Nil Melek GÜLTEKİN * Topaloğlu-Türkiye Davası (Başvuru no:38388/04, Strasburg-Karar Tarihi: 3 Temmuz 2012, Nihai Karar Tarihi: 3.10.



Benzer belgeler
AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE KEPENEKLİOĞLU VE CANPOLAT - TÜRKİYE. (Başvuru no: 35363/02) KARAR STRAZBURG.

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ LEMKE- TÜRKİYE DAVASI. (Başvuru no:17381/02) KARARIN ÖZET ÇEVİRİSİ STRAZBURG. 5 Haziran 2007

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ KARAR İNCELEMESİ

ĐKĐNCĐ DAĐRE. MUSTAFA VE ARMAĞAN AKIN/TÜRKĐYE (Başvuru no. 4694/03) STRAZBURG. 6 Nisan 2010

CEZAİ ŞARTIN TEK YANLI KARARLAŞTIRILAMAYACAĞI

FRANSIZ CEZA USÛL KANUNUNDA YER ALAN ÜST MAHKEMELER İLE İLGİLİ HÜKÜMLER

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE AKBULUT TÜRKİYE DAVASI. (Başvuru no: 7076/05) KARAR STRAZBURG. 1 Aralık 2009

ALMANYA DA 2011 OCAK AYI İTİBARİYLE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA MEYDANA GELEN ÖNEMLİ GELİŞMELER. 1. İstihdam Piyasası

Başvuran, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ( AİHM ) önünde, İstanbul Barosu avukatlarından H. K. Elban tarafından temsil edilmiştir.

ERDEM VE EGİN - ERDEM / TÜRKİYE DAVASI (Başvuru No: 28431/06), SAYGI / TÜRKİYE DAVASI (Başvuru No: 5559/07),

ĐKĐNCĐ DAĐRE. CEVĐZ V. TÜRKĐYE (Başvuru no. 8140/08 ) KARAR STRAZBURG 17 TEMMUZ 2012

KABUL EDİLMEZLİK KARARI

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ

KARTELLERĐN ORTAYA ÇIKARILMASI AMACIYLA AKTĐF ĐŞBĐRLĐĞĐ YAPILMASINA DAĐR YÖNETMELĐK

İlgili Kanun / Madde 4857.S.İşK/17

T.C. ANKARA 2. İDARE MAHKEMESİ ESAS NO : 2011/1810 KARAR NO : 2012/280

RET KARARI. ŞİKÂYET EDİLEN İDARE VE ADRESİ : SOK Başkanlığı Kütahya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE M.B. VE DİĞERLERİ TÜRKİYE. (Başvuru no /08) KARARIN ÖZET ÇEVİRİSİ STRAZBURG.

: Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr.

ANAYASA MAHKEMESİ KARARI. İTİRAZ YOLUNA BAŞVURAN : Askeri Yüksek İdare Mahkemesi İkinci Dairesi

6 Nisan 2011 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK

CMK 135 inci maddesindeki amir hükme rağmen, Mahkemenizce, sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişiminin tespitine karar verildiği görülmüştür.

Rekabet Kurumu Başkanlığından, REKABET KURULU KARARI

SİRKÜLER RAPOR MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ KANUNU GENEL TEBLİĞİ. (Seri No:30) Sirküler Tarihi: Sirküler No: 2008/58

TORBA KANUN İLE 4/A (SSK) BENDİ KAPSAMINDA PRİM ÖDEMEKSİZİN GEÇİRİLEN HANGİ SÜRELER BORÇLANILABİLİR

Yargıtay Kararları YARGITAY HUKUK GENEL KURULU. Derleyen: Av. Dr. Ertan İREN ESAS NO: 2009/9-232 KARAR NO: 2009/278 KARAR TARİHİ:

BURSA TABİP ODASI YÖNETİM KURULU KARARLARI

Yazar Ali Karakuş Pazartesi, 17 Kasım :03 - Son Güncelleme Perşembe, 25 Şubat :36

VERGİ DAVALARINDA İDARE LEHİNE HÜKMEDİLEN KARŞI VEKALET ÜCRETİNİN TAHSİLİNDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BELİRLENMESİ 1

Başvuran, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ( AİHM ) önünde, İstanbul Barosu avukatlarından A. Yılmaz tarafından temsil edilmiştir.

DEVREDEN YATIRIM İNDİRİMİNİN KULLANIMI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ YAYIMLANDI:

ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 14) BİRİNCİ BÖLÜM

YÖNETMELİK. Kamu İhale Kurumundan:

Hukuk Genel Kurulu 2014/454 E., 2016/481 K. "İçtihat Metni"

REKABET KURULU KARARI

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİNİN KARARI'NIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Mahkemece, davalı işçinin eylemli çalışması bulunmadığı gerekçe gösterilerek istek hüküm altına alınmıştır.

