RYCOM 8860 Serİsİ KABLO, BORU ve HATA BULUCU KULLANIM EL KİTABI Kablo ve borularýn yerini noktalama Doðru ve basit kullaným 2 Aktif Frekans - 815 Hz & 82 khz Güç kablolarýný pasifize ederek bulma Küçük ve hafif Ekonomik ve güvenilir Dijital okuma & Bir tuþa basarak derinlik okuma Peak(Üst) ve Null(Alt) RYCOM Instruments 9351 East 59th Street Raytown, MO 64133 www.rycominstruments.com EL KİTABI NO: 030-00059-00 1
ÖNSÖZ: RYCOM Kablo, Boru ve Hata bulucunuzu satın aldığınız için tebrikler. RYCOM 8860 serisi bu dedektör, gömülü enerji kablolarını, CATV kablolar, gas ve su boruları, lahım hatları, telefon kabloları, fiber optik kabloları dedekte etmek için özel bir dizayna sahiptir. DİKKAT :! Rycom 8860, gömülmüş olan metallerden yayılan elektromanyetik alan şiddetlerini dedekte edebilmek üzere dizayn edilmiştir. Gömülü olan kabloları, boruları ve malzemeler bu dedektör ile direkt olarak dedekte edilemeyebilir. Çünkü bu tanımın fen bilimlerinde tanımı ve yeri yoktur. RYCOM, distribütörleri ve onların yetkili satıcıları, arama esnasında oluşabilecek vede kullanıcıyı etkileyebilecek herhangi bir kazadan sorumlu değildir. Verici(Transmitter) boru veya kablo üzerinde tarama sinyali oluşturur. Alıcı(Receiver) bu tarama sinyalini dedekte eder. Siz bu boru ve kablolarda oluşan tarama sinyalinin yerini dikkatli bir şekilde dedekte etmelisiniz. 8860 PARÇA NUMARALARI : 8860 Kablo, Boru ve Hata Bulucu RECEIVER(ALICI) 001-00160-00 TRANSMITTER(PİLLİ) 001-00161-01 KULLANIM EL KİTABI 030-00066-00 KULLANIM KASEDİ 035-00001-00 KIRMIZI/SİYAH KABLO(küçük klips) 151-00051-00 veya KIRMIZI/SİYAH KABLO(büyük klips) 151-00052-00 TOPRAK ÇUBUĞU 211-00006-01 AC ŞARJ ADAPTÖRÜ(şarjlı vericiye) 750-00004-00 DC ŞARJ KİTİ 750-00006-00 6 ADET "C" TİPİ PİL 770-00022-00 8 ADET "D" TİPİ PİL(şarjsız vericiye) 770-00023-00 8860 Aksesuarları(ücrete tabi) HARD INDUCTIVE CLAMP 100-00134-00 GROUND RETURN PROBE(GRP) 001-00087-01 815Hz SEWER SONDE 001-00116-00 KULAKLIK 743-00013-00 KULLANIM İÇİN HAZIRLIK : Yeni RYCOM 8860 bulucunuzu açın. Onun hasarsız olduğundan vede parçalarının eksiksiz olduğundan emin olun. Receiver(Alıcı), üzerinde pil kompartmanı mevcuttur. Pil bölmesini açmak için yıldız tornavida kullanınız. Alıcı 6 adet "C" tipi pil kullanır. 2
Transmitter(Verici) nin alt kısmında pil kompartmanı vardır. Pil kompartman kapağını açın ve 8 adet "D" tipi pil yerine takın. NOT: Uzun pil kullanım süreleri için mutlaka alkalin pil kullanılmalıdır. 8860 SERİSİ TRANSMITTER(VERİCİ) KONTROLLERİ ve İNDİKATÖRLERİ : TX OUTPUT ( SİNYAL ÇIKIŞ JAKI) : Figür.1 TX OUT PUT bir jak girişidir. KIRMIZI/SİYAH test kablosu, Coupler veya flexicoupler bu girişe monte edilir. TX ON (VERİCİ AÇIK) : Vericinin sağ kısmında kırmızı indikatör lambası yanıyor ise Transmitter(Verici) devrededir (açıktır). Frekans anahtarını yukarı veya aşağı konumlarına getirince verici açılır ve ışık yanar. ÇIKIŞ FREKANS KONTROLÜ : 82 khz(rf) kullanılmak isteniyor ise frekans anahtarı aşağı konumuna getirlimelidir. İki frekans seçeneğinden büyük olanı 82 khz lik verici frekansıdır. 82 khz lik çıkış frekans seçeneği genelde keskin dönüşlü olarak giden kablo veya boruların takibinde veya hat boyunca kablo atlamaları ve bağlantıları, izolasyon ekleri var ise kullanılır. 815 Hz(AF) lik çıkış frekansı kullanılmak istenirse ise frekans anahtarı yukarı konuma getirilmelidir. Doğal olarak 815 Hz frekans daha düşük bir çıkış frekansıdır. Çiftli yan yana giden kablolar veya boruların sebebiyet verdiği hataları daha aza indirmek için bu çıkış kullanılır. Keza en fazla olarak kolay hat tespiti ve uzun menzillerde araştırma için bu çıkış tercih edilmelidir. Elbette özel durumlar istisnadır. 3
