EMİN SAKALLI PROJE YERİ MANİSA İLİ, AKHİSAR İLÇESİ, KAPAKLI MAHALLESİ, KEMEROVA MEVKİİ, 2494 NOLU PARSEL PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYAN KURULUŞ

EMİN SAKALLI EMİN SAKALLI İŞLEME KAPASİTESİ 45 TON/GÜN DEN 160 TON/GÜN E, ZEYTİNYAĞI ÜRETİMİ 11,25 TON/GÜN DEN 40 TON/GÜN E) PROJE YERİ MANİSA İLİ, AKHİSAR İLÇESİ, KAPAKLI MAHALLESİ, KEMEROVA MEVKİİ, 2494 NOLU PARSEL NI HAZIRLAYAN KURULUŞ HATAY SİNERJİ DANIŞMANLIK ÇEVRE VE PROJE MÜH. LTD.ŞTİ. www.hataysinerji.com HATAY SİNERJİ Kanatlı Mah. Türkmenbaşı Cad. Sabriye Civelek Apt. Kat.1 No.3 Antakya/HATAY Tel: (326) 216 00 52 Fax: (326) 216 00 62 Proje Tanıtım Dosyası Nihai Proje Tanıtım Dosyası MANİSA 2014 1

Proje Sahibinin Adı EMİN SAKALLI Adresi Telefon, GSM vefax Numaraları E-posta Kapaklı Mah., Kemerova Mevkii Akhisar/MANİSA 0532 271 17 09 yeliz_beyaz@hotmail.com Projenin Adı Proje Bedeli Proje İçin Seçilen Yerin AçıkAdresi (İli, İlçesi, Beldesi, Mevkii) 783.330 TL Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mah., Kemerova Mevkii, 2494 No lu Parsel Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Koor. Sırası:Sağa Yukarı Datum :ED-50 Türü :UTM ZON :-- DOM :27 Ölçek Faktörü:1 Nokta No Sağa:Yukarı Tesisi Alanı Koordinatları Koor. Sırası:Enlem, Boylam Datum :WGS-84 Türü :COĞRAFİK ZON : -- DOM : 27 Ölçek Faktörü: 1 Enlem:Boylam 1 562019.528:4303285.389 38.8746246:27.7144090 2 562081.590:4303389.562 38.8755589:27.7151338 3 561992.704:4303308.773 38.8748372:27.7141019 4 562053.831:4303419.342 38.8758292:27.7148165 Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektörü) (EK II) Madde 28- Bitkisel ürünlerin üretimi ile ilgili projeler: a) Bitkisel ham yağ veya rafine yağ üreten tesisler, (kekik, papatya ve benzeri esansiyel yağların üretimi hariç), Projenin NACE Kodu 104107 Raporu Hazırlayan Kuruluşun Adı Hatay Sinerji Danışmanlık Çevre Ve Proje Mühendislik Tic. Ltd. Şti. Raporu Hazırlayan Kuruluşun Adresi, Telefon ve Faks Numaraları Kanatlı Mah. Türkmenbaşı Cad. Sabriye Civelek Apt. Kat.1 No.3 Antakya / HATAY Tel: 0326 216 00 52 Fax: 0326 216 00 62 Rapor Sunum Tarihi KASIM 2014 2

İÇİNDEKİLER Sayfa No İÇİNDEKİLER 3 TABLOLAR DİZİNİ 4 ŞEKİLLER DİZİNİ 4 HARİTALAR DİZİNİ 4 GRAFİKLER DİZİNİ 4 EKLER LİSTESİ 5 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ 6 BÖLÜM I. PROJENİN ÖZELLİKLERİ 8 1.a) Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri), 1.b) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı 1.c) Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.) 1. ç) Atık miktarı (katı, sıvı, gaz ve benzeri) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik özellikleri 1.d) Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riski BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANIN MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 2.a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi ve benzeri) 2.b) EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar ( sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erezyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erezyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı yeraltı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akifer) Doğal Çevrenin Değerlendirilmesi BÖLÜM III. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 8 8 17 20 35 38 38 54 57 NOTLAR VE KAYNAKLAR 67 3

TABLOLAR DİZİNİ Sayfa No Tablo 1. Yıllık Zeytinyağı Üretim Kapasitesi 11 Tablo 2. Tesis Alanı Köşe Koordinatları 12 Tablo 3. Üretimde Kullanılacak Makine ve Teçhizat Listesi 12 Tablo 4. İnşaat Aşamasında Personelin Kullanacağı Su Miktarı 18 Tablo 5. İşletme Aşamasında Personelin Kullanacağı Su Miktarı 18 Tablo 6. Zeytinyağı Üretiminde Kullanılacak Su Miktarı 19 Tablo 7. İnşaat Aşamasında Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı 21 Tablo 8. İnşaat Aşamasında Çıkması Muhtemel Tozun Miktarı 21 Tablo 9. İnşaat Aşamasında Kullanılacak İş Makineleri 24 Tablo 10. Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri 24 Tablo 11. Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı 25 Tablo 12. Prosesten Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı 26 Tablo 13. Kullanılacak Makine ve Aletlere Ait Gürültü Seviyeleri 28 Tablo 14. Gürültü Mesafe Dağılımı (db, m) 30 ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa No Şekil 1. Zeytinyağı Üretimi İş Akım Şeması 10 Şekil 2. Yıkama Ünitesi 14 Şekil 3. Kırıcı (Ezici) 15 Şekil 4. Yoğurma (Malaksör) 15 Şekil 5. Ayrıştırma (Dekantör) 16 Şekil 6. Separasyon (Separatör) 16 Şekil 7. Acil Müdahele Planı 37 HARİTALAR DİZİNİ Sayfa No Harita 1. Türkiye Jeoloji Haritası 41 Harita 2. Türkiye Deprem Haritası 52 Harita 3. Manisa İli Deprem Haritası 53 GRAFİKLER DİZİNİ Sayfa No Grafik 1. Mesafelere Bağlı Gürültü Grafiği 31 4

EKLER LİSTESİ Ek 1: Proje için Seçilen Yerin Koordinatları Ek 2:Uydu Görüntüsü Ek 3: Yer Bulduru Haritası Ek 4:Kira Sözleşmesi Ek 5: Harita Örneği Ek 6:Parselin Koordinatlarını Gösterir Kroki Ek 7: 1/100000 lik Çevre Düzeni Planı Ek 8:Kapasite Raporu Ek 9:Makine Yerleşim Planı Ek 10:Çevre İzni Ek 11:Eski Çed Belgesi Devir ile ilgili yazı Ek 12:Yapı Kullanım İzin Belgesi Ek 13:Manisa İli Deprem Haritası Ek 14: İzleme - Kontrol Formu Ek 15: Taahhütname Ek 16: Vekâletname 5

Projenin Teknik Olmayan Özeti: Proje; Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mahallesi, Kemerova Mevkii, 2494 No lu Parsel üzerinde EMİN SAKALLI tarafından mevcut tesis için Zeytinyağı Üretimi Tesisi Kapasite Artışı yapılması planlanmaktadır. Hazırlanan proje; yapılması planlanan faaliyetin oluşabilecek çevresel ve ekonomik etkilerini açıklamak, projenin olumlu etkilerini arttırmak ve olumsuz etkilerini azaltmak için alınacak önlemleri kapsamaktadır. Bu rapor, 03.10.2013 tarih ve 28734 sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, EK IV e göre hazırlanmıştır. Söz konusu Zeytinyağı Üretim Tesisi için Manisa Valiliği İl Çevre Ve Müdürlüğü tarafından Burhan İLÇİN adına 14.07.2006 tarih ve 32 sayılı Çed Gerekli Değildir Belgesi verilmiştir. Tesis 2013 yılında Burhan İlçin den Hüseyin ÇALI ya devredilmiştir. Devir ile ilgili Manisa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 06.09.2013 tarih ve 7173 sayılı çed devir yazısı verilmiştir. Söz konusu belge ekler kısmında Ek-11 de sunulmuştur. Mülkiyeti Hüseyin ÇALI ya ait olan tesis 11.02.2014 tarihinde Emin SAKALLI tarafından kiralanmıştır. Kira Sözleşmesi ekler kısmında Ek - 4 de sunulmuştur. Planlanan proje sahası; Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mahallesi, Kemerova Mevkii, 2494 Nolu Parsel üzerinde yer almaktadır. Söz konusu tesis 4650 m 2 arazi üzerinde 407 m 2 kapalı alanda kurulmuştur. Kapasite artışı sonrası tesiste mevcut yapılar kullanılacağından kapalı alan değişmeyecektir. Mevcut yapıya ait yapı kullanım izin belgesi ekler kısmında Ek-12 de sunulmuştur. Tesiste 1 adet 231 m³ (7x11x3) lük sulu prina dinlendirme havuzu, 2 adet 75 m 3 lük (5mx5mx3m) proses atıksuyu için sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü mevcuttur. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun olabilmesi için 1,5 metreye kadar atıksu ile doldurulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tesis alanının 1/100000 lik İl Çevre Düzeni Planında Tarım Arazisi içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir. 6

Tesiste 45 ton/gün kapasiteli makine mevcuttur. Tesiste kapasite artışı ile 45 ton/gün mevcut makine yerine 80 ton/gün kapasiteli 2 makine daha alınacaktır. Tesiste günde 24 saat ve yılda 100 gün çalışılacaktır. Bu durumda günde 160 ton zeytin işlenecek ve 120 ton sulu prina çıkacaktır. Çıkacak olan sulu prina, tesis alanında bulunan 231 m³ (7x11x3) lük sulu prina dinlendirme havuzuna alınacak ve dinlendirildikten sonra belirli periyotlarla hammadde olarak ektraksiyon fabrikalarına satılacaktır. Tesiste 1 ton zeytinin yıkanması sonucu 50 lt atıksu oluşacaktır. Tesiste yılda 800 m 3 zeytin yıkama suyu oluşacaktır. Tesiste zeytinin yıkanması sonucu oluşacak proses kaynaklı atıksu için tesis sahasında bulunan 2 adet 75 m 3 lük (5mx5mx3m) sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü mevcuttur. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun olabilmesi için 1,5 metreye kadar atıksu ile doldurulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Bir sezonda oluşacak proses atıksuyun tamamı için mevcut lagünlere ek olarak 726 m 3 lük (22mx22mx1,5m) sızdırmaz betonarme lagün yapılacaktır. Böylelikle bir yılda oluşacak 800 m 3 proses atıksuyu için 801 m 3 toplam kapasiteye sahip havuzlar bulunacaktır. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Buharlaştırmanın yeterli olmadığı ve alıcı ortama deşarj gerektiği durumlarda Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafının SKKY de belirtilen alıcı ortam standartlarını sağlayacak şekilde yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tesiste zeytinyağı üretimde 2 fazlı sistemle çalışılmaktadır. Tesiste kapasite artışı sonrasında da 2 fazlı sistemle çalışılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Oluşan sulu prina, tesiste mevcut bulunan sulu prina dinlendirme havuzuna (7mx11mx3m) verilecektir ve dinlendirildikten sonra hammadde olarak kullanılmak üzere prina ekstraksiyon fabrikasına verilecektir. 7

1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ 1.a) Projenin ve yerin alternatifleri (proje teknolojisinin ve proje alanının seçilme nedenleri), Proje alanının seçilme nedenleri aşağıdaki gibidir. Proje alanının üzerinde mevcut durumda bir zeytinyağı üretim tesisi bulunması Proje alanının bulunduğu yörede hammadde teminin kolay olması, Karayollarına ve çevre yollarına yakın mesafede bulunması Proje alanının bulunduğu bölgede, proje kapsamında çalışacak kalifiye eleman ihtiyacının karşılanmasında sorun bulunmaması Tesis sahasının doğal veya yapay çevresinin mevcut kullanım durumu ve faaliyetle olumsuz etkileşimi olmaması. Pazara olan yakınlığı Tesis sahası ve çevresinde Mer i mevzuat kapsamında yasal engellerin veya kullanım kısıtlamalarının bulunmaması. Yeterli altyapı imkânlarının mevcut durumu.(yol, su, elektrik vs) edilmiştir. Tesis alanının 1/100000 lik İl Çevre Düzeni Planında Tarım Arazisi içerisinde yer aldığı tespit Projede, projeye alternatif sunmamızı gerektirecek herhangi olumsuz bir etkinin oluşması söz konusu olmayacaktır. Tesiste üretim son teknolojiyle yapılacak olup, gerek yer gerekse üretim teknolojisi için herhangi bir alternatifin sunulmasına gerek görülmeyecektir. Zeytinyağı üretiminde iki fazlı sistemin kullanılacak olması çevre açısından olumlu bir durum arz etmektedir. 1.b) Projenin iş akım şeması, kapasitesi, kapladığı alan, teknolojisi, çalışacak personel sayısı, Bölgede yetiştirilen ve her geçen gün bölge gelir kaynakları arasında önemi artan zeytin, işletmede kullanılacak hammaddedir. Zeytin mahsulünün toplanması mevsimliktir. Zeytinin olgun halde toplanması ve aynı gün içinde sıkılması, elde edilecek zeytinyağının verimini ve kalitesini artırır. Zeytinin yıllık verimi, niteliği ve zeytin mahsulünden çıkarılacak zeytinyağının verimi ve kalitesi nedeniyle kontinü sistem kurulması düşünülmektedir. Yapılması planlanan kapasite artışı ile gelir kaynakları kısıtlı olan yöre üreticilerin mahsullerini yeni ve modern tesis ile daha kısa bir sürede işlenmesinin doğal sonucu olarak kalitesi yüksek 8

ürüne dönüştürmek, bölgede gerek zeytinyağı üretimi potansiyelini artırmak gerekse istihdam artışı ile önemli bir katma değer yaratılması amaçlanmıştır. Zeytinyağı kalitesi ve verimini etkileyen faktörler: Zeytin çeşidi Sulama, gübreleme, budama, zirai zararlılarla mücadele Hasat şekli ve hasat zamanı (zeytinin olgunlaşma derecesi) Zeytinlerin depolanma şekli ve süresi Zeytinyağı üretim sistemleri ve işlem parametreleri Projenin İş Akım Şeması: Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mahallesi, Kemerova Mevkii, 2494 Nolu Parsel üzerinde EMİN SAKALLI tarafından Zeytinyağı Üretiminde Kapasite Artışı yapılması planlanmaktadır. Söz konusu tesiste zeytinyağı üretimi yapılmaktadır. Tesiste kapasite artışı sonrasında üretimde 2 fazlı sistemle çalışılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. 9

Şekil 1. Zeytinyağı Üretimi İş Akım Şeması ZEYTİN YIKAMA ve ELEME ATIKSU KIRMA YOĞURMA (MALAKSÖR) SICAK SU GİRİŞİ AYIRMA (DEKANTÖR) YAĞ (4000 ton/yıl) SULU PRİNA (12000 ton/yıl) SEPERATÖR ZEYTİNYAĞI (4000 ton/yıl) DEPOLAMA SULU PRİNA DİNLENDİRME HAVUZU 231 m³ (7mx11mx3m) EKSTRAKSİYON FABRİKASI AÇIKLAMA: Projede hammadde olarak kullanılacak olan zeytin önce yıkanacaktır. Tesiste zeytinin yıkanması sonucu oluşacak proses kaynaklı atıksu için tesis sahasında bulunan 2 adet 75 m 3 lük (5mx5mx3m) sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü mevcuttur. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun olabilmesi için 1,5 metreye kadar atıksu ile doldurulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Mevcut lagünlere ek olarak 726 m 3 lük (22mx22mx1,5m) sızdırmaz betonarme lagün yapılacaktır. Lagünlerin toplam kapasitesi bir sezonda (100 gün) oluşacak atıksuyun toplanabileceği kadardır. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman 10

Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Buharlaştırmanın yeterli olmadığı ve alıcı ortama deşarj gerektiği durumlarda Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafının SKKY de belirtilen alıcı ortam standartlarını sağlayacak şekilde yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Yıkanma neticesinde zeytinin taş, toprak, yaprak ve dalları katı atık olarak ortaya çıkacaktır. Bu atıklar evsel katı atık olarak muamele görecek olup çöp bidonlarında biriktirilip Akhisar Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Yıkamadan çıkan zeytinler kırılacak ve sonra hamur haline getirilecektir. Malaksörlerde homojen hale getirilen zeytin hamuru, yağı ayrılmak üzere santrifujleme sistemine tabi tutulacaktır. Dekantörde gerçekleştirilen birincil işlemde hamur dakikada 3000-4000 devirle çalışan yatay dekantörde santrifuj kuvveti uygulanarak yağ ve prina çamuru (prina ve karasu bileşimi) olmak üzere iki faza ayrışacaktır. Dekantörde yağ ve prina hattı olmak üzere iki çıkış bulunmaktadır. Elde edilen zeytinyağı paslanmaz çelikten imal edilen tanklarda depolanacak ve piyasaya sunulacaktır. Oluşan prina ise mevcut bulunan prina havuzunda dinlendirildikten sonra ekstraksiyon fabrikasına hammadde olarak satılacaktır. Kapasitesi: Zeytinyağı Üretim Kapasitesi: Tesiste 1 adet iki fazlı 45 ton/gün kapasiteli makine mevcuttur. Kapasite artışı ile birlikte mevcut makina yerine 2 adet 80 ton/gün kapasiteli makine alınacak ve tesisin toplam kapasitesi 160 ton/gün olacaktır. Zeytinyağı üretiminde iki fazlı sistem kullanılmaktadır. Yapılması planlanan kapasite artışı sonrasında da iki fazlı sistemle çalışılacağı proje sahibinin tahhüdü altındadır. Söz konusu üretim sonunda zeytinyağı ve sulu prina çıkmaktadır. Zeytinyağı üretimi iklimsel şartlar nedeniyle sezonda 100 gün ve günde 24 saat yapılacaktır. Buradan günde 160 ton zeytin işlemesi ile %25 verimle 40 ton/gün zeytinyağı ve %75 verimle 120 ton/gün sulu prina üretilmesi planlanmaktadır. Böylelikle yılda 16000 ton zeytin işlenecek; 4000 ton zeytinyağı ve 12000 ton sulu pirina üretilecektir. 11

Tablo 1. Yıllık Zeytinyağı Üretim Kapasitesi HAMMADDE(ZEYTİN) MİKTARLARI ÜRÜN VE ALT ÜRÜN GÜNLÜK AYLIK SEZONLUK (100 Gün) ZEYTİN (Ton) 160 4800 16000 ZEYTİNYAĞI (Ton) 40 1200 4000 SULU PRİNA (Ton) 120 3600 12000 Kapladığı Alan: Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mah., Kemerova Mevkii, 2494 No lu Parsel üzerinde Emin SAKALLI tarafından 4650 m 2 arazi üzerine kurulmuş ve 407 m 2 kapalı alana sahip mevcut Zeytinyağı Üretimin Tesisinde Kapasite Artışı yapılması planlanmaktadır. Söz konusu tesiste zeytinyağı üretimi yapılmaktadır. Faaliyet alanına en yakın yerleşim birimleri, güney yönünde yaklaşık 3500 metre mesafede Kayışlar, Doğu yönünde yaklaşık 2680 metre mesafede Kapaklı Mah., Batı yönünde yaklaşık 3710 metre mesafede Mecidiye dir. Tesise ait koordinatlar aşağıda sunulmuştur. Tablo 2.Tesis Alanı Köşe Koordinatları Koor. Sırası:Sağa Yukarı Datum :ED-50 Türü :UTM ZON :-- DOM :27 Ölçek Faktörü:1 Tesisi Alanı Koordinatları Koor. Sırası:Enlem, Boylam Datum :WGS-84 Türü :COĞRAFİK ZON : -- DOM : 27 Ölçek Faktörü: 1 Nokta No Sağa:Yukarı Enlem:Boylam 1 562019.528:4303285.389 38.8746246:27.7144090 2 562081.590:4303389.562 38.8755589:27.7151338 3 561992.704:4303308.773 38.8748372:27.7141019 4 562053.831:4303419.342 38.8758292:27.7148165 12

Teknolojisi: Tablo 3.Üretimde Kullanılacak Makine ve Teçhizat Listesi Makine Adı Zeytin Taşıma Bandı ve Yaprak Aspiratörü Zeytin Yıkama Makinası Zeytin Besleme Helezonu Mevcut Alınacak Adet Teknik özelliği Adet Teknik özelliği 1 4-6 ton /saat 2 4-6 ton /saat kapasiteli kapasiteli Motor gücü 1,0 kw 1.500 d.d. 1000 m 3 /saat AISI 304 kalite krom ve 2 mm Motor gücü 3,3 malzeme kalınlığında kw Bant lastiği, PVC malzemeden, V tırnaklı ve 3 mm kalınlığında 1000 m 3 /saat Motor gücü 3 kw-3.000 d.d. aspiratörün kanatları ve dış gövdesi 1 4-6 ton /saat kapasiteli Motor gücü 1,5 kw 1 4-6 ton /saat kapasiteli Kırıcı 1 4-5 ton/saat kapasiteli Motor gücü 19,66 kw Modüler Malaksör 1 6 gözden oluşmakta ve her göz 0,7 m 3 hamur alma ST 37 malzeme 2 4-6 ton /saat kapasiteli Motor gücü 1,5 kw AISI 304 kalite krom malzemeden ve 2 mm kalınlığında Su hacmi 1200 lt kapasiteli 2 4-6 ton /saat kapasiteli Motor gücü 1,5 kw-1500 d.d. AISI 304 kalite krom malzemeden 2 4-5 ton/saat kapasiteli Motor gücü 30,0 kw 2 7 gözden oluşmakta ve her göz Hamur alma kapasitesi 0,7 m 3 Motor gücü 9,0 kw Ölçüm aralığı 250-2500 lt/saat Malaksör dış ceket krom sac kalınlığı 2 mm, iç ceket krom sac kalınlığı 2,5 mm Hamur Pompası PMS 65 1 6 ton /saat kapasiteli Motor gücü 2,0 kw 100 d.d 2 4-6 ton /saat kapasiteli Motor gücü 2,0 kw-100 d.d. Dekantör 1 Vibrasyonlu Yağ Eleği ve Buhar Aspiratörü 45 ton /gün kapasiteli 2 fazlı standart kontinü sistem 1 Motor gücü 0,75 kw 2 80 ton /gün kapasiteli 2 fazlı standart kontinü sistem Motor gücü 30,0 kw 2 AISI 304 kalite krom malzeme Motor gücü 1,02 kw 13

Prina Helezonları Seperatör Yağ Pompası 2 4 ton /saat kapasiteli Motor gücü 3,5 kw 1 1500-2000 lt/saat Motor gücü 5,5 kw 2 3 ton /saat Motor gücü 0,7 kw 2 4 ton /saat kapasiteli Motor gücü 3,5 kw AISI 304 kalite krom malzeme 2 3000 lt/saat kapasiteli Motor gücü 10,0 kw AISI 304 kalite krom malzeme 2 3 ton /saat Motor gücü 1,5 kw AISI 304 kalite krom malzeme Sıcak Su Kazanı Su Hazırlama Ünitesi Elektrik Panosu ve Kumanda Paneli 1 15 000 kcal/saat Motor gücü 1,0 kw 1 Su kapasitesi 3 m 3 Motor gücü 1,995 kw 1 Tüm makineleri kumanda edebilecek özellikte 2 150 000 kcal/saat Motor gücü 0,90 kw Yakıt olarak prina yakacak ve yakıt tüketimi 29 kg/saat 2 Su kapasitesi 3 m 3 Motor gücü 1,995 kw 2 Tüm makineleri kumanda edebilecek özellikte Kantar 2 500 kg - - Zeytinyağı - 2 0,5 kg 30 kg dolum kapasiteli Dolum Pompası Yağ Stok Tankı 4 7 ton 4 20 000 lt Komple 304 kalite krom malzeme Yağ Stok Tankı 2 4,5 ton - - Tavalar 1-1 St37 siyah malzeme Pistonlu Prina Pompası Zeytinyağı üretim tesisinde kullanılacak makinelerin temsili şekilleri ve kullanım amaçları aşağıda sunulmuştur. - - 2 5-8 ton/saat kapasiteli, vakum yapma özelliğine sahip, motor gücü 4,5 kw 1300 d.d Hijyenik Paspas 3 40 cm x 60 cm ebatlarında, kauçuk malzeme - - 14

Şekil 2. Yıkama Ünitesi Zeytin hasadının sonbahar ve kış aylarına rastlaması ve toplama sırasında zeytinlere toprak, taş, dal, yaprak, vb. maddelerin karışması, kalitenin korunması, açısından bu işlemi zorunlu kılmaktadır. Sistemin giriş bölümünden alınarak taşıyıcı ile yıkama makinesine taşınan zeytinler taşıyıcının çıkışına yerleştirilmiş aspiratörden geçerken, zeytinler ile birlikte taşınan yapraklar ile filizler hava ile emilerek alınır. Yıkama işlemi su sirkülâsyonlu havuzlarda hareketli ve titreşimli bant üzerinde bol soğuk su ve hava püskürtülerek gerçekleştirilir ve zeytinler taş, toprak gibi yabancı maddelerden arındırılır. Havanın meydana getirdiği kabarcıklar, zeytinlerin metalik kısımlarla temasını önler ve aynı zamanda zedelenmelerini engeller. Şekil 3. Kırıcı (Ezici) Yağ, zeytin danesi içinde lipoprotein zarla çevrilmiş kesecikler halinde bulunmaktadır. Yağın ayrılabilmesi için zeytin dokusunun parçalanarak hamur haline getirilmesi gerekmektedir. Bu işlem bıçaklı metalik kırıcıda gerçekleşmektedir. Kırıcı içinde bulunan sert metalden (paslanmaz çelik) çekiç ve delikli ızgara vasıtası ile yağ kesecikleri ile zeytin çekirdeği mükemmel bir şekilde parçalanır. 15

Şekil 4. Yoğurma (Malaksör) Kırıcıdan, çıkan zeytin hamuru, yüksek oranda yağ alabilmek amacıyla hamurun zenginleştirilmesi ve homojen hale getirilmesi için karıştırıcıya verilir. Karıştırıcı, tesisin işleme kapasitesine göre 6 hazneden oluşabilmektedir. Hamurların içindeki hamur bir yandan ılık su ile 30 o C yi geçmeyecek şekilde, termostat kontrolünde ısıtılırken; diğer yandan kanatlar vasıtası ile karıştırılarak işlemeye hazır hale getirilir. Şekil 5. Ayrıştırma(Dekantör) Malaksörün çıkışında yer alan tek vidalı pompa vasıtası ile dekantöre verilen zeytin hamuru, burada santrifüj kuvvetin etkisi ile katı ve sıvı fazlarına ayrılır. Tesis 2 fazlı çalışacağından, dekantörden zeytinyağı ve sulu prina çıkacaktır. Zeytinyağı üretiminde 2 fazlı sistemle çalışılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. 16

Şekil 6.Separasyon (Separatör) Olgunlaşmamış yeşil zeytini işlerken, yağın ve suyun özgül ağırlığı birbirine yakın olduğu için dekantörden çıkan karasuda yağın olgunlaşmış zeytine göre biraz fazla olması yönünden daha iyidir. Elde edilen zeytinyağının bünyesinde bulunan az miktardaki bitkisel su ve bazı katı parçaların, kalitenin korunması açısından kısa sürede yağdan ayrılması gerekmektedir. Bu işlem otomatik temizlemeli dikey santrifüj ile yapılır. Elde edilen saf zeytinyağı depolanır. Projenin Maliyet Analizi Söz konusu 2 fazlı kontinü sistem zeytinyağı üretimi kapasite artışı için ayrılan yatırım bedeli 783.330 TL dir. HARCAMALAR MALİYET (TL) 2 adet kontinü sistem zeytin sıkma makinesi : 690.310 tl Dolum Pompası : 7.300 tl Yağ Stok Tankı : 78.720 tl Lagün İnşaatı : 7.000 tl TOPLAM : 783.330 tl Çalışacak Personel: 3 vardiya çalışıyor olan bahse konu tesiste 5 kişi çalışmaktadır. Kapasite artışı ile tesiste çalışan sayısının 7 kişi olması planlanmaktadır. Proses atıksuyu için sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü inşaatında ise 3 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. Çalışacak personel yöre halkından temin edilerek yöre ekonomisine katkı sağlanacak ve istihdam sağlanacaktır. 17

1.c) Doğal kaynakların kullanımı (arazi kullanımı, su kullanımı, kullanılan enerji türü vb.), Arazi Kullanımı: Proje; Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mah., Kemerova Mevkii, 2494 Nolu Parsel üzerinde Emin SAKALLI tarafından Zeytinyağı Üretiminde Kapasite Artışı planlanmaktadır. Söz konusu tesiste zeytinyağı üretimi yapılmakta 2 fazlı sistemle çalışılmaktadır. Söz konusu tesisin toplam alanı 4650 m² olup bu alanın içerisinde 407 m 2 alanda fabrika binası bulunmaktadır. Tesiste inşaat aşaması sadece proses atıksuyu için sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü yapımında söz konusu olacaktır. Lagün 726 m 3 lük (22mx22mx1,5m) alanı kaplayacaktır. İnşa edilecek proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tesis alanının 1/100000 lik İl Çevre Düzeni Planında Tarım Arazisi içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir. Faaliyet alanına en yakın yerleşim birimleri, güney yönünde yaklaşık 3500 metre mesafede Kayışlar, Doğu yönünde yaklaşık 2680 metre mesafede Kapaklı Mah., Batı yönünde yaklaşık 3710 metre mesafede Mecidiye dir. Su Kullanımı: Tesiste beş sebepten ötürü su kullanımı olacaktır. Birincisi inşaat aşamasında personelin içme ve kullanma suyu, ikincisi inşaat aşamasında tozuma olmaması için kullanılacak olan su, üçüncüsü işletme aşamasında personelin içme ve kullanma suyu, dördüncüsü zeytinin yıkanması sırasında kullanılan su ve son olarak da bir defaya mahsus olmak üzere buhar kazanında kullanılacak olan sudur. Kullanılacak olan söz konusu su, tesiste bulunan artezyen kuyudan temin edilecektir. İnşaat aşamasında evsel nitelikli su kullanılması; İnşaat aşamasında 3 personel çalıştırılması planlanmaktadır. Kişi başına tüketilecek içme ve kullanma suyu miktarı 217 litre/gün alınmıştır. (Kaynak: TUİK) İnşaat aşamasında personelin ihtiyacı için su kullanımı söz konusu olacaktır. Toplam kullanma suyu 217 lt/gün kişi x 3 kişi = 651 lt/gün = 0,65 /gün dür. İnşaat aşamasının 15 gün sürmesi planlanmaktadır. 18

Tablo 4. İnşaat Aşamasında Personelin Kullanacağı Su Miktarı Personelin Kullanacağı Su Miktarı m 3 Günlük 0,651 İnşaat süresi ( 15 gün ) 9,765 İnşaat aşamasında tozumayı engellemek amacıyla kullanılacak su miktarı; İnşaat aşamasında tozumayı engellemek amacı ile sulama yapılması gerekecek durumlarda kullanılması düşünülen su miktarının 5 m 3 /gün olacağı tahmin edilmektedir. Personelin evsel nitelikli su kullanması: Tesiste yapılacak kapasite artışı ile 7 personel çalışıcaktır. Kişi başına tüketilecek içme ve kullanma suyu miktarı 217 litre/gün alınmıştır. (Kaynak: TÜİK) Kullanılacak olan söz konusu su, tesis sahası içerisinde bulunan kuyudan temin edilecektir. Toplam kullanma suyu 217 lt/gün kişi x 7 kişi = 1519 lt/gün= 1,52 m 3 /gün dür. Tablo 5. İşletme Aşamasında Personelin Kullanacağı Su Miktarı Personelin Kullanacağı Su Miktarı m 3 Günlük 1,52 Aylık 45,6 Sezonluk (100 gün) 152 Zeytin Yıkamada Kullanılacak Su Fabrikada zeytinin yıkanması amacıyla kullanılacak proses suyu, tesis sahası içerisinde bulunan kuyudan temin edilecektir. 1 ton zeytin yıkamada 50-100 litre su kullanılmaktadır. Tesiste kullanılması öngörülen yıkama suyu miktarı 50 litredir. Tesiste günlük 160 ton zeytin yıkanacağına göre oluşacak atıksu miktarı 8 m 3 /gün dür. Buhar Kazanında Kullanılacak Su: Tesiste bir buhar kazanında tek sefere mahsus olmak üzere yaklaşık 6 ton civarında su kullanılacağı tahmin edilmektedir. Söz konusu bu su, sistemde daima devir daim şeklinde dolanacağından kullanımında süreklilik olmayacaktır. Tesiste 2 adet buhar kazanı bulundurulması planlanmaktadır. Bu nedenle de buhar kazanları için toplam 12 ton su gerekecektir. Tablo 6. Zeytinyağı Üretiminde Kullanılacak Su Miktarı Tesiste Üretimde Kullanılacak Su Miktarı m 3 Günlük 8+12 Aylık 240+12 Sezonluk (100 gün) 800+12 19

