19 Ocak 2015 Petrol Piyasası Haftalık Temel ve Teknik Görünüm Petrol fiyatlarında geçtiğimiz hafta yeni dip seviyeleri test edildi ve aşağı yönlü baskının arz fazlasının devam ediyor olması, ABD de rekor seviyede üretim, piyasada yatırımların azalması ve aynı zamanda enerji hisselerindeki düşüklük sebebiyle devam ettiğini gördük. Vade sonu olması sebebiyle Çarşamba günü yukarı yönlü hareket yapan ve günü kazançla kapatan petrol fiyatlarının ardından kazancı silerek haftayı yatay seviyede kapattı. WTI petrolü en düşük 44.22 seviyesini test ederek haftayı 0.09 puan kazançla 48.36 seviyesinde kapattı, BRENT petrolü ise en düşük 45.16 seviyesini test ederek haftayı 0.01 puan kayıpla 49.90 seviyesinden kapattı. Aşağı yönlü revizeler ve piyasadaki güvensizlik ortamı fiyatları aşağı yönlü baskılıyor. Geçtiğimiz hafta aşağı yönlü baskıyı arttıran bir diğer sebep de Goldman Sachs ve Societe Generale tarafından 2015 senesi için fiyat tahminlerini aşağı yönlü revize etmesinin ardından piyasada oluşan güvensizlik ve fiyatlarda düşüşün devam etmesi beklentisi idi. Goldman Sachs BRENT petrolü beklentilerini 2015 senesi için 83.75 dolardan 50.40 dolara indirdi, 2016 için ise 90 dolardan 70 dolara revize etti. Kurum WTI petrolü tahminini ise 2015 senesi için 73.75 dolardan 47.15 dolara, 2016 senesi için ise 80 dolardan 65 dolara indirdi. Goldman Sachs ayrıca eğer petrol piyasasında toparlanmanın gerçekleşmesi ancak ABD deki shale üretiminde azalma gerçekleştiğinde görülecekse fiyatların uzun bir süre daha düşük seviyelerde kalması gerektiğini, ancak herhangi bir OPEC müdahalesinin de ancak fiyatların 40 dolar seviyesine indiğinde gerçekleşebileceğini düşündüklerini belirtti. Sociate Generale de geçtiğimiz hafta 2015 senesi BRENT petrol beklentisini 70 dolardan 55 dolara, WTI petrolü için ise 65 dolardan 51 dolara indirdi. Morgan Stanley de önceki haftalarda 2015 te petrol piyasasını daha büyük problemler beklediğini belirtmişti ve azalan yatırımlara ve petrol arama aktivitelerine dikkat çekmişti. Deutsche Bank de 2015 için ortalama BRENT petrol fiyat beklentisini 72.50 dolardan 59.40 dolara, WTI petrol fiyat beklentisini ise 67.50 dolardan 55.40 dolara indirdi. ABD hükümeti verilerine göre 6 Ocak la biten hafta içerisinde son üç sene içerisinde petrol piyasası çalışanları arasında düşük fiyat beklentisi en yüksek seviyeye ulaşmış durumda. Fiyatların bir süre daha düşük seyredebileceği ve piyasanın istikrara kavuşmasının bir iki sene sürebileceği yönündeki söylemler piyasadaki fiyatların aşağı yönlü devam edeceği algısını güçlendirerek güvensizliği pekiştiriyor. Geçtiğimiz hafta ABD li Enerji Bilgi Kurumu tarafından yayınlanan raporda da BRENT petrol fiyatları 2015 senesinde 58 dolar, 2016 senesinde ise 75 dolar olarak tahmin edildi, WTI-BRENT makası ise her iki sene için de ortalama 3-4 dolar tahmin edildi.
