İSTANBUL'A İLK 3 AYDA 1 MİLYONU AŞKIN TURİST GELDİ (ANADOLUDA VAKİT) Avrupa Kültür Başkenti İistanbul'a yılın ilk üç ayında 1 milyon 156 bin 949 turist geldi, İstanbul il Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nden alınan bilgiye göre, geçen yıl turizm sezonunu 7 milyon 509 bin 741 turistle kapatan İstanbul, "2010 Avrupa Kültür Başkenti" unvanının getirdiği avantajla bu yıl 10 milyon turisti hedefliyor. Geçen yıl İstanbul'a gelen yabancı turistlerin 7 milyon 59 bin 972'si hava yolunu, 449 bin 769'u deniz yolunu tercih etti. 2008 yılına göre 2009 yılında hava yoluyla geliş yüzde 7.5 arttı, deniz yoluyla geliş yüzde 6.8 azaldı, İstanbul'a geçen yıl gelen turistler arasında, 1 milyon 112 bin 590 kişiyle Alman turistler ilk sırada yer aldı. İstanbul'a geçen yıl, 427 bin 575 İngiliz, 384 bin 504 Fransız, 367 bin 127 ABD'Iİ turist geldi. KRUVAZİYER TURİZMİ HIZ KESMİYOR (DÜNYA) Küresel ekonomik kriz kruvaziyer turizmini etkilemedi. Avrupa Kruvaziyer Konseyi (European Cruise Council - ECC) tarafından yapılan açıklamada, 2009 yılında kruvaziyer mrizminin yüzde 12 büyüme gösterdiği belirtilirken en büyük artışın Alman ve İngiliz pazarında gerçekleştiği bildirildi. Avrupa Kruvaziyer Konseyi, 2009 yılına ilişkin raporunu yayınladı. Rapora göre kruvaziyer turizmi ile seyahat eden yolcu sayısı 2008 yılma göre yüzde 12'lik artışla 4 milyon 950 bin kişiye ulaştı. En büyük artışın Alman ve İngiliz pazarında gerçekleştiği belirtilirken, İngilizlerin genel kruvaziyer turisti sayısı bakımından da liderliğini sürdürdüğü ifade edildi. Almanlar ise 1 milyon yolcu barajını aşarak bu alanda önemli bir yere geldiler. Avrupa Kruvaziyer Konseyi, 2009 yılında 1 milyon 530 bin İngiliz vatandaşının kruvaziyer turizmi kapsamında seyahat ettiğini ve bunun Arupa kruvaziyer pazarının yüzde 31.5'ini oluşturduğunu bildirdi. Almanlar ise 1 milyon 20 bin yolcu sayısı ile pazarın yüzde 21'ini oluşturdu. İngiltere ve Almanya'nın ardından ise İtalya geldi. İtalya'dan kruvaziyer tatiline çıkan yolcu sayısı 790 bin olarak gerçekleşti. İtalya'yı ise 629 bin kişi ile İspanya izledi. Kruvaziyer turlarında en popüler destinasyonlar ise Akdeniz ve Atlantik Okyanusu'ndaki adalar oldu. 2009 yılında 2.8 milyon kruvaziyer yolcusu söz konusu bölgeleri ziyaret etti. Bu da pazarın yüzde 57'si anlamına geliyor. Kruvaziyer turizmindeki bu yükselişin dönemsel algılanmaması gerektiğini kaydeden uzmanlar ise kriz döneminde bile kayda değer artış gösteren yolcu sayısının aslında uzun zamandır ivmesini kaybetmeyen bir sektörün başarısını yansıttığını ifade ediyorlar. Bu çıkarımın sağlamasını yapmak için Avrupa Kruvaziyer Konseyi tarafından bir önceki yıl açıklanan rapora bakmak ve büyümenin sürekliliğini burada görmek mümkün. 14 milyar Euro'luk pazar ECC tarafından 2009 yılı başında açıklanan söz konusu raporda; 2008 yılında Avrupa kruvaziyer pazarı büyüklüğünün bir önceki yıla göre yüzde 10 artışla 14 milyar 200 milyon Euro'ya ulaştığı belirtilirken kruvaziyer turizminden elde edilen gelirlerin büyük kısmını (yüzde 30) İtalya'nın elde ettiği ortaya konuluyordu. TOBB 1