Üretimde makineler elektrik gücüyle çalışacaktır. İşletmede zeytini yıkamak için kullanılacak sıcak su için 2 adet buhar kazanı olacaktır. Söz konusu kazanda yakıt olarak linyit kömürü kullanılacaktır. Bir adet buhar kazanında saatte yaklaşık 7 kg linyit kömürü yakılması planlanmaktadır. Kazanlar için; Isıl Güç = 7 kg/saat x 4.480 kcal/kg x 4,18 kj/kcal x 1 saat/3.600 saniye = 36,41 kw x 1 MW / 1000 kw = 0,0364 MW Tesisin ısıl gücü; 0,0364 MW X 2 adet buhar kazanı = 0,0728 MW Tesiste kullanılacak kömür ile ilgili olarak; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürülüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. özellikleri 1. ç) Atık miktarı (katı, sıvı, gaz ve benzeri) ve atıkların kimyasal, fiziksel ve biyolojik İnşaat Aşamasında Oluşacak Atıklar Atıksu İnşaat alanında hafriyattan sonra havuz için; temel atılması, su basmanı, tabliye betonunun dökülmesi aşamalarında hazır beton kullanılacak, hazır beton içerisinde kullanılan su, yapıların bünyesinde hapsolacak ve faaliyet alanında herhangi bir atık su oluşmayacaktır. Fakat hazır betonu taşıyan transmikserlerin yıkanması sırasında atık su oluşacaktır, ancak oluşacak bu atık sulardan hazır beton firması sorumlu olup, transmikserlerin yıkanma işlemleri kesinlikle projeye ait sahada gerçekleştirilmeyecektir. Hazır beton firmasına ait sahada yıkanarak, sahalarında bulunan sızdırmasız beton havuza dökülecektir. İnşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı atık su oluşumu söz konusudur. Kişi başına tüketilen içme ve kullanma suyu miktarı 217 litre/gün alınmıştır (Kaynak: TÜİK) İnşaat aşamasında maksimum 3 işçinin çalışması planlanmaktadır. Toplam su ihtiyacı = 3 kişi x 217 lt /gün =651 lt /gün = 0,651 m 3 /gün dür. Kullanılan suyun tamamının atık su olarak geri döneceği kabul edilirse oluşması beklenen atık su miktarı; 0,651 m 3 /gün olacaktır. Tozumayı engellemek amacı ile kullanılacak olan sudan atık su oluşumu söz konusu olmayacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak evsel atıksu, sızdırmasız fosseptik çukurunda biriktirilecek ve belirli aralıklarla bedeli mukabilinde vidanjörle çektirilerek kanalizasyona deşarj edilerek bertaraf edilecektir. Atıksuların bertarafı ile ilgili Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü 20

ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafı ilgili belgelerin 5 yıl saklanacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Katı Atık: Tesiste inşaat aşamasında 3 kişinin çalışması planlanmaktadır. Tesiste personelin günlük ihtiyaçlarından kaynaklanacak evsel nitelikli katı atık oluşması söz konusu olacaktır. Kişi başına 1,14 kg/gün kabul edilerek yapılan hesaplamalar aşağıda tablo halinde verilmiştir. Hesaplamalar günde 8 saat çalışılması ve inşaat süresinin 15 gün sürmesi durumu göz önünde bulundurularak yapılmıştır. Toplam Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı = 1,14 kg/gün x 3 kişi = 3,42 kg/gün dür. Tablo 7. İnşaat Aşamasında Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Kg Miktarı Günlük 3,42 İnşaat süresi ( 15 gün ) 51,3 Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar 14.3.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de değişiklik yapılan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecektir. Biriktirilecek atıklar Akhisar Belediyesi tarafından toplanarak bertaraf edilecektir. Hava Kirliliği: Toz Emisyonlarının Hesaplanması: Hesaplarda kullanılan emisyon faktörleri için US Environmental Protection Agency (USEPA), Corinne Air ve Air and Waste Management Group tarafından yayınlanan Air Pollution Engineering Manual den yararlanılacaktır. Bahsedilen bu işlemler sırasında çıkması muhtemel tozun miktarı EPA Emisyon Faktörleri kullanılarak aşağıdaki şekilde hesaplanacaktır: Tablo 8. İnşaat Aşamasında Çıkması Muhtemel Tozun Miktarı Kaynaklar Emisyon Faktörleri kg/ton Kontrolsüz Kontrollü Sökme 0,025 0,0125 Yükleme 0,010 0,005 Nakliye (gidiş-dönüş toplam 0,7 0,35 mesafesi) Boşaltma 0,010 0,005 Depolama 5,8 2,9 21

Oluşacak proses atıksuyu, tesiste yapılacak 726 m 3 lük (22mx22mx1,5m) buharlaştırma lagünlerine alınacaktır. İnşa edilecek proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Hesaplamalarda temel derinliği ortalama 1,5 m alınacaktır. Bitkisel toprak ise bu derinliğin 20 cm lik üst kısmını teşkil edecektir. Tesiste oluşacak bitkisel toprak miktarı : 484 m 2 x 0,2 m = 96,8 m 3 Tesiste yapılacak diğer hafriyat miktarı : 484 m 2 x 1,3 m = 629,2 m 3 Tesiste oluşacak toplam hafriyat miktarı ise : 96,8 + 629,2 = 480 m 3 Buradan çıkacak olan bitkisel toprak ve hafriyat beraber işlem görecek olup inşaatın temel dolgusu, alan içindeki ulaşım yolları ve bahçe alanlarının düzenlenmesi için kullanılacaktır. Artacak hafriyat ise en yakın belediyenin göstereceği hafriyat döküm alanına tesise ait araçlarla götürülerek bertarafı sağlanacaktır. Hafriyat dökülecek alan için ilgili belediyeden izin alınması proje sahibinin taahhüdü altındadır. İnşaat çalışması sırasında oluşacak hafriyat atıklarının Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde bertarafı yapılacaktır. Buna göre; Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği bilgileri yardımı ile toz miktarının yönetmelikte belirtilen 1 kg/saat miktarını geçip geçmediği hesaplanmıştır. İşletmemizin toz emisyonu, kontrolsüz emisyon faktörleri ile hesaplanmıştır. Aşağıda bu hesaplamalar yapılmıştır; Toplam hafriyat miktarı = 726 m 3 Hafriyatı yapılacak toprağın yoğunluğu = 1,6 gr/cm3 Toplam toprak miktarı = 726 m 3 x 1,6 gr/cm 3 = 1161,6 ton İnşaat aşamasının 15 gün süreceği varsayılarak günlük toz oluşturacak malzeme miktarı = 1161,6 / 15 = 77,44 ton/gün 77,44/ (8 saat) = 9,68 ton/saat hesaplanır. İnşaat Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu: Malzemenin Sökülmesi Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu, Sökme Emisyon Faktörü Malzeme Miktarı Sökme Sonucu Oluşan Emisyon Debisi = 0,025 kg/ton = 9,68 ton/saat = 9,68 ton/sa x 0,025 kg/ton = 0,24 kg/saat 22

Malzemenin Kepçe ile Kamyona Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu, Yükleme Emisyon Faktörü Malzeme Miktarı Sökme Sonucu Oluşan Emisyon Debisi = 0,010 kg/ton = 9,68 ton/saat = 9,68 ton/sa x 0,010 kg/ton = 0,0968 kg/sa Malzemenin Taşınması Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu, Malzemenin nakliyesi aşamasında ortalama 500 m lik yol, 30 ton taşıma kapasiteli kamyon ile toplamda 3 defa kullanılarak toplam gidiş-geliş 1,5 km lik yol kullanılacağı varsayılırsa, bu durumda taşınmadan dolayı oluşacak toz miktarı; Taşıma Emisyon Faktörü Taşıma Mesafesi (3 sefer/gün) Taşıma Sonucu Oluşan Emisyon Debisi = 0,7 kg/km-araç = 0,5 km x 3 = 1,5 km = 1,5 km x 0,7 kg/km-araç = 1,05 kg/gün = 0,131kg/sa Malzemenin Boşaltılması Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu, Boşaltma Emisyon Faktörü Malzeme miktarı Boşaltma Sonucu Oluşan Emisyon Debisi = 0,010 kg/ton = 9,68 ton/sa =9,68 ton/sa x 0,010 kg/ton = 0,0968 kg/sa Toplam Emisyon miktarı ise = 0,24 + 0,0968 + 0,131 + 0,0968 = 0,564 kg/saat Saatlik kütlesel debi değerleri (Toz Emisyonu için; Baca Dışındaki Yerlerden 1 kg/saat) sınır değerini aşmadığı için, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri hesaplanmamıştır. Buna göre; Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği bilgileri yardımı ile toz miktarının yönetmelikte belirtilen 1 kg/saat miktarını geçip geçmediği hesaplanmıştır. İşletmemizin toz emisyonu, kontrolsüz emisyon faktörleri ile hesaplanmıştır. Tesiste işletmeden kaynaklanan toplam toz emisyonu debisinin 0,564 kg/saat olduğu hesaplanmıştır. Bu değer; Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo 2.1 de belirtilen 1 kg/saat lik sınır değerinin altında kalmaktadır. İnşaat aşamasında toz emisyonu oluşması halinde emisyonu engellemek amacıyla SKHKKY de yer alan; Araziye rüzgarı kesici levhalar yerleştirir, duvar örülür veya rüzgarı kesici ağaçlar dikilir, Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılır, Hafriyat malzemesinin üstü naylon branda veya tane büyüklüğü 10 mm den fazla olan maddelerle kapatılır, Sulama yapılır, 23

Tesis içi yollar düzenli olarak temizlenmeli, tozumaya karşı her türlü önlem alınmalı (sulama, süpürme, toz bağlayan maddelerle muameleye tabi tutulması vb) ve yollar bitümlü kaplama malzemeleri (asfalt vb.) ve/veya beton malzemelerle kaplanmalıdır. Hükümlerine uyulacaktır. Gaz Atık: İş Makinelerinde Kullanılacak Yakıt Miktarı: İnşaat aşamasında kullanılacak iş makineleri şu şekildedir. Tablo 9. İnşaat Aşamasında Kullanılacak İş Makineleri İş Makinesi Adet Yükleyici 1 Ekskavatör 1 Kamyon 1 Beton pompası 1 Beton Karıştırıcısı (Mikser) 1 Faaliyet esnasında kullanılacak yakıt, kullanılan iş makineleri için gerekli olan yakıttır. Gerekli olacak yakıt GSM ruhsatlı benzin istasyonlarından sağlanacak olup, sahada yakıt depolaması yapılmayacaktır. Bir iş makinesi için saatlik yakıt tüketimi 4 lt dir. Sahada toplam yakıt kullanan 5 adet iş makinesi çalışacak olup, çalışan makineler için gerekli motorin ihtiyacı 20 lt/h tır. Buna göre; Yoğunluk 15 0 C: 0,8654 kg/lt (Hava Kirliliği Kontrol ve Denetimi) Q = 20 lt/h x 0,8654 kg/lt = 17.308 kg/h (0,0173 t/h) Tablo 10. Dizel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (kg/t) KİRLETİCİ DİESEL Karbonmonoksitler 9,7 Hidrokarbonlar 29 Kükürt oksitler 6,5 Toz 18 (Kaynak: Hava Kirliliği Ve Kontrolü Esasları, Doç.Dr. Aysen Müezzinoğlu) İş makinelerinden kaynaklanması beklenen kirletici tahmin değerleri; Karbonmonoksitler : 9,7 kg/t x 0,0173 t/h = 0,16781 kg/h Hidrokarbonlar : 29 kg/t x 0,0173 t/h = 0,5017 kg/h Kükürt oksitler : 6,5 kg/t x 0,0173 t/h = 0,11245 kg/h 24

Toz : 18 kg/t x 0,0173 t/h = 0,3114 kg/h İş makinelerinden kaynaklanacak emisyonun kütlesel debi değerleri çok küçük olduğundan ve bu makinelerin hepsinin aynı anda çalışması mümkün olmadığından hava kalitesine olumsuz bir etkinin olması beklenmemektedir. İş makinelerinin bakımları (yağ, su vb.), düzenli olarak tesise en yakın serviste yapılacaktır. Bu nedenle tesiste inşaat aşamasında iş makinelerinden kaynaklı atık yağlar oluşmayacaktır. Faaliyet esnasında Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ile ilgili hükümlere uyulması projhe sahibinin taahhüdü altındadır. Ayrıca faaliyet esnasında Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik ilgili hükümleri proje sahibinin taahhüdü altındadır. İşletme aşamasında oluşacak atıklar; Personel Kaynaklı Katı Atıklar: İşletme sırasında personelin kullanımı sonrası yemek artığı, ambalaj kağıdı ve pet şişe gibi katı atıklar oluşabilmektedir. Tesiste çalışacak toplam personel sayısı 7 kişidir. Söz konusu personelden dolayı oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı, günlük kişi başına 1,14 kg kullanılarak hesap edilmiştir. Zeytin mevsiminin sezonluk olması nedeniyle hesaplamalar günde 24 saat, ayda 30 gün ve sezonda 100 gün kabul edilerek hesap edilmiştir. Toplam Katı Atık Miktarı = 1,14 kg/gün x 7 kişi = 7,98 kg/gün dür. Tablo 11.Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı Personelden Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı Kg Günlük 7,98 Aylık ( 30 gün ) 239,4 Sezonluk (100 gün) 798 Vk = β x (N x C x T) / (α x yb) Burada; Vk = Belirli bir yerleşim yeri için gerekli depolama (kap) hacmi β = Katı atıkların ortalama üretim miktarlarında değişim faktörü (β = 1,15-1,30) α = Çöp kaplarının doluluk oranı (0,7-0,9) N = Nüfus ( personel sayısı ) 25

C = Katı atık üretim miktarı (1,14 kg /gün) T = Çöp toplama frekansı veya iki toplama işlemi arasındaki süre (3 günde bir 3 gün) yb = Katı atık birim hacim ağırlığı (ülkemiz için; 0,2-0,5 kg /lt) Vk = 1,30 x (7 x 1,14 x 3) / (0,8 x 0,3) = 130lt /gün = 0,130 m 3 /gün Çalışan personelden kaynaklı günde 7,98 kg atık oluşacaktır. Oluşacak evsel nitelikli katı atıkların toplanması için 0,130 m 3 /gün depolama kapasiteli çöp bidonlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Oluşacak evsel nitelikli katı atığın herhangi bir olumsuz faktöre neden olmaması için katı atıklar, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecek ve Akhisar Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Biriktirilen evsel nitelikli katı atıklar 14.3.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de değişiklik yapılan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecektir, toprağa ve suya karışması engellenecektir. Proses Kaynaklı Katı Atıklar: Katı atık olarak zeytinin sap ve çöplerinden dolayı ton başına 0,5 kg katı atık oluşumu beklenmektedir. Zeytinyağı Üretim Tesisinde günlük 160 ton zeytin işleneceğine göre prosesten kaynaklı günlük 80 kg katı atık oluşumu söz konusu olacaktır. Tablo 12. Prosesten Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı Proses kaynaklı katı atıklar 14.3.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de değişiklik yapılan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecek ve Akhisar Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Prosesten Kaynaklanacak Katı Atık Miktarı Kg Günlük 80 Aylık(30 gün) 2400 Sezonluk (100 gün) 8000 Sıvı Atıklar Tesiste personelin içme ve kullanma amaçlı atık suyunun yanı sıra zeytinin yıkanması sırasında atık su oluşacaktır. Bu atıksuların bertaraf yöntemleri aşağıda ilgili başlıklar altında ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. 26

