VERGİ SUÇLARI ve YENİ TÜRK CEZA KANUNU GENEL HÜKÜMLERİNİN VERGİ SUÇLARINA ETKİSİ Av. Yusuf Gökhan Penezoğlu



Benzer belgeler
Özelge: 4632 sayılı Kanunun Geçici 1. maddesi kapsamında vakıf/sandıklardan bireysel emeklilik sistemine yapılan aktarımlarda vergilendirme hk.

2012 Yılında Gelir Vergisi Kanunu'na Göre Uygulanacak Çeşitli Had ve Tutarlar

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

TARİHLERİ ARASI ASGARİ ÜCRETE UYGULANACAK DEVLET DESTEĞİ HAKKINDA BİLGİ NOTU

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

Hukuki açıdan iş güvenliği Teknik ve sağlık yönünden iş güvenliği

1.2. Hizmet Erbabına İşyeri veya İşyerinin Müştemilatı Dışında Kalan Yerlerde Yemek Verilmek Suretiyle Sağlanan Menfaatlere İlişkin İstisna Tutarı

/ 84 KANUNİ FAZİ ORANLARI VE TERKİN EDİLECEK DEVLET ALACAKLARI TARİHİNDEN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE YENİDEN BELİRLENMİŞTİR

KAMU İHALE KANUNUNA GÖRE İHALE EDİLEN PERSONEL ÇALIŞTIRILMASINA DAYALI HİZMET ALIMLARI KAPSAMINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN KIDEM TAZMİNATLARININ

1.Vergi Usul Kanunu Uyarınca 2016 Yılında Kullanılacak Defterlerin Tasdiki

YABANCI İŞÇİLERİN ÜÇ AYDAN SONRA SİGORTALI OLMALARI ZORUNLU MU? I- GİRİŞ :

CMK 135 inci maddesindeki amir hükme rağmen, Mahkemenizce, sanığın telekomünikasyon yoluyla iletişiminin tespitine karar verildiği görülmüştür.

TEBLİĞ TÜRK PATENT ENSTİTÜSÜNCE 2016 YILINDA UYGULANACAK ÜCRET TARİFESİNE İLİŞKİN TEBLİĞ (BİK/TPE: 2016/1)

Sirküler No: Sirküler Tarihi: Konu: 6704 Sayılı Kanun ile Gelen SGK Teşviki

SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNA GÖRE UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI (2009 YILI)

KARTELLERĐN ORTAYA ÇIKARILMASI AMACIYLA AKTĐF ĐŞBĐRLĐĞĐ YAPILMASINA DAĐR YÖNETMELĐK

MALATYA SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER ODASI CHAMBER OF CERTIFIED ACCOUNTANTS OF MALATYA. Sayı : 2010/134 Malatya : 02/06/2010

HÂKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU

SRKÜLER NO: POZ-2005 / 58 ST,

CEZA HUKUKU. 27 aralık 1968 tarihli ve sayılı Resmî Gazetede yayınlanmış 1072 sayılı «Rulet, tilt, langırt ve benzeri oyun âlet ve makinaları

Sirküler 2015/ Eylül 2015

100 soruda Kamu İhalelerine Katılmaktan Yasaklama

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 01/12/2014 Sayı: 2014/107 Ref : 6/107. Konu: MISIR MENŞELİ POLİSTİREN İTHALATINDA DAMPİNG SORUŞTURMASI AÇILMIŞTIR

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumundan:

Müşteri Şikayetleri Hakem Heyeti Yıllık Faaliyet Raporu. 1 Ocak Aralık 2012

6663 SAYILI KANUNLA SOSYAL GÜVENLİK YASALARINDA YAPILAN DÜZELMELER. Değerli Meslek Mesubumuz,

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2012/82

Sayfa : 4 RESMÎ GAZETE 19 Ocak 2013 Sayı : 28533

SĐRKÜLER Đstanbul, Sayı: 2011/11 Ref: 4/11

SİRKÜ : 2015/04 KAYSERİ Konu : 2015 Yılındaki Asgari Ücret Tutarları ile Bu Konuyla İlgili Diğer Değişiklikler

