T.C. Resmî Gazete Kuruluş Tarihi: (7 Teşrinievvel 1336)-7 Ekim 1920 Yönetim ve Yazı işleri için Başbakanlık Neşriyat ve Müdevvenat Genel Müdürlüğüne başvurulur. 28 Haziran 1978 ÇARŞAMBA Sayı : 16330 YÜRÜTME VE İDARE BÖLÜMÜ Karar Sayısı: 7/15778 Tüzük Ulaştırma Bakanlığınca hazırlanan ve Danıştayca incelenmiş bulunan «Gemi Adamlarının Yeterliği ve Sayısı Hakkında Tüzük»ün yürürlüğe konulması; 4922 sayılı Kanunun 2 nci maddesinin (D) fıkrasına göre, Bakanlar Kurulunca 13/6/1978 tarihinde kararlaştırılmıştır. CUMHURBAŞKANI FAHRİ S. KORUTÜRK Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Başbakan Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı Başbakan Yardımcısı B. ECEVİT 0. EYÜBOĞLU Prof. Dr. T. FEYZİOĞLU Dr. F. SÜKAN Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı H. ÇETİN E. AKOVA Dr. L. DOĞAN S. YILDIZ Devlet Bakanı Devlet Bakanı Devlet Bakanı Adalet Bakanı A. R. SEPTİOĞLU M. KILIÇ A. ŞENER M. CAN Milli Savunma Bakanı İçişleri Bakanı Dışişleri Bakanı Maliye Bakam H. E. IŞIK İ. ÖZAYDINLI Prof. G. ÖKÇÜN Z. MÜEZZİNOĞLU Milli Eğitim Bakanı Bayındırlık Bakanı Ticaret Bakanı Sağ. ve Sos. Yar. Bakanı N. UĞUR Ş. ELÇİ T. KÖPRÜLÜLER Dr. M. TAN Güm. ve Tekel Bakanı Ulaştırma Bakanı Gıda-Tar. ve Hay. Bakanı Çalışma Bakanı T. MATARACI G. ÖNGÜT M. YÜCELER A. B. ERSOY Sanayi ve Tek. Bakanı İşletmeler Bakanı En. ve Tabi! Kay. Bakanı Turizm ve Tan. Bakanı O. ALP Prof. Dr. K. BULUTOĞLU Doç. Dr. D. BAYKAL A. COŞKUN İmar ve İskân Bakanı Köyişleri ve Koop. Bakanı Orman Bakanı Gençlik ve Spor Bakam A. KARAASLAN A. TOPUZ V. İLHAN Y. ÇAKMUR Sosyal Güvenlik Bakanı Kültür Bakanı Yerel Yönetim Bakanı H. İŞGÜZAR Doç. Dr. A. T. KIŞLALI M. ÖZDEMİR Yürütme ve Idare BöIümü Sayfa: II-6677
Sayfa: 2 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 Kapsam: Gemi Adamlarının Yeterliği ve Sayısı Hakkında Tüzük BİRİNCİ BÖLÜM Kapsam, Tanımlar ve Genel Hükümler Madde 1 Ticaret gemileri, yola elverişlilik bakımından, bu Tüzükte gösterilen yeterlik ve sayıda gemi adamı ile donatılır. Tanımlar : Madde 2 Bu Tüzüğün uygulanışı bakımından: A) 1 Denizde kürekten başka bir aygıtla yola çıkabilen araca, adı, tonilatosu ve kullanma amacı ne olursa olsun «gemi»; 2 Çıkar sağlamak amacıyla denizde kullanılan gemiye «ticaret gemisi>>; 3 12 den çok yolcu taşıyan ticaret gemisine «yolcu gemisi»; 4 12 veya daha az yolcu ve yük taşıyan ticaret gemisine «yük gemisi»; 5 Eğitim, bilimsel araştırma, sondaj, kurtarma, kablo gemileri ile romorkör, algarna, tarak, yüzer havuz, maçuna, klepe, dalgıç aracı ve işçi taşıtları gibi diğer özel hizmetlerde kullanılan ticaret gemilerine «hizmet gemisi»; 6 Spor ve gezi için kullanılan yelkenli veya motorlu gemilere «yat»; 7 Yalnız su ürünleri avcılığında kullanılan ve niteliklerine uygun bulunan ticaret gemilerine «balıkçı gemisi»; B) 1 Geminin kaptanına, zabitlerine, yardımcı zabitlerine ve tayfalarına «gemi adamı»; 2 Geminin yönetimiyle görevli ve sorumlu kişiye «kaptan»; 3 Geminin yönetimiyle doğrudan ilgili ve gemi zabiti yeterlik belgesi bulunan kişilere «gemi zabiti»; 4 Gemide görevli doktor, sağlık memuru, hemşire, telsiz memuru, gemi komiseri ile nükleer, elektronik, elektrik mühendisleri ve teknisyenleri, elektronik bilgi işlem makineleri programcısı ve operatörü, yangın ve yara savunma teknisyeni, kazancı, gemi kâtibi, kâtip yardımcısı ve kamara memuruna «yardıma gemi zabiti»; 5 Kaptan, gemi zabitleri ve yardımcı gemi zabitleri dışında gemide görevli kişilere «tayfa»; 6 Kaptan ve diğer gemi adamları, gemiyi donatan ve işletenin eş, çocuk ve hizmetçileri, donatan ve işletenin görevle yolculuk eden adamı, temsilcisi ve memurları, taşman hayvanların çobanlan ve zorunlu nedenlerden veya kaptanın denizde can kurtarma ödevinden dolayı gemiye alınan kimseler dışında gemide bulunan navlunlu ve navlunsuz herkese «yolcu»; C) 1 Sınırları belli limanlar içerisinde; İstanbul ile Yalova Ve Çınarcık arasında; Yelkenkaya Feneri ile Çatalburnu arasına çekilen çizginin doğusunda kalan İzmit Körfezi alanında; Bozburun Feneri ile Zeytinbağ arasına çekilen çizginin doğusunda kalan Gemlik Körfezi alanında; Erdek ile Marmara Adaları ve Kapıdağ Yarımadasının Erdek Körfezi kıyısındaki iskeleler arasında; Gelibolu'dan Çardak'a ve İlyasbaba Burnundan Kumkale Burnuna çizgiler arasında kalan Çanakkale Boğazı alanında; çekilen Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6678
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMİ GAZETE Sayfa: 3 Foça'dan Ahırlı'ya çekilen çizginin güneyinde kalan İzmir Körfezi alanında yapılan yolculuklarla en yakın kıyıdan 5 milden çok açılmamak, kalkma limanının merkez iskelesinden 25 milden çok uzaklaşmamak ve kalkma limanı liman başkanlığının yetki sınırları aşılmamak üzere yapılan yolculuklara «Liman seferi»; 2 Liman seferi sınırı aşılarak Karadeniz ile Akdenizde Mataban Burnundan Gıritin batısındaki Krio Burnuna ve oradan Yafa'ya çekilen çizginin içinde kalan Türk ve yabancı liman ve iskeleleri arasında yapılan yolculuklara «kısa sefer»; 3 Kısa sefer sınırı aşılarak Akdeniz'de Cebelitarık'tan Septe'ye ve Süveyş Kanalı ile Kızıldeniz geçilerek Aden Körfezinde Aden'den Cibuti'ye çekilen çizgiler arasında kalan alanda yapılan yolculuklara «yakın sefer»; 4 Yakın sefer sınırları aşılarak yapılan yolculuklara «uzak sefer» denir. Kısa, yakın ve uzak sefer bölgeleri bu Tüzüğe bağlı haritada gösterilmiştir. D) 8 inci maddede sözü edilen çizelgelerde belirtilen makine beygir güçleri (HP-horse power), geminin yürütme makinesinin yapım tarihindeki gücü olup, motorlu gemilerde fren beygir gücü (BHP-brake horse power), türbinli gemilerde şaft beygir gücü (SHP shaft horse power), pistonlu buhar makineli gemilerde ise, işarî beygir gücü (İHP-indicated horse power) nün % 90 ı dır. Gemi adamı cüzdanı ve yolculuk belgesi: Madde 3 Geminin güverte ve makine işlerinden başka görevlerde çalıştırılmak üzere donatan hesabına tutulmuş bulunan yardımcı gemi zabitleriyle aşçı, hastabakıcı, kamarot, müzisyen gibi tayfalara, liman başkanlıklarına verecekleri sağlık raporu, iyi hal kâğıdı, askerlik belgesi ve bonservislere dayanılarak yönetmeliğine göre gemi adamı cüzdanı verilir. Gemi adamları ve yolcular dışında gemide bulunan kişilere, yapacakları yolculuklar için liman başkanlıklarınca bir belge verilir. Gemi adamı cüzdanı ve yolculuk belgesi: Madde 4 Gemi adamları, gemilerde gördükleri hizmetlere göre, güverte ve makine sınıflarına ayrılır. Bu sınıfların rütbe sıralarıyla hizmet adları aşağıda gösterilmiştir: A) Güverte sınıfı 1 Kaptan, 2 Birinci zabit, 3 Güverte zabiti, 4 Güverte lostromosu, 5 Usta gemici, 6 Gemici, 7 Miço. B) Makine sınıfı 1 Başmühendis veya başmakinist, 2 İkinci mühendis veya ikinci makinist, 3 Vardiya mühendisi veya makine zabiti, 4 Makine lostromosu, 5 Yağcı, 6 Kömür veya akaryakıt ateşçisi, 7 Silici veya kömürcü. Bunların dışında kalanların rütbe sıralarıyla hizmet adlan, gemilerin özellik lerine göre, donatanlar tarafından belirtilir. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6679
