Staatsexamen VWO 2014 Turkse taal elementair lees- en schrijfvaardigheid Tijdvak 1 Woensdag 28 mei 09.00 11.30 uur College-examen schriftelijk Opgavenboekje VF-1008-w-14-1-o 1
Vwo Turkse taal elementair College-examen lees- en schrijfvaardigheid 2014 Bijgaande examenopgave bestaat uit: een schrijfopdracht een opdracht leesvaardigheid Bij de beoordeling wordt er op gelet of de opdracht taalkundig en formeel correct is uitgewerkt, of de uitwerking een goed lopend geheel is en of u zich aan de opdracht gehouden hebt. Veel succes! Aanwijzingen schrijfvaardigheid 1. Maak uw brief eventueel eerst in klad. 2. Let goed op de briefconventies zoals datering, aanhef, verdeling van de inhoud in alinea s, slotzin en een correcte afsluiting. 3. Verwerk alle gegevens in de volgorde zoals in de opdracht staat vermeld. 4. Probeer een goede pagina-indeling te realiseren. 5. Sla na elke alinea een regel over. 6. Gebruik minimaal 120 woorden. Adressering, datering, aanhef en naam tellen niet mee voor het aantal woorden. Bij te weinig woorden of het niet vermelden van het juiste aantal woorden volgt aftrek! 7. Vermeld het aantal gebruikte woorden in de rechterbovenhoek. 8. Het gebruik van een woordenboek is toegestaan. 2
Schrijfvaardigheid Eğitim gönüllüleri aranıyor! Türkiye geneline yayılmış bulunan Eğitim Parklarımızda haziran, temmuz ve ağustos aylarında görevlendirilmek üzere, özellikle gençlere(öğrencilere) önderlik edecek ve yol gösterecek genç bay ve bayan gönüllüler alınacaktır. - İngilizce ve Türkçeyi iyi derecede biliyorsanız, - İyi derecede bilgisayar kullanabiliyorsanız, - En az lise son sınıf öğrencisi iseniz veya lise diplomanız varsa, - Yaşınız 17-20 arasındaysa, - Gençlerle iyi ilişki kurabiliyor, bu işi yürekten yapabileceğine inanıyor ve gerekirse gece geç saatlere kadar çalışmayı göze alabiliyorsanız bize başvurun. Yurt dışında eğitim görmüş, çok dil bilen genç gönüllüler ve öğrenciler tercih edilecektir. Başvuru mektuplarınızı özgeçmisinizle birlikte Acıbadem Cad. Rauf Paşa Hanı 42. Sokak 34660 Acıbadem / İstanbul adresine gönderebilirsiniz. Situatie U wilt graag in de zomervakantie in Turkije werken als vrijwilliger. Omdat u werken met jongeren erg leuk vindt, zoekt u een vrijwilligersbaan op het internet. U hebt de advertentie hierboven van TEGV (Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı / Stichting Onderwijsvrijwilligers Turkije) gezien op hun website en hebt besloten een sollicitatiebrief te schrijven aan de hand van de volgende opdrachten. Opdracht 1. Verwijs naar de advertentie. Vermeld waarom u geïnteresseerd bent. Noem ten minste twee redenen voor uw interesse. 2. Geef informatie die van belang kan zijn over uzelf, uw opleiding, de talen die u kent, uw hobby s e.d. 3. Vertel dat u eerder computerervaring opgedaan heeft op school en over wat u kunt doen met de computer. 4. Zeg dat u al eerder ervaring (echt of verzonnen) hebt opgedaan in Nederland die enigszins aansluit bij het aangeboden werk, zoals schoolkamp, werkweek e.d. 5. Benadruk waarom u werken met jongeren leuk vindt, dat u gemakkelijk om kunt gaan met jongeren en zeg dat u bereid bent ook s avonds laat te werken. 6. Verzoek beleefd om nadere inlichtingen over: het werk en de werktijden, gratis verblijfsmogelijkheden, eten en drinken. Sluit uw brief passend af. 3
