KIRGIZİSTAN - TÜRKİYE MANAS ÜNİVERSİTESİ YAYIN YÖNETMELİĞİ (*) BİRİNCİ BÖLÜM AMAÇ Madde 1- Bu yönetmeliğin amacı, Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi ve ona bağlı birimlerde yapılacak her türlü eğitim ve araştırma çalışmalarının değerlendirilmesi ve eserlerin yayımlanması ile telif hakları, yayın ve satış esaslarını düzenlemektedir. KAPSAM Madde 2- Bu yönetmelik, Üniversite ve bağlı birimlerde ders aracı olarak kullanılan kitaplar, teksirler ve yardımcı ders kitapları ile eğitim, akademik araştırma faaliyetlerine ilişkin her türlü eserlerin yayımlanmasına dönük hazırlık çalışmaları ve telif ücretlerinin hesaplanması, satışı ve bu işle ilgili hususları kapsar. DAYANAK Madde 3- Bu yönetmelik, Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Tüzüğü nün 5. maddesinin (7.6) numaralı fıkrasına göre çıkarılmıştır. TANIMLAR VE KISALTMALAR Madde 4- Bu yönetmelikte geçen; Üniversite Yönetim Kurulu Senato Yayın Kurulu Yayın Komisyonu Rektör Rektör Vekili : Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesini, : Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Yönetim Kurulunu, : Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Senatosunu : Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Yayın Kurulunu : Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesine bağlı Fakülte Yüksekokul/ Enstitü Yayın Komisyonlarını, : Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Rektörünü, : Kırgızistan -Türkiye Manas Üniversitesi Rektör Vekilini ifade eder. Yayın Komisyonu Çalışmaları İKİNCİ BÖLÜM (*) Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkalığı nın 29/06/2002 tarih ve 2002-8/1 7 sayılı kararı ile kabul edilmiştir. 1
Madde 5 - Üniversite ve bağlı kuruluşların yayın işlerini yürütmek, her türlü hazırlık çalışmalarını yapmak, işlenme ve telif ücretlerini hesaplamak ve tüm bu konularla ilgili karar vermek üzere Rektörlük merkezinde Üniversite Yayın Kurulu oluşturulur. Üniversite Yayın Kurulu, Rektör Vekilinin başkanlığında, Senato tarafından farklı birim alanlarında 2 yıl süre ile seçilecek 2 üye ve Raportörlük işlerini yürütmek üzere Üniversite Genel Sekreterinden oluşur. Süresi dolan üye tekrar seçilebilir. Süresi dolmadan ayrılan üyenin yerine yeni üye seçimi yapılır. Kurul üye tam sayısının çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar alır. Yayın Kurulu çalışmalarında öğretim elemanları ile idari personelin hizmetinden yararlanır ve gerektiğinde üniversite içinden veya dışından eserin ait olduğu alanda tanınmış bir veya fazla uzmana incelettirebilir. Üniversite Yayın Kurulu kararları Yönetim Kurulu nun kararı ile kesinleşir. YAYIN KOMİSYONLARI Madde 6- Fakülte / Yüksekokul ve Enstitülerde yayın işlemleri yürütmek üzere Yayın Komisyonu kurulur. Yayın komisyonları Dekan veya Müdürün başkanlığında, Fakülte/ Yüksekokul / Enstitü Yönetim Kuruluna 2 yıl süre ile seçilerek 2 (iki) üyeden oluşur. Yayın komisyonlarının çalışma esas ve usulleri Yayın Kurulu gibidir. Yayın komisyonu kararları gereği yapılmak üzere Yayın Kuruluna gönderilir. YAYIN KURULU VE YAYIN KOMİSYONLARININ ÇALIŞMA ESASLARI Madde 7- Yayın Komisyonlarına eserler, normal kağıda (A4) daktilo harfleri ile yazılmış ve basılabilecek biçimde 2 nüsha ve disketi ile birlikte verilir. Madde 8- Yayın Komisyonları incelemelerini aşağıdaki esaslara göre yaparlar. a) Nitelik ve eğitim- öğretim ihtiyaçları açısından yayına uygun olup olmadığı, b) Bilimsel yöntemlere veya bir sanatın özelliklerine göre hazırlanıp hazırlanmadığı, c) Şartnameye