ELEKTRİK ÜRETİM SANTRALLERİNDE KAPASİTE ARTIRIMI VE LİSANS TADİLİ

YÖNETMELĐK RAPOR DEĞERLENDĐRME KOMĐSYONLARININ TEŞEKKÜLÜ ĐLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELĐK

SERMAYE ġġrketlerġnde KAR DAĞITIMI VE ÖNEMĠ

Toplu İş Hukuku. Prof. Dr. Murat ŞEN Arş. Gör. Yusuf GÜLEŞCİ

AF KANUNUNDA DAVA SAFHASINDA BULUNAN VE İNCELEME,TARHİYAT AŞAMASINDAKİ ALACAKLARA İLİŞKİN DÜZENLEMELER

GÜMRÜK SİRKÜLERİ Tarih: 26/12/2014 Sayı: 2014/127 Ref : 6/127

GRUP ŞİRKETLERİNE KULLANDIRILAN KREDİLERİN VERGİSEL DURUMU

Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu Genel Tebliği ( Sıra No: 44 ) (TASLAK)

SİRKÜLER NO: POZ-2013 / 107 İST, ELEKTRONİK DEFTER HAKKINDA AÇIKLAMALAR YAPILDI

DEVREDEN YATIRIM İNDİRİMİNİN KULLANIMI HAKKINDA GENEL TEBLİĞ YAYIMLANDI:

MADDE 88-8/1/2002 tarihli ve 4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması

Cumhuriyet Halk Partisi

6 Nisan 2011 ÇARŞAMBA Resmî Gazete Sayı : YÖNETMELİK

B.07.1.GİB.0.66/ T.C. MALİYE BAKANLIĞI Gelir İdaresi Başkanlığı. Seri No:2006/1

BİLGİ NOTU /

28 Kasım 2013 PERŞEMBE. Resmî Gazete. Sayı : TEBLİĞ. Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından: İŞVEREN UYGULAMA TEBLİĞİNDE DEĞİŞİKLİK

SERMAYE : MADDE 573; D) Sermaye I - En az tutar MADDE 580- (1) (2) Ayni sermaye MADDE 581 Mal bedelleri ve kurucu menfaatleri; MADDE 582

ATAÇ Bilgilendirme Politikası

ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 14) BİRİNCİ BÖLÜM

II- İŞÇİLERİN HAFTALIK KANUNİ ÇALIŞMA SÜRESİ VE FAZLA MESAİ ÜCRET ALACAKLARI

SĐRKÜLER : KONU : 2009 Yılında Uygulanacak Hadler ve MSĐ Đndirim Oranı

RET KARARI. ŞİKÂYET EDİLEN İDARE VE ADRESİ : SOK Başkanlığı Kütahya Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü

SİRKÜLER 2009 / İşsizlik Ödeneği Almakta Olan İşsizleri İşe Alan İşverenlere Yönelik Sigorta Primi Desteği

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 25884

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI. (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

BÜLTEN. KONU: Bağımsız Denetime Tabi Olacak Şirketlerin Belirlenmesine Dair Bakanlar Kurulu Kararına Đlişkin Usul ve Esaslar hk karar yayınlanmıştır

MUSTAFA KEMAL ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ELEMANLARININ YURTİÇİ VE YURTDIŞI GÖREVLENDİRME YÖNERGESİ

: 3218 Sayılı Serbest Bölgeler Kanunu Genel Tebliği (Seri No: 1) nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 3) yayımlandı.

Konu : Nakit Sermaye Artırımlarında Vergi Avantajı (2)

ÖZEL İLETİŞİM VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ (SERİ NO: 14) BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Dayanak

1111 SAYILI ASKERLİK KANUNUNUN 35/E MADDESİNE GÖRE SEVKLERİ TEHİR EDİLECEK SPORCULARA İLİŞKİN ÖZEL YÖNERGE

SİRKÜLER 2013/23. : Vadesi Gelmemiş İleri Tarihli Çeklere Senetler Gibi Reeskont Uygulanabilecek

Resmi Gazete No : Resmi Gazete Tarihi : 14/04/2012 Yürürlük Tarihi : 01/05/2012

6331 SAYILI İSG KANUNUNA GÖRE 2016 YILINDA UYGULANACAK İDARİ PARA CEZALARI

ARGE TEŞVİKLERİ İLE İLGİLİ DÜZENLEMELER

KALE Danismanlik

Temmuz Zammı Kamu Çalışanlarına Ne Getirdi?

İDARİ VE MALİ İŞLER DAİRE BAŞKANI 25 TEMMUZ 2015 KİK GENEL TEBLİĞİ VE HİZMET ALIMLARI UYGULAMA YÖNETMELİĞİNDE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER DURSUN AKTAĞ

VERGİ USUL KANUNU NDA YER ALAN VE 2015 YILINDA UYGULANACAK MAKTU HADLER

Takip Hukukunda Zamanaşımı

DEVLET YARDIMI İLE TEŞVİK VE DESTEKLERDEN YARARLANAN İŞVERENLER, SGK YA BORCU OLSA DAHİ YARARLANMAYA DEVAM EDEBİLECEKLER

KONU: Gelir Vergisi Kanununda Yer Alan Had ve Tutarların 2013 Yılı Değerleri Belirlendi

İZMİR Muhasebe Müdürlüğüne,

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

Bir çok okurum bugünlerde gazetelerde,tv'lerde GSS silineceğini duymuşlar.bunun nedenli doğru olduğunu soruyorlar.