Sayfa: 4 RESMİ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 İki ayrı sınıfta çalıştırma yasağı : Madde 5 Kaptan veya gemi zabitleri aynı zamanda hem güverte hem makinede çalıştırılamaz. Ancak, makinesi dümen başında kullanılabilen makineli gemilerde, makinist yeterlik belgesi bulunan güverte zabitleri, makineyi de kullanabilirler. Sürekli telsiz vardiyası uygulanması zorunlu olmayan yük gemilerinde ikinci sınıf telsizci yeterliği bulunan kaptan veya gemi zabitleri esas görevleri yanında telsiz telefon operatörlüğü de yapabilirler. Gemi adamları listesinin verilmesi : Madde 6 Kaptan, gemi adamları listesini yolculuğa başlamadan önce kalkma limanı başkanlığına verir. Yeterlik dereceleri : İKİNCİ BÖLÜM Gemi Adamlarının Yeterlik Dereceleri ve Sayıları Madde 7 Gemi adamlarının yeterlik dereceleri aşağıda gösterilmiştir: A) Güverte sınıfı a) Tayfa yeterlik dereceleri 1 Miço, 2 Gemici, 3 Usta gemici, 4 Güverte lostromosu. b) Kaptan ve güverte zabiti yeterlik dereceleri 1 Liman kaptanı, 2 Kıyı kaptanı, 3 Yakınyol güverte zabiti, 4 Yakınyol birinci zabiti, 5 Uzakyol güverte zabiti, 6 Uzakyol birinci zabiti, 7 Yakınyol kaptanı, 8 Uzakyol kaptanı. (Bu sıralamanın dışında yat kaptanı) B) Makine sınıfı a) Tayfa yeterlik dereceleri 1 Kömürcü veya silici, 2 Kömür veya akaryakıt ateşçisi, 3 Yağcı, 4 Makine lostromosu. b) Başmühendis veya başmakinist ve makine mühendis veya makine zabiti yeterlik dereceleri 1 Deniz motorcusu, 2 Deniz buhar veya motor makinisti, 3 Yakınyol makine zabiti, 4 Yakınyol ikinci makinisti, 5 Uzakyol vardiya mühendisi veya uzakyol makine zabiti, 6 Uzakyol ikinci mühendisi veya uzakyol ikinci makinisti, Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : II - 6680
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMİ GAZETE Sayfa: 5 7 Yakınyol başmühendisi veya yakınyol başmakinisti, 8 Uzakyol başmühendisi veya uzakyol başmakinisti. Bir yeterlik derecesinde bulunanlar daha alt yeterlik derecelerinde bulunanlara tanınan haklara da sahiptirler. Çizelgeler ve Bakanlığın yetkili olduğu haller : Madde 8 Ticaret gemilerinde bulunması zorunlu gemi adamlarının yeterlik dereceleri ve sayıları bu Tüzüğe bağlı çizelgelerde gösterilmiştir. Donatanlar, gemilerinde yeterlik dereceleri daha yüksek ve daha çok sayıda gemi adamı bulundurabilirler. Hizmet gemileri ile teknesinin hava yastıklı (hovercraft) veya su kayaklı (hydrafoil) tipte olması, makine tesislerinde veya çeşitli donatılarında insan gücünden kısıntı sağlayan kendi kendine çalışma (otomation) veya uzaktan kontrol (remote control) olanakları bulunması, yürütme makinelerinde veya yardımcı tesislerinde nükleer enerjiden yararlanılması gibi tekne yapım biçimlerindeki veya makine sistemindeki özellikler yahut sefer bölgelerinin deniz ve hava koşullan bakımından az ya da çok korunmuş olması, seferin yakınlığı ve süresinin kısalığı gibi nedenlerle yukarıda sözü edilen çizelgelerde gösterilen yeterlik ve sayıda gemi adamları ile donatılmalarının gerekli olmadığı anlaşılan bir ticaret gemisinin veya gemi sınıflarının gemi adamlarını, gemilerin ve yapacakları seferlerin özelliklerini gözönüne alarak gerektiğinde belirli seferlere ve mevsim sürelerine bağlı kalmak üzere belirtmeye Ulaştırma Bakanlığı yetkilidir. Yatlar: Madde 9 Kütük boyları 30 metreyi, gros tonilatoları 150 yi ve taşıyacakları yolcu sayısı 12 yi geçmeyen yatlar, liman veya kıyı kaptanı yerine yat kaptanı yeterliğindeki bir denizcinin yönetiminde yolculuk yapabilirler. Bu gemilerin gros tonilatolan 150-50 olanlarında ayrıca bir deniz motorcusu, bir gemici, bir miço, 50-18 olanlarında bir yağcı, bir miço bulundurulur. Gros tonilatoları 18 den az olanlarda tayfa bulundurulması isteğe bağlıdır. Balıkçı gemileri : Madde 10 Ticaret amacıyla su ürünleri avcılığında kullanılan ve özellikle bu iş için denize çıkarılan gemilerden 50 gros tonilatodan küçük olanlar, beş yıllık usta gemici; 50-100 gros tonilatoda olanlar ise liman kaptanınca yönetilebilir. 100 gros tonilatodan büyük gemiler 8 inci maddeye göre donatılır. Aşçı ve kamarotlar : Madde 11 Görevlilerin sayısı 10-15 arasında olan gemilerde bir aşçı, 16-25 arasında olan gemilerde bir aşçı ve bir kamarot, 25 den çok olan gemilerde bir aşçı ve iki kamarot bulundurulur. Gemide bulundurulacak komiser, kâtip ve müzisyenlerle yolculara ayrılan aşçı ve kamarotların sayısını donatan saptar. Genel koşullar: ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yeterlik Belgesi Alma Koşulları Madde 12 Ticaret gemilerinde gemi adamı olarak herhangi bir hizmete girmek veya bu Tüzükte belirtilen yeterlik belgelerinden birini alabilmek için: a) Türk vatandaşı olmak, (yabancı ülkelerde Tüzükte belirtilen gemi adamı sayısı herhangi bir nedenle eksilirse, yerine ilk Türk limanına varıncaya kadar Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6681
Sayfa: 6 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 aynı yeterlikte yabancı uyruklu gemi adamı alınabilir. Ancak ilk Türk limanına varışta bu gibilerin işleri sona erer.) b) Sağlık durumunun deniz hizmetine elverişli olduğunu Tüzüğün ilgili hükümlerine göre belgelemek, c) Ağır hapis, kasıtlı bir suçtan dolayı altı ay veya daha fazla hapis yahut affa uğramış olsalar bile zimmet, ihtilas, irtikâp, rüşvet, kaçakçılık, hırsızlık dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflâs gibi yüz kızartıcı bir suçtan dolayı hapis cezasına hükümlü bulunmamak, d) Bu Tüzükte, çeşitli yeteriik belgeleri için öngörülen yaş, öğrenim ve hizmet koşullarını taşımak gerekir. Yeterlik belgesinin geri alınması ve denizci kütüğü : Madde 13 Türk denizci kütüğüne kaydedildikten sonra 12 nci maddede yazılı koşullardan herhangi birini yitiren gemi adamlarının yeterlik belgeleri geri alınarak kütüğe işlenir. Türk denizci kütüğünün ne biçimde tutulacağı Ulaştırma Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir. Yas, öğrenim derecesi ve hizmet süresine ilişkin koşullar : Madde 14 Yeterlik belgesi alabilmek için gerekli yaş, öğrenim derecesi ye hizmet süresine ilişkin koşullar aşağıda gösterilmiştir: A) Güverte sınıfı a) Tayfa olma koşullan 1 Miçoluk 16 (İlkokulu bitirmiş olanlar için 15) yaşını doldurmuş olmak. 