Uygulama kağıtları ve Kısa Sınav kağıtlarına; Ad, Soyad, Numara ve Grup No (Ör: B2-5) mutlaka yazılacak.

Transkript

1 Uygulama kağıtları ve Kısa Sınav kağıtlarına; Ad, Soyad, Numara ve Grup No (Ör: B2-5) mutlaka yazılacak. Grup Adı Ön Hazırlıkta bulunan sonuçlardan uygulama kağıdına yazılması gereken değerler deneye gelmeden önce uygulama kağıdındaki hesaplanan değerler bölümüne yazılacak. Deney bittikten sonra masalar ve sandalyeler düzenli şekilde bırakılacak. Masa No

2 Deney bittikten sonra ilk önce cihazlar kapatılacak ve sonra masanın şalteri kapatılacak. Deney bittikten sonra sandalyeler ikişerli olarak masanın altına konulacak.

3 2.Cihaz: Sinyal Kaynağı. Sinyal Kaynağı ile deneylerde ihtiyacımız olan AC sinyali (sinüs, üçgen, kare dalga) ayarlayıp devremizde kullanacağız. İlk 4 deney kullanılmayacaktır. Her masada deneylerde kullanılacak 3 tane cihaz bulunmaktadır. Cihazları kullanabilmek için şalter kaldırılmalıdır. 1.Cihaz:DC Kaynak. Bu DC Kaynak ile deneylerde ihtiyacımız olan DC Gerilimi ayarlayıp, devremizde kullanacağız. İlk 4 deney için sadece bu DC Kaynak cihazını kullanacağız. 3.Cihaz: Oscilloscope (veya kısaca Scope). Scope cihazı bir kaynak olmayıp, ölçüm yapmak istediğimiz gerilimin şeklini, değerini gösteren bir cihazdır. İlk 4 deney kullanılmayacaktır. İlerleyen haftalarda detaylı şekilde anlatılacaktır.

4 Board deneylerde devrelerin kurulmasında (elemanların bağlantısında) bize kolaylık sağlayan bir düzenektir. Farklı firmalardan alınan resimdeki boardlar arasında sadece küçük bir fark vardır. (Boardun alt ve üst kısımlarındaki kırmızı ve mavi çizgiler bir boardda kesikli iken diğerinde kesintisiz devam etmektedir. Bu fark bir sonraki slaytlarda anlatılacaktır.)

5 Kırmızı çizginin hemen altındaki 25 düğüm aynı düğümdür. Bu 5 düğüm aynı düğümdür. DİKKAT Bu 25lik düğüm gruplar sadece kendi içinde aynıdır yani üstteki 25lik düğümler ile alttaki 25lik düğümler birbirinden farklıdır. Mavi çizginin hemen üstündeki 25 düğüm aynı düğümdür. KANAL DİKKAT Bu iki 5lik düğüm aynı değildir (aynı düşey eksende olsa bile). Arada bir kanal bulunmaktadır. Dolayısıyla bu board üzerinde yatay olarak 8 tane 25lik ve düşeyde pek çok 5lik düğüm grubu bulunmaktadır. Bu 5 düğüm aynı düğümdür. Bu 5 düğüm aynı düğümdür.

6 Bu board ile bir önceki slaytta anlatılan board arasındaki tek fark kırmızı ve mavi çizgilerin uzunluğudur. Dolayısıyla bu board üzerinde yatay olarak 4 tane 50 lik ve düşeyde pek çok sayıda 5lik düğüm grubu ve bulunmaktadır.

7 R1 R3 Yukarıdaki 5 direncin bağlantı şekli incelendiğinde; R1 direnci iki ucu aynı düğüme bağlanmış. Dolayısıyla R1 direnci kısa devre olmuştur, yani R1 direncinin bağlantısı gibi bir direnç bağlantısı direnç görevi görmez. Bu bağlantı şekli yanlıştır. R2 direncinin de iki ucu aynı düğüme bağlanmıştır. Dolayısıyla R2 direnci de kısa devre olmuştur. Bu bağlantı şekli yanlıştır. R3 direncinin iki ucu farklı düğüm noktalarına bağlanmış olup, R3 direncinin bağlantısı gibi bir direnç bağlantısı yanlışlık teşkil etmemektedir. Fakat genellikle devre boardun orta kısmında kurulur. Dolayısıyla bu şekilde direnç kullanımı tavsiye edilmemektedir. En uygun bağlantı şekli R4 ve R5 dirençlerinin bağlantı şeklidir. R4 ve R5 dirençlerinin her iki ucu farklı düğümlere bağlanmış olduğunda kısa devre değildir. R5

8 Şekildeki devreyi board üzerinde kurmak istersek; ***Board üzerine kurulan devrenin şekli yandaki devrenin şekline benzer yapılırsa istenilen eleman (akımı veya gerilimi ölçülecek) kolaylıkla saptanabilir. R1 R2 + KAYNAK 10 V R3 R4 -

9 İlk 4 deney boyunca sadece DC kaynağa ihtiyacımız olacak. Soldaki ve sağdaki iki kaynak kullanacağımız DC Kaynakları göstermektedir. Bazı masalarda soldaki dc kaynak, bazılarında ise sağdaki dc kaynak bulunmaktadır. İki DC Kaynak arasında 2 fark bulunmaktadır. (Bu farklar ileriki slaytlarda anlatılmıştır.) Tüm öğrencilerin çalışma saatlerinde ikisini de kullanılması faydalı olacaktır. Her iki DC güç kaynağı cihazında da; 1 adet sabit 5 Volt DC gerilim alabildiğimiz kaynak bulunmaktadır. (Bu kaynağın değeri değiştirilememektedir.) 2 adet 0-30 Volt arası gerilimini değiştirebildiğimiz kaynak bulunmaktadır.