Buhar kazanında kullanılacak suyun sistemde devir daimi yapılacağından bu sudan atıksu oluşması söz konusu olmayacaktır. Evsel Atıksu Tesiste üretim aşamasında toplam 7 kişi çalışacaktır. Kişi başına kullanılacak su miktarı 217 lt/gün olduğunda toplam kullanılacak su miktarı; (Kaynak: TÜİK) 7 x 217 lt/gün = 1519 lt/gün = 1,51 m 3 /gün olacaktır. Tesiste oluşacak evsel atıksu, sızdırmasız fosseptik çukurunda biriktirilecek ve belirli aralıklarla bedeli mukabilinde vidanjörle çektirilerek kanalizasyona deşarj edilerek bertaraf edilecektir. Atıksuların bertarafı ile ilgili Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafı ile ilgili belgelerin 5 yıl saklanacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Proses Kaynaklı Oluşan Atıksu Zeytin Yıkamadan Kaynaklı Atıksu 1 ton zeytin yıkanması esnasında 0,05 m 3 su oluşacağından; Günde; 160 ton x 0,05 m 3 = 8 m 3 /gün zeytin yıkama atıksuyu oluşacaktır. Yılda; 8 x 100 = 800 m 3 /yıl zeytin yıkamadan kaynaklı atıksu oluşacaktır. Tesiste zeytinin yıkanması sonucu oluşacak proses kaynaklı atıksu için tesis sahasında bulunan 2 adet 75 m 3 lük (5mx5mx3m) sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü mevcuttur. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun olabilmesi için havuzların 1,5 metreye kadar atıksu ile doldurulacağı firmanın taahhüdü altındadır. Mevcut lagünlere ek olarak 726 m 3 lük (22mx22mx1,5m) sızdırmaz betonarme lagün yapılacaktır. Lagünlerin toplam kapasitesi bir sezonda (100 gün) oluşacak atıksuyun toplanabileceği kadardır. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Buharlaştırmanın yeterli olmadığı ve alıcı ortama deşarj gerektiği durumlarda Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafının SKKY de belirtilen alıcı ortam standartlarını sağlayacak şekilde yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Seperatörden Kaynaklı Atıksu Tesiste zeytinyağı üretimi esnasında seperatörlerden bir miktar atık su çıkacaktır. Seperatörlerden çıkacak atıksuyun 0,8 m 3 /gün olacağı kabul edilmiştir. Tesiste seperatörden çıkan 27

atıksu, sulu prinayla birlikte sulu prina dinlendirme havuzuna verilecek ve daha sonra sulu prina ile birlikte ekstraksiyon fabrikasına hammadde olarak verilecektir. Tesiste Oluşacak Atıksular ve Bertaraf Yöntemleri Nitelik Miktar (m 3 /gün) Bertaraf Yöntemi Evsel Atıksu 1,51 Fosseptik Proses Atıksuyu 8 Buharlaştırma Lagünlerinde Seperatör Suyu 0,8 Sulu Prina Havuzu Proseste Oluşacak Sulu Prina Miktarı; Zeytinyağı Üretim Tesisinde tam kapasiteyle çalışıldığında günde maksimum 120 ton sulu prina oluşacağı göz önüne alınarak; Karasulu prina yoğunluğu: 1,060 gr/ml dir. (Kaynak: DEÜ Çevre Mühendisliği Bölümü, Zeytin Karasuyu Arıtımı Projesi, 2003, İzmir,sayfa 23) Sulu Prina Hacmi : (120 ton/gün) / (1,060 ton/m³ ) = 113,2 m³/ gün sulu prina oluşacaktır. Söz konusu bu sulu prina, tesis alanında bulunan 231 m³ (7x11x3) lük sulu prina dinlendirme havuzuna alınacak ve dinlendirildikten sonra 2 günlük periyotlarla hammadde olarak ektraksiyon fabrikalarına satılacaktır. Gürültü İşletme aşamasında gürültü, kullanılacak aşağıdaki makinelerden kaynaklanacaktır. Tablo 13. Kullanılacak Makine ve Aletlere Ait Gürültü Seviyeleri Makine ve Ekipmanlar Miktar (adet) Motor Gücü (kw) Müsaade Edilen Ses Gücü Seviyesi Ses Gücü Düzeyi Lw (db) Zeytin Yıkama Makinası 2 1,5 Lw=82 + 11log P 83,94 Zeytin Kırma Makinası 2 20 Lw=82 + 11 log P 96,31 Malaksör 2 3 Lw=82 + 11 log P 87,25 Dekantör 2 20 Lw=82 + 11log P 96,31 Seperatör 2 5,5 Lw=82 + 11 log P 90,14 (Kaynak: Çevre Bakanlığı Mevzuatı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi yönetmeliği Faaliyetler sırasında oluşacak gürültü seviyelerini hesaplamada kullanılan formül, 29.01.1992 tarihinde yayınlanan Akustik-Çevre Gürültüsünün Tanımlanması ve Ölçülmesi Kısım 28

2-Arazi Kullanımında Meydana Gelen Gürültülerle İlgili Verilerin Elde Edilmesi TS 9798 Standardında 1.1.3. Bölümünde verilmiştir. Formülde n gürültü sayısını, L. gürültü düzeyini (dba) göstermektedir. Gürültünün r mesafedeki yayılımının hesaplanmasında; her gürültü kaynağının r mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesaplandıktan sonra, r mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. Lp ort = 10 logz 10 Lpl/10 Lport = 10 logz ( 2x 10 83,94/10 + 2x 10 96,31/10 + 2x 10 87,25/10 + 2x 10 96,31/10 +2x 10 90,14/10 ) Lp ort = 10 logz ( 2x 10 8,394 + 2x 10 9,631 +2x 10 8,725 + 2x 10 9,631 +2x 10 9 014 ) Lp ort = 103,4 dba r = 1 m için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lpj = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 1 2 ) = 95,4 dba Lpq = Lp 1 = 95,4 dba r = 10 m. için ; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 10 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 10 2 ) = 78,4 dba Lpq = Lp 10 = 78,4 dba r = 20 m. için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 20 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 20 2 ) = 69,39 dba Lpq = Lp 20 = 69,39 dba r = 30 m. için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 30 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 30 2 ) = 65,87 dba Lpq = Lp30 = 65,87 dba r = 40 m için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) 29

Lp 40 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 40 2 ) = 63,37 dba Lpq = Lp 40 = 63,37 dba r = 50 m için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 50 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 50 2 ) = 61,44 dba Lpq = Lp50 = 61,44 dba r = 100 m için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 100 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 100 2 ) = 55,42 dba Lpq = 55,42 dba r = 200 m için; Lp i = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 200 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 200 2 ) = 49,39 dba Lpq = 49,39 dba r = 300 m için; Lp ; = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 300 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 300 2 ) = 45,87 dba Lpq = 45,87 dba r = 400 m için; Lp ; = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 400 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 400 2 ) = 43,37 dba Lpq = 43,37 dba r=700 m için; Lp ; = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 400 = 103,4+ 10 log ( 2/ 4 x 3.1x 700 2 ) = 43,37 dba Lpq = 38,51dBA r = 1000 m için; Lp ; = Lp ort + 10 log (Q/4n r 2 ) Lp 1000 = 103,4 + 10 log ( 2/ 4 x 3.14 x 1000 2 ) = 35,42 dba Lpq = 35,42 dba İşletme sırasında kullanılacak makine ve teçhizattan kaynaklanacak gürültünün mesafeye göre değişimi aşağıdaki Tablo 14 da verilmektedir. 30

Tablo 14. Gürültü Mesafe Dağılımı ( db, m) r ( m ) Lpi, db Leq 1 95,40 (dba) 95,40 10 78,40 78,40 20 69,39 69,39 30 65,87 65,87 40 63,37 63,37 50 61,44 61,44 100 55,42 55,42 200 49,39 49,39 300 45,87 45,87 400 43,37 43,37 1000 35,42 35,42 Grafik:1 Mesafeye Bağlı Gürültü Grafiği Faaliyet sahasında çalışacak işçilere, teknik olarak makinelerdeki gürültü seviyesini daha aşağılara düşürmek mümkün olmadığı için, kulaklarını korumak için pratik ve kullanılması kolay kulaklıklar verilmesi gerekmektedir. Bu konuda gerekli önlemler alınarak işçilerin gürültüden en az etkilenmesi için gerekli bütün tedbirler alınacaktır. Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri yaklaşık 2680 m mesafededir. Bu mesafede oluşacak gürültü şiddeti ise 35,42 dba den çok daha az bir değere sahip olacaktır. Bu nedenle 31

faaliyet alanına yaklaşık 2680 m mesafede bulunan Kapaklı Mah. faaliyetten dolayı olumsuz etkilenmesi söz konusu olmayacaktır. Tesisin, 10.10.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre İzin Ve Lisans Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi için İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ne başvuruda bulunulacak ve İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü nün değerlendirme sonucuna göre Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine uyulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Atık Yağlar İşletme aşamasında makinelerin bakımları esnasında atık yağların oluşması ihtimali bulunmaktadır. Tesiste atık yağ oluşması durumunda bu atık yağlar, sızdırmaz variller içinde beton zemin üzerinde depolanarak lisanslı bertaraf tesislerine gönderilecektir. Konu ile ilgili olarak 30 Temmuz 2008 tarihli ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Ambalaj Atıkları Tesiste işletme aşamasında çalışacak personelin yeme ve içme amaçlı olarak kullanacakları malzemelerden kaynaklanan, proseste deformasyona uğramış hammadde kutuları, büro ve sosyal tesislerden kağıt, karton, naylon, plastik ve türevleri olmak üzere tesiste ambalaj atıkları oluşumu söz konusudur. Oluşacak ambalaj atıkları, lisanslı ambalaj atığı geri kazanım tesislerine iletilmek üzere tesis içerisinde bulunan ambalaj atıkları varillerinde biriktirilecektir. Oluşabilecek ambalaj atıkları için 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tesiste şişeleme veya paketleme yapılması durumunda tesis Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğince Piyasaya sürenler olarak nitelendirilecektedir. Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Madde.10 gereğince piyasaya sürenlerin yükümlülükleri; 32

(1) Piyasaya sürenler; a) Ürünlerinin ambalajlanması sırasında, ürünün kullanımı sonrası en az atık üretecek ve geri dönüşümü ve geri kazanımı en kolay ve en ekonomik olacak ambalajları kullanmakla, b) Ürünlerin ambalajlanması sırasında tekrar kullanıma uygun ambalajları tercih etmekle, c) Bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-5 Piyasaya Süren Müracaat Formu nu internet aracılığıyla doldurabilmek için Bakanlığa müracaat ederek internet erişim şifresi ile kod numarası almakla, ç) Bir önceki yıl piyasaya sürdüğü ürünlerin ambalajları için bu Yönetmeliğin ekinde yer alan Ek-5 Piyasaya Süren Müracaat Formu nu internet aracılığıyla doldurarak bir sureti ile birlikte her yıl Şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermekle, d) Bu Yönetmeliğin 19 uncu maddesinde belirtilen geri kazanım hedeflerini sağlamakla, e) Hedefleri sağlamak amacıyla piyasaya sürdükleri ürünlerin ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması için belediyeler ve (Değişik ibare: R.G-30/3/2010-27537) (1) çevre lisansı almış olan işletmeler ile birlikte sözleşmeler yapmakla, f) Yapılan sözleşmeler doğrultusunda hazırlanan ve belediyeler tarafından Bakanlığa sunulan ambalaj atıkları yönetim planına göre; ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, geri dönüştürülmesi ve geri kazanılması konularında tüketicileri ve belediyeleri bilgilendirici eğitim faaliyetlerinde bulunmakla ve ilgili harcamaları karşılamakla, g) Belediyeler tarafından Bakanlığa sunulan ambalaj atıkları yönetim planına göre; ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, geri dönüştürülmesi ve geri kazanılması konusunda yürütülen çalışmalarla ilgili harcamaları karşılamakla, ğ) Sözleşmeler doğrultusunda toplanan ve geri kazanımı sağlanan ambalaj atıklarına ait belgelerini, bu Yönetmeliğin 23 üncü maddesinde belirtildiği şekilde her yıl Şubat ayı sonuna kadar Bakanlığa göndermekle h) Piyasaya sürmüş oldukları ürünlerin ambalajlarının 15 inci maddede belirtilen değerleri sağladığını kontrol etmekle yükümlüdürler. 33

-(2) Piyasaya sürenler, bu maddenin birinci fıkrasının (ç), (d), (e), (f), (g) ve (ğ) bentlerindeki yükümlülüklerini yetkilendirilmiş kuruluşlara devredebilirler. Atık Pil ve Akümülatörler olmayacaktır. Tesiste işletme aşamasında herhangi bir atık pil ve akümülatör oluşması söz konusu Ancak, 03.03.2005 tarih ve 25744 sayılı Gazetede yayınlanan Atık Pil ve Akümülatörler kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik in tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tehlikeli Atıklar İşletme aşamasında tehlikeli atık oluşması beklenmemektedir. Ancak oluşması durumunda tehlikeli atıklar, sızdırmaz alan üzerinde özel bidonlarda biriktirilerek lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Bu tehlikeli atıkların toplanması, biriktirilmesi ve bertarafı konularında 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik in tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Bitkisel Atık Yağlar Tesiste çalışanların yemek ihtiyacı dışardan karşılanacağından bitkisel atık yağ oluşması beklenmemektedir. Ancak tesiste bitkisel atık yağın oluşması durumunda bitkisel atık yağlar, sızdırmasız varillerde biriktirilerek lisanslı geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Ancak,19/04/2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. 34

Tıbbi Atık Tesiste olabilecek herhangi bir yaralanma vb. olaylar için araçlarda ve personelin kalacağı geçici yapılarda acil müdahale ilk yardım malzemeleri bulundurulacaktır. Bu hususta meydana gelebilecek atıklar için ayrı bir tıbbi atık toplama kutusu bulundurulacak olup bu atıklar bölgeye en yakın sağlık kuruluşuna verilecektir. Konu ile ilgili olarak 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir. Hava Kirliliği Tesiste 2 adet buhar kazanı olacaktır. Tesiste kullanılacak olan kazandan kaynaklanan emisyon oluşumu söz konusudur. İşletme aşamasında, proses suyunu ısıtmak için yakıt olarak kömür kullanılacaktır. Bu ısıtma işlemi hamurun ve suyun 20-25 0 C derece olmasını sağlayacak kadar yapılacaktır. Tesiste 1 adet kazan için saatte 7 kg prina yakıt olarak kullanılacağı tahmin edilmektedir. Tesisin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği dikkate alınarak; Kazan için; Isıl Güç = 7 kg/saat x 4.480 kcal/kg x 4,18 kj/kcal x 1 saat/3.600 saniye = 36,41 kw x 1 MW / 1000 kw = 0,0364 MW Tesisin ısıl gücü; 0,0364 MW X 2 adet buhar kazanı = 0,0728 MW Tesiste kullanılacak kömür ile ilgili olarak; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürülüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tesis 10.10.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi için İl Çevre Müdürlüğüne başvuruda bulunulacak ve müdürlüğün değerlendirme sonucuna göre yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Tesiste Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine uyulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. 35

1.d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski: Proje konusu; Zeytinyağı Üretimi olan tesiste, işletme aşamasında, çalışanların sağlık ve güvenliklerini korumak için 4857 sayılı İş Kanununda yer alan tedbirlere uyulacaktır. Her işletmede olması muhtemel olan yangın ve patlamalar için itfaiye yönünden alınması gereken bütün önlemler alınacaktır. 24.12.1973 tarih ve 1475 sayılı İş Kanunu kapsamına giren ve parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve zararlı, katı, sıvı, gaz halindeki maddelerle çalışılan işyerlerinde ve işlerde, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerine uyulacaktır. Tesiste olabilecek herhangi bir kaza durumunda, çevre ve insan sağlığı üzerinde yaratabileceği olumsuz etkileri en aza indirgemek için "Acil Durum Planı" adı altında hazırlanmış bir eylem planı yer alacaktır. Faaliyetin tüm aşamalarında raporun değişik safhalarında belirtildiği üzere doğal afet, sabodaj ve benzeri durumlar dışında olası bir tehlike beklenmemektedir. Proje kapsamında iş güvenliği ve işçi sağlığını koruma amaçlı olarak hazırlanan Acil Durum Planı, doğal afet, yangın, sabotaj gibi acil durumlarda işlerlik kazanacaktır. Bu planda bulunması gereken unsurlar aşağıda sıralanmıştır: * Acil Durum Ekibi'nin (ADE) Belirlenmesi * ADE'nin görev tanımlarının yapılması * ADE içerisinde ast kademeler oluşturulması(kurtarma, ilk yardım, müdahale vb.) *ADE'nin ilgili kurum/kuruluşlar ve kendi içerisindeki koordinasyon konularının belirlenmesi * ADE'nin ihtiyaç duyacağı hizmet (ulaştırma, levazım, ikmal, bakım vb.), tahsis ve protokollerin belirlenmesi *ADE içerisinde çalışacak personelin günlük çalışma esaslarının belirlenmesi ADE'nin bir müdahale anında ihtiyaç duyacağı tüm ekipman ve araçlar hazır bulundurulmalıdır. ADE, acil müdahaleler konusunda gerekli eğitimi almalıdır. Eğitimler, araç ve ekipman bakımları periyodik olarak yapılmalıdır. Acil Müdahale Planı koordinasyon öncelikleri aşağıda verilmiştir. 36