2 Gemicilik Makineli veya yelkenli ticaret gemilerinde en az altı ay miçoluk kürek çekmesini ve bağları bildiğini hizmet belgesiyle kanıtlamak. yapmak, 3 Usta gemicilik İlkokulu bitirmiş olmak; makineli veya yelkenli ticaret gemilerinde en az bir yıl gemicilik yapmak ve pusula okuma, dümen tutma, dikiş ve istif yapma gibi güverte işlerini, denizde çatışmayı önleme kurallarım, can filikasını yelken ve kürekle yönetmeyi bildiğini hizmet belgesiyle kanıtlamak. 4 Güverte lostromoluğu Makineli ticaret gemilerinde en az iki yıl usta gemicilik yapmak, güverte tayfasını yönetebildiğim hizmet belgesiyle kanıtlamak ve güverte lostromoluğu sınavını vermek. b) Kaptan ve güverte zabiti olma koşullan 1 Liman kaptanlığı Makineli ticaret gemilerinde en az bir yılı dümencilikte geçmek koşulu ve usta gemici yeterlik belgesiyle üç yıl veya güverte lostromoluğu yeterlik belgesiyle bir yıl deniz hizmeti geçirmek ve liman kaptanlığı sınavını vermek. Denizcilik meslek liselerinin güverte, denizcilik su ürünleri meslek liselerinin güverte-avlama bölümünü bitirmek. (Ancak, bunlar, en az bir yıl deniz hizmeti geçirmedikçe kaptanlık yapamazlar.) Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : II 6682
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 7 2 Kıyı kaptanlığı Makineli ticaret gemilerinde iki yılı dümencilikte geçmek koşulu ve usta gemici yeterlik belgesiyle beş yıl veya güverte lostromoluğu yeterlik belgesiyle üç yıl yahut liman kaptanlığı yeterlik belgesiyle kaptan olarak bir yıl veya bu belgeyle en az iki yıl deniz hizmeti geçirmek ve kıyı kaptanlığı sınavını vermek. 3 Yakınyol güverte zabitliği Kıyı kaptanlığı yeterlik belgesiyle en az bir yıl kaptanlık yahut liman sınırım aşarak sefer yapan 300 ve daha büyük gros tonilatodaki ticaret gemilerinde en az bir yıl vardiya zabitliği yapmak ve yakınyol güverte zabitliği sınavını vermek. Yüksek Denizcilik Okulu güverte son veya sondan bir önceki veya dört yıl süreli Deniz Harp Okulu güverte son veya sondan bir önceki veya üç yıl süreli Deniz Harp Okulu güverte son sınıfından ayrılmış bulunmak veya Yüksek Denizcilik Okulu Liman, Ulaştırma ve İşletme bölümünü bitirmek ve yakınyol güverte zabitliği sınavını vermek. (Ancak, bunlar yönetmeliğinde öngörülen içeriğe uygun olarak okudukları ders ve konuların sınavından bağışıktırlar ve iki yıl deniz hizmeti geçirmedikçe kaptanlık yapamazlar.) 4 Yakınyol birinci zabitliği Yakınyol güverte zabitliği yeterlik belgesiyle liman sınırını aşarak sefer yapan 300 ve daha büyük gros tonilatodaki ticaret gemilerinde vardiya zabiti olarak en az üç yıl deniz hizmeti geçirmek ve yakınyol birinci zabitliği yapabilecek yeterlikte olduğunu gemi kaptanından alınacak belgeyle kanıtlamak. 5 Uzakyol güverte zabitliği Yüksek Denizcilik Okulunun güverte bölümünü bitirmiş olmak. 6 Uzakyol birinci zabitliği Uzakyol güverte zabitliği yeterlik belgesiyle liman sınırını aşarak sefer yapan 500 ve daha büyük gros tonilatodaki ticaret gemilerinde vardiya zabiti olarak en az üç yıl deniz hizmeti geçirmek ve uzakyol birinci zabitliği yapabilecek yeterlikte olduğunu gemi kaptanından alınacak belgeyle kanıtlamak. 7 Yakınyol kaptanlığı Uzakyol birinci zabitliği yeterlik belgesiyle liman sınırını aşarak sefer yapan 500 ve daha büyük gros tonilatodaki ticaret gemilerinde en az bir yıl, yakınyol birinci zabitliği yeterlik belgesiyle aynı nitelikteki gemilerde en az üç yıl vardiya zabitliği yapmak ve yakınyol kaptanlığı sınavını vermek. 8 Uzakyol kaptanlığı Yüksek Denizcilik Okulu veya Deniz Harp Okulunu bitirmek ve yakınyol kaptanlığı yeterlik belgesiyle kısa ve yakın seferde çalışan 500 ve daha büyük gros tonilatodaki ticaret gemilerinde en az üç yıl kaptanlık yahut yakın veya uzak sefer bölgelerinde üç, kısa sefer bölgesinde dört yıl vardiya zabitliği yapmak ve uzakyol kaptanlığı sınavını vermek. Yat kaptanlığı: En az beş yıl süreyle yönetmeliğine göre alınacak amatör denizci belgesine sahip olmak ve bu süre içinde kaptan olarak en az beş kez liman dışı sefer veya en az 3000 mil seyir yaptığını belgelemek ve yat kaptanlığı sınavını vermek. (Yüksek Denizcilik Okulunu bitirenlerle Deniz Harp Okulunu bitiren güverte, makine ve deniz sınıfı subayları ve güverte sınıfında kıyı kaptanlığı ve daha üst Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6683
Sayfa: 8 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 yeterlik belgelerine sahip bulunanlar da bir yıl deniz hizmeti geçirmiş bulunmak koşuluyla yat kaptanlığı sınavına girebilirler.) B) Makine sınıfı a) Tayfa olma koşulları 1 Kömürcülük veya silicilik 18 yaşını doldurmuş olmak. 2 Kömür veya akaryakıt ateşçiliği Kömürcülükte veya akaryakıt kazanlı gemilerdeki silicilikte altı ay süreyle çalışmak ve kazan ateşlemesiyle (fire-up) ilgili işleri bildiğini hizmet belgesiyle kanıtlamak. 3 Yağcılık İlkokulu bitirmiş olmak, en az iki yıl ateşçilik veya ikibuçuk yıl silicilik yapmak, makine ayrıntılarım ve takım adlarım, makine açıp kapamayı, ufak makine bozukluklarını, takım yağlamayı, vinç çalıştırmayı bildiğini hizmet belgesiyle kanıtlamak veya ortaokuldan sonra en az iki yıl süreli meslek okullarının makine, torna-tesviye, metal işleri, elektrik, elektronik veya demircilik bölümünü bitirmek. 4 Makine lostromoluğu En az iki yıl yağcılık yapmak, makine tayfasını yönetmeye yeterli olduğunu hizmet belgesiyle kanıtlamak ve makine lostromoluğu sınavını vermek. koşullan b) Başmühendis veya başmakinist, makine mühendisi ve makine zabiti olma 1 Deniz motorculuğu Motor fabrikaları veya tamirhanelerinin bakım ve onarım işlerinde bir yıl çalıştıktan sonra motorlu gemilerde dört yıl silicilik veya doğrudan doğruya motorlu gemilerde beş yıl silicilik yahut iki yıl yağcılık yapmak ve deniz motorculuğu sınavını vermek veya ortaokuldan sonra en az iki yıl süreli meslek okullarının motor bölümünü bitirmek. 2 Deniz buhar veya motor makinistliği Deniz buhar makinistliği için, 500 ve daha yukarı beygir gücündeki buharlı gemilerde en az iki yıl makine lostromoluğu veya beş yıl yağcılık yapmak ve deniz buhar makinistliği sınavını vermek. Deniz motor makinistliği için, 250 ve daha yukarı beygir gücündeki motorlu gemilerde en az iki yıl makine lostromoluğu veya beş yıl yağcılık yahut iki yıl deniz motorculuğu yapmak veya en az üç yıl demiryolları makinistliğinden sonra iki yıl deniz motorculuğu yapmak ve deniz motor makinistliği sınavını vermek. Denizcilik meslek liseleri makine bölümünü bitirmek. (Bunlar en az üç yıl deniz hizmeti geçirmedikçe başmakinistlik yapamazlar.) 3 Yakınyol makine zabitliği Deniz buhar veya motor makinistliği yeterlik belgesiyle gemi zabiti olarak en az iki yıl deniz hizmeti geçirmek veya dört yıl makine lostromoluğu yapmak yahut Yüksek Denizcilik Okulu veya dört yıl süreli Deniz Harp Okulu makine son veya sondan bir önceki veya üç yıl süreli Deniz Harp Okulu makine son sınıfından ayrılmış bulunmak yahut denizcilik meslek lisesini bitirdikten sonra deniz motor makinistliği yeterlik belgesiyle en az üç yıl deniz hizmeti geçirmek ve yakınyol makine zabitliği sınavını vermek. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : ll-6684
