RÜZGAR KAYNAĞINA DAYALI ELEKTRİK ÜRETİMİ BAŞVURULARININ TEKNİK DEĞERLENDİRMESİ HAKKINDA YÖNETMELİK Resmi Gazete Tarihi: 20.10.2015 Resmi Gazete Sayısı: 29508 Amaç ve kapsam BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amaç ve kapsamı; elektrik enerjisi üretiminde rüzgar enerjisinin etkin ve verimli kullanımını sağlamak, rüzgar kaynağına dayalı olarak yapılan önlisans veya lisanssız elektrik üretimi başvurularının teknik değerlendirmelerini yapmak, teknik değerlendirmeleri olumlu sonuçlandırılmış olan önlisanslı, lisanslı veya lisanssız projelerin koordinat değişikliği, kapasite artışları ve türbin teknik özellikleri ile ilgili değişiklik talepleri hakkında uygunluk yazısının düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemektir. Dayanak MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, 19/2/1985 tarihli ve 3154 sayılı Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (h) bentleri ve 10/B maddesi ile 14/3/2013 tarihli ve 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanununun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasının (ç) bendi ve 14 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 3 (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Bağdaşmaz alan: Uygun bulma kararı alınmış, önlisans veya lisans verilmiş, ilgili mevzuatı kapsamında Kurum tarafından önlisans verilmesine yönelik Kurul Kararı alınmış, santral sahası değişikliği talepleri kapsamında Kurum tarafından kamuoyuna ilan edilerek Genel Müdürlük tarafından uygun bulunmuş santral sahalarını ve/veya YEKA Yönetmeliği kapsamında duyurulan alanları, b) Bağlantı bölgesi: Önlisans başvurusu yapılacak rüzgar enerjisine dayalı bir üretim tesisinin elektrik sistemine noktasal ve/veya bölgesel bazda bağlanabilecekleri il ve/veya illerin idari sınırlarını, c) Bakanlık: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığını, ç) Başvurunun yarışmaya gireceği bölge adı: Önlisans başvurusunda belirtilen santral sahasının alansal büyüklük olarak fazla olduğu ilin yer aldığı bölgeyi, d) Genel Müdürlük: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğünü, e) Kullanılamaz alan: Genel Müdürlük ve/veya Kurumun resmi internet sayfalarında duyurulan ve üzerinde ilgili mevzuatı uyarınca RÖİ ve/veya rüzgar türbini bulundurulamayacak alanı, f) Kurul: Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunu, g) Kurum: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunu, ğ) LÜY: 2/10/2013 tarihli ve 28783 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Elektrik Piyasasında Lisanssız Elektrik Üretimine İlişkin Yönetmeliği, 1
h) REPA: Genel Müdürlük tarafından yayımlanan Türkiye Rüzgar Enerjisi Potansiyeli Atlasını, ı) RES: Rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim santralini, i) RGY-RÖİ (Rüzgar ölçüm noktasındaki rüzgar güç yoğunluğu): Ek-1 de belirtilen yönteme göre hesaplanan düşey serbest atmosfere dik doğrultuda hareket eden hava kütlesinin birim kesit alanındaki gücünü (W/m2), j) RÖİ: Rüzgar ölçüm istasyonunu, k) RÖİ kurulum uygunluk belgesi: Genel Müdürlük tarafından düzenlenen ve içeriğinde RÖİ kurulmak istenilen noktanın koordinatları ile kullanılamaz alanlar ve/veya bağdaşmaz alanlarla ilişkisinin gösterildiği belgeyi, l) Santral sahası: Köşe koordinatları; önlisans ve/veya lisanssız üretim başvurularında yer alan ve Ek-2 de belirtilen usul ve esaslara göre belirlenecek alanı, m) SSKGY (Santral sahası kurulu güç yoğunluğu): Santral sahası içerisindeki türbinlerin toplam mekanik güçlerinin santral sahasının yüzölçümüne bölünmesi ile elde edilen değeri (MWm/km2), n) TDR: Önlisans veya