GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İPLİK VE KUMAŞ BOYAMA, APRE VE TERBİYE ÜNİTESİ İLAVE BASKI TESİSİ PROJE TANITIM DOSYASI BURSA İLİ NİLÜFER İLÇESİ BURSA ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ MART-2014 BURSA
PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 TELEFON VE FAKS NUMARALARI 0 224 242 41 41 PROJENİN ADI PROJE BEDELİ İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Bedeli: 900.000 TL PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ:(İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATI, ZONE Koor. Sırası :Sağa,Yukarı Datum : ED-50 Türü : UTM D.O.M. : 27 Ölçek Fak. : 6 derecelik 1-) 665630 4455473 2-) 665641 4455463 3-) 665668 4455425 4-) 665668 4455413 5-) 665648 4455382 6-) 665604 4455333 7-) 665549 4455383 8-)665739 4455428 Koor. Sırası : Enlem,Boylam Datum : WGS-84 Türü : COĞRAFİ D.O.M. : -- Ölçek Fak. : ----------- 1-) 40.23165666 28.94641341 2-) 40.23156711 28.94653840 3-) 40.2312150428.94685041 4-) 40.23111076 28.94685038 5-) 40.23083875 28.94660832 6-) 40.23040539 28.94607303 7-) 40.23086663 28.94543738 8-) 40.23123049 28.94768734 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADI Ek-II Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde-10.a Boyama (Kimyasal boya veya kök boya kullanılarak) veya kasar işlemi yapan iplik, kumaş veya halı fabrikaları, kapsamında kalmaktadır EKOÇED Çevre Dan. ve Müh. Hiz. Ltd. Şti. PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL) Fethiye Mah. Ferit Sk. Faal Apt. No:12 Nilüfer/Bursa Tel: 0 224 241 62 24 Fax: 0 224 241 62 25 Web: www.ekoced.com.tr 24.03.2014
PROJE SAHİBİNİN; Adı: GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. ve TİC. A.Ş. Adresi: Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 Nilüfer/BURSA Telefon, GSM ve Faks Numaraları: 0 224 242 41 41 Mail adres : gulcemal@gulcemal.com.tr Projenin Adı: İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Projenin Bedeli: 900.000 TL Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi (İli, İlçesi Mevkii): Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 Nilüfer/BURSA Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri(Sektör, Alt Sektör): Ek-II Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde-10.a Boyama (Kimyasal boya veya kök boya kullanılarak) veya kasar işlemi yapan iplik, kumaş veya halı fabrikaları, kapsamında kalmaktadır Projenin NACE Kodu: 133001 DOSYAYI HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN/KURULUŞUN Adı: EKOÇED Çevre Dan. ve Müh. Hiz. Ltd. Şti. Adresi: Fethiye Mah. Ferit Sok. Faal Apt. No: 12 Nilüfer/Bursa Telefon ve Faks Numaraları: 0 224 241 62 24 & 0 224 241 62 25 Proje Tanıtım Dosyasının Sunum Tarihi: 21.03.2014
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Projenin Teknik Olmayan Özeti GÜLCEMAL Tekstil San. ve Tic. A.Ş. tarafından, Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Bursa Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 adresinde tapunun H21C04b3a pafta, 1558 ada, 2 nolu parselinde kayıtlı 8.446,79 m 2 lik alanın 8.017 m 2 lik kapalı kısmında İplik Boyama, Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. İlave olarak da baskı tesisi yapılması düşünülmektedir. Söz konusu tesisin yer aldığı parsele ait tapu ve aplikasyon krokisi ekte verilmektedir (Bkz.Ek.1.). Söz konusu tesiste dokuma ünitesi kaldırılacak olup bunun yerine rotasyon baskı ünitesi eklenecektir. Tesiste kumaş boyama ve iplik boyama ünitelerinde artış yapılmayacak olup sadece ilave baskı tesisi yapılması planlanmaktadır. Bununla birlikte apre faaliyetlerinin kapasitesi de arttırılacaktır. İşletilen tesisin Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Bursa Organize Sanayi Bölgesi içerisinde kaldığını belirten yazı, 1/1000 ölçekli imar planı örneği ayrıca tesisin yerini belirten yer buldurur harita ve 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita eklerde verilmektedir (Bkz.Ek.8.,2). İşletilmesi planlanan tesis faaliyet konusu itibariyle, 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde-10.a Boyama (Kimyasal boya veya kök boya kullanılarak) veya kasar işlemi yapan iplik, kumaş veya halı fabrikaları, kapsamında kalmaktadır. Tesiste gerçekleştirilen faaliyetler ile alakalı daha önceki yıllarda alınan ÇED İzinleri ekte yer almaktadır (Bkz. Ek.3 ). İşletilmekte olan tesise yapılacak faaliyetler ve kapasite artışı aynı kapalı alan içerisinde gerçekleşecek olup tesise ait yapı kullanma izin belgeleri ekte verilmektedir (Bkz. Ek.7 ). Tesis, bölge halkına istihdam olanağı sağlayacak olup sosyo-ekonomik yapı üzerinde olumlu bir etki yapmaktadır. Tesiste iplik ve kumaş boyama işlemlerinde kullanılan makine ve ekipmanlarının alımında son teknoloji olmalarına özen gösterilmiştir. İlave edilecek makinelerin alımında da teknolojik gelişmeler göz ardı edilmeyecektir. Teknolojik gelişmeler sürekli takip edilecek olup, gerçekleşebilecek kapasite artışı da göz önünde bulundurularak üretimin 30 yıl süreceği düşünülmektedir. Hazırlanan bu raporda, işletilmekte olan ve kapasite artışına gidilen bölüm birlikte değerlendirilmekte olup, olumsuz etkileri tespit edilerek önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek şekilde en aza indirilmesi için alınan önlemler belirtilmektedir. Bu amaçla raporda, işletme sırasında oluşan atıklar, emisyon, atıksu, katı atık ve gürültü yönünden incelenerek ilgili yönetmeliklerin sınır değerleri ile karşılaştırılmıştır. Yönetmelik sınır değerlerini aşan durumlar var ise alınması gereken tedbirler belirtilmiştir 1