uygunluğu, d) Üniversite Tüzüğü nde öngörülen ilkelere uygunluğu, e) Kapsam ve üslupça yeterliliği, f) Baskı adedi ve özellikleri, maliyet ve satış fiyatı ödenecek telif hakları. ÜNİVERSİTE DIŞI KURULUŞLAR VEYA KİŞİLERİN ESERLERİ Madde 9- Başka Üniversitelerdeki veya üniversite dışındaki kişiler tarafından hazırlanmış ders kitabı, yardımcı ders kitabı veya üniversitenin amaçlarına uygun telif veya tercüme eserlerin de basılması mümkündür. Bunun için yazarın, bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak eserin basılmasını kabul ettiğine ilişkin yazılı beyan ve eserin konusu ile ilgili bağlı bulunduğu yüksek öğretim kurumundan eserin basımı ile ilgili yasal sakınca olmadığına dair izin belgesi gerekir. ÇEVİRİ YAYINLARI Madde10- Çeviri Yayınları için çevirenin eserin yazarından veya yayın hakkına sahip varislerinden veya kuruluşlardan yazılı yayın izni alınması şarttır. Bu iş için gerekli ücretin ödenmesine Yönetim Kurulu karar verir. 2
Madde 11- Yayımlanacak eserlerin bilim ve dil bakımından sorumluluğu yazarlara aittir. Eserler, yazarların eserinin bu yönetmeliğin şartlarına uygun olarak basılmasını kabul ettiklerine ilişkin yazılı beyanları ile birlikte Rektörlük, Dekanlık, Yüksekokul veya Enstitü Müdürlüklerine teslim edilir. Madde 12- Tercüme eserler için Yayın Kurulu gerekli gördüğü taktirde çeviriciden, tercüme edeceği eserden 15-20 sayfalık deneme tercümesi isteyebilir. Deneme çalışması olumlu sonuç verirse eser o çeviriciye ısmarlanır. Deneme tercümesi için ücret ödenmez. Madde 13- Üniversite ve bağlı birimlerce gerekli görülen çalışma ve eserlerden bu yönetmeliğe göre telif ücreti ödeme imkanı bulunmayan işler için şartları yayın kurulunca tespit ve teklif edilip yönetim kurulunca onaylanan faaliyetler karşılığı olarak özel şartnamelerde belirlenecek esaslara göre ödeme yapılır. Madde 14- Basılmayan her türlü eserin bir kopyası üniversiteye bırakılır. TELİF HAKKI ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ücretlerin Hesaplanma Esasları Madde 15- Yayımlanmasına karar verilen eserlerin birinci baskıları için aşağıdaki tabloda yer alan birim bedel (ABD doları) ile itibarı sayfa sayısı adedinin çarpılması sonucu bulunacak rakam üzerinden telif hakkı ödenir. Bir eserde aynı metnin farklı dillerde yer alması durumunda biri için ödeme yapılır. Bir yayında orijinal metni yazarlara ait olmayan kısımlara telif olarak ödeme yapılmaz. Telif haklarının ödenmesinde de üniversitemizin genel ücret politikası göz önünde bulundurulur. Türk, Kırgız ve yabancı uyruklulara verilecek telif ücreti miktarı aşağıda verilen miktarlardan fazla olmamak şartıyla üniversite yönetim kurulu tarafından tespit edilir. Ayrıca aşağıdaki miktarlardan fazla olmamak şartıyla Üniversite Yayın Kurulu nun teklifi Üniversite Yönetim Kurulu nun Kararıyla her kitap için ayrı telif ücreti belirlenebilir. Çok özel yayınlar dışında yayınlanan kitapların telif ücretlerinin tespitinde ilk 250 sayfa dikkate alınır. Yayın Türü Telif Tercüme Monograflar 10 4 Bilim, Edebiyat, Araştırma ve 10 4 Sanat Eserleri Ders Kitapları 10 4 Yardımcı Ders Kitapları 6 4 Teksirler 2 - Süreli Yayınlar 10 4 Aktarma ve Tercüme - 4 Eser sahibine, eser baskıya verildiğinde %50ye kadar avans verilebilir. Verilen avans ilk ödemede mahsup edilir. 15000 den fazla baskı için ücret ödenmez. İTİBARİ SAYFANIN TESBİTİ Madde 16- Yayımlanması kabul edilen eserler için telif hakkı olarak verilecek ücretin tespitinde itibari sayfa esas alınır ve ücret eserin baskı miktarına göre hesaplanır. 200 3