lisanssız elektrik üretimi başvuruları için Genel Müdürlük tarafından Ek-3 deki formata göre düzenlenen teknik değerlendirme raporunu, o) UTM koordinatı: Universal Transversal Mercator izdüşümünde altı veya üç derecelik dilim esasına göre verilen koordinatı (ED 50 Datum), ö) YEKA Yönetmeliği: 27/11/2013 tarihli ve 28834 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Elektrik Enerjisi Üretimine Yönelik Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanlarının Belirlenmesi, Derecelendirilmesi, Korunması ve Kullanılmasına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmeliği, ifade eder. İKİNCİ BÖLÜM Rüzgar Kaynağına Dayalı Elektrik Üretimi Başvurularının Teknik Değerlendirmesi Önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi MADDE 4 (1) Özel hukuk hükümlerine tabi tüzel kişilerin önlisans başvuruları kapsamında sundukları bilgi ve belgeler arasından Ek-4 te tanımlanmış olanları Kurum tarafından teknik değerlendirme yapılmak üzere Genel Müdürlüğe gönderilir. (2) Genel Müdürlüğe gönderilen bilgi ve belgelerin incelenmesi sonucunda aşağıda belirtilen durumların tespit edilmesi halinde başvurunun teknik değerlendirmesi uygun bulunmaz ve bu durum Kuruma bildirilir: a) Bilgi formu, rüzgar ölçüm istasyonu kurulum raporu ve rüzgar ölçüm sonuç raporunda belirtilen RÖİ koordinatlarından herhangi birinin farklı olması, b) Bilgi formunda belirtilen RÖİ koordinatlarının başvuruda belirtilen santral sahasında bulunmaması, c) RGY-RÖİ değerinin 150 W/m2 değerinden küçük olması, ç) SSKGY değerinin 2 MWm/km2 değerinden küçük olması, d) Önlisans başvurusunda belirtilen santral sahası köşe koordinatlarının tamamının kullanılamaz alanlar ve/veya bağdaşmaz alanlar içerisinde bulunması, 2
e) Başvuruda belirtilen santral sahasının, kullanılamaz alanlar ve/veya bağdaşmaz alanlarla kesişmesi durumunda kesişilen alan dışında kalan kısmı içerisinde kalacak şekilde sadece türbin koordinatları kullanılarak yeni bir santral sahasının belirlenemeyecek olması, f) RGY-RÖİ hesabında kullanılacak ardışık sıralanmış kullanılabilir ölçüm verisinin Genel Müdürlüğe gönderilmemiş olması, g) Başvuruda belirtilen ve birbirlerine komşu olan türbinler ve/veya RÖİ ler arasındaki mesafenin 2.800 metreden fazla olması. (3) Bu Yönetmelik ve eklerinde belirtilen usul ve esaslara göre yapıldığı tespit edilen önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi uygun görülerek başvuruya ait TDR düzenlenir ve Kuruma gönderilir. (4) Aşağıdaki durumlardan herhangi birinin tespit edilmesi halinde, önlisans başvurusunun teknik değerlendirmesi uygun görülmekle birlikte türbin ve santral sahası köşe koordinatlarına yer verilmeyen ve ilgili hataların belirtildiği TDR düzenlenerek Kuruma gönderilir: a) Başvuruda belirtilen santral sahasının, ikinci fıkranın (g) bendinde belirtilen durum hariç olmak üzere Ek-2 de belirtilen diğer mesafeler ve usullere göre belirlenmemiş olması, b) Başvuruda belirtilen herhangi bir türbin koordinatının, Ek-5 te tanımlanan yönteme göre komşu santral sahalarında bulunan ve teknik değerlendirmesi uygun bulunmuş geçerli bir TDR de belirtilen türbin/türbinleri etkileyen koordinatlarda olması, c) Başvuruda belirtilen santral sahasının emniyet bandı üzerinde türbin ve/veya RÖİ bulundurulması, ç) Başvuruda belirtilen santral sahasının kullanılamaz alanlar ve/veya bağdaşmaz alanlarla kesişmesi. (5) Teknik değerlendirmesi uygun görülerek Kuruma gönderilen TDR lere ait önlisans başvurularının başvuru kapasitesinden daha az miktarda bağlantı hakkı kazanması halinde santral sahası köşe koordinatları başvuru sahibi