T.C. KALKINMA BAKANLIĞI GAP BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI GAP TARIMSAL EĞİTİM ve YAYIM PROJESİ (GAP TEYAP) ÇİFTÇİ ÖRGÜTLERİ MERKEZLİ ÇOĞULCU YAYIM MODELİ Temmuz-Ağustos-Eylül 2015 III. Dönemi Faaliyet Raporu Şanlıurfa Eylül 2015
İÇİNDEKİLER GİRİŞ A- YAYIM MODELİ UYGULAMA VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇALIŞMALARI... A.1. Mevcut Durum... A.2. Çalışma Alanları ve Danışmanlar... A.7. Danışman Eğitimleri... A.8. Bölge Yayım Elemanları için Eğitim Materyali Geliştirme Çalışmaları... A.9. Yayım Çalışmaları... A.9.1. Aylık Çalışma Programları... A.9.2. Çiftçi Örgüt Üyelerine Yönelik Gerçekleştirilen Eğitim-Yayım Çalışmaları (Çiftçi Ziyaretleri, Köy Toplantıları)... A.9.3. Demonstrasyonlar... A.9.3.1.Bitkisel Demonstrasyonlar... A.9.3.2.Sulama Demonstrasyonları... A.9.3.3.Hayvancılık Demonstrasyonları... A.9.4. Yurt İçi Teknik Gezi ve Fuar Çalışmaları... A.9.5. Yurt Dışı Teknik Gezi Çalışmaları... A.9.6. Basılı ve Görsel Materyal İle İlgili Çalışmalar... A.9.7. Tarla Günleri İle İlgili Çalışmalar... B- ÖRGÜTLENME VE GRUP OLUŞTURMA ÇALIŞMALARI... B.1. Çiftçi Örgütlerinin İdari, Mali ve Teknik Açıdan Güçlendirilmesine Yönelik Çalışmalar B.2. Yeni Çiftçi Örgütlerinin Oluşturulması ve Mevcut Çiftçi Örgütlerinin Desteklenmesi Çalışmaları... B.3. Model Kapsamında Yeni Kurulan Çiftçi Örgütlerinde Yapılan Çalışmalar... B.4. Kurulmuş Olup Yeni Çalışma Döneminde Destek Verdiğimiz Çiftçi Örgütleri... C- SUYUN ETKİN KULLANIMI VE SUYA HAZIRLIK ÇALIŞMALARI... C.1. Suya Hazırlık Çalışmaları... C.2. Suyun Etkin Kullanımı Çalışmaları... D- KOORDİNASYON VE FARKINDALIK ÇALIŞMALARI... D.5. Panel, Çalıştay ve Toplantılar... D.6. Kitlesel İletişim Faaliyetleri...
E- İZLEME DEĞERLENDİRME... E.1. Dönem Toplantıları ve Ara raporlar... E.2. Aylık Raporlar...
GİRİŞ GAP Bölge Kalkınma İdaresi (GAP BKİ), T.C. Kalkınma Bakanlığının temel misyonuna uygun olarak bölgede elde ettiği birikimlerinden hareketle; GAP Bölgesi nde doğal kaynakların etkin ve sürdürülebilir kullanımını dikkate alarak bölgenin kalkınma çalışmalarında insan odaklı bir anlayışla çalışmalarını geliştirmekte ve yürütmektedir. Bu kapsamda, GAP-BKİ bölgenin tarımsal potansiyelinin bölgesel düzeyde etkin şekilde kullanımını sağlamak üzere bölgesel kalkınmaya ve ülke ekonomisine maksimum katkı sağlamaya yönelik çalışmalarını sürdürmektedir. GAP BKİ nin günümüze değin elde ettiği deneyimleri ve 2011 ile 2013 yıları arasına yürütülen GAP-TEYAP deneyimlerinden hareketle; bölgede etkili, uygulanabilir, sürdürülebilir ve insan kaynağını öne alan ve onun refahını hedefleyen bir anlayışı hâkim kılacak bir yayım modelinin ortaya konulmasının gerekli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Konuyla ilgili GAP BKİ nın yaptığı çalışmalar, yapılan çalıştaylar ve tüm ilgili paydaşların katılımlarıyla gerçekleştirilen diğer çalışmalarda elde edilen sonuçlardan hareketle mevcut koşullar, yapılması gerekenler ve bu alanda dünyadaki gelişmeler dikkate alınarak değerlendirildiğinde; Bölgede, kendi kendine yardım prensibi ile çalışacak, çiftçi örgütlerine dayalı çoğulcu ve talep yönlendirmeli bir yayım modelinin sorunların çözümünde etkin ve uygun olacağı ve bu şekilde tarımsal gelişimin ivme kazanacağı kanısına varılmıştır. Bu amaçla GAP TEYAP-Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli Aralık 2013 de onaylanarak, Ocak 2014 de uygulama planındaki faaliyetlere başlamıştır. Bu rapor GAP TEYAP Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli I. Dönem (Ocak- Mart) faaliyetlerini içermektedir. Model Uygulama Planı Model uygulama planı amaç ve hedefler doğrultusunda düzenlenerek, yıllık iş planlaması yapılmış ve ana faaliyet programı oluşturulmuştur. Model çalışmaları bu programa göre 5 (beş) ana başlıktan oluşmaktadır. A) Yayım modeli (Çiftçi Örgütleri Merkezli Çoğulcu Yayım Modeli) uygulama çalışmaları B) Suyun etkin kullanımı ve suya hazırlık çalışmaları C) Örgütlenme ve grup oluşturmaya yönelik çalışmaları D) Koordinasyon ve farkındalık çalışmaları E) İzleme ve Değerlendirme
Model çalışma alanları, hedef ve hedef gruplar bu revize çalışması ile yeniden belirlenmiştir. Çalışma alanlarının her birinde hizmet veren 3 tarım danışmanı birinci hedef grup ve çalışma alanlarının her birinin alt bölgesinde yer alan sözleşmeli çiftçiler birinci hedef grubunu oluşturmaktadır. Model kapsamına alınan çiftçi örgütlerinin sorumluluk sahalarında yer alan diğer yayım elemanları ve çiftçiler alt bölgelere göre modelin ikinci ve üçüncü hedef grupları olarak belirlenmiştir.
A- YAYIM MODELİ UYGULAMA VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK ÇALIŞMALARI A.1. Mevcut Durum GAP TEYAP Model Uygulama planında yer alan çiftçi örgütlerinde görevli tarım danışmanlarının sayısı 2015 I. Dönem sonunda 64 iken 2015 Eylül ayı itibari ile 65 olmuştur. Çiftçi örgütlerinde projemiz kapsamında desteklediğimiz tarım danışmanı sayısı 37 dir. Model uygulama kapsamında tarımsal eğitim ve yayım faaliyetleri, seçilen pilot çiftçi örgütleri ile sürdürülmektedir. Ancak talebe bağlı olarak modelin amaç ve hedeflerine uygun diğer mevcut veya yeni kurulacak olan çiftçi örgütlerinde de model kapsamında faaliyetler yapılmış/yapılacaktır. Bu kapsamda 2015 Eylül ayı itibari ile model kapsamında 8 ziraat odası, 6 üretici birlik, 1 sulama kooperatifi, 1 sulama birliği, 5 yetiştirici birliği, 1 yeni kurulacak örgüt sahası, 2 sulamaya açılmış alan ve 3 sulamaya açılacak alan olmak üzere toplam 27 çalışma alanında faaliyetler gerçekleştirilmektedir. A.2. Çalışma Alanları ve Danışmanlar Model Çalışma Alanları SN İl İl Ekipleri Model Uygulama Sulamaya A.A. Örgütlenme 1 Adıyaman Bünyamin ASLAN 1.Kâhta Ziraat Odası-7 1. Samsat Sulama Sahası 1.Kâhta Sert Kabuklu Meyve Üreticileri Birliği 2. Besni Ziraat Odası-9 2 Batman- Siirt Ahmet MENTEŞE, Sabahattin TÜZÜN, Hatice DEMİR KAYA 3 Diyarbakır Faruk ALAN, Çiğdem ÇELİKKANAT 4 Gaziantep- Kilis M. Akif İLHAN, Ali TOPAL 3. Gercüş Ziraat Odası- 2 4. Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği-9 5.Şehitkâmil Ziraat Odası-3 2. Batman Sol Sahil 3. Pamukçay Sulama Sahası 4.Nizip-Belkıs Sulama Sahası 2.Siirt Arı Yetiştiricileri Birliği 3.Sason Çilek Üretici Birliği 4. Dicle Organik Meyve Üreticileri Birliği 5.Eğil Organik Organik Tahıl Üretici Birliği 6. Kulp İpekböcekçiliği Koop. 7.Şehitkamil Kiraz Üreticileri Birliği 6. Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği-5
SN İl İl Ekipleri Model Uygulama Sulamaya A.A. Örgütlenme 5 Mardin- Şırnak Orhan YENEL, Şahin KARAHAN 7. Midyat Zir. Odası-3 5. Derik- Kızıltepe Sulaması 8. Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği-3 9. İdil Zir. Odası-2 6 Şanlıurfa Ahmet V. COŞANDAL, Etem ÖZDEMİR 10. Arı Yetiş. Bir.-1 11. Haliliye Zir. Odası- 9 6. Suruç Sulama Sahası 12. Merkez Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği-3 13. Suruç Ziraat Odası- 7 14. Cullap Sulama Birliği-2 A.7. Danışman Eğitimleri Eğitim yayım hizmetleri konusunda çalışan teknik elemanlar için mevcut durum analiz raporunda belirlenen sorunlara ve 2014 yılında yapılan eğitim sonu anketlerine göre 2015 yılı eğitim programı planlanmıştır. Eğitimler başta model kapsamındaki çiftçi örgütlerinin talepleri, daha sonra diğer paydaşların görüşleri ve GAP Bölgesinin genel durumu dikkate alınarak planlanmıştır. Eğitimlerde öncelik Model kapsamında çalışacak çiftçi örgütlerindeki tarım danışmanları olmakla birlikte, GTHB yayım personeli, diğer çiftçi örgütlerinde ve serbest çalışan tarım danışmanları da eğitim faaliyetlerinden faydalanmaktadır. Model kapsamında 2015 yılı programı kapsamında, 21 konuda 25 eğitim ve 420 tarım danışmanının muhtelif konularda eğitilmesi planlanmıştır. Bu planlamaya göre 2015 Temmuz- Ağustos-Eylül döneminde TEYKOB tarafından 3, İl Koordinasyon birimleri tarafından 4 eğitim ile toplam 154 tarım danışmanının katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Bu eğitimlerin konu ve katılımcı dağılımı aşağıdaki tabloda verildiği gibidir.