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 9 (Yüksek Denizcilik Okulu ve Deniz Harp Okulundan son veya sondan bir önceki sınıflarından ayrılanlar, sınav yönetmeliğinde öngörülen içeriğe uygun olarak okudukları ders ve konuların sınavından bağışıktırlar ve iki yıl deniz hizmeti geçirmedikçe başmakinistlik yapamazlar.) 4 Yakınyol ikinci makinistliği Yakınyol makine zabitliği yeterlik belgesiyle liman sınırını aşarak sefer yapan 500 ve daha yukarı beygir gücündeki makineli gemilerde vardiya zabiti olarak en az üç yıl deniz hizmeti geçirmek ve yakınyol ikinci makinistliği yapabilecek yeterlikte olduğunu gemi başmühendisi veya başmakinistinden alınacak belgeyle kanıtlamak. 5 Uzakyol vardiya mühendisliği Yüksek Denizcilik Okulunun makine bölümünü bitirmiş olmak veya bu Tüzüğün 18 inci maddesinde sözü geçen yönetmelikte öngörülen gemi ve tersane stajlarını tamamlamak koşuluyla makine mühendis veya yüksek mühendisi olmak ve uzakyol vardiya mühendisliği sınavını vermek. (Ancak makine mühendis veya yüksek mühendisleri bir yıl deniz hizmeti geçirmedikçe başmakinistlik yapamazlar.) 6 Uzakyol ikinci mühendisliği veya uzakyol ikinci makinistliği Uzakyol vardiya mühendisliği veya uzakyol makine zabitliği yeterlik belgeleriyle liman sınırını aşarak sefer yapan 500 ve daha yukarı beygir gücündeki makineli gemilerde vardiya mühendisi veya vardiya zabiti olarak en az üç yıl deniz hizmeti geçirmek ve uzakyol ikinci mühendisliği veya uzakyol ikinci makinistliği yapabilecek yeterlikte olduğunu gemi başmühendisi veya başmakinistinden alınacak belgeyle kanıtlamak. 7 Yakınyol başmühendisliği veya yakınyol başmakinistliği Liman sınırını aşarak sefer yapan 500 ve daha yukarı beygir gücündeki makineli gemilerde uzakyol ikinci mühendisliği veya uzakyol ikinci makinistliği yeterlik belgeleriyle en az bir yıl uzakyol vardiya mühendisliği veya uzakyol makine zabitliği yahut yakınyol ikinci makinistliği yeterlik belgeleriyle en az üç yıl vardiya zabitliği yapmak ve yakınyol başmühendisliği veya başmakinistliği sınavını vermek. 8 Uzakyol başmühendisliği veya uzakyol başmakinistliği Yüksek Denizcilik veya Deniz Harp okullarının makine bölümünü bitirmiş veya deniz (makine, layn) subayı yahut makine mühendis veya yüksek mühendisi olup yakınyol başmühendisliği veya yakınyol başmakinistliği yeterlik belgeleriyle 500 ve daha yukarı beygir gücündeki makineli gemilerde kısa ve yakın seterlerde en az üç yıl başmühendislik veya başmakinistlik yahut yakın ve uzak sefer bölgelerinde üç yıl, kısa sefer bölgesinde dört yıl vardiya zabitliği yapmak ve uzakyol başmühendisliği veya uzakyol başmakinistliği sınavını vermek. Deniz hizmeti: Madde 15 Yeterlik belgesi alabilmek için öngörülen deniz hizmeti; çalışır durumda olmaları koşuluyla ticarî, askerî yahut kamu kuruluşlarının emrinde çalıştırılan gemilerde, seyir ve makine ile ilgili işlerde geçirilen hizmettir. Bu hizmetlerin saptanmasında liman kayıtları veya resmî makamların sicil kayıtlan esas tutulur. Gemi bağlamaları, izinler, hastalıklar ve diğer nedenlerle hizmet dışında geçen sürelerin bir yılda iki ayı asan bölümü deniz hizmetinden sayılmaz. Yürütme ve Idare Bölümü Sayfa: II -6685
Sayfa: 10 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 Yüksek Denizcilik Okulunu bitirenlerin resen görev yapabilmeleri : Madde 16 Yüksek Denizcilik Okulunu bitirmiş uzakyol güverte zabitleri, uzakyol vardiya mühendisleri ve uzakyol makine zabitleri en az bir yıl deniz hizmeti geçirmedikçe resen görev yapamazlar. Şehir hatları kaptanlığı : Madde 17 Şehir hatları gemilerinde çalışacak kıyı kaptanlarının : a) Istanbul iç limanında veya İzmir Körfezinde kaptanlık yapabilmeleri için bu hatlarda en az iki yıl, b) Boğaziçi ve Adalar - Anadolu hatlarında kaptanlık yapabilmeleri için bu hatların her birinde birer yıldan en az iki yıl dümenci olarak deniz hizmeti geçirmeleri gerekir. Istanbul iç limanı veya İzmir Körfezinde şehir hattı gemisi kaptanlığı yapmış kıyı kaptanları, Boğaziçi ve Adalar - Anadolu hatlarının her birinde en az altışar ay dümenci olarak deniz hizmeti geçirmedikçe bu hatlarda çalışan gemilerde kaptanlık yapamazlar. Boğaziçi ve Adalar - Anadolu hatlarıyla Yalova ve İzmit Körfezinde çalışan gemilerde kaptanlık etmiş kıyı kaptanları, diğer şehir hatlarında çalışan gemilerde de kaptanlık yapabilirler. Şehir hatları gemilerinde çalışacak kıyı kaptanlarının hangi hatlarda hizmet alabilecekleri yeterlik belgelerine yazılır. Kıyı kaptanı yeterliğinin üstündeki bir dereceden yeterlik belgesi bulunanlar, Boğaziçi ve Adalar - Anadolu hatlarında çalışan gemilerde altışar aydan en az bir yıl kaptan yanında staj geçirmedikçe şehir hattı gemilerinde kaptanlık yapamazlar. Sınav yönetmeliği ve kurslar : Madde 18 Bu Tüzükte sözü edilen sınavlar Ulaştırma Bakanlığınca Milli Savunma Bakanlığının görüşü alınmak suretiyle çıkarılacak bir yönetmeliğe göre yapılır. Yeterlik ve çeşitli hizmet belgelerinin verilişi de bu yönetmelikte gösterilir. Uzakyol kaptan ve başmühendis veya başmakinistliği, uzakyol vardiya mühendisliği, yakınyol kaptan ve başmühendis veya başmakinistliği ile yat kaptanlığı için yapılacak sınava katılacak Yüksek Denizcilik Okulu ve Deniz Harp Okulunu bitirenlerle makine mühendis ve yüksek mühendisleri sınav yönetmeliğinde öngörülen içeriğe uygun olarak okudukları ders ve konuların sınavından bağışıktırlar. Ulaştırma Bakanlığı, yukarda sözü edilen sınavlara girebilmeyi 4915 sayılı Yasanın 2nci maddesi hükümlerine göre açılacak denizcilik meslek kurslarını geçirmek koşuluna bağlayabilir. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Silâhlı Kuvvetlerden Ayrılanların Alabilecekleri Yeterlik Belgeleri Silâhlı Kuvvetlerden ayrılanlar: Madde 19 Askerî gemilerde görev yapıp emekli olmak, görevden çekilmek veya terhis edilmek suretiyle ayrılan subay, yedek subay, assubay ve erler 12 nci madde hükümlerine uygun bulunmak koşuluyla meslek ve rütbelerine göre aşağıdaki maddelerde yazılı hükümler çerçevesinde yeterlik belgesi alabilirler. Harp ve yardıma harp gemilerinde geçmiş hizmetler, ancak ilk kez alınacak belgeler için gözönüne alınır. Yeterlik belgesinin alınmasından sonra daha önce geçmiş deniz hizmetleri değerlendirilmez. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II- 6686