Leesvaardigheid Dit examen bestaat uit: 4 teksten met 16 vragen. Beoordeling. Voor deze toets zijn maximaal 20 punten te behalen. Let op! Open vragen mag u in het Turks of in het Nederlands beantwoorden. 4
Tekst 1 Sürücüsüz Araçlara 10 Yıl Kaldı Bosch Türkiye Temsilcisi Steven Young, 10 yıl içinde sürücüsüz araçların yollara çıkacağını belirterek, Artık tam otonom sürüşler de başlıyor. Bu sürüş Bosch un başlattığı bir terminoloji. Yani sürücüsüz araç. Tamamen aracın kendisini kontrol edip sürme özelliginden bahsediyoruz dedi. Otomatik park sistemlerinin hayatın parçası haline geleceğini bildiren Young, sürücüsüz araçların 10 yıl içinde yollarda olacağını anlattı. Otomatik park sistemleri çalışmalarının son denemelerinde olduğu bilgisini veren Young, 2014 sonu veya 2015 yılında bütün arabaların bu özelligi alabilecek hale geleceğini vurguladı. Sürücüsüz araçlar üzerinde çalışmaların sürdüğünü kaydeden Young, şöyle konuştu: Ehliyet almak çok kolay olacak. Artık tam otonom sürüşler de başlıyor. Bu sürüş Bosch un başlattığı bir terminoloji. Tamamen aracın kendisini kontrol edip sürme özelliginden bahsediyoruz. Şu anda bu uygulamayı aracınızda 0-50 kilometre sürat için alabilirsiniz. Yoğun trafikte dur-kalk uygulamalarında bu başladı. Buna yarı otonom sürüş diyoruz. Her sene teknoloji geliştikçe araçlarda bu uygulamanın daha gelişmiş halini göreceğiz. Belli bir zaman sonra, o çok fazla uzak olmayacak. 10 yılın içinde araç artık tamamen etraftaki şartları sürekli kontrol edip, kendini sürebilecek hale gelecek. Bir gün gelecek ki araçlarımız bize ihtiyaç olmadan kendilerini istediğimiz yere götürebilecek. Kazaları azaltmayı hedefliyoruz. Bu aynı zamanda birçok avantajı getirecek. Hayatımızı muazzam değiştirecek. Düşünün şoför olmadığımız zaman hayatımızda olan bazı şeyler olmayacak. Mesela trafik polisi olmayacak. 2 p 1 Geef aan of de volgende beweringen juist of onjuist zijn. Schrijf de nummers als volgt op uw antwoordblad: (juist:. onjuist: ). 1. Tam otonom sürüşler şu an trafikte uygulanıyor. 2. Yarım otonom sürüşler şu an trafikte uygulanıyor. 3. Bu sistem sonucu kazalar azalacak. 4. Bu sistem sonucu polise gerek kalmayacak. 5. Bu sistem sonucu ehliyet almaya gerek kalmayacak. 6. Otomatik park sistemi zaten şu an her arabada var. 5
Tekst 2 Ben de Eşim de Yüzümüzü Bağışladık Çift kol nakli, dünyada kadavradan ilk rahim nakli, Türkiye deki 5 yüz naklinden üçünü gerçekleştirerek dünya tıp literatürüne giren bir hekim Prof. Dr. Ömer Özkan. Yaptığı son yüz nakliyle yine tüm dikkatleri üzerine çekti; çünkü bu sefer alt ve üst çene nakli de yaptı. Sekiz aylık hamile eşi Doç. Dr. Özlenen Özkan la aynı ekipte çalışan ünlü doktor, bir yandan da doğacak bebeğinin heyecanını yaşıyor. Günde kaç saat çalışıyorsunuz? Saat sınırlamam yok; 24 saat veya 36 saat çalıştığım da oluyor. Özellikle de nakil dönemlerinde uyuduğum uyku bile huzurlu olmuyor, her zaman alarm durumunda oluyorum. Normalde ise her gün saat 17.00 ye dek Akdeniz Üniversitesi ndeyim, sonra da muayenehanemde özel hastalarımla ilgileniyorum. Yüz nakli yapmak kaç yıllık bir rüya; doktor olmanız bile; bir gün yüz nakli yapabilmek için miydi? Yıllar önce yayınlanan o meşhur Face/Off filminden sonra birçok cerrahın aslında yapılabilir mi dediği, konuyla ilgisi olmayan insanların da ilgi duyduğu bir konuydu. Tabii plastik