DİREKT BAĞLANTI : (HATTA KIRMIZI/SİYAH TEST KABLOSU İLE BAĞLANMA)! DİKKAT : ENERJİ HATLARINA VE CANLI UÇLARA DİREKT BAĞLANTI YAPMAYINIZ. Direkt bağlantı(temas) metodu sinyal iletimi bakımından en güvenilir olanıdır. Bu metodda büyük bir sinyal kuvveti aktif haldedir. Bu metodda her iki(düşük ve yüksek) frekans ile operasyon yapılabilir(82 khz - 815 Hz). Aranılan hat mutlaka topraklanmış olmalıdır. Kırmız/Siyah test kablosunu hattın toprak üzerinde kalan kısmına veya dışarı çıkan parçasına bağlayınız. Topraklama çubuğunu ise bu noktadan 10 feet(3m)uzağa toprağa bağlayınız. Topraklama çubuğunu ise bu noktadan aşağıdaki kablo veya hatta 90 derecelik açı yaratacak şekilde saplayınız. Topraklama çubuğunu toprağa 20-25 cm kadar sokunuz. Siyah test kablosunu topraklama çubuğuna klipsleyin. Kırmızı/Siyah test kablosunun jakını TX OUTPUT girişine takınız. FREQUENCY ( Çıkış frekansı) anahtarı ile cihazı 815 Hz veya 82 khz'e ayarlayınız. Frekans seçimi ile Transmitter(Verici) üzerinde TX ON(açık) indikatör kırmızı ışığı yanmaya başlar. FLEXICOUPLER BAĞLANTISI : Figür 2 Opsiyonel olarak satın alabileceğiniz flexicoupler ve Hard Coupler yardımcı aksesuarlarını kullanmak ve onlarla kesintisiz kullanım imkanınız vardır. Arama menzili (uzunluğu) direk bağlantı yönteminden daha kısa olabilecektir.vericiden çıkan tarama sinyali, araştırdığınız hattın yanından giden komşu kablo veya borulardan etkilenme şansı vardır. Bu metod kullanılıyorsa topraklama çubuğu kullanmanıza veya topraklama yapmanıza gerek yoktur. Başarılı bir coupler uygulamasında, iletken(kablo iç teli) yakın ve uzak bağlantı noktalarında topraktan yalıtılması gerekir. 4
Flexicouplerin bobini kablo etrafına sarılmalı ve iki ucu birbirine bağlanmalıdır veya hard coupler kablo etrafında kalacak şekilde geçirilmelidir. Flexicoupler veya hard coupler gibi yardımcı ekipmanların randımanlı bir sinyal aktarımı yapabilmesi için kabloyu (figür.3) mutlaka sarılmalıdır. Arayacağınız kablonun etrafında topraktan uzak bir konumda coupler'i bağlayın. Güçlü bir sinyal oluşur. Eğer ki toprağa yakın bir konumda coupler'i monte ederseniz, kısa devre yapabilir vede bir kablo hattını diğerinden ayırmanız zorlaşacaktır. Bağlantısı yapılan coupler test kablosunun diğer ucunda bulunan jakını TX OUTPUT girişine monte ediniz. Daima bu aksamı kullanırken Alıcı ve Vericide 82 khz FREKANSINI KULLANINIZ. Figür.3 INDUCTIVE BAĞLANTISI (HATTA TEMASSIZ BAĞLANTI) : Bu metodun kullanımı çok rahattır. Hiç bir bağlantı test kablosuna veya konnektör bağlamaya ihtiyacınız yoktur. Bu metodda tarama mesafesi kısadır. Boru veya kablo iyi bir şekilde tecrit edilmelidir. TRANSMITTER(VERİİC) toprak üzerine ve mümkün olduğu kadar hattın üzerine(ok yönü hatta paralel) denk gelecek şekilde yerleştirilimelidir. Vericinin üzerinde bulunan okların göstermiş olduğu istikamet, tespiti yapılacak hat ile aynı doğrultuda olamlıdır. Frekans 82 khz pozisyonunda olmalıdır. Vericiyi açın (ON) (82 khz). LOADING indikatörü devreye girer. İlk önce kablo boyunca geniş açılı bir sinyal yaylımı oluşur. Şimdi vericiden 25 feet(7,5 metre) uzaklıkta hat boyunca Receiver(alıcı) ile tespite başlayınız. Aşağıda 90 derecelik bölge taramasına başlanır (figür.4). Kablo ve boruyu bulun ve onu takip edin. Eğer sinyal zayıf bir kuvvetde oluşuyor ise, vericiyi en son alınan kuvvetli sinyalden geriye doğru götürün ve araştırmaya devam edin (figür 4). Figür.4 5
BLIND SEARCH ( KÖR ARAMA) : Kör arama tekniği, gömülü hatalrın yaklaşık yei operatör tarafından bilinmiyor ise kullanılır. Bu tekniği kullanmak için iki kişi gereklidir. Transmitter(verici) ve receiver(alıcı) aralarında 25 feet(7.5 metre) olacak şekilde durulur. Her bir kişi aralarında mesafe aynı kalacak şekilde, aynı yöne doğru vede aynı hızda yürümelidir. Yürüme esnasında alıcı bir sesli cevap verdiği anda gömülü hat alıcı ve verici arasındadır (figür 5). Figür.5 TARAMA SİNYALİ SEÇİMİ NOTLARI : 815 Hz veya 82kHz frekans seçimi, yer koşullarına bağlıdır. 815 Hz ve 82 khz sinyallerinin her birinin avantajları vardır. 