İlgili Kanun / Madde 506 S. SSK/61

İEİS Tüzük Değişikliği Önerisi

EK-1. bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı faizlerin tahsilinden vazgeçilir.

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNA GÖRE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI (2009 YILI)

gün, Esas:2011/9-193 Karar:2011/269

AVUKATLIK ASGARİ ÜCRET TARİFESİ

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU

ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 14) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

T.C. YARGITAY HUKUK GENEL KURULU E. 2013/ K. 2015/1362 T

TEŞVİK BELGELİ MAKİNA VE TEÇHİZAT TESLİMLERİNE UYGULANAN KDV İSTİSNASINDA BİR SORUN

İşveren aleyhine suç duyurusunda bulunması her durumda fesih için haklı neden oluşturmaz.

: Lafarge Beton A.Ş. : Av. Gamze Çiğdemtekin Piyade Sokak Portakalçiçeği Apt. C Blok No:18 K:3 -Çankaya/ANKARA Karşı Taraf (Davalı)

ÖZET: Hüküm uyuşmazlığının varlığı için öngörülen koşullar gerçekleşmediğinden,

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 01/12/2014 Sayı: 2014/107 Ref : 6/107. Konu: MISIR MENŞELİ POLİSTİREN İTHALATINDA DAMPİNG SORUŞTURMASI AÇILMIŞTIR

Adalet Bakanlığı ve Türkiye Barolar Birliğinden: Resmi Gazete Tarihi : 23/08/2008 Resmi Gazete Sayısı : 26976

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE KABUL EDİLEBİLİRLİK HAKKINDA KARAR. Başvuru No /13. Sayfı SARISÜLÜK ve diğerleri / Türkiye *

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI

TARİHLERİ ARASI ASGARİ ÜCRETE UYGULANACAK DEVLET DESTEĞİ HAKKINDA BİLGİ NOTU

CEZA HUKUKU. 27 aralık 1968 tarihli ve sayılı Resmî Gazetede yayınlanmış 1072 sayılı «Rulet, tilt, langırt ve benzeri oyun âlet ve makinaları

ALMANYA DA 2012 KASIM AYI İTİBARİYLE ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK ALANINDA MEYDANA GELEN ÖNEMLİ GELİŞMELER

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

AMME ALACAKLARINDA TERKİN TUTARI

HİZMET ALIMLARINDA FAZLA MESAİ ÜCRETLERİNDE İŞÇİLERE EKSİK VEYA FAZLA ÖDEME YAPILIYOR MU?

SİRKÜLER NO: POZ-2013 / 36 İST, E-fatura hakkında 424 Sıra No lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlandı.

SİRKÜLER NO: POZ-2013 / 107 İST, ELEKTRONİK DEFTER HAKKINDA AÇIKLAMALAR YAPILDI

SİRKÜLER 2013/23. : Vadesi Gelmemiş İleri Tarihli Çeklere Senetler Gibi Reeskont Uygulanabilecek

SAĞLIK HİZMETLERİNDE İDARENİN YETKİLERİ VESORUMLULUĞU. Prof.Dr Turan Yıldırım Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Elektronik ortamda tutulacak defter ve belge uygulamasında kullanılacak olan terimler aşağıda tanımlanmıştır.

28 Kasım 2013 PERŞEMBE. Resmî Gazete. Sayı : TEBLİĞ. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından: İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

EUROPEAN COURT OF HUMAN RIGHTS AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

Avrupa Adelet Divanı

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ BÖLÜM. ŞÜKRÜ YILDIZ / TÜRKİYE (Başvuru No. 4100/10) KARAR STRAZBURG. 17 Mart 2015

TARİFE YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve İlkeler

Ara Dönem Faaliyet Raporu MART 2014

T.C. D A N I Ş T A Y İdari Dava Daireleri Kurulu. Esas No:2005/374 Karar No:2007/103

MADDE 2 (1) Bu Yönerge, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu ve değişiklikleri ile İzmir Üniversitesi Ana Yönetmeliği esas alınarak düzenlenmiştir.

Ancak İş-Kur lara bu konu ile ilgili bakanlıktan gelen bilgi notu var.