Tesiste olabilecek kaza, doğal afet, sabotaj vb. durumlarında aşağıda verilen Acil Müdahale Planı çerçevesinde hareket edilecektir. Şekil 7.Acil Müdahale Planı ACİL MÜDAHALE PLANI YANGIN DOĞAL AFET BEKÇİ PATLAMA SİVİL SAVUNMA + İLK YARDIM AMBULANS TELEFON İTFAİYE + İLK YARDIM AMBULANS HASTAHANE BEKÇİ TELEFON İTFAİYE + İLK YARDIM AMBULANS HASTAHANE İş kazalarına karşı işletmeye uyarıcı levhalar yerleştirilecek, işçiler sürekli olarak uyarılacak, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerine riayet edilecektir. Faaliyet alanında çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda yangın söndürme cihazı bulundurulacak, kaza ihtimaline karşı, tesiste ilk yardım malzemeleri daima hazır olacak tesis hiçbir zaman boş bırakılmayacaktır. Eğitimin şu şekilde olması planlanmıştır; a) İşçilerin görev ve yetkileri, b) İş sağlığı ve güvenliği konularında ulusal mevzuat ve standartlar, c) Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri, 37

d) Etkili iletişim teknikleri, e) Acil durum önlemleri f) Meslek hastalıkları, g) İşyerlerine ait özel riskler. Tesiste, 10.06.2000 tarih ve 25134 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanarak yürürlüğe giren 4857 sayılı İş Kanununda yer alan ilgili hükümlere uyulacaktır. 2. PROJE YERİ VE ETKİ ALANIN MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ 2.a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi (tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi ve benzeri) Proje; Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mah. Kemerova Mevkii, 2494 Nolu Parsel üzerinde Emin SAKALLI tarafından Zeytinyağı Üretimin Tesisi Kapasite Artışı yapılması planlanmaktadır. Söz konusu tesiste zeytinyağı üretimi yapılmakta 2 fazlı sistemle çalışılmaktadır. Söz konusu tesisin toplam alanı 4650 m² olup bu alanın içerisinde 407 m 2 alana fabrika binası bulunmaktadır. Tesis alanının 1/100000 lik İl Çevre Düzeni Planında Tarım Arazisi içerisinde yer aldığı tespit edilmiştir. Faaliyet alanına en yakın yerleşim birimleri, güney yönünde yaklaşık 3500 metre mesafede Kayışlar, doğu yönünde yaklaşık 2680 metre mesafede Kapaklı Mah., Batı yönünde yaklaşık 3710 metre mesafede Mecidiye dir. Toprağın niteliği üzerinde barındırdığı bitki örtüsü, fauna ve habitat yönünde değerlendirilir. Yapılan değerlendirmede kullanılan toprağın Kapaklı Mahallesi sınırlarında olduğu görülmektedir. Ayrıca proje yerinin rekreatif, panoramik, tarihsel, turistik ve varlık içermediği tespit edilmiştir. Proje alanında yüzeysel akışlı göl, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlar bulunmamaktadır. Faaliyet sahası içerisinde peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları yoktur. 38

İlin Topografyası ve Jeomorfolojik Durumu İl doğal açıdan; kuzey ve kuzeydoğudan Demirci dağları ve uzantıları, doğudan Kula- Gördes-Uşak platoları, güneyden Bozdağlar, batıdan Spil dağı, Yamanlar dağı uzantıları, Menemen boğazı ve Yunt dağı uzantılarıyla sınırlanmış durumdadır. Manisa il alanının çok büyük bir bölümü Gediz Havzası içinde kalır. Yanlızca Soma ve Kırkaağaç yöreleri ile Yunt Dağının batısındaki kesimler Ege Havzasına girmektedir. Türkiye nin Batı kesiminde, Ege Denizi ne dikey olarak uzanan dağ sıraları arasında kalan il topraklarında birbirinden kesin çizgilerle ayrılabilen üç değişik yeryüzü şekli vardır. Bunlar dağlık ve sarp alanlar, ilin doğu, güney ve kuzeyinde, doğu-batı yönünde uzanan düzenli sıralar oluşturur. Batıya gidildikçe yükselti azalır, dağlar ve çayırlarla kesilir. Manisa da dağların ovaları çevreleyen uzantıları tepelik ve dalgalı kesimleri yaratmaktadır. Manisa ili; Gediz Havzasının % 73 ünü kaplamaktadır. Manisa ilinde, yeryüzü şekillerinin bütün biçimlerine rastlanmaktadır. Ama ilin alanının % 54 ünü kaplayan dağlar ağırlıktadır. Bunun % 27,8 i ile platolar ve % 17,9 u ile ovalar izler. Dağlar: İl alanının % 54.3 ünü dağlar kaplamakadır. Spil Dağı: "Manisa Dağı" olarak da anılan Spil Dağı Bozdağ kütlesinin kuzeybatı ucundan ayrı bir kütle görünümündedir. Manisa il merkezine bakan yamaçları diktir, yükseltisi 1513 metredir. Yamanlar Dağı: Büyük bir bölümü İzmir ili sınırları içerisinde kalan Yamanlar Dağının doğu uzantısı Manisa İl alanına girmektedir. Manisa kesiminde kalan yüksekliği 700-800 metredir. Yunt Dağı : İlin kuzeybatı ucunda yeralan Yunt Dağı,Çandarlı Körfezine kadar uzanmaktadır. Başlıca dorukları şunlardır: Çamlıca Tepe (1201 metre), Nemrut Tepe (1074metre), Çakşır Tepe (831 metre). 39

Bozdağlar : Oldukça düzenli sıralar oluşturan Bozdağlar, Alaşehir dolaylarından başlayarak Turgutlu ilçesine kadar sınırlarını belli etmektedir. Başlıca dorukları; Kumpınar Tepe (2070 metre), Gökbel Tepedir (1148 metre). Demirci Dağları : Demirci ilçesinin kuzeydoğusunda başlayıp kuzeybatı yönüne uzanır. Demirci - Simav arasındaki Ziyaret tepe 1800 metredir. Demirci Dağlarının belli başlı dorukları şunlardır: Göl Dağı (1280 metre), Gölcük Dağları (937 metre), Çomaklı Dağı (1201 metre), Dibek Dağı (1100 metre). Çal Dağı: Demirci Dağları ve Gördes in doğusundaki Çomaklı Dağı ile Salihli ovasının kuzeydoğusundaki Dibek Dağının yükselen kabartısı Çal Dağını oluşturmaktadır. En yüksek noktası Aysekizi Tepedir (1034metre). Uysal Dağı: Batı Anadolu Dağlarının bir koludur. Yüksekliği 1345 metredir. Ovalar: Gediz Ovası: Doğuda Sarıgöl kesimi ile batıda Menemen boğazı arasında değişen doğrultusu ile 150 km uzunluğu ve 10-20 km genişliğine sahiptir. Bakırçay Ovası: Kırkağaç ın Doğu kesiminde başlayıp Soma nın batısı, doğusu ve güneyine yayılan Bakırçay ovası 30 kilometre uzunluğunda ve 10 kilometre genişliğindedir. Vadiler: Gediz Vadisi: Uşak il alanı içinden batıya uzanarak Manisa topraklarına girmektedir. Gediz Vadisine kuzeyde Selendi ve Demirci çayları açılmaktadır. Gediz Vadisi yükseltisi Kütahya nın Gediz ilçesi yakınında 1200 metre dolayında iken Demirci Çayı ile birleştiği noktada 160 metreye kadar inmektedir. 40

Jeolojik Yapı ve Stratigrafi Manisa ve çevresinde temeli paleozoyik yaşlı metamorfik kayaçlar oluşturur. Menderes masifi olarak adlandırılan temeldeki kayaçlar, bir çekirdek ve bunun üzerinde bir örtüden oluşmuş iki birim olarak düşünülmektedir. Çekirdek gnayslardan oluşmuştur. Bunlar gözlü gnayslar ve mavi gözlü gnaysların üzerinde şistlerden oluşmuş kalın bir örtü yer alır. Metamorfizma derecesi çekirdekten dışa doğru azalmaktadır. Metamorfik kayaçların üzerine mesozoyik yaşlı kireçtaşları gelir. Mesozoyik kireçtaşlarının üzerinde uyumsuz olarak neojenin karasal çökelleri ve Kula volkanik kayalarından bazaltlar yer alır. En üstte Gediz Nehri ve yan derelerin getirdiği kuvaterner alüvyonları yer almaktadır. Manisa ve çevresinde temeli paleozoyik yaşlı metamorfik kayaçlar oluşturur. Menderes masifi olarak adlandırılan temeldeki kayaçlar, bir çekirdek ve bunun üzerinde bir örtüden oluşmuş iki birim olarak düşünülmektedir. Çekirdek gnayslardan oluşmuştur. Bunlar gözlü gnayslar ve mavi gözlü gnaysların üzerinde şistlerden oluşmuş kalın bir örtü yer alır. Metamorfizma derecesi çekirdekten dışa doğru azalmaktadır. Metamorfik kayaçların üzerine mesozoyik yaşlı kireçtaşları gelir. Mesozoyik kireçtaşlarının üzerinde uyumsuz olarak neojenin karasal çökelleri ve Kula volkanik kayalarından bazaltlar yer alır. En üstte Gediz Nehri ve yan derelerin getirdiği kuvaterner alüvyonları yer almaktadır. Türkiye nin jeoloji haritası da Harita 1 de verilmiştir. Harita 1. Türkiye Jeoloji Haritası Kaynak: M.T.A Bölge Müdürlüğü 41

Metamorfizma ve Magmatizma Manisa nın büyük kısmı Gediz Havzası içinde kalmakta olup, Soma ve Kırkağaç yöreleri ile Yunt Dağı nın batısındaki kesimleri Ege Havzasında kalmaktadır. Manisa ilinde yeryüzü şekillerinin bütün biçimlerine rastlanmaktadır. 13269.75 km2yüzölçümünesahip il alanının % 54.3 ünü dağlar, % 27.8 ini platolar, % 17.9 unu ovalar kaplamaktadır. Manisa il alanında, tüm jeolojık dönemlerde yapılanmış oluşumlara rastlanmıştır.il alanının temeli I. ZAMAN (poleozoik) yaşlı şistler, gnaylar ve kristalize kalkerler oluşturmaktadır. Bozdağ, Uysal dağı, Dibekdağı ve Demirci dağları bütünüyle I.ZAMAN serilerinden oluşmuştur. İl merkezinin çevresiyle Marmara Gölünün kuzey batısı, Çal dağı ve Akhisar ın kuzey doğusu II.ZAMAN (mezozoik) yaşlı açdezit, tüf gibi parçalanmış volkanik kayalarla mosif kalker, kum taşı, konglomera ve mermer serileriyle örtülüdür. unlar bazı kesimlerde gruplar oluşturmaktadır. Gediz vadisinin kemerlerinde yani, Alaşehir, Salihli, Turgutlu ovalarının güneyinde Manisa ovasının doğusuna dek uzanan alanlarda III.ZAMAN (tersiyer) yaşlı lav ve tüf tabakalarıyla karışık kalker, mermer, konglomera, killi yada jipsli kum taşı ve yer yer siltli, kumlu, çakıllı kayaçlara rastlanır. Gediz Nehrinin getirdiği alüvyon birimi, çakıl, kum, silt, kilden oluşan IV. ZAMAN (Kuvaterner) Manisa, Salihli, Alaşehir, Turgutlu, Sarıgöl bölgelerinde geniş yayılım gösterir. Yine ilimiz Bakırçay Grabeni (Fay Hattı), Simav Grabeni, Küçük Menderes Grabeni arasında ve büyük bölümüde doğu-batı gidişli Manisa Gediz Grabeni içinde kalmaktadır. Bakırçay Grabeninde Soma, Manisa Gediz Grabeninde, Manisa Merkez, Turgutlu, Salihli, Alaşehir, Sarıgöl ilçeleri kalmaktadır. Tersiyer ve Kuvaterner yaşlı çökel kayalar ve volkanitler çalışma alanında dağınık bir şekilde yüzlekler verirler. Ancak Kuvaterner yaşlı Kula volkanitlerinin volkan bacalarının daha güneyindeki Alaşehir-Salihli grabeninin uzanımına tamamen paralel olarak KB-GD yönde sıralandıkları da saptanmıştır. Gediz Grabeni olarak da adlandırılan bu çöküntü havzasında, halen günümüzde de aktif faylarla aktivite süregelmektedir. İl alanında ender görülen oligosen yaşlı katlar genellikle kırmızı renkli kum, çakıl, kil ve şistlerden oluşan alçak tepeler biçimindedir. Sipsli oligosen serileri il alanının kuzey doğusunda yer yer karasal neojen serileri arasına sıkışmış durumdadır. Genellikle gnayslar üzerine oturan bu seriler Alaşehir in güney ve güney batısında yaygındır. Bu serilerin üzerine karasal neojen serileri tabaklanmıştır. Şiddetli volkanik hareketler geçirdiğinden il topraklarındaki neojen serileri faylarla parçalanmış durumdadır. Bu nedenle, neojen serileri Alaşehir in güneyinden başlar ve Turgutlu nun güneyine dek kesintisiz sürer. Kalınlığı 300-350 m. arasında olan bu seriler,düşük yükselti basamaklarında IV.ZAMAN alüvyonlarıyla geçişli olarak yer alır. Alaşehir, Salihli, Turgutlu ovalarının güneyi ile Manisa ovasının doğusu ve batısında miyosen serilerinin kalınlıkları değişmeye başlar. Miyosen ve gilyosen serileri arasında bir 42

konglomera serisi yer alır. Turgutlu yöresinde bu seriler zaman zaman yüzeye çıkmaktadır. Manisa il alanında magnetik kayaçlardan granitlere rastlanır. İlde; Alaşehir, Salihli, Turgutlu, Merkez, Akhisar, Kırkağaç ve Soma yöreleri depremlerin çok olduğu tektonik çukurluklar ve kırıklar dizisi üzerindedir. Salihli ve Akhisar ın doğu kesimleri ile Kırkağaç ın batısı ve güneyi 1. Derecede deprem kuşağıdır. İlin göreceli yüksek kesimlerinde yer alan demirci, Kula, Gördes ve Seklendi yörelerinde 2. Ve 3. Derece deprem kuşaklarına girer. İlimizde zaman zaman muhtemel afetler olmaktadır. Demirci Gömeçler de, Eseryurt ta, Delidemirciler de, Manisa Merkez Spil Dağı yamaçlarında kaya düşmesi, Selendi ilçesi, Alaşehir Horzumkeserler, Kozluca, Gördes Kızıldam, Demirci Yeşildere, 49 Soma Yayladalı, Asaraltı Mahallesinde, Salihli Allahdiyen de yer kayması, Gediz Nehri havzasınsa su baskını afetleri olmaktadır. Yer kayması afetinden dolayı Soma Yayladalı, Asaralti mahallesi, Soma Cinge kasabasına nakli uygun görülmüş ve 14 haksahibi ailenin konutlarının yapımına EYY (Evini Yapana Yardım) metoduyla başlaması için hak sahiplerine yer teslimi yapılmıştır. Alaşehir, Kozluca köyünde yer kaymasından dolayı 13 hak sahibi ailenin yeni yerleşim yeri olarak belirlenen köy sınırları içindeki alanın da heyelana maruz olduğu anlaşıldığından Afet İşleri Genel Müdürlüğü ne yeni yerleşim yeri seçimi ve etüdü için yazı yazılmıştır. Demirci Çamköy de yangın afetine maruz 2 hak sahibi ailenin konutlarının yapımı için etüt proje çalışmaları tamamlanmış, yapımı için programa alınması beklenmektedir. 770 köyü, 77 belediyesi, 16 ilçesi, 13269.75 km 2 yüzölçümü olan ilimiz, % 100, birinci derece deprem bölgesindedir. Flora ve Fauna Manisa ili flora-fauna yönünden zengin bir ilimizdir. Ege Bölgesinin bu bölümünde topoğrafya şartları değişiklikler gösterir. Alt bölgelerde ova bitkileri, yukarı bölgelere doğru makiler ve alpin bitkileri görülmektedir. Manisa da yaz kuraklığının tipik olarak yaşandığı Akdeniz iklimi ve maki üyeleri hakim durumundadır. Bunlar arasında da az miktarda otsu ve yumrulu bitkiler bulunmaktadır. Botanik açıdan kuraklığa dayanıklı, genellikle sert yapraklı ve herdem yeşil çalı ve alçak boylu ağaçların oluşturduğu odunsu bitki topluluğu olan makinin başlıca üyeleri sandal, kocayemiş, mersin, keçiboynuzu, kermes meşesi, pırnal meşesi ve defnedir. 43