OPEC üretimi azaltmayacağını ve bazı OPEC ülkeleri fiyatlar ne seviyede olursa olsun üretimi arttıracağını belirtiyor. OPEC ülkeleri, özellikle Suudi Arabistan, fiyatların düşüşte olduğu ve üretim kesintisi beklenen Kasım toplantısı sonrasında üretim kesintisinin ABD ile olan Pazar mücadelesinde geri adım atmak anlamına geldiğini ve arz fazlası problemini OPEC ve OPEC dışı üreticilerin eşit sorumluluk alarak çözümlemesi gerektiğini belirtmişti. Hatta bazı OPEC ülkelerinin Suudi Arabistan önderliğinde arz fazlası bulunan piyasada fiyat indirimleriyle sadece Pazar paylarını korumaya yöneldiğini takip etmiştik. Bazı OPEC ülkeleri tarafından ABD ye yapılan fiyat indirimlerinin ve Asya ya yapılan fiyat artırımlarının ardından geçtiğimiz hafta Irak da Asya ya sattığı petrolde 30 sentlik artırım yaptı. ABD ye ucuza satılan petrol sebebiyle azalan petrol gelirleri talebin stabil olduğu Asya bölgesine yapılan fiyat artırımlarıyla dengelenmeye çalışılıyor, ancak ABD de önceki haftalarda petrol ihracatının artışta olduğunu görmüştük. Geçen hafta Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt ve Suudi Arabistan üretimde kesintiye gitmeyeceklerini, Birleşik Arap Emirlikleri ise petrol fiyatlarındaki düşüklük devam etse de üretimi arttırma hedeflerine bağlı kalacağını ve 2017 yılına kadar üretim kapasitesini 3.5 milyon varile çıkaracağını açıkladı. BAE Petrol Bakanı Suheyl Bin Muhammed El-Mazrui ayrıca petrol piyasasında istikrarın sağlanmasının ancak iki üç sene içerisinde mümkün olduğunu ve OPEC dışı petrol ihracatçılarının üretim konusunda realist davranmaları gerektiğini belirtti. Birleşik Arap Emirlikleri OPEC temsilcisi ve Kuveyt Petrol Bakanı geçtiğimiz hafta 1.8 milyon varil seviyesinde tahmin ettikleri arz fazlasının en azından 2015 in ikinci yarısına kadar süreceğini tahmin ettiklerini ve toparlanmanın ancak küresel ekonomik görünümde düzelme ve talep artışı ile mümkün olabileceğini düşündüklerini belirttiler. Ayrıca geçtiğimiz hafta Irak ın birkaç hafta içerisinde Kerkük ten yaptığı petrol ihracatını iki katına çıkaracağı yönünde bazı haberler yapıldı. OPEC tarafında bazı üye ülkeler üretimi arttırmayı planlarken, bir taraftan da ABD de düşeceğini düşündükleri üretim seviyesi sebebiyle kendisinden olan petrol talebinin artış göstereceğini düşünen OPEC, geçtiğimiz hafta 2015 senesi için küresel petrol talebi beklentisini günlük 30 bin varil yukarı yönlü revize etti. OPEC ABD de arzındaki artış beklentisini ise günlük 100 bin varil düşürdü. OPEC in Aralık ayı üretimi ise önceki aya göre 142 bin varil artış göstererek 30 milyon 204 bin varil seviyesinde gerçekleşti. Tablo 1: OPEC Petrol Üretimi Kısacası OPEC üretimi daha da arttırabilir, OPEC ten petrol talebinde OPEC dahil bir çok kurum düşüş bekliyor olmasına rağmen bazı OPEC ülkeleri fiyatlarla oynama kapasitesi ve düşük maliyetleri sebebiyle fiyatların düşük seviyelerde kalması durumunda bile üretime devam ederek Pazar payını arttırmaya çalışabilir. Kaynak: OPEC Ocak Ayı Raporu
