NO: 2012/09 TAR H: 19.01.2012

VERG S RKÜLER NO: 2012/09 TAR H: 19.01.2012 KONU 5 Seri No lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli i Resmi Gazete de Yay nlanm r. 19.01.2012 tarih ve 28178 say Resmi Gazete de yay mlanan 5 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli i nde; türev ürünlerden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesi ile 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli inde de iklikler yap lmas na ili kin aç klamalara yer verilmi tir. Bu do rultuda; 1-1 Seri No lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli i nin 6. Safi Kurum Kazanc ba kl bölümün sonuna eklenen alt bölüm ile Türev ürünlerden elde edilen kurum kazançlar n tespitine yönelik olarak; - Forward lemleri, - Swap lemleri (Para Swap, Faiz Swap ) - Opsiyon Sözle meleri (Opsiyon Primi, Opsiyon Sözle mesi) - Vadeli lem ve Opsiyon Borsas lemleri, - Arac Kurulu Varantlar ndan elde edilen kazançlar n kurum kazanc na dahil edilip edilmemesi ve hangi dönemde kurum kazanc na dahil edilece ine ili kin aç klamalara yer verilmi tir. 2-1 Seri No lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli i nin 30.4. Vergi kesintisine tabi kazanç ve iratlar ba kl bölüme 30.4.9. Y ll k veya özel beyanname veren dar mükellef kurumlar n menkul sermaye irad say lan kazançlar ndan ana merkeze aktar lan tutarlar bölümünden sonra gelmek üzere eklenen alt bölüm ile dar mükellef kurumlarca yap lan türev i lemlerde vergi kesintisine yönelik olarak; a) Forward lemleri kapsam nda, Türkiye de bir i yeri ve daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan elde edilen kazanc n ticari kazanç niteli inde olmas nedeni ile bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayaca, b) Swap lemleri kapsam nda, Türkiye de bir i yeri ve daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan para swap i lemlerinden elde edilen kazanc n ticari kazanç niteli inde olmas nedeni ile bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayaca,

Türkiye de bir i yeri veya daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar aç ndan faiz swap i lemlerinden elde edilen kazançlar n alacak faizi olarak de erlendirilece i ve 5520 say Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci f kras n (ç) bendi gere ince vergi kesintisi yoluyla Türkiye de vergilendirilece i, 2009/14593 say Bakanlar Kurulu Karar uyar nca bu kapsamda, yabanc devletler, uluslararas kurumlar veya yabanc bankalardan ya da bulundu u ülkede mutad olarak kredi vermeye yetkilendirilmi olup sadece ili kili bulundu u kurumlara de il tüm gerçek ve tüzel ki ilere kredi veren kurumlara yap lacak faiz ödemeleri üzerinden %0, di er kurumlara yap lacak faiz ödemeleri üzerinden %10 oran nda vergi kesintisi yap laca, Türkiye de bir i yeri veya daimi temsilci arac yla faaliyette bulunmayan dar mükellefiyete tabi banka ve finans kurumlar n bu i lemlerden do an kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci f kras n (ç) bendi ve an lan Bakanlar Kurulu Karar uyar nca vergi kesintisi yap laca, Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (14) numaral f kras uyar nca, yabanc banka ve finans kurumlar d nda kalan ve Türkiye de i yeri veya daimi temsilcisi bulunmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan faiz swap lemlerinden elde edilen kazançlar n an lan madde uyar nca vergi kesintisine tabi olmas durumunda, bu i lemlere yönelik olarak ayr ca Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayaca, c) Opsiyon Sözle meleri kapsam nda, tezgah üstü piyasalarda gerçekle tirilen opsiyon sözle melerinde, dar mükellef bir kurum taraf ndan, gerek opsiyon sözle mesinden gerekse opsiyon priminden elde edilen kazançlar n ticari kazanç olarak de erlendirilerek ve bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayaca, d) Vadeli lem ve Opsiyon Borsas lemleri kapsam nda, Vadeli lem ve Opsiyon Borsas nda gerçekle tirilen vadeli i lem ve opsiyon sözle melerinden elde edilen gelirlerin Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (1) numaral f kras kapsam nda vergi kesintisine tabi olup bu gelirler üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca ayr ca vergi kesintisi yap lmayaca ve dar mükellef kurumlar taraf ndan bu i lemler nedeniyle elde edilen gelirlerin özel beyanname ile beyan edilmesinin söz konusu olmayaca, e) Arac Kurulu Varantlar kapsam nda, Türkiye de bir i yeri ve daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan, arac kurulu varantlar ndan elde edilen kazançlar n ticari kazanç olarak de erlendirilece i ve bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayaca belirtilmi tir. Yukar daki konulara ili kin aç klamalar n yer ald 5 Seri No lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli i yaz z ekinde sunulmu tur. Sayg lar zla.