ÖTVK nun 8/1. Maded Uygulamas na Yönelik Asgari Teminat Miktar %25 e Ç kar lm t r. DUYURU NO:2012/70

Elektronik ortamda tutulacak defter ve belge uygulamasında kullanılacak olan terimler aşağıda tanımlanmıştır.

EK-1. bu Kanunda belirtilen süre ve şekilde ödenmesi şartıyla bu alacaklara bağlı faizlerin tahsilinden vazgeçilir.

T.C. SOSYAL GÜVENLİK KURUMU BAŞKANLIĞI Sosyal Sigortalar Genel Müdürlüğü

6111 SAYILI YASAYA İLİŞKİN 2 SERİ NO LU TEBLİĞ YAYIMLANDI

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI. : İnceleme - Avea İletişim Hizmetleri AŞ.

VERGİ DAVALARINDA İDARE LEHİNE HÜKMEDİLEN KARŞI VEKALET ÜCRETİNİN TAHSİLİNDE ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN BELİRLENMESİ 1

İŞLETMENİN TANIMI

YASAL DEFTERLERE KAYDEDİLMEYEN BELGELERDEKİ İNDİRİM KDV NİN 3065 SAYILI KDV KANUNU KARŞISINDAKİ DURUMU

DEĞER YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş.

YÖNETMELİK. Kamu İhale Kurumundan:

VERGİ SİRKÜLERİ NO: 2009/27 TARİH:

15 Eylül 2011 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanmıştır

ĠliĢkin Usul Ve Esaslarda Yapılan DeğiĢiklikler Hakkında.

YÜKSEKÖĞRETİM KANUNU

287 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ BAŞKANLIĞINA. Askerlik Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi ve gerekçeleri ektedir.

GENELGE NO: 14/95 İstanbul,

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURULU KARARI

MEVZUAT SİRKÜLERİ. SİRKÜLER NO: 40/2014 İstanbul,

: Prof. Dr. Nurettin KALDIRIMCI : Kenan TÜRK, Dr. Murat ÇETİNKAYA, Reşit GÜRPINAR, Fevzi ÖZKAN, Dr. Metin ARSLAN, Doç. Dr.

Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: 28349

T.C. KÜÇÜKÇEKMECE BELEDİYE BAŞKANLIĞI MALİ HİZMETLER MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI İLE ÇALIŞMA USUL VE ESASLARINA DAİR YÖNETMELİK

Transkript:

VERGİ SUÇLARI ve YENİ TÜRK CEZA KANUNU GENEL HÜKÜMLERİNİN VERGİ SUÇLARINA ETKİSİ Av. Yusuf Gökhan Penezoğlu I. GİRİŞ 12.10.2004 tarih ve 25611 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan ve 344 üncü maddesinin (c) bendi mucibince 01.04.2005 tarihinde yürürlüğe girecek olan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu nun (bundan böyle Yeni TCK olarak anılacaktır) Özel Kanunlarla İlişki başlıklı 5 inci maddesinde, Bu Kanunun genel hükümleri, özel ceza kanunları ve ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanır. hükmüne yer verilmiştir. Buna göre, Yeni TCK nın yürürlüğe girmesi ile birlikte, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun (bundan böyle VUK olarak anılacaktır) 357 ilâ 363 üncü maddeleri arasında düzenlenen ve hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren vergi suçları hakkında, Yeni TCK nın 5 inci maddesi gereği, aynı Kanun un 1 ilâ 75 inci maddeleri arasında düzenlenen genel hükümler uygulama alanı bulacaktır. İşbu yazımızda, VUK da düzenlenen suç tiplerine, Yeni TCK nın genel hükümlerinin etkileri ile Yeni TCK nın yürürlüğe girmesi ile birlikte (01.04.2005) ortaya çıkacak bazı hukuki problemler ve kanun boşlukları değerlendirilmektedir. II. VERGİ SUÇLARI VUK un 357 ilâ 363 üncü maddelerinde düzenleme alanı bulan vergi suçları; 359 uncu maddede düzenlenen kaçakçılık suçu, 360 ıncı maddede düzenlenen kaçakçılığa iştirak suçu, 362 nci maddede düzenlenen vergi mahremiyetinin ihlali suçu ve de 363 üncü maddede düzenlenen mükelleflerin özel işlerini yapma suçu dur. A. Kaçakçılık Suçu: Kaçakçılık suçunun kanuni tanımı, VUK un 359 uncu maddesinde iki ana grup halinde yapılmaktadır. İlk gruba giren kaçakçılık suçlarını oluşturan ve suçun maddi unsuru olarak anılan fiiller şunlardır: (1) Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hileleri yapmak, gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi bulunmayan kişiler adına hesap açmak veya defterlere kaydı gereken hesap ve işlemleri vergi matrahının azalması sonucunu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter, belge veya diğer kayıt ortamlarına kaydetmek, (2) Defter, kayıt ve belgeleri tahrif etmek veya gizlemek veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek veya bu belgeleri kullanmak. İkinci gruba giren kaçakçılık suçlarını oluşturan ve suçun maddi unsuru olarak anılan fiiller ise şunlardır: (1) Defter, kayıt ve belgeleri yok etmek veya defter sahifelerini yok ederek yerine başka yapraklar koymak veya hiç yaprak koymamak veya belgelerin asıl ve suretlerini tamamen veya kısmen sahte olarak düzenlemek veya bu belgeleri kullanmak, (2) Belgeleri Maliye Bakanlığı ile anlaşması olmadığı halde basmak ile sahte olarak basmak veya bu belgeleri kullanmak. VUK un 359 uncu maddesinde, kaçakçılık suçunun oluşumu için gerekli olan manevi unsur hususunda ise açık bir belirleme bulunmamaktadır. Maddi unsuru sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak fiili olan kaçakçılık suçu dışındaki kaçakçılık suçlarında, suçun manevi unsurunun genel kast olduğu ortak görüştür. Ancak, maddi unsuru sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak fiili olan kaçakçılık suçunda suçun manevi unsurunun kasıt olup olmadığı hususunda tartışma bulunmaktadır. Zira, VUK un 359 uncu maddesinin 4369 sayılı Kanun ile değişmeden önceki eski şeklinde, suçun maddi unsuru, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgeyi bilerek kullanma şeklinde belirtilerek, suçun manevi unsurunun kasıt olduğu bilerek ifadesi ile açıklanmakta iken; 4369 sayılı Kanun ile maddeden bilerek ifadesi çıkarılmıştır. Bu değişikliğin, suçun manevi unsurunun değiştirilmesi anlamına geldiğini ileri sürenlerce artık, sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak fiili ile vücut bulan kaçakçılık suçunun manevi unsurunun kasıt olmadığı iddia olunmuş ve konu doktrinde tartışılmıştır. Ancak, Maliye Bakanlığı nca çıkarılan 306 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği nde sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belgenin gerek düzenlenmesinin gerekse kullanılmasının kaçakçılık 1