tarafından ilk başvuruda belirtilen santral sahası içerisinde kalacak şekilde mevcut veya yeni türbin koordinatlarına göre yeniden belirlenir ve teknik değerlendirmenin yapılabilmesi için Ek-4 te tanımlanmış olan bilgi ve belgelerin tamamı Kurum üzerinden Genel Müdürlüğe gönderilir. (6) Teknik değerlendirmesi uygun görülmekle birlikte dördüncü fıkrada belirtilen durumlara yer verilerek Kuruma gönderilen TDR lere ait önlisans başvurularının bağlantı hakkı kazanması halinde santral sahası köşe koordinatları başvuru sahibi tarafından ilk başvuruda belirtilen santral sahası içerisinde kalacak şekilde mevcut veya yeni türbin koordinatlarına göre yeniden belirlenir ve teknik değerlendirmenin yapılabilmesi için Ek-4 te tanımlanmış olan bilgi ve belgelerin tamamı Kurum üzerinden Genel Müdürlüğe gönderilir. (7) Beşinci fıkra ve altıncı fıkra kapsamında yapılan teknik değerlendirme sonucunda bu Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara uyulmadığının tespit edilmesi halinde başvurunun teknik değerlendirmesi uygun bulunmaz ve bu durum Kuruma bildirilir. (8) Bağlantı bölgesi başvuruda belirtilen santral sahasının alansal olarak en fazla yer kapladığı ilin bulunduğu bölgedir. (9) Önlisans ve/veya lisans alınmış bir RES projesi için önlisans ve/veya lisans sahibi tarafından Genel Müdürlükten alınacak uygunluk belgesi, proje onay ve onaylı projelerine göre yapılan tesislerin kabul işlemlerinde ibraz edilmek zorundadır. Uygunluk belgesinin düzenlenebilmesi için her bir türbinin her türlü ve her ölçekteki imar planlarına işlendiğinin belgelendirilmesi gerekir. 3
(10) Genel Müdürlükten alınacak RÖİ kurulum uygunluk belgesi ibraz edilmeden yetkili hiçbir kamu kurum ve kuruluşlarına kuruluşuna RÖİ kurma izni için başvuru yapılamaz ve rüzgar ölçüm istasyonu kurulum raporu düzenlenemez. (11) Yetkili kamu kurumları veya akredite kuruluşlar tarafından onaylanmış rüzgar ölçüm istasyonu kurulum raporunun bir örneği ölçüm sahibi kişilerce onay tarihinden itibaren 30 takvim günü içerisinde Genel Müdürlüğe bildirilir. Bildirilmeyen RÖİ ler ile yapılan önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi yapılmaz. (12) Genel Müdürlük, RÖİ lerin standartlarına ve RÖİ kurulum uygunluk belgesine göre kurulup kurulmadığını ve işletme şartlarını denetleyebilir. Denetleme sonucunda eksiklik belirlenmesi durumunda, bu RÖİ ler kapsamında yapılacak önlisans başvurularının teknik değerlendirmesi yapılmaz. Önlisans ve/veya üretim lisansı alınmış başvurular için talep edilen değişikliklerin teknik değerlendirmesi MADDE 5 (1) Rüzgar enerjisine dayalı üretim önlisans veya lisansı sahibi şirketlerin ünite bilgilerinde değişiklik amacıyla yaptığı tadil başvuruları hakkındaki teknik değerlendirmenin yapılabilmesi için Ek-4 te tanımlanan bilgi formunun basılı, onaylı ve sayısal ortamda hazırlanarak Kuruma sunulması gerekir. Ek-5 te tanımlanan esaslara göre komşu santral sahalarındaki türbinlerle etkileşime girmeyenler ve Ek-2 de belirtilen yönteme göre uygun yerlerde türbin bulunduranlar için uygunluk yazısı düzenlenerek Kuruma gönderilir. (2) Önlisans ve/veya lisansta belirtilen santral sahası köşe koordinatlarının tadil edilmek istenmesi durumunda Ek-4 te yer alan birinci ve ikinci maddelerde belirtilenler Kurum tarafından teknik değerlendirme yapılmak üzere Genel Müdürlüğe gönderilir. Talep kapsamında aşağıda belirtilen kriterleri sağlayanlar için uygun TDR düzenlenir: a) Talep kapsamında belirtilen türbinlerin, Ek-5 te tanımlanan esaslara göre komşu santral sahalarındaki türbinlerle etkileşime girmemesi, b) Talep kapsamında