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 11 Meslekî yetersizlik nedeniyle emekliye çıkarılmış olan subaylar, sınıflarına göre en çok uzakyol birinci zabitliği ve uzakyol ikinci mühendisliği veya makinistliği; assubaylar, sınıflarına göre yakınyol güverte veya makine zabitliği yeterlik belgelerini alabilirler. Deniz (layn) subayları, güverte veya makine sınıfı yeterlik belgelerinden yalnız birini alabilirler. Güverte subayları yeterlik belgeleri: Madde 20 Silahlı Kuvvetlerden ayrılan güverte, deniz (güverte, layn) subaylarına Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca verilmiş servis belgesine dayanılarak ve 25 inci madde hükümlerine göre aşağıda yazılı yeterlik belgeleri verilir: a) Muhrip, fıkrateyn ve denizaltı gemileriyle 900 ton tamyük deplasman ve daha büyük harp gemilerinde veya 2.500 ton standart deplasman (boş) ve daha büyük yardımcı gemilerde en az bir yıl komutanlık veya en az bir yıl filotilla komodorluğu yahut en az bir yıl filo komutanlığı yapmış ve ayrıca çalışır durumdaki askeri gemilerde yedi yıl güvertede deniz hizmeti bulunanlara «uzakyol kaptanlığı», b) (a) bendinde sözü edilen gemilerde en az bir yıl ikinci komutanlık veya 250-899 ton tamyük deplasman harp gemilerinde veya 500-2499 ton standart deplasman (boş) yardımcı gemilerde en az bir yıl komutanlık yapmış ve aynı zamanda çalışır durumdaki askerî gemilerde beş yıl güvertede deniz hizmeti bulunanlara «yakınyol kaptanlığı». c) (a) bendinde sözü edilen gemilerde en az üç yıl güverte bölüm amirliği veya 250-899 ton tamyük deplasman harp gemilerinde en az üç yıl ikinci komu tanlık yapmış bulunanlara «uzakyol birinci zabitliği», d) Deniz Harp Okulunu bitirmiş diğer güverte subaylarına «uzakyol güverte zabitliği», e) Dört yıl süreli Deniz Harp Okulunu bitirenlerle iki veya üç yıl süreli Deniz Harp Okulu öğrenimini tamamlayarak subay olduktan sonra sınıf veya layn okulunu bitiren deniz (layn) sınıfı subaylara «uzakyol güverte zabitliği», f) İki veya üç yıl süreli Deniz Harp Okulu öğrenimini tamamlayarak subay olduktan sonra sınıf veya layn okulunu tamamlamadan ayrılan deniz (layn) sınıfı subaylara «yakınyol güverte zabitliği», (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yeterlik belgelerini alanlar en az bir yıl, (f) bendinde belirtilen yeterlik belgesini alanlar ise, iki yıl deniz hizmeti geçirmedikçe kaptanlık yapamazlar. Makine subayları yeterlik belgeleri: Madde 21 Silahlı Kuvvetlerden ayrılan makine, deniz (makine, layn) subaylarına Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca verilmiş servis belgesine dayanılarak ve 25 inci madde hükümlerine göre aşağıda yazılı yeterlik belgeleri verilir: a) 20 nci maddenin (a) bendinde sözü edilen gemilerde en az bir yıl başçarkçılık veya en az bir yıl filotilla başçarkçılığı yapmış ve ayrıca çalışır durumdaki askerî gemilerde yedi yıl makinede deniz hizmeti geçirmiş bulunanlara «uzakyol başmühendisliği veya başmakinistliği», b) 20 inci maddenin (a) bendinde sözü edilen gemilerde en az bir yıl ikinci çarkçılık veya ana makine subaylığı yahut 250-899 ton tamyük deplasman harp gemilerinde veya 500-2499 ton standart deplasman (boş) yardımcı gemilerde en az bir yıl başçarkçılık yapmış, aynı zamanda çalışır durumdaki askerî gemilerde beş yıl makinede deniz hizmeti bulunanlara «yakınyol başmühendisliği veya başmakinistliği», Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6687
Sayfa: 12 RESMİ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 c) 20 nci maddenin (a) bendinde sözü edilen gemilerde en az üç yıl makine vardiya subaylığı veya 250-899 ton tamyük deplasman harp gemilerinde yahut 500-2499 ton standart deplasman (boş) yardımcı gemilerde en az üç yıl ikinci çarkçılık veya ana makine subaylığı yapmış bulunanlara «uzakyol ikinci mühendisliği veya makinistliği», d) Deniz Harp Okulunu bitirmiş makine subaylarına «uzakyol vardiya mühendisliği veya uzakyol makine zabitliği», e) Dört yıl süreli Deniz Harp Okulunu bitirenlerle iki veya üç yıl süreli Deniz Harp Okulu öğrenimini tamamlayarak subay olduktan sonra sınıf veya layn okulunu bitiren deniz (layn) sınıfı subaylara «uzakyol makine zabitliği», f) İki veya üç yıl süreli Deniz Harp Okulu öğrenimini tamamlayarak subay olduktan sonra sınıf veya layn okulunu bitirmeden ayrılan deniz (layn) sınıfı subaylara «yakınyol makine zabitliği», (d) ve (e) bentlerinde belirtilen yeterlik belgelerini alanlar en az bir yıl, (f) bendinde belirtilen yeterlik belgesini alanlar ise iki yıl deniz hizmeti geçirmedikçe başmakinistlik yapamazlar. Güverte assubay yeterlik belgeleri: Madde 22 Silahlı Kuvvetlerden ayrılan güverte assubaylara Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca verilmiş servis belgesine dayanılarak ve 25 inci madde hükümlerine göre aşağıdaki yeterlik belgeleri verilir: a) Seyir kursu geçirmiş ve seyir subayı emrinde çalışmış seyir güverte assubay kıdemli başçavuş ve başçavuşlara «yakınyol güverte zabitliği», bunlardan güverte teğmenliğine atanıp en az üç yıl çalışır durumdaki 500 ton ve daha yukarı tamyük deplasman askerî gemilerde vardiya subaylığı yapmış bulunanlara «yakınyol birinci zabitliği», b) Diğer güverte assubay kıdemli başçavuş ve başçavuşlara en az üç yıl deniz hizmeti geçirmek koşuluyla «kıyı kaptanlığı» ve aynı koşullarla diğer rütbedeki güverte assubaylara «liman kaptanlığı». Bunlara istedikleri takdirde en az üç yıl deniz hizmeti bulunması koşuluyla bir alt derece yeterlik belgesi sınavsız olarak verilir. Makine assubay yeterlik belgeleri : Madde 23 Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca verilmiş servis belgesine dayanılarak, Silahlı Kuvvetlerden ayrılan makine assubaylardan; a) Çarkçı assubay kıdemli başçavuş ve başçavuşlara buharlı gemilerde geçerli «yakınyol makine