GAP-TEYAP MODEL YAYIM ELEMANI EĞİTİM TABLOSU-İK S/N TARİH YER KONU AÇIKLAMA 1 30.03-3.04.2015 2 27-28.04.2015 Batman Şanlıurfa Örgütlenme Kültürü Ve Liderlik Konulu Proje Eğitimi Pamuk Eğitimi 3 28.7.2015 Şanlıurfa İyi Tarım ve Organik Tarım Eğitimi 4 1.9.2015 Şanlıurfa Tarımsal Yayım ve Yönetmelik Eğitimi KATILIMCI SAYISI Çiftçi Özel Kamu Örg. SAÇÜB ün kurumsal kapasitenin artırarak; örgüt yapısını güçlendirmek; yeni kurulan bir çiftçi örgütünün temellerini sağlamlaştırmakamacıyla yapılmıştır. 4 19 23 Bölgede tarımsal danışmanlık hizmetlerini yürüten teknik elemanların birbirleriyle tanışmasını ve bilgi alışverişinde bulunmalarının sağlanması, Bölgede tarımsal danışmanlık hizmetini yürüten teknik elemanların basınçlı sulama yöntemleri projelendirme ve SZP hakkında bilgilerinin artması ve bu doğrultuda danışmanlık hizmetlerini yürüttükleri çiftçilere daha iyi hizmet vermelerinin sağlanması amacıyla Şanlıurfa GAP TAE ile gerçekleştirilmiştir. Bölgede bulunan teknik elemanların iyi-organik tarım konusunda yeterli teknik bilgiye sahip olmadıkları ve bu eğitime ihtiyaç duydukları saha çalışmalarında belirlenmiştir. Teknik elemanlardan gelen talepler doğrultusunda eğitim planlanmıştır. Eğitimle birlikte kapasitelerinde artış sağlanacak ve hizmet verdikleri çiftçilere daha iyi hizmet vererek iyi ve organik tarım yapmak isteyecek çiftçilere katkıda bulunacaklardır. İlimizde 18 tane serbest tarımsal danışman firma bulunmaktadır. Bu kapsamda çalışan tarımsal danışmanlar yeni çıkan tebliğ ve yönetmeliklere fazla hakım olmamakta ve bu kapsamda sorunlar çıkmaktadır bu kapsamda yapılan bir faaliyettir. TO PL AM 8 3 44 55 7 45 3 55 17 4 21 TOPLAM 19 65 70 154 GAP-TEYAP MODEL YAYIM ELEMANI EĞİTİM TABLOSU-TEYKOB SIRA NO EĞİTİMİN ADI PROGRAM UYGULAMA EĞİTMEN UYGULAMA YERİ TOPLAM KATILIMCI SAYISI Adıy Batm Dyb İL DAĞILIMI KURUMSAL CİNSİYET MESLEK Ante Mrd Siirt Urfa Şırn Çifti Örg. Serb. R. Kurum Kadın Erkek Z. Müh. Vet. Tekn. 1 Pamukta Entegre 1 1 Dyb.ZMAİ Şanlıurfa 27 4 3 2 2 1 15 13 9 5 4 23 18 9 Müc. 2 Sulama Yöntemleri 1 1 Ankara Ankara 18 1 4 1 2 4 6 13 5 8 10 15 3 Üni. 3 BB Hayvancılık 1 1 SÜTAŞ Aksaray 19 1 3 4 1 2 7 1 9 7 3 7 12 10 3 6 TOPLAM 64 6 7 8 5 8 1 28 1 35 16 13 19 45 43 12 9
A.8. Bölge Yayım Elemanları için Eğitim Materyali Geliştirme Çalışmaları Bölgede çalışan tarım danışmanlarına yönelik TEYKOB tarafından verilen 4 temel eğitimin sunuları hazırlanarak paylaşılmış ve web sayfasında yayınlanmıştır. Bu sunular; 1. Pamuk Entegre Mücadele Notları 2. Sulama Eğitimi Notları A.9. Yayım Çalışmaları A.9.1. Aylık Çalışma Programları Model Uygulama Birimi nde görevli uzmanlar illerde aylık faaliyetlerini, çalışılan çiftçi örgütünde görevli tarım danışmanlarının hizmet ettiği çiftçilere göre saha ziyaretlerini, çiftçi toplantılarını tarım takvimine uygun olarak birlikte planlamaktadır. Buna göre her tarım danışmanı ay içerisinde sözleşme imzaladıkları çiftçilere ziyaret gerçekleştirmektedirler. Gerekli olduğu zamanlarda örgütün bulunduğu GTH İlçe Müdürlüğü ile çiftçi örgütü ve Model Uygulama Birimi İl Koordinasyonu bir araya gelerek çalışmaları değerlendirmektedir. Bu toplantıda aylık faaliyetler değerlendirilmektedir. Bunun yanı sıra diğer çiftçi örgütleri haftada bir ziyaret edilerek talebe dayalı eğitimler alınmakta karşılıklı fikir alışverişinde bulunulmaktadır. İllerde görevli Model Uygulama Birimi uzmanları çalışılan danışmanlarla saha ziyaretleri yapmaktadır. TEYKOB uzmanları planlı olarak haftada bir gün İl koordinasyon birimi ile çiftçi örgütü ziyaretleri, teknik eleman-çiftçi eğitimleri gerçekleştirilmektedir. Bu duruma göre çalışılan çiftçi örgütlerinde görevli ve Model uygulaması kapsamında desteklenen tarım danışmanları ile Temmuz-Ağustos-Eylül 2015 dönemi içerisinde aşağıda belirtilen faaliyetleri gerçekleştirmişlerdir. Adıyaman da çalışılan 2 çiftçi örgütünde görevli 6 tarım danışmanı köy ziyaretleri ve telefon ile 724 çiftçi ile görüşmüştür. Yapılan bu ziyaretlerde çiftçilere bağda gübreleme, desteklemeler, hububat, hasat ilaçlama konuları hakkında bilgi verilmiştir. Batman da çalışılan 1 çiftçi örgütünde görevli 2 tarım danışmanı ile 24 köy ziyareti ve telefon gerçekleştirilerek, 147 çiftçiye bilgilendirme çalışmasında bulunmuşlardır. Bu eğitimlerde; bağlarda hastalık ve zararlılar ile mücadele yöntemleri ve bordo bulamacının ne zaman ve nasıl kullanıldığı ve faydaları ve çilek bakımı gibi konular anlatılmıştır. Gaziantep ve Kilis te çalışılan çiftçi örgütlerinde görevli 6 tarım danışmanı Temmuz- Ağustos-Eylül dönemi içerisinde yaptıkları 44 köy ziyareti ve telefon ile 778 çiftçi ve üreticiyi desteklemeler, toprak kültürel işlemleri, meyve ağaçlarında bordo bulamacı uygulaması, süt hijyeni, barınak hijyeni vb. konularda bilgilendirmişlerdir. Diyarbakır da çalışılan 1 çiftçi örgütünde desteklenen 3 tarım danışmanı Temmuz- Ağustos-Eylül döneminde 34 köy ziyareti ve telefon gerçekleştirmiş ve 542 yetiştirici ile görüşmüşlerdir. Bu eğitimlerde yetiştiricilere; küçükbaş hayvanlarda kuzu
