İNTEGRATİF TIP DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF INTEGRATIVE MEDICINE REVIEW / DERLEME Sedat Yıldız 1, Sevilay Eriş 2, Serhat Duruhan 3, Salih Ürper 4, Bilgehan Biçer 5, Selçuk Güzel 6, Bülent Çivitci 7 1 İntegratif Tıp Derneği, Isparta 2 Tarsus Medical Park Hastanesi, Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon, Mersin 3 Muayenehane, Beyin Ve Sinir Cerrahisi, Denizli 4 Özel İstanbul Hastanesi, Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon, Van 5 Özel Kuantum Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Merkezi, Ankara 6 Özel Diafiz Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Merkezi, Ankara 7 Özel Gümüş İğne Fizik Tedavi Ve Rehabilitasyon Merkezi, Ankara MEZOTERAPİ UYGULAMALARININ CİLT HASTALIKLARINDA KULLANIMI Özet Mezoterapi mezoderm veya deri orta tabakasına ilaçlar veya vitaminlerin enjeksiyonu temeline dayanan bir tekniktir. Uygulamanın güvenliği ve bilimsel temeli hakkında birçok tartışma olmasına rağmen araştırmalarda dermatolojide yaygın olarak kullanıldığı gösterilmiştir. Bu derleme deri hastalıkları için mezoterapi uygulamalarının mevcut durumunu ulusal düzenlemeleri de dikkate alarak özetlemeyi amaçlamaktadır. Integr Tıp Derg. 2015;3(1):11-15. Anahtar kelimeler: Cilt hastalıkları, mezoterapi, yasal düzenleme APPLICATIONS OF MESOTHERAPY IN SKIN DISEASES Abstract Mesotherapy is an injection technique of medications or vitamins into the mesoderm or middle layer of the skin. Although there is still a lot of discussion about its safety and scientific basis, research suggests that it has been used widely in dermatology. This review aims to summarize current status of mesotherapy for skin diseases in scope of national regulations. Turk J Integr Med. 2015;3(1):11-15. Keywords: Skin diseases, mesotherapy, legal regulation Mezoterapi uygulamalarının cilt hastalıklarında kullanımı. Integr Tıp Derg. 2015;3(1):11-15. Yazışma Adresi: İntegratif Tıp Derneği, Yayla Mah. Fatih Çarşısı, 2/118. Isparta-Türkiye. E posta: dr_sedatyildiz@hotmail.com Kabul Tarihi: 8 Mayıs 2015
Mezoterapi, mezoderm kaynaklı organ patolojilerinin iyileşmesini amaçlayan bitkisel ve farmakolojik ilaçların bölgesel, küçük dozlarda, özel iğneler ve özel tekniklerle cilt içi enjeksiyonu uygulamasıdır (1). 1958 yılında Fransız doktor Michel Pistor tarafından romatoloji, spor, travmatoloji, enfeksiyon hastalıkları, vasküler hastalıklar alanında takip edilen sorunların tedavisi için geliştirilmiş ve temel olarak ağrıyı azaltmaya yönelik bir teknik olarak geliştirilmiştir. Yöntem zaman içinde Fransa`dan Kuzey Amerika`ya taşınmış ve yaygınlaşmıştır (2). Farmakolojik bir uygulama olan mezoterapinin uygulanması için klinik ve farmakolojik bilgi gereklidir. Her uygulama bu alanda yetkili bir hekim tarafından uygun tanı süreci sonrası yapılmalıdır. Uygulamalarda zarar-yarar dengesi gözetilir. Klinik pratikte ve araştırmalarda diğer standart tedavilere ulaşılamadığı veya çalışılan endikasyonda standart tedavi bulunmadığı durumlarda bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilmelidir. Uygulama ile ilgili etik kurallar dikkatle gözetilmeli etkinlik ve tolerabilite ile ilgili yeterli kanıt düzeyinden sonra uygulama yapılmalıdır. Mezoterapinin endike olduğu tüm durumlarda hekimler tedavi seçenekleri ile ilgili hastaya gerekli bilgileri vermeli, potansiyel yan etkileri tanımlamalı, hastada potansiyel riskleri azaltıcı önlemleri değerlendirmeli, kullanılan preperat konusunda hastaya bilgi verilmeli ve aydınlatılmış onam almalıdır. Bir şırıngada bir ilaç ile, medikal bir ortamda, tek kullanımlık iğne ve şırıngalar kullanılarak, kabul edilebilir standart hijyen tedbirleri ile uygulamalar gerçekleştirilmelidir. Mezoterapi materyallerinin kontaminasyonunun engellenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır (3). Mezoterapi uygulanabilecek durumlar Tablo 1`de verilmiştir (1). Tablo 1. Mezoterapi uygulanabilecek durumlar Ünitelerde Trigeminus nevraljileri Serviko-brakial nevraljiler Eklem dejenerasyonu sonrası oluşacak ağrı, sertlik, şişlikler ve hareket kısıtlılığı Bağ dokusu patolojisine ait ağrı, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı Hidrolipodistrofiler, yangısız selülit Akut ve kronik yumuşak doku zorlanmalarındaki ağrı, kızarıklık ve hareket kısıtlılığı Miyofasiyal ağrı sendromu Migren, baş ağrıları Mikrodolaşım bozukluğuna bağlı Uygulama Merkezlerinde Artritler, romatoid poliartritler, akut romatizmalar gibi eklem patolojileri Arteritler, mikro dolaşım sorunları, jinekoloji ve doğum vasküler patolojileri Hipertansiyon, hemipleji, serebral palsi gibi hastalıklarda genel rehabilitasyon uygulamalarına yardımcı 12
