DOĞA AKTİVİTELERİ ve MACERA KENTİ RİZE

DOĞA AKTİVİTELERİ ve MACERA KENTİ RİZE Türkçe Birinci Baskı Kasım 2013 Bütün yayın hakları saklıdır. Rehberde yer alan yazılar ve görseller, telif sahibinin izni alınmadan kısmen veya tamamen basılamaz ve çoğaltılamaz. ISBN Numarası 978-605-149-494-4 1

Yayımlayan: Kaçkar Turizm Birliği Hazırlayan: Ersin DEMİREL www.ersindemirel.blogspot.com ersindemi@hotmail.com Fotoğraflar: Ersin DEMİREL Grafik Tasarım: Grafit Tanıtım ve Tasarım Ajansı gocmenali@gmail.com Katkıda Bulunanlar: Bukla Tur, Emrah ÇOBAN, Extreme Türk Doğa Sporları Kulübü, Kaçkar Dağcılık Rafting Kayak İhtisas Spor Kulübü (KDRK), Karadeniz Dalgıçları Spor Kulübü, Macahel Tur, Ozan Yıldırım, Rize Lodos Kulübü, Selçuk GÜNEY, Tamzara Tur, Tunç FINDIK Fındıklı-Viçe Doğa Sporları Kulübü (VİDAK) Rehber kitapta geçen yürüyüş rotaları mutlaka bölgeyi bilen bir rehber veya alan kılavuzuyla birlikte gezilmelidir. Aksi takdirde oluşabilecek tüm sorumluluklar gezginin kendisine aittir. Yayımlanan GPS koordinatları sadece bilgilendirme amaçlıdır. Uydu sinyalleri ve/veya matbaa hataları sebebiyle oluşabilecek durumlardan yayımcı sorumlu tutulamaz. 2

İÇİNDEKİLER Önsöz Macera Kenti Rize Rize Yürüyüş Rotaları Hakkında Yürüyüşçüler İçin Önemli Uyarılar Yürüyüş Zorluk Dereceleri Günübirlik ve Uzun Yürüyüş Rotaları Kamplı Yürüyüş Rotaları Tırmanış Rotaları Kaya ve Buzul Tırmanışı Rotaları Vadi Geçişi Rotaları Bisiklet Rotaları Jip Safari ve Motor Rotaları Manzaralı Araç Rotaları Su Sporları Botanik Turları Yaban Hayat Gözlemi Kuş Gözlemi Foto Safari Yamaç Paraşütü Kış Aktiviteleri Karavan ve Kamp Alanları Bilgi ve İletişim 4 8 12 16 18 20 50 56 68 69 70 84 90 94 102 106 107 108 112 114 124 126 3

ÖNSÖZ Doğanın karşı konulmaz çağrısı, Rize nin sınırlarında barındırdığı güzelliklerde kendini gösteriyor. Ulaşılması zor zirveler, karlı tepeler, muhteşem buzullar, sürekli değişen renkleriyle bir gökkuşağını anımsatan göller, dört mevsim çağıl çağıl akan dereler, bitki örtüsünün zenginliğini yansıtan endemik çiçekler, gür ormanlar ve buralarda süregelen yaban hayatı, yeşil bir koridor gibi Karadeniz e uzanan derin vadiler ve geleneksel mimarileriyle yamaçları süsleyen yayla evleri, doğanın gizli bahçesi Rize nin sürprizlerinden sadece birkaçı.

Konuksever ve nüktedan insanların kenti Rize, doğanın sanatçı yönüne tanık olacağınız büyüleyici bir coğrafya. Doğaseverlere sunduğu farklı outdoor etkinlikleriyle Macera Kenti sıfatını fazlasıyla hak ediyor. Daha önce yayınladığımız Köprüler, Şelaleler, Yaylalar ve Buzul Gölleri kitaplarının yanı sıra Macera Kenti rehberi, Rize nin turizm alanında markalaşmasına önemli bir katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada emeği geçen herkese, kitabın basımına destek olan Çaykur Genel Müdürlüğü ve Kaçkar Turizm Birliği ne teşekkür ederim. Nurullah ÇAKIR Rize Valisi Fırtına Vadisi ve Verçenik Dağı

Aynalıgöl ve Kaçkar Zirvesi

MACERA BİLGİ VE İLETİŞİM KENTİ RİZE Doğanın milyonlarca yıl süren özenli çalışmaları sonucunda şekillenen topografik yapısı ve kendine has iklimiyle Rize, bir outdoor aktiviteleri cenneti olarak nitelendirilebilir. Eskiden üzeri kalın bir buz tabakasıyla örtülü olan bu coğrafya, küresel ısınmayla birlikte hızla değişerek derin vadilerin ve yalçın zirvelerin oluşmasına olanak sağlamış. Kısa bir zaman diliminde yemyeşil orman denizinden başlayıp mavi-beyaz çağıldayan derelerin eşliğinde buzul göllerini selamlayarak karlı doruklara ulaşabilirsiniz. Bu anlamda, coğrafi koşulların zenginliği Rize yi farklı kılan en önemli özellikler arasında. Dağlar, vadiler, akarsular, buzul gölleri, ormanlar ve alpin çayırlıkların hakim olduğu bu mucizevi doğa parçası sürpriz görüntüler sunuyor konuklarına. Şehrin güneyinde doğu-batı ekseninde uzanan dağlar, Karadeniz ile İç Anadolu yu birbirinden ayırır. Doğu Karadeniz Dağları nın Soğanlı, Çapans, Tatos, Dilek, Kaçkar ve Altıparmak gibi dağ silsilelerini barındıran ilin yaklaşık %78 i dağlarla kaplıdır. Üç bin metre üzerindeki doruk sayısının elliyi aştığı Rize, dağcılar ve yürüyüşseverler için düşsel bir serüven gibidir. En önemli yükseltileri Kaçkar (3932 m), Verçenik (Varşanba) (3709 m), Kındevul Tepe (3562 m), Tatos (3549 m), Altıparmak (3492 m), Liblin Tepe (3492), Leşkayası Tepesi (3478 m), Çatalkaya (3476 m), Yaz Dağı (3459 m), Koyunsokağı Vacakar (3458 m), Kızılbel (3425 m), Çaymakçur (3420 m), Çiftegöl Tepesi (3420 m), Gudashevsivrisi (3406 m), Kırklar (3392 m), Salır (3367 m), Cimil (3344 m), Koyunsokağı (3342 m), Taşoluk (3342 m) ve Marsis (3334 m) olarak sayılabilir. Ülkemizin en yüksek 4. zirvesi olan Kaçkar dağ silsilesinde ana doruk yakınlarında 3781 ve 3711 metrelik adsız iki zirve daha bulunduğunu hatırlatalım. Kaçkar Dağları, Ağrı ve Hakkari buzullarından sonra ülkenin 3. büyük buzuluna ev sahipliği yapar. Rize nin az bilinen bir başka özelliği de, sınırları içerisinde yaklaşık 250 ye yakın buzul gölü barındırmasıdır. Dünya genelinde aynı bölgede bu kadar çok sayıda buzul gölüne pek az yerde rastlanır. Bu açıdan Rize doğaseverler için önemli bir bölgedir. Dağların yüksek kesimlerinde veya zirve altındaki çanaklarda görülen buzul göllerinin birçoğuna ulaşmak oldukça zordur. Çoğu zaman sis altındaki bu yüksek mekanlara ancak yürünerek varılabilir. Doğudan batıya doğru uzanan Doğu Karadeniz Dağları, kendine bir geçit bulmak isteyen insanoğlunu zorlamış tarih boyunca. Yüksek tepeler, karlı zirveler, ansızın bastıran sis ve her daim yağmurlu iklim, çok az noktada geçit vermiş insanlara ve kervanlara. Yaklaşık 150 kilometre boyunca uzanan bu sıradağlar üzerindeki 8