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI PERSONEL GENEL MÜDÜRLÜĞÜ NE


BÖLÜM 3 : SONUÇ VE DEĞERLENDİRME BÖLÜM

İlgili Kanun / Madde 4857 S. İşK. /2, 3, 6 T.C YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ Esas No. 2012/6638 Karar No. 2014/11489 Tarihi:

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (OMBUDSMANLIK) RET KARARI

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ

Toplu İş Hukuku. Prof. Dr. Murat ŞEN Arş. Gör. Yusuf GÜLEŞCİ

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 26/12/2014 Sayı: 2014/127 Ref : 6/127

KPSS 2008 GK (49) 30 DENEME K TABI / 338. SAYFA / 59. SORU 30 DENEME K TABI / 295. SAYFA / 49. SORU

CONSEIL DE L'EUROPE AVRUPA KONSEYİ AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ İKİNCİ DAİRE CENGİZ KILIÇ - TÜRKİYE DAVASI. (Başvuru no: 16192/06)

T.C. KAMU DENETÇİLİĞİ KURUMU (Başdenetçilik) TAVSİYE KARARI

Tüketici Hukuku Enstitüsü. I. Kentsel Dönüşüm Raporu

1- Elektronik Defter ve Elektronik Fatura Zorunlulu u Kapsam na Giren Mükellefler

22 Nisan 2014 SALI Resmî Gazete Sayı : 28980

GÜVENCE HESABI YÖNETMELĠĞĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

MADDE 28 E İLİŞKİN ÖRNEK DANIŞTAY KARARLARI

REKABET KURULU KARARI. : Prof. Dr. Ömer TORLAK : Arslan NARİN, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr. Tahir SARAÇ, Kenan TÜRK

ZORUNLU KARŞILIKLAR HAKKINDA TEBLİĞ (SAYI: 2013/15) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak

Başbakanlık (Hazine Müsteşarlığı) tan:

T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü

İZMİR Muhasebe Müdürlüğüne,

ALAN İSMİ UYUŞMAZLIKLARININ ÇÖZÜMÜ İÇİN YEKNESAK POLİTİKALAR

Resmi Gazete Tarihi: Resmî Gazete Resmi Gazete Sayısı: YÖNETMELİK ELEKTRONİK HABERLEŞME SEKTÖRÜNDE HİZMET KALİTESİ YÖNETMELİĞİ

Transkript:

HAKKINDA TAHLİYE KARARI VERİLMİŞ OLAN KİŞİNİN İDARİ İŞLEMLER GEREKÇESİYLE TUTULMAYA DEVAM EDİLMESİNİN KİŞİ GÜVENLİĞİNİ İHLAL EDİP ETMEDİĞİ SORUNU (Whether the Fact of Being Kept by the Police Despite an Eviction Decree Constitutes or Not A Violation Within Article 5 of ECHR) Nil Melek GÜLTEKİN * Topaloğlu-Türkiye Davası (Başvuru no:38388/04, Strasburg-Karar Tarihi: 3 Temmuz 2012, Nihai Karar Tarihi: 3.10.2012) 1 ÖZET Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne taşınmış olan 3 Temmuz 2012 tarihli bu kararda, hakkında tahliye kararı verilmiş olan bir kimsenin, derhal salıverilmemesi ve idari işlemler dolayısıyla tahliye kararına rağmen üç gün tutulmasının ve bundan dolayı başvuranın uğramış olduğu zarara karşılık etkin bir tazmin hakkı sağlanmamış olmasının AİHS in 5. maddesini ihlal edip etmediği hususu incelenmiştir. Anahtar kelimeler: Tutuklama, tahliye, kişi özgürlüğü, AİHS m.5 Abstract This resolution of the European Court of Human Rights dated 3 July 2012, analyzes whether the fact that continuing to hold 3 days a person about whom a judge has rendered an order of discharge and not providing him an effective remedy, constitutes the breach of the 5th article of the Convention. Keywords: Arrest, discharge, liberty of person, ECHR art.5 * Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Araştırma Görevlisi (nilmelekgultekin@hotmail.com) 1 http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx#{ fulltext :[ topaloglu ], documentcollecti onid2 :[ GRANDCHAMBER, CHAMBER ], itemid :[ 001-111948 ]}