82 khz ve 815 Hz kombinasyonlu frekans kullanımı(frekans seçeneği ilk konum) yüksek itimat isteyen hat takiplerinde kullanılmalıdır. İşe 815 Hz lik sinyali kullanarak başlayın ve uzun mesafeler boyunca hat takibini güvenli bir şekilde yapınız. Sinyal aniden zayıflarsa vede kaybolursa sinyali 82 khz değiştiriniz. 815 Hz(düşük frekans) sinyal genellikle 82 khz(yüksek Frekans) e göre daha çok tercih edilir. Çünkü kabloların veya boruların birbirine yakın geçebileceğinden dolayı bu düşük frekans modu tercih edilebilir. 815 Hz, 82 khz e göre daha uzun menzile sahiptir. 82 khz(yüksek Frekans) bazen 815 Hz(Düşük Frekans) den daha iyidir. Özellikle hatta keskin köşe dönüşleri çok ise tercih edilmelidir. 82 khz lik frekans kullanımı eğer hat izalasyonu veya toprak kısa devresi mevcutsa en iyi seçimdir. Genellikle 82 khz lik frekans seçeneği Flexicoupler kullanılıyorken tercih edilir. 6
8860 RECEIVER (ALICI) KONTROLLERİ ve İNDİKATÖRLERİ : Figür.6 ON /OFF (AÇMA/KAPAMA) ANAHTARI : ON/OFF butonuna basınca alıcı açılır(on). (Bu tuşa basmakla kapalı ise açılır, açık ise kapanır). Cihazı bu utş ile açtığınız anda hafızada son değerleri yüklenir. Her bir yapılan ayar hafızada saklı kalır. Not: Cihazın hiç bir tuşuna basılmazsa 10 dakika içinde kendi kendini kapar. FREQ BUTONU : Bu frekans tuşuna her bir basışta frekans değeri, 82 khz, 815 Hz, 50/60 Hz arasında değişir. Her bir basış ile diğer frekans seçeneğine geçirilecektir. SHIFT FREQ (ENGLISH / METRİK) BUTONUNA AYNI ANDA BASMAK : SHIFT ve FREQUENCY butonlarına basarsanız ünite English(İngiliz) ve Metrik birim değerlerine dönüşümlü olarak geçecektir. Eğer metrik ölçü birimi kullanılıyor ise ekranın üstünde cm- ibaresi görünür. English ölçü birimi devrede ise ekranın üstünde ibresi görünür. 7
DEPTH(DERİNLİK) BUTONU : DEPTH tuşuna basarak aşağıdaki hattın veya sondanın derinliğini ölçebilirsiniz vede ekranda bu değeri görebilirsiniz. (SHIFT bölümüne bakınız). SHIFT DEPTH BUTONUNA (LIN/SON)AYNI ANDA BASMAK : SHIFT ve DEPTH tuşlarına aynı anda bastığınızda Sonda modundan Hat(Line) moduna geçersiniz. Line (hat ) modunda iken ekranda LIN yazısı belirir. Sonda modunda iken ekranda SON yazısı belirir. GAIN (KAZANÇ) KONTROL BUTONU(YUKARI veya AŞAĞI) : Alıcının sinyal kazanç kontrolünü ayarlamak için bu yukarı aşağı kontrolleri kullanılır. GAIN tuşuna bastığınızda (Sinyal) kazanç şiddeti artar veya azalır. Eğer sinyal şiddeti ekranda --- gibi görünüyor ise GAIN tuşunun yukarı veya aşağı bölümüne basılır ve cihaz ekran göstergesi otomatik olarak orta seviye konumuna ayarlanır. CURR (AKIM) BUTONU : 815 Hz veya 82 khz frekans modlarında iken CURR tuşuna basarsanız akım şiddetini ölçersiniz. NOT : CURRENT butonu 50/60 Hz frekans modunda çalışmaz. MODE BUTONU (Mod Tuşu) : PEAK (Maksimum) veya NULL(Minimum) arama modlarından biri tercih edilebilir. MODE tuşuna basın PEAK modunda iseniz şimdi NULL modunu seçmişinizdir. Eğer NULL modunda iken MODE tuşuna basarsanız yeni arama modunuz PEAK olmuştur. SHIFT MODE BUTONUNA (VOLUME-SES)AYNI ANDA BASMAK : SHIFT ve MODE tuşuna aynı anda basarsanız arama sesi seviyesini Yüksek, Orta, Düşük ve kapalı konumlardan birine ayarlayabilirsiniz. Bu tuşlara aynı anda basarak yukarıda belirtilen dört ses seçeneğiniden birine kombinasyonlu olarak geçebilirsiniz. 8860 KULAKLIK JAKI : 8860 ile kulaklık kullanılabilir. Kulaklık girişi alıcının arkasındadır vede bu girişin üzerinde kulaklık amblemi vardır. KABLO VEYA BORU TAKİBİ : Transmitter(Vericinin) in ON(AÇIK) pozisyonunda olduğundan vede bağlantısının yapılmış olduğundan emin olun. Daha sonra hata bağlanan vericiden vede hat üzerinde 15 feet(4,5 metre) uzağa gidin (hatta temas olmadan arama sisteminden 25 feet(7,5 metre) uzağa gidin). Receiver(Alıcı) in ekranını ve kontrollerini rahatlıkla görebileceğiniz konumda tutun. Alıcı ve vericinin aynı frekansta olduğundan emin olun. Örneğin her ikiside 815 Hz(düşük) veya 82 khz(yüksek) olabilir. Veya alıcıyı pasif frekansa ayarlarsanız vericiye ihtiyacınız yoktur. 8