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası 1.PROJENİN ÖZELLİKLERİ a) Proje ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri) Yer Seçimi Proje alternatifleri, yer seçimi ve teknoloji açısından iki şekilde incelenmiştir. İşletilmesi planlanan tesis için seçilen yer Bursa İli sınırlarında yer alan OSB içerisinde yer almaktadır. Bursa İli yol, kanalizasyon, ortak atıksu arıtma tesisi vb. endüstri tesislerinin en önemli altyapı ihtiyaçlarını çözüme kavuşturmuştur. Bu nedenlerden ötürü tesisin kurulacağı en iyi yer olduğuna karar verilmiştir. Teknoloji alternatifleri Üretim sürecinde kullanılan tüm hammadde ve yardımcı maddelerin seçiminde de müşteri memnuniyeti başta olmak üzere tüm teknolojik gelişmeler ve yasal prosedürlere uygun olarak temin edilecek ve kullanılacaktır. b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı: b.1.) Kapladığı Alan GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesis Nilüfer İlçesi, Bursa Organize Sanayi Bölgesi sınırları içinde yer almakta olup 8.446,79 m 2 lik alanın 8.017 m 2 lik kapalı kısmında faaliyet göstermektedir. Proje kapsamında kullanılan parselde yapılması planlanan artış için farklı bir inşaat yapılması söz konusu olmayacaktır. Yani mevcut kapalı alanın kullanımına devam edilecektir. Tesisin Bursa Organize Sanayi Bölgesi içerisinde kaldığını belirten yazı, OSB kabul yazısı ve 1/1000 ölçekli İmar Planı ekte verilmektedir (Bkz.Ek.8.). Faaliyet alanının yerini gösteren yer buldurur haritası ve 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita ekte verilmektedir (Bkz.Ek.2). İşletilmesi planlanan tesis faaliyet konusu itibariyle,, 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-II Seçme Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde-10.a Boyama (Kimyasal boya veya kök boya kullanılarak) veya kasar işlemi yapan iplik, kumaş veya halı fabrikaları, kapsamında kalmakta olup bu sebeple ilgili yönetmelik EK-IV formatında PTD hazırlanmıştır. Sözkonusu faaliyetler ile ilgili daha önceden alınan ÇED İzinleri ektedir. ( Bkz.Ek.3). Tesis bölge halkına istihdam olanağı sağlayacak olup sosyo-ekonomik yapı üzerinde olumlu bir etki yapmaktadır. Tesiste iplik ve kumaş boyama işlemlerinde kullanılan makine ve ekipmanların alımında son teknoloji olmalarına özen gösterilmiştir. İlave edilecek makinelerin alımında da teknolojik gelişmeler göz ardı edilmeyecektir. Teknolojik gelişmeler sürekli takip edilecek olup, gerçekleşebilecek kapasite artışı da göz önünde bulundurularak üretimin 30 yıl süreceği düşünülmektedir. 2
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Hazırlanan bu raporda, işletilmekte olan ve kapasite artışına gidilen bölüm birlikte değerlendirilmekte olup, olumsuz etkileri tespit edilerek önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek şekilde en aza indirilmesi için alınan önlemler belirtilmektedir. Bu amaçla raporda, işletme sırasında oluşan atıklar, emisyon, atıksu, katı atık ve gürültü yönünden incelenerek ilgili yönetmeliklerin sınır değerleri ile karşılaştırılmıştır. Yönetmelik sınır değerlerini aşan durumlar var ise alınması gereken tedbirler belirtilmiştir b.2) Kapasitesi, Çalışan Sayısı ve Çalışma Süreleri GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste mevcut durumda 132 kişi, ayda 26 gün, yılda 300 gün çalışmaktadır. Tesiste planlanan faaliyet ile birlikte çalışan sayısının 170 kişiye çıkarılması planlanmaktadır. Tesisteki üretim miktarı, mevcut makineler ve cinsleri aşağıdaki tablolarda verilmektedir. Tablo 1: Tesiste İplik Boya Bölümündeki Mevcut Makineler Ve Sayıları MAKİNE CİNSİ Mevcut Durum Planlanan Artış Miktarı Nihai Durum İplik Bobin Boyama Makinesi (500 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (370 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (240 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (200 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (130 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (100 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (75 kg) 2-2 İplik Bobin Boyama Makinesi (50 kg) 1-1 İplik Bobin Boyama Makinesi (35 kg) 1-1 Bobin Kurutma Makinesi 2-2 Basınçlı Kurutma Makinası 1-1 Numune Bobin Boya Makinası (2 gözlü) 1-1 Numune Bobin Boya Makinası (1 gözlü) 2-2 Bobin Santrifüj Makinesi 2-2 Bobin Sarım Makinesi (yumuşak)300göz 5-5 Bobin Sarım Makinesi (final) 372 göz 6-6 Proje kapsamında İplik Boya kısmında herhangi bir kapasite artışı yapılmayacaktır 3
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Tablo 2: Tesiste Kumaş Boya Bölümündeki Mevcut Makineler Ve Sayıları MAKİNE CİNSİ Mevcut Durum Planlanan Artış Miktarı Nihai Durum Jet Boya Makinesi (500 kg) 2-2 Jet Boya Makinesi (450 kg) 2-2 Jet Boya Makinesi (250 kg) 2-2 Jet Boya Makinesi (225 kg) 4-4 Jet Boya Makinesi (200 kg) 3-3 Jet Boya Makinesi (100 kg) 1-1 Jigger Boya Makinesi(300 kg) 1-1 Numune Jet Boya makinası (30 kg) 1-1 Numune Jet Boya makinası (10 kg) 1-1 Ramöz 2-2 Kalender Makinası 1-1 Kumaş Halat Açma ve Kesme Makinası 1-1 Kumaş Kontrol Makinası 1-1 Kartela Kesme Giyotini 1-1 Hidrofor Sistemi 2-2 Su Tasfiye Cihazı 1-1 Gezer Köprülü Vinç 1-1 Gaz Alma Cihazı 1-1 Buhar Kazanı 1-1 Havadan Havaya Sudan Suya Geri Kazanım Ünitesi 1-1 Basınçlı Sudan Elektrik Üretim Cihazı 1-1 Havadan Suya Geri Kazanım Cihazı 1-1 AtıkSudan Geri Kazanım Cihazı 1-1 Dikiş Makinası 4-4 Vidalı Kompresör 3-3 Hava Kurutucu 2-2 Spektrofotometre 1-1 Proje kapsamında kumaş boyama kısmında herhangi bir kapasite artışı yapılmayacaktır. Ayrıca 2007 tarihli ÇED belgesine esas proje tanıtım dosyasında tüm iplik ve kumaşlara terbiye işlemi yapılacağı beyan ve taahhüt edilmiştir. 4
