Gümrük Ve Ticaret Bakanı Sn. Nurettin CANİKLİ nin Kredi Kefalet Kooperatifleri Ortaklarının Borçlarının Yapılandırılması Basın Toplantısı 24 Eylül 2014 Saat:11.00 - ANKARA Kredi Kefalet Kooperatiflerinin Değerli Yöneticileri, Değerli Basın Mensupları, Öncelikle basın toplantımıza hoş geldiniz diyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum. Bugün sizlerle, Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla yürüttüğümüz önemli hizmetleri ve bu kooperatiflerin ortağı esnaf ve sanatkârların borçlarını yapılandıran çalışmayı paylaşmak, bu kesime yeni bir müjde vermek için bir araya geldik. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olarak, kooperatifler aracılığı ile ülkemizin çok geniş kesimlerine önemli hizmetler sunuyoruz. Kooperatifçilik, bir amaca ulaşmak için ekonomik ve sosyal imkânların yardımlaşma, dayanışma ve kefalet suretiyle bir araya getirilmesinden oluşan bir ortaklık türüdür. Dayanışma ve topluma hizmet etme anlayışının etrafında teşekkül eden kooperatifler, bireylerin ve toplumun ekonomik ve sosyal gelişimi açısından önemli bir fonksiyon icra ederler. Kooperatifler, dünyada kamu sektörü ve özel sektör yanında üçüncü bir sektör olarak değerlendirilmektedir. Kooperatifler; yoksulluğun azaltılması, gelirin adil dağıtılması ve ülkelerin kalkınmasına sağlamış oldukları katkılar nedeniyle uluslararası kuruluşlar ve devletler tarafından teşvik edilmektedir. 1
Değerli Katılımcılar, Türkiye, çok büyük hedefleri olan, bölgesel ve küresel vizyon sahibi bir ülkedir. Hedeflerimize ulaşmak için dayanışmayı, birlikte iş yapmayı, güçlerimizi birleştirmeyi öğrenmek zorundayız. Bakanlık olarak bu yönde çok yönlü çalışmalar yürütüyoruz. Adını bugünkü modelden alan, ancak ilhamı kendi medeniyet tarihimizde var olan kooperatif işletmeler, 2023 yılında kendisine büyük hedefler çizmiş ülkemizin bu hedeflerine ulaşması için önemli dayanaklarımızdan biri olacaktır. Bakanlığımıza bağlı kooperatifler içinde önemli bir yeri olan Kredi ve Kefalet Kooperatifleri aracılığıyla Türkiye ekonomisinin kılcal damarları olan küçük işletmelerin, esnaf ve sanatkârların finansman ihtiyaçlarını karşılıyoruz. Kamu kaynaklarından küçük işletmelere, esnaf ve sanatkârlara düşük maliyetli kredi kullandırılmasına aracılık eden kredi ve kefalet kooperatifleri önemli bir görev icra etmektedirler. Bu kooperatifler, ekonomik büyümenin lokomotifini oluşturan, sosyal refahı tabana yayan, sosyo-ekonomik sisteme katkı sağlayan ve istihdam oluşturan küçük işletmelere/esnafa ve sanatkâra kefalet sistemiyle sigorta görevi üstlenmektedir. Değerli Basın Mensupları, Esnaf ve sanatkârlar, gelir düzeylerinin düşüklüğü ve teminat vermedeki yetersizliklerden dolayı kredi kaynaklarına erişim konusunda sıkıntılar yaşamaktadırlar. Bu sıkıntıların aşılabilmesi için esnaf ve sanatkârlarımıza, Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi (ESKKK) kurabilme imkânı sağlanmıştır. Esnafımızın para ve emeklerini birleştirerek kurdukları bu kooperatifler, ortak teminat ve kredi ihtiyaçlarının karşılanmasını sağlamaktadırlar. Bu kooperatiflerin kuruluş, işleyiş ve denetimlerine ait hizmetleri yürütüyoruz. İhtiyaç duyulan yerlerde kooperatif kurulabilmesi çalışmalar yürütüyoruz. 2