ARAMA MODU SEÇİMİ (PEAK veya NULL) : MODE butonuna basarak PEAK(Üst-Zirve) veya NULL(Alt-Taban) tercihinizi yapınız. Figür.7 PEAK(ÜST- ZİRVE) MODUNDA ARAMA : Figür.8 Receiver(Alıcıyı) dikey pozisyonda tutun. Alıcıyı sağdan sola doğru kablo boyunca hareket ettirin. Alıcı kablo veya boru üzerinde dikey olarak dururken, alıcıyı maksimum sinyali alana kadar döndürün.(figür.8). Hat boyunca ilerleyin. Alıcı ile hat üzerinde yürürken ses şiddeti azalabilir ve gösterge(sinyal şiddeti) aşağı doğru düşebilir. Eğer alıcıyı kablonun merkezi üzerinde döndürürseniz kablo boyunca keskin bir NULL tanımlaması elde edersiniz. Bu NULL değeri kablo hattını gösterecektir. Hat boyunca orta bir adım hızıyla tarama işlemini gerçekleştirin. Alıcıyı hattın sağına ve soluna doğru sallayarak PEAK(max) indikatörünü(sinyal şiddetini) hat üzerinde takip ediniz. Hattı tararken transmitter(vericiden) uzaklaştıkça hattın tam üzerinde elde edilen PEAK değerinde (şiddetinde) azalma tespit edilebilir. Bu sinyal şiddetindeki azalma vericiden uzaklaştıkça normal bir sonuçtur. GAIN tuşuna basarak bu sinyal şiddetindeki yükselme veya azalmayı telafi edebilirsiniz. Bu sinyal şiddeti değişimi şu sebeplerden birinden dolayı oluşmuş olabilir. A Bir birleşme noktası veya kavşak yerinde sinyal bölünebilir veya çeşitli yönlere gidebilir. B Kablo veya kablo izolasyonu kırığı(hatası) oluşmuş olabilir. C Kablo veya borunun derinliğinde değişiklik oluşabilir. D Borunun herhangibi bir yerinin yalıtılmasından oluşabilir. E Kablonun gevşek kalmasından veya dolanmasından oluşabilir. 9
Eğer sinyali uzun bir hat boyunca bir noktada kaybettiyseniz, vericiyi uzak bağlantı noktasına tekrar bağlayın vede sinyalin kaybolduğu noktaya doğru ilerleyerek taramaya devam edin. Hat boyunca her bir kaç feet de bir hattın üzerine işaret koyunuz. Kablo eklerinde, düğümlerinde ve kablo kavisli dönüşlerini ise her bir kaç inch de bir işaretleyiniz. Kuvvetli hat değişimlerin olduğu zaman farklı ve kuvvetli PEAK ve NULL sinyal değişimlerine alıcınız maruz kalabilir. Bu tür değişik tipteki hat takip noktalarını bol bol pratik yaparak kendinizi yetiştirin. Bu size cihazınız ile daha güvenli hat takip edebilmeniz için faydalı olacaktır. NULL(ALT MİNİMUM) MODUNDA ARAMA : Alıcıyı kablo hattı boyunca sağdan sola doğru sallayınız. Bu modda sallama esnasında tam hattın üzerinde iken minimum ibre değerini ve en düşük sinyal şiddetini(null) elde edersiniz. Hattın sağında ve solunda ise PEAK(maksimum) sinyal değerleri elde edersiniz. Hattın sağında ve solunda ise PEAK(maksimum) değerleri elde edersiniz. Sinyal şiddeti hat üzerinde ilerledikçe artabilir veya azalabilir. Hat boyunca orta bir adım hızıyla tarama işlemini gerçekleştirin. Alıcıyı hattın sağına ve soluna doğru sallayarak NULL(min) indikatörünü takip ediniz. Hattı tararken transmitter(vericiden) uzaklaştıkça, hattın kenarlarında elde edilen PEAK(maksimum) değerinde (şiddetinde) azalma tespit edilebilir. Bu sinyal şiddetindeki azalma vericiden uzaklaştıkça normal bir sonuçtur. GAIN butonuna basarak bu sinyalşiddetindeki yükselme veya azalmayı telafi edebilirsiniz. Hat üzerindeki bu sıra dışı değişim şu sebeplerden oluşmuş olabilir. A Bir birleşme noktası veya kavşak yerinde sinyal bölünebilir veya çeşitli yönlere gidebilir. B Kablo veya kablo izolasyonu kırığı(hatası) oluşmuş olabilir. C Kablo veya borunun derinliğinde değişiklik oluşabilir. D Borunun herhangibi bir yerinin yalıtılmasından oluşabilir. E Kablonun gevşek kalmasından veya dolanmasından oluşabilir. Eğer sinyali uzun bir hat boyunca bir noktada kaybettiyseniz, vericiyi uzak bağlantı noktasına tekrar bağlayın vede sinyalin kaybolduğu noktaya doğru ilerleyerek taramaya