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Tablo 3: Tesiste Baskı Bölümündeki Mevcut ve İlave Makineler Ve Sayıları MAKİNE CİNSİ 5 Mevcut Durum Planlanan Artış Miktarı Nihai Durum Rotasyon Baskı Makinesi (60 m/dk ) - 1 1 Rotasyon Baskı Makinesi (40 m/dk ) - 1 1 Rotasyon Baskı Makinesi (20 m/dk ) - 1 1 Açık En Halat Yıkama Makinesi (20 m/dk ) - 1 1 Buharlama Makinesi (15 m/dk ) - 1 1 Numune Baskı Makinesi (15 m/dk ) - 1 1 İşletilmekte olan tesisteki mevcut üretim miktarı ve ilave neticesinde ulaşılacak kapasite miktarları aşağıdaki tabloda verilmektedir. Tablo 4: 2007 Ve 2014 Tarihli Kapasite Raporları Verileri İle 2007 ÇED Gerekli Değildir Kararına Esas PTD De Belirtilen Kapasiteler Prosesler 05.11.2007 Tarihli Kapasite Raporu 04.02.2014 Tarihli Kapasite Raporu 2007 yılı PTD belirtilen Nihai Kapasiteler İplik Boyama 630.000 kg/yıl 798.750 kg/yıl 3.120.000 kg/yıl Kumaş Boyama 510.000 kg/yıl 1.200.000 kg/yıl 2.496.000 kg/yıl Baskı - - 2.916.000 kg/yıl Digital Baskı - 176.640 kg/yıl 176.640kg/yıl Transfer Baskı - 35.328 kg/yıl 35.328 kg/yıl Ağartma 153.000 kg/yıl 360.000 kg/yıl İplik Terbiye: 3.120.000 Kaynatma 510.000 kg/yıl 1.200.000 kg/yıl kg/yıl Terbiye İplik 630.000 kg/yıl 798.750 kg/yıl Kumaş Terbiye: 2.496.000 kg/yıl Apre 510.000 kg/yıl 1.440.000 kg/yıl 2.496.000 kg/yıl Tablo 5: Mevcut Izinli Kapasite, Ilave Artış Ve Nihai Kapasite Prosesler 22.08.2007 Tarihli 2014 yılın İlave ÇED Belgesi Edilecek Kapasite Nihai Kapasite İplik Boyama 3.120.000 kg/yıl - 3.120.000 kg/yıl Kumaş Boyama 2.496.000 kg/yıl - 2.496.000 kg/yıl Baskı - 2.916.000 kg/yıl 2.916.000 kg/yıl Terbiye İplik Terbiye: 3.120.000 kg/yıl - İplik Terbiye: 3.120.000 kg/yıl Kumaş Terbiye: 2.496.000 kg/yıl Kumaş Terbiye: 2.496.000 kg/yıl Apre 2.496.000 kg/yıl 384.000 kg/yıl 2.880.000 kg/yıl Rapora konu olan tesiste dijital baskı işlemi gerçekleştirilmektedir. Konu ile ilgili 21.01.2014 tarih ve 220.03 sayılı ÇED Görüş yazısı alınmıştır. Gerçekleştirilen faaliyetler ile ilgili bugüne kadar alınan ÇED İzinleri eklerde sunulmaktadır. (Bkz.Ek.3.) Ayrıca 04.02.2014 tarihli ve 22.08.2007 tarihli kapasite raporu eklerde verilmektedir. (Bkz. Ek. 5. ). Tablo 6: Tesiste Kullanılan Hammaddeler, Yardımcı Kimyasal Maddeler ve Miktarları
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası HAMMADDE CİNSİ VE ÖZELLİKLERİ MEVCUT KULLANIM (kg/yıl) İLAVE SONUCU KULLANIM (kg/yıl) NİHAİ DURUMDA KULLANIM (kg/yıl) Dispers Boya 14.389 2158.35 18.389 Reaktif Boya 38.374 5756.1 45.574 Metal Kompleks Boya 7.200 1080 8.280 Asetik asit %80 lik 14.393 2.158 16.551 Sodyum Hidroksit 76.144 11.421 87.565 Hidrosülfit 9.596 1.439 11.035 Soda 25.583 9.000 34.583 Tuz 366.825 6000 372.825 Üre 21.600 120.000 141.600 Sodyum Sülfat 12.000 1.800 13.800 Deterjan 18.000 2.700 20.700 Doğalgaz 660.000 99.000 759.000 Sülfirik Asit 3.600 540 4.140 Hidrojen Peroksit %35 lik 7.200 1.080 8.280 Sublimasyon Boya 1.060 159 1.219 Islatma Maddesi 3.180 477 3.657 Haşıl Sökme Maddesi 600 90 690 Alginate - 12.000 12.000 Bikarbonat - 12.000 12.000 Sentetik Kıvamlaştırıcı - 15.600 15.600 Doğal Kıvamlaştırıcı - 24.000 24.000 Sitrik Asit - 2.400 2.400 Binder - 18.000 18.000 Akrilik Kıvamlaştırıcı - 6.000 6.000 Akrilik Fiksatör - 1.200 1.200 Pigment Boya - 6.000 6.000 Kıvamlaştırıcı - 7.200 7.200 Sodyum Formaldehit - 18.000 18.000 Küp Boya - 7.200 7.200 b.3) Üretim Yöntemi ve Teknolojisi GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Bursa Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 adresinde İplik ve Kumaş Boyama, Apre, Terbiye ve Baskı faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. Söz konusu tesiste dokuma ünitesi kaldırılacak olup bunun yerine rotasyon baskı ünitesi eklenecektir. Tesiste kumaş boyama ve iplik boyama ünitelerinde artış yapılmayacak olup sadece ilave baskı tesisi yapılması planlanmaktadır. Bununla birlikte apre faaliyetlerinin kapasitesi de arttırılacaktır. Tesiste gerçekleştirilecek üretim detayları aşağıda verilmektedir. 6
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası İplik Boyama Ünitesi Polyester İplik Boyama Polyester iplikler kimyasal olarak elde edildiklerinden boyama öncesi önemli bir ön muamele gerektirmeyen temiz liflerdir. Sentetik ipliklerin üretimi sırasında haşıl maddeleri kullanılmamaktadır. Üretim sırasında meydana gelen eğirme yağları ve makine yağları gibi kirlenmeleri gidermek için sadece yıkama işlemi yeterli olmaktadır. Sentetik elyaflar, 70-80 C de sabunlu ve sodalı suda, 20-30 dakika yıkanmaktadır. Yıkanan elyaflar durulandıktan sonra asetik asitle nötralize edilir. Sentetik elyaf çok beyaz olduğu için ağartma işlemine gerek duyulmamaktadır. Polyester elyaf dispers ve reaktif boyar maddeler ile boyanır. Boyanan polyester iplik yıkanmakta ve avivaj verilmektedir. Ön sıkma ve santrifüjden geçirilen polyester ipliklerin ticari sarımı yapılarak sevkiyatı gerçekleştirilmektedir. Viskon-Pamuk İplik Boyama Viskon-pamuk ipliklerinin boya işleminden önce lif üzerinde bulunan bütün yabancı maddeler ön işlem ile giderilir. Giderilemezse, boyama verimi düşmekte hatta bazen iplik boyanamamaktadır. Ön terbiye işleminin yapılmasının ardından liflerin arasında bulunan haşıl, yağ, mum, hemiselüloz, renkli maddeler gibi yabancı maddeler giderilir ve gerekli beyazlık derecesi sağlanmış olur. Yapılan işlem, lifler zarar görmeden ve kumaşta kırıklar oluşmadan, homojen bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Gerçekleştirilen ön işlemler kaynatma (haşıl sökme), ve ağartma (kasar) dır. Kaynatma (Haşıl Sökme); soda ve sodyum hidroksit alkali olarak kullanılır ve selülozik elyaflar uygulanan kesikli bir prosestir. 120 C de, basınç altında uzun süre işleme tabi tutulur. Ağartma (Kasar); amacı ham materyalin doğal renginin giderimidir. Bu sebeple ağartma işlemi sadece doğal liflere uygulanır. Eğer iplik koyu bir renge boyanacaksa ağartma işlemi ihmal edilebilir. Ağartma ve yıkama işlemi aynı banyoda gerçekleştirilebilir. Pamuk gibi selülozik ipler için ağartma işlemi alkali ortamda sodyum klorit, sodyum hipoklorit veya hidrojen peroksit kullanılarak yapılır. Ön işlemden geçirilen viskon-pamuk iplik dispers ve reaktif boyar maddeler ile boyanmaktadır. Boyanan polyester iplikler yıkanarak avivaj işlemi uygulanmaktadır. Ön sıkma ve santrifüjden geçirilen viskon iplikler yüksek frekans kurutma işlemi ile kurutularak satışa sunulmaktadır. Reaktif boyama metodu nötral ve tuzlu boyama banyosunda yapılır. Reaktif boyamanın ardından alkali fiksasyon uygulanır. Alkali olarak sodyum karbonat ve sodyum hidroksit kullanılır. Alkali ortamdaki selüloz, zayıf bir asit gibi davrandığı için reaksiyon boyar madde molekülü ile selülozdaki iyonize olmuş hidroksil grupları arasında meydana gelir. Boyar maddenin fiksasyon değeri farklılıklar gösterir (%50-90), fakat ortalama olarak %60 kabul edilebilir. İplik Boyama İş Akış Şeması aşağıda verilmektedir. 7