1622 Prof. Dr. Nur Centel e Armağan / Nil Melek Gültekin GİRİŞ Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 03.10.2012 tarihli kararında, hakkında daha önce verilmiş tutuklama kararı bulunan bir kimsenin hakkındaki bu tutuklama kararının kaldırılması halinde kişinin derhal salıverilmemesini Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin 5 inci maddesinin ihlali olarak değerlendirmiştir. Somut olayda, zorunlu askerlik hizmetini ifa etmekte olan başvuran, görev yaptığı yeri terk etmiş, bunun üzerine hakkında firar suçundan dava açılmış, kişi hakkında 19 Kasım 2001 tarihinde Ege Askeri Mahkemesi tarafından tutuklama kararı verilmiş, 8 Mart 2002 Cuma günü ise serbest bırakılmasına karar verilmiş, ancak başvuran 11 Mart 2002 tarihinde serbest bırakılmıştır. Bunun üzerine başvuran aradaki 3 günlük sürede haksız yere tutulduğuna ilişkin Askeri İdare Mahkemesi nde Milli Savunma Bakanlığı aleyhine başvuruda bulunarak manevi tazminat istemiş, 4 Haziran 2003 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başvuranın talebini reddetmiştir. Başvuran bu karar üzerine, kararın düzeltilmesi için başvuruda bulunmuştur, ancak Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcısı, esasa ilişkin mütalaasını sunmuş, bu mütalaa başvurana tebliğ edilmemiştir ve 06 Mayıs 2004 tarihinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, başvuranın karar düzeltme talebini bu yargı yoluna ikinci bir defa başvurulamayacağı gerekçesiyle reddetmiştir. Bu gelişmelere istinaden, başvuran Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne müracaat etmiştir. AİHM bu kararda, hakkında tahliye kararı verilmiş olan kişinin makul sürede serbest bırakılmamasını Sözleşme nin 5 inci maddesi ile korunan kişi özgürlüğünü ihlal ettiğini; bunun yanı sıra başvuran kişinin bu fazla tutulmadan dolayı uğramış olduğu zararın giderilmemesinin ve etkin bir tazmin yolunun bulunmamasının Sözleşme nin 5 inci maddesinin 5 inci fıkrasıyla bağdaşmadığını belirtmiştir. Nitekim maddenin 5 inci fıkrasında bu madde hükümlerine aykırı olarak yapılmış bir yakalama veya tutulu kalma işleminin mağduru olan herkesin tazminat isteme hakkının bulunduğu belirtilmektedir. Kararın 2012 yılında verilmiş bir karar olması, güncelliği itibariyle önem arz etmekte olup, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu nun öngördüğü koruma tedbirlerinden biri olan tutuklama kararının kaldırılması halinde kişinin salıverilmesi için geçecek sürenin hangi hallerde makul süre olarak değerlendirileceği ve somut olayda yapılan usulsüzlüklerle bağlantılı olarak hakkı zedelenen kişinin idareden bir tazminat alamaması durumunun AİHS in 5 inci maddesi kapsamında öngörülmüş olan tazminat hakkını zedelediği hususlarına değinilmiş olması kanaatimizce bu kararı önemli kılmaktadır. Bu çalışma kapsamında, AİHM in resmi karar arama sitesi olan HUDOC 2 tan kararın tamamı, Fransızca metninden çevrilmiştir. 2 http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx#{ documentcollectionid2 : [ GRANDCHAMBER, CHAMBER ]}

Topaloğlu-Türkiye Davası 1623 KARARIN ÇEVİRİSİ USUL 1. Davanın temelinde, Türkiye Cumhuriyeti ne karşı, devletin bir vatandaşı olan M. Şener Topaloğlu ( başvuran ) tarafından 5 Ekim 2004 tarihinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin ( Sözleşme ) 34 üncü maddesi uyarınca yapılmış olan bir başvuru ( no. 38388/04 ) bulunmaktadır. 2. Başvuran, Ankara da avukatlık yapan M.M.C. tarafından temsil edilmektedir. Türk hükümeti ( Hükümet ) ise, kendi vekili tarafından temsil edilmektedir. 3. 16 Haziran 2008 tarihinde dava Hükümete bildirilmiştir. Sözleşme nin 29 1 maddesi uyarınca, Mahkeme nin, davanın kabul edilebilirliğine ve esasına ilişkin bir arada hüküm kurmasına karar verilmiştir. OLAYLAR DAVANIN KOŞULLARI 4. Başvuran 1979 senesinde doğmuştur ve Rize de ikamet etmektedir. 5. Zorunlu askerlik hizmetini Ezine de ifa etmekte olan başvuran, görev yaptığı yeri terk etmiştir. 6. Bunun üzerine, askeri savcı başvuranı firar ile suçlamıştır. 7. 19 Kasım 2001 tarihinde Ege Askeri Mahkemesi başvuranın tutuklanmasına karar vermiştir. 8. 8 Mart 2002 Cuma günü, mahkeme başvuranın serbest bırakılmasına karar vermiştir. 9. 11 Mart 2002 Pazartesi günü 12.00 sularında başvuran serbest bırakılmıştır. 10. 23 Aralık 2002 tarihinde, başvuran, avukatı aracılığıyla Askeri Yüksek İdare Mahkemesi nde Savunma Bakanlığı aleyhine başvuruda bulunmuş, 8 Mart 2002 ile 11 Mart 2002 tarihleri arasında hürriyetinden yoksun bırakılmış olmasından dolayı uğradığı manevi zararın tazminini talep etmiştir. 11. Davalı idare cevaben; başvuranın o tarihler arasında tutuklu olarak tutulmadığını, hafta sonuna denk gelmesi sebebiyle gerçekleşemeyen idari formalitelerin tamamlanması süresince misafir edildiğini belirtmiştir. 12. 4 Haziran 2003 tarihinde Askeri Yüksek İdare Mahkemesi başvuranın talebini reddetmiştir. 13. Başvuran bu karar üzerine, kararın düzeltilmesi için başvuruda bulunarak, başvurusunun hukuki sürelere uygun olarak yapıldığını ve 8 Mart 2002 tarihinden

