GEÇİCİ KORUMA SAĞLANAN YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİNLERİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI Çalışma Genel Müdürlüğü ANKARA 2016
ÇALIŞMA İZİNLERİNE DAİR YÖNETMELİK 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun hükümleri çerçevesinde yukarıda bahsedilen kanun maddesine istinaden Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik 15/01/2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu Yönetmeliğin amacı, 4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 91 inci maddesi uyarınca geçici koruma sağlanan yabancıların çalışmalarına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir.
ÇALIŞMA İZİNLERİNE DAİR YÖNETMELİK Geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni olmaksızın Türkiye de çalışamaz veya çalıştırılamaz. Yabancının geçici koruma kapsamında olduğunu belirten geçici koruma kimlik belgesinin/yabancı tanıtma belgesinin ve yabancı kimlik numarasının olması gerekir. Geçici koruma sağlanan yabancılar kalmalarına izin verilen illerde çalıştırılabilir. Geçici koruma sağlanan yabancılar, geçici koruma kayıt tarihinden altı ay sonra çalışma izni almak için Bakanlığa başvuruda bulunabilir. Kanunlarda yalnızca Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen iş ve meslekler için yapılan başvurular değerlendirme yapılmaksızın işlemden kaldırılır
ÇALIŞMA İZİNLERİNE DAİR YÖNETMELİK Geçici koruma sağlanan yabancı sayısı işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onunu geçemeyecektir. İşveren tarafından; işyerinin kayıtlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünden, çalışma izni başvurusu tarihinden önceki dört haftalık süre içerisinde yabancının çalıştırılacağı işi yapacak aynı nitelikte Türk vatandaşı bulunamadığının belgelendirildiği başvurularda istihdam kotası uygulanmayabilir. Ayrıca kanunla yalnızca Türk vatandaşları tarafından icrasına izin verilen iş ve meslekler için yapılan başvurular ile sağlık meslek mensuplarının Sağlık Bakanlığından, eğitim meslek mensuplarının ise Milli Eğitim Bakanlığından veya Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından almış oldukları Ön izin belgesi bulunmayan yabancı kişi başvuruları değerlendirme yapılmaksızın işlemden kaldırılacaktır. Geçici koruma sağlanan yabancılara asgari ücretin altında ücret ödenemez.
ÇALIŞMA İZİNLERİNE DAİR YÖNETMELİK Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni muafiyeti kapsamındadır. Çalışma izni muafiyeti başvuruları, geçici koruma sağlanan il valiliğine yapılır. Bu başvurular, ilgili valilik tarafından Bakanlığa bildirilir. Türkiye İş Kurumu tarafından aktif işgücü hizmetleri kapsamında düzenlenen kurs ve programlar kapsamında bir işyerinde mesleki eğitim ve işbaşı eğitimi görecekler ile bu kişilerin eğitim süresinin sonunda aynı işyerinde çalıştırılması için Bakanlığa başvuruda bulunulabilir. Bu madde kapsamında yapılacak başvurularda, Bakanlıkça işyeri istihdam kotası farklı uygulanabilir. Geçici koruma sağlanan yabancıların ve işverenlerin çalışma ve sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan hak ve yükümlülükleri saklıdır.
GEÇİCİ KORUNAN YABANCILARA ÇALIŞMA İZNİ VERİLME NEDENLERİ
GEÇİCİ KORUMA SAĞLANAN YABANCILARA ÇALIŞMA İZNİ VERİLME NEDENLERİ Geçici korunan misafir ülke vatandaşlarının insana yaraşır hayat sürmeleri için bir gelir sahibi olmalarını sağlamak. Kayıt dışı istihdamı azaltmak. Haksız rekabeti önlemek. Ülkemizin vergi ve sgk primi kaybını azaltmak. Sosyal yardımların ülke ekonomisine vermiş olduğu zararları azaltmak. Nitelikli ve niteliksiz işgücü açığını gidermek. Böylelikle ülke ekonomisini büyütmek. İşsiz bireylerin uzun vadede düşünüldüğünde toplumda neden olabilecekleri sosyal zararlarını azaltmak.
GEÇİCİ KORUNAN YABANCILAR UYGULAMA REHBERİ
Kamu yararına çalışan dernek statüsüne sahip dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından insani yardım hizmeti faaliyetlerinde çalıştırılmak 6 istenen geçici koruma sağlanan yabancılara ilişkin Bakanlığa yapılan çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde istidam kotası uygulanmayacaktır. En az altı aylık geçici koruma süresini doldurmuş olan yabancılar, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüklerine başvurarak iş arayan olarak kurum hizmetlerinden yararlanmak amacıyla kayıt yaptırabilirler Geçici koruma sağlanan yabancılar, en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulmuş olması koşuluyla, Türkiye İş Kurumu tarafından aktif işgücü hizmetleri kapsamında düzenlenen kurs ve programlara katılabilir ve bu kapsamda bir işyerinde mesleki eğitim ve işbaşı eğitimi görebilirler. Bu kapsamda yapılan başvurularda istihdam kotası Bakanlıkça farklı uygulanabilir.
İşverenlerce istihdam edilmek istenen ancak o işyerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının yüzde onunu geçen her geçici koruma sağlanan yabancı için, Bakanlığa çalışma izin başvurusunda bulunulması öncesinde il müdürlüklerine başvuruda bulunularak istihdam kotası uygulanmayabileceğine yönelik belgenin alınması gerekmektedir. İstihdam kotası uygulanmayacağına yönelik olarak belge verilirken; işyerinin SGK tescil numarası, çalışma izni talep edilen işin meslek kodu ve o meslekte istihdam edilebilecek yabancı sayısı bilgileri açıkça belirtilecektir. Örneğin, il müdürlüğünce verilecek söz konusu belgede 123... SGK tescil numaralı işyerinde 9312.02 Beden İşçisi (İnşaat) meslek kodu ile 15 işçi talebinin dört haftalık süre içerisinde karşılanamadığı hususları belirtilecektir.