Özellikle büyük kuraklığın yaşandığı yaz aylarında yeşil kalan hemen hemen hiçbir otsu bitkiye rastlamak mümkün değildir. İlimizde yetişen endemik bitki; Manisa Lalesi dir. En yoğun olduğu alan Spil Dağı, Milli Parkıdır. Manisa ili genelindeki bitki örtüsünün sık rastlanan başlıca türleri şunlardır: Karaçam, Kızılçam, Ardıç, Kavak, Söğüt, Ceviz, Kestane, Gürgen, Meşe, Palamut, Karaağaç, Dut, Defne, Çınar, Kaya armudu, Taşayvası, Orman çileği, Yabani Elma, Vişne, Ahlat, Böğürtlen, Üvez, Geven, Erguvan, Korunga, Yonca, Katır Tırnağı, Üçgül, Beyaz tırfıl, Sütleğen, Somak, Hatmi, Menengeç, Ebegümeci, Ilgın, Çiğdem, Ladin, Mersin, Sarmaşık, Sandal ve Turp, Meyankökü, Gelincik, Yüksükotu, Sığırkuyruğu, Hindiba,Isırgan, Kuzukulağı, Labada, Horozibiği, Menekşe. Manisa ili, coğrafi büyüklüğü, toprak yapısı, iklim ve bitki örtüsünün elverişliliği nedeniyle, oldukça çeşitli ve zengin bir yabanıl hayvan varlığına sahiptir. Spil Dağı Milli Parkında bulunan Yılkı Atları yörenin endemikleridir. Bunun haricinde endemik olmamakla beraber Türkiye genelinde nadir yörelerde yetişen Karaca bulunmaktadır. Başta doğu ve kuzeydeki dağlar ve platolar olmak üzere, ilin yüksek kesimlerinde seyrek olarak geyik ve karacaya rastlanmaktadır. İlde kanatlı av hayvanları olarak; atmaca, şahin, akbaba, doğan, kerkenez, turaç, kara ve gri ağaçkakan, kaya kırlangıcı, ev kırlangıcı, üveyik, yaban güvercini, sığırcık, çulluk, keklik, leylek türleri bulunmaktadır. Nehirler ile Marmara Gölü ve baraj havzalarında mevsimine göre yaban tavuğu, ördek ve yaban kazlarına rastlanmaktadır. Marmara Gölü su alanı, sulak çayırları, sazlıkları ile su kuşları için önemli bir kışlak ve kuluçka yeridir. Kutan, Karaboyunlu Batağan, Karabatak, Çamurcum, Bozdalağan, Sakar Meke, Yılan Kartalı, Kızıl Bacak, Mahmuzlu Kızkuşu, Kuğu, Angıt türleri yılın önemli bölümünü bu alanda geçirirler.yine ilin göl ve barajlarında sazan, aynalı sazan, yılan balığı, tatlı su levreği, yayın gibi balık türleri bulunmakta ve avlanmaktadır. İldeki zengin yabanıl yaşam, kontrolsüz ve bilinçsiz avlanma ve kullanılan tarım ilaçları nedeniyle büyük zarar görmekte, türü tükenen kimi hayvanlar nedeniyle doğal denge bozulmaktadır. Ormanlar İl, bulunduğu coğrafyanın özelliklerinden dolayı, batı-doğu doğrultusunda toprak, jeolojık, morfolojik yapı, iklim durumu itibariyle farklılıklar gösterir. Bu farklılık bitki örtüsündede değişiklikler yaratır. Batı-doğu yönündeki bu bitki örtüsü farklılaşması düzenli ve kesindir. Kademelenme biçiminde değildir. Dağ kütlelerinin deniz etkisini kesmesi, yer yer Akdeniz iklimi ve Karasal iklim, bitki türlerinin iç içe bulunmasına yol açmaktadır. Yükseltiye bağlı olarak ovca bitkileri, makiler, kuraklığa dayanıklı ve sürekli yeşil kalabilen Akdeniz bitkileri ve ormanlar şeklinde bir yayılma göze çarpar. Ormanlar genelde 1000 m. üzerindeki yüksekliklerde topluluklar halinde bulunur. Palamut, Meşe, Kızılçam, Karaçam yaygın orman bitkileridir. 44

Ormanlarda az miktarda Ahlat, Karaağaç, Çınar ve Ardıça da rastlanır. İlde sık görülen maki bitki türleri ise; geniş yapraklı taş ıhlamuru, mastık, kocayemiş, funda, ladin, zeytin ve az miktarda defne, kuşkonmaz ve üvezdir. Tarımın hızla gelişmesi, kullanılan ilaç ve gübreler nedeniyle ova kesimlerindeki doğal bitki örtüsü ortadan kalmıştır. Yağış rejiminin etkileri, ormanlardaki insan tahribatı, erezyon nedenleriyle ormanlık alanlarda bitki örtüsünün fakirleşmesi göze çarpmaktadır. Manisa ili genelindeki bitki örtüsünün sık rastlanan başlıca türleri şunlardır. Karaçam, Kızılçam, Ardıç, Kavak, Söğüt, Ceviz, Kestane, Gürgen, Meşe, Palamut, Karaağaç, Dut, Defne, Çınar, Kayaarmudu, Taşayvası, Orman çileği, Yabanielma, Vişne, Ahlat, Böğürtlen, Üvez, Geven, Erguvan, Korunga, Yonca, Katır Tırnağı, Üçgül, Beyaz tırfıl, Sütleğen, Somak, Hatmi, Menengeç, Ebegümeci, Ilgın, Çiğdem, Ladin, Mersin, Sarmaşık, Sandal ve Turp, Meyankökü, Gelincik, Yüksükotu, Sığırkuyruğu, Hindiba, Isırgan, Kuzukulağı, Labada, Horozibiği, Menekşe gibi bitkilerdir. Son yıllarda, yüksek kesimlerdeki doğal bitki örtüsünü olumlu anlamda etkilemek ve ekonomik fayda sağlamak amacıyla, delice zeytin aşılaması, menengeçe, antep fıstığı aşılaması, ceviz, kestane, fıstık çamı yetiştiriciliği yapılmaktadır. Orman Bölge Müdürlüğü nün Manisa ili dahilinde kalan orman alanlarının büyük bölümü genel olarak bozuk niteliktedir. Manisa ili dahilindeki genel saha 1.335.269 ha olup, bunun 444.868 ha ı normal ve büyük sahalar dahil olmak üzere orman alanı, 890.401 ha ı ormansız alandır. Ağaç türü olarak, ibrelilerden Kızılçam, Karaçam, Asli türler başta gelmekte olup yapraklı tür olarak Meşe baltalığı ve diğer maki formasyonu teşkil etmektedir. Sulak Alanlar Doğal ve yapay, devamlı veya geçici, suları durgun ve akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde 6 m yi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyerleri kapsayan alanlar sulak alanlar olarak tanımlanır. Doğal veya yapay, sürekli veya mevsimsel, suları durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu tüm su kütleleri sulak alan olarak tanımlanmaktadır. Bataklıklar, sazlıklar, turbalıklar, sulak çayırlar ile denizlerin altı metre derinliğe kadar olan kesimleri sulak alan kapsamı içerisinde kalmaktadır. Sahip oldukları biyolojik çeşitlilik, bulundukları bölgede su rejimini düzenlemeleri ve nem oranını yükselterek başta yağış ve sıcaklık olmak üzere yerel iklim elemanları üzerinde ki olumlu etkileri ile yeryüzünün en önemli ekosistemlerindendir. 45

Salihli ile Gölmarmara İlçeleri arasında bulunan Gölmarmara Gölü, su kuşları temelinde öneme sahip bir sulak alandır. Yaklaşık olarak 6.800 hektarlık bir yüz ölçüme sahip olan Gölmarmara Gölü, bir tatlı su gölü olup, yer yer bataklık formasyonundadır. Göl su kuşlarının göç yolları üzerinde olması sebebiyle bir çok türde ve çok sayıda su kuşunun uğrak yeri haline gelmiştir. Gölmarmara Gölünde bu güne kadar tespit edilen kuş türleri arasında; Küçük balaban (30 çift), alaca balıkçıl (200 çift), pasbaş patka (15 çift), mahmuzlu kızkuşu (10 çift), bıyıklı sumru (100 çift), küçük karabatak (maks.100), tepeli pelikan (maks. 73), büyük ak balıkçıl (maks. 428),angıt (maks. 860), dikkuyruk (maks. 120) ve kılıçgaga (maks. 1402) gibi çok sayıda su kuşu bulunur. Endemik Bitkiler Tabiatın korunmasını gerektiren bir diğer konuda, özellikle yaşadığımız asır içinde gittikçe artan doğal bitki ve hayvan türlerinin uluslararası ticaretinin yapılması, bu ticarette büyük para getiren ve özellikle nadir olarak yetişen bitki ve hayvan türlerinin (nesillerinin) gittikçe azalması ve hatta kaybolma tehlikesi ile karşı karşıya gelmeleridir. Uluslararası ticareti yapılan bitki ve hayvan türleri yanında, her ülke geleneksel kullanma alışkanlıkları nedeni ile bazı doğal türlerini kendileri yok etmekte ve bu durum nüfus artışı ile paralel olarak gittikçe ciddi boyutlara ulaşmaktadır. Yurdumuzda Salep Bitkisinin durumu bu konuda verilecek en çarpıcı örneklerden biridir. Birçok ülke, gittikçe artan doğa tahripleri karşısında ilk aşamada kendi ülkelerinde hangi bitki ve hayvan türlerinin korunması gerektiğini saptayarak işe başlamışlardır. Yurdumuz, zengin florası ve içerdiği çok sayıda endemik bitki türleri ile dünyanın en dikkat çeken ülkelerinden birisidir. Fakat bilinçsizce yapılan tahribat sayıca yok olmalarına sebep olmaktadır. Bu nedenle, şimdiye kadar ihmal edilmiş olan tabiatın korunması konusundaki önlemlerin süratle alınmasının zamanı gelmiş hatta geçmektedir. Türkiye, 9000 civarında eğrelti ve tohumlu bitki türü ile dünyanın zengin floraya sahip ülkelerinden birisidir. Avrupa kıt aflorasının 12000 e yakın türe sahip olduğu düşünülürse yurdumuzun floristik zenginliği daha da belirginleşir. Türkiye florasının ilginçliği sahip olduğu tür zenginliğinin yanında, çok sayıda endemik tür de içermesidir. Avrupa nın çeşitli ülkelerinde hür ülkeye özgün endemik türler toplamı 2750 kadar iken yurdumuzda bu sayı 3000 civarındadır. Ülkemizin endemik bitki sayısı böylesine fazla olmasına rağmen, bu bitkilerin durumları hakkında yeterli bir bilgiye sahip değiliz. Endemik bitkilerimizin birçoğuna ait örnekler yurdumuzdaki herbaryumlarımızda bile bulunmamaktadır. 46

Endemik Bitkilerin Yurdumuzdaki Yayılışı: Endemik bitkiler üzerinde yapılan çalışmalardan elde edilen verilerin sentezinde, bunlardan 1700 kadarının yurdumuzun coğrafik bölgelerinden yalnız birisine has oldukları saptanmıştır. Buna göre; Bölgelere göre endemik bitkilerin görülme sayıları; Akdeniz... 631 Doğu Anadolu... 371 Orta Anadolu... 253 Karadeniz... 203 Ege... 147 Marmara... 67 Doğu Anadolu 33 Geri kalan endemikler, birden fazla bölgemizde yayılış göstermektedirler. Endemik bitkiler, bitki coğrafyası elementlerine göre sınıflandırıldıklarından ortaya şöyle bir tablo çıkmaktadır; İran - Turan... 1181 Akdeniz... 946 Avrupa - Sibirya... 256 Endemik bitkiler ile ilgili veriler daha ayrıntılı olarak incelendiğinde yurdumuzdaki bazı bölgeler ile dağ silsilerinin endemiklerce zengin olduğu ortaya çıkmaktadır. Amanos Dağları ile Ilgaz Dağları, dağ silsileleri arasında ön sırayı almaktadırlar. Ege Bölgesinin güney ucu ile Akdenizin batısı, Taşeli Platosu, Ermenek - Mut - Gülnar çevreleri, Bolkar - Aladağlar, Antitoroslar yurdumuzun güneyindeki endemizm merkezleridir. Kuzeyde ise Kaz Dağı ile Uludağ, Gümüşhane çevreleri, Artvin-Rize civarları endemizm açısından önemli yerlerdir. Sivas - Darende - Gürün ve Çankırı civarlarındaki jipsli arazilerde de özellikle bu formasyona has türler yetişmektedir. Doğu Anadolu daki önemli yöreler ise Munzur Dağları ile Van - Hakkari - Bitlis çevreleridir. Büyük menderes havzasında yapılan çalışmalarda endemik taksonların yoğun olduğu saptanmıştır. Bu bitkilerden Centaureacariensis, Campanulalyratassplyrata, Ranunculusreuterianus gibi endemikler tüm yurtta yada batı Anadoluda geniş yayılış gösterirken, Campanulatomentosa, Chronanthusorientalis, Minuartiarecurvassp. Carica, Microsciadiumminutum gibi endemikler ise sadece yöremizde yayılışa sahiptir ve yaşama alanlarında tahriplere karşı korunmaya ihtiyaçları vardır. Fauna ve Endemik Hayvanlar Manisa ili, coğrafi büyüklüğü, toprak yapısı, iklim ve bitki örtüsünün elverişliliği nedeniyle, oldukça çeşitli ve zengin bir yabanıl hayvan varlığına sahiptir. Spil Dağı Milli Parkında bulunan Yılkı Atları yörenin endemikleridir. Bunun haricinde endemik olmamakla beraber Türkiye 47

genelinde nadir yörelerde yetişen Karaca bulunmaktadır. Başta doğu ve kuzeydeki dağlar ve platolar olmak üzere, ilin yüksek kesimlerinde seyrek olarak geyik ve karacaya rastlanmaktadır. İlde kanatlı av hayvanları olarak; atmaca, şahin, akbaba, doğan, kerkenez, turaç, kara ve gri ağaçkakan, kaya kırlangıcı, ev kırlangıcı, üveyik, yaban güvercini, sığırcık, çulluk, keklik, leylek türleri bulunmaktadır. Nehirler ile Marmara Gölü ve baraj havzalarında mevsimine göre yaban tavuğu, ördek ve yaban kazlarına rastlanmaktadır. Marmara Gölü su alanı, sulak çayırları, sazlıkları ile su kuşları için önemli bir kışlak ve kuluçka yeridir. Kutan, Karaboyunlu Batağan, Karabatak, Çamurcum, Bozdalağan, Sakar Meke, Yılan Kartalı, Kızıl Bacak, Mahmuzlu Kızkuşu, Kuğu, Angıt türleri yılın önemli bölümünü bu alanda geçirirler.yine ilin göl ve barajlarında sazan, aynalı sazan, yılan balığı, tatlı su levreği, yayın gibi balık türleri bulunmakta ve avlanmaktadır. İldeki zengin yabanıl yaşam, kontrolsüz ve bilinçsiz avlanma ve kullanılan tarım ilaçları nedeniyle büyük zarar görmekte, türü tükenen kimi hayvanlar nedeniyle doğal denge bozulmaktadır. Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtı ve Tabiatı Koruma Alanları İl ve ilçelerdeki milli park, tabiat koruma alanları, tabiat parkları; -Spil Dağı Milli Parkı -Mevlevihane Orman İçi Dinlenme Yeri -Sultan Yaylası -Süreyya Orman İçi Dinlenme Yeri -Akpınar -Gölmarmara Gölü -Demirköprü Barajı -Çağlak Deresi -Kırkağaç Çamlığı -Toptepe -Bahçearası şeklinde sıralanabilir. 48