belirtilen santral sahası köşe koordinatlarından herhangi birinin kullanılamaz alanlar ve/veya bağdaşmaz alanlar içerisinde bulunmaması, c) Yeni santral sahasına ait SSKGY değerinin, önlisans ve/veya lisans başvurusunun teknik değerlendirmesi kapsamında uygun görülerek Kuruma gönderilmiş olan TDR de belirtilen SSKGY değerine eşit veya bu değerden büyük olması, ç) Yeni santral sahasının, Ek-2 de belirtilen santral sahası belirleme yöntemine uygun olarak belirlenmiş olması. (3) Santral sahaları arasındaki mesafeleri 300 metrenin altında olan önlisans ve/veya lisans almış başvuru sahipleri, 300 metrenin altındaki mesafeleri içeren santral sahalarının sınır çizgilerine ait emniyet bantlarında türbin bulundurabilirler. Bu türden taleplerin önlisans ve/veya lisans sahibi kişilerce birlikte yapılması, komşu sahalardaki türbinlerin birbirlerinden olumsuz etkilenmemesi ve talebin Genel Müdürlük tarafından uygun görülmesi esastır. (4) İşletmeye alınmış bir RES e ait türbinler için koordinat değişikliği ile elektriksel ve/veya mekanik kapasite artışları kapsamında santral sahası emniyet bandında aşağıdaki koşullarda türbin bulundurulması mümkündür: a) Emniyet bandında bulundurulmak istenen her bir türbinin rotor kanat çapının 150 metre olduğu kabul edilerek Ek-5 te belirtilen yönteme göre çizilen elipsler içerisine başka şirketler tarafından önlisans başvurusu kapsamında bir türbin konulamayacağının tespit edilmesi, 4
b) Emniyet bandındaki her bir türbin koordinatı merkez kabul edilerek yarıçapı 1.000 metre olacak şekilde çizilen dairesel bir alanın santral sahasının dışında kalan kısmına, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca mevzuatı çerçevesinde türbin konulmasına izin verilemeyeceğinin belgelendirilmesi. (5) Bu madde kapsamında Genel Müdürlük tarafından Kuruma gönderilen uygunluk yazıları veya TDR ye istinaden verilen önlisans ve/veya lisans tadil kararları Kurum tarafından karar tarihinden itibaren 20 iş günü içinde Genel Müdürlüğe gönderilir. LÜY kapsamında teknik değerlendirme raporunun düzenlenmesi ve tadilat talepleri hakkında uygunluk yazısının oluşturulması MADDE 6 (1) Genel Müdürlük tarafından rüzgar kaynağına dayalı olarak LÜY kapsamında bağlantı başvurusu olumlu bulunanlar için mevzuatı kapsamında ilgili şebeke işletmecisi tarafından çağrı mektubu verilmeden önce TDR düzenlenmek üzere Genel Müdürlük internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgeler Genel Müdürlüğe gönderilir. (2) LÜY kapsamında rüzgar kaynağına dayalı olarak kurulmak istenen bir tesis için aşağıda belirtilen durumlardan en az birinin tespit edilmesi halinde başvurunun teknik değerlendirmesi olumsuz sonuçlandırılır: a) Genel Müdürlük internet sayfasında duyurulan bilgi ve belgelerin eksik veya usulüne uygun olmayan şekilde hazırlanmış olması, b) Başvuruda belirtilen türbinlerin kullanılamaz alanlar ve/veya bağdaşmaz alanlar içerisinde veya LÜY kapsamında geçerliliği devam eden bir TDR de belirtilen türbin/türbinlerin rüzgarını etkileyecek noktalarda bulunması, c) Başvuruda belirtilen türbin koordinatları merkez kabul edilerek yarıçapı türbin rotor kanat uzunluğu olacak şekilde çizilecek olan dairesel bir alanın, başvuruda belirtilen arazi sınırının dışına taşması, ç) Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere başka gerçek veya tüzel kişilerce yapılan lisanssız üretim başvurularında belirtilen santral sahasının, Hazinenin özel mülkiyetindeki veya devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar üzerinde bulunması. (3) LÜY kapsamında rüzgar kaynağına dayalı olarak birbirlerine komşu