cerrahinin de en tavan ameliyatlarından biri olacaktı. Özellikle 2000 li yılların başinda deneysel çalışmaların başlamasıyla birlikte hız kazandı. Uzmanlığının ilk yıllarından itibaren birçok plastik cerrahın da hayali olmuştur... Dünyada ilk kaç yılında yapılmış; sizin ki kaçıncıydı? Dünyada ilk kez 2005 yılında Fransa da yapıldı. Kısmi yüz nakliydi. Bizimki tahmin ediyorum 15 inci veya 16 ncıydı. Ama ikinci veya üçüncü tam yüz nakliydi. Yüz nakli ameliyatıyla ilgili ilk adımınız neydi? Aslında ilk planım ve hayalim dünyada biraz daha tecrübenin olduğu, bizde henüz yapılmayan kol nakliydi. Bunun da mevzuatı yani kanuni dayanağı yoktu. Özel bir izinle çok uzun uğraşların; en az 7-8 yıllık bir süre sonunda bunu gerçekleştirdik. Çok riskliydi. Özel izindi. Hasta için, benim için, destek veren yönetim ve izin veren bakanlık için çok riskli bir durumdu. Oldukça zorlu bir süreçti. Şükür ki sorunsuz geçti. Yani yüz naklinin yolunu açan kol nakliydi. Yüz naklini kimler yaptırabilir? Şartlarınız neler? İnternette kompozit doku nakli endikasyon listesi diye girildiğinde ayrıntılı görülebilir. Özetle; ağır sosyal uzaklaşmaya yol açan, en az orta yüzde deformiteye yol açan bozukluklar, ağız göz çevresinde fonksiyonel bozukluk olması gerekir. Herkesin yüzü herkese nakil olabilir mi? Yüzün kabul edilmemesi diye bir şey olur mu? Kriterleri var. Yaş, cinsiyet, kan grubu, boyut uyumu, medikal eşleştirmeler gerekiyor. 6
Alıcı hastaların listesi bakanlığa önceden sunulur. Uygun donör bulunduğunda saatler içerisinde eşleştirme yapılır. Organizasyon tamamlanır. Yüzün kabul edilmemesi tabii mümkün. Sıkıntılı bir durumdur. Ortalama olarak yüz nakli ameliyatı ne kadar sürüyor? Ameliyata kaç kişi giriyor? En az 8-10 saat. Çok kişi girer. Ama organizasyonu, ameliyatı yöneten ekip başı tecrübeli bir plastik cerrahtır. Artık şablonu oluştu. Biraz daha kolay organize olabiliyoruz. Peki genelde ameliyatın ardından süreç nasıl işliyor? Kaç gün yoğun bakımda kalınıyor; sonra ne oluyor... Tam iyileşme için ne kadar geçmesi gerekiyor? Esas zorlu süreç başlar. En az 2-3 gün yoğun bakımda kalır. Şişlikler epey olur. Birinci haftadan itibaren hızla iner. Tam iyileşme, özellikle sinir iyileşmesi açısından 4-5 yıl sürebilir. Ama birinci yıldan itibaren yüz epey oturmuş olur. İlk yıl sonunda her şey serbest güneşlenmek de, tıraş da... Ameliyatın ardından hasta ilaç kullanıyor mu; ne kadar süre? İlaç tabii kullanılır. Başlangıçta yüksek doz, sonra oldukça düşük doz. Ameliyatın evreleri var; ilk 10 gün, sonraki bir ay ve ilk bir yıl. Kullanılan ilaçlar çok farklı. Bir yılın sonunda böbrek nakil hastası gibi ömür boyu iki hap alırlar. İmkansız denilen yüz naklini de gerçekleştirdiniz. Peki bundan sonraki adım nedir; sırada ne var? Mutlaka vardır. Ama şu ana kadar olanlar bile yeterince yorucuydu. Zaten nakil yapmakla bitmiyor, hastanın rehabilitasyonu çok önemli. Şu andaki uğraşım ise rahim nakli yaptığımız hastanın bebek sahibi olması. Arkanıza yaslandığınızda Vay be, ben neymişim. Helal olsun bana diyor musunuz? Tabii dersiniz ama biraz da şükretmek anlamında. Birçok insanın hayal ettiği şeyi büyük oranda gerçekleştiriyorsunuz. Bunun için uzun yıllar ve emeğinizi harcıyorsunuz. Sonuçlandırabilme imkanının oluşması mutlu ediyor. Evde de devamlı nakillerden konuşuyoruz. Size eminim transferler teklifleri gelmiştir; nerelerden geldi? Neden kabul etmediniz? Tabii geldi... 2-3 yıldır hem de... Geçmiş süreçte çok önemli imkânlar veya şartlar oldu ama şu ana kadar ki durumumdan pişman değilim. Şu an için mutluyum ama önümüzdeki dönemde neler olur bilmem. Benim ve ailem için ne zaman ne uygunsa onu yaparım. Sonuçta hayat geçip gidiyor. Şu da var ki, yurt dışının eski cazibesi yok. Bilimsel olarak Türklerin bir eksiği yok, yabancıların yapamadığı bazı şeyleri bile biz yapabiliyoruz. 7