19 Ocak 2012 PER EMBE Resmî Gazete Say : 28178 Maliye Bakanl ndan: KURUMLAR VERG GENEL TEBL (SER NO: 5) Bu Tebli de, türev ürünlerden elde edilen gelirlerin vergilendirilmesine ili kin aç klamalar yap lm olup, 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebli inde 1 ilgili bölümler itibar yla daki de iklikler yap lm r. 1-6. Safi Kurum Kazanc ba kl bölümün sonuna a daki alt bölüm eklenmi tir. 6.1. Türev ürünlerden elde edilen kurum kazançlar n tespiti 6.1.1. Forward i lemleri Forward sözle mesi, taraflardan birinin sözle meye konu olan finansal varl sözle mede belirlenen fiyat üzerinden gelecekteki belirli bir tarihte sat n almas, kar taraf n da sözle meye konu finansal varl satmas art ko an bir sözle me türüdür. Forward i lemi esas itibar yla, bir taahhüt niteli inde oldu undan ve gelirin elde edilmesi sözle menin sonuçland lmas ile gerçekle ti inden, vadeye kadar dönem içinde yap lan de erlemelerin (reeskont i lemlerinin) kurum kazanc ile ili kilendirilmemesi gerekir. Kurum kazanc na dahil edilecek kâr veya zarar n vade sonunda tespit edilmesi gerekmektedir. Örnek: (A) Kurumunun 4/1/2011 tarihinde (F) Bankas ile yapm oldu u 3 ay vadeli forward USD al m sözle mesine ili kin veriler a daki gibidir: lem Tarihi : 4/1/2011 Vade Tarihi : 4/4/2011 Sözle me Tutar : 1.000.000 USD Sözle me Kuru : 1,4890 Vadede Spot Kur : 1,5268 Kazanç Sözle meye baz al nan Sözle meye baz al nan = k ymetin piyasa fiyat na - k ymetin i lem(kullan m) fiyat na göre olu an de eri göre olu an de eri Kazanç = 1.000.000 USD x (1,5268-1,4890) = 37.800.- TL Bu forward i leminden (A) Kurumu lehine do an 37.800.- TL kazanç tutar sözle menin vade tarihinde (F) Bankas taraf ndan (A) Kurumuna ödenmi olup bu tutar an lan tarih itibar yla (A) Kurumunun kurum kazanc na dahil edilecektir. Sözle menin vadeden önce bozulmas halinde ise forward i leminden do an kâr veya zarar n sözle menin bozulma tarihinde kurum kazanc na dahil edilmesi gerekecektir. Öte yandan, forward sözle mesinin teslimat ile sonuçlanmas halinde, yap lan i lem esas itibar yla bir varl n al m-sat m i leminden farkl olmayaca ndan, sözle menin vade tarihi

itibar yla al nan veya sat lan varl klar n de erinin, sözle mede belirtilen birim de er üzerinden kay tlara intikal ettirilmesi gerekmektedir. 6.1.2. Swap i lemleri Swap, iki taraf n belirli bir zaman dilimi içinde farkl faiz ödemelerini ve/veya farkl para birimlerini kar kl olarak de tirdikleri bir takas sözle mesidir. 6.1.2.1. Para swap Para swap i lemi, taraflar n önceden anla klar oran ve ko ullarda belirli miktardaki para birimlerini de tirmek suretiyle gerçekle tirdikleri bir i lemdir. Para swap i leminde elde etme, sözle menin vadesinde gerçekle ti inden, vadeye kadar dönem içinde yap lan de erlemelerin (reeskont i lemlerinin) kurum kazanc ile ili kilendirilmemesi ve kurum kazanc na dahil edilecek kâr veya zarar n vade sonunda tespit edilmesi gerekmektedir. Örnek 1: (A) Kurumunun (F) Bankas ile yapm oldu u USD/TL para swap sözle mesine ili kin veriler a daki gibidir: lem Tarihi : 25/4/2011 Vade Tarihi : 24/5/2011 lem Tarihindeki Kur : 1,5112 Sözle me Kuru : 1,5220 Bu swap i leminde, (A) Kurumu sözle me tarihinde (sözle menin spot baca ) 20.000.000 USD kar olarak 30.224.000.- TL verecek, vadede ise (sözle menin forward baca ) 20.000.000 USD verip 30.440.000.- TL alacakt r. Buna göre, i lem tarihinde (A) Kurumu taraf ndan (F) Bankas ndan al nan 20.000.000 USD için i lem tarihindeki kur üzerinden (1,5112 döviz kuru kar olarak) 30.224.000.- TL ödenerek döviz al yap lmas nedeniyle, bu döviz sat m i lemine ili kin olarak (F) Bankas nda olu an kâr veya zarar n kurum kazanc na dahil edilmesi gerekmektedir. Swap i lemi nedeniyle, (A) Kurumu taraf ndan sözle me kuru üzerinden (1,5220 döviz kuru) vade tarihinde (F) Bankas na yap lacak 20.000.000 USD tutar ndaki döviz teslim i lemi ise esas itibar yla bir taahhüt i lemi niteli inde oldu undan ve gelirin elde edilmesi sözle menin vade tarihinde gerçekle ti inden, bu taahhüt i lemi nedeniyle vadeye kadar olan dönem içinde (F) Bankas taraf ndan yap lan de erlemelerin (reeskont i lemlerinin) kurum kazanc ile ili kilendirilmemesi gerekecektir. Sözle menin vadesinde (A) Kurumu lehine do an (30.440.000-30.224.000) 216.000.