kelimelik bir metin, bir itibarı sayfa sayılır. Eserin itibari sayfa sayısının tespiti için bilgisayar yazımlarındaki sözcük sayımından yararlanılır. Bunun mümkün olmadığı hallerde eserin itibari sayfa tespiti şu şekilde yapılır. a) Önce eserin çeşitli yerlerinden metin ile tam olarak dolu 10 sayfa seçilerek kelimeler sayılır ve toplanır. Bu toplam 10 a bölünerek eserin dolu bir sayfasında ortalama kaç kelime bulunduğu tespit edilir. b) Sonra eserin tamamındaki dolu sayfalar sayılır. Yarım veya yarımdan fazla sayfalar tam sayfa olarak kabul edilir. Bibliyografya, önsöz, fihrist, indeks ve benzeri sayfaların yazarın fikri çalışmasının sonucu olduğu yayın kurulunca tespit edildiği taktirde telif ücreti hesabında sayfa sayısına dahil edilir. c) Bundan sonra (a) fıkrasına göre bir sayfada bulunan ortalama kelime sayısı ile (b) fıkrasına göre bulunan dolu sayfa sayısı çarpılarak eserin metinle dolu sayfalarının kelime sayısı bulunur. d) Daha sonra orijinal (ilk defa yayımlanan) fotoğraf, harita, grafik, tablo, çizelge ve şekillerin basıldıktan sonraki yüzölçümlerinin santimetre karesinde 2 kelime, resim ve motiflerde 4 kelime bulunduğu varsayılarak eserin bu kısımlarına düşen kelime sayısı hesaplanır. Çeviri eserlerde ve iktibaslarda bu fıkra hükmü uygulanmaz. e) Sonunda metinle dolu sayfaların ve diğer kısımların (c) ve (d) fıkralarına göre bulunup toplanan kelime sayısı 200 e bölünerek, eserin itibari sayfa sayısı belirlenmiş olur. f) Her itibari sayfa için verilen telif hakkı eserin tirajının 1000 e kadar baskıları karşılığıdır.1000 adetten fazla basılacak eserler için telif ücreti her 1000 adet için %20 fazlasıyla ödenir. Eserin ilk baskısı da 1000 adetten aşağı olduğu takdirde, izleyen baskıları 1000 adedi dolduruncaya kadar telif hakkı ödenmez. TELİF ÜCRETLERİNİN ÖDENEMEYECEĞİ, EKSİK ÖDENECEĞİ VEYA BÖLÜNECEĞİ HALLER Madde 17- Üniversite ve bağlı yükseköğretim kurumlarında kadrolu personel ile sözleşmeli uzman personelin görevi gereği yaptığı çalışmalara telif, tercüme ücreti ödenmez. Ancak, yukarıda sözü geçen personelin makale, tebliğ ve konferansları ile mesai dışında meydana getirdiği eserler bu hükmün dışındadır. Telif ücreti almaya birden çok kişinin hak kazanmış olması halinde verilecek ücret aralarında paylaştırılır. Yayın Kurulu nun üniversite içinden veya dışından bir eseri incelemek için verdiği kişi veya kişilerin rapor veya değerlendirmesi, Yayın Kurulu nun teklifi üzerine Yönetim Kurulunca yeterli ve başarılı bulunduğu taktirde inceleyen uzman veya uzmanlara yukarıdaki 15. maddedeki baskı adedi karşılığı telif ücreti hariç, itibari sayfa karşılığı telif ücretinin %10 unu geçmemek üzere inceleme ücreti verilebilir. İnceleme ücreti yazara verilecek telif ücretinden kesilmez. Bu hüküm dışarıdan verilen veya kurumca hazırlattırılıp teslim alınan eserler için basılmasına karar verilmese dahi uygulanır. YAYIMLARIN MALİYET HESABI DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER Madde18- Kitabın maliyeti; telif hakkı, klişe kağıt, baskı, cilt bedelleri ile kitap dağıtan kuruluş veya şirketlere verilecek ücret, vb ile ücretsiz olarak verilecek kitaplar için %50 oranındaki bedel tutarından oluşur. Bunun toplam baskı adedine bölünmesi ile bir kitabın 4