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası İPLİK POLYESTER İPLİK (Kesik Elyaf, Tekstüre, Ham) VİSKON-PAMUKLU İPLİK Yumuşak Sarım Yumuşak Sarım Bobinlerin Nakliye Arabasına Dizilmesi Bobinlerin Nakliye Arabasına Dizilmesi Boyama Kazanı Ön Yıkama Boyama Yıkama Avivaj Verme ATIKSU EMİSYON Boyama Kazanı Kasar veya Ön İşlem Boyama Yıkama Avivaj Verme Ön Sıkma Santrifüj ATIKSU EMİSYON Ön Sıkma -Santrifüj Yüksek Frekans Kurutma Ticari Sarım Ticari Sarım Ambalaj Ambalaj Sevkiyat Sevkiyat Şekil 1: İplik Boyama Ünitesi İş Akım Şeması Kumaş Boyama Ünitesi Ön işlem: Dışarıdan satın alınan ve tesis içinde dokunmuş olan çiğ kumaşların alım işlemleri yapıldıktan sonra çiğ kumaş deposuna alınır. Üretimi yapılacak kumaş türüne göre depodan alınan çiğ kumaş, kuru açma bölümünde balya halinden işlenmeye uygun şekilde plastik kaplara açılır. Hidrofilleştirme (Pişme): Boyanmak üzere boyahaneye gelen kumaşların tamamına yapılan işlemdir. Kumaş üzerindeki safsızlıkları yok etmek, kumaşın su alımını dolayısı ile 8
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası boya alımını artırmak için yapılan bir işlemdir. Hidrofilleştirme işleminin derecesi, kumaşın nasıl boyanacağına, konstrüksiyonuna ve iplik boyalı olup olmamasına göre değişiklik gösterir. Reaktif Boyama Metodu: Pamuk ve selülozik liflerin boyanmasında kullanılır. Boyama çektirme yöntemine göre nötral ve tuzlu boyama banyosunda yapılır. Bunu aynı banyoda alkali fiksasyon takip eder. Alkali olarak sodyum bikarbonat kullanılır. Alkali ortamdaki selüloz zayıf bir asit gibi davrandığı için reaksiyon boyarmadde molekülü ile selülozdaki iyonize olmuş hidroksil iyonları ile reaksiyona girebilir ve reaktif olmayan hidrolizat oluşur. Boyarmaddenin fiksasyon değeri farklılık gösterir, fakat ortalama olarak % 60 kabul edilir. Dispers Boyama Metodu: Polyester, naylon, asetat ve bazı akrilik liflerinin boyanmasında kullanılır. Dispers boyar maddeler suda sınırlı derecede çözünürlüğe sahiptir. Fakat suda dispersiyon halinde bulunurlar. Boyama işlemi sırasında boyarmadde molekülleri lifler tarafından adsorbalanır. Polyester boyaması basınç altında yüksek sıcaklıkta (130 o C) veya organik kimyasallar ile yapılabilir. Boyarmaddenin fiksasyon değeri yüksektir. Yaş açma: Kumaşların ramözlerden geçebilmesi için yaş açma makinesinde pastal atılarak kumaş arabalarına yayılarak istiflenir. Baskı altı ramöz: Boyalı kumaşın eninin sabitlenmesi işlemidir. Buradan çıkan kumaş doklara sarılarak baskıya hazır hale gelir. Buharlama (fiksaj): Baskıdan çıkan kumaş 102 C derecede, buhara tabi tutularak; basılan boyanın kumaşa bağlanması (fiksaj) işlemi safhas ıdır. Burada baskı boyası kumaşa sabitlenmiş olur. Yıkama: Fikse edilen kumaşın, boyama ve baskıya yardımcı olan kimyasallardan arındırılmasını sağlamak üzere kontuni yıkama işlemi yapılır. Ramöz: Son yıkaması yapılan kumaşın istenen ende sabitlenerek kurutulduğu kısım ramözdür. Bu safhada, kumaşa tuşe ( ele hoş gelecek yumuşaklık, döküm) kazandırmak için değişik kimyasallar emdirilir. Ramözden arabalara dökülen kumaşlar, kalenderden geçirildikten sonra fiziki kontrollerinin yapılarak hatalı ve bozuk kısımlarının ayıklandığı işlem kalite kontrol ve sarma bölümünde yapılır. Kasar: Genellikle pamuklu kumaşlara yapılan bir işlemdir. Tesiste kasar işlemi üretimin pamuklu kumaşlarında yapılacaktır. Pamuğun doğal yapısında safsızlık ve hidrofilleşmeyi sağlayan sarı renkteki pigmentlerin yok edilmesi temel amaçtır. Bu işlem peroksit ve kostik varlığında 95 C da yapılır. Proses kostik de ihtiva ettiğinden pamuğun şişmesini sağlayarak, özellikle açık renklerde istenilen parlak ve canlı renkler elde etmeye de katkıda bulunur. Yakma: Müşteri isteğine bağlı olmakla beraber genellikle pamuklu ve viskonlu kumaşlara yapılan bir işlemdir. Yakma işleminin amacı kumaş üzerindeki istenmeyen tüylerin yok edilmesidir. Kumaş üzerindeki tüy miktarı ve özellikle kumaş hassasiyeti önemli olmak üzere yakma yapılır. Viskon türü kumaş üretimi yapılan tesiste yakma işlemi son aşamada yapılmaktadır. Kuru açmadan çıkan kumaş gazeye gönderilip çıkan ürün düz yıkamaya 9
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası alınabileceği gibi emprime ramözden gaze makinesine geçen kumaş buradan çıktıktan sonra kalite kontrol işlemleri takip edilmektedir. Baskı (Emprime): Baskı bölümünde kumaşlara, cinslerine göre dispers ya da reaktif baskı türü uygulanması planlanmaktadır. Baskılar yine kumaş cinsine göre baskı makinalarında yapılacaktır. Baskı işlemi tamamlanan kumaşlara, boyanın daha iyi nüfuz edebilmesi ve renk veriminin sağlanması için baskı türüne göre 160-200 C de kızgın buhar altında 5-10 dakika bekletilerek fikse işlemi uygulanması planlanmaktadır Son aşamada kumaş belirlenen metrajlarda bobinlere sarılarak top halinde naylon ile ambalajlanır. Sarılmış ve ambalajlanmış kumaş, paletler üzerinde veya dubalar halinde mamul ambara kaldırılarak sevke hazır halde, istiflenir. Gelen siparişlere göre ve kumaşlar çuvallara doldurularak, ilgili adrese gönderilmek üzere hazırlanır. Tesiste mevcut durumda digital baskı makinaları olup, çalışma prensipleri fotokopi tekniğine dayalı olduğundan bu makinalardan kaynaklı herhangi bir atıksu oluşmamaktadır. Tesiste yapılması planlanan baskı ünitesi nedeniyle tesise rotasyon baskı ve numune baskı makinaları getirilmesi planlanmaktadır. Getirilmesi düşünülen makinalardan, kapasiteleriyle orantılı olarak atıksu oluşacaktır. Tesiste gerçekleştirilen üretime ait iş akım şeması aşağıda verilmektedir. 10
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası KUMAŞ YAŞ AÇMA ATIKSU KAYNATMA-AĞARTMA EMİSYON YIKAMA ATIKSU ATIKSU BOYAMA EMİSYON YIKAMA ATIKSU APRELEME (RAM) EMİSYON RULOYA SARMA BASKI ATIKSU VAKUMLAMA FİKSE EMİSYON DEPOLAMA VE SATIŞ YIKAMA ATIKSU APRE EMİSYON RULOYA SARMA VAKUMLAMA DEPOLAMA VE SATIŞ Şekil 2: Kumaş Boyama Ünitesi İş Akım Şeması 11