Hızarkapı, Kırmızı Gedik, Lale, Babür, Körahmet, Hevek, Naletleme (Çaymakçur), Kavron, Davalı, Hodaçur, Şoroh, Kale, Tatos, Hemşin, Atmeydanı, Kalçarak ve Salır geçitleri, Rize sınırları içerisindeki en önemli aşıtlardır. Heybetli dağların eteklerinde, çoğunluğu kuzey-güney doğrultusunda uzanan derin vadiler yer alır. Çağlayan, Arılı, Işıklı, Tunca, Fırtına, Hemşin, Melyat, Senoz, Güneysu, Salarha ve İkizdere ana vadileri, içlerine (güneye) doğru ilerledikçe yan kollara ayrılırlar. Yamaçları ormanlarla kaplı bu ıslak koridorlarda irili ufaklı sayısız dere kavuşur. Derelerin oluşturduğu ana akarsuları Sümer, Çağlayan, Arılı, Gare, Tunca, Fırtına, Modaçar (Melmenat), Hemşin, Melyat, Aşıklar, Şairler, Senoz, Salarha (Askoroz), Güneysu, İslahiye, Çiftekavak, Erikliman ve İyidere (İkizdere) olarak sıralayabiliriz. Bölgenin en uzun akarsuları İyidere ve Fırtına Deresi dir. Abu, Abu Viçe ve Alacagöl dereleri Çağlayan ı, Yeşil ve Zuğu dereleri Arılı yı, Hala ve Büyükdere Fırtına yı, Uzundere ve Çataldere Senoz u, Kara, Cimil, Yediçukur, Kabahor, Meles ve Çakador dereleri ise İyidere yi (İkizdere) meydana getiren başlıca kaynaklardır. Ayder de Kayak, Çamlıhemşin-Gürkan KÖSE 9 Şehir Merkezinde Yamaç Paraşütü Muhsin YELKEN

MACERA KENTİ RİZE Rize flora açısından da zengin bir potansiyele sahiptir. Yüksek dağlar ve yeşil vadilerin etrafını gür ve sık orman formasyonu kuşatır. 750 metreye kadar kızılağaç, kayın, kestane, ıhlamur, gürgen, karaağaç, yabani karayemiş, yabani kiraz, defne, çınar, tesbih ağacı, meşe, dişbudak ve şimşir; 800-1400 metre arasındaki zonda çam, ladin, sakallı kızılağaç, kayın, kestane ve gürgen; 1500 metre rakımdan sonra doğu ladini ve karaçam; orman sınırının bittiği 2000 metre üzerinde ise alpin çayırlıklar görülür. Bu zengin ekosistem; endemik bitkilere, altı farklı rengiyle göz kamaştıran ormangüllerine ve dünyanın en büyük şimşir ormanlarından birine ev sahipliği yapar. Fırtına Vadisi nde Rafting, Çamlıhemşin İp Aktiviteleri, Çamlıhemşin Rize nin bir bölümü 1994 yılında Kaçkar Dağları Milli Parkı ilan edilmiştir. Bölgenin milli park statüsü kazanmasının en önemli nedeni Kaçkar Dağları nda bulunan buzullar ile Fırtına Deresi ve Çat Deresi vadilerinin zengin flora çeşitliliğidir. Yukarda saymaya çalıştığımız özelliklerin yanı sıra eşsiz doğal kaynaklarıyla Rize doğaseverler için outdoor aktivitesi anlamında sayısız seçenek sunuyor. Trekking, hiking, tırmanış, bisiklet, dağ bisikleti, buzul göllerinde kano, rafting, akarsu kanosu, yaban hayat gözlemi, kuş gözlemi, botanik turu, mantar turu, manzaralı araç rotası, foto safari, jip safari, oryantiring, motor güzergahları, ip aktiviteleri, karavan kampı ve olta balıkçılığının yanı sıra; kayaking, snowboard, tur kayağı, kar kanosu, kar raftingi, lazboard ve heliski gibi kış sporlarıyla Rize, macera dünyasına açılan bir kapıdır aynı zamanda. 10

11 Kaçkar Dağları nda Singletrack

RİZE YÜRÜYÜŞ ROTALARI HAKKINDA

Kaçkar Vadisi nden Altıparmak Dağları, Çamlıhemşin

RİZE YÜRÜYÜŞ ROTALARI HAKKINDA Rize ili özellikle Kaçkar Dağları yla, Avrupa ve Türkiye nin yürüyüş merkezi olmaya aday bir potansiyele sahip. Artvin ve Erzurum bölgesiyle yapılan ticaretin can damarı olan taş döşeli tarihi yollar ve geçitler, köylerden yaylalara çıkmak için kullanılan eski yayla yolları, yüzyıllardır süregelen hayvancılık faaliyetinin sonucu bölgede otlayan sürülerin açtığı patikalar, Kaçkar, Verçenik, Altıparmak, Kındevul Tepe ve Marsis gibi zirveler, vadiler ve buzul gölleri bu yürüyüş ağının en önemli parçalarıdır. Türkiye genelinde çok sayıda ve iyi durumdaki eski patikaların, günümüzde sadece Rize sınırlarında yer aldığını özellikle vurgulayalım. Binlerce kilometrelik yürüyüş ağı düşünüldüğünde, Rize nin tüm rotalarına bu rehber kitapta yer vermek olanaksız. Bu anlamda popüler ve çok kullanılan yürüyüş rotalarından bir seçki yaptığımızı özellikle belirtelim. Şu ana kadar bölge genelinde sadece Kaçkar Dağları Milli Parkı ve Artvin ili Yusufeli bölgesini kapsayan trekking rotaları çalışması Kate Clow tarafından yapılmış ve kitaplaştırılmıştır. Bu projenin genel bilgilerine ve haritasına www.cultureroutesinturkey.com sitesinden ulaşılabilir. En kısa zamanda Rize ili genelinde kapsamlı bir çalışma yapılması ve tüm yürüyüş rotalarının belirlenerek bir turizm potansiyeline dönüştürülmesi Küçük Deniz Gölü, Çamlıhemşin-İspir 14

Kavron Geçidi nden Palovit Vadisi, Çamlıhemşin gerekmektedir. Kanada nın Rocky Mountains Ulusal Parkı nda, uluslararası standartlarda oluşturulmuş 3000 kilometrelik bir yürüyüş rotaları ağının bulunduğunu hatırlatırsak, bu çalışmanın bölgeye turizm anlamında sağlayacağı katkı hakkında bir fikir vermiş oluruz. Günübirlik ve zorluk derecesi nispeten düşük bir doğa yürüyüşü olarak tanımlanan hiking, uygun bir rota bulan ve kendini formda hisseden her yaşta kişinin yapabileceği bir etkinlik. Uzun soluklu yapılan ve çeşitli zorluk derecelerinde yorucu rotaları da içeren doğa yürüyüşleri ise trekking tanımına giriyor. Birkaç gün olarak planlanabilen trekking aktivitesinde rotanın uygunluğuna göre kamp yapılabiliyor. Aşağıdaki listede Rize bölgesinde en çok yürünen günübirlik, uzun ve kamplı rotaları bulabilirsiniz. Liste sonunda ayrıca il sınırlarındaki popüler dağ tırmanışları yer almaktadır. Birçok parkurun bileşkesinden oluşan ve Rize yi doğudan batıya geçen Rize Kültür Rotası ise eski göç yolları ve aşıtlar kullanılarak hazırlanmıştır. Bu rota boyunca Rize deki birçok buzul gölü, zirve, yayla, akarsu ve vadiyi keşfedebilirsiniz. Her parkurun tanıtımında hangi ilçelerden geçtiği özellikle vurgulanmıştır. Bütün rotaların zorluk derecesi belirtilmiş, ancak kitapta yer tutmaması amacıyla GPS koordinatlarına ve her parkurun detaylı açıklamasına www.rizemacera.com sitesinde yer verilmiştir. 15

YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR YÜRÜYÜ Yürüyüş etkinliği sırasında yola yalnız başınıza çıkmayın. Yanınıza mutlaka bölgeyi bilen bir rehber veya Kaçkarlar Milli Parkı Bölge Müdürlüğü nün eğittiği alan kılavuzlarından birini alın. Bölgeye turlar düzenleyen TURSAB belgeli seyahat acentelerinden de yararlanabilirsiniz. Seçtiğiniz parkuru yürümeden önce performansınıza uygun olup olmadığını kontrol edin. Risk almayın ve rotanızı belirlerken mutlaka bölgeyi bilen kişilere danışın. Bölgenin karakteristik iklim özelliği sürekli yoğun sis ve özellikle sabah saatlerinde ortaya çıkan nemdir. Ormanlık alanlarda ve alpin çayırlıklarda ıslanabileceğinizi göz önüne alarak yürüyüşlerinizde tozluk kullanabilirsiniz. Yüksek kesimlerdeki sis veya ani hava değişimlerine karşı hazırlıklı olun. Birkaç saat içerisinde dört mevsimi birden yaşayabilirsiniz. Bölgenin dağlık yapısından dolayı pek çok yerde cep telefonu çekmeyebilir. Yola çıkmadan önce seyahatinizle ilgili detaylı araştırma yapın. Yanınızda mutlaka pusula, GPS, harita, bir çift baton ve panço bulundurun. Yoğun sis nedeniyle yolu kaybetme riski bulunduğunu aklınızdan çıkarmayın. Takip ettiğiniz rotadan emin değilseniz, nerede olduğunuzu bildiğiniz en son noktaya geri dönün. Bölgede kış ayları çetin geçiyor. Çok soğuk ve yoğun karlı olan kış döneminde yürüyüş etkinliğini düzenlemeyin, eğer yapacaksanız çok kısa rotaları tercih edin. Yola çıkmadan önce mutlaka hava durumunu kontrol edin. Özellikle Kaçkar Dağları bölgesinin coğrafi konumu gereği yörede hatırı sayılır bir ayı popülasyonunun var olduğunu hatırlatalım. Yürürken yanınızdakiyle konuşmak, şarkı söylemek, çantanıza takacağınız bir zilin ses çıkarması, ıslık veya YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UY 16

ŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR düdük çalma gibi hareketlerle ormandaki varlığınızı vurgulamak, yaban hayatla karşılaşma riskinizi en aza indirgeyecek önlemlerdir. Varlığınızın farkına varan her türlü hayvan saklanacak, ama her hareketinizi mutlaka gözlemleyecektir. Sakin olun ve asla paniğe kapılmayın. Karşılaştığınız her yaban hayvanına gereken saygıyı gösterin ve gerekli mesafeyi koruyun. Bölgede yaban hayatın varlığı köylülerin köpek edinmesine yol açıyor. Genel olarak tüm Anadolu yarımadasında olduğu gibi, sürülerin yanından veya yerleşimlerden geçerken köpeklere dikkat edin. Doğu Karadeniz Bölgesi coğrafi yapısı gereği su açısından çok fazla olanak sunmakta. Su tedariki konusunda sıkıntı yaşamayacaksınız. Yaz aylarında yaylalardan sadece ekmek ve basit yiyecekler temin edebilirsiniz. Rota süresince yanınızda yeterli yiyecek almalısınız. Yanınızda mutlaka bir çöp poşeti taşıyın ve kesinlikle bütün çöplerinizi geri götürün. Unutmayın ki, doğaya ne kadar saygılı olur ve onun ritmini bozmazsak, bize cömertçe sunduğu nimetler o denli çoğalacaktır. Yürüyüşler sırasında karşılaştığınız sığ olmayan göllerde yüzebilirsiniz. Ancak Temmuz-Ağustos aylarında bile göl sularının çok soğuk olacağını göz önünde bulundurun. ARILAR YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN ÖNEMLİ UYARILAR YÜRÜYÜŞÇÜLER İÇİN 17

YÜRÜYÜŞ ZORLUK DERECELERİ Zorluk Derecesi (1) : Yürüyüş eğimi, çıkış ve yükselti çok azdır. Geniş patikalar. 2 saatlik bir etkinliği içerir. Yeni başlayanlar için uygundur. Zorluk Derecesi (2) : Yürüyüş eğimi azdır. Toplamda 300 metreyi geçmeyen çıkışları içerir. Farkı süresidir. 3,5 saati geçmez. Hafif yürüyüşe katılmış herkese önerilir. Zorluk Derecesi (3) : Yürüyüş eğimi artmaktadır. 500 metreyi geçmeyen çıkışlar söz konusudur. Daha dar patikalardan, bazen sık ormanlık alanlardan ve çarşak bölgelerden geçmek gerekebilir. Islak geçişler yoğunlaşmaktadır. Toplam yürüyüş 5 saat civarındadır. Yüksek kondisyonu ve yürüyüş deneyimi olan herkese uygundur. Verçenik Dağı Tırmanışı, Çamlıhemşin-Asım HABERAL

Zorluk Derecesi (4) : Yürüyüş eğimi fazlalaşmaya başlar. Çıkışlar 700 metreyi bulmaktadır. Patikalar iyice bozuktur, bazı yerlerde yoktur. Daha kayalık ve çarşak arazide yol alınmaktadır. Yürüyüşün süresi 6,5 saati bulur. Sportif ve kondisyonu iyi olan kişilere uygundur. Zorluk Derecesi (5) : Yürüyüş eğimi artık zorlu ve fazladır. Çıkışlar 1000 metreyi de geçmeye başlar. Sert yapılı, kayalık ve patikasız alanlardan gidilmektedir. Ormanlık alanlar oldukça zorludur. Islak geçişler de mevcuttur. Rehberin deneyimli olması gerekir. Yürüyüş süresi 8 saate ulaşır. Teknik çıkışlar içermemesine rağmen bu zorluk derecesi yüksek yürüyüş, sportif, tecrübeli ve kondisyonu iyi deneyimli yürüyüşçüler için uygundur. Zorluk Derecesi (6) : Bol eğimli, çıkışları ve inişleri fazla olan, 1500 metreyi bulabilen, uzun süreli rota takibi gerektiren, zorlu arazi şartlarında ilerleyen yürüyüşlerdir. Kamp ve konaklama yapılabilir. 8 saat ve üzeri sürelerdedir. Deneyim, dikkat, kondisyon, bilgi ve disiplin gerektirir.

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 1. Gürcüdüzü-Çatak Yaylası (10 km) (Fındıklı / Zorluk Derecesi : 2) Herkes katılabilir. Güzergahın bir kısmı eski patika, bir kısmı yeni açılan toprak yol. Sağ tarafınızda yer alan Çağlayan Deresi nin yarenliğinde süren yürüyüş Taşlı Mağara, Açhozli Mağarası, Paşa ve Meşe yaylalarını geçerek Çatak Yaylası na ulaşıyor. 2. Çatak Yaylası-Çor Yaylası-Çor Gölü-Şorak Yaylası (12 km) (Fındıklı / Zorluk Derecesi : 4) Deneyimli doğaseverler için uygundur. Şorak Yaylası ndan başlayanlar için görece daha kolay olan parkur 3000 metrelik bir aşıtı geçiyor. Patikanın büyük bir kısmı belirgin. Çatak ile Çor yaylaları arasında yürürken derenin sol tarafındaki patikayı izleyeceksiniz. Yayladan sonra daralan vadinin solundan güneye doğru yükselip, Küçük Çor Gölü mevkisinde doğuya yönelerek Çor Gölü ne ulaşacaksınız. İki göl göreceğiniz bu parkurda yürürken, mevsim uygunsa Çor Gölü nde yüzme molası verebilirsiniz. 3. Şorak Yaylası-Üçgöller-Balıklı Yaylası (6,5 km) (Ardeşen-Fındıklı / Zorluk Derecesi : 4) Deneyimli doğaseverler için uygundur. 2950 metrelik bir aşıt geçmek zorunda olduğunuz bu rotada patikalar taş babalarla işaretlenmiş durumda. İlk bölümde Şorak Yaylası nın kuzeyinden gelen dere yatağını takip ederek aşıta kadar yükseliyoruz. Daha sonra hayli dik bir çıkışı küçük virajlarla kat eden patika geçidin ardından göllere doğru inişe geçiyor. Üçgöller in etrafını dolaşmak isteyenler ekstradan 1 kilometre daha yürümek durumundalar. 4. Kayadibi Yaylası-Şorak Yaylası (6 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 2) Deneyimli doğaseverler için uygundur. Dere boyunca ilerleyen yer yer tarihi taş döşeli eski göç yolu takip edilerek Şorak Yaylası na varılabilir. Patikada ilerlerken Şorak Deresi sağ tarafınızda kalıyor. 5. İntor Yaylası-Şorak Yaylası (7 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 3) Herkesin katılabileceği bir yürüyüş. Bir kısmı taş döşeli eski patika oldukça belirgindir. İntor Yaylası nın kuzeyine doğru yükselen güzergah, konuklarına nefis bir Tunca Vadisi manzarası sunduktan sonra Şorak Vadisi ne iniyor. Hava şartlarına göre güzergah dışına çıkarak Gürcü Gölü nü fotoğraflayıp tekrar rotanıza dönebilirsiniz. 20