Avrupa kruvaziyer Konseyinin geçen yıl hazırladığı raporda kruvaziyer turizmindeki bu yükselişte Avrupa limanlarından gemiye binen yolculardaki artışın etkili olduğu ifade ediliyordu. 2007 yılında Avrupa limanlarından kruvaziyer gemilerine binen yolcu sayısının bir önceki yıla göre yüzde 10 artışla 4.7 milyona çıktığı belirtilirken yolcuların gemiye binmek için en çok İtalyan limanlarını tercih ettikleri açıklanmıştı. İtalyan limanlarından gemiye binen yolcu sayısı 2008 yılında 1.7 milyon olarak gerçekleşmişti. Öte yandan transit yolcu ilgisinde de benzer bir eğilim kendisini gösteriyor. 21.7 milyona ulaşan 2008 yılı Avrupa transit yolcu sayısında da en büyük ilgi İtalyan limanlarına olmuştu. İtalyan limanları, transit yolcu geçişlerinde en favori kruvaziyer destinasyonu olurken aynı yıl yüzde 23'lük pay almışta. 2008'de İtalya'yı yüzde 20 ile Yunanistan, yüzde 17 ile İspanya ve yüzde 8 ile Fransa izledi. Avrupa'daki kruvaziyer turizmi gelişiminde Avrupa merkezli şirketlerin katkısı büyük. ECC, Avrupa merkezli kruvaziyer şirketlerinin 2008 yılında 5.2 milyar Euro'luk yatırım yaptığını açıklamıştı. European Cruise Council tarafından açıklanan 2009 rakamları ardışık biçimde 2007 ve 2008 ile karşılaştırıldığında kruvaziyer turizmindeki istikrarlı büyüme hemen göze çarpıyor. Dünya ticaretinin önemli yara aldığı finans krizinde başta Avrupalı olmak üzere potansiyel müşterilerine doğru stratejilerle ulaşan firmalar, 2009 yılını parıldayarak kapatan sektörün başrol aktörleri oldular Büyümeyi ve cazibeyi ne sağlıyor? Kruvaziyer turizmi bilindiği gibi, özel nitelikli gemi seyahatinin merkezinde bulunduğu bir turizm aktivitesi. Kruvaziyer turistler temelde, bir gemi seyahati satın alıyorlar. Bu gemi seyahati, birkaç limanın da bu süre içinde ziyaret edildiği, belirli bir süre zarfında gerçekleşiyor. Kruvaziyer seyahatini müşterileri açısından çekici kılan bazı unsurları şu şekilde sıralayabilmek mümkün; Yolculuk esnasında diğer seyahatlerde normal olarak karşılaşılan yolculuk güçlüklerinin deniz gezilerinde olmaması. Bütün tatil boyunca, hareket eden bir evde konaklayarak önceden seçilmiş bir limandan diğerine uğramanın mümkün olması. Seyahat esnasında lüks ve konfor anlayışından taviz verilmemesi. İstenilen iklim ve çevre şartlarına uygun destinasyonların seçilebilmesi. Yolcu luk süresince çeşitli eğlence ve aktivitelerle, gemide iyi bir zaman geçirilmesi. Kruvaziyer gemilerde sağlanan nitelik ve konfor yükselişi, bu alanda potansiyel istekliyi fiili müşteriye dönüştürebilecek kadar cazip. Öte yandan, kruvaziyer seyahat talebinde, denizi ve denizde gemi seyahatini sevmek belki de ön koşul. İlk kez kruvaziyer tura katılan bir turistin gemi il seyahatten hoşlanmaması durumunda gemideki konfor, eğlence ve diğer im kanlar ne olursa olsun, ta lebin tekrarı mümkün olmuyor. Aynı durum, gemi seyahatinden hoşlanan bir insan için sürekli bir talebe dönüşme şeklinde de görülebiliyor. Şüphesiz sürekli geliştirilen "sağlık" ve "güvenlik" anlayışları da müşteriler açısından göz önüne alınan önemli ölçütler. Yapılan araştırmalara göre; kruvaziyer turistik ürün talep eden kitlenin yaşlı, zengin, gemi seyahatini diğer turizm türlerine tercih eden insanlardan oluştuğu yönündeki temel tespit sürüyor ama rekabet şartları geliştikçe artan TOBB 2
konforun daha düşük maliyetlerle sunulabilmesi gelir seviyesi ve yaş bakımından daha düşük profilli insanların da son dönemde kruvaziyer gemilere ilgi göstermesini sağlıyor. KRUVAZİYER VİZESİZ TURİZME YARADI (HABERTÜRK EGELİ) Ege Denizi'nde Yunan adalarıyla Türkiye'den Kuşadası, İstanbul ve İzmir kıyıları arasında başlayan kruvaziyer turizm hareketliliği, vizesiz turizmin önünü açtı. Yunanistan'ın vizesiz turizm izinlerinde son dönemde sağladığı esneklik nedeniyle bazı Türk şirketlerinin sadece Türkler için Doğu Akdeniz turları düzenlemeye başladığı belirtildi. HeyTravel şirketi Kruvaziyer Departman Müdürü Ahmet Yazıcı, Türklerin kruvaziyer turizmine ilgisinin arttığını söyledi. Kurallara göre geminin bir limanda 72 saatten az kalması halinde yolcularının vizesiz olarak şehre girmesine izin verilebildiğini kaydeden Yazıcı, bu konuda geçmişte esneklik tanımayan Yunanistan'ın son dönemde izin vermeye başladığını bildirdi. 