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası c) Doğal Kaynak Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) c.1) Arazi Kullanımı GÜLCEMAL Tekstil San. ve Tic. A.Ş. tarafından, Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Bursa Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 adresinde tapunun H21C04b3a pafta, 1558 ada, 2 nolu parselinde kayıtlı 8.446,79 m 2 lik alanın 8.017 m 2 lik kapalı kısmında faaliyet göstermektedir. Proje kapsamında kullanılan parselde yapılması planlanan artış için farklı bir inşaat yapılması söz konusu olmayacaktır. Yani mevcut kapalı alanın kullanımına devam edilecektir. Tesisin Bursa Organize Sanayi Bölgesi içerisinde kaldığını belirten yazı, OSB kabul yazısı ve 1/1000 ölçekli İmar Planı ekte verilmektedir (Bkz.Ek.8.). N ÖLÇEKSİZDİR Şekil.3: Tesisin Uydu Görünümü 12
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası c.2) Su Kullanımı GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste idari ve teknik kısım dahil 132 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile çalışan sayısı 170 kişiye ulaşacaktır. Mevcut durumda tesiste çalışan personelin içme suyu dışarıdan satın alınarak temin edilmektedir. Kullanma suyu Organize Sanayi bölgesi şebekesinin 1. kalite hattından çekilirken proses suyu ise GÜLCEMAL Tekstile ait gerekli izinleri alınmış 1 adet yeraltısuyu kuyusundan ve organize sanayi bölgesi şebekesinin 2. kalite su hattından temin edilmektedir. Bunun haricinde tesiste 1.000 tonluk su deposu bulunmakta olup kuyu suyu ve şebeke suyunun yetersiz kaldığı durumlarda dışarıdan tankerle su getirilmektedir. Tesiste yer alan yeraltısuyu kuyuları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 1. Bölge Müdürlüğünden alınan Yeraltısuyu Kullanma İzin Belgesi ekte verilmektedir ( Bkz. Ek.9.). Ayrıca tesiste oluşan evsel ve endüstriyel nitelikli atıksular, mevcut kanalizasyon sistemi ile Bursa Organize Sanayi Bölgesindeki firmalardan kaynaklanan atıksuların arıtılması için 1998 yılı Nisan ayında devreye giren Atıksu Arıtma Tesisine iletilmektedir. Söz konusu arıtma tesisinde üyeliği bulunan tüm tesislerin atıksuları fiziksel ön arıtma, kimyasal arıtma, çamur arıtımı işlemlerine tabi tutulmaktadır. Tesisin üyeliğini gösteren yazı ekte verilmektedir (Bkz.Ek.10.). İşletme süresince 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı (07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı Revize) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun çalışılacaktır. c.3) Enerji Kullanımı GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste kullanılan doğal kaynak doğalgazdır.bunun dışında ise elektrik enerjisi tüketilmektedir. Tesiste buhar eldesi için 1 adet 150 m 3 lük skoç tipi 3 780 000 kcal / h, emniyet basıncı 8,6 bar ve işletme basıncı 8 bar olan buhar kazanı bulunmaktadır. Buhar kazanında yakıt olarak doğalgaz kullanılmaktadır. Ayrıca ısınma amaçlı doğalgaz, proses amaçlı doğalgaz ve elektrik enerjisi kullanılmaktadır. ç ) Özellikleri Atık Miktarı (katı, sıvı, gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve Biyolojik GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste, işletme aşamasında oluşan ve oluşacak atıklar, çalışan personelden kaynaklanan evsel atıksular ile boyahane bölümlerinde oluşan endüstriyel nitelikli atıksular, katı atıklar, üretim sırasında makinelerin çalışmasından kaynaklanan gürültü, ısınma ve proses amaçlı kullanılan yakıtların yakılması sonucu oluşan emisyonlar olarak gruplandırılabilir. Faaliyet sırasında oluşan ve oluşması muhtemel tüm bu atıklar ve çevresel etkileri aşağıdaki bölümde detaylıca anlatılmaktadır. ç.1) Emisyon Oluşumu Tesisteki yakıt olarak ısınma amaçlı doğalgaz, proses amaçlı ise hem doğalgaz hem de elektrik enerjisinden faydalanılmaktadır. Planlanan durumda da yine aynı şekilde yakıt olarak ısınma amaçlı doğalgaz, proses amaçlı ise hem doğalgaz hem de elektrik enerjisinden faydalanılmaktadır. 13
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Tesisin 15.09.2011 tarih ve 155/39 sayılı emisyon konulu çevre izin belgesi eklerde mevcuttur. (Bkz.Ek. 4.). Tesiste planlanan durumda ilave edilecek emisyon kaynaklarının ölçümleri akredite bir laboratuar tarafından gerçekleştirilmekte olup, teyit ölçümleri düzenli olarak yapılmaktadır. Tesiste yapılacak proje ile Çevre Kanunca Alınması Gereken İzin ve lisanslar Hakkındaki Yönetmelik gereğince Çevre İzni revize edilecektir. İşletme süresince 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı ( 14.09.2012 tarih ve 28441 sayılı revize) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak çalışılacaktır. Tesiste doğalgaz kullanılmakta olup bu tür yakıtlar taşıma ve yakma kolaylığı, yüksek ısıl değeri, katı içermemesi, kirletici bileşenlerinin az olması ve çok düşük hava fazlalığı ile yakılabilmesi açısından hava kirliliğini önlemede en uygun yakıtlardır. Tesiste kapasite artışı ile oluşacak emisyon değerleri aşağıda hesaplanmış olup ilgili yönetmelik sınır değerlerine göre değerlendirilmiştir. Tablo 7: Doğalgazın Genel Özellikleri b: ASTMD- 1945-91 standardına göre yapılmıştır. Tablo 8: Doğalgazın Genel Özellikleri(ısıl değerleri) BRÜT ISIL DEĞER(HACİM BAZLI) BTU/FT 2 1 029 Net Isıl Değer(Hacim bazlı) Btu/ft 2 9 27 a: 60 O F ve 14.696 psia koşullarında ASTMD 3588-91 standardına göre yapılmıştır. Kaynak : Petroleum Research Center Doğalgazın kimyasal özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Formülü BİLEŞENLERİ NORMAL YOĞUNLUK P n Kg/m 3 Tablo 9: Doğalgazın Kimyasal Özellikleri ÖZGÜL ISI 20 O C, 1.013 BAR C p Kj/kgK B AĞIRLIKÇA (%) C v kj/kgk ÖZGÜL GAZ SABİTİ R i J/kgK 14 B MOL (%) NİSBİ BASINÇ B HACİMSEL (%) N 2 1.48 0.88 2.37 O 2 0.02 0.01 0.04 CO 2 0.16 0.06 0.4 CH 4 92.38 96.15 84.83 C 2 H 6 3.92 2.16 6.75 C 3 H 8 1.46 0.56 3.68 I-C 4 H 10 0.23 0.06 0.77 n-c 6 H 10 0.35 0.1 1.16 C 5 H 12 0 0 0 Total 100 100 100 HAVA TÜKETİMİ L YANMA DEĞERİ H O,N IS I DEĞERI H U,N ( P a /P e )k m 3 /m 3 KWh/m 3 KWh/m 3 Doğalgaz 0,83 1,89 1,44 450 0,545 8,38 9,77 8,84 Kaynak: Doğalgaz Tesisatı ve Dönüşüm Seminer Notları 1 ton petrol eşdeğeri kömür, fuel-oil veya doğalgazın yakılması sonucu oluşan hava kirliliği kıyaslaması aşağıdaki tabloda verilmektedir.