Bugün itibariyle Türkiye nin her tarafında kurduğumuz 992 Kredi ve Kefalet Kooperatifi, yaklaşık bir buçuk milyon esnaf ve sanatkârımıza hizmet sunmaktadırlar. Bu kooperatiflerimiz, çalışmalarını Türkiye Esnaf ve Sanatkârlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Merkez Birliği TESKOMB un çatısı altında sürdürüyorlar. Kefalet Kooperatiflerinin kefaletiyle, esnaf ve sanatkârlarımıza Türkiye Halk Bankası kaynaklarından düşük faizli kredi kullandırılmaktadır. Hükümet olarak, ekonomik ve sosyal hayatımızın temel direklerinden olan esnaf ve sanatkârlarımıza her zaman büyük önem verdik. Bu önemin en büyük göstergelerinden birisi de esnaf ve sanatkârların kullandıkları kredilerin şartlarındaki iyileşmelerdir. 2002 yılında, esnaf ve sanatkârlarımız yüzde 47 faiz oranıyla kredi kullanıyor iken bugün bu oran yüzde 4 e düşürülmüştür. Bizim dönemimizde ise hazine, faiz oranlarının yüzde 50 sini karşılamaya başlamış, faiz oranlarının da indirilmesiyle birlikte, kredi şartlarında muazzam bir iyileşme yaşanmıştır. Sadece faiz oranlarını düşürmekle kalmadık, kredi üst limitlerini de 5 bin liradan işletme kredileri için 150 bin liraya, yatırım kredileri için ise 300 bin TL ye çıkardık. Bütün bunlara ilaveten, 2002 yılında, esnaf ve sanatkârlara kullandırılan kredilerden kooperatiflerce yüzde 9 oranında kesinti yapılırken, bugün bu oran yüzde 3 düzeyine indirilmiştir. Bütün bu adımların esnaf ve sanatkârlarımızca benimsendiğini, kredilerdeki gelişmelerden de anlayabiliyoruz. 2002 sonunda 402 kooperatif kredi kullandırabilirken, bugün itibariyle bu sayı 848 e yükselmiştir. 2002 yılı sonu itibariyle 63 bin 520 esnaf ve sanatkârın kullandığı kredi tutarı 154 Milyon Lira iken, bugün itibariyle 311 bin 300 esnaf ve sanatkâr, yaklaşık 12 Milyar Lira kredi kullanmıştır. Bir başka ifadeyle, kredi kullanan esnaf ve sanatkâr sayısı 5 katına, kredi miktarı ise 78 katına çıkmıştır. 3
Her yıl, merkezi bütçeye esnaf ve sanatkârlarımıza kullandırılacak kredilerin faiz maliyetlerini karşılamak için ödenek ayırıyoruz. 2014 yılı bütçesi için 528 milyon lira ödenek ayırdığımızı düşünürsek, bu yıl Halk Bankası nın oluşturacağı potansiyel kredi hacmi 14 Milyar Lira gibi çok ciddi bir rakama ulaşabilecektir. Buradan sizin aracılığınızla, ihtiyacı olan tüm esnaf ve sanatkârlarımıza, bu imkândan yararlanabileceklerini bir kere daha hatırlatmak istiyorum. Biz bütçe imkânlarımız doğrultusunda, esnaf ve sanatkârların kullandıkları bu kredinin şartlarında iyileştirme yapmaya devam edeceğiz. Değerli Basın Mensupları, Şimdi gündemimizle ilgili diğer hususa geçmek ve buradan Ahilik Haftasında esnaf ve sanatkârlarımıza yeni bir müjde vermek istiyorum. Bildiğiniz gibi son Torba Kanunla birlikte, kamuya olan borçların yeniden yapılandırılmasıyla ilgili çok önemli bir düzenleme yaptık. Kamuya olan borçları yeniden yapılandıran bu düzenlemeye, vatandaşlarımızın da yoğun ilgi gösterdiklerini görüyoruz. Yardımlaşma ve dayanışma esasına göre çalışan Kredi ve Kefalet Kooperatifleri ortaklarında da; kooperatif takibindeki borçlarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin bir beklenti oluşmuştur. Bu durum karşısında TESKOMB Başkanı ve yöneticileri duyarlılık göstererek, kooperatif takibine intikal etmiş ortak borçlarının yeniden yapılandırılmasına yönelik Bakanlığımız görüşünü de alarak bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmayla, TESKOMB a bağlı Kredi Kefalet kooperatifleri ortaklarının kooperatiflerine olan borçlar da yapılandırılsın, yeni temiz bir sayfa açılsın, esnafımız 2014 yılına, yeni bir moral ve enerjiyle devam etsin istedik. Burada şu hususa özellikle dikkatinizi çekmek istiyorum: Bu yapılandırmanın kamunun alacaklarıyla bir ilgisi yoktur. Yapılan düzenlemeyle birlikte, kredi borcu 30 Nisan 2014 tarihinden önce kooperatif takibine intikal eden ortaklar, 31 Ekim 2014 tarihine kadar kooperatiflerine başvurmaları halinde, yeniden yapılandırmadan faydalanabilecekler. 4