Şu an yüz nakli; kol nakli ve rahim nakli için bekleyen kaç hasta var? Binlerce var... Tabii ki seçiliyorlar. Yüz için 5, kol için 45 çift kol nakli hastası var. Bunlar zor ve riskli ameliyatlar; en çok hak edene yapılır... Rahim için de binlerce hasta var ama öncelikle bizim ilk hastamızın sağlıklı bebek sahibi olması ve sonrasında mevzuatının çıkmasi gerekir. 1 p 2 Wat was het verschil tussen de laatste gezichtsoperatie en de andere gezichtsoperaties? 2 p 3 Geef aan of de volgende beweringen volgens de tekst juist of onjuist zijn. Schrijf de nummers als volgt op uw antwoordblad: (juist:. onjuist: ). 1. Tam yüz nakli ameliyatı ilk kez Fransa da yapıldı. 2. Dr. Özkan yaptığı ilk yüz ameliyatının dünyada kaçıncı olduğunu kesin bilmiyor. 3. Dr. Özkan hastahanede tam gün çalışıyor. 4. Dr. Özkan ın ilk yüz ameliyatı tam yüz ameliyatıydı. 5. Yüz ameliyatı olan hastalar 1. yılın sonunda iyileşir. 6. İlaç kullanımına 1. yılın sonunda son verilir. 1 p 4 Wat voor operatie was de eerste operatie van Dr. Özkan? A kol B yüz C rahim D çene 1p 5 1p 6 1p 7 Wie komt in eerste instantie in aanmerking voor een gezichtstransplantatie? Noem twee gevallen. Waarom is werken in het buitenland niet meer aantrekkelijk voor Dr. Özkan? A artık yurtdışında fazla olanak sağlamadıkları için B artık bilimsel olarak Türkiye nin onlardan geri kalmadığı için C Türkiye de çalışarak Türkiye nin gelişmesini istediği için D ailevi durumunun müsait olmadığı için Er is een voorwaarde om de baarmoedertransplantaties wettelijk te regelen. Welke is dat volgens de tekst? A ameliyat edilen hastanın önce çocuk sahibi olması B benzeri nakillerin daha fazla yapılması C rehabilitasyon olanaklarının iyileştirilmesi D bu konuda daha fazla araştırma yapılması 8
Tekst 3 Küçük yaşta evliliğin getirdiği sorunlar Cinsel Sağlık Enstitüsü Derneği (CİSED) Adana Şube Başkanı Uz. Dr. Taner Canatar, erken yaştaki evliliklerin Türk toplumunun aile yapısını tehdit ettiğini ve her 4 evlilikten birinin küçük yaşlarda yapıldığını bildirdi. Canatar, yaptığı yazılı açıklamada, küçük yaştaki evliliklerin Türk toplumunun kanayan yaralarından biri olduğunu belirtti. Erken yaştaki evliliklerin, çiftleri, ailelerini, toplumu hem kısa, hem de uzun vadede büyük sorunlarla karşı karşıya bıraktığını ifade eden Canatar, ataerkil ve geleneksel toplum yapısının, erken yaşta evlilikleri normalleştirdiğini ve meşrulaştırdığını kaydetti. Canatar, erken evliliğin, özellikle kız çocuklarının toplumdaki eşitsiz konumunu pekiştirdiğini ve hayat tercihlerini azalttığına dikkati çekerek, Erken yaştaki evlilikler Türk toplumunun aile yapısını tehdit ediyor. Ruhsal ve bedensel gelişimini henüz tamamlamamış, kendi yaşamının iplerini eline henüz alamamış, haklarını bilmeyen yüzlerce genç kız, ya kendi istekleri ile ya da ailelerinin zorlaması ile evlenmektedir