Tunca Vadisi, Ardeşen 6. İntor Yaylası-Dereyayla (7 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 1) Herkesin katılabileceği bir yürüyüş. Rota İntor-Nolaşkar-Kayadibi-Dereyayla arasındaki toprak yolu içeriyor. Alternatif güzergah olarak eski göç yolunu kullanmak isteyenler İntor Gölü üzerinden 2900 metrelik aşıtı geçmek durumundalar (bu bölümün zorluk derecesi 4). 7. Dereyayla-Ortasırtsol Gölü-Dereyayla (gidiş-dönüş 5 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 2) Herkesin kolaylıkla katılabileceği bu günübirlik yürüyüş etkinliği için hava şartlarını kontrol etmeniz gerekiyor. Bu parkur için Dereyayla nın kuzeyinden gelen küçük dereyi izleyeceksiniz. Patika sık kullanıldığı için belirgin. Gölde yüzebilirsiniz. 21

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 8. Dereyayla-Göleteği Gölü (gidiş-dönüş 6 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 1) Herkesin yürüyebileceği kolay bir rota. Dereyayla nın güneyine konumlanan patika sık kullanıldığı için belirgin. Yayladan görünen şelale gölün yeri hakkında size fikir verecektir. Gölde yüzme molası verebilirsiniz. 9. Dereyayla-Golezana Yaylası (8 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 4) Deneyimli yürüyüşçülere önerilir. Parkurun sisli havalarda oldukça riskli olduğunu hatırlatalım. Patika çok belirgin değil, yer yer kaybolmuş durumda. Dereyayla yerleşiminin güneybatısına yönelen güzergah, yamaç boyunca yükselerek 3000 metrelik bir aşıta tırmanıyor. Aşıta varmadan önce minik bir gölün bulunduğu kayalık alandan geçiliyor. Geçide ulaştığınızda Golezana Yaylası ve Marselavat Vadisi ayaklarınızın altına serilecek. 10. Dereyayla-Tobamzga Yaylası (5 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 2) Eski göç yolu üzerinde yer alan güzergahta Tunca Vadisi manzaralı keyifli bir yürüyüş yapabilirsiniz. Rota önce güneydoğuya, dereyi geçtikten sonra ise kuzeye doğru ilerliyor. Patika belirgin olmasına karşın sisli havalarda bu parkuru yürümemenizi tavsiye ederiz. 11. Golezana Yaylası-Tobamzga Yaylası (4 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 2) Herkes kolaylıkla yürüyebilir. Golezana Yaylası nın çıkışında, yolun hemen üzerindeki patika kuzey yönündeki Tobamzga Yaylası na kadar uzanıyor. 12. Golezana Yaylası-Eğrisu Gölü-Eğrisu Yaylası (8 km) (Ardeşen-Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Görece kolay olan bu parkur yüksek bir rakımda yer aldığı için yürüyüşe başlamadan önce hava şartlarını kontrol etmenizi öneririz. 13. Golezana Yaylası-Soğanlı (Alaca) Gölleri-Çifte Göller-Golezana Yaylası (gidiş-dönüş 6 km) (Ardeşen / Zorluk Derecesi : 2) Yayladan Altıparmak Dağları na yönelen belirgin patika sizi önce Soğanlı (Alaca) Gölleri ne, dönüşte ise batıya yönelerek Çifte Göller e götürecektir. Sisli havada göllerden gelen dereleri izleyerek yönünüzü bulabilirsiniz. 22

Şorak Vadisi, Ardeşen İntor Vadisi, Ardeşen Altıparmak Dağları, Ardeşen 23

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 14. Eğrisu Yaylası-Komati Yaylası (6 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 1) Herkesin kolaylıkla katılabileceği bu günübirlik yürüyüş etkinliği iki yayla arasındaki toprak yoldan geçiyor. Komati Yaylası na yaklaştığınızda sağ tarafınızda Çetekalevi Şelalesi ni görebilirsiniz. 15. Komati Yaylası-Didingola Yaylası (6 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) İki yayla arasında yüzyıllardır kullanılan eski göç yolu bu rotanın ana güzergahını oluşturuyor. Komati Yaylası nın güneyine uzanan patika, halen kullanımda olduğu için çok belirgin. 16. Didingola Yaylası-Lelvan Gölü-Didingola Yaylası (gidiş-dönüş 7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Herkes katılabilir. Yükseldikçe Didingola Yaylası nı ve bulunduğunuz vadiyi içine alan güzel fotoğraf kareleri yakalayabilirsiniz. 17. Didingola Yaylası-Kaçkar Gölü-Dadala Pansiyon-Avusör Yaylası (8,5 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Seyahat acentelerinin en çok tercih ettiği bu rota üzerinde üç pansiyon yer alıyor. Yol boyunca üç bin metrelik iki geçit aşacağınızı hatırlatalım. Altıparmak zirvelerinin panoramik görüntüsü eşliğinde yürürken sık sık fotoğraf makinenizi kullanacaksınız. 18. Didingola Yaylası-Neknar Gölü-Didingola Yaylası (gidiş-dönüş 4 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Herkes kolaylıkla yürüyebilir. Yaylanın güneybatısındaki patika oldukça belirgindir. Aynı yönden gelen dere yatağının rehberliğinde gölü bulabilirsiniz. 19. Koçdüzü Yaylası-Kaçkar Yaylası-Huser Yaylası (14 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Kaçkar Yaylası na kadar eski patikayı izleyen parkur daha sonra toprak yol üzerinden Huser Yaylası na erişiyor. 20. Avusör Yaylası-Ambar Gölü-Dadala Pansiyon (10 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 4) Yürüyüş etkinliğine katılanlar üç bin metrelik iki aşıtı geçmek zorundalar. Ambar Gölü nün bulunduğu vadiye indiğinizde patikanın çok belirgin olmadığını fark edeceksiniz. Aşıttan sonra yer yer kayalık alandan geçen güzergah, göl kenarına kadar iniyor. Kaçkarların bu en büyük gölünde yüzme molası verebilirsiniz. Etkinliği 24

kamplı olarak planlamakta yarar var. Sıkı yürüyüşçüler, yolun yarısında önünden geçtikleri Dadala Pansiyon a geri dönerek burada konaklayabilirler. 21. Avusör Yaylası-Büyük Göl-Avusör Yaylası (gidiş-dönüş 4 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Herkesin kolaylıkla katılabileceği bu günübirlik etkinlik Ayder Yaylası nın çevresindeki yürüyüş rotalarından biri. Göl, yaylanın güneyine konumlanıyor. Avusör Yaylası nın çıkışındaki pansiyondan yürümeye başlayarak Büyük Göl e ulaşabilirsiniz. 22. Avusör Yaylası-Kaçkar Yaylası (9 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Üç bin metrelik bir geçitten Avusör ve Kaçkar derelerinin vadilerini aynı anda göreceğiniz bu manzaralı parkurun ilk bölümü çıkış, aşıttan sonrası ise inişi içeriyor. 23. Avusör Yaylası-Peryatak-Çamyatak-Huser Yaylası (9 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Rize deki yürüyüş rotaları içerisinde en çok kullanılanlardan biri. Parkurun en büyük avantajı Ayder Yaylası na yakın olması. Yayladan başlayan patika kuzeybatı yönünde ilerleyerek Huser e erişiyor. 25 Didingola Yaylası, Çamlıhemşin

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 24. Avusör Yaylası-Palakçur Yaylası (6 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) İki yayla arasında eski zamanlardan beri ulaşımı sağlayan patikanın bazı bölümleri kaybolmuş durumda. Önce Büyük Göl güzergahını izleyip, sırt noktasından güney yönündeki Palakçur Yaylası na doğru inişe geçebilirsiniz. 25. Avusör Yaylası-Kırmızı Gedik-Libler Gölü-Pişenkaya Yaylası (10 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) Rize nin Avusör Yaylası ndan başlayıp Artvin in Pişenkaya Yaylası nda biten bu rota çok eski zamanlardan beri kullanılan tarihi patikayı izliyor. Aşıt yaklaşık 3100 metre rakımda. Parkurun ilk bölümünde güneydoğuya doğru yönelerek geçite ulaşıyoruz. Son bölüm Pişenkaya ya kadar iniş. 26. Palakçur Yaylası-Babür Geçidi-Satelef Yaylası-Körahmet Yaylası- Yaylalar (17 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) Kaçkar Dağları nın geçitlerinden biri olan Babür, yaklaşık 3100 metre yükseklikte yer alıyor. Eğer açık bir havada aşıtı geçerseniz nefis manzaralar size eşlik edecektir. Patika güneydoğu yönünde yükselerek Babür aşıtına tırmanıyor. Burada minik bir göle rastlayacaksınız. Daha sonra Bulut Deresi ne inerek terkedilmiş bir yaylaya varıyorsunuz. Son bölümde rota, önce araç yolunu izleyip daha sonra patikaya eklenerek tarihi kemer köprünün üzerinden Yaylalar a erişecek. 27. Palakçur Yaylası-Yukarı Çaymakçur Yaylası (8 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Herkesin katılabileceği günübirlik bu yürüyüş güzergahı, Ayder yakınlarındaki orman yolunu izliyor. 28. Huser Yaylası-Ayder Yaylası (3,5 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 1) Herkesin kolaylıkla yürüyebileceği rota üzerinde değişik mantar çeşitlerine rastlayabilirsiniz. Ayder yakınlarındaki bu parkurun başlangıç noktasında yer alan Huser Yaylası, tüm Kaçkar dağ silsilesini fotoğraflayabileceğiniz doğal bir seyir terası aynı zamanda. 29. Kunt Yaylası-Ayder Yaylası (3 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 1) Ayder Yaylası na günübirlik ziyaret için gelenlerin katılabileceği kısa ve kolay bir yürüyüş etkinliği. 26