devam edin. Hat boyunca her bir kaç feet de bir hattın üzerine işaret koyunuz. Kablo eklerinde, düğümlerinde ve kablo kavisli dönüşlerini ise her bir kaç inch de bir işaretleyiniz. Kuvvetli hat değişimlerin olduğu zaman farklı ve kuvvetli PEAK ve NULL sinyal değişimlerine alıcınız maruz kalabilir. Bu tür değişik tipteki hat takip noktalarını bol bol pratik yaparak kendinizi yetiştirin. Bu size cihazınız ile daha güvenli hat takip edebilmeniz için faydalı olacaktır. TAM SİNYAL ŞİDDETİ : RYCOM 8860 kullanıcısı Alıcı üzerindeki ekranda alıcının sinyal şiddetini direkt olarak ölçebilir. Ekranda sinyal şiddeti üç numerik sayı değeri ile ölçülür ve kullanıcıya bildirilir (örneğin : 485). Yeri ekranın en üst bölümüdür. Ölçüm değeri 0 ila 999 arasında değişir. Sıfır değeri ço zayıf sinyalden, 999 çok kuvvetli sinyale doğrudur. Kesin sinyal şiddeti ekranda GAIN değeri olarak bildirilecektir. Kullanıcı bu sinyal şiddetini ekranda devamlı takip etmelidir. Kesin sinyal şiddeti yüksek veya düşük bir değerde okunmalıdır. GAIN kontrolü gösterge değeri orta skala değerine ayarlanmalıdır. Ekrandaki ölçüm değeri -- - den değişmelidir. 10
Ekrandaki kesin sinyal şiddet ölçümleri sinyal değişimleri çok hassas değişimler de olacaktır. PEAK ler ve NULL lar tam kesin yer noktası belirlemede daha hassas bir sonuç verecektir. AKIM ÖLÇÜMÜ : 8860 ALICI ürününün çeşitli hatlarda ve/veya şebekelerde istenen bir kablonun belirlenmesinde son derece faydalı bir özelliği vardır. Kalabalık hatların geçtiği bir alanda, hedef iletkenin (vericiye bağlı iletken) yakındaki iletkenlere sinyal göndermesi alışılmadık bir durum değildir. Bu tür durumlarda, toprak yüzeyine yakın iletkenler üzerinde yayılan sinyal; toprağın derinlerinde gömülü olan hedef iletken üzerindeki verici sinyalinden çok daha kuvvetli olabilir. Operatör iki veya daha fazla yol bulacak fakat hangisinin tespiti istenen hedef iletken olduğunu tespit etmek zorundadır. 8860 ALICI nın akım ölçüm özelliği kullanılarak, operatör derinliğe bakılmaksızın iletkenler üzerindeki 815 Hz veya 82 khz akım akış miktarını tespit edebilecektir. En yüksek akım akışı tespiti istenilen hedef iletkeni üzerinde olacaktır vede onu belirtecektir. Mukayese edilecek kablo yollarını tespit ederek bu ölçüme başlayın. Söz konusu bu yerleri mümkün olabildiğince doğru işaretleyin. ( PEAK(tepe) Modu tespiti ve NULL(Minimum) Modu tespiti bölümlerine bkz). ALICI yı iletken işaretlerinden bir tanesinin üzerine düşey olarak yerleştirin ve Alıcının ayağını toprağa dayayın. ALICIyı düşey tutarak CURRENT (AKIM) butonuna basın ve bırakın. Metre ; termometre tip ekrandan çubuk tip ekrana dönüştüğünde, ölçüm sabitleºene kadar ALICIyı bu ºekilde tutun. Kırpan (yanıp sönene) bar çubuk ; iletken üzerinde sinyal seviyesini gösterecektir. Buna ek olarak, önceki değer belirgin bir bar çubuk olarak gösterilecektir. Tüm bu iki değerden daha yüksek olanı, en fazla tespit sinyali taşıyan iletkeni gösterecektir. Not: 8860; operatörü potansiyel akım ölçüm hatalarına karşı uyarmak için tasarlanmıştır. Bir akım ölçümü esnasında, eğer ekranda Err görünürse, ALICInın yanlış değerler verebilen bir durum tespit etmiş olduğu anlaşılmalıdır. İletken sinyali çok küçük olduğunda hata olduğu düşünebilir. Zayıf bağlantılar için giriş noktası uzak ucunu ve VERİCİ askısını kontrol edin. Bu hatanın sebebi yüksek bir GAIN ayarı ( çubuk bar grafik ekran üzerinde 80 veya daha yüksek) ile belirlenebilmektedir. ALICI, ayrıca bitişik kabloları da tespit edebilmekte veya doğrudan hedef iletken üzerine konmayabilir. Akımı tekrar doğru olarak ölçmeden evvel hedef iletken yolunu doğru olarak teyit edin. Eğer ekranda CAL yazısı belirirse yetkili satıcınıza veya RYCOM a başvurun. GAIN(KAZANÇ) DEĞİŞİM İNDİKATÖRÜ : Gain (Kazanç) yukarı ve aşağı tuşlarını kullanarak küçük miktarlarda artar veya azalır. Eğer GAIN değeri çok düşük seviyede ölçülür ise, GAIN tuşunun yukarı bölümüne basılarak orta seviyeye arttırılır. Keza, ölçüm değeri çok yüksek ise, GAIN tuşunun aşağı okuna basarak orta seviyeye düşürülür. PASİF 50/60 Hz TESPİT : 8860 alıcısı enerji hatlarındaki frekansları tespit yeteneğine sahiptir. Bu mod genellikle yer altındaki asıl ve ikincil enerji hatlarını tespit etmek üzere kullanılır. Bazı durumlarda, bu mod su borularını, lahım hatlarını, televizyon ve telefon kablolarını bulma içinde kullanılabilir. 11