ABD de Üretim Seviyesi ve Petrol Çıkarma Aktivitelerinde Azalma Uluslararası Enerji Ajansı Baş Ekonomisti Fatih Birol 2015 senesinde ABD de üretim yüksek seviyede devam etse de yatırımların düşüşte olacağını belirtmişti. Geçtiğimiz hafta ise Continental, ConocoPhillips ve Apache Corp. un bütçe kesintisine gideceklerini duyurmalarından sonra Suncor Enerji yatırımlarında kesintiye gideceğini açıkladı, Shell PLC ise Kuzey Alberta da bulunan Aliban Sands projesinde çalışan sayısını %5 ila %10 arasında azaltacağını duyurdu. ABD deki kaya gazı petrolünün önemli üreticilerinden Pioneer Natural Resources Co., Continental ve Chesapeake Energy Corp. da bütçe kesintisi planlarını duyurmuşlardı. Baker Hughes verilerine göre ise ABD deki petrol platformu sayısı 9 Ocak ile biten haftada 61 adet azalarak 1750 seviyesine indi. Bir önceki seneye göre 4 adet düşüş seviyesine gerileyen platform sayıları azalan petrol çıkarma aktivitelerinin azaldığını gösteriyor. Önceki haftalarda Cowen and Company tarafından düzenlenen ve 476 şirketin katıldığı bir anketin sonuçlarına göre petrol fiyatlarının 70 dolar civarı olması durumunda yatırımlarda küresel çapta %17 civarında gerileme ile 571 milyar dolara inmesi, 60 dolar civarı olması durumunda ise %30-35 oranında azalma beklendiği ifade edilmişti. ABD li Enerji Bilgi Kurumu nun Ocak ayı raporunda da üretimin 2016 senesinde 2011 den beri en düşük seviyede artış göstermesinin beklendiği belirtildi. Enerji Bilgi Kurumu Kısa Vadede Enerji Görünümü Raporu: ABD Enerji Bilgi Kurumu nun 13 Ocak ta yayınladığı Kısa Vadeli Enerji Görünüm Raporu nda ise ABD de üretimin artışa devam edeceği belirtildi. 2015 senesi için ortalama üretimin günlük 9.3 milyon varil olacağını öngören kurum bu raporda 2016 senesi için ilk tahminlerini de yayınladı. Şu anki fiyat tahminleri baz alındığında (2015 senesi için BRENT: 58 dolar, 2016 senesi için ise BRENT: 75 dolar ve WTI-BRENT makası 3-4 dolar) 2016 senesinde üretimin 9.5 milyon varil seviyesine ulaşarak ABD tarihindeki en yüksek ikinci seviye ve 1970 senesinden beri en yüksek seviye olacağı düşünülüyor. 2016 senesi için yapılan bu tahmin 2011 senesinden beri yapılan en düşük artış tahmini olarak kaydedildi. Enerji Bilgi Kurumunun raporunda ayrıca küresel petrol envanterlerinde 2014 senesi içerisinde 2008 den beri en yüksek seviyede artışın kaydedildiği belirtildi (günlük 0.8 milyon varil). Kurum 2015 in ikinci yarısında envanterlerin günlük 0.9 milyon varil artış göstermeye devam edeceğini ancak senenin ikinci yarısında OPEC dışı üretimin, özellikle ABD deki üretimin düşük petrol fiyatlarıyla azalarak küresel piyasadaki arz fazlası sebepli aşağı yönlü baskıyı azaltacağını ve envanter artış hızını da limitleyeceğini öngörüyor. Arz tarafındaki tahminlerini de yayınlayan kurum, 2014 senesinde günlük 2 milyon artış ile 56.2 milyon seviyesinde gerçekleşen OPEC dışı petrol arzının önümüzdeki iki sene boyunca petrol fiyatlarındaki düşüklük sebebiyle artış hızında düşüş görüleceğini ve 2015 te günlük 0.7 milyon varillik ve 2016 da ise günlük 0.5 milyon varillik bir artış beklediklerini açıkladı. Kuruma göre 2014 senesinde bir önceki yıla göre hafif düşen OPEC arzı ise (günlük 29.9 milyon varil) 2015 senesinde aynı seviyede kalacak ve 2016 senesinde ise 0.3 milyon varil düşüş gösterecek.