27 Verçenik Yaylası, Çamlıhemşin

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI Huser Yaylası, Çamlıhemşin

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 30. Tolikço Köprüsü-Bulut (Tar Deresi) Şelalesi-Tolikço Köprüsü (gidiş-dönüş 4 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 1) Türkiye nin en yüksek şelalesini görme fırsatı yakalayacağınız rota, orman içi hoş bir toprak yoldan geçiyor. Güzergah üzerinde ve şelalenin aktığı gölet yakınında, peyzaj düzenlemesi yapılan dinlenme mekanları bulunuyor. 31. Ayder Yaylası-Bebedes Şelalesi-Hazindak Yaylası (6 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Sürekli çıkışı içeren bu rota, bol oksijen alacağınız yoğun bir orman dokusu içerisinden geçiyor. Patika çoğunlukla belirgin, ama çetin kış koşulları ve sıkı yağmurlar sonucunda bazı kesimlerde kaybolmuş olabilir. Bebedes Şelalesi ni gördüğünüzde Hazindak Yaylası na yaklaşmışsınız demektir. 32. Hazindak Yaylası-Pokut Yaylası (7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 1) Ayder ve Palovit vadilerini gören manzaralı bir sırtta yürüyüş. Rotanın son bölümü eski patika, geri kalanı ise yeni yapılan toprak yol. 33. Yukarı Çaymakçur Yaylası-Karadeniz Gölü-Naletleme Geçidi-Döbedüzü- Olgunlar (11 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) Kaçkar zirve tırmanışı güzergahlarından biri olan rota, 3200 metrelik Naletleme aşıtından geçiyor. Belirgin bir patikayı izleyen parkur boyunca başka yürüyüşçülere rastlayabilirsiniz. İlk bölüm Naletleme Geçidi ne kadar sürekli çıkış. Karadeniz Gölü nü geçtikten sonra küçük gölcüklerin arasından yükselmeye başlıyorsunuz. Geçidin ardından Döbedüzü ne kadar inişe geçeceksiniz. Bu noktadan sonra doğuya yönelerek nispeten düz bir yürüyüşle Olgunlar a varılıyor. 34. Yukarı Çaymakçur-Karadeniz Gölü-Adsız Göl-Yukarı Kavron Yaylası (7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Ayder Yaylası yakınlarındaki günübirlik yürüyüş parkurlarından biri. Rota üzerinde üç tane buzul gölü görme şansına sahipsiniz. Yukarı Çaymakçur dan başlayan güzergah ilk planda güneye doğru yükselerek göllere ulaşıyor. Bu mevkiden sonra doğuya yönelerek inişe geçebilirsiniz. 35. Yukarı Çaymakçur Yaylası-Körahmet Geçidi-Satelef Yaylası-Körahmet Yaylası-Yaylalar (11 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) Yukarı Çaymakçur Yaylası çıkışlı bir başka rota, eski göç yolu üzerindeki Körahmet aşıtından geçerek Artvin sınırındaki Yaylalar yerleşimine ulaşıyor. Aşıtın 3100 met- 30

re yükseklikte olduğunu belirtelim. 36. Aşağı Kavron Yaylası-Galer Düzü-Ayder Yaylası (10 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 1) Ayder Yaylası yakınlarındaki bu günübirlik parkuru herkes kolaylıkla yürüyebilir. İlk bölüm patika, daha sonrası ise toprak yol. 37. Yukarı Kavron Yaylası-Adsız Göl-Karadeniz Gölü-Naletleme Geçidi-Döbedüzü-Olgunlar (11 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) 33 ve 34 nolu rotaların bileşimi olan bu parkur, Yukarı Kavron Yaylası ndan başlayarak Adsız Göl e çıkıyor. Hemen ardından Karadeniz Gölü ne inip sonrasında 33. rota ile aynı güzergahı izliyor. 38. Yukarı Kavron Yaylası-Derebaşı Gölü-Yukarı Kavron Yaylası (gidiş-dönüş 10 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Yukarı Kavron Yaylası na güneyden gelen dere yatağını izleyerek kolaylıkla göle ulaşabilirsiniz. Geri dönüş aynı güzergah üzerinden olacaktır. 31 Verçenik Yaylası, Çamlıhemşin Asım HABERAL

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 39. Yukarı Kavron Yaylası-Öküzyatağı Gölü-Mezovit Gölü-Büyükdeniz Gölü- Adsız Göl-Yukarı Kavron Yaylası (12 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 5) Oldukça uzun ve yorucu olan bu rotayı denemek isteyenlerin ödülü, yol boyunca karşılaşacağınız beş adet buzul gölü. Parkuru kamplı olarak da planlayabilirsiniz. Güzergah başlangıçta güneye doğru ilerliyor. Daha sonra doğuya dönerek Öküzyatağı na kadar yükseliyor. Mezovit Gölü nde kuzeye yönelerek Büyükdeniz Gölü ne, bu noktadan sonra ise batıya doğru yürüyerek başladığınız yere geri dönüyorsunuz. 40. Yukarı Kavron Yaylası-Derebaşı Gölü-Kavron Geçidi-Apivanak Yaylası (9 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 4) 3300 metrelik Kavron Geçidi ni aşan parkur çok belirgin bir patika yardımıyla Apivanak Yaylası na erişiyor. Derebaşı Gölü mevkisine dek yumuşak bir çıkışı içeren güzergah, ardından kısa virajlarla hızla yükselen bir patika yardımıyla Kavron Geçidi ne ulaşıyor. Rotanın bundan sonraki bölümü Apivanak Yaylası na kadar iniş. 41. Hazindak Yaylası-Amlakit Yaylası (4 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Görece kolay olan bu yürüyüş rotası, bir kısmı taş döşeli belirgin bir patika üzerinden güneye doğru ilerleyerek Amlakit Yaylası na varıyor. 32

42. Hazindak Yaylası-Samistal Yaylası (5 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Büyük bir bölümü 41 nolu parkurla aynı olan güzergah, Amlakit yakınlarında doğuya yönelerek eski yayla patikası üzerinden Samistal e ulaşıyor. 43. Samistal Yaylası-Yukarı Kavron Yaylası (6,5 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Rize nin geleneksel yaylalarından biri olan Samistal den başlayan rota, Kavronaşıtı Tepesi nin eteklerindeki geçidi aşarak Yukarı Kavron a iniyor. Aşıt sonrasında patika yer yer heyelandan dolayı kaybolmuş olabilir, dikkatli olun. 44. Samistal Yaylası-Aşağı Kavron Yaylası (6 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) 43 nolu parkurla aşıta kadar aynı güzergahı izleyen rota, bu noktada kuzeye yönelerek Aşağı Kavron Yaylası na ulaşıyor. 45. Amlakit Yaylası-Kotençur Yaylası-Amlakit Yaylası (gidiş-dönüş 4 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Herkesin katılabileceği bir yürüyüş aktivitesi. Yükseklerden Palovit Vadisi ni seyredebilirsiniz. 33 Sal Yaylası, Çamlıhemşin Selçuk GÜNEY

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI Çapug Geçidi, Çamlıhemşin 34