5 MİLYON TURİST HEDEFİNE GÜLÜNÜRDÜ (SABAH EMLAK) Turizmin yurtdışındaki temsilcilerinden Hüseyin Baraner, Özal'ın Antalya'ya 5 milyon turist hedefi koyduğu günlerde dalga geçildiğini hatırlatıyor ve bugün gelinen noktayı yorumluyor 1983: Antalya havalimanına Almanya'nın en büyük Charter şirketi Condor'un ilk Antalya uçuşundan bugünlere... Düsseldorf bağlantılı Münih uçağı 130 yolcusu ile inecek ve 2 saat sonra boş olarak geri dönecek. Uçuşlar askeri havaalanından yapılıyor. Ve o günlerde Antalya'ya tek bağlantı var. TK 441'den başka uçak yok. Havalimanında heyecan içinde bekliyoruz. Condor'un mürettebatını şehir gezisine davet ediyoruz. 'Bizi bir seraya götürün, biraz domates, biber almak istiyoruz' diyorlar. Hemen seralara gidiyoruz. Kaptan pilot ve hosteslerin gözleri parlıyor. Ve o gün bugün yıllar su gibi akü" Bu hatıralar Türk turizminin yurtdışındaki en önemli temsilcilerinden Avrupa Türkiye Turizm Konseyi Başkanı Hüseyin Baraner'e ait. Bundan 25 yıl önce ülkemize yılda 2 milyon turist geldiğini anlatan Baraner Turizm Teşvik Kanunlarının çıkmasında ve turizm atılımında Turgut Özal'ın vizyonunun önem taşıdığım da sözlerine ekliyor. Baraner, "20 yıl önce Özal, "Antalya'ya 5 milyon turist gelecek" dediğinde bazı politikacıların 'bu turistler nerede biz niye görmüyoruz' diye alay ettiğini iyi hatırlıyoruz" diyor. 25 yılda Türkiye'nin turizmde dünyaya know how satabilecek duruma geldiğini söyleyen Baraner, "Değerlerimizi daha iyi koordine edip gelecek 25 yılda dünyaya taşımaya devam edeceğiz" diyor. Turizmde yakından bakan zirveyi göremez Dağcıların kullandığı bu özlü sözü turizme uyarlayan Anadolu Turizm İşletmeciler Birliği Başkanı Seçim Aydın, turizm sektöründe atılan adımlar ve basının çeyrek asırda sektöre sağladığı desteği anlattı. Yakından bakarsınız, zirveyi görmezsiniz" der dağcılar. Biz de sözü ve geldiğimiz bu aşamayı turizme uzaktan bakıp, tarihini yazmak isteyenlere bıraktıktan sonra; bu TOBB 3
uzun ve meşakkatli yolda basın ile birlikte sektörde önemli adımlar attık 1982 yılında 2634 sayılı yasanın hazırlanışı ve uygulanması ile yeni turizm hamlesini başlatanları saygı ile anmak adına şu kadarını söylemeden de geçemeyeceğim. Ülkeyi 1985 yılında 2 milyon 600 yabancı turistten 27 milyon'a ve 100 binden az yataktan 1 milyona yaklaşan konaklama kapasitesine ulaştıran ve iç turizmde 30 milyonu zorlayan bir başarı öyküsünü bu gün olduğu gibi 25 yıl önce de basınımızla paylaşmıştık." Bu cümleler Türk turizminin Anadolu'dan yapılmasında önemli katkısı bulunan Türkiye Otelciler Federasyonu Yönetim Kurulu Üyesi (TÜROFED) ve Anadolu Turizm İşletmeciler Birliği (ATİD) Başkanı Seçim Aydın'a ait. Bayram Tatilleri Ve Gazeteler "Önemli olan nereye gelmiş olduğunuz değil; nereden ve nasıl geldiğinizdir" cümlesini hatırlatan Aydın, SABAH Gazetesi'nin 25'nci yayın yılının kutlandığı günlerde 25 yılda Türk turizmi nereden nereye ve nasıl geldiğini ve bu süreçte basının nasıl bir katkı ile yanlarında olduğu düşüncesinin bir film şeridi gibi gözünün önünden geçtiğini söylüyor ve ekliyor: Öncelikle TBMM'nin açılışını kutladığımız her 23 Nisan'da gazetenin de bir yaş aldığını 90'ncı yaşını kutladığımız bu güzel günde mesaj verebilmenin de mutluluğunu tadıyorum. Aydın, Türkiye'nin ilk afişlerinin