doğumları, kuzularda kayır tutma, ağız sütü ve önemi, anaç koyunların beslenmesi, süt emen kuzuların kaba yeme ve kesif yeme alıştırılması gibi konular anlatılmıştır. Mardin ve Şırnak ta çalışılan 4 çiftçi örgütünde projemiz tarafından desteklenen 9 tarım danışmanı Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde 8 köy ziyareti ve telefon ile 775 çiftçi + üretici + yetiştirici ile görüşmüşlerdir. Bu ziyaretlerde çiftçilere; arıcılıkta mevsimsel bakım-besleme, danışmanlık hizmetleri, küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde danışmanlık hizmetleri, kayıt tutma, doğum öncesi ve sonrası bakım-besleme, iç ve dış parazitlere karşı mücadele, kırkım işlemleri ve ağıl hijyeni, mısır yetiştiriciliği, bağda budama konuları anlatılmıştır. Şanlıurfa da çalışılan 4 çiftçi örgütünde projemiz tarafından desteklenen 11 tarım danışmanı raporlama döneminde 232 köy ziyareti yaparak 2.015 çiftçi + yetiştirici ile görüşmüşlerdir. Bu ziyaretlerde çiftçilere; makine parkı projesi, sulama, hububat yetiştiriciliğinde toprak analizine dayalı gübreleme, sürü yönetimine giriş, süt hayvancılığında beslemede temel kurallar, örgütlenme, buğday da hastalık ve basınçlı sulama yöntemleri hakkında bilgilendirmeler yapılmıştır. Çalışılan çiftçi örgütlerinde Model tarafından desteklenen 37 tarım danışmanı bu 3 aylık dönemde 347 köy ziyareti 4.981 çiftçi + üretici ve yetiştiriciye eğitim-yayım çalışmasında bulunmuştur. A.9.2. Çiftçi Örgüt Üyelerine Yönelik Gerçekleştirilen Eğitim-Yayım Çalışmaları (Çiftçi Ziyaretleri, Köy Toplantıları) Sulama, bitkisel üretim, hayvancılık, örgütlenme, desteklemeler, iyi-organik tarım vb. gibi konularda çiftçilerin bilgilendirilmesi, son gelişmelerden haberdar edilmesi ve bu konularda rekabet kabiliyetini arttıran yeni teknoloji, uygulama ve yeni çeşitlerin tanıtılması ve benimsetilmesinde köy toplantıları klasik ve etkili tarımsal eğitim yöntemlerinden biridir. Bu nedenle çiftçi ve çiftçi örgütlerinin kapasitelerinin geliştirilmesi ve yeni çiftçi örgütlenmelerinin oluşturulması amacıyla ihtiyaç tespit edilen konularda proje kapsamında Temmuz-Ağustos- Eylül 2015 döneminde çalışma alanlarımızda toplam 16 köy toplantısı gerçekleştirilmiş ve 250 çiftçiye ulaşılmıştır. Köy Toplantıları Say ı İli Eğitimi verenler- İşbirliği yapılan kurum kuruluşlar 1 Diyarbakır DDKKYB Tarım danışmanları, GAP UTAEM 2 Diyarbakır DDKKYB Tarım danışmanları, GAP UTAEM Konu Tarih Yer Halk Elinde Ülkesel Hayvan Islahı Projesinin tanıtımı ve Hayvanların kayıt altına alınması, projenin faydaları konulu bilgilendirme toplantısı Hayvancılıkta gen kaynaklarını koruma ve Damızlık Hayvanlarda bakım-besleme konulu eğitim 29.7.2015 Çınar- Yeşiltaş 30.7.2015 Karacadağ- Gümüştaş ve Yayla Çiftçi Sayısı 15 8
Say ı İli Eğitimi verenler- İşbirliği yapılan kurum kuruluşlar 3 Diyarbakır DDKKYB Tarım danışmanları, GAP UTAEM 4 Mardin İlçe GTHB, Mahalle Muhtarlığı 5 Mardin İlçe GTHB, Mahalle Muhtarlığı Köy Toplantıları Konu Tarih Yer Yerel Gen kaynaklarının korunması ve damızlık hayvanların vücut ölçülerinin belirlenmesi konulu bilgilendirme toplantısı 'Bağ bakım demonstrasyonunda yaz budaması uygulaması ve çiftçiler ile birlikte demo uygulamalı eğitim Damla sulamalı sebze (biber patlıcan) demonstrasyonun çiftçi toplantısı 31.7.2015 Karacadağ- Gümüştaş ve Yayla Çiftçi Sayısı 10 28.7.2015 Midyat 11 29.7.2015 Midyat 13 6 Batman TEYAP SACÜB Pazarlama Eğitim 22.7.2015 Sason 50 7 Diyarbakır DDKKYB Koyunlarda Koç Katımı Öncesi FLASHİNG Beslemesi konulu eğitim 8 Diyarbakır DDKKYB, Diyarbakır GAP UTAEM Damızlık hayvanların Önemi ve vücut ölçülerinin belirlenmesi konulu eğitim 4.8.2015 Çınar- Bayırkonak 5.8.2015 Çınar- Gümüştaş 7 6 9 Diyarbakır GAP OTADAM, Eğil OTÜB 10 Mardin Artuklu ve Yeşilli GTHB İlçe Müdürlükleri, Mardin DKKYB yönetimi ve Tarım Danışmanları. 11 Mardin Artuklu ve Yeşilli GTHB İlçe Müdürlükleri, Mardin DKKYB yönetimi ve Tarım Danışmanları. 12 Şırnak Şırnak Arı Yetiştiricileri Birliği, GTH İlçe Tarım Müdürlüğü, Şırnak Ziraat Mühendisleri Odası, Bölücek, Güneyyaka ve Beşağaç köyleri Muhtar ve Önder Çiftçiler. Sulama sistemleri ve sulama planlaması Küçükbaş Hayvan nde; ''Uygulamalı Kırkım ve Ahır Hijyeni Eğitimi'' Küçükbaş Hayvan nde; ''Uygulamalı Kırkım ve Ahır Hijyeni Eğitimi'' Arıcılıkta mevsimsel olarak tarım takvimine uygun olarak yapılması gereken iş ve işlemler hk. bilgilendirme toplantısı 14.8.2015 Eğil-Ilgın 17 20.8.2015 Yeşilli 24 21.8.2015 Artuklu/Çuk uryurt 13.8.2015 Beytüşşebap /Bölücek- Güneyyaka Köyleri 13 20
Köy Toplantıları Say ı İli Eğitimi verenler- İşbirliği yapılan kurum kuruluşlar 13 Batman Gercüş Ziraat Odası başkanı Şefik ÖNER- Seyithan ÖNER, Tarım Danışmanlarınd an Özlem AKBOĞAN, Gülşin ODUNCU, Batman Tarım Kredi Kooperatifi (Âdem GÜMÜŞ ) 14 Batman Gercüş Ziraat Odası başkanı Şefik ÖNER- Seyithan ÖNER, Tarım Danışmanlarınd an Özlem AKBOĞAN, Gülşin ODUNCU, Yenice köy muhtarı 15 Batman Gercüş Ziraat Odası başkanı Şefik ÖNER- Seyithan ÖNER, Tarım Danışmanlarınd an Özlem AKBOĞAN, Gülşin ODUNCU, Nurlu köy muhtarı 16 Şanlıurfa DSYB Tarım danışmanları Konu Tarih Yer Tarım Sigortaları (TARSİM ) Eğitimi Tarım Sigortaları (TARSİM ) Eğitimi K.B ve B.B Hayvan Sağlığı Uygulamaları Eğitimi Sürü Yönetimine Giriş, Süt Hayvancılığında Beslemede Temel Kurallar 11.9.2015 Yenice/Gerc üş 4.9.2015 Yenice/Gerc üş 10.9.2015 Gercüş/Nurl u 9.9.2015 Viranşehir/ Merci Köyü Çiftçi Sayısı 22 11 10 13 TOPLAM 250 A.9.3. Demonstrasyonlar GAP TEYAP Yayım Modeli kapsamında gerçekleştirilen demonstrasyonların amacı, çalışılan çiftçi örgütlerinde tarımsal danışmanlık hizmetini verme kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla; üye çiftçilere sebze (Biber-Patlıcan), meyve, tarla ve yem bitkileri yetiştiriciliğinde etkin tarım tekniklerini (sulama sistemleri, mekanizasyon, toprak hazırlama, ekim-dikim, zirai mücadele, sulama zaman planlaması, Fertigasyon vb.) kullanarak çiftçiye iyi uygulamalar yapılmış/yapılmaktadır.