tablonun devamı ödemlerde destekleyici Keloid, alopesi, akne gibi cilt patolojilerinin tedavisinde destekleyici Spazmodik patolojilere bağlı ağrılarda İmmün sistemi güçlendirmede Yumuşak doku ve spor yaralanmalarında Son yıllarda mezoterapinin cilt hastalıkları ve kozmetik uygulamaları dikkat çekmekte özellikle yağların yok edilmesi ve selülit durumunda kullanımı güncel araştırmalar konu olmaktadır. Mezoterapinin cilt hastalıklarında kullanıldığı durumlar Tablo 2`de, mezoterapide yaygın olarak kullanılan preperatlar ile olası etkileri Tablo 3`de, mezoterapinin kontrendikasyonları Tablo 4`de özetlenmiştir (1,2). Tablo 2. Mezoterapinin cilt hastalıklarında kullanıldığı durumlar Selülit Lokal yağ birikimi (ksantelezma, lipoma) Alopesi Gençleştirme (kırışıklıklar ve cilt gerginliği) Hiperpigmentasyon ve melasma Vücut şekillendirme Tablo 3. Mezoterapide yaygın olarak kullanılan preperatlar ile olası etkileri Fosfatidilkolin yağların çözünmesi Organik silisyum kollajen üretimini arttırır CRP 1000 kollajen ve elastin sentezini geliştiren bakır peptidler ve hücre stimülasyonu için sitokinler içerir. Hyalüronik asit hidrasyonu iyileştirir Antioksidan davranış gösteren ve pigmentasyonu azalttığı düşünülen kimyasallar Glutatyon Askorbik asit Glikolik asit Pirüvat Saç uzamasını uyardığı düşünülen kimyasallar Buflomedial Minoksidil Finasterid Vitaminler 13
tablonun devamı Vitamin C hiperpigmentasyon ve melasma için kullanılır. Antioksidan davranışı gösteriri, kollajen ve elastin üretimine yardımcı olur. Vitamin A Biotin alopesi tedavisi için Mineraller Bakır peptitler cilt elastikliğini arttırmak için Tablo 4. Mezoterapinin kontrendikasyonları 27 Ekim 2014 tarihli Yönetmeliğe Göre (Uygulanmayacak Durumlar) Akut enfeksiyonlar Derin ven trombozu İnstabil kan basıncı Kalp krizi Senkop sonrası epizod Açık yaralar Son dönem kalp yetmezliği Diabetes mellitus Antikoagülen tedavi altındaki hastalar Böbrek yetmezliği İlaçlara karşı aşırı duyarlılığı olan hastalar Hamilelik Dermatolojide Mezoterapi Prosedürü ile İlgili Temel Teknikler 1. Enjeksiyon öncesi cilt yüzeyinde gerekli hazırlıklar yapılır, 2. Aktif ajan küçük dozlarda penetre edilir, 3. İğne cilde girer (2-6mm), 4. Manuel veya cihaz ile papül, napaj veya nokta tekniği uygulanır, 5. Hasta yatar pozisyondayken ilaçlar uygulanır, 6. Her seans için tedavi edilecek alanın haritası çizilir, 7. Hastaya uygulama için en iyi açı sağlanacak şekilde pozisyon verilir. Uygulama her zaman cilde dik olarak yapılır, 8. İğne cilde prosedüre bağlı olarak 1-12mm girer, 9. 0.1-0.8ml ilaç aradaki mesafe 0.5-5cm olacak şekilde simetrik olarak enjekte edililir (4). 14
Literatürde mezoterapinin dermatolojide kullanımı ile ilgili bilgiler sınırlıdır. Dermatolojide kullanım saç uzamasının arttırılması ve lokalize yağ dokularının giderilmesi üzerine yoğunlaşmıştır (5-8). Hastalar kozmetik amaçla uygulanan minimal invaziv uygulamalardan genellikle memnun kalırken, bir grup hastada ise uygulanan yöntem ile ilgili gerçekci olmayan beklentiler oluşmaktadır (9). Sonuç olarak cilt sorunlarında mezoterapinin yaygın olarak kullanımı ile ilgili kontrollü ve iyi dizayn edilmiş bilimsel çalışmalara ihtiyaç vardır. Ülkemizde mezoterapi ile ilgili yasal düzenlemelerin yayınlanmış olması, bu alanda akademik araştırmaların yapılabilmesi için uygun bilimsel platformun sağlanması ile ilgili kolaylaştırıcı olacaktır. Kaynaklar 1. 27 Ekim 2014 tarih ve 29158 sayı ile Resmi Gazete`de yayımlanan Geleneksel Ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları Yönetmeliği. 2. Vedamurthy M. Mesotherapy. Indian J Dermatol Venereol Leprol 2007;73:60-2. 3. Mammucari M, Vellucci R, Mediati DR. What is mesotherapy? Recommendations from an international consensus? Trends Med 2014; 14:1-10. 4. Mesotherapy Worldwide. Australia, 2005. 5. Mysore V. Mesotherapy in Management of Hairloss - Is it of Any Use? Int J Trichology. 2010;2(1):45-6. 6. Hasengschwandtner F. Phosphatidylcholine treatment to induce lipolysis. J Cosmet Dermatol. 2005;4(4):308-13. 7. Rotunda AM, Kolodney MS. Mesotherapy and phosphatidylcholine injections: historical clarification and review. Dermatol Surg. 2006;32(4):465-80. 8. Palmer M, Curran J, Bowler P. Clinical experience and safety using phosphatidylcholine injections for the localized reduction of subcutaneous fat: a multicentre, retrospective UK study. J Cosmet Dermatol. 2006;5(3):218-26. 9. Situm M, Buljan M. How to protect medical professionals from unrealistic expectations of clients in corrective dermatology? Acta Clin Croat. 2010;49(4):509-13. 15