ilk tanıtıcı yayınları ile yaşandığına dikkat çekerek 1963 yılında Turizm ve Tanıtma Bakanlığı'nın kuruluşu ile başlayan dönem ve yirmi yıl sonra 2634 sayılı yasanın çıkışının Türk turizm tarihinde yüz yıl sonra bazı yeniklilerin ve çağdaş gelişmelerin olacağını işaret ettiğini söylüyor. Aydın'ın Sabah Gazetesi ile ilgili hatırladığı en önemli anı ise bayram gazeteleri ile ilgili. O günleri şöyle anlatıyor: "Sabah Gazetesi dendiğinde 'bayram gazetesi' ile idare etmek zorunda olduğumuz tatil günlerinde günlük gazete okuma imkanına kavuşmamız aklıma geliyor. Tatil yörelerine gazetelerin zor ulaştığı o günlerde haberlere ve alıştığınız yazarlara ulaşabilmek tatilimize renk katan bir yenilikti. EGE TURİZMİNE DOPİNG! (MİLLİYET EGE) Kruvaziyer gemilerle Yunan adalarına yapılan turlarda Türk turistlere vize esnekliği getirildi. Böylece Ege kıyılarında turizm hareketlenmeye başladı Yunan turizmcilerin Başbakan Papandreu'ya "Türkler'e vize kolaylığı sağlayın" mektubunun ardından Yunan adaları için özel uygulamaya geçildi. Kruvaziyer gemilerle gelen Türk turistlere vize esnekliği başlatıldı, turizm canlandı. Dev gemilerle Yunan adalarına yapılan turlarda Türk turistlere vize esnekliği getirildi. Hem Ege Denizi hem de turizm hareketlendi yeni gemiler kiralandı. Yunanistan'da ekonomik krizden çıkış yolu arayan turizmcilerin girişimi ilk meyvesini verdi. Başbakan Papandreu'ya gönderilen "Türkler'e vize kolaylığı sağlayın" mektubunun ardından Yunan adaları için geçmişteki gibi özel uygulamaya geçildi. Kruvaziyer gemilerle buraya gelecek Türk turistlere vize esnekliği başlatıldı. Bu kolaylık Yunanistan üzerinden TOBB 4
Hırvatistan'a da vizesiz turizmin önünü açtı. Bizde de ekonomik kriz nedeniyle kötü günler geçiren turizmciler Ege'nin karşı kıyısından gelen bu müjdeyle sevindi. Bazı turizm şirketleri sadece Türkler için bahar ve yaz aylarında vizesiz Doğu Akdeniz turları düzenledi. Ayrıca yeni gemiler de kiralandı. Hey Travel Kruvaziyer Departman Müdürü Ahmet Yazıcı, Uluslararası Denizcilik Örgütü kurallarına göre geminin bir limanda 72 saatten az kalması halinde yolcularının vizesiz olarak şehre girmesine izin verilebildiğini söyledi. Yazıcı, bu konuda Türkler'e daha önce esneklik tanımayan Yunanistan'ın son dönemde geri adım attığını, izin vermeye başladığım ifade etti, şöyle dedi: esnekliğinin turizme can suyu vereceğini söyledi. Ancak Çelik, geçmişte Yunanistan'ın bu uygulamaya neden son verdiğinin unutulmaması gerektiğine de dikkat çekti, şu sözlerle uyardı: "Avrupa ülkelerine yerleşmek için Yunan adalarını basamak olarak görenler yine sahneye çıkarsa, şu anki olumlu tablo yerini hayal kırıklığına bırakır. Suiistimal edenler engellenirse vizesiz seyahat özgürlüğü kalıcı olur. Herkes kazanır." Tatil fiyatı da düştü Türkler'in artan kruvaziyer turizm talebi de bu esneklikte etkili oldu. Biz de gerekli izinleri aldık. Yunan adalarına gidecek gemilerde seyahat edecek yolcuların pasaport bilgileri karşı tarafa önceden bildiriliyor. Türkiye ve Yunanistan kıyıları dışında zaten vizesiz olarak hizmet veren Hırvatistan'ı da ekleyerek Ege-Adriya- ' tik seferleri yapacağız. Bu turlar Ege Denizi'ne ve turizme önemli hareketlilik getirecek. Bir yolcu için vize maliyetinin 100-120 Euro olduğu düşünülürse kruvaziyer yapmak isteyenlerin de harcaması azaldı. Üç yıldızlı bir gemide Ege ve Adriyatik kentlerini gezmek isteyenler şimdi kişi başına ortalama 400 Euro ödeyecek." 'Geçmişten ders çıkarılmalı' İzmir merkezli Tiamo Tour'un genel koordinatörü Fatih Çelik de vize TOBB 5