46. Amlakit Yaylası-Palovit Şelalesi (11 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Yeni açılan orman yolu üzerindeki güzergah, yaban hayat döngüsünün de yaşandığı doğal bir ortamdan geçiyor. Bazı bölümleri neredeyse 12 ay boyunca çamurlu olan parkur, şelaleler eşliğinde devam ederek kentin en önemli şelalelerinden Palovit te sona eriyor. 47. Apivanak Yaylası-Anadağ Gölü-Kıbledağ Gölü-Apivanak Yaylası (gidiş-dönüş 7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Palovit Vadisi nin sonunda yer alan Apivanak Yaylası ndan başlayan rota iki buzul gölünü ziyaret ediyor. Önce güneyden gelen dere yatağı boyunca ilerliyoruz. Vadi sonunda kuzey ve güneye ayrılan iki dere yatağı ayrı ayrı takip edildiğinde göllere varılıyor. 48. Apivanak Yaylası-Davalı Geçidi-Davalı Yaylası (10 km) (Çamlıhemşin-İspir / Zorluk Derecesi : 4) Rize-Erzurum arasında yer alan 3100 metrelik Davalı aşıtından geçen rota bir hayli yorucu. Apivanak ın güney kesimindeki son ev geçildikten sonra, derenin solu takip edilerek aşıta varılıyor. Bu noktada inişe geçen parkur dere kenarından Davalı ya ulaşıyor. 49. Apivanak Yaylası-Karmik Yaylası (5 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) İki farklı vadideki yaylaları birleştiren rota, 2675 metredeki Karmik Yaylası ndan 3000 metrelere tırmanıp ardından Apivanak Yaylası na iniyor. 35

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI Tatos Geçidi, Çamlıhemşin 50. Tirovit Yaylası-Karmik Yaylası-Karmik (Cofk) Gölü-Tirovit Yaylası (gidişdönüş 11km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Güzergah Karmik Yaylası na kadar dere kenarındaki patika boyunca ilerliyor. Yerleşime varınca batıya yönelerek yaklaşık 300 metrelik bir çıkışın ardından göle ulaşabilirsiniz. 51. Karmik Yaylası-Karmik (Cofk) Gölü-Hacıvanak Yaylası (7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 4) Karmik Yaylası ndan başlayıp Karmik ve Meşrang göllerinden geçen rota, yaklaşık 550 metre yükselerek 3200 metredeki aşıta ulaşıyor. Parkurun bundan sonraki bölümü sürekli iniş. 52. Hacıvanak Yaylası-Hodaçur Aşıtı-Döner Gölü-Davalı Yaylası (11 km) (Çamlıhemşin-İspir / Zorluk Derecesi : 4) Rize ile Artvin arasındaki tarihi patikalardan geçen rota, 3100 metrelik Davalı aşıtını kullanarak Erzurum un İspir ilçesine geçiyor. Güzel bir mola noktası olan Döner Gölü nde mevsim uygunsa yüzebilirsiniz. 36

53. Hacıvanak Yaylası-Çapug Aşıtı-Çiçekli Göl-Çiçekli Yayla (9 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Çiçekli Yayla dan başlayanlar için daha az çıkışı içeren rota, 2900 metrelik Çapug aşıtından geçiyor. Güzergah boyunca üç göl görülebilir. Çobanların günümüzde hala kullandığı patika belirgin. 54. Çiçekli Yayla-Kale Aşıtı-Şoroh Gölü-Hunut Yaylası-Çamlıkaya (16 km) (Çamlıhemşin-İspir / Zorluk Derecesi : 5) Tarihi göç yolunun üzerinde yer alan aşıtlardan birini kullanacağınız bu rota, yaklaşık 1000 metrelik bir çıkışı içeriyor. Oldukça zorlu koşullarda ilerleyeceğiniz parkurun son bölümü, aşıtın ardından Hunut Yaylası na kadar yaklaşık 1000 metrelik bir iniş. 55. Çiçekli Yayla-Sarinçof Gölü-Çiçekli Yayla (gidiş-dönüş 10 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Yayla yakınlarındaki buzul gölüne gidiş ve dönüşü kapsayan bu rota, uzun olmasına karşın herkesin yapabileceği bir yürüyüş etkinliği. Dileyenler aynı noktaya geri dönmek yerine güneydoğu yönünde ilerleyerek Orta Yayla ya inebilirler. 56. Çiçekli Yayla-Tatos Sulak Gölleri-Mocar Gölü-Verçenik Yaylası (10 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 4) Rize nin en güzel buzul göllerinden biri olan Tatos Sulak Gölleri nden geçen parkur, yaklaşık 3100 metrelik bir geçidi aşıyor. Rotanın ilk bölümü dere kenarından kuzey yönüne yapılan bir patika yürüyüşü. Kayalık alanda dereden ayrılarak doğuya dönüyor ve göllere doğru yükseliyoruz. Aşıt, Tatos Sulak Gölleri nin hemen üzerinde yer alıyor. Sonrasında Mocar Gölü nün yanından geçilerek Verçenik Yaylası na iniliyor. 57. Verçenik Yaylası-Kapılı Göller-Verçenik Yaylası (gidiş-dönüş 13 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Çok fazla zor olmamakla birlikte uzun bir parkur. Dileyenler göllerin yanında kamp kurarak bu yürüyüşü iki günlük bir etkinlik olarak da planlayabilirler. Yayladan güneydoğuya ilerleyen patika, Büyükyayla Deresi nin solunda yer alıyor. Güzergah At Gölü yakınlarında doğuya yönelerek göllere çıkıyor. 58. Verçenik Yaylası-At Gölü-Çermaniman Yaylası (8 km) (Çamlıhemşin-İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) Çamlıhemşin ve Hemşin bölgesini İkizdere ye bağlayan güzergahlardan biri. Belirgin patikasıyla oldukça rahat yürünüyor. İlk bölümde 57 nolu güzergahla aynı yönde ilerliyoruz. At Gölü yakınlarında güneye doğru yürünerek yaylaya varılıyor. 37

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI Taş Döşeli Eski Yol Çamlıhemşin-Yusufeli 38

39

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 59. Verçenik Yaylası-Salır Geçidi-Salar Gölü-Çermaniman Yaylası (9 km) (Çamlıhemşin-İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) At Gölü ne kadar 58 nolu parkurla aynı güzergahta ilerliyoruz. Bu noktadan sonra batıya yönelip, 3100 metrelik Salır aşıtından geçerek Çermaniman Yaylası na iniyoruz. 60. Verçenik Yaylası-Buzlu Göller-Verçenik Yaylası (gidiş-dönüş 8 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) Hemen herkesin kolaylıkla yürüyebileceği rota, dağların kuytuluklarındaki iki buzul gölünün yanına ulaşıyor. Verçenik Yaylası na 1 kilometre kala toprak yolun sağında yer alan patikadan yürüyüşe başlıyoruz. Göllere giden izlek çok belirgin. 61. Verçenik Yaylası-Buzlu Göller-Çermeşk Gölü-Çermeşk Yaylası (12 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 4) Buzlu Göller e kadar 60 nolu rotayla aynı güzergahı paylaşan bu parkur, 3100 metre yüksekliğindeki bir aşıtı geçerek Çermeşk Yaylası na ulaşıyor. Aşıta vardığınızda arkanızda Verçenik Dağı, önünüzde ise Çermeşk Gölü size poz verecek. Önce göle inip, sonrasında gölden çıkan dereyi izleyerek Çermeşk Yaylası nda yürüyüşü sonlandırabilirsiniz. 62. Çermeşk Yaylası-Çermeşk Gölü-Kevut Yaylası-Cimil Yaylası (13 km) (Çamlıhemşin-İkizdere / Zorluk Derecesi : 4) Çamlıhemşin ve Hemşin bölgesini Cimil Vadisi ne bağlayan eski göç yolu üzerindeki bu rota uzun ve yorucu. Çermeşk Gölü nün yukarısında yer alan 3100 metrelik aşıtı geçtikten sonra, Sulu Dere yi izleyerek Kevut Yaylası üzerinden Cimil Yaylası na ulaşabilirsiniz. 63. Tahpur Yaylası-Balıklı Göl-Ambarlı Yaylası (7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Görsellik açısından süper manzaralar içeren bir parkur. Verçenik ile birlikte tüm Kaçkar dağ silsilesi ve vadilerden oluşan panoramik bir görüntü eşliğinde yürüyeceksiniz. Rotanın başlangıcı Tahpur Yaylası nın kuzeydoğusuna uzanan patika. Balıklı Göl ün ardından, göl sularının oluşturduğu dereyi izleyerek Ambarlı Yaylası na erişebilirsiniz. Balıklı Göl de yüzme fırsatını kaçırmayın. 64. Ambarlı Yaylası-Ambarlı Üçgöller-Balıklı Göl-Ambarlı Yaylası (9 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 3) İrili ufaklı tam altı göl görebileceğiniz bu rota, yayladan itibaren Balıklı Göl e kadar çıkışı içeriyor. Daha sonra gölden gelen dereyi izleyerek başlangıç noktasına dönüyorsunuz. 40