10 Gerilimi 0-30 Volt arasında ayarlanabilen 2.kaynak Gerilimi 0-30 Volt arasında ayarlanabilen 1.kaynak 5 Volt sabit gerilim kaynağı (değeri değiştirilemiyor!!)

11 1.FARK İki DC Kaynak arasındaki ilk fark bu cihazda ek olarak output butonuna basılması gerekmektedir. Diğer DC kaynakta sadece Power butonu vardır. *Power Butonu: Bu buton ile cihazı çalıştırıyoruz. **Output On/Off Butonu: Bu buton cihazdan enerji çıkışını sağlamaktadır. Bu buton basılı ise devrenize enerji akışı sağlanmaktadır, basılı değilse kaynaklardan gerilimi alıp devrenizde kullandığınızı düşünebilirsiniz fakat cihaz enerji çıkışı sağlamadığından devrenizden gerilim veya akım ölçemezsiniz!!!. Bu nedenle bu butona basmayı unutmuyoruz. Bu butonlarla 1.kaynak ve 2.kaynak birbirine seri, paralel bağlanabilir veya birbirinden bağımsız 2 kaynak olarak kullanabiliriz. Tüm deneylerimizde kaynakları bağımsız iki kaynak olarak kullanacağız. Bu nedenle u butonlardan herhangi biri basılı olmamalıdır. GroND Ucu: Ground ucu toprak ucudur. Bu uçtan herhangi bir bağlantı almayacağız. Bu nedenle bu uca yanlışlıkla kablo bağlamayınız.

12 2.Kaynağa ait dijital ekran; buradan ayarlamak istediğiniz gerilim değerini ve kaynaktan çekilen akımı görebilirsiniz. 2.Kaynak: Voltage (Gerilim) kısmını çevirerek gerilim değerinizi ayarlayabilirsiniz. Current (Akım) kısmı şu anda en sola gelmiş durumdadır. Bunu bir miktar sağa çevirmeliyiz. 2.Kaynağımızın - ucu 2.Kaynağımızın + ucu 1.Kaynağımızın - ucu 1.Kaynağımızın + ucu

13 2.Kaynağımızın - ucu 1.Kaynağımızın + ucu 2.Kaynağımızın + ucu 2.FARK Bu cihazda kullanılacak kaynakların + ve uçları sarı ve kırmızı renkli gösterilenlerdir. Ortadaki uçlar GND olup bunlar kullanılmayacaktır!! 1.Kaynağımızın - ucu

14 Kaynakların ve + uçlarına 2 tane krokodil kablosu bağlayıp bu 2 kabloyu devremize belirtilen noktalara bağlayarak devremize kaynağı bağlamış oluyoruz. Dikkat: Yukarıdaki bağlantı yapılacak deliklerden görüleceği gibi bağlantı yapacağımız krokodilin deliğin içindeki metal kısıma temas ettiğinden emin olmalıyız. Bu nedenle krokodili yeterince içeri itmeliyiz. (Deney ve Sınavlarda yapılan bir hatadır.)

15 Yandaki direncin değeri?

16 MULTİMETRE Ampermetre konumuna alınıp herhangi bir elemanın akımı ölçülebilir. Voltmetre konumuna alınıp herhangi bir elemanın gerilimi veya herhangi iki nokta (düğüm) arasındaki potansiyel fark ölçülebilir. Ohmmetre konumuna alınıp herhangi bir elemanın direncini veya herhangi iki nokta (düğüm) arasından eşdeğer direnç ölçülebilir. Diğer Ölçümler; Kondansatörlerin kapasite değeri, transistörün kazancı vb. ölçümlerde yapılabilir.

17 Multimetrenin Kullanımı Multimetre, Ohmmetre olarak yani direnç ölçmek amacıyla veya Voltmetre olarak yani gerilim ölçme amacıyla kullanacaksa bu durumlarda multimetrenin kabloları bu iki bölüme bağlanmalıdır.

18 Multimetrenin Kullanımı Multimetre, Ampermetre olarak yani akım ölçmek amacıyla kullanacaksa 1) Eğer miliamper seviyesinde akım ölçülecekse Siyah ve Kırmızı ile gösterilen noktalara 2) Eğer Amper seviyesinde akım ölçülecekse Siyah ve Yeşil ile gösterilen noktalara mulltimetrenin kabloları bağlanmalıdır.

19 Direnç ölçümü DC akım ölçümü DC gerilim ölçümü AC akım ölçümü AC gerilim ölçümü

20 Şu anda DC gerilim ölçülebilir..

21