olacak şekilde konumlandırılmak istenen ve Genel Müdürlük tarafından Ek-5 te belirtilen esaslara göre birbirlerinin rüzgarını olumsuz yönde etkilediği belirlenen LÜY başvuruları için başvuru sahiplerinin bu olumsuzluğu kabul ettiklerine dair birbirlerine verecekleri izinler dikkate alınmaz ve bu tür başvurular için TDR düzenlenmez. (4) Rüzgar kaynağına dayalı olarak yapılan lisanssız elektrik üretimi başvuruları kapsamında Genel Müdürlük tarafından TDR düzenlenmiş olan başvurularda belirtilen türbin teknik özellikleri ve koordinat bilgilerinde yapılabilecek tadilat talepleri için ilk başvuru esnasında ilgili şebeke işletmecisine sunulan mülkiyeti gösteren belgede belirtilen taşınmaz/taşınmazlarda olmak kaydıyla ilgili mevzuatı kapsamında TDR tekrar düzenlenir. (5) Önlisans başvurularının alındığı tarihten bağlantı yarışması sonuçlanıncaya kadar geçen süre içerisinde önlisans başvurularında belirtilen santral sahaları içerisinde kalan LÜY kapsamındaki başvuruların teknik değerlendirmesi yapılmaz. Bu fıkra kapsamındaki başvurularda ilgili mevzuatta tanımlanan teknik değerlendirme için verilen süre yarışma tarihinden itibaren işletilir. 5
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler MADDE 7 (1) 9/11/2008 tarihli ve 27049 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Rüzgar Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Mevcut önlisans başvurularında SSKGY ve RGY-RÖİ değerlerinin hesaplanması GEÇİCİ MADDE 1 (1) 3/10/2016 tarihinden önce yapılan önlisans başvuruları için aranan asgari SSKGY değeri 0,6 MWm/km2 olup bu başvurular için asgari RGY-RÖİ değeri hesaplanmaz. Başvuruda belirtilen santral sahasının lisanslı bir santral sahası ile kesişmesi nedeniyle teknik değerlendirmesi yapılmamış olan başvuruların sonuçlandırılması GEÇİCİ MADDE 2 (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce lisans başvurularının teknik değerlendirmeleri kapsamında, başvuruda belirtilen türbin koordinatlarının tamamının kesişilen lisanslı bir santral sahası içerisinde bulunması nedeniyle başvurunun teknik değerlendirmesinin yapılmadığı hususu Kuruma bildirilmiş olan başvurular için sistem bağlantı hakkının halen geçerli olması, ilk lisans başvurusunda belirtilen santral sahasının içerisinde kalınması ve ilk başvuruda belirtilen santral sahası içerisindeki türbinlerin başka santral sahalarındaki türbinlerle etkileşmemesi durumlarında bu Yönetmelik esaslarına göre uygun TDR düzenlenir. Yürürlük MADDE 8 (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 9 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı yürütür. 6
RÜZGAR ÖLÇÜM NOKTASINDAKİ RÜZGAR GÜÇ YOĞUNLUĞU (RGY-RÖİ) HESAPLAMA YÖNTEMİ Rüzgar ölçüm sonuç raporunda belirtilen ölçüm başlama ve ölçüm bitiş tarihleri arasında altmış metre veya üzerindeki ilk ölçüm seviyesinde belirli aralıklarda eş zamanlı olarak kayıt edilmiş en az bir yıl süreli rüzgar ölçüm verileri ile aynı RÖİ de ölçülen sıcaklık ve basınç değerlerinden yararlanılarak RGY-RÖİ hesaplanır. EK-1 Burada; RGY-ROİ : Rüzgar güç yoğunluğu (W/m 2 ) n : Rüzgar hızı veri sayısı (1, 2, 3, 4,., n) Vj : j veri kaydında ölçülen rüzgar hızı (m/s) ρj : j veri kaydındaki hava yoğunluğu (kg/m 3 ) Hava yoğunluğu; aynı RÖİ de eş zamanlı olarak ölçülen rüzgar hızı ile basınç ve hava sıcaklığı verileri kullanılarak hesaplanır. Hesaplamada aşağıdaki eşitlik kullanılır. Burada; P: Rüzgar hızı ile eş zamanlı ölçülen hava basıncını (Pa) T: Rüzgar hızı ile eş zamanlı ölçülen hava sıcaklığını (Kelvin) R: İdeal gaz sabiti (287 kj/kg. K) 7