1624 Prof. Dr. Nur Centel e Armağan / Nil Melek Gültekin sonraki dönemde tutulmasının hem iç hukuka, hem de Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 5 inci maddesine aykırı olduğunu ileri sürmüştür. 14. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcısı, esasa ilişkin mütalaasını sunmuş, ancak bu mütalaa başvurana tebliğ edilmemiştir. 15. Başvurana 06 Nisan 2004 tarihinde bildirilen 11 Şubat 2004 tarihli kararında, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, 4 Haziran 2003 tarihli kararını düzelterek, başvurunun kabul edilebileceğine karar vermiş ve davanın esasını inceleyerek hüküm vermiştir. Mahkeme hükmünde başvuranın başvurusunu aşağıdaki gerekçelerle reddetmiştir: ( ) Cezaevi yetkilileri bir tutuklunun salıverilmesinden önce birtakım incelemeler yapılmasına ilişkin kurala uymuşlardır. Şener Topaloğlu nun özgürlüğünü kısıtlama kastı bulunmamaktadır. İlgili kişinin salıverilmesi haftasonu olması sebebiyle gerçekten de olağan koşullara göre daha uzun sürmüş, ancak bu zaman dilimi zorunlu kontrollerin yapılması için kesinlikle gerekli olup, makul olmayan bir süreden bahsedilemez. ( ) 16. 06 Mayıs 2004 tarihinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, başvuranın karar düzeltme talebini bu yargı yoluna ikinci bir defa başvurulamayacağı gerekçesiyle reddetmiş, kanunda sayılmayan sebeplere dayanarak karar düzeltme istenilmesi halinde hakimin para cezası yaptırımı uygulama yetkisini düzenleyen Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanun un 442 nci maddesi kapsamında başvuranın başvuru hakkını kötüye kullandığı gerekçesiyle 111 400 000 eski Türk Lirası (olayın meydana geldiği dönemde yaklaşık 65 Euro) tutarında bir miktar ödemesine karar vermiştir. HUKUK I. KABUL EDİLEBİLİRLİK HAKKINDA 17. Başvuran; Sözleşme nin 5 1 maddesinin ihlal edildiğini ve 8 Mart 2002 tarihinden 11 Mart 2002 tarihine kadar hukuka aykırı bir biçimde hürriyetinden yoksun bırakıldığını, 18. 5 1 maddesine aykırı olarak gerçekleşen tutulmasına karşılık, Sözleşmenin 5 5 maddesine atıfla hiçbir tazmin yolu bulamadığını, 19. Sözleşme nin 6 ncı maddesi kapsamında, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi önünde görülen duruşmanın usulünün adil yargılama ilkesine uygun olmadığını, Mahkeme nin kararını yeterli ölçüde gerekçelendirmediğini ve silahların eşitliği ilkesini ihlal edecek şekilde savcının sunmuş olduğu mütalaanın kendisine tebliğ edilmediğini, 20. Karar düzeltme yoluna başvurması sebebiyle ödemek zorunda kaldığı para