ifadeleri kullandı. Toplumun erken yaştaki evlilikler için nedenlerinin veya mazeretlerinin her zaman mevcut olduğunu bildiren Canatar, şunları kaydetti: Bazen yoksulluktan kurtulma isteği, bazen yalnızca bir aidiyet arayışı, bazen mevcut durumdan kurtulup daha iyi görülene koşma, bazen köle gibi satılma, bazen evde kalırsın, yaşın geçerse kimse seni almaz gibi yüz yıl öncesinden getirilip halen terk edilemeyen baskılar, bazen bir aşk, bazen de kendini ifade etme isteği, küçük yaşta evliliklerin nedenleri arasında. Türkiye deki her 4 evlilikten biri küçük yaşlarda yapılıyor. Her ne sebeple olursa olsun, erken yaşta yapılan evlilikler yanlış. Çünkü halen genç kız olan bu bireyler biyolojik, psikolojik ve sosyal gelişimlerini tamamlamamıştır. Erken yaştaki evliliklerde erken hamilelikler sık görülüyor. Daha kadın olmadan anne olan bireyler yaşam evrelerini sağlıklı geçirip, sağlıklı bir kişilik yapısı geliştiremezler ve evlilik ilişkilerinde çözümleyici yaklaşımlar gösteremezler. Kendi ergenlik sorunlarını halletmeden önce ebeveyn olan bu tip ailelerin çocukları da sorunlu kişilik yapısına sahip olabilmektedir. Canatar, anne ve babaların çesitli eğitimlerle medya aracılığıyla erken yaşta evlilik, kadın hakları, çocuk hakları, aile içi şiddet gibi konularda bilinçlendirilmeleri gerektiğini belirtti. Aile planlaması hizmetlerinin yaygınlaştırılması, aile planlaması olgusunun topluma daha açıklayıcı bir şekilde yansıtılması, din görevlilerinin günümüz koşullarında erken evliliğin sakıncalarını gerekli yerlerde gündeme getirerek 9
vurgulamasının önemine değinen Canatar, açıklamasını şöyle sürdürdü: 18 yaş altındaki evliliklerin yasalarla kesin bir şekilde engellenmesi, özellikle kız çocuklarının eğitime dahil edilmesi, kadınların ekonomik anlamda özgürlüğünün sağlanması, kadınların iş kurma ve meslek edinmelerinin sağlanması, cinsel istismar, cinsiyet ayrımcılığı ve toplumsal halk sağlığı konularında toplumun bilinçlendirilmesi, ekonomik koşulların iyileştirilmesi gerekmektedir. Henüz gelişimini tamamlamamış gençlerde evliliğin getirdiği ağır sorumluluklar psikolojik travmalar ortaya çıkmasına neden olabilir. 1p 8 1p 9 De schrijver noemt een aantal kenmerken van de meisjes die vroegtijdig trouwen. Schrijf twee van de kenmerken op. De schrijver doet een aantal voorstellen om vroege huwelijken te verminderen. Welke hoort er niet bij? A anne ve babaları bilinçlendirmek B aile planlamasını topluma daha iyi anlatmak C anne babaları cezalandırmak D kızları okula göndermek E yasaklamak 2p 10 Wat is een reden om vroegtijdig te trouwen volgens de tekst, en wat niet? Schrijf de nummers als volgt op uw antwoordblad: (wel:. niet: ). 1. evde kalma korkusu 2. daha cazip görülene heveslenme 3. okul bırakma 4. kendini ispatlama duygusu 5. başlık parası için satılma 6. sosyal baskı 2p 11 Volgens de schrijver kan het vroegtijdig trouwen een aantal problemen veroorzaken. Noem zo kort mogelijk vier van de mogelijke problemen. Tekst 4 Köy Enstitüleri 1935 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün düşüncesi olan eğitim seferberliği başladı. Askerliğini onbaşı veya çavus olarak yapmış kişiler köylerinden çağrılarak altı aylık bir kurstan geçiriliyor ve köylerine ögretmen olarak yollanıyorlardı. "Bunlar ilk üç sınıflık köy okullarında çocukları okutacaklardı. Bu sistem