Alıcı üzerinde 50/60 Hz frekansını seçiniz. PEAK modunu seçin. PEAK modunu kullanarak iletken hat tespit edilir. Bu metodun kullanımı hızlı ve rahattır. Bu metodu kullanırken arazide diğer iletken hatlarınde olabileceği ve bu hatlaın manyetik alanlarındanda her an etkilenilebileceği unutulmamalıdır. Bu modda tespit yapılırken Transmitter(Verici) kullanımına ihtiyaç yoktur. BUTONA BASARAK DERİNLİK ÖLÇÜMÜ : Her türlü hattın derinliğini basit olarak Alıcı üzerindeki bir tuşa basarak ölçebilirsiniz. Derinlik LCD ekranın en üst kısmında feet veya inch (metrik veya santimetre isteğe bağlı) olarak okunabilir. DEPTH tuşuna basarak toprak altındaki iletkenin hat üzerinden olan derinliğinin ölçüm değeri ekranda belirir. Ölçüme başlamak için once boru veya kablo hattını tespit ederek başlayın. Derinliğini ölçmek istediğiniz yere geliniz. Transmitter (vericiden) 15 feet(4,5 metre) uzağa gidiniz. Hattın tam noktasal yerini bulun (Bakınız PEAK MODU, NULL MODU, SİNYAL ŞİDDETİ BÖLÜMLERİ). Alıcıyı tam kablonun üzerinde vede yere dik pozisyonda tutun. Tam bu esnada DEPTH tuşuna basın ve bırakın. şimdi alıcının ekranında iletkenin derinlik mesafesi ölçülebilecek ve kullanıcıya bildirilecektir. Derinlik ölçmede bol bol pratik yapılmalıdır. Yanlışlıkla komşu hatların derinlikleri ölçülebilir. Aşağıda anlatılan 45 derecelik üçgen metodu ile emin olmak için derinlik sağlaması yapılabilir. 45 DERECE AÇI METODU İLE DERİNLİK ÖLÇÜMÜ : Derinlik ölçümü yapılacak yere gelin. Vericiden 15 feet (4,5 metre) uzağa gidin. Alıcıyı sağdan sola sallayarak hattı bulun. NULL metodunu kullanarak hattı işaretleyiniz. LCD ekranı yukarı bakacak şekilde Alıcıyı toprağa yerleştirin. Alıcıyı 45 derecelik açı yaratacak pozisyona kadar eğiniz ve üzerinde bulunan su terazisini tam dengeye getiriniz. Bu noktada 45 derecelik açı oluştuğunda kablo hattında NULL(min) sinyal değeri elde edilir. Kablo hattı ile alıcının toprağa değen ucu arasınındaki mesafe boru veya kablonun derinliğini verecektir. Ölçüm yapılan hattın yanında bulunabilecek ikincil bir kablo, boru, lahım yolu, parmaklık veya trabzan korkuluğu yanlış bir derinlik okunmasına sebep olabilecektir. Boru veya kablonun öbür tarafına geçerek bulduğunuz bu derinlik mesafesinin sahlamasını diğer bu istikamettende yapınız. Sahlaması yapılan diğer taraftanda aynı derinlik mesafesini tespit etmelisiniz (figür.9). Figür.9 12
MANYETİK ALAN ŞİDDETİ TANIMLAMALARI : Hattın yanında komşu kablo veya borular olduğu zaman, bazı hatalar oluşabilir. Bu nedenle vericiden gönderilen sinyaller komşu hatlarla karışabilir. Sonuç olarak manyetik alan şiddeti gerçek hattın yanında oluşmuştur. Bu nedenle kullanıcı hattın iki yanında da 45 derece açı yöntemiyle hattın doğru derinlik ölçümünün sağlamasını yapmalıdır. Her iki taraftanda 5 inchlik(12 cm) lik hata payı ile okuma yapılabiliyorsa hat doğru tanımlanmıştır. İki yandanda yapılan derinlik değerleri çok farklı ise onu dikkatlice kazın. Bu teknik doğru yer tespiti için önemle kullanılan bir yöntemdir. 