Topaloğlu-Türkiye Davası 1625 cezasının Sözleşme nin 6 ncı maddesi kapsamında kendisine sağlanmış olan mahkemeye erişim hakkını ihlal ettiğini iddia etmektedir. 21. Son olarak, Sözleşme nin 13 üncü maddesi kapsamında, başvuran, salıverilmesini geciktiren askeri cezaevi yetkilileri hakkında herhangi bir cezai soruşturma başlatılmadığını bildirmektedir. 22. Hükümet ise bu iddialara karşı çıkmaktadır. A. Altı Ay Kuralı 23. Hükümet altı aylık süre kuralına uyulmadığını ileri sürmektedir. 24. Mahkeme, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi nin kesinleşmiş kararının tarihinin 11 Şubat 2004 olduğunu, bu kararın başvurana 06 Nisan 2004 tarihinde tebliğ edildiğini göz önüne alarak, Başvuranın 05 Ekim 2004 tarihinde Mahkeme ye faks yoluyla başvuruda bulunma niyetini ve bu başvurunun içeriği hususunda gerekli bilgileri ihtiva eden ilk dilekçesini gönderdiğini, bu dilekçede başvuranın Mahkeme önünde ileri süreceği şikayetleri belirttiğini, bu itibarla başvuru tarihini, başvuranın ilk dilekçesini faksla gönderdiği tarih olan 05 Ekim 2004 olarak kabul ettiğini ve böylece başvurunun Sözleşme nin 35 inci maddesince öngörülen 6 aylık süre içerisinde yapıldığını belirtmiştir. B. Sözleşme nin 5 inci ve 6 ncı Maddeleri Kapsamındaki Şikayetler (Cumhuriyet Başsavcılığının mütalaasının tebliğ edilmemesi) 25. Mahkeme, şikayetlerin Sözleşme nin 35 3 maddesi kapsamında asılsız olmadıklarını ve hiçbir kabul edilebilirlik kuralının ihlal edilmediğini tespit etmiştir 3. C. Diğer Şikayetler 1. Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin Kararının Gerekçesi 26. Mahkeme, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi nin kararının gerekçesini usulüne uygun bulmaktadır (bakınız paragraf 15). Ayrıca, Mahkeme, her ne kadar Sözleşme nin 6 ncı maddesi mahkemelere kararlarını gerekçelendirme zorunluluğu getiriyor olsa da, bu zorunluluğun öne sürülen her iddiaya ayrıntılı bir cevap verilmesi şeklinde anlaşılmaması gerektiğini hatırlatmaktadır (Garcia Ruiz, İspanya ya karşı, 21 Ocak 1999, no. 30544/96, 26, AİHM 1999-I). 3 22.05.2012 tarihinde yapılan değişiklik ile, 47 nci madde ile savcının mütalaasının tebliğ edilmesi zorunluluğu getirilmiştir. AYİM md. 47: Dilekçeler ve savunmalar alındıktan veya cevap süreleri geçtikten sonra, dava dosyaları Genel Sekreterlikçe Başsavcılığa verilir. Başsavcılığın düşüncesi alındıktan sonra dosyalar Genel Sekreterliğe geri gönderilir. Başsavcılık düşüncesi Genel Sekreterlikçe taraflara tebliğ edilir. Taraflar tebliğden itibaren yedi gün içerisinde cevaplarını yazılı olarak Mahkemeye bildirebilirler. Bu süre uzatılamaz. Tarafların cevapları alındıktan veya cevap süresi geçtikten sonra dosyalar görevli daireye Genel Sekreterlik aracılığı ile gönderilir.

1626 Prof. Dr. Nur Centel e Armağan / Nil Melek Gültekin 27. Bu itibarla başvurunun bu konuya ilişkin kısmı asılsız olup Sözleşme nin 35 3 ve 35 4 maddelerinin uygulanmasıyla reddedilmelidir. 2. Başvuru Hakkının Kötüye Kullanımı Sebebiyle Para Cezası Ödenmesi 28. Mahkeme, başvuru hakkının kötüye kullanımına ilişkin para cezası öngörülmesinin kural olarak Sözleşme nin 6 1 maddesi anlamında uyumsuzluk teşkil etmediğini hatırlatmaktadır (Maillard, Fransa ya karşı, n o 35009/02, 37, 6 Aralık 2005) ve bu davada, belirlenmiş olan para cezasının miktarının (bakınız paragraf 16) Sözleşme nin 6 1 maddesi kapsamında mahkemeye erişim hakkının kullanılmasına engel olarak görmemektedir (Poilly, Fransa ya karşı, no. 68155/01, 15 Ekim 2002 ve Dalar, Türkiye ye karşı, no. 35957/05, 21 Şubat 2012). 29. Bu itibarla başvurunun bu konuya ilişkin kısmı asılsız olup Sözleşme nin 35 3 ve 35 4 maddelerinin uygulanmasıyla reddedilmelidir. 3. Cezaevi Yetkilileri Hakkında Cezai Soruşturma Başlatılmamış Olması 30. Mahkeme, şikayetin destekli olmadığı sonucuna varmaktadır. Bunun yanı sıra şikayetin iç yolların tüketilmemesi hususuna takıldığını gözlemlemektedir. Aksi kabul edilse dahi (iç yollar tüketilse dahi), Mahkeme, Sözleşme nin ne özel intikama ne de actio popularis e izin vermediğini ve bunu garantilemediğini hatırlatmaktadır. Bu kapsamda, davanın koşulları dikkate alındığında, üçüncü kişiler hakkında cezai soruşturma başlatma veya mahkum etme hususunda hak iddia edilemez (Perez, Fransa ya karşı, no. 47287/99, 70, AİHM 2004-I). 31. Bu itibarla başvurunun bu konuya ilişkin kısmı asılsız olup Sözleşme nin 35 3 ve 35 4 maddelerinin uygulanmasıyla reddedilmelidir. II. SÖZLEŞMENİN 5. MADDESİNİN İHLAL EDİLDİĞİ İDDİASI 1. Sözleşme nin 5 1 Maddesi Kapsamındaki Şikayet 32. Başvuran 8 Mart 2002 ile 11 Mart 2002 tarihleri arasında hukuka aykırı olarak hürriyetinden yoksun bırakıldığını iddia etmektedir. 33. Hükümet, başvuranın zorunlu askerlik hizmetini tamamlayıp tamamlamadığı hususunda ek denetlemenin yapılmasının gerekli olduğunu; böylece, hafta sonu boyunca idari işlemlerin tamamlandığını ve başvuranın bunun ardından derhal serbest bırakıldığını belirtmiştir. 34. Mahkeme öncelikle Sözleşme nin 5 1 maddesinde düzenlenmiş olan hakka getirilebilecek sınırlamalar listesinin kapsamlı olduğunu ve ancak dar bir yorumun bu düzenlemenin amacı olan kimsenin keyfi olarak hürriyetinden yoksun bırakılmamasına uygun olduğunu hatırlatmaktadır (benzer şekilde, Giulia Manzoni İtalya ya karşı, 01 Temmuz 1997, 25, AİHM 1997-IV).