65. Badara Yaylası-Kantarlı (14 km) (Çamlıhemşin-Hemşin / Zorluk Derecesi : 3) Eski patikalardan, orman içi güzergah izlenerek yaklaşık 900 metrelik bir inişle Kantarlı ya ulaşılıyor. Bazı bölgelerde heyelan veya sık çalılıklar yüzünden yer yer patikayı yitirme riski yaşayabilirsiniz. 66. Çat Yolu-Palovit Şelalesi (5 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) Rize nin tanıtım broşürlerini süsleyen Palovit Şelalesi ne uzanan, herkesin katılabileceği kolay bir yürüyüş güzergahı. Milli Park tarafından parke taş döşenen orman yolunda keyifli bir yürüyüş yapabilirsiniz. Aşağı Kavron Yaylası, Çamlıhemşin Çifte Göller, İkizdere 41

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI Kuruyatak Yaylası, İkizdere 67. Makrevis Köprüsü-Konaklar-Hacaloğlu Köprüsü-Ortanköy (7 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 2) İki tarihi taş kemer köprü ve ondan fazla görkemli konak göreceğiniz bu parkur, Ortanköy ile Konaklar mahallelerini birbirine bağlayan eski patikayı takip ediyor. Ortanköy den başlayan güzergah ormanlık bölgeden geçerek Makrevis köyüne erişiyor. Parkur konakların arasından ilerleyerek Çamlıhemşin yolundaki Makrevis Köprüsü nde sona eriyor. 68. Çağırankaya Yaylası-Karos un Taşı-İncesu Yaylası (12 km) (İkizdere-Çayeli / Zorluk Derecesi : 3) Rize nin yayla yolları arasında önemli bir yeri olan bu rota, bir zamanlar merkez ilçeyi Andon İçmeleri üzerinden İkizdere ve İspir yerleşimlerine bağlıyormuş. Çağırankaya Yaylası-Karos un Taşı mevkisi arası toprak yol. Güzergahın daha sonraki bölümü geniş ve kullanışlı bir patikayı izliyor. Karos un Taşı mevkisinden parkurun bitiş noktası olan Senoz Vadisi ndeki İncesu Yaylası nı görebilirsiniz. Bölge sık sık sis altında kalıyor, dikkatli olun. 69. Çağırankaya Yaylası-Cimil Yaylası (17 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 4) Başlangıcında yaklaşık 9 kilometre kadar tarihi patika üzerindeki toprak yolu izleyen 42

Körahmet Geçidi, Çamlıhemşin rota, Eğnaçor Yaylası nın üst kesimlerinde patikaya dönüşüyor. Parkuru kısaltmak isteyenler yürüyüşe bu noktadan başlayabilirler. 70. Kuruyatak Yaylası-Çitrik Gölleri-Kuruyatak Yaylası (gidiş-dönüş 9,5 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 2) Eğer açık bir havada bu rotada yürümeyi denerseniz, Çapans Dağları nın meydana getirdiği Çürük, Şeytan ve Çitrik buzul göllerine hoş bir yolculuk yapabilirsiniz. Patika oldukça belirgin. Önereceğimiz parkur, Kuruyatak Yaylası ndan başlayıp geniş bir daire çizerek tekrar aynı noktaya dönüyor. 71. Kuruyatak Yaylası-Çitrik Gölleri-Ovit Geçidi (11 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 4) 70 nolu rotanın başka bir versiyonu olan bu parkur, 3000 metrenin üzerindeki bir aşıtı geçerek Kuruyatak Vadisi nden Ovit Geçidi ne ulaşıyor. İlk bölümde göllere kadar çıkılıp aşıtın ardından İkizdere-İspir yoluna iniliyor. 72. Kazançukuru Yaylası-Aksu Gölleri-Kazançukuru Yaylası (gidiş-dönüş 8 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 2) Rize nin kolay ulaşılabilen buzul göllerinden biri olan Aksu Gölleri, doğaseverlerin mutlaka görmesi gereken yerlerden. Kazançukuru Yaylası na gelen derenin sol tarafında ilerleyerek, vadi çanağındaki üç gölü birden ziyaret edebilirsiniz. 43

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI 73. Kazançukuru Yaylası-Aksu Gölleri-Kalçarak Yaylası (11 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) 72 nolu parkuru izleyerek ilk göle ulaşılıyor. Bu noktada batıya yönelen patikaya girerek 3200 metre yükseklikteki geçide varacaksınız. Bulunduğunuz mevkiden hem Aksu hem de Kalçarak Vadisi ni görebilirsiniz. Patika döne kıvrıla aşıttan vadiye doğru inerek dere kenarından Kalçarak Yaylası na ulaşıyor. 74. Kazançukuru Yaylası-Aksu Gölleri-Dört Göller-Yedigöller (12 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 4) On beşe yakın buzul göl göreceğiniz bu rota, 3200 ve 3100 metrelerdeki iki aşıttan geçiyor. Önce Aksu Vadisi nin kuzeyinde yer alan aşıttan Dört Göller e iniliyor. Ardından iki büyük gölün orta noktasından yükselerek Yedigöller platosuna erişiyoruz. Performans gerektiren bir parkur olduğunu özellikle belirtelim. 75. Sivrikaya Büyük Yayla-Vaşa Yaylası (7 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 2) İki yaylayı birbirine bağlayan belirgin patika, İkizdere Vadisi manzarası eşliğinde ilerliyor. Yamaç boyunca kuzeybatıya uzanan güzergah, son bölümde Yayla Deresi ni oluşturan kaynağı geçerek Vaşa Yaylası na uzanıyor. 76. Sivrikaya Büyük Yayla-Cimil Yaylası (10 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) Bir bölümü 75 nolu parkurda anlatılan rotayla aynı olan bu güzergah, Mezarlık Tepesi yakınlarında doğuya dönerek Eskiyayla Deresi nin bulunduğu vadiye iniyor. Parkur Viran Yaylası üzerinden Cimil Yaylası na erişiyor. Dileyenler bu yürüyüşü Aksu Gölleri, İkizdere 44

Vaşa Yaylası ndan başlayarak da yapabilirler. 77. Sivrikaya Büyük Yayla-Kuruyatak Yaylası (6 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) Büyük Yayla nın kuzeydoğusundaki geçit kullanılarak Kapalıpınar Tepesi nin zirve altından Kuruyatak Yaylası na varılıyor. 78. Vaşa Yaylası-Gencebay Yaylası-Cimil Yaylası (10 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) İkizdere ve Cimil vadilerini yükseklerden seyredeceğiniz rotanın bir bölümü ormanlık alandan geçiyor. Patika belirgin durumda. 79. Garzavan Yaylası-Karataş Köyü (15 km) (İkizdere-Bayburt / Zorluk Derecesi : 4) Garzavan Yaylası nın güneyindeki toprak yol yaklaşık 3 kilometre sonra patikaya dönüşüyor. Buradan soldaki vadiye girenler Soğanlı Deresi ni izleyerek 3000 metre rakımda yer alan geçide ulaşıyorlar. Aşıttan baktığınızda aşağıda varacağınız Karataş köyünü görebilirsiniz. Rotanın son bölümü iniş. 80. Garzavan Yaylası-Soğanlı Gölü-Garzavan Yaylası (gidiş-dönüş 10 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) 79 nolu parkurda anlatıldığı gibi; toprak yolun bitiminde solunuzdaki Soğanlı Deresi nin aktığı vadiye giriyorsunuz. Önce derenin solundan daha sonra da 45 Çermeniman Yaylası, İkizdere