Raporda ayrıca 2014 senesinde günlük 0.8 milyon artış göstererek ortalama 91.4 milyon varile ulaşan küresel petrol tüketiminin 2015 ve 2016 senesinde de günlük 1 milyon varil artış göstereceği tahmin edildi. 2014 senesinde günlük 0.3 milyon düşüş görülen OPEC petrol talebinin ise 2015 te günlük 0.1 milyon artış göstermesi ve 2016 da ise aynı seviyede kalması bekleniyor. ABD de petrol ihracatının ise artışta olduğunu ve bazı petrol şirketlerinin petrol ihracatı için gerekli yasal izni aldıklarını görüyoruz. Grafik 1: ABD Petrol İhracatı Geçtiğimiz hafta Royal Dutch Shell Plc. hafif petrol ihracatı için gerekli yasal izinleri ABD hükümetinden aldığını duyurdu. Bir önceki hafta ABD petrol ihracatı günlük 502 bin varil ile 1920 den beri görülen en yüksek seviye olarak kaydedilmişti. Geçen hafta açıklanan EIA raporuna göre Amerika da ham petrol stokları 5.4 milyon varil artış, benzin stokları ise 3.2 milyon varil artış gösterdi. Beklentiler ham petrol stoklarında 417 bin varillik bir artış yönünde idi. Ham petrol stokları toplamda 387.8 milyon varile ulaşmış oldu, rafinerilerin kullanım oranı ise bir önceki haftadan %2.9 düşüş ile %91 olarak kaydedildi. Üretim seviyesi günlük 9.19 milyon varil ile yüksek seviyede kaydedildi. Tablo 1: Amerika Üretim Stok Verileri: Tarih Stoklardaki Değişim Toplam Stoklar Günlük Üretim Rafineri Kapasite 11. 05. 2014 0.46 M Varil 380.2 M Varil 8.97 M varil 88.40% 11. 13. 2014-1.7 M Varil 378.5 M Varil 9.06 M varil 90.1% 11. 19. 2014 2.6 M Varil 381.1 M Varil 9.06 M varil 91.2% 11. 26. 2014 1.9 M Varil 383 M Varil 9.08 M varil 91.5% 12. 03. 2014-3.68 M Varil 379.3 M Varil 9.08 M Varil 93.4% 12. 10. 2014 1.45 M Varil 380.8 M Varil 9.12 M Varil 95.7% 12. 17. 2014-0.84 M Varil 380 M Varil 9.14 M Varil 93.5% 12. 24. 2014 7.28 M Varil 387.7 M Varil 9.13 M Varil 93.5% 12. 31. 2014-1.75 M Varil 386 M Varil 9.12 M Varil 94.4% 01. 07. 2015-3.06 M Varil 382 M Varil 9.129 M Varil 93.9% 1. 14. 2014 5.4 M Varil 387.8 M Varil 9.192 M Varil 91%
Sonuç olarak; Haziran ayından beri düşüşte olan petrol fiyatları geçtiğimiz hafta yatay seyretti. Aşağı yönlü revizeler ve piyasadaki güvensizlik ortamı fiyatları aşağı yönlü baskılamaya devam ediyor. Düşük fiyatlara rağmen düşük talep sebebiyle küresel çaptaki arz fazlası devam ediyor. OPEC pazar payını korumak amacıyla fiyatlarla oynamayı üretim seviyesiyle oynamaktan daha uygun buluyor, ancak üretimin hangi fiyat seviyelerinde olursa olsun azaltılmayacağını söyleyen bazı OPEC ülkelerine rağmen bazıları da ekonomik problemlerle boğuşuyor. Küresel çapta petrol fiyatlarının düşüklüğü sebebiyle yatırımlarda azalma bekleniyor, ve özellikle maliyetleri daha yüksek olan ABD kayagazı üreticileri tasarruf planları uygulamaya başladı bile. Ancak ABD de petrol ihracatının arttığını ve üretim seviyesinin 1980lerden beri en yüksek seviyelerde devam ettiğini görüyoruz. Dolayısıyla fiyatların yükselmesi durumunda ABD nin üretiminin daha da arttıracağı beklentisi OPEC in petrol krizine fiyat indirimleri ile Pazar payını korumak gibi anlık çözümler aradığını görüyoruz. Geçen hafta yayınlanan EIA raporu Amerika da yüksek seviyede üretim ve stoklarda artışa işaret etti. Küresel büyüme beklentilerinin düşüklüğü ve talep artış hızında yavaşlık ile ABD ve OPEC arasındaki Pazar payı mücadelesi ve piyasadaki arz fazlası güvensizlik ve gerilim ortamıyla birleştiğinde fiyatlarda düşük seyrin devamına işaret ederken, OPEC ülkeleri arasındaki anlaşmazlıklar ve ABD li üreticilerin düşük fiyatlara ne kadar dayanabileceği fiyatlarda yukarı yönlü oluşması muhtemel baskının zamanlamasını belirleyecek. Yatırımlardaki azalma ve şirketlerin karlarındaki düşüş ile tasarruf planları uygulamaya başlıyor olmaları ise sektörün düşük fiyatları daha ne kadar kaldırabileceğini sorgulatıyor.