zabitliği», motor assubay kıdemli başçavuş ve başçavuşlara motorlu gemilerde geçerli «yakınyol makine zabitliği», bunlardan makine teğmenliğine atanıp en az üç yıl çalışır durumdaki 500 ton ve daha yukarı tamyük deplasman askerî gemilerde makine vardiya subayı olarak çalışanlara «yakınyol ikinci makinistliği», b) Çarkçı assubay başçavuşlara, «deniz buhar makinistliği», c) Motorcu assubay başçavuşlara, «deniz motor makinistliği», yeterlik belgeleri sınavsız olarak, d) Çarkçılık veya motor kursu geçirmiş diğer rütbelerdeki assubaylara en az üç yıl deniz hizmeti bulunması koşuluyla deniz buhar veya motor makinistliği yeterlik belgeleri bu Tüzüğün 25 inci maddesi hükmüne göre verilir. d bendinde sayılanlar bir alt derece yeterlik belgesini sınavsız olarak alabilirler. Çarkçı ve motor dallan dışında kalan makine sınıfındaki kazancı, elektrikçi, elektronikçi, yara savunmacı assubaylara en az üç yıl deniz hizmeti bulunması Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6688
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 13 koşuluyla Deniz Kuvvetleri Komutanlığınca verilmiş servis belgesine dayanılarak sınıflarının karşılığı olan gemi adamı cüzdanı verilir. Yedek subaylar ve erler : Madde 24 a) Çalışır durumdaki gemilerde en az bir yıl güverte vardiya subaylığı veya daha üst görev yapan yedek subaylar «yakınyol güverte zabitliği», en az bir yıl makine vardiya subaylığı veya daha üst görev yapan yedek subaylar «yakınyol makine zabitliği», yeterlik belgelerini sınavla alabilirler. b) Kendilerini terhis eden komutanlıkların verecekleri hizmet belgelerine dayanılarak askerlik hizmetini çalışır durumdaki askerî gemilerde yapan güverte erlerine «gemici», serdümenlik ve porsun kursu geçirmiş olanlara «usta gemici», makine erlerine «yağcı», yeterlik belgeleri sınavsız; motor kursu geçirmiş erlere deniz motorculuğu yeterlik belgesi sınavla verilir. Sınavlar: Madde 25 Silahlı Kuvvetlerden ayrılan subay, assubay ve erler bu Tüzükte sınavsız verileceği belirtilmeyen yeterlik belgelerini alabilmek için 18 inci maddede sözü edilen yönetmelik hükümlerine göre sınava girerler. Bunlar öğrenim gördükleri akademi ve okullarda ve katıldıkları kurslarda sınav yönetmeliğinde öngörülen içeriğe uygun olarak okudukları ders ve konuların sınavından bağışıktırlar. Bu sınavlara Millî Savunma Bakanlığından bir temsilci çağırılır. En az bir yıl filo komutanlığı yapmış amiraller bu Tüzükte belirtilen sınavlardan bağışıktırlar. Sağlık yoklaması: BEŞÎNCÎ BÖLÜM Sağlık Hükümleri Madde 26 Yeterlik belgesi veya gemi adamı cüzdanı alabilmek için bu Tüzük hükümlerine göre sağlık yoklaması geçirmek zorunludur. Bu yoklama üç yılda bir yenilenir. Gerekli görülen durumlarda üç yıllık süre beklenmez. Bir üst yeterlik belgesi almak isteyenler için, bu süre dolmadan yeniden sağlık yoklaması gerekmez. Bu yoklama üç yılda bir yinelenir. Sağlık kurulu tam olan resmî hastanelerde yoklama : Madde 27 Kıyı kaptanlığı, deniz buhar veya motor makinistliği derecelerinin üstünde yeterlik belgesi almak isteyenlerin sağlık yoklamaları sağlık kurulu tam olan resmî hastanede yapılır. Denizde çalışmaya engel sağlık nedenleri: Madde 28 Aşağıda yazılı aksaklık, bozukluk ve hastalıkları olanlar, yeterlik belgesi ve gemi adamı cüzdanı alamazlar; denizde çalıştırılamazlar: a) Beslenme bozuklukları, b) Ruh hastalıkları, c) Sara ve diğer sinir hastalıkları, Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6689
Sayfa: 14 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 d) Muazası bozulmuş kalp hastalıkları, e) Verem, f) Bulaşma devresinde frengi ve şankır, g) Dilsizlik, h) Bulaşma devresinde deri hastalıkları, ı) Ostoomiyalit, ostoitler, pereioseditler, j) Anal fistüller, k) İç urlar ve, çalışmaya zarar verebilecek büyüklükte dış urlar, 1) Fıtıklar, m) Belsoğukluğu, n) Çalışmaya engel olacak derecede göz ve kulak zayıflığı, p) Hareket cihazının ve bütün uzuvların çalışmaya engel olduğu sağlık kurul raporunda belirtilen her türlü hastalık, aksaklık ve bozukluklar. Tayfa olmak isteyenlerin yoklamasında, sağlık durumlarının işin gereklerine uygunluk ve dayanıklılığı da gözönünde bulundurulur ve vücutları hastalık biçiminde yağ bağlamış veya bağlayabilecekler, muaza halinde bile olsa, her çeşit organik kalp hastalığı olanlar bu hizmetlere alınmaz. Sağlık yoklaması sonuçları : Madde 29 Sağlık yoklaması sonucunda yukarki maddede yazılı aksaklık, bozukluk ve hastalıklardan herhangi birine tutulduğu saptananların denizde çalışmalarına izin verilmez. Tedavileri sonunda iyileştikleri anlaşılanlara denizde çalışma izni verilir. İyileşemeyenlerin yeterlik belgeleri ve gemi adamı cüzdanları geri alınır. Sağlık kurulu tam olmayan hastanenin sağlık yoklaması sonucu için, Liman Başkanlıklarına başvurularak dilekçe ile itiraz edebilir. İlgili, sağlık kurulu tam olan bir hastanede yeniden muayene edilir. Küçüklerin sağlık raporları : Madde 30 15-18 yaş arasında olup güverte hizmetine gireceklerin sağlık raporlarında, sağlık ve gelişme durumlarının deniz hizmetine elverişli olduğunun ve bu hizmetler dolayısıyla bozulma tehlikesi bulunmadığının açıkça gösterilmesi gerekir. Görme gücüne ilişkin koşullar : Madde 31 Güverte sınıfından olanlarla makine zabitlerinde gözün biri sağlam olmak koşuluyla zayıf gözün görme gücü 1/2 olabilir. Bir gözün görme gücü 4/5 ve daha yukarı olanlar, diğer göz kör olsa bile makine tayfası olabilirler. işitme gücüne ilişkin koşullar : Madde 32 Bir kulakla ikibuçuk, diğer kulakla birbuçuk metre uzaklıktan fısıltı sesini işitemeyenler güverte hizmetine, bir kulakla iki, diğer kulakla bir metre uzaklıktan fısıltı sesini işitemeyenler, makine hizmetine alınmazlar. Renk körlüğü : Madde 33 Renk körü olanlar, kaptan, güverte ve makine zabiti, serdümen ve gözcü olamazlar. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6690