Topaloğlu-Türkiye Davası 1627 35. Buna ilaveten, Mahkeme, çoğu zaman bir salıverilme kararının uygulanabilmesi için belirli bir sürenin geçmesi gerektiğinin kaçınılamaz olduğunu kabul etse de, bu sürenin asgari düzeyde tutulması gerektiğini hatırlatmaktadır (Giulia Manzoni İtalya ya karşı, 25). Salıverilmeye ilişkin idari işlemler ise, ancak birkaç saati aşan bir gecikmeyi haklı gösterebilir (Nikolov, Bulgaristan a karşı, no. 38884/97, 82, 30 Ocak 2003). Bu itibarla Mahkeme, salıverilmeye ilişkin kararların uygulanmasında yaşanan gecikmelere ilişkin şikayetleri hususi bir dikkatle incelemelidir (Bojinov, Bulgaristan a karşı, no. 47799/99, par. 36, 28 Ekim 2004). 36. Mahkeme, somut olayda, başvuranın salıverilmesine ilişkin bir mahkeme kararının bulunduğunu gözlemlemektedir (bakınız paragraf 8). 37. Mahkemeye göre, Hükümet tarafından öne sürülen savunmalar, kararın uygulanmasındaki 3 günlük gecikmenin gerekçesini oluşturamaz. Nitekim Mahkeme, ulusal yargı makamlarının da, araya giren hafta sonu sebebiyle salıverilmenin mutat süreden daha uzun sürdüğünü kabul ettiğini belirtmektedir (bakınız paragraf 15). Mahkeme bu noktada, Sözleşme ye taraf devletlerin, kendi yargı çevrelerinde bulunan kişilerin özgürlük hakkını korumak amacıyla, salıverilmeye ilişkin kararların derhal uygulanabilmeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlü olduklarını hatırlatmaktadır (Değerli ve diğerleri, Türkiye ye karşı, no. 18242/02, 25, 5 Şubat 2008 ve Hıdır Durmaz, Türkiye ye karşı, (no. 2), 47, 12 Temmuz 2011). 38. Yukarıda belirtilenlerin ışığında, Mahkeme, başvuranın salıverilmesine ilişkin Mahkeme kararını takiben üç gün süresince geçici olarak tutulmasının, Sözleşme nin 5 1 maddesinde izin verilmiş olan amaçlardan herhangi birinin kapsamında kalmadığından, Sözleşme nin 5 inci maddesinin ihlal edildiği sonucuna ulaşmaktadır (aynı yönde bakınız, Quin, Fransa ya karşı, no. 18580/91, 42 ve 43, 22 Mart 1995, Labita, İtalya ya karşı, no. 26772/95, 166-174, AİHM 2000 IV ve Mancini, İtalya ya karşı, no. 44955/98, 25 ve 26, AİHM 2001 IX). 2. Sözleşme nin 5 5 Maddesi Kapsamındaki Şikayet 39. Başvuran, Sözleşme nin 5 1 maddesinde yer alan koşullara aykırı olarak tutulmasından dolayı uğradığı zararı telafi etmek için hiçbir tazmin yoluna sahip olmadığını iddia etmektedir. 40. Hükümet, salıverilmenin gecikmesinden sorumlu olan kişilere karşı cezai, Anayasa nın 125 inci maddesine dayanarak bir tazminat elde edebilmek için ise Yüksek İdare Mahkemesi önünde idari bir başvuru yolu bulunduğunu savunmuştur. 41. Mahkeme, Hükümet tarafından zikredilen cezai başvuru yolunun tazminat hukuku ile bir ilgisi bulunmadığını tespit etmektedir. Bu sebeple yeterli bir başvuru yolu olarak kabul edilemez. İdari başvuru yoluna gelince, başvuran bu başvuru yolunu Askeri İdare Yüksek Mahkemesi ne başvurarak kullanmış, ancak bir sonuç