Geçtiğimiz haftanın veri takvimine bakacak olursak; geçtiğimiz hafta ABD de açıklanan önemli veriler Perakende Satışlar, Enflasyon ve Sanayi Üretimi verileri idi. Ayrıca Redbook ve Bejbook takip edildi. Euro Bölgesi nde Sanayi Üretimi ve Enflasyon verileri açıklandı. ABD de açıklanan Perakende Satışlar verisi haftanın en önemli verilerindendi. %0.1 düşüş göstermesi beklenen veri %0.9 düşüş gösterdi ve olumsuz algılandı. Çekirdek Perakende Satışlar ise %0.1 lik artış beklentisine karşılık %1.0 düşüş gösterdi. Verinin ardından Dolar Endeksinde 91.61 seviyesine kadar geri çekilme görüldü. ABD de Redbook yıllık bazda bir önceki ayın %4.3 olan rakamından düşük seviyede %3.8 olarak açıklandı. Bejbook ta ise ekonomik toparlanmanın ılımlı-yavaş hızda devam ettiği ancak petrol üretimi yapılan bölgelerde yavaşlama görüldüğünün altı çizildi. İstihdam Talepleri ABD de beklentilerin üzerinde 316 bin olarak açıklandı ve New York İmalat Endeksi ise Ocak ayında beklentileri aşarak 9.95 seviyesinde kaydedildi. ABD de geçtiğimiz hafta enflasyon aylık bazda %0.4 düşüş gösterdi. Bir önceki ay da enflasyon aylık bazda %0.3 düşüş göstermişti. Yıllık bazda ise %0.7 lik artış beklentisinin üzerinde %0.8 artış gösterdi. ABD de Sanayi Üretimi ise %0.1 lik artış beklentisinin altında %0.1 düşüş gösterdi. Kapasite Kullanım Oranı ise %80 lik beklentinin altında %79.7 olarak açıklandı. Euro Bölgesi nde ise Sanayi Üretimi Kasım ayında beklentiler dahilinde %0.2 artış gösterdi, yıllık bazda ise %0.8 lik düşüş beklentisine karşılık %0.4 düşüş gösterdi. Euro Bölgesi nde Enflasyon ise %-0.2 olarak açıklandı ve beklentiler dahilinde ancak 1997 den beri ilk kez negatif kaydedildi. Önümüzdeki haftanın veri takvimine bakacak olursak, ABD de Yapı Ruhsatları, Konut Başlangıçları ve Şuan ki Ev Satışları verileri takip edilecek. Ayrıca Üretim PMI verisi açıklanacak. Japonya da Sanayi Üretimi, Kapasite Kullanım Oranı ve İmalat PMI verileri, Çin de ise Büyüme, Sanayi Üretimi, Perakende Satışlar ve HSBC İmalat PMI verileri açıklanacak. Çin deki ekonomik aktiviteye dair bilgi veren veriler ile Büyüme verisi emtia piyasası üzerinde etkili olabilir. Önümüzdeki Haftanın Veri Takvimi: Tarih Veri Önem Seviyesi Beklenti Önceki 18.01.2015 Çin Konut Fiyatları (Yıllık) Düşük -3.7% 19.01.2015 Japonya Endüstriyel Üretim (Aylık) (Kas) Orta -0.6% 19.01.2015 Japonya Kapasite Kullanım Oranı (KKO) (Aylık) Düşük 0.7% 20.01.2015 Çin GDP (Yıllık) (4. Çeyrek) Yüksek 7.2% 7.3% 20.01.2015 Çin Endüstriyel Üretim (Yıllık) (Ara) Yüksek 