Bu faaliyette; çiftçilerin ihtiyaç duydukları eğitim yayım hizmetlerinin daha etkin verilmesi konusunda çiftçi örgütlerinin harekete geçirilmesi ve çiftçilerimizin optimum koşullarda uygulamaları zamanında ve etkin kullanarak birim alandan daha fazla verim elde edebilecekleri tarım teknikleri kullanılmıştır. Ayrıca bu demonstrasyonlardan elde edilecek gelirin de çalışılan çiftçi örgütleri bünyesinde yürütülen tarımsal danışmanlık hizmetlerinde (özellikle demo kontrollerinde ulaşım ve materyal temini) kullanılması hedeflenmiştir. 2015 yılında planlanan demonstrasyonlar için gerekli olan tarımsal girdiler tarım danışmanları ile birlikte belirlenmiştir. Bu üretim sezonu boyunca olan faaliyetler birlikte planlanmıştır. Demonstrasyonlar 35 konuda, 289 adet demonstrasyon, 289 çiftçi, üretici ve yetiştirici ile 1.045 da alanda uygulaması başlatılmıştır. Demonstrasyonlarda gerçekleştirilen her aşama, izleme takip formlarına çiftçi, tarım danışmanı ve saha uzmanlarımız tarafından işlenmiştir. Demonstrasyonların izlenme sürecinde çiftçi örgütlerindeki tarım danışmanlarının ulaşım ile ilgili sorun yaşadıkları görülmüş ve il ekiplerimiz tarafından yoğun bir ulaşım desteği sağlanmıştır. Bu sorunların yaşanmaması adına çiftçi örgütlerine, protokol gereklerinin yerine getirilmesi hususu hatırlatılmıştır.
Sır a No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 GAP TEYAP ÇİFTÇİ ÖRGÜTLERİ MERKEZLİ ÇOĞULCU YAYIM MODELİ 2015 YILI GERÇEKLEŞTİRİLEN DEMONSTRASYON LİSTESİ İli Uygulama Tarihi Adıyaman 01.05. 2015 Kâhta ZO Oluklu Köyü Adıyaman 01.05. 2015 Çiftçi Örgütü Yeri Demo Konusu Kâhta/SKMÜ B Adıyaman 25.05. 2015 Besni ZO Çakırhöyük Köyü Adıyaman 01.05. 2015 Besni ZO Karagüveç Köyü Gaziantep 01.05. 2015 Gaziantep 01.05. 2015 Gaziantep 01.05. 2015 Şehitkamil ZO Şehitkamil ZO Şehitkamil ZO Kilis 15.06. 2015 DKKYB Kilis 15.06. 2015 DKKYB Damla Sulama ile Bağda Telli Terbiye Sistemi De mo Ala nı (da) Miktar (adet) Alan (da) Sorumlu Tarım Danışmanı 10 1 10 Mutlu ŞAHİN Tuğlu Köyü Bademde İlaçlama ve Fertigasyon 10 4 40 Musa POLAT Damla Sulama ile Pamuk Antepfıstığı İlaçlama ve Fertigasyon 42 1 42 10 1 10 Sakine ERARSLAN Turgay KORKMAZ Sof Bölgesi Kiraz İlaçlama ve Fertigasyon 10 5 50 Gözde ULUTAŞ Karacaören Köyü Antepfıstığı İlaçlama ve Fertigasyon 10 5 50 Halil YAY Kömürler Köyü Zeytin İlaçlama ve Fertigasyon 10 1 10 Gözde ULUTAŞ Kuzuini, Çengel, Tamburalı, Mısırcık ve Mağaracık Köyleri Kilis Merkez, Musabeyli, Polateli, Elbeyli Süt Sağım Makine Demonstrasyonu Torbalı Mısır Silaj Demonstrasyonu (40 TON) 1 7 7 Pınar KUTAN 1 8 8 Sultan TÜRKOĞLU 10 Kilis 15.06. 2015 DKKYB Kilis Merkez, Musabeyli, Polateli, Elbeyli Korunga 5 4 20 Ali ARSLAN 11 Kilis 15.06. 2015 DKKYB Kilis Merkez, Musabeyli, Polateli, Elbeyli Yem Kiliti 1 3 3 Ali ARSLAN 12 Diyarbakır 15.06. 2015 DKKYB Çınar,Alatosun, Çermik,kayapınar,Yenişehir KB Hayvanlarda Dış Parazit için Betonarme Banyoluk 1 1 1 Tahsin KARALOÇ 13 Diyarbakır 15.06. 2015 DKKYB Çınar,Alatosun, Çermik,kayapınar,Yenişehir KB Barnak Hijyeni ve Yün Kalitesi İçin Elektirkli Kırkım Makinesi 1 4 4 M.Ali EKİNCİ
14 Diyarbakır 15.06. 2015 DKKYB Çınar,Alatosun, Çermik,kayapınar,Yenişehir KB Barnak Hijyeni İçin İlaçlama Akülü Sırt Pompası 1 6 6 M.Piran ÇELİK 15 Diyarbakır 25.04.2015 Dicle Dede Köyü Bağda İlaçlama ve Fertigasyon 10 1 10 GAP TEYAP 16 Karık Sulama İle Pamuk Abdulrahman Şanlıurfa 01.05.2015 Haliliye ZO İncirli Köyü 25 1 25 yetiştiriciliği KAYA 17 Damla Sulama İle Antepfıstığı Gülistan Şanlıurfa 27.04.2015 Haliliye ZO Korukezen Köyü 17 1 17 ERTÜRK 18 Damla Sulama İle Biber Zeynep Şanlıurfa 28.04.2015 Suruç ZO Ölçektepe Köyü 12 1 12 KARABULUT 19 Damla Sulama İle II.Mısır Şanlıurfa 15.06.2015 Suruç ZO Kızılhöyük Köyü 25 1 25 Osman AMAÇ 20 Yağmurlama ile Yonca Fatma Şanlıurfa 17.04.2015 DSYB Harran/Avlak Köyü 25 1 25 KELEBEK 21 Yağmurlama ile Yonca Şanlıurfa 20.04.2015 DSYB Akçamescit Köyü 25 1 25 Sultan AL 22 Yağmurlama ile Yonca Şanlıurfa 25.04.2015 DSYB Bozova/Kılıçören Köyü 25 1 25 Adalet ATMAK 23 Damla Sulama İle Biber Batman 01.05.2015 Gercüç ZO Yaslıca Köyü (Fide, gübre, ilaç) 10 1 10 Özlem AKBOĞA 24 Batman 15.04.2015 Sason ÇÜB Umurlu Köyü Çilek İlaçlama ve fertigasyon 2 30 60 GAP TEYAP 25 26 Şırnak 01.04.2015 İdil ZO Çığır ve Yağmurca Köyü Şırnak 01.04.2015 İdil ZO Yarbaşı,Bozburun, Haberli, Uçarlı, Sari,Öğündük, Dumanlı Damla Sulama İle Biber, Patlıcan 38 1 38 Nurettin BARAN Bağda İlaçlama ve Gübreleme 10 15 150 Leyla FINDIK, Veli AY, Mesut ADA 27 Şırnak 01.07.2015 İdil ZO Oyalı Köyü 28 Şırnak 01.05.2015 İdil ZO Kurtuluş Köyü 29 30 Mardin 01.04.2015 Midyat ZO Mardin 01.05.2015 Midyat ZO Sebze Köyleri Kayalıpınar, Kutlubey, Çaldere, Toptepe, Acırlı Köyler Damla Sulama İle Buğday+II.Mısır Damla Sulama İle Biber-Patlıcan 25 1 25 Nesim YILDIZ 10 1 10 Veli AY Bağda İlaçlama ve Gübreleme 10 15 150 Damla Sulama İle Biber-Patlıcan Songül AYKUT, Cuma UÇAŞ, Veysi YENİGÜN 12 1 12 Cuma UÇAŞ
31 32 Mardin 15.06. 2015 DKKYB Yeşilli, Artuklu Köyleri Mardin 15.06. 2015 DKKYB Yeşilli, Artuklu Köyleri KB Barnak Hijyeni ve Yün Kalitesi İçin Elektirkli Kırkım Makinesi KB Barnak Hijyeni İçin İlaçlama Akülü Sırt Pompası 1 6 6 Ali TAŞAN 1 6 6 Ali TAŞAN 33 Mardin 15.06. 2015 DKKYB Yeşilli, Artuklu Köyleri KB Hayvanlarda Dış Parazit için Betonarme Banyoluk 1 1 1 Ali TAŞAN 34 Şırnak 15.06. 2015 Arı Yetş Brlğ. Şırnak Arı Yetiştirme ve Bakım 1 150 150 Metin ATAMAN 35 Şırnak 15.06. 2015 Arı Yetş.Brlğ. Beytüşşebap Köyleri Modern Arıcılık (Polen Üretim Ekipmanları) 1 2 2 Metin ATAMAN TOPLAM 289 1.045
A.9.3.1.Bitkisel Demonstrasyonlar a- Meyvecilik Tesis: GAP Bölgesinde yeni sulamaya açılmış ve açılacak alanlarda tarla bitkilerinden sonra meyveciliğe doğru bir yönelme olduğu gözlenmektedir. Yeni sulamaya açılmış ve açılacak alanlarda alternatif ürünlerin yer alması ve bunun içinde de meyveciliğin yer alması kaçınılmazdır. Ancak bu açılımda yetiştirme tekniklerinin çiftçilere öğretilmesi gerekmektedir. Ayrıca model kapsamında çalışılan çiftçi örgütlerinde çalışan danışmanların tecrübe bilgilerini artırmak amacı ile yapılacaktır. Yapılan çalışmalarda GAP Master Plan ve sulama projelerinde ürün deseni içerisinde çok yıllık ürünlerin payı %20 civarında yer almaktadır. Bu çalışma ile bölgede meyve türlerinin yaygınlaşması, iyi yetiştirme tekniklerinin ve iyi tarım uygulamalarının bölgeye benimsetilmesi hedeflenmektedir. Yapılacak bu faaliyet ile uygun bölgelerde örnek meyvecilik demonstrasyon bahçeleri kurarak gerek çiftçilerin ve gerekse teknik elemanların bu konuda sahada bire bir eğitimlerin sağlanması amaçlanmaktadır. Ayrıca, düzenlenecek tarla