1628 Prof. Dr. Nur Centel e Armağan / Nil Melek Gültekin elde edememiştir (bakınız paragraf 15). Bu itibarla, Sözleşme nin 5 1 maddesinde yer alan koşullara aykırı bir tutuklamanın mağduru olan başvuran, iç hukukta da Sözleşme nin 5 5 maddesine uygun bir tazminat hakkı kazanamamıştır. 42. Bu bilgiler, Mahkemenin, Sözleşme nin 5 5 maddesinin ihlal edildiği sonucuna varması için yeterlidir. III. SÖZLEŞMENİN 6. MADDESİNİN İHLAL EDİLDİĞİ İDDİASI 43. Başvuran, Sözleşme nin 6 1 maddesine atıfta bulunarak Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcısının mütalaasının kendisine tebliğ edilmediğini bildirmektedir. 44. Hükümet, savcının mütalaasının duruşma öncesinde başvuranın dosyasına sunulduğunu, şayet başvuran mahkeme kaleminde bulunan dava dosyasını incelemiş olsaydı, mütalaa hakkında bilgi sahibi olabileceğini savunmaktadır. 45. Mahkeme, daha önce de aynı şikayet ve aynı savunmayı incelediğini ve bunun sonucunda Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcısının mütalaasının başvurana tebliğ edilmiş olmaması sebebiyle Sözleşme nin 6 1 maddesinin ihlal edildiği sonucuna ulaştığını hatırlatmaktadır (Miran, Türkiye ye karşı, no. 43980/04, 15-18, 21 Nisan 2009, Tamay ve diğerleri, Türkiye ye karşı, no 38287/04, 18, 29 Eylül 2009 ve Meral, Türkiye ye karşı, no. 33446/02, 32-39, 27 Kasım 2007). Mahkeme somut olayı incelemiş ve Hükümetin, Mahkeme yi farklı bir sonuca varmaya yöneltecek ikna edici hiçbir olgu veya argüman sunamadığı kanaatine ulaşmıştır. 46. Bu itibarla Sözleşme nin 6 1 inci maddesi ihlal edilmiştir. IV. SÖZLEŞMENİN 41. MADDESİNİN UYGULANMASI HAKKINDA 47. Başvuran, manevi tazminat için 10 000 Euro talep etmektedir. 48. Hükümet bu talebe itiraz etmektedir. 49. Mahkeme, adil bir kararla, başvurana 7 500 Euro manevi tazminat ödenmesine karar vermiştir. 50. Başvuran buna ek olarak giderleri ve harcamaları için 5 000 Euro talep etmektedir. Bu talebini destekleyecek herhangi bir dayanak göstermemiştir. 51. Hükümet bu talebe itiraz etmektedir. 52. Mahkeme içtihatlarına göre, giderlerinin ve harcamalarının başvurana iadesine ancak bu gider ve harcamaların gerçek olduğu, gerekli olduğu ve miktarın makul olduğunun kanıtlanması halinde hükmolunur. Somut olay incelendiğinde, başvuranın bu talebini destekleyecek herhangi bir dayanağın bulunmaması sebebiyle, Mahkeme başvuranın bu talebini reddetmektedir.,

Topaloğlu-Türkiye Davası 1629 53. AİHM, Avrupa Merkez Bankası nın marjinal kredi kolaylıklarına uyguladığı basit faize dayalı olarak %3 lük bir faiz oranı uygulanacağını belirtmektedir. YUKARIDAKİ GEREKÇELERE DAYANARAK, MAHKEME OYBİRLİĞİ İLE, 1. Sözleşme nin 5 inci maddesinin ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcısının mütalaasının başvurana tebliğ edilmemesine bağlı olarak 6 ncı maddesinin ihlal edildiğine ilişkin şikayetlerle ilgili başvurunun kabul edilebilir olduğuna; 2. Sözleşmenin 5 1 maddesinin ihlal edildiğine; 3. Sözleşmenin 5 5 maddesinin ihlal edildiğine; 4. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi savcısının mütalaasının başvurana tebliğ edilmemesi sebebiyle Sözleşmenin 6 1 maddesinin ihlal edildiğine; 5. a) Hükümetin, başvurana, Sözleşme nin 44 2 maddesi uyarınca, kararın kesinleşmesini takip eden 3 ay içerisinde, ödeme tarihindeki döviz kuru üzerinden TL sına çevrilmek üzere 7 500 Euro ve ilaveten miktara yansıtılabilecek KDV ve pul, harç ve masraflarını ödemesine; b) Belirtilen süre bitiminden ödemenin yapıldığı tarihe kadar geçen süre için, yukarıda belirtilen tutara, Avrupa Merkez Bankasının kredi faiz oranına yüzde üç puan eklenmek suretiyle gecikme faizi uygulanmasına; 6. Hakkaniyete uygun tazminata ilişkin diğer taleplerin reddine; karar vermiştir. İşbu karar Fransızca olarak hazırlanmış ve 03 Temmuz 2012 tarihinde, İçtüzüğün 77 2 ve 77 3 maddeleri uyarınca yazılı olarak tebliğ edilmiştir.