EK-2 SANTRAL SAHASI BELİRLEME YÖNTEMİ Rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesislerine ilişkin santral sahası aşağıda belirtilen yöntem çerçevesinde belirlenir. İZLENECEK YÖNTEM 1- Her bir türbin ve RÖİ lere ait koordinatlar kullanılarak temsil ettikleri noktalar işaretlenir. (T1, T2,,TN ve RÖİ-1, RÖİ-2,, RÖİn) 2- Başvuruda belirtilen her bir türbin ile her bir RÖİ merkez kabul edilerek dış çevrel çember yarıçapı azami 700 (yedi yüz) metre olacak şekilde sanal çemberler çizilir. Çizilen her bir sanal çember içerisinde bir köşesi kuzeye yönlendirilmiş 12 kenarlı eşkenar çokgenler oluşturulur. 8
3-12 kenarlı her bir eşkenar çokgenin dış kenar çizgileri birleştirilerek tek bir çokgen çizilir. Burada belirtilen yöntemle elde edilen çokgenin sınır çizgisi, istenilen herhangi bir noktasında 0 (sıfır) ile 700 (yedi yüz) metre arasında belirlenecek bir mesafe kadar çokgenin içine doğru çekilebilir. Böylece, içerisinde türbinler ile RÖİ lerin bulundurulabileceği tesis alanı belirlenmiş olunur. 4 Tesis alanına ait sınır çizgisindeki L1, L2,, Ln uzunluklarındaki her bir doğru parçasından, dışarıya doğru 300 metre uzaklaşılarak, bu doğru parçasıyla aynı uzunlukta olacak şekilde paralel doğrular çizilir. 9
5 - Oluşturulan doğrular ile birbirlerine komşu doğrulara ait açık uçların doğrusal olarak birleştirilmesiyle yeni bir alan oluşturulur. Bu nihai alan rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi için santral sahası olarak tanımlanır. 6- Santral sahasının sınırı üzerinde oluşan tüm köşe noktalarına ait UTM koordinatları birbirini takip eden sırada belirlenir. Teknik değerlendirmesi yapılacak bir başvurunun santral sahası köşe koordinatları ardışık ve sıralı olacak şekilde düzenlenir. ÖZEL DURUM - 1 Her bir rüzgar türbini ve RÖİ merkez kabul edilerek dış çevrel çember yarıçapı maksimum 700 (yedi yüz) metre olan 12 kenarlı eşkenar çokgenler çizildiğinde birbirlerinden ayrılmış gruplar (öbekler) oluşabilir. Bu durumda santral sahası aşağıda sıralanan yönteme göre belirlenir. 1- Her bir rüzgar türbini ve RÖİ merkez kabul edilerek dış çevrel çember yarıçapı maksimum 700 metre olan 12 kenarlı eşkenar çokgenler çizilir. 10
2- Birbirlerinden kopmamış eşkenar çokgenlerin dış kenarları (kenar çizgisi) birleştirilerek öbekler oluşturulur (ÖBEK-1, ÖBEK-2, ÖBEK-3,..,ÖBEK-N). 3- Bir öbeği çevreleyen kenar çizgisi ile kendisine en yakın öbeğin en yakın kenar çizgisine olan mesafesi belirlenir. 11
4- Burada belirlenen mesafeler 1400 metre değerine eşit veya bu değerden küçük olmalıdır. Bu şartı sağlayan öbekler; dış sınırlarından teğet geçen doğrusal çizgilerle çevrelenerek tek bir çokgen oluşturulur. 5 - Oluşturulan tek bir çokgenin sınır çizgisindeki her bir doğru parçasından, dışarıya doğru 300 metre uzaklaşılarak, bu doğru parçasıyla aynı uzunlukta olacak şekilde paralel doğrular çizilir. Oluşturulan paralel doğrular ile birbirlerine komşu doğrulara ait açık uçların doğrusal olarak birleştirilmesiyle yeni bir alan oluşturulur. Bu nihai alan rüzgar enerjisine dayalı elektrik üretim tesisi için santral sahası olarak tanımlanır. 6 - Bir öbeğin kenar çizgisi, kendisine en yakın öbeğin en yakın kenar çizgisine olan mesafesi 1400 metre değerinden büyük olamaz. Olması durumunda bu öbek ve öbekteki türbinler dikkate alınmaz ve başvurunun teknik değerlendirmesi yapılmaz. 12