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası YAKIT CİNSİ Tablo 10: Yakıtların Hava Kirliliği Kıyaslaması TANECİK (KG.) SO 2 (KG) NO X %1 S, %10kül içeren kömür 100 29,2 11,5 %1 S içeren fuel-oil 1,8 20,0 8,2 Doğalgaz 0,3-4,3 Kaynak: Hava Kirliliği Kaynakları ve Kontrolü, A. Müezzinoğlu Yukarıdaki tablodan da görülebileceği gibi doğalgaz, tanecik, kükürtdioksit ve azotoksitler açısından da kömür ve fuel-oil e kıyasla en az kirletici yakıttır. Ancak kendi içerisinde en fazla kirlilik NO x e aittir. ç.2) Atıksu Oluşumu GÜLCEMAL Tekstil A.Ş. tarafından işletilmekte olan tesiste idari ve teknik personel dahil olmak üzere toplam 132 kişi çalışmaktadır. Yapılacak kapasite artışı ile çalışan sayısı 170 e yükseltilecektir. Çalışan personelin içme suyu dışarıdan satın alınarak temin edilmektedir. Kullanma suyu Bursa Organize Sanayi bölgesi şebekesinin 1. kalite hattından çekilirken proses suyu ise GÜLCEMAL Tekstile ait gerekli izinleri alınmış 1 adet yeraltısuyu kuyusundan ve organize sanayi bölgesi şebekesinin 2. kalite su hattından temin edilmektedir. Bunun haricinde tesiste 1000 tonluk su deposu bulunmakta olup kuyu suyu ve şebeke suyunun yetersiz kaldığı durumlarda dışarıdan tankerle su getirilmektedir. Yeraltısuyu kuyuları için Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 1. Bölge Müdürlüğünden alınan Yeraltısuyu Kullanma İzin Belgesi ekte verilmiştir. (Bkz.Ek.9.). Tesiste atıksu olarak, çalışan ve ilave edilecek personelden kaynaklanacak evsel nitelikli atıksular ile üretimden kaynaklanan endüstriyel nitelikli atıksu oluşmaktadır. Endüstriyel Nitelikli Atıksu Oluşumu: Planlanan tesiste Bobin Boyama ve Düz Boyama makinelerinde günde ortalama oluşacak atıksu miktarları aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır. 15
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Mevcut Durum İplik Boyama Tesisi Tablo 1.1. İplik Boya Makinelerinden Kaynaklanan Atıksu Boyama Boya Makinası Adet Yumuşatma (m 3 /tek şarj)* Şarj Sayısı Toplam (m 3 /gün) 500 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 10 1,5 15 370 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 7,4 1,5 11,1 240 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 4,8 1,5 7,2 200 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 4 1,5 6 130 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 2,6 1,5 3,9 100 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 2 1,5 3 75 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 2 1,5 1,5 4,5 50 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 1 1,5 1,5 35 kg lık İplik Bobin Boyama Makinası 1 0,7 1,5 1,05 Q iplik B. 53,25 * Terbiye ve iplik boyama birlikte hesaplanmıştır. Kumaş Boyama Tesisi Tablo 1.2.Kumaş Boya Makinelerinden Kaynaklanan Atıksu Boyama Boya Makinası Adet Yumuşatma (m 3 /tek şarj) Şarj Sayısı Toplam (m 3 /gün) 500 kg lık Jet Boya Makinası 2 10 1 20 450 kg lık Jet Boya Makinası 2 9 1 18 250 kg lık Jet Boya Makinası 2 5 1 10 225 kg lık Jet Boya Makinası 4 9 1 18 200 kg lık Jet Boya Makinası 3 4 1 12 100 kg lık Jet Boya Makinası 1 2 1 2 300 kg lık Jigger Boya Makinesi 1 6 1 6 30 kg lık Numune Jet Boya Makinesi 1 0,6 1 0,6 10 kg lık Numune Jet Boya Makinesi 1 0,2 1 0,2 Q Kumaş B. 86,8 * Terbiye ve kumaş boyama birlikte hesaplanmıştır. Tesiste İplik ve Kumaş Boyama faaliyetlerinde oluşan atıksu miktarı; Q toplam = Q İplik + Q Boyama Q toplam =53,25 m 3 /gün + 86,8 m 3 /gün = 140,05 m 3 /gün olacaktır. 16
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Mevcut durumda kumaş boyama ve iplik boyamadan kaynaklanacak endüstriyel nitelikli atıksu miktarı 140,05 m 3 /gün dür. Planlanan Durum Baskı Tesisi Tablo.13.Baskı Makinelerinden Kaynaklanan Atıksu Boyama Boya Makinası Adet Yumuşatma Şarj Sayısı Toplam (m 3 /gün) (m 3 /tek şarj) Rotasyon Baskı Makinası (60 m/dk) 1 10,8 1 10,8 Rotasyon Baskı Makinası (40 m/dk) 1 7,2 1 7,2 Rotasyon Baskı Makinası (20 mk/dk) 1 3,6 1 3,6 Açık En Halat Yıkama Makinası (20 m/dk) 1-1 - Buharlama Makinası (15 m/dk) 1-1 - Numune Baskı Makinası (15 m/dk ) 1 2,7 1 2,7 Q Baskı 24,3 Tesiste dijital baskı işlemi gerçekleştirilmektedir. Konu ile ilgili 21.01.2014 tarih ve 220.03 sayılı ÇED Görüş yazısı alınmıştır. Tesiste mevcut durumda Dijital Baskı Makinaları olup bunlardan kaynaklı herhangi bir endüstriyel nitelikli atıksu oluşmamaktadır. İlave edilecek baskı ünitesi sonucunda tesise Rotasyon Baskı ve Numune Baskı Makinaları getirilecektir. Bu makinalardan endüstriyel nitelikli atıksu oluşacaktır. Tesise ilave edilecek baskı ünitesi içerisinde yer alan Rotasyon Baskı ve Numune Baskı makinalarından kaynaklanacak endüstriyel nitelikli atıksu miktarı 24,3 m 3 /gün dür. Tesiste planlanan ilave baskı ünitesinin eklenmesi sonucu yıkama sonrası oluşacak atıksu miktarı ; Q toplam = Q İplik boyama + Q kumaş boyama + Q Baskı Q toplam =53,25 m 3 /gün + 86,8 m 3 /gün + 24,3 m 3 /gün = 164,35 m 3 /gün Terbiye işlemlerinin boyama makinalarında yapılmasından dolayı herhangi bir atıksu oluşumu söz konusu değildir. 17
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Evsel Nitelikli Atıksu Oluşumu: Mevcut Durum Mevcut durumda tesiste çalışacak personelden kaynaklanacak atıksu miktarı; Q = N x q N = Çalışacak kişi sayısı q = Kişi başı kullanılan günlük su miktarı (150 lt/kişi.gün) ( Muslu, Y., 1994, Atıksuların Arıtılması, İTÜ, İSTANBUL ) Q = 150 lt/kişi.gün x 1.10-3 m 3 /lt x 132 kişi = 19,8 m 3 /gün dür. Planlanan Durum Kapasite artışı ile tesiste çalışacak personelden kaynaklanacak atıksu miktarı; Q = N x q N = Çalışacak kişi sayısı q = Kişi başı kullanılan günlük su miktarı (150 lt/kişi.gün) ( Muslu, Y., 1994, Atıksuların Arıtılması, İTÜ, İSTANBUL ) Q = 150 lt/kişi.gün x 1.10-3 m 3 /lt x 170 kişi = 25,5 m 3 /gün dür. Tablo.14.Endüstriyel ve Evsel Nitelikli Atıksu Miktarı ATIKSU CİNSİ Mevcut Miktar m 3 /gün Planlanan Miktar m 3 /gün Deşarj Yeri Endüstriyel Nitelikli Atıksu 140,05 164,35 Evsel Nitelikli atıksu 19,8 25,5 OSB Atıksu Arıtma Tesisi Toplam 159,85 189,85 Söz konusu tesis için oluşabilecek atıksular 30.04.2014 tarih ve 3071-1180 sayılı OSB Müdürlüğü yazıda Söz konusu faaliyetin OSB Uygulama Yönetmeliği 101. Maddesinde belirtilen hususlar dikkate alındığında, yönetmeliğe göre bir sakınca bulunmamaktadır. Bursa Organize Sanayi Bölgesi nde Yer Alan Katılımcılara Sağlanan Hizmetlere İlişkin Yönetmelik te yer alan Ek-3 deşarj sınır değerlerini sağlamak ve Kanalizasyon Bağlantı İzin Belgesi almak şartıyla arıtma tesisimizden yararlanacaktır. denilmiştir. Oluşması muhtemel atıksular söz konusu yazıda bahsedilen kriterler sağlandıktan sonra arıtma tesisine gönderilerek bertaraf edilecektir. GÜLCEMAL Tekstil San. ve Tic. A.