgi ve belgelerini, bildirim tarihinden itibaren en geç 3 (üç) ay içerisinde tamamlamaları gerekir. Eksikliklerin 3 (üç) ay içerisinde tamamlanmaması durumunda destek başvurusu, süresi içinde yapılmamış kabul edilir ve değerlendirmeye alınmaz. 3 (üç) aylık süre Müsteşarlık veya İBGS evrak-çıkış tarihiyle başlar, iş birliği kuruluşlarının veya şirketlerin bildirim üzerine vereceği cevabın Müsteşarlık veya İBGS evrak kaydına girmesi ile biter. (Md.26) Maliye Bakanlığına bağlı tahsil dairelerinden ve/veya Sosyal Güvenlik Kurumundan alınan söz konusu yazılardan destek ödemesi yapılacak şirketin ve iş birliği kuruluşunun borcunun bulunduğunun tespit edilmesi hâlinde, şirketin ve iş birliği kuruluşunun talebi doğrultusunda Müsteşarlık veya İBGS tarafından mahsup işlemi aşağıdaki şekilde yapılır: a) Ödenecek hak ediş tutarının borçların tamamını karşılaması hâlinde her iki kuruma ilgili tutarın gönderilmesini teminen ödeme talimatı TCMB ye, destek başvurusu sonucuna ilişkin bilgi yazısı ise başvuru sahibi şirkete ve iş birliği kuruluşuna intikal ettirilir. Ba- 106 dayanışma

kiye varsa şirkete ve iş birliği kuruluşuna ödenmesini teminen ödeme talimatı TCMB ye, destek başvurusu sonucuna ilişkin bilgi yazısı ise başvuru sahibi şirkete ve iş birliği kuruluşuna intikal ettirilir. b) Ödenecek hak ediş tutarının borçların tamamını karşılamaması hâlinde ise borç durumunu gösterir belgelerde yer alan tutarların hak edişe orantılanması suretiyle her iki kuruma dağıtım yapılmasını teminen kuruluşuna intikal ettirilir. c) Borçlu tarafından mahsup talebinde bulunulmadan ya da mahsup talebinde bulunulmakla birlikte mahsup işlemi gerçekleşmeden her iki kurumdan birisi tarafından haciz konulmuşsa, haczi koyan kurumun alacağının tamamının ödenmesini teminen kuruluşuna intikal ettirilir. Haczedilen tutarın ilgili kuruma gönderilmesinden önce diğer kurum tara- fından da haciz konulması hâlinde ise ilk haczi koyan kurumun alacağının tamamının ödenmesini teminen kuruluşuna intikal ettirilir. Bakiye varsa koyduğu hacze istinaden diğer kuruma gönderilmesini teminen kuruluşuna intikal ettirilir. (Md.27) Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasınca Alım Satıma Konu Olmayan Bilgi Amaçlı Kur Tablosu nda yer almayan ülke para birimleri ABD Dolarına çevrilirken www.oanda.com sitesi kurları esas alınır. Destek ödemelerinin hesaplanmasında TCMB kurları ve www.oanda.com sitesinin kurları kullanılırken ödeme belgesi ile aynı tarihli kur esas alınır. (Md.28) Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanlığı, Destek Programları Mevzuatı dayanışma 107