- TL kazanç tutar an lan tarih itibar yla (A) Kurumunun kurum kazanc na dahil edilecektir. Bu i lem sonucunda (F) Bankas n 216.000.- TL zarar n da ayn tarih itibar yla kurum kazanc n tespitinde dikkate al nmas gerekecektir. Öte yandan, swap sözle mesine konu döviz de imi nedeniyle bilançonun aktifine kaydedilen dövizlerin genel hükümler çerçevesinde de erlemeye tabi tutulmas gerekece i tabiidir. Örnek 2: (B) Kurumunun (Y) Bankas ile yapm oldu u EURO/USD para swap sözle mesine ili kin veriler a daki gibidir:

lem Tarihi : 27/5/2011 Vade Tarihi : 26/6/2011 lem Tarihindeki Kur : 1,4239 Sözle me Kuru : 1,4230 Bu swap i leminde, (B) Kurumu sözle me tarihinde (sözle menin spot baca ), 25.000.000 EURO kar olarak 35.597.500 USD verecek, vadede ise (sözle menin forward baca ) 25.000.000 EURO verip 35.575.000 USD alacakt r. Buna göre, i lem tarihinde (Y) Bankas taraf ndan (B) Kurumuna teslim edilen 25.000.000 EURO ile bunun kar nda an lan Kurum taraf ndan bankaya teslim edilen 35.597.500 USD nedeniyle esas itibar yla bir döviz sat i lemi gerçekle ti inden, söz konusu döviz sat m i lemleri sonucunda (B) Kurumunda ve (Y) Bankas nda olu an kâr veya zarar n kurum kazanc na dahil edilmesi gerekmektedir. Swap i lemi nedeniyle, (B) Kurumu taraf ndan sözle me kuru üzerinden (1,4230 kur kar ) (Y) Bankas na vade tarihinde yap lacak 25.000.000 EURO tutar ndaki döviz teslimi lemi ile (Y) Bankas taraf ndan an lan Kuruma ayn tarihte yap lacak USD döviz teslim lemi esas itibar yla taahhüt niteli inde oldu undan, vadeye kadar dönem içinde bu taahhüt lemlerinden kaynaklanan (Y) Bankas ve (B) Kurumu taraf ndan yap lan de erlemelerin (reeskont i lemlerinin) kurum kazanc ile ili kilendirilmemesi gerekecektir. Sözle menin vadesinde (Y) Bankas lehine do an (35.597.500-35.575.000) 22.500 USD kar kazanç tutar an lan tarih itibar yla (Y) Bankas n kurum kazanc na dahil edilecektir. Bu i lem sonucunda (B) Kurumunun zarar n da ayn tarih itibar yla kurum kazanc n tespitinde dikkate al nmas gerekecektir. Öte yandan, swap sözle mesine konu döviz de imi nedeniyle bilançonun aktife kaydedilen dövizlerin genel hükümler çerçevesinde de erlemeye tabi tutulmas gerekece i tabiidir. Ayr ca, swap sözle mesi çerçevesinde de ime konu para birimlerinin sözle me tarihi itibar yla tesliminde i lem tarihindeki birim de er üzerinden, sözle menin vade tarihi itibar yla tesliminde sözle mede belirtilen birim de er üzerinden kay tlara intikal ettirilmesi gerekmektedir. Sözle menin vadeden önce bozulmas halinde ise para swap i leminden do an kâr veya zarar n sözle menin bozulma tarihinde kurum kazanc na dahil edilmesi gerekecektir. 6.1.2.2. Faiz swap Faiz swap, gösterge bir anapara üzerinden farkl faiz oran esaslar na göre hesaplanacak faizlerin iki taraf aras nda anla lan vadelerde de imini öngören bir sözle me çe idi olup, ayn para biriminden olan borçlar n sadece faiz ödemelerinin yap de mekte, anapara tutar de imi gerçekle memektedir. Faiz swap i leminde elde etme, sözle mede yer alan faiz oranlar dikkate al narak hesaplanan faiz de imlerinin yap ld dönemler itibar yla gerçekle ti inden, bu dönemlerin sonuna kadar ilgili dönem içinde yap lan de erlemelerin (reeskont i lemlerinin) kurumlar vergisi matrah n tespitinde indirim veya ilave kalem olarak düzeltilmesi gerekecektir. Dolay yla, faiz swap sözle mesine istinaden sözle menin taraflar nca ödenen veya tahsil edilen faizler, sözle menin vadesi beklenmeksizin faiz tahakkukunun yap ld dönemler itibar yla taraflarca kurum kazançlar n tespitinde gelir veya gider olarak dikkate al nacakt r.