günlerinde de diğer çiftçilerin bu konuda eğitilmelerine de katkı sağlanacaktır. Çalışmada veriler göz önüne alınarak 10 dekar alanda telli terbiye sistemli bağ tesis edilmiştir. Şubat ayından itibaren 2015 yılı haziran ayı içerisinde tesis edilmiştir. Ayrıca Adıyaman ili Kâhta ilçesinde alternatif meyve yetiştiriciliği anlamında Çilek yetiştiriciliği yapılması planlanmıştı. Ancak, seçilen demonstrasyon çiftçisinin vazgeçmesinden dolayı alternatif bir arazi bulunması için çalışmalar yapılmıştır. Fakat demonstrasyon için uygun bir yer bulunamadığından dolayı 2016 yılında kurulması planlanmıştır. Proje kapsamında girdiler ve maliyetler proje bütçesinden, işçilik ve tesis edilecek alanın toprak hazırlığı, bakım işleri çiftçi tarafından karşılanacaktır. Bu çalışmalarda tarım teşkilatı ve Kâhta Ziraat Odası ile yoğun işbirliği yapılacaktır b- Meyvecilik Bakım: GAP Bölgesinde yapılan incelemelerde mevcut kurulu meyve bahçelerinin bakımlarının iyi olmadığı ve yeterli verimin alınamadığı tespit edilmiştir. Bu bahçelerdeki verim düşüklüğünün nedenleri çeşit seçimlerinden ve iklimden kaynaklandığı gibi budama, gübreleme, ilaçlama, sulama gibi bakım hatalarından ileri gelmektedir. Meyvecilik bakım demonstrasyonları ile bölgede halen kurulu meyve bahçelerinde budama, gübreleme, ilaçlama gibi konularda bakım işlemleri üreticilerle ve yayımcı teknik elemanlarla birlikte yapılarak, bu meyve bahçelerindeki üreticilerin her aşamada bilgi ve becerilerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu faaliyetler 6 tür meyvede (Antepfıstığı, Kiraz, Çilek, Badem, Zeytin ve Bağ) 87 çiftçide yaklaşık 586 da alanda yürütülecektir. Gübre, ilaç giderleri, vb. gibi maliyetler projeden, işçilik ve bakım işleri çiftçi tarafından karşılanacaktır. Bu bahçelerin tamamı 2015 yılından itibaren uygulamaya alınarak ürün sezonu boyunca izlenecektir. Tüm çalışmalarda tarım teşkilatı ve çalışılan Ziraat odaları ile işbirliği yapılmaya devam etmektedir. Nurdağı nda planlanmış olan Zeytin bakım demosu çiftçinin vazgeçmesinden dolayı iptal edilmiştir. c- Sebzecilik: GAP Bölgesinde yapılan araştırma sonuçlarına göre GAP Bölgesi sulanan alanlarında Akdeniz Bölgesi nde üretilen sebzelerin hemen hemen tamamı yetiştirilebilmektedir. Bu çalışma ile bölgede sebzecilik üretiminin yaygınlaşması, çiftçilere iyi
yetiştirme tekniklerinin öğretilmesi hedeflenmektedir. Sebzecilikte 8 adet biber ve patlıcan konularında toplamda 63 da alanda açıkta sebze demonstrasyonları ürün sezonu boyunca uygulanmaya devam etmektedir. Proje kapsamında girdi fide, gübre, ilaç vb. gibi maliyetleri proje bütçesinden, işçilik ve tesis edilecek alanın toprak hazırlığı, bakım işleri çiftçi tarafından karşılanacaktır. Bu çalışmada tarım teşkilatı ile yoğun işbirliği yapılmıştır. d- Tarla ve Yem Bitkileri: Buğday, arpa, pamuk, mısır, kırmızı mercimek ve nohut üretimi bölgede çok önemli bir yer tutmaktadır. Ancak yapılan çalışma ve değerlendirmelerde bu ürünlerde verimlerin yeterli seviyelerde olmadığı ve toprak hazırlamadan hasada kadar üretimin pek çok aşamasında önemli sorunlar olduğu gözlenmektedir. Bu konu özellikle yeni sulamaya açılan alanlarda yoğun bir şekilde üretilmeye başlanan pamuk, mısır gibi ürünlerde daha da fazla önem arz etmektedir. Bu çalışma ile bölgedeki önemli tarla bitkilerinde iyi yetiştirme tekniklerinin öğretilmesi hedeflenmektedir. Tarla bitkilerinden II. ürün mısır, pamuk ve yem bitkilerinden yonca 9 adet ve 225 da alanda demonstrasyonların kurulması planlanmıştır. Kurulacak demonstrasyonlarda gerekli -pulluk, kazayağı gibi- toprak işleme aletleri çiftçi tarafından karşılanacak, tohum ve gübre ile dar ve geniş yapraklı yabancı otlar ile hastalıkzararlılarla mücadele için ilaç giderleri projeden karşılanacaktır. Ancak Suruç ve Şanlıurfa merkezde planlanmış olan II. ürün mısır yetiştiriciliği demonstrasyonları Suruç ta suyun gelmediğinden ve Şanlıurfa da ise çiftçinin özel durumlarından dolayı 2016 yılına ertelenmiştir. Ayrıca DSYB ile yapılan yonca demonstrasyonlarında ise çıkışlarda yaşanan problemlerden dolayı başarıya ulaşılamamıştır. Bu neden dolayı bu demonstrasyonlar 2015 yılı eylül ayında tekrar kurulacaktır. Demonstrasyon listesi aşağıdaki gibidir. İllere Göre Bitkisel Demonstrasyonlar; ADIYAMAN 1- Bağda Telli Terbiye Sistemi Adıyaman ili Kâhta ilçesi Ulupınar köyü Mustafaçayır mezrası, Mehmet Nuri TANYILDIZ isimli çiftçiye 10 dekar telli terbiye sistemi kurulmuştur. Bu demonstrasyon alanında ki omcalar 3 yaşındadır. Bu demonstrasyondaki omcaların 2016 yılında şekil budaması yapılması karar verilmişti. Hastalık ve zararlılara karşı teknik destek verilmiştir. 16 Haziran 2015 tarihinde çiftçi ve kurumların katılımı ile tarla günü düzenlenmiştir.
2- Badem Bakım Demonstrasyonu Mayıs ve Haziran ayı içerisinde yapılan kontrollerde görülen badem iç kurduna karşı ilaçlama önerilerinde bulunulmuştur. Bu yapılan mücadele zamanı için badem iç kurdunun ergin çıkışları gözlenerek ilaçlama zamanı belirlenmiştir.bu ilaçlamalar neticesinde badem bahçelerinde badem iç kurdu problemine rastlanmamıştır. 3- Pamuk Demonstrasyonu Bu demonstrasyonumuz Besni ZO. Çalışma alanında bulunan Yazıkarakuyu köyü Payamca mezrasında 25 da alanda 01.05.2015 Pamuk ekimi yapıldı. 25.05.2015 tarihinde ilk çapalama işlemini yapılmıştır. 03.06.2015 damla sulama sisteminin kurulumu yapılarak 17 Haziranda ilk sulama yapılmıştır. ayrıca empoasca ve thrips zararlısına karşı ilaçlı mücadele yapılmıştır. Bu su ile birlikte 20 kg %21 Amonyum sülfat verilmiştir. 4- Antepfıstığı Bakım Demonstrasyonu Besni ilçesi Karagüveç köyünde 10 da alanda demonstrasyon çalışmaları yapılması planlanmıştır. Bu demonstrasyonda; 3-15 gübre ile 10.Ocak tarihinde ile tabandan gübreleme yapılmıştır. İlk sürümle beraber verildi.09. Martta ikinci sürüm yapıldı.10.05.2015 tarihinde ise üçüncü sürüm yapılmıştır. 29.Haziranda ise dördüncü sürüm yapıldı. 14.05.2015 ilk ilaçlama işlemi yapılmıştır Bu ilaçlama ile birlikte, insektisit grubundan karagöz kurduna karşı Chlorpyrifos Ethyl 400 lt suya 600 ml karıştırıldı. Karazenk hastalığına karşı ise sistemik Fungusit olan Propiconazole+difeconazole aktif maddeli ilaç 400 lt suya 200ml karıştırılarak kullanılmıştır. 03.06.2015 tarihinde ise ilk uygulamada kullanılan combi yaprak gübreleri ve ilaçlar ikinci ilaçlamada aynı miktarlarda tekrar kullanıldı. İkinci ilaçlamaya ilave olarak yaprak bitine karşı Thıometaxam etkili maddeli olan insektisit 400 lt suya 40 gr karıştırılarak ilaçlama yapılmıştır. 25 Temmuz tarihinde psilia zararlısına karşı Imidacloprid etkili maddeli kimyasal ilaç ile mücadele edilmiştir.