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 15 ALTINCI BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Yola çıkmasına izin verilmeyecek gemiler : Madde 34 Gemi adamlarının sayısı ve yeterlik derecesi, bu Tüzük hükümlerine uygun bulunmayan gemilerin yola çıkmasına izin verilmez. İlk kalkma limanı dışında meydana gelecek zorlayıcı veya umulmadık halin ortadan kaldırılması olanağı bulunamazsa, gereğini belirlemeye Ulaştırma Bakanlığı yetkilidir. Yabancı ülkelerde alınmış yeterlik belgeleri: Madde 35 Yabancı ülkelerde alınmış yeterlik belgelerinin bu Tüzükte belirtilen yeterlik derecelerinden hangilerine denk olduğunu belirlemeye Ulaştırma Bakanlığı yetkilidir. Yürürlükten kaldırılan, hükümler : Madde 36 Bakanlar Kurulunun 24/7/1954 günlü ve 4/3435 sayılı kararıyla yürürlüğe konulmuş olan «Gemi Adamlarının Yeterliği ve Sayısı Hakkında Tüzük» ile ek ve değişiklikleri yürürlükten kaldırılmıştır. Geçici Madde 1 Bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan yeterlik belgeleri geçerlidir. Bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden önce güverte sınıfında usta gemicilik, makine sınıfında yağcılık ve daha üst yeterlik derecelerinde bulunanlar, bu Tüzükte başka bir öğrenim koşulu öngörülmeyen daha üst bir yeterlik belgesini İlkokulu bitirmiş olmak koşuluyla alabilirler. Geçici Madde 2 Gemi makineleri işletme mühendisi, makine mühendisi veya yüksek makine mühendislerine bu Tüzüğün yürürlüğe girmesinden önce verilmiş olan uzakyol makine zabitliği, uzakyol ikinci makinistliği, uzakyol başmakinistliği veya yakınyol başmakinistliği, uzakyol makine vardiya mühendisliği, uzakyol makine ikinci mühendisliği, yakınyol makine başmühendisliği veya uzakyol makine başmühendisliği yeterlik belgeleri, denkleri olan, uzakyol vardiya mühendisliği, uzakyol ikinci mühendisliği, yakınyol başmühendisliği veya uzakyol başmü hendisliği yeterlik belgeleriyle değiştirilir. Yürürlük : Madde 37 10/6/1946 günlü ve 4922 sayılı Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin D fıkrası gereğince hazırlanmış ve Danıştayca incelenmiş olan bu Tüzük hükümleri Resmî Gazete ile yayımı gününde yürürlüğe girer. Yürütme : Madde 38 Bu Tüzük hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : II-6691
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 11-6692 0 m u 1» t. i m I 1 f 1 \ \ Ky)$^»«Leıtd» «ıo*ffl /. *J////// jcta^^ç?** '/^r/^hc' < Ma i ;... ^.JO c *- 1 fflyyyy*? 1! 1 _. -1 I 1 I G "/W/ V/V '/"*//////// / / / X. KARA D ENİZ - Y>^ JX-'^#* \ *tl^«m _! V «A^feö^»-^ K... t-! X / / / / / / / / / / / /, v \ i - \ ADAMLARININ YErfRÜĞ/ Ve SAV/S f HAİUU M -V -W \ t HAKKINDAKİ TÜZÜĞE GÖK.E V V /X- SEFER BÖLGELERİ HARİTASI g=l K/S A SEFffc BÖLGESİ K^<7/y\ \ > IMfjUtCE YAKIN \^yl ' - - mm ÜZ/IA \& i f'' ' do \ Sayfa: 16 RESMİ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330
Yürütm» va İdare Bölümü Sayfa: 11-6693 Sefer bölgesi Uzak sefer Yakın sefer Kısa sefer 1 sayılı Çizelge (Madde 8) Kaptan ve Güverte Zabitleri Geminin cinsi ve tonilatosu Kaptan Birinci zabit Güverte zabiti Her tonilatoda yolcu gemileri Uzakyol kaptanı Uzakyol birinci zabiti Her tonilatoda yük gemileri Uzakyol kaptanı Uzakyol birinci zabiti 3501 ve daha büyük gros to- Uzakyol kaptanı Uzakyol birinci zabiti nilatodaki yolcu gemileri 3500 ve daha küçük gros to- Yakmyol kaptanı Uzakyol birinci zabiti nilatodaki yolcu gemileri 1501 ve daha büyük gros to- Yakmyol kaptanı nilatodaki yük gemileri 1001-1500 gros tonilatoluk Yakmyol kaptanı yük gemileri 751-1000 gros yük gemileri 501-750 gros yük gemileri tonilatoluk Uzakyol birinci zabiti tonilatoluk Yakmyol birinci zabiti 201-500 gros tonilatoluk Kıyı kaptanı yük gemileri 200 ve daha küçük gros to- Kıyı kaptanı nilatodaki yük gemileri Yakmyol birinci zabiti Yakınyol birinci zabiti Yakmyol güverte zabiti Yakmyol güverte zabiti Kıyı kaptanı Liman kaptanı 1501 ve daha büyük gros to- Yakmyol kaptanı Yakınyol birinci zabiti nilatodaki ticaret gemilerinde 1001-1500 gros tonilatoluk Yakmyol kaptanı Yakmyol birinci zabiti ticaret gemilerinde 2 uzakyol güverte zabiti 1 uzakyol, 1 yakınyol güverte zabiti 2 uzakyol güverte zabiti 1 uzakyol, 1 yakmyol güverte zabiti 1 yakmyol güverte zabiti Kıyı Kıyı kaptanı kaptanı Liman kaptanı 1 yakmyol güverte zabiti 1 kıyı kaptan 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 17
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa; 11-6694 Sefer bölgesi Geminin cinsi ve tonilatosu Kaptan 751-1000 gros tonilatoluk Uzakyol birinci Kıyı kaptanı ticaret gemilerinde zabiti Kısa sefer 501-750 gros tonilatoluk Yakınyol birinci Kıyı kaptanı ticaret gemilerinde zabiti Liman seferi Birinci zabit 151-500 gros tonilatoluk Kıyı kaptanı Liman kaptanı ticaret gemilerinde 150 ve daha küçük gros to- Kıyı kaptanı nilatodaki ticaret gemilerinde 100 ve daha büyük gros to- Kıyı kaptanı nilatodaki ticaret gemileriyle şehir hattı gemilerinde (istanbul İzmit arasında çalışan şehir hattı gemilerinde gemi kaptanından başka kıyı kaptanı yeterliğinde 1 birinci zabit bulunur.) 100 den küçük gros tonila- Liman kaptanı todaki ticaret gemilerinde Güverte zabiti NOT: 1 istanbul - Amasra Bölgesinde sefer yapan yük gemilerinde güverte zabiti bulundurulması isteğe bağlıdır. 2 25 ve daha küçük gros tonilatodaki makinesiz gemilerin kıyı boyunca 50 mili aşmamak koşuluyla yapacakları yolculuklarda kıyı kaptanı yerine usta gemici bulundurulabiliı. 3 25 den küçük gros tonilatodaki makineli gemilerin kıyı boyunca 75 mili aşmamak koşuluyla yapacakları yolculuklarda kıyı kaptanı yerine liman kaptam bulundurulabilir. Sayfa: 18 RESMÎ GAZETE '38 Haziran 1978 Sayı: 16330
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 11-6695 Sefer bölgesi Uzak sefer Geminin makina gücü (Beygir gücü H.P. olarak) 2 sayılı Çizelge (Madde 8) Başmühendis veya Başmakinist ve Makina Başmühendis veya başmakinist Zabitleri İkinci mühendis veya ikinci makinist 2500 ve daha yukarı Uzakyol başmühendis veya Uzakyol ikinci mühendis başmakinisti veya ikinci makinisti 501-2499 500 ve daha aşağı 2500 ve daha yukarı Yakın sefer 1001-2499 501-1000 251-500 Uzakyol başmühendis veya Uzakyol ikinci mühendis başmakinisti veya makinisti Yakınyol başmühendis Yakınyol ikinci makinisti veya başmakinisti Uzakyol başmühendisi veya Uzakyol ikinci mühendis başmakinisti veya ikinci makinisti Yakınyol başmühendis veya başmakinisti Uzakyol ikinci mühendisi veya uzakyol ikinci makinisti Yakınyol ikinci makinisti Yakınyol ikinci makinisti Yakınyol makine zabiti Yakınyol makine zabiti Vardiye mühendisi veya makine zabiti 2 uzakyol vardiye mühendisi veya makine zabiti (yük gemilerinde birisinin ikinci mü- ; hendis veya makinist olması 'j koşuluyla her ikisi de yakınyol yeterliğinde olabilir) 1 yakmyol makine zabiti I deniz buhar veya motor makinisti 1 uzakyol vardiye mühendis veya makine zabiti (yük gemilerinde yakınyol olabilir) 1 yakmyol makine zabiti (yük gemilerinde deniz buhar veya motor makinisti olabilir) 1 yakınyol makine zabiti (yük gemilerinde deniz buhar veya motor makinisti olabilir) 1 deniz buhar veya motor ma-i kinişti j 1 deniz buhar veya motor makinisti 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 19
Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: 11-6696 Geminin makina gücü Başmühendis veya Sefer bölgesi (Beygir gücü H.P. olarak) başmakinist Yakın sefer 250 ve daha aşağı Deniz buhar veya motor makinisti Kısa sefer Liman seferi NOT: 2500 ve daha yukarı Yakınyol başmühendis veya başmakinisti 1001-2499 251-1000 250 ve daha aşağı 2500 ve daha yukarı 1501-2499 1500 ve daha aşağı Uzakyol İkinci mühendisi veya uzakyol ikinci makinisti Yakınyol ikinci makinisti Deniz buhar veya motor makinisti Yakınyol makina zabiti Deniz buhar veya motor, makinisti Deniz buhar veya motor makinisti İkinci mühendis veya ikinci makinist Deniz buhar veya motor makinisti (motorlu gemilerde deniz motorcusu olabilir.) Uzakyol ikinci mühendis veya ikinci makinisti (yük gemilerinde yakmyol olabilir.) Yakınyol ikinci makinisti Deniz buhar veya motor makinisti Deniz buhar veya motor makinisti (motorlu gemilerde deniz motorcusu olabilir.) Deniz buhar veya motor makinisti Deniz buhar veya motor makinisti Vardiye mühendisi veya makine zabiti 1 uzakyol vardiye mühendis veya makine zabiti (yük gemilerinde yakmyol olabilir) 1 yakmyol makine zabiti (yük gemilerinde deniz buhar veya motor makinisti olabilir) 1 deniz buhar veya motor makinisti 1 3500 den yukarı beygir gücü (HP) ndeki makineli ve çift pervaneli gemilerde bu gemiler için öngörülen en küçük yeterlikte bir makine zabiti daha bulundurulur. 2 istanbul - İzmit arasında çalşan şehir hattı gemilerinde başmakinistten başka deniz buhar veya motor makinisti yeterlik belgesi olan bir ikinci makinist daha bulundurulur. 3 istanbul - Amasra bölgesinde sefer yapan 1001-2499 beygir gücü (HP) ndeki makineli yük gemilerinde vardiye mühendisi veya makine zabiti bulundurulması isteğe bağlıdır. Sayfa: 20 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330
28 Haziran 1978 Sayı: 16330 RESMÎ GAZETE Sayfa: 21 3 sayılı Çizelge (Madde 8) 700 Gros Tonilatodan Küçük Motorlu Yük Gemileri Makine Personeli Sefer bölgesi Gros tonilatosu Makine personeli Yakın, kısa, liman 401-700 1 deniz motor makinisti, 1 deniz motorcusu, 1 yağcı Yakın, kısa, liman 151-400 1 deniz motorcusu, 1 silici Yakın, kısa, liman 150 ve daha küçük 1 deniz motorcusu (200 mili aşan seferlerde ayrıca bir silici) NOT: 1) Bu cetvelin uygulanışında makine gücüne bakılmaz. 2) Yalan seferde çalışan 25 (hariç), kısa seferde çalışan 50 (hariç) gros tonilatodan küçük motorlu teknelerle liman seferinde çalışan 100 (hariç) gros tonilatodan küçük motorlu teknelerde deniz motorcusu bulundurulması isteğe bağlıdır. 4 sayılı Çizelge (Madde 8) Yolcu Gemileri Güverte Tayfası Geminin büyüklüğü Güverte Usta Sefer bölgesi (gros tonilato olarak) lostromosu gemici Gemici 1. Uzak, yakın, kısa 2000 ve daha küçük 1 4 5 2001-5000 1 5 7 5001 ve daha büyük 1 7 8 2. Liman seferi 25 ve daha küçük 1 26-50 1 51-200 2 1 201-600 1 1 1 601-900 1 1 2 901 ve daha büyük 1 2 2 NOT: 1 Birden çok gemici bulunan gemilerde gemicilerden yalnız biri yerine iki miço bulundurulabilir. 2 Istanbul Limanında Ahırkapı Feneri ile Fenerbahçe Fenerini birleştiren çizginin kuzeyinde çalışan 601 ve daha büyük gros tonilatodaki araba vapurlarında iki gemici yerine bir gemici bulundurulabilir. 3 Istanbul - Yalova ve İzmit arasında çalışan 201-600 gros tonilatodaki yolcu gemilerinde bir gemici daha bulundurulur. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa: II-6697
Sayfa: 22 RESMÎ GAZETE 28 Haziran 1978 Sayı: 16330 5 sayılı Çizelge (Madde 8) Yük Gemileri Güverte Tayfası 1 Kısa, yakın ve uzak sefer bölgelerinde Geminin büyüklüğü Güverte (gros tonilato lostromosu Usta gemici Gemici Miço olarak) Kısa Yakın Uzak Kısa Yakın Uzak Kısa Yakın Uzak Kısa Yakın Uzak 6001 den büyük 1 1 1 3 4 4 3 3 3 1 1 ı 3501-6000 1 1 1 3 3 3 3 3 3 1 1 1 2001-3500 1 1 1 3 3 3 2 2 2 1 1 1 1001-2000 1 1 1 2 3 3 2 1 1 1 1 1 501-1000 1 1 1 2 3 3 1 1 1 1 1 1 151-500 1 1 2 2 2 1 1 1 26-150 1 1 1 1 1 1 18-25 1 1 1 1 1 1 NOT: 1 Birden çok gemici bulunan gemilerde gemicilerden yalnız biri yerine iki miço bulundurulabilir. 2 Yelkenli gemilerin güverte tayfası, gemi armasının gerektirdiği kadar arttırılabilir. 3 150 gros tonilatodan küçük gemilerin 200 milden uzak seferlerinde bir usta gemici daha bulundurulur. 2 Liman seferi bölgesinde Geminin büyüklüğü (gros tonilato olarak) Güverte lostromosu Usta gemici Gemici Miço 1001 den büyük 600-1000 151 600 51-150 18-50 18 den küçük NOT: Bütün makinesiz yükleme - boşaltma araçlarında en az bir gemici bulundurulur. Yürütme ve İdare Bölümü Sayfa : II 6698
Yürütme vs İdare Bölümü Sayfa: 11-6699 6 sayılı Çizelge (Madde 8) Makine Tayfası 1 Kısa, yakın ve uzak sefer bölgelerinde Geminin makine gücü Makine Yağcı (Beygir gücü HP olarak) lostromosu Yoku Yük Kazan ve diğer makine personeli 2500 ve daha yukarı 1 4 2 (a) Kömür yakan ana kazanlarında 24 saatte yakılan kömürün 3 tonu için bir ateşçi, 8 tonu için bir kömürcü bulundurulur. Bu sürede yakılan kömür 8 tondan az ise kısa sefer bölgesindeki' yolculuklarda kömürcü bulundurulması isteğe bağlıdır. 2499-501 1 3 1 b) Akaryakıt kazanu gemilerde her vardiyada kazan sayısının yansı kadar akaryakıt ateşçisi bulundurulur. Yarımlar tama yükseltilir. Birden çok fca^mlı gemilerde her vardiyada ayrıca bir silici bulundurulur. 500 ve daha aşağı 2 1 c) 2500 HP ve daha yukarı güçteki motorlu gemilerde üç, 2499-501 HP arası güçte olan motorlu gemilerde 2 silici bulundurulur.) NOT: 1 Samsun, istanbul, İzmir Bölgesinde yapılan kısa seferlerde 24 saatte yakılan kömürün her 4 tonu için bir ateşçi, her 10 tonu için bir kömürcü bulundurulur. 2 24 saatte yakılan kömürün yukardaki sayılara bölümünde yarımdan yukan kesirler, tama yükseltilir. Bu yolla bulunan ateşçi sayısı üç vardiyaya bölündüğünde kalan sayı bir ise ateşçi alınmaz; iki işe üçe yükseltilir. 3 Tropikal bölgelerde kömür yakan gemilerde ateşçi ve kömürcü sayısı üçte bir arttırılır. 2 Liman seferi bölgesinde 2500 ve daha yukan 1 2 1 a ) Kömür yakan gemilerde her ana kazan için bir ateşçi bulundurulur. Günde 10 ton ve daha çok kömür yakan gemilerde aynca bir kömürcü bulundurulur. 501-2499 1 1 1 b) Akaryakıt kazanlı gemilerde bir akaryakıt ateşçisi ve bir silici bulundurulur. 500 ve daha aşağı l c) 501 HP ve daha yukan güçteki motorlu gemilerde bir silici bulundurulur. NOT: 501 HP den aşağı güçteki buhar makineli gemiler, çift pervaneli ise, bir yağcı daha bulundurulur. 2S Haziran 1878 Sayı: 16330 RESMİ GAZETE Sayfa: 23