Faiz swap nda faiz de imlerinin çak mas durumunda, söz konusu faiz de im tarihlerinde elde edilen faiz geliri ile ödenen faiz giderlerinin kar la lmas sonucunda olu acak net kâr veya zarar n bu tarihler itibar yla kurum kazanc n tespitinde dikkate al nmas gerekecektir. Örnek 1: (A) Kurumu 30/7/2010 tarihinde, 10.000.000 USD tutar ndaki 2 y l vadeli 6 ayda bir LIBOR faiz ödemeli borcundan do an yükümlülü ünü yerine getirebilmek üzere, (Z) Bankas ile %4 faiz oran ile yapt 2 y l vadeli 6 ayda bir faiz ödemeli swap sözle mesine ili kin veriler a daki gibidir: Sözle me Tutar : 10.000.000 USD Sözle me Tarihi : 30/7/2010 Sabit Faiz : % 4 De ken faiz : USD L BOR Faiz De im Tarihleri: LIBOR Döviz Kuru 31/1/2011 %4,5 1,60 29/7/2011 %3,8 1,67 31/1/2012 %4,1 1,61 31/7/2012 %3,7 1,71 FA Z DE M LIBOR TAR HLER 31/1/2011 %4,5 (Z) BANKASI TARAFINDAN (A) KURUMUNA ÖDENEN FA Z 225.000 USD (225.000x1,60= 360.000) (A) KURUMUNUN (Z) BANKASINA ÖDED FA Z (200.000x1,60=320.000) KURUM KAZANCININ TESP NDE D KKATE ALINACAK TUTAR 40.000.-TL 29/7/2011 %3,8 190.000 USD (190.000x1,67= 317.300) (200.000x1,67=334.000) (16.700).- TL 31/1/2012 %4,1 205.000 USD (205.000x1,61= 330.050) (200.000x1,61= 322.000) 8.050.- TL 31/7/2012 %3,7 185.000 USD (185.000x1,71)= 316.350) (200.000x1,71= 342.000) (25.650).- TL Bu durumda, (A) Kurumu 31/1/2011 tarihinde de ken faizden sabit faize geçmi olmas nedeniyle avantajl durumda olup söz konusu swap i lemi sonucu (Z) Bankas ndan elde etti i faiz geliri tutar ile (Z) Bankas na ödedi i faiz giderinin kar la lmas sonucunda olu an 40.000.- TL lik tutar 31/1/2011 tarihi itibar yla kurum kazanc na dahil etmesi gerekmektedir. 29/7/2011 tarihi itibar yla (A) Kurumunun swap i lemi dolay yla (Z) Bankas na ödedi i faiz gideri ile (Z) Bankas ndan elde etti i faiz gelirlerinin kar la lmas sonucunda 10.000

USD zarar olu tu undan, (A) Kurumu bu tutar n TL kar olan 16.700.- TL zarar kurum kazanc n tespitinde dikkate alabilecektir. 31/1/2012 tarihinde ise (A) Kurumu faiz swap i leminden dolay ödedi i faiz gideri ile elde etti i faiz gelirinin kar la lmas sonucunda (5.000 USD) 8.050.- TL kârl durumda olup, bu kâr n kurum kazanc na dahil edilmesi gerekecektir. 31/7/2012 tarihinde (A) Kurumu yine yap lan swap i lemi dolay yla ödedi i faiz gideri ile elde etti i faiz gelirinin kar la lmas sonucunda olu an 25.650.- TL zarar kurum kazanc n tespitinde dikkate alabilecektir. lem tarihindeki kur, i leme taraf olan banka taraf ndan kullan lan i lem an ndaki kuru, böyle bir kurun bulunmamas halinde ise Merkez Bankas döviz al kurunu ifade etmektedir. Faiz swap nda faiz de imlerinin bir k sm n çak mamas halinde ise çak mayan faiz de im tarihlerinde elde edilen faiz geliri veya ödenen faiz giderlerinin, de im tarihi itibar yla yap lacak faiz gideri reeskontu veya faiz geliri reeskontu ile kar la lmas sonucunda olu acak net kâr veya zarar n bu tarihler itibar yla kurum kazanc n tespitinde dikkate al nmas gerekecektir. Çak mayan faiz de im tarihlerinde yap lan faiz