Toprak Manisa 1.381.000 ha lık yüzölçümü ile Türkiye nin büyük illeri arasında yer alır. 1994 verilerine göre, il topraklarının %33 ü tarım arazileridir. Bu alan 456.429 ha dır. Arazi dağılımında görülebileceği gibi Manisa nın sahip olduğu tarım arazisi, büyük bir potansiyele sahiptir. % 29 olan kullanılmayan arazi grubuna, yerleşim merkezleri, yollar, nehir ve göl yatakları ile ekonomik olarak tarım yapılmayan verimsiz araziler girmektedir. Manisa nın arazi yapısı itibarı ile, dağlık ve sarp alanları 749.883 ha büyüklüğündedir. Bunun genel yüzölçümüne oranı % 54 dür. Tepelik ve dalgalı alanlar 383.918 ha, oranı % 28; taban ve düz alanlar 247.199 ha, oranı % 18 dir. Bu sınıflamaya tabii tutulan araziler 1.342.251 ha olup, yerleşim alanları, su yüzeyleri ve yollar sınıflandırma dışında kalmıştır. Bu sınıflandırılan arazilerin ilk 4 sınıfında tarım yapılabilir. Diğerleri tarım dışı arazilerdir. I., II. ve III. sınıf topraklarda sulu ve susuz tarla tarımı yapılabilmekte lv. ve daha yüksek sınıflı topraklarda marjinal alan dediğimiz tarımsal faaliyete elverişli alanlarda zeytin, kiraz, kestane, ceviz ve antepfıstığı gibi sert doğa koşullarına karşı dayanıklı bitkiler yetiştirilmektedir. I. SINIF ARAZİ : 174.911 HA Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeye elverişli, meyilleri düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir. II. SINIF ARAZİ : 108.552 HA Her çeşit bitki yetiştiriliminde 1. Sınıftan daha az elverişlidir. Toprak ve su muhafazasına ait özel tedbirler almak gerekir. III. SINIF ARAZİ : 100.402 HA Toprak, topoğrafya ve yüzey akıma ait şiddetli tehdit faktörlerine sahiptir. Ekilen mahsul çeşidi iki sınıfa nazaran daha azdır. Özel muhafaza tedbirlerine ihtiyaç gösterir. IV. SINIF ARAZİ : 116.527 HA Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok çok şiddetli tahditlere sahiptir. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir. Kullanmaları çok dikkat ister. V. SINIF ARAZİ :142 HA Beşinci sınıf araziler, yetiştirilecek bitki cinsini sınırlayan ve kültür bitkilerinin normal gelişmesini 49

önleyen sınırlandırmalara sahiptir. Topoğrafya yönünden hemen hemen düzdür. Toprakları ya sıkı sık sel basması nedeniyle süreki olarak yaş, yada çok taşlı veya kayalıdır. Sık sık taşkınlara maruz kalan taban arazilerle, düz, düze yakın eğime sahip çok taşlı veya orta derecede kayalı araziler yada drenaj bakımından kültür bitkileri tarımına elverişli olmayan, fakat suyu seven ot ve ağaçların yetişmesine uygu göllenme alanları sınıfa örnek olarak gösterilebilir. Tarla ve bahçe bitkileri kültürüne uygun olmamakla birlikte, çayır ıslahı yapmak veya uygun ağaç türleri yetiştirerek bu arazilerden kazanç sağlamak mümkündür. Meyil toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla Mer a olarak kullanılan arazilerdir. Toprakların %39.49 u orta derin, % 60.51 i sığ profillidir. Bu sınıftaki arazilerde kuru tarım uygulanmaktadır. VI. SINIF ARAZİ : 241.645 HA Meyil toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz. Çoğunlukla Mer a olarak kullanılan arazilerdir. VII. SINIF ARAZİ : 412.703 HA Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli toprak tahditlerine sahiptir. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak zayıf mer a veya orman ağaçları dikimi için müsaittirler. Akarsular İl sınırı içinde en önemli akarsulardan biri Bakırçay, diğeri ise Ege Bölgesi nin 2. Büyük akarsuyu Gediz dir. Bakırçay, Ege Havzası nın; Gediz ise kendi adını taşıyan havzasının sularını Ege Denizi ne taşımaktadır. İklim Manisa nın büyük bölümünde karasal nitelikli Akdeniz ikliminin özellikleri egemen olduğundan Yaz ayları oldukça sıcak geçer. Gediz Vadisi nin daralarak batıda boğaza dönüşen karidoru dışında, Manisa nın Spil Dağı, Yamanlar Dağı ve Yunt Dağı nın 124 uzantıları ile kıyı şeridine kapalı bulunması İl de; Kış aylarının kıyı kuşağına göre daha soğuk geçmesine neden olmaktadır. Manisa, Akhisar, Alaşehir, Salihli, Soma meteoroloji istasyonlarında sıcaklık değerleri ve 50

yağışrasatları yapılmaktadır. Yıllık ortalama sıcaklık Manisa merkezde 16,8 C, Salihli de 16,2 C, Alaşehir de 16,7 C, Somada 15,4 C dir. En düşük Ortalama sıcaklık 6.7oC ile Ocak ayına rastlamaktadır. En yüksek sıcaklık ortalaması 27.6oC olup Temmuz ayında tespit edilmiştir. Kaydedilen en yüksek sıcaklık 23 Ağustos 1958 tarihinde 44,5 derece olarak gerçekleşmiştir. Yılda 162 gün Yaz günü olarak tespit edilmiştir. Sıcaklığın 30 derece üzerinde olduğu Tropik özellikli gün sayısı 110 u bulmaktadır. Bölgede sıcaklığın 0 derecenin altına düştüğü gün sayısı ancak 26 olmaktadır. Deprem Durumu Manisa İli deprem bölgesi haritasında 1. derece deprem kuşağında yer almaktadır. Batı Anadolu ve civarında tarihsel dönemlere ait 482 deprem kaydı elde edilmiştir. Bu deprem kayıtlarına göre depremlerin %73 ünün aletsel büyüklüğü 5.5 M nin altındadır. M>5.5 olan 129 şiddetli deprem meydana gelmiştir ki bunlardan sadece 6 sını şiddeti (Mercalli) X ve daha büyüktür. En aktif yıl 10 deprem ile 1875 yılıdır. Deprem Katalogları, Bültenleri ve internet üzerindeki sanal arşivlerden alınan deprem kayıtlarına göre MS 11-2000 yılları arasında Batı Anadolu ve civarında Magnetüde 4 ve daha büyük 4238 depremin 2756 sı bu dönemde kaydedilmiştir. %95 inin magnedütü 5.5 ve daha küçüktür. %20 si ise 6 ve daha büyük şiddettedir. %65 inin odak derinliği 0-33 km. arasındadır. Batı Anadolu da MS 1900-2000 yılları arasında olmak üzere, 204 kez 5.5 Md. (süre magnitüdünde) şiddetli deprem olmuştur. 204 depremin 19 unda 7 Md. ve daha büyüktür. 770 köyü, 77 belediyesi, 16 ilçesi, 13269,75 km 2 yüzölçümü olan ilimiz, %100 birinci derece deprem bölgesindedir. Harita 2. Türkiye Deprem Haritası 51

Harita 3. Manisa İli Deprem Haritası 2.b) EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar ( sulak alanlar, kıyı kesimleri, dağlık ve ormanlık alanlar, tarım alanları, milli parklar, özel koruma alanları, nüfusça yoğun alanlar, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar, erezyon alanları, heyelan alanları, ağaçlandırılmış alanlar, potansiyel erezyon ve ağaçlandırma alanları ile 167 sayılı yeraltı Suları Hakkında Kanun gereğince korunması gereken akifer) Doğal Çevrenin Değerlendirilmesi Proje Tanıtım Dosyasının Hazırlanmasında Esas Alınacak Seçme Eleme Kriterleri nde yer alan aşağıdaki duyarlı Yöreler listesine göre, faaliyet alanı etki alanı çevresinde yer almamaktadır. DUYARLI YÖRELER Bu yönetmelik kapsamında bulunan projelere ilişkin yapılacak çalışmalar sırasında başvurulması gereken mevzuatın dökümü aşağıda yer almaktadır. Mevzuatta olabilecek değişiklikler bu bölümün ayrılmaz bir parçasıdır. 52

1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar a) 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu nun 2. maddesinde tanımlanan ve bu kanunun 3. maddesi uyarınca belirlenen Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları ve Tabiat Koruma Alanları bulunmamaktadır. b) 11/07/2003 tarihli ve 26165 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı nca belirlenen Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları dışında kalmaktadır. c) 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun 2. maddesinin a - Tanımlar bendinin 1.,2.,3. ve 5. alt bentlerinde Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanı olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 3386 sayılı kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar bulunmamaktadır. ç) 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları bulunmamaktadır. d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nin 17. 18. 19. ve 20. maddelerinde tanımlanan alanlar, 4 Eylül 1988 tarihli ve 19919 sayılı Resmî Gazete de yayınlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği nin 17. 18. 19. ve 20. maddelerinde tanımlanan alanlar bulunmamaktadır. e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği nin 49. maddesinde tanımlanan Hassas Kirlenme Bölgeleri, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği de tanımlanan alanlar bulunmamaktadır. f) 2872 sayılı Çevre Kanunu nun 9. maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından Özel Çevre Koruma Bölgeleri olarak tespit ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. g) 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu na göre koruma altına alınan alanlar bulunmamaktadır. ğ) 6831 sayılı Orman Kanunu gereğince orman alanı sayılan yerler bulunmamaktadır. 53

h) 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar bulunmamaktadır. ı) 3573 Sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. i) 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar bulunmamaktadır. j) 17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği nde belirtilen alanlar bulunmamaktadır. 2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar a) 20/2/1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları bulunmamaktadır. b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Akdeniz in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar bulunmamaktadır. I) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Akdeniz de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol gereği ülkemizde Özel Koruma Alanı olarak belirlenmiş alanlar bulunmamaktadır. II) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan Akdeniz de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit listesinde yer alan alanlar bulunmamaktadır. III) Cenova Deklerasyonu nun 17. maddesinde yer alan Akdeniz e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar bulunmamaktadır. c) 14/2/1983 tarih ve 17959 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan Kültürel Miras ve Doğal Miras statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar bulunmamaktadır. 54

ç) 17/05/1994 tarih ve 21937 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar bulunmamaktadır. 3. Korunması gereken alanlar a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tesbit edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları, jeotermal alanlar v.b.) bulunmamaktadır. b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı bulunmamaktadır. c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler bulunmamaktadır. ç) Göller, akarsular, yeraltısuyu işletme sahaları bulunmamaktadır. d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar bulunmamaktadır. Tesis; Manisa İli, Akhisar İlçesi, Kapaklı Mah., Kemerova Mevkii, 2494 Nolu Parsel üzerinde kurulması planlanmaktadır. Faaliyet alanında ormanlık alan, milli parklar, özel koruma alanları, tarihsel, kültürel, arkeolojik ve benzeri önemi olan alanlar bulunmamaktadır. 55

3. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER İnşaat Aşamasında Oluşacak Atıklar Atıksu İnşaat alanında hafriyattan sonra havuz için; temel atılması, su basması, tabliye betonunun dökülmesi aşamalarında hazır beton kullanılacak, hazır beton içerisinde kullanılan su, yapıların bünyesinde hapsolacak ve faaliyet alanında herhangi bir atık su oluşmayacaktır. Fakat hazır betonu taşıyan transmikserlerin yıkanması sırasında atık su oluşacaktır, ancak oluşacak bu atık sulardan hazır beton firması sorumlu olup, transmikserlerin yıkanma işlemleri kesinlikle projeye ait sahada gerçekleştirilmeyecektir. Hazır beton firmasına ait sahada yıkanarak, sahalarında bulunan sızdırmasız beton havuza dökülecektir. İnşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı atıksu oluşumu söz konusudur. Kişi başına tüketilen içme ve kullanma suyu miktarı 217 litre/gün alınmıştır (Kaynak: TÜİK) İnşaat aşamasında maksimum 3 işçinin çalışması planlanmaktadır. Toplam su ihtiyacı = 3 kişi x 217 lt /gün =651 lt /gün = 0,651 m 3 /gün dür. Kullanılan suyun tamamının atık su olarak geri döneceği kabul edilirse oluşması beklenen atık su miktarı; 0,651 m 3 /gün olacaktır. Tozumayı engellemek amacı ile kullanılacak olan sudan atık su oluşumu söz konusu olmayacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak evsel atıksu, sızdırmasız fosseptik çukurunda biriktirilecek ve belirli aralıklarla bedeli mukabilinde vidanjörle çektirilerek kanalizasyona deşarj edilerek bertaraf edilecektir. Atıksuların bertarafı ile ilgili Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafı ilgili belgelerin 5 yıl saklanacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Katı Atık: Tesiste inşaat aşamasında 3 kişinin çalışması planlanmaktadır. Tesiste personelin günlük ihtiyaçlarından kaynaklanacak evsel nitelikli katı atık oluşması söz konusu olacaktır. Kişi başına 1,14 kg/gün kabul edilerek yapılan hesaplamalar aşağıda tablo halinde verilmiştir. Hesaplamalar günde 8 saat çalışılması ve inşaat süresinin 15 gün sürmesi durumu göz önünde bulundurularak yapılmıştır. Toplam Evsel Nitelikli Katı Atık Miktarı = 1,14 kg/gün x 3 kişi = 3,42 kg/gün dür. 56

Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar 14.3.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de değişiklik yapılan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecektir. Biriktirilecek atıklar Akhisar Belediyesi tarafından toplanarak bertaraf edilecektir. Hava Kirliliği: Toz Emisyonlarının Hesaplanması: Hesaplarda kullanılan emisyon faktörleri için US Environmental Protection Agency (USEPA), Corinne Air ve Air and Waste Management Group tarafından yayınlanan Air Pollution Engineering Manual den yararlanılacaktır. Bahsedilen bu işlemler sırasında çıkması muhtemel tozun miktarı EPA Emisyon Faktörleri kullanılarak hesaplanmıştır. Çıkacak olan bitkisel toprak ve hafriyat beraber işlem görecek olup inşaatın temel dolgusu, alan içindeki ulaşım yolları ve bahçe alanlarının düzenlenmesi için kullanılacaktır. Artacak hafriyat ise en yakın belediyenin göstereceği hafriyat döküm alanına tesise ait araçlarla götürülerek bertarafı sağlanacaktır. Hafriyat dökülecek alan için ilgili belediyeden izin alınması proje sahibinin taahhüdü altındadır. İnşaat çalışması sırasında oluşacak hafriyat atıklarının Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun bir şekilde bertarafı yapılacaktır. İnşaat aşamasında toz emisyonu oluşması halinde emisyonu engellemek amacıyla SKHKKY de yer alan; Araziye rüzgarı kesici levhalar yerleştirir, duvar örülür veya rüzgarı kesici ağaçlar dikilir, Savurma yapılmadan boşaltma ve doldurma yapılır, Hafriyat malzemesinin üstü naylon branda veya tane büyüklüğü 10 mm den fazla olan maddelerle kapatılır, Sulama yapılır, Tesis içi yollar düzenli olarak temizlenmeli, tozumaya karşı her türlü önlem alınmalı (sulama, süpürme, toz bağlayan maddelerle muameleye tabi tutulması vb) ve yollar bitümlü kaplama malzemeleri (asfalt vb.) ve/veya beton malzemelerle kaplanmalıdır. Hükümlerine uyulacaktır. Gaz Atık: İş makinelerinden kaynaklanacak emisyonun kütlesel debi değerleri çok küçük olduğundan ve bu makinelerin hepsinin aynı anda çalışması mümkün olmadığından hava kalitesine olumsuz bir etkinin olması beklenmemektedir. İş makinelerinin bakımları (yağ, su vb.), düzenli olarak tesise en yakın serviste yapılacaktır. Bu nedenle tesiste inşaat aşamasında iş makinelerinden kaynaklı atık yağlar oluşmayacaktır. Faaliyet esnasında Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrol Yönetmeliği ile ilgili hükümlere uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. 57