Ş. BTSO Bursa Organize Sanayi Bölgesi Atıksu Arıtma Tesisine üyeliğini gösteren yazı ekte verilmektedir (Bkz.Ek.10.). İşletme süresi boyunca 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı (07.04.2012 tarihli ve 28257 sayılı Revize) Resmi Gazetede yayınlanan Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve 31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı (30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Revize) Resmi Gazetede 18
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak çalışılacaktır. ç.3) Katı Atık/Tehlikeli Atık Oluşumu İşletme sırasında tesiste oluşan katı atıkları, evsel nitelikli katı atıklar, geri dönüşümlü katı atıklar (ambalaj malzemeleri vb) ve tehlikeli a tıklar olmak üzere 3 ana başlık altında inceleyebiliriz. ç.3.1) Evsel Katı Atıklar: Tesiste oluşan evsel nitelikli katı atıklar, tesiste çalışan toplam 132 kişinin günlük ihtiyaçlarından (büro, yemekhane vs.) oluşmaktadır. Kişi başına oluşan katı atık miktarı 1,15 kg/kişi.gün (www.cedgm.gov.tr) alındığında tesiste mevcut durumda; K: N x k N: Nüfus, k : kişi başına oluşan katı atık miktarı K personel = 1,15 kg/kişi.gün x 132 kişi = 151,8 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşmaktadır. Tesiste planlanan durumda kişi başına oluşan katı atık miktarı 1,15 kg/kişi.gün (www.cedgm.gov.tr) alındığında tesiste planlanan durumda; K: N x k N: Nüfus, k : kişi başına oluşan katı atık miktarı K personel = 1,15 kg/kişi.gün x 170 kişi = 195,5 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşmaktadır. Tesiste oluşan evsel nitelikli katı atıklar, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı (05.04.2005 tarihli ve 25777 sayılı revize) Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği nde belirtildiği şekilde ağzı kapalı, standartlara uygun konteynırlarda biriktirilmekte ve belirli periyotlarla OSB tarafından toplanarak katı atık deponi sahasına iletilmektedir. Kapasite artışı ile artacak atıklarda yine aynı şekilde bertaraf edilecektir. ç.3.2) Geri Dönüşümlü Katı Atıklar: Tesiste oluşan yeniden değerlendirilebilir ambalaj atıkları (kağıt, karton, plastik vb.), metal atıklar (bakım sırasında oluşan makine parçaları vb.), kumaşların sarıldığı bobinler gibi geri dönüşümlü katı atıklar, tesis içerisinde uygun depolama kaplarında depolanacaktır. Tesiste oluşan ambalaj atıkları 24.08.2011 tarih ve 2803 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan lisans almış geri kazanım tesislerine iletilecektir. ç.3.3) Tehlikeli Atıklar: Kontamine Kaplar; Tesiste işletme süresince kullanılacak sıvı ve katı kimyasal maddelerin kullanılmış kapları, kontamine kaplar ve atıklar diğer atıklardan ayrı olarak toplanacak, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Revize) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak çevre izin ve lisanslı tesislere gönderilerekgeri dönüşümlü bertaraf edilecektir. 19
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Üstübüler; Tesiste işletme süresince bakım, temizlik vb. işlemler sonucu oluşacak üstübü vb. atıklar diğer atıklardan ayrı olarak toplanacak, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Revize) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak çevre izin ve lisanslı tesislere gönderilerek bertaraf edilecektir. Atık Yağlar; İşletilmesi planlanan tesiste makinelerden ve motorlardan oluşabilecek atık yağlar, diğer atıklardan ayrı toplanacak, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Revize) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ne uygun olarak geri dönüşümlü bertaraf edilecektir. Atık Pil ve Akümülatörler; Tesisten oluşan ve oluşacak atık pil ve akümülatörler, diğer atıklardan ayrı toplanarak, 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı revize) Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği gereğince çevre izin ve lisanslı tesislere gönderilecektir. Tıbbi Atıklar; Tesiste işyeri sağlık birimi ve işyeri hekimi bulunmaktadır. Personel sağlık birimine iletilinceye kadar ilk müdahaleleri tesiste yapılmaktadır. Tesisten herhangi bir sebepten dolayı tıbbı atık oluşmamaktadır. Şayet tıbbi atık oluşursa atıklar özel toplama kaplarında ve özel toplama poşetlerinde toplandıktan sonra 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı (05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı revize) Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak Çevre İzin ve Lisanslı tesislere gönderilecektir. 2013 yılı Tehlikeli Atık Beyanı eklerde yer almaktadır. (Bkz.Ek.15.). ç.4) Gürültü Oluşumu: İşletilmekte olan tesis, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı ( 14.09.2012 tarih ve 28441 sayılı revize ) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliği Ek-2 1.2.2 " Gaz yakıt (doğalgaz, sıvılaştırılmış petrol gazı, kokgazı, yüksek fırın gazı, fuel gaz) yakan ve toplam yakma sistemi ısıl gücü 2 MW ve daha büyük 100 MW tan küçük olan tesisler.*" ve 4.16. Terbiye işlemlerinden kasar (haşıl, sökme, ağartma, merserizasyon, kostikleme ve benzeri) ve boyama birimlerini birlikte içeren iplik, kumaş veya halı fabrikaları*) kapsamında değerlendirilmektedir. Ayrıca aynı Yönetmeliğin 1. Maddesi 2.bendinde EK-1 ve EK-2 listesinde yer alan (*) işaretli faaliyet ve tesisler, çevre izninin gürültü kontrol ile ilgili hükümlerinden muaftır. denilmektedir. İşletme süresi boyunca; 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı ( 14.09.2012 tarih ve 28441 sayılı revize ) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik ve 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı (27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı revize) Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uygun çalışılacaktır. 20