gideri reeskontu veya faiz geliri reeskontunun da izleyen dönem ba ndan itibaren ters kay tla kapat lmas gerekecektir. Örnek 2: Tam mükellef (G) Bankas 10.000.000 USD tutar ndaki 2 y l vadeli 3 ayda bir LIBOR faiz ödemeli borcundan do an yükümlülü ünü yerine getirebilmek için, 30/7/2010 tarihinde yurt d nda mukim (D) Bankas ile % 4 faiz oran ile yapt 2 y l vadeli 6 ayda bir faiz ödemeli swap sözle mesine ili kin veriler a daki gibidir: Sözle me Tutar : 10.000.000 USD Sözle me Tarihi : 30/7/2010 Sabit Faiz : % 4 De ken faiz : USD LIBOR Faiz De im Tarihleri: LIBOR Döviz Kuru (G) Bankas (D) Bankas 28/10/2010 %5,1 1,60 31/1/2011 31/1/2011 %4,5 1,62 29/4/2011 %2,6 1,64 29/7/2011 29/7/2011 %3,8 1,67 28/10/2011 %4,0 1,66 31/1/2012 31/1/2012 %4,1 1,61 30/4/2012 %3,9 1,67 31/7/2012 31/7/2012 %4,0 1,71

ÖDEME TAR HLER LIBOR (G) BANKASI (D) BANKASI (D) BANKASI (G) BANKASI TARAFINDAN TARAFINDAN (G) BANKASINA (D) ÖDENEN FA Z BANKASINA ÖDENEN FA Z 28/10/2010 %5,1 127.500 USD (127.500x1,60= 204.000) 31/1/2011 31/1/2011 %4,5 112.500 USD (112.500x1,62= 182.250) 29/4/2011 %2,6 65.000 USD (65.000x1,64= 106.600) 29/7/2011 29/7/2011 %3,8 95.000 USD (95.000x1,67= 158.650) 28/10/2011 %4,0 100.000 USD (100.000x1,66= 166.000) 31/1/2012 31/1/2012 %4,1 102.500 USD (102.500x1,61= 165.025) 30/4/2012 %3,9 97.500 USD (97.500x 1,67= 162.825) 31/7/2012 31/7/2012 %4,0 100.000 USD (100.000x1,71= 171.000) (200.000/2 x 1,62= 162.000) (200.000/2 x 1,67= 167.000) (200.000/2 x 1,61= 161.000) (200.000/2 x 1,71= 171.000) (G) BANKASI TARAFINDAN KKATE ALINACAK REESKONT TUTARI 100.000 USD (100.000x1,60= 160.000) 100.000 USD (100.000x1,64= 164.000) 100.000 USD (100.000x1,66= 166.000) 100.000 USD (100.000x1,67 = 167.000) (G) BANKASININ KURUM KAZANCININ TESP NDE KKATE ALINACAK TUTAR 44.000.- TL 20.250.- TL (57.400).- TL (8.350).-TL 0 4.025.- TL (4.175).- TL 0 Örne imize göre, 28/10/2010 tarihi itibar yla (D) Bankas taraf ndan (G) Bankas na 204.000.-TL faiz ödemesi yap lmakta olup (G) Bankas taraf ndan yap lan herhangi bir faiz ödemesi bulunmad ndan, bu tarihte (G) Bankas taraf ndan yap lacak 160.000.-TL tutar ndaki faiz gideri reeskontu ile (D) Bankas taraf ndan ödenen faiz geliri aras ndaki net fark (G) Bankas n kurum kazanc n tespitinde dikkate al nacakt r. (G) Bankas taraf ndan yap lan bu reeskont i lemi izleyen dönem ba ndan (1/1/2011) itibaren ters kay tla kapat lmak suretiyle gelir hesaplar ile ili kilendirilecektir. 29/4/2011, 28/10/2011 ve 30/4/2012 tarihlerinde de yukar da yap lan aç klama çerçevesinde, (G) Bankas taraf ndan yap lan herhangi bir faiz ödemesi bulunmasa dahi faiz gideri reeskontu yap lacak ve bu reeskont i lemi izleyen dönem ba nda yap lan ters kay tla kapat lmak suretiyle gelir hesaplar ile ili kilendirilecektir. 31/1/2011, 29/7/2011, 31/1/2012 ve 31/7/2012 tarihlerinde ise bankalar n kar kl yükümlülüklerinin çak mas nedeniyle herhangi bir reeskont hesaplamas söz konusu olmay p, faiz gelir ve gideri aras ndaki net fark kurum kazanc na dahil edilecektir.