BATMAN 1- Sebze Demonstrasyonu Batman ili Gercüş ilçesi Yassıca köyünde 10 da alanda modern teknikler ile sebze demonstrasyonu 09 Mayıs 2015 tarihinde fide dikimine başlanmıştır. Fide dikimi, 09.05.2015 tarihinde dikime başlandı.10-12.mayıs.2015 tarihleri arasında hava şartlarından dolayı dikime ara verilmek zorunda kalınmıştır. 13 Mayısta dikimlere devam edildi.15 Mayıs tarihinde dikim tamamlandı.. Bu dikim esnasında kök çürüklüğü ve kesici kurtlara karşı ilaçlama yapılmıştır. 31.05.2015 tarihinde kök gelişimini arttırmak ve hızlı kök oluşumunu sağlamak için ilk gübreleme yapıldı. (10-30-10 60 kg,33 Amonyum nitrat 60 kg). 06/06/2015 te kök ve gövde gelişimi, yeşil aksam oluşumunu teşvik amaçlı ikinci gübreleme yapılarak dekara 5 kg üre,10 kg spesifik root cash verilmiştir. 13 Haziran tarihinde Amonyum nitrat 5 kg/da ve sıvı gübre nitrolex 2 lt/da verilmiştir. Dördüncü, gübreleme olarak; dezin ve üre verildi. 24/06/2015 te ilk hasat yapılmıştır. 30.06.2015 tarihinde 16-08-24+AN (33) ve üre verilmiştir. Bu çalışmalar esnasında 19 Haziran tarihinde fungal hastalıklara karşı ilaçlama yapılmıştır. 29/07/2015 te 16-08-24+AN(33) ve DEZİN gübreleri verildi. 24/06/2015 tarihinden 12/08/2015 tarihine kadar 2 günde bir hasat yapılıyor ve 1 ay 19 günde yaklaşık 10 ton verim elde edilmiştir19.08.2015 tarihinde genel kontroller yapıldı.15.09.2015 tarihinde genel kontroller yapıldı. Bununla birlikte gübreleme yapıldı. Gübrelemede amonyum nitrat 30 kg ve kalsiyum nitrat ile nitrolex karıştırılarak kullanıldı.
2- Çilekte Bakım Demonstrasyonu Sason ilçesinde kurulan (Sason Çilek Üreticiler Birliği ) üye olan 30 çftçi ile toplamda 60 dekar alanda demonstrasyon çalışması planlanmıştır. Bu planlama kapsamında, Birliğin Tarım Danışmanı olmadığından dolayı faaliyetler GAP TEYAP elemanlarınca yürütülmüştür. Rutin yapılan kontrollerde hastalık ve zararlılara karşı ilaçlı mücadele tavsiyelerde bulunulmuştur. Bu tavsiyelerden örnek uygulama aşağıdaki gibidir. Sason bölgesinde yapılan bu demonstrasyonlar da düzenli olarak haftalık kontrolleri yapılarak gerektiğinde ilaç tavsiyelerinde bulunulmuştur. Gübre Cinsi Uygulama Miktarı Tarih Bitki Dönemi 5-20-00+ Dezin(Fe+Zn) 1 litre 20.04.2015 Çiçek+Meyve 10-30-10+AN(33) 2.5 kg + 2 kg 24.04.2015 Çiçek +Meyve Humik Asit 1 lt 26.04.2015 Çiçek+meyve 10-30-10 +AN(33) 2.5 kg + 2 kg 30.04.2015 Çiçek+meyve 18-18-18+AN(33) 2.5 KG + 2 kg 03.05.2015 Çiçek+meyve 16-08-24 +AN(33) 3 kg + 1 kg 06.05.2015 Çiçek+meyve 16-08-24 +AN(33) 3 kg + 1 kg 09.05.2015 Çiçek+meyve 18-18-18+AN(33) 2.5 kg+ 1 kg 13.05.2015 Çiçek +meyve 16-08-24 + AN (33) 3 kg + 1 kg 17.05.2015 Çiçek+meyve 16-08-24 + AN (33) 3 kg + 1 kg 21.05.2015 Çiçek+meyve 10-30-10+AN(33) 2.5 kg +2 kg 25.05.2015 Çiçek+meyve 16-08-24+AN(33) 3 kg + 1 kg 28.05.2015 Çiçek+meyve Kalsiyum nitrat+nitrik asit 3 kg+1 lt 01.06.2015 Meyve 16-08-24+AN(33) 3 kg + 1 kg 05.06.2015 Meyve TARIMSAL MÜCADELE Zararlı veya Hastalık adı Etkili madde Doz (cc/da) Tarih Danaburnu ve Bozkurt Danaburnu ve Bozkurt 300 18.04.2015 Captan Captan 300 gr/da 22.04.2015 Antracol Combi Antracol Combi 50 gr 22.04.2015 Teldor+Sıvı Kalsiyum Teldor+Sıvı Kalsiyum 10cc+80cc 26.04.2015 Desis+Confidor Desis+Confidor 10cc+10cc 02.05.2015
DİYARBAKIR Bu ilimizde, sebze ve bağ bakım demonstrasyonu planlanmıştır. Ancak Pamukçay bölgesinde sulama altyapısının tamamlanmamasından dolayı, sebze demonstrasyonu iptal edilmiştir. 1- Bağ Bakım Demonstrasyonu GAP TEYAP döneminde 2012 yılı sonbaharında kurulan telli terbiye sistemli bağ demonstrasyonunun 2015 yılında bakıma alınmasına karar verilmiştir. Mart ayında diğer köylülerin katılımı ile GAP TEYAP uzmanları ile birlikte telli terbiye sistemli bağlarda budamanın yöntemleri gösterilmiştir. Bağlar uyandıktan sonra ilk ilaçlama yapılmıştır. Bu ilaçlamada mildiyö, külleme, ölü kol ve salkım güvesine karşı ilaçlama yapılmıştır. Sulama ile birlikte amonyum sülfat ve 15-15-15 damla sulama gübresi verilmiştir. Düzenli olarak yapılan kontroller sonucunda ikinci bir ilaçlama önerilmiştir. Bu ilaçlamadan sonra hastalık tespit edilmediğinden dolayı ilaçlama önerisinde bulunulmamıştır. GAZİANTEP 1- Antepfıstığı Bakım Demonstrasyonu Gaziantep ili için önemli bir tarımsal ürün olan antepfıstığında çiftçilere, yetiştiricilik ve hastalık/ zararlılar ile mücadelede etkin yöntemleri göstermek amacı ile 2015 yılında bu demonstrasyon planlanmıştır. Şehitkâmil Ziraat odasına üye olan 5 çiftçi ile 10 ar da alanda bu faaliyetler planlanmıştır. Bu faaliyet kapsamında Ziraat odasında faaliyet gösteren tarım danışmanları ile birlikte gerçekleştirilecektir. Bu faaliyetler kapsamında; Arazilerde bulunulan yabancı otlara karşı Mart ayı başında sürüm yapılarak mücadele edilmiştir. Mart ayının son haftasında, sürümden sonra çıkış yapan yabancı otlara karşı ilaçlama yapılmıştır. Antepfıstığında zararlı olan koşnil ve beyaz kabuklu bite karşı etkili maddesi Imidacloprid+oil olan zirai ilaç ile şubat ayında mücadele yapılmıştır.
Vegatasyon başlangıcından sonra, yapılan kontrollerden sonra Haziran ve Mayıs ayında Capnodis ve psilia karşı ilaçlı mücadele yapılmıştır. Bu ilaçlamalar esnasında fungal bir hastalık olan Kara Zenk hastalığına karşı koruyucu ilaçlama yapılmıştır. Hasat zamanı yapılan kontrollerde psilia ile alakalı karagözlerde dökülmediği tespit edilmiştir. 2- Kiraz Bakım Demonstrasyonu Gaziantep ilinde, GAP TEYAP katkılarıyla kurulan KİRAZ ÜRETİCİLERİ BİRLİĞİ sahasında bulunan beş çiftçiye toplamda 50 da alanda kiraz bakım demonstrasyonları planlanmıştır. Bu kapsamda, hastalık ve zararlılar ile mücadelenin dışında kültürel işlemlerin nasıl yapılacağı ve tarımsal danışmanlığın önemi gösterilmesi hedeflenmiştir. Bu faaliyet kapsamında Şehitkâmil Ziraat odasında faaliyet gösteren tarım danışmanları ile birlikte gerçekleştirilecektir Bu faaliyetler kapsamında; Arazilerde bulunulan yabancı otlara karşı Mart ayı başında sürüm yapılarak mücadele edilmiştir. Mart ayının son haftasında, sürümden sonra çıkış yapan yabancı otlara karşı ilaçlama yapılmıştır. Kirazda zararlı olan ve önemli bir verim kaybına yol açan kiraz sineğine karşı Mayıs ayında Thiacloprid etkili madde ile mücadele yapılmıştır. 20 Haziran 2015 te yapılan hasat sonucunda; demonstrasyon yapılan alanlarda kiraz sineğine rastlanmaz iken diğer üreticiler bu zararlıya rastlanmıştır. Hasat döneminden sonra bir uygulama yapılmamıştır.