7.4% 7.2% 20.01.2015 Çin Perakende Satışları (Yıllık) (Ara) Yüksek 11.7% 11.7% 21.01.2015 ABD Yapı Ruhsatları (Ara) Yüksek 1,054M 1,052M 21.01.2015 ABD Konut Başlangıçları (Ara) Orta 1,040M 1,028M 22.01.2015 Japonya İmalat PMI (Oca) Düşük 52 22.01.2015 Euro Bölgesi İmalat PMI (Oca) Orta 50.6 22.01.2015 Euro Bölgesi Markit Bileşik Satın Alma Müdürleri Endeksi (Oca) Orta 51.4 22.01.2015 Euro Bölgesi Hizmetler PMI (Oca) Orta 51.6 22.01.2015 Euro Bölgesi Faiz Oranı Bildirisi (Oca) - ECB Toplantısı Yüksek 0.05% 22.01.2015 ABD Üretim PMI (Oca) Orta 54 53.9 23.01.2015 Çin HSBC İmalat Satın alma Müdürleri Endeksi (PMI) (Oca) Yüksek 49.6 23.01.2015 Euro Bölgesi İmalat PMI (Oca) Orta 51 50.6 23.01.2015 Euro Böglesi Hizmetler PMI Orta 0,52 51.6 23.01.2015 ABD Şuan ki Ev Satışları (Ara) Yüksek 5,05M 4,93M 23.01.2015 ABD Mevcut Konut Satışları (Aylık) (Ara) Orta 2.5% -6.1%
BRENT Petrol Teknik Görünüm: BRENT petrolde tepki alımlarının devamı durumunda yukarı yönlü hareketlerde 51.90 seviyesinin üzerinde 53.48 ve daha yukarıda 58.60 seviyesi direnç seviyesi olarak takip edilebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ise 48.33 ve 46.95 desteklerinin altında düşen trendin alt bandı olan 45.95 seviyesinin altında 43.40 seviyeleri denenebilir. Grafik 1: BRENT Petrol Teknik Görünüm:
WTI Petrol Teknik Görünüm: WTI petrolde tepki alımlarının devamında yukarı yönlü hareketlerde düşen trendin üst bandı olan 50.02 seviyesinin üzerinde 51.58, 53.36 ve 58.97 seviyeleri direnç seviyesi olarak takip edilebilir. Aşağı yönlü hareketlerde ise 47.75 seviyesinin altında 45.80 ve düşen trendin alt bandı olan 44.86 seviyesi destek olarak takip edilebilir. Aşağı yönlü hareketin devamında ana düşen kanalın alt bandı olan 43.16 seviyesi destek oluşuturabilir. Grafik 1: WTI Petrol Teknik Görünüm:
Sermaye Piyasası Kurulu nun Yatırım Hizmetleri ve Faaliyetleri ile Yan Hizmetlere İlişkin Esaslar hakkında tebliğ uyarınca yayımlanması zorunlu olan Uyarı notu: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Bu rapordaki veri ve grafikler güvenilirliğine inandığımız kaynaklardan derlenmiş olup, raporda yer alan yorumlar sadece ATIG YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. nin görüşlerini yansıtmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan yatırımlardan ATIG YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. sorumlu tutulamaz. ATIG YATIRIM MENKUL DEĞERLER A.Ş. Barbaros Mah. Al Zambak Sok. No:2 Varyap Meridyan Sitesi A Blok Kat:16 Batı Ataşehir İstanbul/Türkiye