Ayrıca faaliyet esnasında Trafikte Seyreden Motorlu Kara Taşıtlarından Kaynaklanan Egzoz Gazı Emisyonlarının Kontrolüne Dair Yönetmelik ilgili hükümleri proje sahibinin taahhüdü altındadır. İşletme aşamasında oluşacak atıklar; Personel Kaynaklı Katı Atıklar: İşletme sırasında personelin kullanımı sonrası yemek artığı, ambalaj kağıdı ve pet şişe gibi katı atıklar oluşabilmektedir. Tesiste çalışacak toplam personel sayısı 7 kişidir. Söz konusu personelden dolayı oluşacak evsel nitelikli katı atık miktarı, günlük kişi başına 1,14 kg kullanılarak hesap edilmiştir. Zeytin mevsiminin sezonluk olması nedeniyle hesaplamalar günde 24 saat, ayda 30 gün ve sezonda 100 gün kabul edilerek hesap edilmiştir. Toplam Katı Atık Miktarı = 1,14 kg/gün x 7 kişi = 7,98 kg/gün dür. Vk = β x (N x C x T) / (α x yb) Burada; Vk = Belirli bir yerleşim yeri için gerekli depolama (kap) hacmi β = Katı atıkların ortalama üretim miktarlarında değişim faktörü (β = 1,15-1,30) α = Çöp kaplarının doluluk oranı (0,7-0,9) N = Nüfus ( personel sayısı ) C = Katı atık üretim miktarı (1,14 kg /gün) T = Çöp toplama frekansı veya iki toplama işlemi arasındaki süre (3 günde bir 3 gün) yb = Katı atık birim hacim ağırlığı (ülkemiz için; 0,2-0,5 kg /lt) Vk = 1,30 x (7 x 1,14 x 3) / (0,8 x 0,3) = 130lt /gün = 0,130 m 3 /gün Çalışan personelden kaynaklı günde 7,98 kg atık oluşacaktır. Oluşacak evsel nitelikli katı atıkların toplanması için 0,130 m 3 /gün depolama kapasiteli çöp bidonlarına ihtiyaç duyulmaktadır. Oluşacak evsel nitelikli katı atığın herhangi bir olumsuz faktöre neden olmaması için katı atıklar, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecek ve Akhisar Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Biriktirilen evsel nitelikli katı atıklar 14.3.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de değişiklik yapılan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecektir, toprağa ve suya karışması engellenecektir 58

Proses Kaynaklı Katı Atıklar: Katı atık olarak zeytinin sap ve çöplerinden dolayı ton başına 0,5 kg katı atık oluşumu beklenmektedir. Zeytinyağı Üretim Tesisinde günlük 160 ton zeytin işleneceğine göre prosesten kaynaklı günlük 80 kg katı atık oluşumu söz konusu olacaktır. Proses kaynaklı katı atıklar 14.3.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete de değişiklik yapılan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak, çevre sağlığını bozmayacak, standartlara uygun sızdırmasız kapalı çöp bidonlarında biriktirilecek ve Akhisar Belediyesi tarafından alınarak bertaraf edilecektir. Sıvı Atıklar Tesiste personelin içme ve kullanma amaçlı atık suyunun yanı sıra zeytinin yıkanması sırasında atık su oluşacaktır. Bu atıksuların bertaraf yöntemleri aşağıda ilgili başlıklar altında ayrıntılı bir şekilde açıklanmıştır. Buhar kazanında kullanılacak suyun sistemde devir daimi yapılacağından bu sudan atıksu oluşması söz konusu olmayacaktır. Evsel Atıksu Tesiste üretim aşamasında toplam 7 kişi çalışacaktır. Kişi başına kullanılacak su miktarı 217 lt/gün olduğunda toplam kullanılacak su miktarı; (Kaynak: TÜİK) 7 x 217 lt/gün = 1519 lt/gün = 1,51 m 3 /gün olacaktır. Tesiste oluşacak evsel atıksu, sızdırmasız fosseptik çukurunda biriktirilecek ve belirli aralıklarla bedeli mukabilinde vidanjörle çektirilerek kanalizasyona deşarj edilerek bertaraf edilecektir. Atıksuların bertarafı ile ilgili Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafı ile ilgili belgelerin 5 yıl saklanacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Proses Kaynaklı Oluşan Atıksu Zeytin Yıkamadan Kaynaklı Atıksu 1 ton zeytin yıkanması esnasında 0,05 m 3 su oluşacağından; Günde; 160 ton x 0,05 m 3 = 8 m 3 /gün zeytin yıkama atıksuyu oluşacaktır. 59

Yılda; 8 x 100 = 800 m 3 /yıl zeytin yıkamadan kaynaklı atıksu oluşacaktır. Tesiste zeytinin yıkanması sonucu oluşacak proses kaynaklı atıksu için tesis sahasında bulunan 2 adet 75 m 3 lük (5mx5mx3m) sızdırmasız betonarme buharlaştırma lagünü mevcuttur. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun olabilmesi için havuzların 1,5 metreye kadar atıksu ile doldurulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Mevcut lagünlere ek olarak 726 m 3 lük (22mx22mx1,5m) sızdırmaz betonarme lagün yapılacaktır. Lagünlerin toplam kapasitesi bir sezonda (100 gün) oluşacak atıksuyun toplanabileceği kadardır. Proses atıksu buharlaştırma lagününün Mülga Çevre Ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü nün 01.09.2009 tarih 14552/51641 sayılı yazısında belirtilen kriterlere uygun yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Buharlaştırmanın yeterli olmadığı ve alıcı ortama deşarj gerektiği durumlarda Manisa Büyükşehir Belediyesi (MASKİ) Genel Müdürlüğü ile protokol yapılacağı ve vidanjör ile atıksu bertarafının SKKY de belirtilen alıcı ortam standartlarını sağlayacak şekilde yapılacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. Seperatörden Kaynaklı Atıksu Tesiste zeytinyağı üretimi esnasında seperatörlerden bir miktar atık su çıkacaktır. Seperatörlerden çıkacak atıksuyun 0,8 m 3 /gün olacağı kabul edilmiştir. Tesiste seperatörden çıkan atksu sulu prinayla birlikte sulu prina dinlendirme havuzuna verilecek ve daha sonra sulu prina ile birlikte ekstraksiyon fabrikasına hammadde olarak verilecektir. Proseste Oluşacak Sulu Prina Miktarı; Zeytinyağı Üretim Tesisinde tam kapasiteyle çalışıldığında günde maksimum 120 ton sulu prina oluşacağı göz önüne alınarak; Karasulu prina yoğunluğu: 1,060 gr/ml dir. (Kaynak: DEÜ Çevre Mühendisliği Bölümü, Zeytin Karasuyu Arıtımı Projesi, 2003, İzmir,sayfa 23) Sulu Prina Hacmi : (120 ton/gün) / (1,060 ton/m³ ) = 113,2 m³/ gün sulu prina oluşacaktır. Söz konusu bu sulu prina, tesis alanında bulunan 231 m³ (7x11x3) lük sulu prina dinlendirme havuzuna alınacak ve dinlendirildikten sonra 2 günlük periyotlarla hammadde olarak ektraksiyon fabrikalarına satılacaktır. Gürültü Tesis üretime geçtikten sonra üretimde kullanılacak ekipmanlardan dolayı gürültü oluşumu söz konusu olacaktır. Tesis, 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve gürültü iznine 60

tabi listeler arasında yer almamaktadır. Ayrıca, 10.10.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında gürültü konusunda çevre iznine tabii olmadığı görülmektedir. Ancak tesiste 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği nim tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Atık Yağlar İşletme aşamasında makinelerin bakımları esnasında atık yağların oluşması ihtimali bulunmaktadır. Tesiste atık yağ oluşması durumunda bu atık yağlar, sızdırmaz variller içinde beton zemin üzerinde depolanarak lisanslı bertaraf tesislerine gönderilecektir. Konu ile ilgili olarak 30 Temmuz 2008 tarihli ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Ambalaj Atıkları Tesiste işletme aşamasında çalışacak personelin yeme ve içme amaçlı olarak kullanacakları malzemelerden kaynaklanan, proseste deformasyona uğramış hammadde kutuları, büro ve sosyal tesislerden kâğıt, karton, naylon, plastik ve türevleri olmak üzere tesiste ambalaj atıkları oluşumu söz konusudur. Oluşacak ambalaj atıkları, lisanslı ambalaj atığı geri kazanım tesislerine iletilmek üzere tesis içerisinde bulunan ambalaj atıkları varillerinde biriktirilecektir. Oluşabilecek ambalaj atıkları için 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Atık Pil ve Akümülatörler olmayacaktır. Tesiste işletme aşamasında herhangi bir atık pil ve akümülatör oluşması söz konusu Ancak, 03.03.2005 tarih ve 25744 sayılı Gazetede yayınlanan Atık Pil ve Akümülatörler kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Pil 61

ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik in tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tehlikeli Atıklar İşletme aşamasında tehlikeli atık oluşması beklenmemektedir. Ancak oluşması durumunda tehlikeli atıklar, sızdırmaz alan üzerinde özel bidonlarda biriktirilerek lisanslı firmalara verilerek bertaraf edilecektir. Bu tehlikeli atıkların toplanması, biriktirilmesi ve bertarafı konularında 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik in tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Bitkisel Atık Yağlar Tesiste çalışanların yemek ihtiyacı dışardan karşılanacağından bitkisel atıkyağ oluşması beklenmemektedir. Ancak tesiste bitkisel atık yağın oluşması durumunda bitkisel atık yağlar, sızdırmasız varillerde biriktirilerek lisanslı geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Ancak, 19/04/2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik tüm hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tıbbi Atık Tesiste olabilecek herhangi bir yaralanma vb. olaylar için araçlarda ve personelin kalacağı geçici yapılarda acil müdahale ilk yardım malzemeleri bulundurulacaktır. Bu hususta meydana gelebilecek atıklar için ayrı bir tıbbi atık toplama kutusu bulundurulacak olup bu atıklar bölgeye en yakın sağlık kuruluşuna verilecektir. Konu ile ilgili olarak 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine riayet edilecektir. 62

Hava Kirliliği Tesiste 2 adet buhar kazanı olacaktır. Tesiste kullanılacak olan kazandan kaynaklanan emisyon oluşumu söz konusudur. İşletme aşamasında, proses suyunu ısıtmak için yakıt olarak kömür kullanılacaktır. Bu ısıtma işlemi hamurun ve suyun 20-25 0 C derece olmasını sağlayacak kadar yapılacaktır. Tesiste 1 adet kazan için saatte 7 kg linyit kömürü yakıt olarak kullanılacağı tahmin edilmektedir. Tesiste kullanılacak kömür ile ilgili olarak; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürülüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulması proje sahibinin taahhüdü altındadır. Tesis 10.10.2014 tarih ve 29115 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği kapsamında değerlendirilmesi için İl Çevre Müdürlüğüne başvuruda bulunulacak ve müdürlüğün değerlendirme sonucuna göre ilgili yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Tesiste Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliği hükümlerine uyulacağı proje sahibinin taahhüdü altındadır. 03.10.2013 tarih ve 28734 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında değerlendirilen Zeytinyağı Üretim Tesisi Kapasite Artışı projemiz ile ilgili olarak, 2872 sayılı Çevre Kanunu na istinaden yürürlüğe giren; 03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazete de yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 04.06.2010Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 Tarih Ve 27537 Sayılı Resmi Gazete de yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 63

25.04.2002 tarih ve 24736 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik 6 Haziran 2008 tarihli ve 26898 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği 30.07.2008 tarihli ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği, 30.03.2010 tarihli ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasınsa Dair Yönetmelik ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasınsa Dair Yönetmelik" 31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazete de yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 13 Ocak 2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 14.07.2007 Tarih ve 26582 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 64

21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre Denetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Tesisin tüm ünitelerinde kullanılacak ambalaj malzemelerinden oluşacak ambalaj atıkları için Ambalaj Atıkları Kontrol Yönetmeliği uyarınca Piyasaya süren müracaat formu nu internet aracılığı ile doldurabilmek için bakanlığa başvuru yaparak internet erişim şifresi ve kod numarası alınacaktır. Yukarıda bahsi geçen yönetmeliklerin tüm hükümlerine uyacağımızı ve diğer mer i mevzuat çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinleri alacağımızı, ekolojik dengenin bozulmamasına, çevrenin korunması ve geliştirilmesine yönelik tedbirlere riayet edeceğimizi, Proje kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir kararının alınmasına müteakiben yatırımın başlangıç, inşaat, işletme ve işletme sonrası dönemlerine ilişkin izleme raporları Bakanlığa veya Valiliğe işletileceğini beyan ve taahhüt ederiz. Proje konusu tesiste üretim aşamasında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ilgili Yönetmelikleri ile diğer mevzuat kapsamında çevrenin korunması ve kirliliğin önlenmesi için gerekli her türlü izinler alınacak ve ilgili Yönetmeliklere uyulacağını beyan ve taahhüt ederiz. 65

BÖLÜM 4. NOTLAR VE KAYNAKLAR TÜRKİYE ÇEVRE VAKFI ( http://www.cevre.org.) T.C. BAŞBAKANLIK RESMİ GAZETE (http://rega.basbakanlik.gov.tr/) T.C. ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI (http:. s. ov.tr ) T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI (http://www.saglik.gov.tr.) T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI (http://www.csgb.gov.tr.) T.C. ULAŞTIRMA, DENİZCİLİK VE HABERLEŞMNE BAKANLIĞI (http://www.ubak.gov.tr.) T.C. GIDA, TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI (http://www.tarim.gov.tr.) T.C KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI (http://www.kultur.gov.tr.) T.C.BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI (sagm.sanayi.gov.tr.) T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI (http://www.calısma.gov.tr) T.C.ENERJİ VE TABİ KAYNAKLAR BAKANLIĞI (http://www.enerji.gov.tr.) T.C.ELEKTRİK İŞLERİ ETÜD İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.e.i.e.gov.tr) T.C.MAKİNE VE KİMYA ENDÜSTRİSİ KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.mkek.gov.tr) T.C. DOĞA KORUMA VE MİLLİ PARKLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.milliparklar.gov.tr.) T.C. METEOROLOJİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.mgm.gov.tr.) T.C.KARAYOLLARI GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.kgm.gov.tr.) T.C.TAPU KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.tkgm.gov.tr.) T.C. DEVLET SU İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.dsi.gov.tr.) T.C. TARIM İŞLETMELERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.tigem.gov.tr) T.C ÇÖLLEŞME VE EROZYONLA MÜCADELE GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (http://www.agm.gov.tr.) T.C. TMMOB ÇEVRE MÜHENDİSLERİ ODASI (http://www.cmo.org.tr.) 66

EKLER 67

EK - 1 PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI 68

Tesisi Alanı Koordinatları Koor. Sırası:Sağa Yukarı Datum :ED-50 Türü :UTM ZON :-- DOM :27 Ölçek Faktörü:1 Koor. Sırası:Enlem, Boylam Datum :WGS-84 Türü :COĞRAFİK ZON : -- DOM : 27 Ölçek Faktörü: 1 Nokta No Sağa:Yukarı Enlem:Boylam 1 562019.528:4303285.389 38.8746246:27.7144090 2 562081.590:4303389.562 38.8755589:27.7151338 3 561992.704:4303308.773 38.8748372:27.7141019 4 562053.831:4303419.342 38.8758292:27.7148165 69

EK - 2 UYDU GÖRÜNTÜSÜ 70

FAALİYET ALANI 71

FAALİYET ALANI 72

EK - 3 YER BULDURU HARİTASI 73

FAALİYET ALANI 74