maliyeti bulunmuş olur. Yayın Kurulu nun teklifi Yönetim Kurulu nun onayı ile maliyetin altında satış bedeli tespit edilebilir. TELİF HAKKI İLE İLGİLİ HÜKÜMLER Madde19- Dışarıdan hazırlanarak verilen basılacak eserler için yazar veya çevirici ile üniversite arasında eserlerin baskı ve yayın hakkının üniversiteye devredildiğine, basım işlerinin bu yönetmelik hükümleri gereğince yapılmasının kabul edildiğine ilişkin sözleşme düzenlenir ve imza edilir. Bu baskıyı kapsayan miktarın bitmesi halinde veya değiştirilerek yapılacak sonraki baskılar için üniversite ile yazar ya da çevriciler arasında bu yönetmelik hükümlerine uygun olarak yeniden anlaşma yapılması gereklidir. Aksi halde yazar ya da çevirici eserin sonraki baskılarının tüm haklarına sahiptir. Yazar ya da çevirici, basılmak üzere üniversiteye verdiği kitabını olduğu gibi veya değiştirerek bir başka yerde bastıramaz. Birinci baskıdan sonraki baskılarda telif hakkı 15. maddedeki rakamların %50 si olarak ödenir. Birinci baskıyı izleyen veya daha sonraki baskılarda yeni eklenmiş kısımlar için birinci baskı ücreti uygulanır. KİTAPLARIN SATIŞ BEDELİ Madde 20- Kitapların satış bedeli 18. maddedeki hesaplanan maliyet bedeline %20 eklenerek bulunur. Üniversite ve bağlı yükseköğretim kurumlarının kendi malı olan ders kitabı ve teksirler öğrencilere maliyet bedeli üzerinden ve aradan 5 yıl geçtiği halde satılmamış kitap veya diğer yayınların Yayın Kurulu nun teklifi, Yönetim Kurulunca uygun görülmesi üzerine öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılabilir. YAZARA VEYA ÇEVİRİCİYE VERİLECEK MİKTAR Madde 21- Basılan yayınlardan 50 adedi yazara veya çevriciye ücretsiz verilir. Dergi ve kolektif eserlerdeki makalelerden yazar veya çevriciye 20 şer adet ayrı basım verilir. Kolektif eseri düzenleyicilere 5 er adet verilir. Yazar yada çevirici adına veya başka bir nedenle fazladan bir miktar basılamaz ve bastırılamaz. ÜCRETSİZ DAĞITIM Madde 22- Üniversitece, yayımlanan her türlü yayımdan, a) Türkiye ve Kırgızistan Milli Kütüphanelerine beşer adet, b) Türk Yükseköğretim Kuruluna TÜBİTAK ve Kırgız İlimler Akademisi ve Kırgız Eğitim ve Kültür Bakanlığına ikişer adet, c) Yayının ilgili olduğu birimin kütüphanesine 2 adet, d) Manas Üniversitesi Kütüphanesine 10 adet, e) Üniversitedeki konu ile ilgili öğretim elemanlarına birer adet, f) Türkiye ve Kırgızistan içinde aynı konuda yükseköğretim kurumlarının kitaplıklarına birer adet, g) Üniversite Yönetim Kurulunca karar verilen kişilere birer adet,kuruluşlara yeteri kadar parasız olarak verilir. Bu sayılar ile diğer konu hükümleri gereğince ücretsiz olarak dağıtılacak eser sayıları kararlaştırılan baskı sayısı dışında kabul edilir. 5
İNDİRİMLİ SATIŞLAR Madde 23- Yayın Kurulu, yayınların hangi kişilere ve kuruluşlara ne oranda indirimli olarak satılabileceğini tespit eder ve Yönetim Kurulunun onayına sunar. Teklifin kabulü halinde satış yapılır. YAYIN GELİRLERİ Madde 24- Üniversite Döner Sermaye Müdürlüğü kuruluncaya kadar yayın gelirleri gelir bütçesinin Yayın Satış Gelirleri kesimine kaydedilir. Madde 25- Üniversite ve bağlı yükseköğretim kurumları yayınlarını satış yerlerinde öğrencilere ve dışarıya satabilirler. Yayınlar kitap satışı yapan kuruluşlara yayın kurulunca tespit edilecek indirimle satılabilir. Madde 26-27.09.1998 tarih ve 1998-2 sayılı Mütevelli Heyet Kararı ile kabul edilmiş bulunan Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Yayın Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır YÜRÜRLÜK Madde 27- Bu yönetmelik Kırgızistan - Türkiye Manas Üniversitesi Mütevelli Heyetinin kabulü tarihinden itibaren yürürlüğe girer. YÜRÜTME Madde 28- Bu yönetmelik hükümleri Rektör ve Rektör Vekili tarafından birlikte yürütülür. 6