8860 İLE HATA YERİ BULMA : Yer altındaki hatalı tam yeri bulmak, onu yalıtmak ve tamir etmek için gereklidir. Hata noktasından bazı sinyaller toprağa geçer ve ilerleyerek vericinin topraklama çubuğuna iletilir. ( figure.10) Figür.10 SİNYAL GERİ DÖNÜŞÜ İLE HATANIN YALITILMASI : Hatanın yerini bulmadan once hattın gidiş yönünü bulma ve hattı işaretleme genellikle iyi bir fikirdir. Eğer bu hat takibi sırasında, sinyal kayboluyor ise son alınan bir kaç feet öncesindeki sinyal yerine geri dönülür. NOT : Hatalı yerden toprağa bir sinyal kaybı olacaktır. Ayrıca uzak bağlantı noktasından da toprak hattı sayesinde bir toprak kaybı olacaktır. Bu kayıplar akım şiddetini arttıracaktır. GROUND RETURN KULLANIMI : Aşağıdaki Figür.11'de görüldüğü gibi GRP Probunu açınız ve monte ediniz. GRP'nin montajı bittikten sonra ara kablosunu Alıcıprop girişine bağlayınız ve GRP ile alıcıyı bütünleştiriniz. (Figür.11'e bakınız). 13
Figür.11 Ground Return Probunu hattın gidiş istikametine doğru döndürünüz ve GRP'nin ön ve arka kısmında bulunan topraklama çivilerini hattın üzerine gelecek şekilde toprağa saplayın. GRP probu mümkün olan en derin noktaya saplayın. Akım GRP probun bir toprak çivisinden toprağa yayılır ve diğer çividen geri alınır. Bu sinyal en derine ve en kuvvetli şekilde yayılır. Figür.12 Ayrıca akım hata noktasındanda toprağa yayılır. Akım şiddeti, hata yakınında çok yüksek bir konsantrasyondadır ve bu akım topraklama çubuğu ile birleşir. Hata ve toprak çubuğu arasında geniş bir yayılım yaparak ilerler. 14
Figür.13 GROUND RETURN PROBU İLE HATA TESPİTİ : Hat boyunca GRP probu ile ilerleyin vede her 3-4 adımda bir probu torpağa batırın. Torak çubuğu veya hatadan toprağa yüksek konsantrasyonlu akım oluşur. Bu gibi noktalarda alıcı yüksek okuma şiddeti sinyli elde edilir. Alıcının hassasiyetini GAIN kontrol butonuna basarak ayarlayınız. Sinyal artmaya başlar. Yavaşlayın, adımlarınızı sıklaştırın, hatanın tam üzerinden geçerken çok küçük adım atmaya özen gösterin. Ground Return Probun, ön tarafındaki çivi hatanın tam üzerine geldiğinde yüksek şiddetli okuma değeri ekranda belirir. GRP'nin ön ve arka toprak çivilerinin tam orta noktasına, hata veya kopuk denk geldiği noktada ekranda sinyal şiddetinde NULL(min) değeri elde edilir. Figür.14 GRP ALICISI GÖSTERGESİNİN, MESAFE(UZAKLIK) YE OLAN CEVABI : Aşağıdaki Figür.15'i inceleyiniz. Tam kopuğun üzerine geldiğinizde alıcı sinyali şiddeti azalır. Ayrıca vericiden uzaklaştıkça sinyalde hafif bir artış olağandır. 15
Figür.15 KALDIRIM, YOLALTINDAKİ YÜZEYLERDE TESPİT : Bazı hataların yerleri, asfalt veya beton yolların altında kalmış olabilir. Bu gibi alanlarda GRP'nin çivilerini toprağa saplamak imkansızdır. Figür.16 dikkatlice incelenmelidir. Gömülü hattın istikameti belli iken, hatanın olabileceği şüpheli yolun yan karşı tarafına GRP probu ile geçilir. Yolun altında bir hata var ise bu hataya tam 90 derecelik bir istikamette NULL(minimum) sinyal elde edilir. GRP yan orta noktası hataya dik olmalıdır(figür.16).bu hata yolun öbür tarafına geçilip bir istikamet daha yakalanmalıdır. Bu iki istikametin veya yanlardan bulunan bütün NULL istikametlerinin kesiştiği nokta hatanın tam üzeridir. Figür.16 RYCOM 8860 SERİSİ İLE SONDA KULLANARAK HAT TESPİTİ : Başlamadan önce, alıcı ile sondanın frekansı aynı olmalıdır.sonda tespiti için 8860 alıcısında 815 Hz frekans kullanılmalıdır. Sonda ile başarıya ulaşmak için sabırlı olunmalı ve bol bol pratik yapılmalıdır. İlk yer tespitinize gitmeden önce, sondanın yerini bulma denemeleri ve derinlik hesapları yapmak çok iyi bir fikirdir. 16
Figür.17 SONDAYI UZUN HATLARDA KULLANMA : Sondayı klavuz tel ile kullanabilirsiniz. Buda sondayı boru içinde çok uzaklara götürebilmeniz için gereklidir. Klavuz teli sondayı hat içinde çok ilerilere taşıyacaktır. Sondayı boru veya lahım hatlarında rahat kullanabilirsiniz. Aşağıdaki resimlerdeki gibi sondayı ve klavuzunu bant ile sarmanız onu rahat ilerletmenize ve bu yol boyunca korunmasına yardımcı olacaktır. Onu güzelce figür.18'deki gibi duct bantla(su geçirmez ve sağlam bant) sarmanız sondanın içindeki devre ve pillerin korunması için yeterlidir (Figür.18). Figür.18 SONDA YERİ TESPİTİ : Alıcının