Bu ekilde, faiz swap i leminden (G) Bankas taraf ndan elde edilen kâr veya zararlar ilgili olduklar hesap dönemi itibar yla kurum kazanc n tespitinde dikkate al nacakt r. 6.1.3. Opsiyon sözle meleri Opsiyon sözle meleri, belirli bir miktardaki varl (fiziksel emtia veya finansal varl k) belirli bir fiyattan gelecekte belirli bir tarihte sat n alma veya satma hakk sa layan sözle melerdir. 6.1.3.1. Opsiyon primi Opsiyon sözle melerinde, sat n alma veya satma hakk alan taraf n bu hakk satan tarafa yapt ödeme opsiyon primidir. Opsiyon primi, kurumlar vergisi mükellefleri aç ndan tahakkuk esas gere i, opsiyon sözle mesinde belirtilen hakk satan tarafça opsiyon hakk n sat kar nda al nan bir bedel olarak sözle menin düzenlendi i tarihte kesinle ti inden, bu tarih itibar yla gelir olarak dikkate al nacakt r. Di er taraftan, bu hakk sat n alan tarafça söz konusu opsiyon primi sözle meden do an kazanc n hesab nda gider olarak dikkate al naca ndan, sözle meden elde edilen kazanc n kesinle ti i tarih olan opsiyon hakk n kullan ld veya sözle menin sona erdi i tarih itibar yla gider olarak dikkate al nacakt r. 6.1.3.2. Opsiyon sözle mesi Tezgah üstü piyasalarda gerçekle tirilen opsiyon sözle melerinden do an i lemlerde elde etme, opsiyon sözle mesinde belirtilen hakk n kullan lmas ile birlikte gerçekle ti inden opsiyonun kullan ld tarihe kadar olan dönem içinde yap lan de erlemelerin (reeskont lemlerinin) kurum kazanc ile ili kilendirilmemesi gerekmektedir. Opsiyon sözle mesinin teslimat olmaks n nakdi uzla ma ile sonland lmas durumunda, nakdi uzla ma sonucunda elde edilen kâr veya zarar n kurum kazanc na dahil edilmesi gerekecektir. Örnek 1: (B) Kurumu 14/1/2011 tarihinde (F) Bankas ile yapm oldu u 6 ay vadeli EURO al m opsiyon sözle mesinde al m hakk alan taraf olup bu sözle meye ili kin veriler daki gibidir: Sözle me Tutar Vade Tarihi : 14/7/2011 Sözle me Tarihindeki Kur : 2,0630 Opsiyon Kuru : 2,1200 Vadede Spot Kur : 2,3250 Opsiyon Primi : 1.500.000 EURO : 15.000 EURO (1.500.000x%1) Sözle meden Do an Kâr/Zarar = 1.500.000 EURO x (2,3250 2,1200) = 307.500.- TL Bu durumda, (B) Kurumunca ödenen opsiyon primi (15.000 x 2,0630=) 30.945.- TL opsiyon primi sözle menin vade tarihi itibar yla gider olarak dikkate al nacakt r. (B) Kurumu lehine opsiyon sözle mesinden do an 307.500.- TL kâr tutar ise (F) Bankas taraf ndan nakit olarak ödendi inden, bu tutar sözle menin vade tarihi itibar yla (B) Kurumunun kazanc na dahil edilecektir.