DİĞER HUSUSLAR: 1- RÖİ nin kurulduğu koordinatlara türbin konulabilir. Bu durum önlisans başvurusunda ayrıca belirtilir. 2- SSKGY değerinin hesaplanmasında, santral sahası köşe noktalarının birleştirilmesiyle elde edilecek alan dikkate alınır. 3- Başvuruda belirtilen santral sahasının dış kenarından içeriye doğru olan 300 metrelik bölge emniyet bandı olarak tanımlanır ve bu emniyet bandı üzerinde başvuru aşamasında veya RES in işletme dönemi öncesinde türbin veya RÖİ bulundurulamaz. 4- Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihe kadar lisans almış başvurular için santral sahasının emniyet bandında bulundurulan ve RES e ait geçerli lisansın özel hükümlerinde belirtilen türbin koordinatlarının emniyet bandı içerisinde kalacak şekilde yerinin değiştirilmek istenmesi halinde bu tür türbinler; santral sahası sınırına olan mevcut uzaklığının azaltılmaması ve komşu sahalardaki türbinlerin rüzgarını etkilememesi kaydıyla santral sahasının emniyet bandında tekrar bulundurulabilir. 5- Herhangi bir 12 kenarlı eşkenar çokgen çiziminde kullanılan türbin veya RÖİ ile bu 12 kenarlı eşkenar çokgene ait santral sahası sınırı arasındaki mesafe 1000 metreden fazla olamaz. 13
EK-3 TEKNİK DEĞERLENDİRME RAPORU FORMATI Tüzel kişinin adı Tesis Adı Başvuru Numarası Başvuru Gücü (MWm) TÜRBİN BİLGİLERİ Santral Sahasında Bulundurulacak Türbin Numarası UTM Koordinatı (6 derece ED50) Ünite Doğu (sağa değer) Kuzey (yukarı değer) Gücü (MWm) Kule Yüksekliği (m) Türbin Rotor Kanat Çapı (m) T 1 T n SANTRAL SAHASI BİLGİLERİ Santral Sahası Köşe Numarası Doğu (sağa değer) Santral Sahası Köşe UTM Koordinatı (6 derece ED50) Kuzey (yukarı değer) K 1 K n BAŞVURUNUN TEKNİK DEĞERLENDİRME BİLGİLERİ Başvurunun SSKGY Değeri (MWm/km 2 ) Başvurunun RGY-RÖİ Değeri (W/m 2 ) Başvurunun Kesiştiği Diğer Başvurular Başvurunun Kesiştiği Diğer Başvurulara Ait Santral Sahasında Kalan Türbinleri Başvurunun Çakıştığı Diğer Başvurular Başvurunun Bağlantı Yarışmasına Gireceği Bölge Adı SONUÇ / TESPİTLER : TARİH / ONAY 14
EK-4 TEKNİK DEĞERLENDİRMENİN YAPILABİLMESİ İÇİN GENEL MÜDÜRLÜĞE GÖNDERİLECEK BİLGİ VE BELGELER 1. Kurum tarafından önlisans başvurusunda sunulması gereken bilgi ve belgeler listesi kapsamında ilan edilen rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisine ilişkin bilgi formu (Bilgi formu, hem basılı hem de sayısal ortamda (Excel veya word) sunulacak olup üzerinde, başvuruda bulunan tüzel kişiyi temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerin adı-soyadı, ıslak imzası ile kaşesi ve düzenleme tarihi bulundurulur.) 2. Üzerinde; başvuru yapılan santral sahasının sınırı, santral sahası köşe noktaları ile köşe adları, türbin noktaları ile türbin numaraları ve rüzgar ölçüm istasyonlarının yerlerinin görüleceği 1/25.000 ölçekli harita paftalarının elektronik ortamda hazırlanmış görüntü/resim dosyaları ile santral sahası ile türbinlerin görüleceği Google-Earth ortamındaki kml ve/veya kmz uzantılı dosyaları, 3. Yetkili Kamu Kurumları veya Akredite Kuruluşlar tarafından onaylanmış rüzgar ölçüm istasyonu kurulum raporu ile rüzgar ölçüm sonuç raporunun elektronik ortamda hazırlanmış metin/resim dosyaları, 4. Rüzgar ölçüm sonuç raporunda belirtilen ölçüm başlama ve ölçüm bitiş tarihleri arasında belirli aralıklarla eş zamanlı ölçülen tüm parametrelere ait ham veriler ile tüm bu ham verilerin ardışık olarak işlendiği (birleştirildiği) Excel ortamındaki veri dosyası Not: Yukarıdaki bilgilerin tamamının Genel Müdürlüğe bir CD/DVD içerisine kopyalanarak gönderilmesi gereklidir. CD/DVD üzerinde Şirket iletişim bilgilerinin ve proje adının da belirtilmesi gereklidir. 15