suçunun oluşması yönünden ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi, kastın karinesi olup, bunun ayrıca değerlendirilmesine gerek bulunmamaktadır. Ancak, gerçekte yapılan bir mal veya hizmet alımı karşılığında mal ve hizmeti sağlayan tarafından kendi belgesi yerine bir başka mükellefin belgesi verilebilir. Bu gibi durumlarda iş veya hizmetin mahiyetine göre belgeyi alan tarafın bu belgenin mal ve hizmetin sağlandığı mükellefe ait olup olmadığını bilemediği durumlar söz konusu olabilmektedir. Bu gibi durumlarda sahte belgeyi kullanmış olan mükellefin, bu belgenin satın aldığı mal veya hizmeti sağlayana ait olmadığını bilip bilmemesi önem taşıyacaktır. Şayet kullanıcının belgenin sahte olduğunu bilmesi gerekiyorsa, bir başka deyimle, kasıt söz konusu ise burada 359 uncu maddede belirtilen anlamda bir sahte belge kullanımı Sözkonusu olacaktır. Aksi taktirde ise suçun manevi unsuru oluşmadığından durum madde kapsamında değerlendirilemeyecektir. açıklamasına yer verilerek, idari yorum suçun manevi unsurunun halen kasıt olduğu şeklinde yapılmıştır. Bu şekilde maddi ve manevi unsurların tamam olması ile vücuda gelecek kaçakçılık suçunu işleyenlere uygulanacak hürriyeti bağlayıcı cezalar ise kanun maddesinde; İlk gruba giren kaçakçılık suçlarına ilişkin olarak; altı aydan üç yıla kadar hapis cezası, İkinci gruba giren kaçakçılık suçlarına ilişkin olarak ise; onsekiz aydan üç yıla kadar ağır hapis cezası olarak belirlenmiştir. Maddede, ilk gruba giren kaçakçılık suçlarına ilişkin olarak öngörülen hapis cezasının para cezasına çevrilmesinde, hapis cezasının her bir günü için, sanayi sektöründe çalışan 16 yaşından büyük işçiler için yürürlükte bulunan asgari ücretin bir aylık brüt tutarının yarısının esas alınacağı ve hükmolunan bu para cezasının ertelenemeyeceği ayrıca hüküm altına alınmıştır. B. Kaçakçılığa İştirak Suçu: VUK un 360 ıncı maddesine göre; Birden fazla kişi 359 uncu maddede sayılan fiillerin icrasına iştirak ettikleri takdirde fiili irtikap edenlerden veya doğrudan doğruya beraber işlemiş olanlardan her biri bundan ayrı ayrı maddi menfaat gözetmek şartıyla o fiile mahsus ceza ile cezalandırılır. Söz konusu fiilleri işlemeye azmettirenlere de aynı cezalar hükmolunur. Bu fiillere maddi menfaat gözetmeksizin iştirak edenlere fiile mahsus cezanın dörtte biri hükmolunur. Madde kapsamında düzenlenen hürriyeti bağlayıcı cezanın uygulanabilmesi için varlığı gerekli şartlar şunlardır: (1) Suça iştirak eden kişide öncelikle bu suça katılma iradesi bulunmalıdır. (2) Suçun en az iki kişi tarafından işlenmesi gerekir. (3) İştirak edilen suç, VUK un 359 uncu maddesinde düzenlenen kaçakçılık suçlarından biri olmalıdır. (4) İştirak kapsamında, kaçakçılık suçu ya bizzat işlenmeli (asli maddi fail) ya da işlenmesine yardımda bulunulmalı (fer i fail) veya kaçakçılık suçuna bir başka kişi azmettirilmelidir. (5) Maddi menfaat gözetip gözetmeme suçun unsuru olmayıp, cezayı hafifletici neden olarak öngörülmüştür. VUK un 360 ıncı maddesinin birinci fıkrasına göre, yukarıdaki şartlar altında işlediği fiilde maddi menfaat gözeten asli maddi fail ile suça azmettiren kişi, VUK un 359 uncu maddesinde belirtilen cezalar ile cezalandırılacaktır. Buna göre, ilk gruba giren kaçakçılık suçlarına iştirak halinde, altı aydan üç yıla kadar hapis cezası (para cezasına çevrilmesi mümkündür); ikinci gruba giren kaçakçılık suçlarına iştirak halinde ise, onsekiz aydan üç yıla kadar ağır hapis cezası uygulanacaktır. C. Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu: VUK un 362 nci maddesine göre; Bu kanunda yazılı vergi mahremiyetine uymaya mecbur olan kimselerden bu mahremiyeti ihlal edenlere Türk Ceza Kanunu nun 198 inci maddesinde yazılı cezanın iki katı hükmolunur. Bu ceza iki aydan az olmaz. Suçları tekerrür edenler bir daha devlet hizmetinde kullanılmazlar. Maddede bahsi geçen vergi mahremiyetleri, VUK nun 5 inci maddesinde, mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, muamele ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ait sırlar veya gizli kalması lazım gelen hususlar olarak belirlenmiştir. Ayrıca madde kapsamında, vergi mahremiyetinin istisnaları da sayılmıştır. Buna göre, vergi cetvellerinin ilanı, mükelleflerin vergi ve ceza miktarlarının açıklanması, adli ve idari soruşturma yapan kamu görevlilerine bilgi ve belge verilmesi, kanunla kurulan mesleki teşekkül, birlik ve odalara bilgi verilmesi ve vergi levhası asılması vergi mahremiyetinin ihlali anlamına gelmeyecektir. 2