Ayn ekilde, (F) Bankas nca tahsil edilen opsiyon primi (30.945.- TL) sözle me tarihi itibar yla gelir olarak dikkate al nacakt r. Ayr ca, opsiyon sözle mesine ba olarak do an 307.500.- TL lik zarar tutar sözle menin vade tarihi itibar yla kurum kazanc n tespitinde dikkate al nacakt r. Örnek 2: Dar mükellef (N) Kurumu 15/8/2011 tarihinde tam mükellef (Y) A.. ile yapm oldu u 4 ay vadeli USD al m opsiyon sözle mesinde al m hakk satan taraf olup bu sözle meye ili kin veriler a daki gibidir: Sözle me Tutar : 3.000.000 USD Vade Tarihi : 15/11/2011 Sözle me Tarihindeki Kur: 1,7600 Opsiyon Kuru : 1,8400 Vadede Spot Kur : 1,8100 Opsiyon Primi : 30.000 USD (3.000.000x%1) Sözle meden Do an Kâr/Zarar =3.000.000 USD x (1,8400-1,8100) =90.000.- TL Bu durumda, dar mükellef (N) Kurumuna (Y) A.. taraf ndan ödenen (30.000 x 1,7600=) 52.800.- TL opsiyon primi sözle menin vade tarihi itibar yla gider olarak dikkate al nacakt r. (Y) A.. nin sözle me vadesinde olu an spot kurun sözle me kurundan dü ük olmas nedeniyle bu al m opsiyonu hakk kullanmas durumunda 90.000.- TL zarar ortaya kaca ndan opsiyon hakk kullan lmayacak olup, zarar tutar ödedi i opsiyon primi ile s rl kalacakt r. Öte yandan, opsiyon sözle mesinin teslimat ile sonuçlanmas halinde, yap lan i lem esas itibar yla bir varl n sat i leminden farkl olmayaca ndan, sözle menin vade tarihi itibar yla al nan veya sat lan varl klar n sözle mede ki opsiyon kuru ile kay tlara intikal ettirilmesi gerekmektedir. Opsiyon sözle mesi ile elde edilen sözle meye konu varl n al m veya sat m hakk n kullan lmas durumunda; - Al m opsiyonunda, sözle me uyar nca al m hakk alan tarafça sözle meye konu varl k için ödenen tutar sözle meye konu varl n maliyet bedelini; al m hakk satan tarafça sözle meye konu varl k için tahsil edilen tutar ise sözle meye konu varl n sat bedelini olu turacakt r. - Sat m opsiyonunda, sözle me uyar nca sat m hakk alan tarafça sözle meye konu varl k için tahsil edilen tutar sözle meye konu varl n sat bedelini; sat m hakk satan tarafça sözle meye konu varl k için ödenen tutar ise sözle meye konu varl n maliyet bedelini olu turacakt r. Opsiyon sözle mesinin verdi i hakk n kullan lmamas durumunda ise sözle meye istinaden herhangi bir kâr veya zarar n do mas söz konusu olmayacakt r. Türkiye de kurulu organize borsalarda (VOB v.b.) gerçekle tirilen opsiyon sözle melerine ili kin olarak izleyen bölümde yer alan aç klamalar n dikkate al nmas gerekecektir.

6.1.4. Vadeli lem ve Opsiyon Borsas i lemleri Vergi Usul Kanununun 289 uncu maddesinde, Bu bölümde yaz olmayan veyahut yaz olup da kendi ölçüleriyle de erlenmesine imkan bulunmayan iktisadi k ymetlerden bina ve arazi vergi de erleriyle, di erleri, varsa borsa rayici, yoksa mukayyet de erleri, o da yoksa emsal bedeliyle de erlenir. hükmü yer almaktad r. Buna göre; - Vadeli lem ve Opsiyon Borsas nda gerçekle tirilen vadeli i lem ve opsiyon sözle meleri, Vergi Usul Kanununun 289 uncu maddesi uyar nca borsa rayici ile de erlenece inden, an lan sözle melerin de erleme günü itibar yla borsada olu an uzla ma fiyat na (borsa rayici) göre olu an fark n, kurum kazanc ile ili kilendirilmesi gerekecektir. - Sözle menin ters pozisyonla kapat lmas halinde, gerçekle en kâr veya zarar kurum kazanc na dahil edilecektir. - Sözle menin vadesinde nakit uzla ma sonucu elde edilen kâr veya zarar, kurum kazanc na dahil edilecektir. - Sözle menin teslimat ile sonuçlanmas halinde, yap lan i lem esas itibar yla bir varl n al m-sat m i leminden farkl olmayaca ndan, sözle menin vade tarihi itibar yla al nan veya sat lan varl klar n de erinin, sözle mede belirtilen birim de er üzerinden kay tlara intikal ettirilmesi gerekmektedir. - Vadeli lemler ve Opsiyon Borsas nda i lem yapan mü terilerin teminat hesaplar nda bulunan nakdi teminatlar n TAKASBANK taraf ndan nemaland lmas sonucu elde edilen gelirler de genel hükümler çerçevesinde kurum kazanc na dahil edilecektir. 6.1.5. Arac kurulu varantlar Arac kurulu varant, elinde bulunduran ki iye, dayanak varl ya da göstergeyi önceden belirlenen bir fiyattan belirli bir tarihte veya belirli bir tarihe kadar alma veya satma hakk veren ve bu hakk n kaydi teslimat ya da nakit uzla ile kullan ld, arac kurulu larca ihraç edilen menkul k ymet niteli indeki bir sermaye piyasas arac r. Arac kurulu varantlar opsiyon sözle melerine gösterdi i benzerlik nedeniyle opsiyon sözle melerinin menkul ymetle tirilmi bir çe idi olarak kabul edilmektedir. Bu kapsamda, arac kurulu varantlar ndan elde edilen gelirin kurum kazanc na dahil edilmesi gerekmektedir. 2-30.4. Vergi kesintisine tabi kazanç ve iratlar ba kl bölüme 30.4.9. Y ll k veya özel beyanname veren dar mükellef kurumlar n menkul sermaye irad say lan kazançlar ndan ana merkeze aktar lan tutarlar bölümünden sonra gelmek üzere a daki alt bölüm eklenmi tir. 30.4.10. Dar mükellef kurumlarca yap lan türev i lemlerde vergi kesintisi 30.4.10.1. Forward i lemleri Türkiye de bir i yeri ve daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan forward lemlerinden elde edilen kazanc n niteli i ticari kazanç olup bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayacakt r.