aslında çok başarılı oldu. İsim yapmış birçok Köy Enstitülü yazarın ve sanatçının ilk kez okuma yazma öğrenmeleri, köylerde çobanlıktan kurtulmaları bu Eğitmen Okulları yla sağlanmıştır." diyor Köy Enstitüleri kurucularından İsmail Hakkı Tonguç'un oğlu Engin Tonguç. Ve bu denemenin iyi sonuç vermesiyle Köy Öğretmen Okulları'ndan sonra da Köy Enstitüleri'nin kurulduğunu ve 1940 yılında da yasallaştığını kaydediyor. Köy Enstitüleri yavaş yavaş yaygınlaşıyordu. Saffet Arıkan'dan sonra Milli Eğitim Bakanı olan Hasan Ali Yücel ve ilköğretim Genel Müdürü İsmail Hakkı Tonguç un 10
başlattığı kıvılcım yurdun dört bir yanına yayılıyor, Tunceli'de, Malatya'da, Diyarbakır'da, Samsun, Alanya ve Trakya'da ve yurdun kırsal olarak nitelendirilebilecek illerinde 20 Enstitü kuruluyordu. Köy Enstitüleri'nin kurulmasının ilk yılında imece yoluyla 500 köye okul yapma başarısına ulaşılıyordu. Ancak hep söylendiği gibi sadece eğitmekle kalmıyordu. Engin Tonguç'un altını çizdigi gibi halkın uyandırılması ve gerçek anlamda halk egemenliğinin sağlanması için eğitim olayı kullanılıyordu, ancak bunun yanında Cumhuriyet tarihi açısından çok önemli bir misyon gerçekleştiriliyordu: "Bu insanlar öyle bir düzeye geleceklerdi ki kendi sosyal ve ekonomik konumları nedir bunu kavrayacaklar ve getirilmek istenen halk egemenliğine dayalı rejim içerisinde, bir baskı grubu oluşturabilecek örgütlenmeleri yapabilecek bilince erişeceklerdi. Olay dar anlamda bir okuma yazma ögretme özelligi taşımamaktadır. Tamamen Cumhuriyetin temellerini sağlamlaştırma ve rejimi gerçek anlamda kurma çabasıdır." Başarıyla uygulanan sistem meyvelerini veriyor ve halk kendi kendini üretmeye başlıyordu. Ancak bilinçlilik düzeyinin yaratılmaya çalışılması belirli kesimlerin tepkilerine neden oluyordu. Türkiye'deki bozuk sosyal ve ekonomik yapı düzelmeye başladıktan itibaren, bozuk yapıdan yararlanan insanların tepkileri ortaya çıkıyordu. Daha geniş düzlemde düşünüldüğünde, 2'inci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan 'Soğuk Savaş' yıllarının politik mücadelelerinden Türkiye de payını alıyordu. İlhan Selçuk'un belirtiği gibi, 'Soğuk Savaş' Türkiye'de 'Karşı - Devrim e yol açıyor, Allahsız komünizme karşı savaş' Türkiye'de siyasal iktidarın belirlenmesinde en büyük rolü oynuyordu. Bu süreç, Köy Enstitüleri'nin sağ kanat politikacılarla yıkılmasına neden oluyor, dünyada belki de ilk örnek olarak nitelendirilebilecek bu sistem acımasızca ortadan kaldırılıyordu. Kapatma işlemi 1954 yılında yasal olarak tamamlanıyordu. Köy Enstitüleri'nden geriye kalan 700 bina, 17 bin işsiz öğretmen ve yüzbinlerce okulsuz öğrenciydi. İster istemez insanın aklına 'Enstitüler bugüne kadar devam etseydi, Türkiye'deki yansıması ne olurdu?' sorusu takılıyor. Engin Tonguç, Soruyu şöyle yanıtlıyor: "Bugüne kadar devam etseydi şunlar değişirdi. Bugün köylerimiz halen geri ve ilkel durumdalar. Köylerde bütün bu gelişim tamamlanmadığı için köylerde istenen gelişme ve kalkınma gerçekleştirilemedi. Bu ilkellik olmayacaktı. Köy ve kent arasındaki farklılık ortadan kalkacaktı. Belki dışarıya olan göç bu durumda olmayacaktı. Göç olgusu farklı şekilde gelişebilecekti. Dış ülkelerde çikan büyük sorunların birçoğu olmayacaktı. Gecekondulaşma belki bu kadar artmayacaktı. Kent - köy oranı değişse bile uygar bir kentleşme yaşanabilecekti. Akıllara takılan diğer önemli konu ise 'bugün uygulanması ne kadar mümkündür' sorusu: Tabii ki o zamanlardaki sistemin aynısının uygulanması söz konusu değil. Ancak eğitim ilkeleri sadece köye ilişkin ilkeler değildi. Bu ilkeler bugün gecekonduda da kentlerde de uygulanabilir. Köy Enstitüleri de böyle bir değişime uğrayarak, belki adı değiştirilerek bugünün koşullarına uygun eğitim kurumları olarak adapte edilebilinirdi. Bugün eğitim sisteminde yaşanan sorunlar yaşanmayabilirdi." 