3- Bağ Bakım Demonstrasyonu GAP TEYAP döneminde 2013 yılı sonbaharında kurulan telli terbiye sistemli bağ demonstrasyonunun Bağlar uyandıktan sonra ilk ilaçlama yapılmıştır. Bu ilaçlamada mildiyö, külleme, ölü kol ve salkım güvesine karşı ilaçlama yapılmıştır. Sulama ile birlikte amonyum sülfat ve 15-15-15 damla sulama gübresi verilmiştir. Düzenli olarak yapılan kontroller sonucunda ikinci bir ilaçlama önerilmiştir. Bu ilaçlamadan sonra hastalık tespit edilmediğinden dolayı ilaçlama önerisinde bulunulmamıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda, bağda külleme ve mildiyö hastalıklarına karşı Azoxytrobin etkili maddeli olan ilaç kullanılmıştır. Salkım güvesine karşı ise Chlorpyrifos Ethyl ve indoxacarb etkili olan ve hasat ile arasındaki geçen zaman kısa olan ilaç seçilmiştir. Bu faaliyet kapsamında 15 gün ara ile ilaçlama yapılarak mücadele edilmiştir. MARDİN ŞIRNAK 1- Sebze Demonstrasyonu Mardin Midyat karayolu üzerinde bulunan demonstrasyon alanında ilk sürüm 20.04.2015 tarihinde yapılmıştır. Bu tarihte bir hafta sonra ikinci sürüm gerçekleştirilerek tarla dikim için hazır hale getirilmiştir. Damla Sulama Sistemi 29 nisan tarihinde kurulmuştur. 09-10 Mayıs tarihleri arasında fide dikimi yapılmıştır. Fide dikimi yapılırken kök çürüklüğü (phytium,fusarium vb.) hastalıklarına karşı koruyucu ilaçlama yapılmıştır. Daha sonra ki tarihlerde ise gübre ve zararlılara karşı ilaçlama yapılmıştır. Gübreleme bitkinin yetiştirme dönemine ve ihtiyacına göre verilmiştir. Yapılan kontroller ve planlamaya göre temmuz ve ağustos aylarında toplamda 4 defa gübreleme yapıldı. Yine bu tarihler arasında 3 defa zararlılar karşı ve hastalıklar içinse koruyucu ilaçlama yapılmıştır.
2- Bağ Bakım Demonstrasyonu Midyat ilçesinde bağ alanlarında yaşanan en büyük sorunlardan hastalık ve zararlılara karşı çiftçilerin mücadele yöntemlerini ve zamanının bilinmemesi olarak tespit edilmiştir. Bu neden dolayı 2015 yılında Midyat ZO bağlı ve tarımsal Danışmanlık hizmeti alan 15 çiftçi ile toplamda 150 da alanda bağ bakım demonstrasyonu kurulmuştur. Bağların budanmasından sonra bordo bulamacı ile omcalar fungal hastalıklara karşı ilaçlanmıştır. Nisan ayında gözlerin uyanmasından sonra Azoxytrobin ve Chlorpyrifos Ethyl ile hastalık ve zararlılara karşı mücadele edilmiştir. Midyat Ziraat Odası Tarım danışmanlarının düzenli olarak yapılan kontroller neticesinde 15 gün ara ile ilaçlı mücadele yapılmıştır. ŞIRNAK / İDİL ZİRAAT ODASI 1- Sebze Demonstrasyonu Tarihi ipek yolu üzerinde bulunan Çığır köyünde 28 da üzerine patlıcan ve biber demonstrasyonu kurulmuştur. Demonstrasyon alanında ilk sürüm 15.04.2015 tarihinde yapılmıştır. Bu tarihte iki hafta sonra ikinci sürüm gerçekleştirilerek tarla dikim için hazır hale getirilmiştir. Damla Sulama Sistemi 01 Mayıs tarihinde kurulmuştur. 08 Mayıs tarihinde dikim yapılmaya başlanmıştır. Fide dikimi yapıldıktan sonra damla sulama sisteminden kök
çürüklüğü (phytium, Fusarium vb.) hastalıklarına karşı koruyucu ilaçlama yapılmıştır. Ancak dikim iki günüde işçilerin yapmış olduğu hatadan dolayı fideler yüzlek dikildiğinden dolayı köklenme sorunu yaşanmıştır. Bu durum tespit edildikten sonra tekrar fideler kenarından bastırılarak köklerin toprak ile temas etmesi sağlanmıştır. Bu işlem gerçekleştirildikten sonra sulama sisteminden özel bir köklendirici bitki gelişim düzenleyici kullanmıştır. Daha sonra ki tarihlerde ise gübre ve zararlılara karşı ilaçlama yapılmıştır. Gübreleme bitkinin yetiştirme dönemine ve ihtiyacına göre verilmiştir. 27 Haziranda ilk hasat yapılarak satışa başlanmıştır. Temmuz-Eylül ayları arasında düzenli olarak sulama ve gübrelemesi yapılmıştır. Ancak bölgede yaşanan olumsuzluklar nedeni ile hasat edilen ürün satılmasında sıkıntı yaşanmıştır. 2- Bağ Bakım Demonstrasyonu Şırnak ili İdil ilçesinde bağ alanlarında yaşanan en büyük sorunlardan hastalık ve zararlılara karşı çiftçilerin mücadele yöntemlerini ve zamanının bilinmemesi olarak tespit edilmiştir. Bu neden dolayı 2015 yılında İdil ZO bağlı ve tarımsal Danışmanlık hizmeti alan 15 çiftçi ile toplamda 150 da alanda bağ bakım demonstrasyonu kurulmuştur. Bağların budanmasından sonra bordo bulamacı ile omcalar fungal hastalıklara karşı ilaçlanmıştır. Nisan ayında gözlerin uyanmasından sonra Azoxytrobin ve Chlorpyrifos Ethyl ile hastalık ve zararlılara karşı mücadele edilmiştir. İdil Ziraat Odası Tarım danışmanlarının düzenli olarak yapılan kontroller neticesinde 15 gün ara ile ilaçlı mücadele yapılmıştır. ŞANLIURFA 1- Pamuk Demonstrasyonu Bu demonstrasyonumuz Haliliye ZO. Çalışma alanında bulunan İncirli köyünde 25 da alanda 27.04.2015 Pamuk ekimi yapıldı. 12.05.2015 tarihinde ilk çapalama işlemini yapılmıştır. 03.06.2015 damla sulama sisteminin kurulumu yapılarak 07 Haziranda ilk sulama yapılmıştır. Ayrıca empoasca ve thrips zararlısına karşı ilaçlı mücadele yapılmıştır. Bu su ile birlikte 20 kg üre verilmiştir. Son çapalama 04.07.2015 tarihinde işlemi yapılmıştır. Bu tarihten sonraki günlerde rutin kontroller yapıldı.
2- Antepfıstığı Demonstrasyonu Bölgemiz için önemli bir tarımsal ürün olan antepfıstığında çiftçilere, yetiştiricilik ve hastalık/ zararlılar ile mücadelede etkin yöntemleri göstermek amacı ile 2015 yılında bu demonstrasyon planlanmıştır. Haliliye Ziraat odasına üye olan çiftçi ile 10 ar da alanda bu faaliyetler planlanmıştır. Bu faaliyet kapsamında Ziraat odasında faaliyet gösteren tarım danışmanları ile birlikte gerçekleştirilecektir. Bu faaliyetler kapsamında; Arazilerde bulunulan yabancı otlara karşı Mart ayı başında sürüm yapılarak mücadele edilmiştir. Vegatasyon başlangıcından sonra, yapılan kontrollerden sonra Haziran ve Mayıs ayında Capnodis ve psilia karşı ilaçlı mücadele yapılmıştır. Bu ilaçlamalar esnasında fungal bir hastalık olan Kara Zenk hastalığına karşı koruyucu ilaçlama yapılmıştır. Ayrıca sulama sistemi kurularak, fertigasyon yapılmıştır. Bu gübreleme işlemlerin sonucunda ağaçlarda ki karagöz gelişimlerinin olumlu yönde olduğu görülmüştür. Eylül ayı içerisinde geniş katılımcılı olarak tarla günü düzenlenmiştir. Bu tarla gününde çiftçi örgütünde çalışan tarım danışmanları tarafından sunum yapılmıştır. Üretim sezonu boyunca yapılan faaliyetler tarım danışmanları tarafından katılımcılara anlatılmıştır. Bu demonstrasyon bahçesinde, verim artışının somut olarak gösterilmesi için, ağaçlar belirlenmiştir. Gelecek yıl aynı ağaçlarda yapılacak olan verim ölçümlerinde somut olarak, sulaması ve bakımı iyi yapılan Antepfıstığı bahçelerinde olumlu gelişme gösterilecektir.