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski: İşletilmekte olan tesiste şu ana kadar herhangi bir endüstriyel kaza, yangın vb. acil müdahale gerektirecek bir durumla karşılaşılmamıştır. İşletme süresince oluşabilecek kaza riskleri işçilerin kimyasal maddelerle teması veya kullanılan aktarma, ram ve baskı makinelerinde oluşabilecek fiziksel etkiler olabilir. Tesiste kimyasal maddeler, yağlar vb. maddelerin üretim ünitelerinden ayrı olarak, depolanmaktadır. Depolara gerekli ikaz levhaları asılacak, içeride yeterli havalandırma sağlanacaktır. Tesiste üretim süresi boyunca Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Kimyasallar Yönetmeliği, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve buna bağlı yönetmelik hükümlerine usullerine uygun olarak çalışılacaktır. Tesiste yangın, deprem, ağır hava koşulları, kimyasal dökülmesi, sabotaj vb. acil müdahale gerektirecek bir durum ile karşılaşılması halinde olaya anında müdahale edebilmek için Acil Müdahale Ekipleri oluşturulacaktır. Bu ekip altında yeterli sayıda kişiye olay anında nasıl müdahale edilmesi gerektiği hususunda belirli görevler verilecek ve gerekli eğitime tabi tutulacaklardır. Tesiste çalışma süresi boyunca, yangın tehlikesine karşı yeterli sayıda yangın söndürme malzemesi ve bu malzemelerin kullanmasını öğrenmiş personel ve ekip bulundurulacaktır. Ayrıca olası bir yangın durumunda OSB İtfaiye Amirliği ile derhal temasa geçilerek, yangına müdahale edilmesi sağlanacaktır. Tesiste şu ana kadar herhangi bir endüstriyel kaza, yangın vb. acil müdahale gerektirecek bir durumla karşılaşılmamasına rağmen tüm bölümlere yangın tüpleri yerleştirilmiştir. Faaliyet ünitelerinin her birinde, o birime uygun yangın söndürücü bulundurulmaktadır. Üretimde kullanılan kimyasal maddeler ile yağlardan kaynaklanacak bir yangın anında su kullanılmayacak, bunun yerine içinde köpük, karbonmonoksit vb. etkili maddeler bulunan yangın söndürücüler kullanılacaktır. Söz konusu maddelerin depolandığı ve kullanıldığı yerlerde her türlü alev ve kıvılcım oluşturabilecek maddelerin bulundurulması ya da kullanılması yasaklanmış ve bu konuda her türlü uyarı levhası ilgili birimlere asılmıştır. Çalışanlara yangın söndürme tüplerinin kullanımı hakkında eğitim verilecektir. Binalar ve depolar yangın önlemi olarak ayrı yapılmıştır. Tesiste kimyasal madde dökülmesini önlemek amacıyla çalışanlara belirli periyotlar halinde bilinçlendirme eğitimleri verilecek ve dökülme durumunda yapılacak faaliyetler uygulamalı olarak anlatılacaktır. Kimyasal madde dökülme riski taşıyan bölümler tespit edilecek buralarda gerekli talaş, kum vb. absorban maddelerin bulunması sağlanacaktır. Acil Durum İçin Yapılacak Hazırlık: Bir acil durumla karşılaşıldığında karışıklığa meydan vermeden olaya müdahale edebilmek için bir Acil Durum Müdahale Ekibi oluşturulacaktır. Söndürme ekibi: yangın anında yangının cinsine göre ilk müdahaleyi uygun araç ve gereçlerle yapan ekiptir. Kurtarma ekibi: acil durum sonucunda çalışanların ve varsa yaralıların tahliyesinin güven içinde yapılması ile ilk kurtarılacak eşya ve evrakların kurtarılmasını sağlar. 21
GÜLCEMAL TEKSTİL SAN. VE TİC. A.Ş. İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye Ünitesi İlave Baskı Tesisi Proje Tanıtım Dosyası Koruma ekibi: acil durum nedeniyle ortaya çıkması muhtemel panik ve kargaşayı önler ve kurtarma ekibi tarafından kurtarılan eşya ve evrakları korumaya alır. İlkyardım ekibi:varsa yaralıların/hastaların sağlık birimine ulaştırılıncaya kadar gerekli olan ilk müdahalesini yapar. Acil Durum Talimatı eklerde yer almaktadır. (Bkz.Ek.6.). Doğal Afetler Deprem: Deprem olduğu sırada 15 sn içinde dışarı çıkabilecek durumda olanlar hemen dışarı çıkar, 15 sn içinde dışarı çıkamayacak bir yerde ise bulundukları yerde kendilerini korumaya alır. Sarsıntı geçer geçmez gerekli çalışmalar yapılır. Sarsıntının şiddetine göre durum değerlendirir ve gerekiyorsa fabrikanın boşaltımını sağlar. Bölüm Sorumluları tarafından dışarıdaki personel sayılır, eksik olup olmadığı belirlenir. Sayım işleminden sonra güvenli bir bölgede yardıma hazır olarak beklemeleri sağlanır. Bu sırada elektrik, gaz tesisatını kapatıp can ve mal emniyetini sağlar. Ağır Hava Koşulları( Fırtına, Sel, Yıldırım Düşmesi): Fırtına/sel baskınında işletme kapıları kapatılır. Gerekirse elektriğin kesilmesi talimatı verilir. Elektrik kesildiğinde, ekipteki bakım elemanı tarafından acil aydınlatmaların yanıp yanmadığı kontrol edilir. Ağır hava koşullarının can ve mal kaybına sebep olmasından endişe ediliyorsa ilgililere bildirilir ve kontrollü şekilde firma tahliye edilir. Kimyasal Madde Dökülmeleri: Kimyasal madde/yağ dökülmesini ilk gören personel tarafından bölüm amirine haber verilir. Daha fazla madde dökülmesi önlenir. Dökülen kimyasal madde/yağın etrafı absorbanlarla (kum, talaş vb.) çevrilerek daha fazla yayılması önlenir. Temizleme atıkları tehlikeli atık olarak işlem görür. Komşu Kuruluşlardan Gelebilecek Tehlikeler: Kuruluşlardan ve çevreden gelebilecek herhangi bir kaza veya acil durum bildiriminde; olayın fabrikayı etkileme olasılığına karşı hazır olarak bekletilecektir. İlgili tesis yönündeki yanıcı veya parlayıcı maddeler alandan uzaklaştırılır. Gerekli görülürse müdahale ve tahliye işlemleri gerçekleştirilir. Sabotajlardan Korunmak İçin Yapılacaklar: İhbar alındığında ve/veya şüpheli bir durum olduğunda müdahale ve gerekirse tahliye işlemleri gerçekleştirilir. İhtiyaç halinde çevredeki emniyet güçlerinden (polis, jandarma) destek isteni 2. PROJENİN YERİ a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi, (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi vb.): GÜLCEMAL Tekstil San. ve Tic. A.Ş. tarafından, Bursa İli, Nilüfer İlçesi, Bursa Organize Sanayi Bölgesi, Lacivert Cad. 2. Sok. No:2 adresinde tapunun H21C04b3a pafta, 1558 ada, 2 nolu parselinde kayıtlı 8.446,79 m 2 lik alanın 8.017 m 2 lik kapalı kısmında İplik ve Kumaş Boyama, Apre ve Terbiye faaliyetleri gerçekleştirilmektedir. İlave olarak da baskı tesisi yapılması düşünülmektedir. Söz konusu tesisin yer aldığı parsele ait tapu ve aplikasyon krokisi ekte verilmektedir (Bkz.Ek.1.). 22