Maddeye göre, 5 inci maddede sayılan vergi mahremiyetlerini ifşa eden, kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanan aşağıda belirtilen kişiler, vergi mahremiyetini ihlal suçu işlediği gerekçesiyle, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 198 inci maddesinde yazılı cezanın iki katı ile cezalandırılabilecektir. (1) Vergi muameleleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar, (2) Vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay da görevli olanlar, (3) Vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara iştirak edenler, (4) Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler, Yukarıda yazılı kimseler, bu görevlerinden ayrılsalar dahi, cezai sorumlulukları devam edecektir. VUK un 362 inci maddesinin atıfta bulunduğu 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 198 inci maddesine göre; Bir kimse resmi mevi veya sıfatı veya meslek ve sanatı icabı olarak ifşasında zarar melhuz olan bir sırra vakıf olup ta meşru bir sebebe müstenit olmaksızın o sırrı ifşa ederse üç aya kadar hapis ve elli liraya kadar ağır cezayı nakdiye mahkum olur. Eğer zarar vaki olmuş ise cezayı nakdi elli liradan 1 az olamaz. Madde hükmünde, cezanın yukarı sınırı üç ay olarak belirlenmişse de, alt sınırı gösterilmemiştir. Ancak, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 15/1 inci maddesi gereğince alt sınır yedi gündür. Buna göre, VUK un 362 nci maddesinde yazılı vergi mahremiyetini ihlal suçunu işleyenlere uygulanacak cezanın yukarı sınırı altı aydır. VUK nun 362 nci maddesinde, cezanın alt sınırı olarak ise, iki aylık özel bir düzenlemeye yer verilmiştir. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 198 inci maddesinde yazılı ceza, aynı Kanun un 119 uncu maddesi uyarınca önödeme ye tabidir. Ancak, VUK un 362 nci maddesinde cezanın yukarı sınırı altı aya yükseltildiği için suç önödemelik olmaktan çıkmıştır. Son olarak, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 199 uncu maddesi mucibince, aynı Kanun un 198 inci maddesinde düzenlenen suçun takibi şikayete bağlı olduğundan, vergi mahremiyetini ihlal suçunun takip edilebilmesi için mağdurun şikayette bulunması şarttır. D. Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçu: VUK un 363 üncü maddesine göre; Bu kanunun altıncı maddesinin son fıkrası gereğince mükelleflerin vergi kanunların uygulanması ile ilgili hesap yazı ve sair özel işlerini yapmalarını yasak edilen memurlardan bu yasağa aykırı harekette bulunanlar Türk Ceza Kanununun 240 ıncı maddesine göre ceza görürler. Bu hareketler kaçakçılık suçu cezasını gerektiren bir fiile iştirak mahiyetinde olduğu taktirde, haklarında ayrıca bu Kanunun 344 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükmü uygulanır. Maddenin atıfta bulunduğu VUK un 6 ncı maddesinin son fıkrasına göre ise; Vergi muameleleri ve incelemeleri ile vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay da görevli olanlar mükelleflerin vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve sair özel işlerini ücretsiz de olsa yapamazlar. Buna göre, mükelleflerin özel işlerini yapma suçunun failleri, vergi muameleleri ve incelemeleri ile ilgili olan memurlar ile vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştay da görevli olan memurlar olabilecektir. Suçun maddi unsurunu teşkil eden fiillerden hesap işleri, defter ve belgelerin tutulması, gelir gider hesaplarıyla bilançonun hazırlanması gibi muhasebe işlerini; yazı işleri ise, çeşitli vergi komisyonları ile yargı organlarına yazılan dilekçeleri ile benzer yazı ve başvuru muamelelerini ifade etmektedir. Yukarıda belirtilen kişilerin, mükelleflerin vergiyle ilgili özel işlerini yapmalarında ücret alıp almamalarının suçun oluşumunda herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. VUK un 363 üncü maddesinin atıfta bulunduğu 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 240 ıncı maddesine göre; Yasada yazılı hallerden başka hangi nedenle olursa olsun görevini kötüye kullanan memur derecesine göre bi ryıldan üç yıla kadar hapsolunur. Cezayı hafifletici nedenlerin bulunması halinde altı aydan bir yıla kadar hapis ve her iki halde iki bin liradan on bin liraya kadar 2 ağır para cezasıyla cezalandırılır. Ayrıca memuriyetten süreli veya temelli olarak yoksun kılınır. 1 4421 sayılı Kanun ile değişik 765 sayılı TCK nun Ek1/b-1 maddesi ile 23580 misline çıkarılmıştır. 2 421 sayılı Kanun ile değişik 765 sayılı TCK nun Ek1/b-6 maddesi ile 786 misline çıkarılmıştır. 3