3- Sebze Demonstrasyonu Suruç ilçesi Ölçektepe köyünde 10 da alanda biber demonstrasyonu kurulmuştur. Bu demonstrasyon için yerli biber tohumundan doğrudan tarlaya ekim şeklinde yapılmıştır. Bu nedenden dolayı çıkışlar düzenli olmamıştır. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için şaşırtma işlemi yapılmıştır. Biber bitkisinin iyi gelişim sağlaması için bitki gelişim düzenleyici ve gübreleme yaparak hızlı gelişme göstermesi sağlanmıştır. Ancak yine de verim olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Bu üç aylık dönem sonucunda yapılan gübre ve sulama uygulamaları neticesinde beklenen verim düzeyinin üzerinde verim alınmıştır. A.9.3.2.Sulama Demonstrasyonları GAP TEYAP Model kapsamında 2015 yılında toplam 265 da alanda 18 adet sulama demonstrasyonu planlanmış, bunların 13 adedi 308 da alanda tamamlanmıştır. Demonstrasyon çiftçilerinin toplam arazi varlıkları 3999 da dır. Bu alan demonstrasyon alanımızın yaklaşık 10 katıdır. Gerçekleştirilen bu demonstrasyonların başarılı olması neticesinde çarpan etkinin de artması beklenmektedir. Sulama demonstrasyonlarında; Bitkilerin suya karşı duyarlı oldukları dönemler ve günlük iklim parametreleri dikkate alınarak Sulama Zamanı Planlamaları (SZP) yapılmıştır. Gereğinden fazla elektrik enerjisinin kullanımı su-verim ilişkisi çerçevesinde en az seviyeye (ortalama %40 azalmıştır) indirilmiştir. Basınçlı sulama sistemlerinde fertigasyon ile ideal gübre etkinliği sağlanarak verim artışı elde edilmiştir. GAP TEYAP MODEL 2015 YILI SULAMA DEMONSTRASYON BİLGİ FORMU Sıra No Çiftçi Adı- Soyadı 1 Şükrü Özalp 2 3 Mehmet Sait KURT Abdurrahman TEKDEMİR İli-İlçesi Adıyaman- Besni Mardin- Midyat Çiftçi Örgütü Besni ZO Midyat Z.O Köyü Yazıkarakuyu /Payamca Danışman Adı-Soyadı Sakine Erarslan Arazi Varlığı (da) 250 Ovabaşı Cuma UÇAŞ 70 Şırnak-İdil İdil Z.O Çığır Veli AY 90 4 Ahmet YAĞAN Şırnak-İdil İdil Z.O Yağmurca Veli AY 2000 5 Mehmet ÇİFTÇİ 6 Abdulkadir KAYA 7 Adil ANLI 8 Müslüm ERCAN 9 Selami EŞSİZ Şanlıurfa- Merkez Şanlıurfa- Merkez Şanlıurfa- Merkez Şanlıurfa- Suruç Şanlıurfa- Suruç Haliliye ZO Haliliye ZO Haliliye ZO Suruç ZO Suruç ZO Korukezen İncirli Kap Gölen Saygın Gülistan ERTÜRK Abdurrahma n KAYA Ali KILIÇ Orhan GÖKMEN Osman AMAÇ 171 143 300 250 Demo Adı Damla Sulama ile Pamuk Damla Sulama İle Biber-Patlıcan Damla Sulama İle Biber-Patlıcan Damla Sulama II.Ürün Mısır Damla Sulama ile Antep fıstığı Borulu Karık Gece Sulaması İle Pamuk Borulu Karık Gece Sulaması İle II. Ürün Mısır Damla Sulama İle II. Ürün Mısır Damla Sulama İle II. Ürün Mısır Demo Alanı (da) 42 12 30 22 17 25 25 25 25
10 Mehmet ERDEM 11 Reşat KARADENİZ 12 Halil SAÇAKLI 13 Mehmet İNCE Şanlıurfa- Suruç Şanlıurfa- Harran Şanlıurfa- Merkez Şanlıurfa - Yaylak Suruç ZO Ölçektepe Zeynep KARABUL UT 200 DSYB Avlak Sultan AL 240 DSYB DSYB Konuklu Kılıçören Adalet ATMAK Fatma KELEBEK 35 250 Damla Sulama İle Biber Yağmurlama Sulama İle Yonca Yağmurlama Sulama İle Yonca Yağmurlama Sulama İle Yonca 2015 yılında 3 ana konuda (Damla, Yağmurlama, Borulu Karık) 308 dekar alanda 13 adet demonstrasyon faaliyeti yürütülmüş ve genel olarak başarılı bir şekilde tamamlanmıştır. 10 25 25 25 308 (da) Sulama demonstrasyonları bir eğitim yayım zincirinde iyi bir uygulama metodu olmuştur. Bu metot içerisinde tam bir bütünlük sağlanmıştır. Şöyle ki; Sulama demonstrasyon projeleri bir eğitim çerçevesinde ilgili tarım danışmanları tarafından hazırlanmıştır. Demonstrasyon yapılacak köylerde sulama yöntemleri ile ilgili bilgilendirme ve köy toplantıları yapılmıştır. Sulama sistemleri montaj uygulamaları çiftçi-danışman işbirliği içerisinde gerçekleştirilmiştir. Sulama izleme sürecinde çiftçi ve tarım danışmanları kayıt tutmuşlardır. Demonstrasyonların etki alanını genişletmek adına; yöre çiftçilerine Pratik SZP dağıtılmış, kendi arazisinde uygulamak isteyenlere sulama projeleri hazırlanmış ve hibe desteği (9 çiftçi 600 da) alınmış, geniş katılımlı tarla günleri yapılmış, lifletler hazırlanarak dağıtılmış, yerel gazeteler ve web de yayınlanmıştır. Sonuç olarak, öncelikle Model kapsamında çalışılan alanlarda danışmanların kapasitelerini artmasına ve çiftçilerin geleneksel uyguları bırakıp modern tarım teknikleri kullanılarak farkındalık sağlanmasına katkı olunmuştur. Damla, yağmurlama ve borulu karık sulama yöntemleri demonstrasyonları 2015 yılı beklenen hedeflere ulaşmıştır.
a. Damla Sulama: Damla sulama yöntemi; üç farklı soruna çözüm olabilecek şekilde 183 da alanda 8 adet demonstre edilmiştir. Bu sorunlar; elektrik maliyetinin yüksek olması, fertigasyon uygulamalarındaki hatalar ve bitkilerin suya karşı duyarlı oldukları dönemlerin bilinmemesi olarak belirlenmiştir. Demonstrasyon çiftçilerimizin önceki yıllarda yaptığı uygulamalar ile 2015 yılında GAP TEYAP model kapsamında aynı toprak ve su kaynakları ile yapılan demonstrasyon çalışmaları belirgin farklılıklar göstermiştir. Sıra No Çiftçi Adı- Soyadı 1 Şükrü Özalp İli-İlçesi Adıyaman- Besni Demo Adı Damla Sulama ile Pamuk Demo Alanı (da) 42 2014 Yılı Çiftçi Uygulaması (Karık) Elektrik Kullanımı 311 Saat 2015 TEYAP Uygulaması (damla) Elektrik Kullanımı 214 Saat Farkındalık 97 saat azalma Verim kg/da % 25 artış 2 Mehmet Sait KURT Mardin- Midyat Damla Sulama İle Biber-Patlıcan 12 Elektrik Kullanımı 275 Saat Elektrik Kullanımı 197 Saat 78 saat azalma % 30 artış 3 Abdurrahman TEKDEMİR Şırnak-İdil Damla Sulama İle Biber-Patlıcan 30 Sulama Suyu Kullanımı 21 da alan Sulama Suyu Kullanımı 30 da alan 9 da artma Alternatif ürün 4 5 6 7 8 Ahmet YAĞAN Mehmet ÇİFTÇİ Müslüm ERCAN Selami EŞSİZ Mehmet ERDEM Şırnak-İdil Şanlıurfa- Merkez Şanlıurfa- Suruç Şanlıurfa- Suruç Şanlıurfa- Suruç Damla Sulama II.Ürün Mısır Damla Sulama ile Antep fıstığı Damla Sulama İle II. Ürün Mısır Damla Sulama İle II. Ürün Mısır Damla Sulama İle Biber 22 17 Sulama Suyu Kullanımı 21 da Alan 2 Kez Sulayabilme İmkânı 25 Sulama YOK 25 10 Sulama YOK Birim Alan geliri 700 TL/da Sulama Suyu Kullanımı 30 da Alan 6 Kez Sulama Fertigasyon Damla Sulama İle Fertigasyon Damla Sulama İle Fertigasyon Birim Alan geliri 900 TL/da 10 da artma Doluluk ve Karagöz artışı Sulama İşçiliği ve Fertigasyon Sulama İşçiliği ve Fertigasyon Sulama İşçiliği ve Fertigasyon % 30 artış %20 artış % 100 artış % 100 artış % 30 artış