1p 12 Citeer de eerste en de laatste twee woorden van de zin die de missie en het belang van het oprichten van "Egitmen Okulları" benadrukt en samenvat. 1p 13 Köy Enstitüleri'nin oluşmasını sağlayan temel düşünce şunlardan hangisine aittir? A Engin Tonguç B Hasan Ali Yücel C İsmail Hakkı Tonguç D Mustafa Kemal Atatürk 11
1p 14 Bu metne göre Köy Enstitüleri nin sağladığı yararlar arasında şunlardan hangisi yer almıyor? A çok sayıda okulun ülkeye kazandırılması B Cumhuriyet rejiminin sağlamlaştırılması C insanların kendi kendisini yetiştirmesi D ülkede ilk olarak okuma - yazma seferberliğinin başlatılması 1p 15 Bu enstitülerin yıkılmasına sebep olan kesimlerin karşı çıkma nedeni yazara göre neydi? A bu enstitülerin sol kanat politikacılarını desteklemesi B halkın bu enstitülerce bilinçlendirilmesi sonucu belli grupların kazancının engellenmesi C soğuk savaşın bu enstitülerce desteklenmesi D Türkiye'deki ekonomik düzelme sonucu bu tür enstitülere gerek kalmaması 1p 16 Yazarın Köy Enstitüleri'ne yaklaşımı nasıldır? A gerçekçi B idealist C karamsar D özlemli 12
Staatsexamen VWO 2014 Engels, Turks College-examen schriftelijk Correctievoorschrift 13
14
Score Cijfer B2 1 1,0 2 1,2 3 1,4 4 1,6 5 1,8 6 2,0 7 2,3 8 2,5 9 2,8 10 3,0 11 3,3 12 3,5 13 3,8 14 4,0 15 4,3 16 4,5 17 4,8 18 5,0 19 5,3 20 5,5 21 5,8 22 6,0=B2 23 6,5 24 7,0 25 7,5 26 8,0 27 8,5 28 9,0 29 9,5 30 10 31 32 33 34 15
Correctievoorschrift staatsexamen VWO 2014 Turkse taal elementair leesvaardigheid Tijdvak 1 College-examen schriftelijk 16
Tekst 1: Sürücüsüz araçlara 10 yıl kaldı 1 juist: 2, 3, 4 onjuist: 1, 5, 6 (6 goed: 2 punten 5 goed: 1 punt anders: 0 punten) Tekst 2: Ben de eşim de yüzümüzü bağışladık 2 Alt ve üst çene nakillerinin de beraber yapılması. 3 juist: 2, 3, 4 onjuist: 1, 5, 6 (6 goed: 2 punten 5 goed: 1 punt anders: 0 punten) 4 A 5 Twee van de volgende gevallen: - ağır sosyal uzaklaşmaya yol açan bozuklukları olanlar - en az orta yüzde deformiteye yol açan bozukluk olanlar - ağız çevresinde fonksiyonel bozukluk olanlar - göz çevresinde fonksiyonel bozukluk olanlar 6 B 7 A Tekst 3: Küçük yaşta evliliğin getirdiği sorunlar 8 Twee van de volgende kenmerken: - Ruhsal, bedensel ve sosyal gelişimini henüz tamamlamamış - kendi yaşamının iplerini eline henüz alamamış - haklarını bilmeyen 9 C 10 wel: 1, 2, 4, 5 niet: 3, 6 (6 goed: 2 punten 5 goed: 1 punt anders: 0 punten) 11 Erken evvliliğin yaratabileceği olası sorunlar: 1- Sağlıklı bir kişilik gelişimine engel olabilir. 2- Evlilik ilşkilerinin kötü gitmesine neden olabilir. 3- Çocukların da sorunlu olmasına neden olabilir. 4- Psikolojik trawmalara yol açabilir. (4 goed: 2 punten 3 goed: 1 punt anders: 0 punten) 17
Tekst 4: Köy Enstitüleri 12 "İsim yapmış.. okullarıyla sağlanmıştır." (1 e alinea) 13 D 14 D 15 B 16 D Totaalscore 20 punten Normering score : 2 = cijfer 18