GEÇİCİ KORUMA SAĞLANAN YABANCILARIN ÇALIŞMA İZİN BAŞVURULARI NASIL YAPILIR
Muafiyet Başvurusu Yapacak Geçici Korunanlar
Çalışma izni muafiyet başvurusu, yabancı tarafından geçici koruma kimlik belgesi/yabancı tanıtma belgesi ile geçici koruma ile kalma hakkı sağlanan ildeki İl Müdürlüğüne yapılır. İl Müdürlüğünün yetkili kullanıcısı tarafından yabancının kimlik numarası otomasyon sistemine girildikten sonra sorgulama yapılarak yabancıya ait kimlik bilgileri getirilir.
Çalışma izni muafiyet başvurusu, yabancı tarafından geçici koruma kimlik Yapılan sorgulamada; yabancının geçici koruma kapsamında olduğu, başvurunun yapıldığı tarih itibarıyla en az altı aylık geçici koruma süresinin doldurulduğu, İçişleri Bakanlığı kayıtlarından teyit edilemezse otomasyon sisteminde işleme devam edilemeyeceği uyarısı alınır. Seçilen il kodu ile İçişleri Bakanlığı kayıtlarına göre yabancıya kalma hakkı sağlanan il kodunun uyuşmaması halinde otomasyon sisteminde işleme devam edilemeyeceği uyarısı alınır. il müdürlüklerince her ay otomasyon sistemi üzerinden alınan listesi, izleyen ayın ilk haftası içerisinde Valiliğe bildirilir.
Çalışma İzni Başvurusu yapacak Geçici Korunanlar
Geçici Koruma Kapsamın da olan yabancıların çalışma izni başvurusu mevcut durumda da olduğu gibi yine bu kapsamda yabancıyı çalıştıracak işveren tarafından e-devlet üzerinden http://www.calismaizni.gov.tr/html/onlinecalisma-izni-basvuru-sistemi/ adresinden yapılır.
İşveren Kaydı Oluşturma; İşyeri türü ve SGK tescil numarası girilerek işyeri sorgulaması yapılır (tescil numarası olmayanlar için vergi numarası girilir).
İşveren Kaydı Oluşturma; Sorgu sonucu İşveren bilgileri getirilir..
İşveren Kaydı Oluşturma; Kullanıcı bilgileri ve işveren sermaye bilgileri girilerek işveren kayıt işlemi tamamlanır..
Geçici Koruma Başvurusu: Çalışma izin talebi için oluşturulmuş olan işveren kaydı seçilerek Başvuru İşlemleri menüsünden Geçici Koruma Başvurusu seçilir.
Yabancı Kimlik Numarası Sorgulanması: Gelen Ekranda 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 91 inci maddesi uyarınca geçici koruma sağlanan yabancıların bakanlığımız tarafından çalışma izni verilmesi için NVİ kimlik kayıtları bulunması gerekli olduğundan çalışma izin talebinde bulunulacak yabancı kişi kimlik numarası bilgisi (99 ile başlayan) girilerek sorgulama yapılır.
Yabancı Kimlik Numarası Öğrenme: 98 ile başlayan numarası olan Yabancı Tanıtma kartlarına sahip olan yabancılar yabancı kimlik numaralarını Göç İdaresi Genel Müdürlüğü internet sitesinden öğrenebilirler. http://www.goc.gov.tr/gecicikoruma/pages/yabancikimliksorgulama.aspx
Yabancı Çalışan Kişi Kaydı Girilmesi: Yabancının kimlik numarasından NVİ sorgulaması sonucu Yabancının adı, soyadı, anne adı, baba adı, doğum tarihi, uyruğu, medeni hali, cinsiyet bilgileri NVİ kaydından getirilir.
NVİ kaydından alınan kimlik bilgileri dışında; Doğum Yeri, Yabancının Ana Dili, Yabancının Eş Bilgisi, Yabancının işyerinde alacağı görev, Yabancı çalıştırma nedenleri, Yabancıya ödenecek ücret, Yabancı için istenilen izin tipi(işyeri sahibi/şirket ortağı) ve izin süresi, Yabancı için ödenecek prim durumu ve şirket ortağı olup olmadığı, Yabancının çalışacağı adres (UAVT dan seçilecektir) bilgileri uygulama üzerinden alınacaktır.
Yabancı Çalışan Kişi İçin Eklenmesi Gerekli Belgeler: İş sözleşmesi Fotoğraf
Yabancı Çalışan Kişi İçin Alınacak İstatiksel Bilgiler: Aşağıdaki veriler yabancı kişi için istatiksel anlamda alınmakta olup girişi zorunlu değildir. Yabancının tahsil durumu Yabancının ülkesinde geldiği il Yabancı çocuk sayısı Yabancının bildiği diller Yabancının ülkesinde iken yaptığı iş
4817 SAYILI KANUNUN 21. MADDESİ GEREĞİNCE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI CEZA MİKTARI 2015 (TL) CEZA MİKTARI 2016 (TL) Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işverenlere her bir yabancı için 8.381 8.848 Çalışma izni olmaksızın bağımlı çalışan yabancıya Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya 835 881 3.350 3.536 4817 sayılı Kanunun 18 inci maddesinde öngörülen bildirim yükümlülüğünü süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için 417 440
Teşekkür ederim