Bu çerçevede; Takibe intikal eden asıl alacak tutarının ( bankaca kooperatif blokeli ve mevduat hesaplarından alınan tutarlar, icra masrafları vs.) tamamının başvuru süresi içerisinde defaten ödenmesi durumunda gecikme faizi tahsil edilmeyecektir. Kredi borcunun 6 ay a kadar taksitlendirilmesi talep edildiği takdirde, borcun kooperatif takibine intikal ettiği tarihten başvurunun yapıldığı tarihe kadar geçen süre için yıllık %6 oranında gecikme faizi uygulanacak ve bu şekilde hesaplanan toplam borç tutarı ( asıl alacak + gecikme faizi) ilk taksiti peşin olmak üzere 6 eşit taksitte tahsil edilecektir. Kredi borcunun 12 ay a kadar taksitlendirilmesi talep edildiği takdirde, borcun kooperatif takibine intikal ettiği tarihten başvurunun yapıldığı tarihe kadar geçen süre için yıllık %10 oranında gecikme faizi uygulanacak ve bu şekilde hesaplanan toplam borç tutarının ( asıl alacak + gecikme faizi) 1/5 i peşin, kalan tutarı 12 eşit taksitte tahsil edilecektir. Kredi borcunun 18 ay a kadar taksitlendirilmesi talep edildiği takdirde, borcun kooperatif takibine intikal ettiği tarihten başvurunun yapıldığı tarihe kadar geçen süre için yıllık %14 oranında gecikme faizi uygulanacak ve bu şekilde hesaplanan toplam borç tutarının ( asıl alacak + gecikme faizi) ¼ ü peşin, kalan kısmı 18 eşit taksitte tahsil edilecektir. Sadece gecikme faizi borcu kalan ortaklardan ise tahsilat yapılmayacak ve borç tutarı silinerek senetleri iade edilecektir. Bu uygulamadan 91 bin 312 esnaf ve sanatkâr ile bunların 130 bin kefili olmak üzere toplam 221 bin esnaf ve sanatkâr yararlanacak. Böylece; 460 milyon lirayı bulan anapara borçlarının yeniden yapılandırılmasına, 400 milyon lirayı bulan gecikme cezası borcunun da silinmesine imkân sağlanmıştır. Bu durumdaki kooperatif ortağı esnaf ve sanatkâra yürütülen icra işlemleri sonlandırılarak yeniden finansmana erişim imkânı sağlanmaktadır. Bu düzenleme, kooperatifçiliğin yardımlaşma ve dayanışma ruhu ile çalışan kredi ve kefalet kooperatiflerinin ortaklarına sağlanan çok önemli bir imkândır. 5
Değerli Basın mensupları, Türkiye, dünya çapında yaşanan büyük ekonomik krizlerde zor duruma düşen ülkelerde olduğu gibi sosyal çalkantılar yaşamamış ise bunda; yardımlaşma ve dayanışma esasına göre çalışan kredi ve kefalet kooperatiflerinin önemli bir rolü olduğunu vurgulamak istiyorum. Konuşmamın sonunda, kooperatifler aracılığıyla sunduğumuz hizmetleri bundan sonraki süreçte yeni projelerle daha etkin bir şekilde uygulamaya koyacağımızı özellikle hatırlatmak istiyorum. Yaptığımız ve yapacağımız çalışmalarımızın başta kredi ve kefalet kooperatifleri ortağı esnaf ve sanatkârlarımız ve tüm kooperatifçilik camiası ile ülkemiz için hayırlı olmasını diliyorum. Bu yeniden yapılandırma çalışmasına imza atan TESKOMB un Başkan ve yöneticilerine, küçük işletmelerimiz/esnaf ve sanatkârlarımız adına teşekkür ediyor, sizleri sevgiyle ve saygıyla selamlıyorum. 6