SHIFT tuşuna basılı tutarken SONDE tuşuna basarak dedektörü SONDA moduna geçiriniz. Sonra, alıcını anten kısmını sondalı hattın tam üzerinde dik olarak tutun (aşağıdaki figür.19'daki gibi). Alıcının dijital ekranındaki sinyal şiddetini %60- %80 arasına ayarlanması gerekir. Sondanın yaydığı sinyal örneği aşağıdaki resimde belirtilmiştir. Alıcı sondaya tam dik pozisyonda ve üst tarafından tutulursa PEAK sinyali elde edilir. Sondanın her iki yanında ve önünde bazı hayalet sinyallerde oluşabilecektir. Bu normaldir. Bu hayalet sinyallerin yerlerinin tespiti ile, kullanıcı tam yerlerini tayin edebilecektir. 17
Figür.19 8860 alıcısı ile sondanın yerini tam olarak tespit edebilirsiniz. PEAK sinyali elde edildiği anda durun. Aşağıdaki resimde görüldüğü gibi alıcının etrafında dönün. Receiver(alıcı) ile ekseni etrafında dönerken yere dikey pozisyonu bozmayınız. "SONDA" hattına girdiğiniz anda ekranda PEAK sinyali belirir. Figür.20 Alıcıyı hattın bir kenarından diğerine hareket ettirin. PEAK algılarsanız, Alıcı tam sondanın üzerindedir. Bu noktayı şaretleyin. Sonra, sondanın ileri ve gerisinde vede yan taraflarında hayalet sinyal kontrolunu mutlaka yapın. (figür.21) Figür.21 SONDA KULLANIRKEN DERİNLİK ÖLÇÜMÜ : Sonda yeri tespiti yapıldığı noktada derinlik ölçülebilir. Aşağıdaki resim(figür.22) size yardımcı olacaktır. İki hayalet sinyalin arasına gerçek PEAK sinyalini alarak işe başlayın. İki hayalet PEAK sinyali ile gerçek PEAK sinyali arasında mutlaka NULL sinyalleri(a ve B noktaları) elde edilecektir.bu A ve B noktalarını işaretleyiniz. Önce A noktasını(null) bulun ve yere işaret koyun. Hat boyunca ilerleyin ve bu ilerleme boyunca maksimum 18
PEAK'i yakalayın ve hat boyunca ilerleyerek ikinci bir NULL(min) elde edin. Bu noktayıda işaretleyin ve onada B adını verin. Bu A ve B noktalarının arasındaki mesafeyi metre ile ölçün. Sonda derinliği bu mesafenin 0.7 si kadar olacaktır. Figür.22 8860 SONDA derinliğini dijital olarak ölçmek üzere dizayn edilmiştir. Bu özelliği kullanırken, alıcı yukarıdaki Figür.22'deki dik pozisyonda vede sonda hattında olmalıdır. Aynı zamandada alıcı SONDE modunda olmalıdır(daha önce anlatıldı). Sonda bulunduğunda, DEPTH tuşuna basarak derinlik ölçülür. LCD ekranında dep, SON indikatörleri belirir ve ekranda sonda derinliği feet veya metre olarak ölçülür. 19
8860 SPESİFİKASYONLARI : RECEIVER (ALICI) Arama Frekansı : 82kHz - 815Hz - 50/60 - RF(12kHz-24kHz) Anten Modu : NULL(Dikey sargı) - PEAK(Yatay sargı) Ses İndikatörü : İşitilebilir Ses Artışı Kesin Ölçüm : Ekranda gerçek değere çok yakın Çalışma Isısı : -20 ila +55 Derece Santigrat Pil Tipi : 6 Adet "C" tipi orta boy pil Pil Ömrü : Devamlı : 40 Saat Aralıklı : 82 Saat (10 dakikada bir otomatik kapamı) Boyutlar : 30.3inch x 3.75inch x 9.4inch Ağırlık : 3 paunds Sinyal Gücü : Analok LCD bargrafik Kesin Sinyal Şiddeti okuması 0-999 Kazanç Kontrolü : Yukarı/Aşağı tuşu ile otomatik ayar veya el ile ayar Dinamik Ölçüm : 126 db Derinlik Ölçümü : Otomatik : 15 feet(4.5 metre)'e kadar derinlik tuşuna basarak 3 dijital okuma Manuel(el ile) : Alıcı üzerindeki su terazisi ile 45 derece üçgen yöntemiyle ölçüm TRANSMITTER (VERİCİ) Arama Frekansı : 82kHz - 815Hz Çalışma Isısı : -20 ila +55 Derece Santigrat Bağlantı Metodu : Direkt Temaslı İrtibat Inductive Coupling (Opsiyonel aksesuar ile) Verici(Transmıtter) ile irtibat Maksimum Voltaj : 30V PK-PK AC Çıkış Gücü : 100 Miliwats, Nominal Pil Tipi : Atılabilir Pil 8 Adet "D" tipi Alkalin Pil Pil Ömrü : 120 Saatten fazla Boyutlar : 16inch x 6.32inch x 5inch Ağırlık : 6.2 lbs (2.8 Kg) TEVAFUK ELEKTRONİK TİC SAN LTD ŞTİ Konya: Vatan cad Adalhan No 15/704 Selçuklu/KONYA Tel:332 321 45 59-321 46 24 Fax:332 321 19 60 İstanbul: Parpa Ticaret Merkezi B Blok Kat:11 No 1999 Okmeydanı/ŞİŞLİ/İSTANBUL Tel:212 222 12 61 Fax:212 222 12 71 www.tevafuk.com--bilgi@tevafuk.com 20