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI sağından ilerleyerek lacivert renkli göle ulaşıyorsunuz. Soğanlı Gölü nün, Rize nin en güzel manzaralı buzul göllerinden biri olduğunu özellikle belirtelim. 81. Garzavan Yaylası-Katreç Gölü-Garzavan Yaylası (gidiş-dönüş 10 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) Garzavan Yaylası çıkışlı rotalardan biri. Toprak yol bitiminde sağdaki vadiyi izliyoruz. Çok belirgin bir patika sizi iki bölümden oluşan Katreç Gölü nün kıyısına kadar götürüyor. Küçük bir tepeyi geçtikten sonra patikanın ikiye ayrıldığını hatırlatalım. Sağdaki patika aşıtı geçerek Buzluğan Yaylası üzerinden Anzer Yaylası na ulaşıyor. Soldaki patika ise dereyi geçtikten sonra ormangülleri arasından ilerleyerek Katreç Gölü ne varıyor. 82. Garzavan Yaylası-Soğanlı Gölü-Orsor Yıldız Gölü-Yoncalı (15 km) (İkizdere-Bayburt / Zorluk Derecesi : 4) 80 numaralı parkurun Soğanlı Gölü ne kadar olan bölümüyle aynı olan bu rota, gölün batısındaki aşıtı geçerek Yıldız Gölü ne iniyor. Kısa bir molanın ardından yürüyüşe başladığınızda Yoncalı-Anzer dağ yoluna kavuşarak Yoncalı köyüne erişiyorsunuz. 83. Koşmer Yaylası-Sivrinin Gölleri-Koşmer Yaylası (gidiş-dönüş 4 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 2) Herkesin rahatlıkla yürüyebileceği parkurun bir bölümü taş döşeli merdiven şeklinde yapılmış. Gölden dönerken, seyir terasının bulunduğu mevkiden tüm Anzer Vadisi ni görebilirsiniz. 84. Koşmer Yaylası-Sivrinin Gölleri-Hataların Gölü-Dipsiz Göl (6 km) (İkizdere / Zorluk Derecesi : 3) 83 nolu rotanın göllere kadar olan kısmı bu parkurun ilk bölümünü oluşturuyor. Daha sonra Sivrinin Gölleri nin hemen üzerindeki tepeyi aşarak güneybatı yönündeki Hataların Gölü ne ulaşıyoruz. Bu gölün iki bölümden meydana geldiğini hatırlatalım, üstteki gölü görmeden dönmeyin. Son bölümde batıya doğru giden patika sizi Dipsiz Göl e yönlendirecektir. 85. Kürdün Yurdu Yaylası-Dipsiz Göl-Haldizen Yaylası (12 km) (İkizdere-Çaykara (Trabzon) / Zorluk Derecesi : 3) Çiçeklerle bezeli çayırlıklardan geçen parkur, Trabzon un en güzel yaylalarından biri olan Haldizen e (Demirkapı) erişiyor. Yüksekliği 3000 metrenin üzerinde bir tepeyi geçmek zorunda olduğunuzu hatırlatalım. Uzun yıllardan beri kullanılan güzergah çok belirgin. Sadece bir bölümünde yeni açılan toprak yola kavuşup daha sonra yeniden patikaya girerek Haldizen Yaylası na uzanıyor. 46

47 Kavron Vadisi, Çamlıhemşin

GÜNÜBİRLİK VE UZUN YÜRÜYÜŞ ROTALARI

Yedigöller, İkizdere-İspir

KAMPLI YÜRÜYÜŞ ROTALARI 1. Yukarı Balıklı Yaylası-Üçgöller-Çabuklu Yaylası-Çorak Yaylası- Çatak Şelalesi-Çatak Yaylası (18 km) (Ardeşen-Fındıklı / Zorluk Derecesi : 4) İki günlük kamplı bir etkinlik olarak planlayacağınız bu yürüyüşte Çabuklu veya Çorak Yaylası nda konaklayabilirsiniz. 2. Yukarı Balıklı Yaylası-Üçgöller-Çabuklu Yaylası-Gorgit Yaylası-Sultan Yaylası-Yenişehitlik (22 km) (Ardeşen-Fındıklı / Zorluk Derecesi : 4) İki günlük kamplı rotanın mola yeri Çabuklu Yaylası. 3. Gürcüdüzü-Çatak Yaylası-Çamlık Yaylası-Horhatdüzü-Salikvan Yaylası-Yüksekoba (28 km) (Fındıklı-Arhavi-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) Üç gün iki gece sürecek çadır konaklamalı rotanın mola yerlerini Çatak ve Horhatdüzü olarak düşünebilirsiniz. Parkurun 500 metre rakımdan başlayıp 3050 metrelere tırmandığını özellikle vurgulayalım. Altıparmak Dağları, Çamlıhemşin-Ardeşen Tamzara Tur Arşivi 50

Büyükdeniz Gölü ve Kaçkar Zirvesi, Çamlıhemşin-Yusufeli 4. İntor Yaylası-Dikdurg Gölü-Uzungöl-Bıçakcılar (22 km) (Ardeşen-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 4) İntor Vadisi nin sonunda yer alan 3100 metrelik aşıtı geçen rotanın ilk gününü Dikdurg veya Uzungöl kenarında kamp yaparak sonlandırabiliriz. 5. Palakçur Yaylası-Babür Geçidi-Körahmet Yaylası-Öküz Gölü-Libler Gölü- Kırmızı Gedik-Avusör Yaylası (21 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 5) Babür ve Kırmızı Gedik aşıtlarını geçen bu zorlu ama bir o kadar da keyifli rotanın kamp alanı Öküz Gölü. İki günlük bir yürüyüş olarak planlayabilirsiniz. 6. Transkaçkar 1 (Yukarı Kavron Yaylası-Adsız Göl-Karadeniz Gölü- Naletleme Geçidi-Döbedüzü-Olgunlar-Dilberdüzü-Deniz Gölü-Kaçkar Zirve-Deniz Gölü-Küçükdeniz Gölü-Soğanlı Yaylası-Kavron Geçidi-Derebaşı Gölü-Yukarı Kavron Yaylası (45 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli-İspir / Zorluk Derecesi : 6) Beş günlük bir etkinlik olarak düşünülmesi gereken bu rotanın kamp alanları Olgunlar (pansiyon), Deniz Gölü (iki gece) ve Soğanlı Yaylası. Türkiye nin en yüksek 4. zirvesine tırmanışın yanı sıra 3000-3300 metre arasındaki aşıtlardan geçileceğini de göz önünde bulundurmanız gerekiyor. İsteyenler Karadeniz Gölü nden kuzeye yönelerek Yukarı Çaymakçur Yaylası nda etkinliği sonlandırabilirler. 51

KAMPLI YÜRÜYÜŞ ROTALARI 7. Transkaçkar 2 (Yukarı Kavron Yaylası-Derebaşı Gölü-Kavron Geçidi-Soğanlı Yaylası-Küçük Deniz Gölü-Deniz Gölü-Kaçkar Zirve-Dilberdüzü-Olgunlar-Yaylalar-Satelef Yaylası-Körahmet Geçidi-Yukarı Çaymakçur Yaylası) (48 km) (Çamlıhemşin-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 6) 6 nolu parkura benzeyen ancak farklı noktada sona eren rota, beş günlük bir faaliyet olarak planlanabilir. Soğanlı Yaylası, Deniz Gölü, Dilberdüzü parkurun çadır kurulacak alanları arasında. 8. Apivanak Yaylası-Kavron Geçidi-Küçük Deniz Gölü-Deniz Gölü-Kaçkar Zirve-Dilberdüzü-Olgunlar (24 km) (Çamlıhemşin-İspir-Yusufeli / Zorluk Derecesi : 6) Üç günlük yürüyüş faaliyetinde Küçük Deniz Gölü ve Dilberdüzü bölgelerinde çadır kurabilirsiniz. Dönüşü Artvin veya Erzurum üzerinden gerçekleştirmek mümkün. Verçenik Tırmanışı, Çamlıhemşin-Asım HABERAL 52

9. Verçenik Yaylası-Kapılı Göller-Korhuni Gölleri-Salaçur Vadisi-Yedigöller (22 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 5) Üç günlük ve kamplı olarak yapılabilecek bu rotayı seçenler 13 adet buzul gölü görecekler. Rotanın kamp alanları olarak Kapılı Göller ve Salaçur Vadisi düşünülebilir. Parkurun en yüksek noktası 3100 metrelik Hemşin Geçidi. 10. Verçenik Yaylası-Kapılı Göller-Korhuni Gölleri-Mal Gölü-Kurban Düzü Gölleri-Tatos Aşıtı-Tatos Sulak Göller-Mocar Gölü-Verçenik Yaylası (27 km) (Çamlıhemşin / Zorluk Derecesi : 5) Geniş bir daire çizerek başlangıç noktasına dönen parkur zorlu etaplar içeriyor. 3100-3300 metre arasında yer alan üç aşıtın geçildiği rotayı 4 günlük bir yürüyüş faaliyeti olarak düşünebilirsiniz. Kapılı Göller, Mal Gölü ve Tatos Sulak Göller çadır kurulabilecek mevkiler. Mal Gölü çıkışının sert olduğunu hatırlatalım. 53 Buzlu Göller den Verçenik, Çamlıhemşin