30.4.10.2. Swap i lemleri 30.4.10.2.1. Para swap Türkiye de bir i yeri ve daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan para swap i lemlerinden elde edilen kazanc n niteli i ticari kazanç olup bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayacakt r. 30.4.10.2.2. Faiz swap Türkiye de bir i yeri veya daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar aç ndan faiz swap i lemlerinden elde edilen kazanç alacak faizi olarak de erlendirilecek, 5520 say Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci f kras n (ç) bendi gere ince vergi kesintisi yoluyla Türkiye de vergilendirilecektir. An lan maddenin Bakanlar Kuruluna verdi i yetkiye istinaden yay mlanan 2009/14593 say Bakanlar Kurulu Karar 2 uyar nca bu kapsamda, yabanc devletler, uluslararas kurumlar veya yabanc bankalardan ya da bulundu u ülkede mutad olarak kredi vermeye yetkilendirilmi olup sadece ili kili bulundu u kurumlara de il tüm gerçek ve tüzel ki ilere kredi veren kurumlara yap lacak faiz ödemeleri üzerinden %0, di er kurumlara yap lacak faiz ödemeleri üzerinden %10 oran nda vergi kesintisi yap lmas gerekecektir. Buna göre, Türkiye de bir i yeri veya daimi temsilci arac yla faaliyette bulunmayan dar mükellefiyete tabi banka ve finans kurumlar n bu i lemlerden do an kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesinin birinci f kras n (ç) bendi ve an lan Bakanlar Kurulu Karar uyar nca vergi kesintisi yap lmas gerekmektedir. Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (14) numaral f kras uyar nca, yabanc banka ve finans kurumlar d nda kalan ve Türkiye de i yeri veya daimi temsilcisi bulunmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan faiz swap i lemlerinden elde edilen kazançlar n an lan madde uyar nca vergi kesintisine tabi olmas durumunda, bu i lemlere yönelik olarak ayr ca Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayacakt r. 30.4.10.3. Opsiyon sözle meleri ve opsiyon primi Tezgah üstü piyasalarda gerçekle tirilen opsiyon sözle melerinde, dar mükellef bir kurum taraf ndan, gerek opsiyon sözle mesinden gerekse opsiyon priminden elde edilen kazançlar ticari kazanç olarak de erlendirilecek ve bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayacakt r. Türkiye de kurulu organize borsalarda gerçekle tirilen opsiyon sözle melerine ili kin olarak izleyen bölümde yer alan aç klamalar n dikkate al nmas gerekecektir. 30.4.10.4. Vadeli i lem ve opsiyon borsas i lemleri Vadeli lem ve Opsiyon Borsas nda gerçekle tirilen vadeli i lem ve opsiyon sözle melerinden elde edilen gelirler Gelir Vergisi Kanununun geçici 67 nci maddesinin (1) numaral f kras kapsam nda vergi kesintisine tabi olup bu gelirler üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca ayr ca vergi kesintisi yap lmayaca gibi dar mükellef kurumlar taraf ndan bu i lemler nedeniyle elde edilen gelirlerin özel beyanname ile beyan edilmesi söz konusu olmayacakt r.

30.4.10.5. Arac kurulu varantlar Türkiye de bir i yeri ve daimi temsilcisi olmayan dar mükellef kurumlar taraf ndan, arac kurulu varantlar ndan elde edilen kazançlar ticari kazanç olarak de erlendirilecek ve bu kazançlar üzerinden Kurumlar Vergisi Kanununun 30 uncu maddesi uyar nca vergi kesintisi yap lmayacakt r. Tebli olunur. ------------------------------------------ 1 3/4/2007 tarihli ve 26482 say Resmî Gazete de yay mlanm r. 2 3/2/2009 tarihli ve 27130 say Resmî Gazete de yay mlanm r.