Buna göre, VUK un 363 üncü maddesinde yazılı mükelleflerin özel işlerini yapma suçunu işleyenlere, (1) Bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası, (2) 1.572.000 TL ndan 7.860.000 TL na kadar ağır para cezası ve (3) Süreli veya temelli olarak memuriyetten men cezası verilecektir. Ayrıca, suçu oluşturan fiillerin kaçakçılık iştirak suçunu oluşturması halinde, faillere VUK un 344 üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince bir kat vergi zıyaı cezası kesilecektir. Bunun yanında, bu kişilerin VUK un 359 ve 360 ıncı maddeleri uyarınca da cezalandırılacakları tabiidir. III. YENİ TCK GENEL HÜKÜMLERİNİN VERGİ SUÇLARINA ETKİSİ Yazımızın başlangıcında da belirtilmiş olduğu üzere, Yeni TCK nın 5 inci maddesinde, bu Kanunun genel hükümlerinin ceza içeren kanunlardaki suçlar hakkında da uygulanacağı hüküm altına alındığından, VUK kapsamında düzenlenen vergi suçlarının unsurları hakkında olmasa da (bir istisna dışında), bu suçlara öngörülen cezalar ve yargılama mercii bakımından Yeni TCK nın vergi suçlarına çeşitli etkileri bulunmaktadır. Bazıları hukuki problem ve kanun boşlukları yaratacak niteliği haiz bu etkiler, suç tiplerine özgü olarak, aşağıda değerlendirilmiştir. A. Kaçakçılık ve Kaçakçılığa İştirak Suçuna İlişkin Olarak: (1) Yeni TCK ile ceza türlerinin arasından ağır hapis cezası kaldırılmıştır. Kanunun 46 ncı maddesinde hapis cezaları, (a) ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası, (b) müebbet hapis cezası ve (c) süreli hapis cezası olarak sayılmıştır. Buna göre, Yeni TCK nın 01.04.2005 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi ile birlikte, VUK un 359 uncu maddesi kapsamında düzenlenen ikinci grup kaçakçılık suçları hakkında ağır hapis cezası verilemeyecek; bu suçlar için süreli hapis cezası uygulanabilecektir. Bu etkinin, yine 01.04.2005 tarihinde yürürlüğe girecek 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunun yargılama usulüne ilişkin etkileri ile birleşmesi sonucunda ise, 01.04.2005 tarihinden itibaren ikinci grup kaçakçılık suçlarına ilişkin yargılama (halen ağır ceza mahkemeleri nezdinde gerçekleştirilmektedir) asliye ceza mahkemeleri nezdinde gerçekleştirilecektir. (2) Yeni TCK nın 50 nci maddesinin birinci fıkrasında, kısa süreli hapis cezasının adli para cezasına çevrilebileceği düzenlenmiş; aynı Kanunun 49 uncu maddesinin ikinci fıkrasında ise, kısa süreli hapis cezasının, bir yıl veya daha az süreli hapis cezası olduğu belirtilmiştir. Yine aynı Kanunun 51 inci maddesinde, iki yıla (fiil tarihinde onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler için üç yıl) kadar hapis cezalarının ertelenebileceği belirtilmiş; ertelemeye ilişkin şartlar düzenlenmiştir. VUK un özel kanun olması ve özel kanun-genel kanun ilişkisinde sonradan yürürlüğe giren genel kanunun kendi hükümlerine aykırı olan özel kanun hükümlerine etkisi olamayacağı kuralının gözönünde tutulması suretiyle; Yeni TCK nun bu hükümleri gereğince; (a) İlk gruba giren kaçakçılık suçlarında hükmedilen hapis cezasının bir yıldan fazla olması halinde dahi para cezasına çevrilmesi mümkün olacaktır. (b) Para cezasına çevrilme halinde erteleme mümkün olmayacaktır. (c) Para cezasına çevirme yerine yukarıda anılan 51 nci madde çerçevesinde cezanın ertelenmesine de hükmolunabilecektir. (d) İkinci gruba giren kaçakçılık suçlarında hükmedilen hapis cezasının iki yıla kadar olması halinde ise ertelenmesi mümkün olacaktır. Fiil tarihinde onsekiz yaşını doldurmamış veya altmışbeş yaşını bitirmiş olan kişiler hakkında üst sınır olan üç yıllık hapis cezası öngörülmüş olsa dahi, bu ceza ertelenebilecektir. (3) Yeni TCK nın vergi suçlarının unsurlarında gerçekleştirdiği tek değişiklik ise, maddi unsuru sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlemek olan kaçakçılık suçlarında söz konusu olmaktadır. Yeni TCK nın 22 nci maddesinin birinci fıkrasında, taksirle işlenen fiillerin kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılabileceği belirtilmektedir. Buna göre, VUK un 359 uncu maddesinde kaçakçılık suçunun manevi unsuru açıkça taksir olarak belirtilmediğinden, maddi unsuru sahte veya muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge kullanmak fiili olan kaçakçılık suçlarının manevi unsuru hususundaki tartışma sona ermekte; manevi unsurun kasıt olduğu açıklığa kavuşmaktadır. (4) Yeni TCK nın 66 ncı maddesinde dava zamanaşımının, beş yıldan fazla olmamak üzere hapis veya adli para cezasını gerektiren suçlarda, sekiz yıl olduğu belirtilmiştir. 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 102 nci maddesinde ise, beş yıldan fazla olmayan ağır hapis veya ağır para ceza cezasını gerektiren cürümlerde dava zamanaşımının beş yıl olduğu belirtilmektedir. Dolayısıyla, kaçakçılık ve kaçakçılığa iştirak suçlarının dava zamanaşımı beş yıldan sekiz yıla çıkarılmıştır. Dava zamanaşımı süresinin uzatılması, zamanaşımının durması veya kesilmesi 4