EK-5 KOMŞU SANTRAL SAHALARINDAKİ TÜRBİNLERİN BİRBİRLERİNİN RÜZGARINI ENGELLEYEBİLECEK OLANLARININ BELİRLENMESİ Komşu santral sahalarında yer alan türbinlerin birbirlerinin rüzgarını engelleyip engellemediği hususu aşağıdaki yönteme göre değerlendirilir: DEĞERLENDİRME YÖNTEMİ 1. Birbirlerine komşu olan her bir türbin koordinatı için REPA bilgileri kullanılarak hakim rüzgar yönü belirlenir. 2. Aşağıda şematik olarak gösterildiği gibi birbirlerine komşu olan her bir türbin koordinatı merkez alınarak; büyük (asal) eksen uzunluğu 14 x D ve küçük (yedek) eksen uzunluğu 6 x D olan elipsler çizilir. Buradaki D; değerlendirmeye alınan türbinin rotor kanat çapının metre cinsinden değeridir. Elipslerin büyük eksenleri, dikkate alınan türbin koordinatlarındaki hakim rüzgar esme yönüyle aynı doğrultuda olacak şekilde çizilir. 16
3. Çizilen bir elips içinde iki adet türbin bulunursa bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını olumsuz etkilediği sonucuna varılır. ÖRNEK-1 Hakim rüzgar yönü belirlenen bir bölgede santral sahaları ve türbinleri aşağıda görüldüğü gibi projelendirilen A ve B adında iki farklı başvuru bulunmaktadır. A-Başvurusundaki 6 nolu türbin (T6) ile B-Başvurusundaki 1 nolu türbinin (T1) birbirlerinin rüzgarını engelleme ihtimali bulunmaktadır. Bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını engelleyip engellemediği aşağıdaki yönteme göre belirlenir: DEĞERLENDİRME 1. A ve B başvurularında bulunan her bir türbin için bu koordinatlardaki hakim rüzgar esme yönüne paralel (14 x D) ve bu doğrultuya dik olarak (6 x D) uzunluğunda elipsler çizilir. 17
2. A - Başvurusundaki 6 nolu türbin (T6) için çizilen elips ile B - Başvurusundaki 1 nolu türbin (T1) için çizilen elips birbirleriyle kesişmektedir. Ancak, T1 ve T6 nolu türbinler aynı elips içinde kalmamaktadır. Dolayısıyla bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını etkileme durumu bulunmamaktadır. ÖRNEK-2 Hakim rüzgar esme yönü belirlenen bir bölgede santral sahaları ve türbinleri aşağıda görüldüğü gibi projelendirilen A ve B adında iki farklı başvuru bulunmaktadır. 18
A-Başvurusundaki 3 nolu türbin (T3) ile B-Başvurusundaki 1 nolu türbinin (T1) birbirlerinin rüzgarını engelleme ihtimali bulunmaktadır. Bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını engelleyip engellemediği aşağıdaki yönteme göre belirlenir: DEĞERLENDİRME 1. A ve B başvurularında bulunan her bir türbin için bu koordinatlardaki hakim rüzgar esme yönüne paralel (14 x D) ve bu doğrultuya dik olarak (6 x D) uzunluğunda elipsler çizilir. 2. A - Başvurusundaki 3 nolu türbin (T3) için çizilen elips ile B - Başvurusundaki 1 nolu türbin (T1) için çizilen elips birbirleriyle kesişmektedir. Ancak, T1 ve T3 nolu türbinler aynı elips içinde kalmamaktadır. Dolayısıyla bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını etkileme durumu bulunmamaktadır. ÖRNEK-3 Bir bölgede santral sahaları ve türbinleri aşağıda görüldüğü gibi projelendirilen A ve B adında iki farklı başvuru bulunmaktadır. 19
A - Başvurusundaki 6 nolu türbin (T6) ile B - Başvurusundaki 1 nolu türbinin (T1) birbirlerinin rüzgarını engelleme ihtimali bulunmaktadır. Bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını engelleyip engellemediği aşağıdaki yönteme göre belirlenir: DEĞERLENDİRME 1. A ve B başvurularında bulunan her bir türbin için bu koordinatlardaki hakim rüzgar esme yönüne paralel (14 x D) ve bu doğrultuya dik olarak (6 x D) uzunluğunda elipsler çizilir. 2. A - Başvurusundaki 6 nolu türbin (T6) için çizilen elips ile B - Başvurusundaki 1 nolu türbin (T1) için çizilen elips birbirleriyle kesişmekte ve T1 ile T6 için çizilen elipsler içinde A ve B Başvurularına ait T6 türbini ile T1 türbininin bulunduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu türbinlerin birbirlerinin rüzgarını engellediği tespit edilmiş olmaktadır. 20