1. 2. 3. halinde zamanaşımı süresinin uzayabileceği en fazla süreyi de uzatmıştır. Buna göre, dava zamanaşımını süresini kesen ve uzatan hallerde, zamanaşımı süresinin çıkabileceği üst sınır 7,5 yıldan 12 yıla çıkmıştır. Konu Mevcut Durum Değişiklik Sonrası İkinci gruba giren kaçakçılık suçlarına öngörülen cezanın nev i Ağır hapis cezası Süreli hapis cezası İkinci gruba giren kaçakçılık suçlarında yargılamayı yapacak mahkeme Ağır ceza mahkemesi Asliye ceza mahkemesi Birinci gruba giren kaçakçılık cezalarında cezanın para cezasına çevrilmesi Mümkün Mümkün. İki yıla kadar olan cezalarda para cezasına çevirme yerine erteleme de uygulanabilecektir. 4. İkinci gruba giren kaçakçılık cezalarında cezanın ertelenmesi Mümkün değil İki yıla kadar cezalar ertelenebilir. 5. Zamanaşımı 5 yıl 8 yıl 6. Zamanaşımı süresinin kesilmesi veya durması halinde, sürenin uzayabileceği üst sınır 7,5 yıl 12 yıl B. Vergi Mahremiyetini İhlal ve Mükelleflerin Özel İşlerini Yapma Suçuna İlişkin Olarak: Yazımızın II-C ve II-D bölümlerinde üzerinde durulduğu üzere, gerek vergi mahremiyetini ihlal suçunu düzenleyen VUK un 362 nci maddesi, gerekse de mükelleflerin özel işlerini yapma suçunu düzenleyen VUK un 363 üncü maddesi, bir ceza hükmü olmasına rağmen, müeyyide konusunda hüküm barındırmamakta; 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 198 ve 240 ıncı maddelerine atıfta bulunmaktadır. Ancak, Yeni TCK nın 01.04.2005 tarihi itibariyle yürürlüğe girmesiyle, 765 sayılı Türk Ceza Kanunu yürürlükten kalkacağından; VUK un 362 ve 363 üncü maddesi gereğince herhangi bir ceza uygulanması mümkün olmayacaktır. Bu durum, kanunkoyucunun henüz öngörmediği bir husus olup, 01.04.2005 tarihine kadar VUK un 362 ve 363 üncü maddelerinde gerekli düzenlemelerin yapılması gereklidir. Aksi taktirde, 01.04.2005 tarihinden itibaren vergi mahremiyetini ihlal ve mükelleflerin özel işlerini yapma suçları müeyyidelendirilemeyecektir. Her ne kadar, Yeni TCK da 765 sayılı Türk Ceza Kanunu nun 198 ve 240 ıncı maddelerine karşılık gelebilecek, sırasıyla, 136 ve 257 nci maddeler var ise de, 01.04.2005 tarihinden itibaren vergi mahremiyetini ihlal ve mükelleflerin özel işlerini yapma suçlarının müeyyidelendirilmesi için bu maddelerden yararlanılması, Yeni TCK nın 2 nci maddesinde düzenlenen suçta ve cezada kanunilik ilkesi ile kıyas yasağı na aykırılık teşkil edecektir. IV. SONUÇ 12.10.2004 tarih ve 25611 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (Yeni TCK), bu Kanunun 344 üncü maddesinin (c) bendi mucibince, 01.04.2005 tarihinde yürürlüğe girecektir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu nun 357 ilâ 363 üncü maddeleri arasında hürriyeti bağlayıcı cezayı gerektiren vergi suçları düzenlenmiş olup; Yeni TCK nın 5 inci maddesi gereğince, Yeni TCK nın 1 ilâ 75 inci maddelerinde düzenlenen genel hükümler, vergi suçları hakkında da uygulanacaktır. Bu durum, vergi suçlarının müeyyidelendirilmesi ve yargılama hususunda bazı değişiklikler getirmektedir. Bu yazımızda, bu değişikliklerin tahlili yapılmaya çalışılmıştır. -------------------------------------0------------------------------------- 5